SPRAWOZDANIE z DZIAŁALNOŚCI Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Mazowieckim za 2008r.

POWIATOWY URZĄD PRACY 97-200 Tomaszów Maz., ul. Konstytucji 3-go Maja 46 tel. (044) 724-60-79, (044) 724-62-82, (044) 724-26-75, fax (044) 724-26-75 e-mail: loto@praca.gov.pl strona WWW: www.puptomaszow.pl SPRAWOZDANIE z DZIAŁALNOŚCI Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Mazowieckim za 2008r. Luty 2009

SPIS TREŚCI I. Poziom i struktura bezrobocia w powiecie. 3 II. Zmiany w poziomie bezrobocia....7 III. Wybrane kategorie bezrobotnych.8 IV. Usługi rynku pracy...9 V. Instrumenty rynku pracy....11 VI. Aktywność własna Urzędu Pracy na rzecz poprawy sytuacji na rynku pracy.....14 VII. Standardy usług rynku pracy....17 VII. Kontrola działalności Powiatowego Urzędu Pracy...18 IX. Fundusz Pracy...19 IX. Podsumowanie.19 2

I. POZIOM I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE Na dzień 31.12.2008 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowanych było 6491 bezrobotnych i liczba ta była niższa o 1167 osób w porównaniu do 2007r.,tj. o 15,2%. Zmniejszyła się też stopa bezrobocia w powiecie tomaszowskim z 16,0% (31.12 2007r.) do 13,8% (31.12.2008r.). Udział osób bezrobotnych z poszczególnych gmin przedstawia wykres nr 1. Wykres 1. Udział bezrobotnych z poszczególnych gmin [w %] 6,1% 3,1% 7,2% 2,7% 3,1% 3,1% 6,6% 59,2% 3,5% 4,0% 1,6% Tomaszów Maz.- miasto Będków Czerniewice Inowłódz Lubochnia Rokiciny Rzeczyca Ujazd śelechlinek Tomaszów Maz. -gmina Budziszewice Jak wynika z danych zestawionych w tabeli 6 (załącznik nr 1) obrazującej poziom bezrobocia w powiecie z podziałem na gminy, na całym terenie obsługiwanym przez Urząd nastąpił spadek bezrobocia. Ponad 20-procentowe wskaźniki spadku bezrobocia odnotowano w gminach: Będków 27,8%, Tomaszów Maz. 22,0%. W gminie Czerniewice liczba bezrobotnych w stosunku do grudnia 2007 roku była niższa tylko o 6 osób tj. o 2,3% i był to najniższy wskaźnik spadku bezrobocia. 1.Bezrobotni wg wieku Analizując strukturę bezrobocia według wieku stwierdza się, że najliczniejsze grupy stanowią osoby w przedziałach wiekowych: 25-34 lata 1780 osób (27,4%), 45-54 lata 1745 osób (26,9%). Najmniejszą grupę stanowią bezrobotni powyżej 55 roku życia 9,7%, ale udział tej populacji bezrobotnych wzrósł o 1,3 punktu w porównaniu do analogicznego okresu 2007 roku.

Tabela 1. Struktura wiekowa bezrobotnych w latach 2007-2008 Wiek 31.12. 2007r. 31.12. 2008r. osoby % osoby % 18 24 25 34 35 44 45 54 55 i więcej 1068 2217 1530 2201 642 13,9 29,0 20,0 28,7 8,4 1034 1780 1304 1745 628 15,9 27,4 20,1 26,9 9,7 Ogółem 7658 100,0 6491 100,0 Wykres 2. Struktura wiekowa bezrobotnych w latach 2007-2008 [w %] 55 i więcej 8,4 9,7 45-54 28,7 26,9 35-44 20 20,1 25-34 29 27,4 18-24 13,9 15,9 0 5 10 15 20 25 30 2008 2007 2. Bezrobotni wg poziomu wykształcenia Wśród 6491 bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. na koniec roku 2008 dominującą grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 34,4% oraz gimnazjalnym i niższym 29,6%. Dane zawarte w tabeli 2 wskazują, że spadek udziału bezrobocia nastąpił w grupach osób posiadających wykształcenie zawodowe lub gimnazjalne. Natomiast odsetek osób z wyższym lub średnim wykształceniem wzrósł. Sytuację taką może tłumaczyć częściowo sytuacją na lokalnym rynku pracy, gdzie szczególnie w ubiegłym roku występowało zapotrzebowanie na pracowników produkcyjnych, budowlanych, sprzedawców. 4

Tabela 2. Struktura bezrobotnych według wykształcenia w latach 2007-2008 Wykształcenie 31.12. 2007r. 31.12.2008r. osoby % osoby % Wyższe 454 5,9 467 7,2 Policealne i śr. zawodowe 1576 20,6 1388 21,4 Średnie ogólnokształcące 498 6,5 480 7,4 Zasadnicze zawodowe 2724 35,6 2231 34,4 Gimnazjalne i poniżej 2406 31,4 1925 29,6 Ogółem 7658 100,0 6491 100,0 Wykres 3. Bezrobotni według poziomu wykształcenia w latach 2007-2008 gimnazj. i poniŝej zas. zawod. 31,4 29,6 35,6 34,3 śr. ogóln. 6,5 7,4 polic. i śre. zawod. 20,6 21,4 wyŝsze 5,9 7,2 0 5 10 15 20 25 30 35 40 2008 2007 3. Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Badając strukturę bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy, zauważa się, że najmniejszy odsetek stanowią bezrobotni pozostający bez pracy do 1 miesiąca tj. 13,7%, chociaż w porównaniu do roku 2007 wskaźnik wzrósł o 4,4 punktu. Najwyższy udział bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy odnotowano w grupie osób powyżej 12 miesięcy, tj. 32,2%. Należy zaznaczyć jednak, że liczba bezrobotnych w tym przedziale była niższa niż na dzień 31.12.2007r. o 1076 osób, tj. o 34%. 5

Tabela 3. Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w latach 2007-2008 Czas pozostawania bez pracy 31.12.2007r. 31.12.2008r. osoby % osoby % do 1 m ca 713 9,3 892 13,7 1-3 m ce 1436 18,8 1418 21,9 3 6 m-cy 1123 14,7 901 13,9 6 12 m-cy 1220 15,9 1190 18,3 12 24 m-ce 1064 13,9 868 13,4 powyżej 24 m-cy 2102 27,4 1222 18,8 Ogółem 7658 100,0 6491 100.0 Powyższe dane wskazują, że na przestrzeni dwóch lat zmniejszył się o 8,6% odsetek osób długotrwale bezrobotnych. Można przypuszczać, że sytuacja ta spowodowana jest wyłączeniami z ewidencji z powodu niezgłoszenia się w wyznaczonym terminie, jak i podjęciami pracy. Wykres 4. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy w latach 2007-2008 pow. 24 m-cy 18,8 27,4 12-24 m-cy 6-12 m-cy 13,9 13,4 15,9 18,3 3-6 m-cy 14,7 13,9 1-3 m-ce 18,8 21,9 do 1 m-ca 9,3 13,7 0 5 10 15 20 25 30 2008 2007 6

II. ZMIANY W POZIOMIE BEZROBOCIA 1. Napływ do bezrobocia W okresie I-XII 2008r. w tutejszym Urzędzie Pracy zarejestrowaliśmy 9825 bezrobotnych, z tego: - po raz pierwszy 1413 osób - po raz kolejny 8412 osób Wśród nowozarejestrowanych w badanym roku 79,6% stanowiły osoby poprzednio pracujące oraz 20,4% osoby bez stażu pracy. Najliczniej rejestrowali się w Urzędzie Pracy bezrobotni bez wyuczonego zawodu oraz w następujących zawodach: sprzedawca, technik mechanik, szwaczka, asystent ekonomiczny, robotnik budowlany, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym. Napływ do bezrobocia na przestrzeni 12 miesięcy 2008 r. był niższy tylko o 57 osób w odniesieniu do liczby osób zarejestrowanych w okresie I-XII 2007r., tj. o 0,6%. 2. Odpływ z bezrobocia W okresie styczeń grudzień 2008r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. wyłączono z ewidencji bezrobotnych 10992 osoby. Tabela 4 zawiera zestawienie ilości osób wyłączonych z ewidencji z uwzględnieniem przyczyny wyłączenia. Tabela 4. Liczba osób wyłączonych z ewidencji bezrobotnych w Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. Lp. Przyczyny odpływu I XII 2007r. 1 Podjęcie pracy, w tym 6570 -prace interwencyjne 338 -roboty publiczne 117 -jednorazowe środki na podjęcie 227 działalności gospodarczej 2 Niepotwierdzenie gotowości do pracy 2757 3 Dobrowolna rezygnacja ze statusu 408 bezrobotnego 4 Podjęcie nauki 24 5 Inne 2575 I XII 2008r. 5439 228 79 277* 2576 449 11 2517 Ogółem 12334 10992 * w tym 19 ze środków PFRON Odpływ z bezrobocia od stycznia do grudnia 2008 roku był niższy o 1342 osoby w odniesieniu do analogicznego okresu 2007 roku, tj. o 10,9% 7

III. WYBRANE KATEGORIE BEZROBOTNYCH 1. Kobiety Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowanych było 3251 kobiet. W odniesieniu do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba ta spadła o 502 osoby, tj. o 13,4%. Kobiety nieuprawnione do pobierania zasiłku w liczbie 2346 osób stanowiły 50,4% bezrobotnych nieposiadających prawa do zasiłku oraz 72,2 % ogółu kobiet zarejestrowanych w Urzędzie. Na koniec grudnia 2008 roku zarejestrowane kobiety w PUP stanowiły 50,1% ogółu bezrobotnych w Urzędzie (Załącznik 2). Najwyższy odsetek tej kategorii bezrobotnych odnotowano w gminie Ujazd tj. 56,5%, a najniższy w gminie Inowłódz 44,9%. 2. Bezrobotni do 25 roku życia Na dzień 31.12.2008r. w tutejszym Urzędzie Pracy zarejestrowanych było 1034 bezrobotnych do 25 roku życia, w tym 607 kobiet. Struktura wg wykształcenia tej kategorii bezrobotnych przedstawia się następująco: -wyższe 62 osoby -6,0% -policealne i średnie zawodowe 314 osób -30,4% -średnie ogólnokształcące 241 osób -23,3% -zasadnicze zawodowe 199 osób -19,2% -gimnazjalne i poniżej 218 osób -21,1% Na koniec IV kwartału 2008r. bezrobotni do 25 roku życia stanowili 15,9% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP. 3. Bezrobotni powyżej 50 roku życia Na koniec grudnia 2008 roku wśród 6491 bezrobotnych będących w ewidencji Urzędu zarejestrowanych było 1617 osób powyżej 50 roku życia, w tym 601 kobiet. Posiadali oni następujące wykształcenia: - wyższe 27 osób - 1,7% - policealne i średnie zawodowe 246 osób -15,2% - średnie ogólnokształcące 76 osób -4,7% - zasadnicze zawodowe 552 osoby -34,1% - gimnazjalne i poniżej 716 osób -44,3% Bezrobotni powyżej 50 roku życia stanowili na koniec badanego okresu 24,9% ogółu bezrobotnych w Urzędzie Pracy. 8

4. Osoby niepełnosprawne Na koniec 2008 roku w PUP w Tomaszowie Maz. zarejestrowane były 592 osoby niepełnosprawne, w tym 462 bezrobotnych i 130 osób poszukujących pracy (w analogicznym okresie 2007 roku 505 osób niepełnosprawnych, w tym 399 bezrobotnych oraz 106 osób poszukujących pracy). Zarejestrowani w PUP niepełnosprawni bezrobotni posiadają w większości lekki stopień niepełnosprawności -77,7%, a tylko 22,3% to osoby posiadające stopień niepełnosprawności znaczny i umiarkowany. Bezrobotni niepełnosprawni na koniec IV kwartału 2008r. stanowili 7,1% ogółu bezrobotnych, jednakże w poszczególnych gminach odnotowano różne wskaźniki (Załącznik 2). Najwyższy udział tej populacji odnotowano w gminie Rokiciny 9,1% oraz w Tomaszowie Maz. - miasto 9,0%, najniższy - w gminie Rzeczyca 1,0%. 5. Bezrobotni bez prawa do zasiłku Na dzień 31.12.2008r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowanych było 4651 bezrobotnych nieposiadających prawa do zasiłku, odpowiednio w roku 2007 5688 osób. Na koniec badanego roku bezrobotni bez prawa do zasiłku stanowili 71,7% ogółu bezrobotnych. Najwyższy udział tej populacji bezrobotnych charakteryzował gminę Budziszewice - 79,3%, najniższy gminę Ujazd - 63,7% (Załącznik 2). 6. Bezrobotni zamieszkali na wsi Wg stanu z 31.12.2008r. w tutejszym Urzędzie Pracy zarejestrowanych było 2646 bezrobotnych zamieszkałych w 10 okolicznych gminach, odpowiednio w roku 2007 3179 osób. Wśród tej kategorii bezrobotnych 1838 osób nie posiadało prawa do pobierania zasiłku tj. 69,5% osób zamieszkałych na wsi oraz 39,5% ogółu bezrobotnych nieuprawnionych do zasiłku (Załącznik 2). IV. USŁUGI RYNKU PRACY 1. Pośrednictwo pracy Pośrednictwo pracy jest jedną z podstawowych usług rynku pracy polegającą na udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych. W okresie styczeń grudzień 2008 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 2802 oferty pracy (w tym oferty stażowe i przygotowania zawodowego), w analogicznym okresie 2007 roku 3179 ofert 9

pracy. Zarejestrowane w PUP oferty pracy dotyczyły głównie następujących zawodów: pracownik biurowy, robotnik gospodarczy, sprzedawca, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, robotnik budowlany. Na dzień 31.12.2008r. posiadaliśmy 74 wolne miejsca pracy. Na jedną ofertę pracy przypadało: - na 31.12.2007r. 638 bezrobotnych - na 31.12.2008r. 88 bezrobotnych 2. Poradnictwo zawodowe, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy Poradnictwo zawodowe ma na celu pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w planowaniu i organizowaniu ich życia zawodowego. Doradcy zawodowi w Urzędzie Pracy pomagają osobom, które chcą się przekwalifikować, podjąć działalność gospodarczą, powrócić na rynek pracy lub podjąć dalszą naukę. Usługa poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczona jest w następujących formach: porady indywidualnej, porady grupowej, informacji zawodowej indywidualnej, informacji zawodowej grupowej. Poradnictwo zawodowe jest także skierowane do pracodawców w formie pomocy w doborze kandydatów do pracy spośród bezrobotnych i poszukujących pracy. Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy realizowana jest w trzech formach: szkoleń z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, zajęć aktywizacyjnych, dostępu do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i samo zatrudnienia, Na przestrzeni 12 miesięcy 2008 r. poradnictwem zawodowym objęto 1847 osób, w tym 91 osób niepełnosprawnych. Z indywidualnego poradnictwa zawodowego skorzystało 1635 bezrobotnych i poszukujących pracy, a liczba klientów uczestniczących w warsztatach w ramach poradnictwa grupowego wyniosła 212. Tematyka warsztatów to: Przedsiębiorczość, Trening antystresowy, Profesjonalne przygotowanie dokumentów aplikacyjnych, Autoprezentacja, Rynek pracy. W 2008r. z indywidualnej informacji zawodowej udzielono 517 osobom, a w 27 grupowych spotkaniach informacyjnych udział wzięły 324 osoby. W ramach pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy w Klubie Pracy odbyły się 3 - tygodniowe szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, w których udział wzięło 60 bezrobotnych, z zajęć aktywizacyjnych skorzystało 57 osób. 10

3. Szkolenia i przekwalifikowania Na przestrzeni 12 miesięcy 2008r. Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. skierował na szkolenia 575 bezrobotnych, z tego : - na szkolenia grupowe - 492 osoby, w tym 332 osoby ze środków EFS w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Projekt sukurs - na szkolenia indywidualne - 83 osoby. W analizowanym okresie kursy ukończyło 560 osób, w tym: - szkolenia grupowe - 475 osób w zakresie: kierowca wózków jezdniowych z napędem silnikowym, sprzedawca, księgowość komputerowa, spawanie elektryczne, gazowe i w osłonie CO2, zarządzanie małą firmą, uprawnienia SEP do 1 KV, kadry i płace, podstawy obsługi komputera, kurs dokształcający kierowców w zakresie przewozu rzeczy, pracownik magazynowy z obsługą wózków jezdniowych, język angielski dla początkujących, operator koparko ładowarki i operator ładowarki jednonaczyniowej + poszerzenie o ładowarkę typ Ł-34, operator koparko- ładowarki i operator spycharki, spawanie metodą TIG 141-1 i 141-8, samodzielny księgowy; - szkolenie w trybie indywidualnym - 85 osób w zakresie: prawo jazdy kat. B+E, kat. C, kat. C+E, kat. D, przewóz materiałów niebezpiecznych ADR + cysterny, operator ładowarki kl. III+ poszerzenie o ładowarkę typ Ł-34, operator koparko-ładowarki kl. III, operator koparko-ładowarki kl. III +operator spycharki kl. III, spawanie metodą TIG, obsługa żurawia wieżowego, instruktor nauki jazdy, stylizacja paznokci, makijaż profesjonalny, przygotowanie do uzyskania uprawnień w zakresie transportu drogowego taksówką, intensywny kurs języka angielskiego dla opiekunów osób starszych, kierowca wózków jezdniowych z napędem silnikowym, palacz, kurs dokształcający kierowców w zakresie przewozu rzeczy, kurs dla kasjerów złotówkowych i walutowych. Pracę po ukończeniu szkoleń podjęło 236 osób, co daje wskaźnik efektywności zatrudnieniowej 42,1%. Należy podkreślić, że w grudniu 2008r. szkolenie ukończyło aż 171 osób, których nie uwzględnia wskaźnik efektywności. V. INSTRUMENTY RYNKU PRACY 1. Prace interwencyjne W okresie I-XII 2008r. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. zawarł z pracodawcami 137 umów o zatrudnienie bezrobotnych w ramach prac interwencyjnych. Liczba osób objętych tą formą przeciwdziałania bezrobociu wyniosła 333 (105 osób było zatrudnionych w ramach umów zawartych w 2007r.). 11

Według stanu na 31.12.2008r. w ramach prac interwencyjnych pracowało 97 osób. Efektywność prac interwencyjnych w analizowanym okresie wyniosła 82,6%. Należy zauważyć, że stale zmniejsza się zainteresowanie pracodawców tą formą wsparcia z uwagi na relatywną nieopłacalność finansową tego instrumentu rynku pracy w porównaniu do innych oferowanych przez PUP. 2. Roboty publiczne Od stycznia do grudnia 2008 roku Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. w ramach programu Porządki 2008 zawarł 17 umów o zorganizowanie robót publicznych. Pracę w ramach tej formy pomocy bezrobotnym podjęło 79 osób, z czego 44 osoby pozostały po umowie w stosunku pracy, co daje wskaźnik efektywności 55,7%. 3. Staże W okresie I-XII 2008r. Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. zawarł 394 umowy stażowe. Stażem objęto 931 bezrobotnych, z tego 297 osób kontynuowało staż z roku 2007. W ramach projektu sukurs finansowanego z EFS realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Urząd Pracy zawarł z pracodawcami 151 umów na odbycie stażu 245 bezrobotnych. Na koniec 2008r. staż odbywało 225 osób, a efektywność zatrudnieniowa tej formy pomocy bezrobotnym wyniosła 81,7%. 4. Przygotowanie zawodowe Do bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, których kwalifikacje są nieadekwatne do potrzeb rynku pracy adresowane jest tzw. przygotowanie zawodowe. W 2008 roku zawarliśmy 160 umów o zorganizowanie przygotowania zawodowego. Tą formą pomocy bezrobotnym w analizowanym roku objęto 303 osoby, z tego 55 osób z 2007 roku. W ramach projektu sukurs finansowanego z EFS realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.3 - Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Urząd Pracy zawarł 67 umów, a przygotowanie zawodowe rozpoczęło 106 osób. Na dzień 31.12.2008r. przygotowanie zawodowe odbywały 82 osoby. Efektywność tej formy w 2008 roku wyniosła 68,5%. 12

5. Prace społecznie użyteczne Zgodnie z art. 73a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy bezrobotni bez prawa do zasiłku korzystający ze świadczeń pomocy społecznej mogą być kierowani do wykonywania prac społecznie użytecznych. Takie prace odbywają się na podstawie porozumienia zawartego z gminą, na rzecz której prace społecznie użyteczne będą wykonywane. W okresie od stycznia do grudnia 2008 roku zawarliśmy 4 porozumienia z gminami i skierowaliśmy do prac społecznie użytecznych 114 bezrobotnych. 6. Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy umożliwia bezrobotnym uzyskanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Na przestrzeni 12 miesięcy 2008r. z tej formy pomocy bezrobotnym skorzystało 258 osób, które podjęły następujące rodzaje działalności: - działalność wytwórczą 27 osób - działalność usługową 167 osób - działalność handlową 64 osoby. Realizując projekty finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Urząd Pracy udzielił bezrobotnym wsparcia finansowego na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W ramach projektu sukurs realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki środki otrzymało 176 bezrobotnych. 7. Doposażenie/wyposażenie stanowiska pracy W myśl ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pracodawcy mogą występować do Urzędu Pracy o refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego. W okresie styczeń - grudzień 2008 roku zawarliśmy 157 takich umów, zaś zatrudnienie uzyskały 343 osoby. 8. Aktywizacja osób niepełnosprawnych z PFRON Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. w myśl ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych realizuje zadania mające na celu aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych bezrobotnych i osób poszukujących pracy niepozostajacych w zatrudnieniu. 13

Na przestrzeni 12 miesięcy 2008r. wsparciem finansowym ze środków PFRON objęto 47 osób niepełnosprawnych (29 bezrobotnych i 18 osób poszukujących pracy) w następujący sposób: 22 osoby uzyskały środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej (19 bezrobotnych i 3 osoby poszukujące pracy); 5 osób podjęło zatrudnienie w ramach umów o zwrot kosztów wynagrodzenia oraz składek na ubezpieczenie społeczne (4 bezrobotnych i 1 osoba poszukująca pracy); 8 osób podjęło zatrudnienie w ramach umów o zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy (6 bezrobotnych i 2 osoby poszukujące pracy); 5 osób poszukujących pracy rozpoczęło przygotowanie zawodowe; 2 osoby poszukujące pracy rozpoczęły staż; 5 osób poszukujących pracy zostało skierowanych na szkolenie. Na powyższe zadania w 2008 roku wydatkowano ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kwotę 839.852 zł. VI. AKTYWNOŚĆ WŁASNA URZĘDU PRACY NA RZECZ POPRAWY SYTUACJI NA RYNKU PRACY Zadania w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej realizowane są przede wszystkim przez instytucje rynku pracy: powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy, ministerstwo pracy oraz urzędy wojewódzkie, realizujące zadania określone ustawą. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie wykonuje bezpośrednie działania na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych poprzez ich rejestrację, świadczenie usług oraz instrumentów rynku pracy, naliczanie i wypłacanie zasiłków gospodarowanie środkami przeznaczonymi na przeciwdziałanie bezrobociu, a także poprzez aktywność własną na lokalnym rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. uczestniczył w 2008 roku w przekazywaniu informacji i propagowaniu wśród bezrobotnych szkoleń organizowanych przez: Biuro Edukacyjno- Informacyjne ANYA Consulting kurs dla kobiet - kreowanie własnego wizerunku i twórczego rozwoju; Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi we współpracy z Izbą Rolniczą w Łodzi XI edycja seminarium Własna firma krok po kroku ; Global Training Centre Sp. z o.o Biuro Projektu w Łodzi szkolenia dla kobiet nieaktywnych zawodowo po urlopach macierzyńskich i wychowawczych; Ośrodek Doradztwa i Usług Oświatowych EDUKACJA 2001 w Radomiu kursy i szkolenia dla bezrobotnych nauczycieli; Ośrodek Szkolenia Zawodowego Gospodarki Morskiej- Centrum Szkolenia Nurków Zawodowych w Gdyni- - kursy na dyplom nurka zawodowego III klasy; Firmę PANDA Sp. z o. o. w Trzebnicy - szkolenia w ramach projektu Inspiracje kosmetyczne - program przeciwdziałania wykluczeniu adresowane do kobiet 14

w następujących kierunkach: fryzjerstwo, wizaż, stylizacja paznokci, doradztwo psychologiczne. Poradnictwem zawodowym objęto w 2008 roku wszystkie osoby ubiegające się o przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Doradca zawodowy wydawał opinię na temat oceny szans przedsięwzięcia. Uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych korzystali z warsztatów o następującej tematyce: Trendy na współczesnym rynku pracy, Poznaj siebie wybierz zawód. Z zajęć skorzystali uczniowie z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 (81 osób) oraz uczniowie gimnazjów w: Komorowie, Zawadzie, Smardzewicach i Żelechlinku (47 osób). Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim czynnie uczestniczy w przedsięwzięciach z zakresu rynku pracy organizowanych na terenie naszego powiatu W lutym 2008 roku w Zespole Ponadgimnazjalnych Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Tomaszowie Maz. odbyły się Targi Pracy 2008, które przebiegały pod hasłem Wybór szkoły ponadgimnazjalnej, a potrzeby rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy reprezentowali: Dyrektor PUP, doradca zawodowy oraz kierownik pośrednictwa pracy i marketingu. Doradca zawodowy przeprowadził warsztaty z uczniami trzecich klas gimnazjum pt. Poznaj siebie i zaplanuj karierę. W kwietniu 2008 roku w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 3 odbyły się VII Międzyszkolne Targi Pracy Absolwent 2008 pod hasłem Mój zawód - moja przyszłość. W przedsięwzięciu tym uczestniczył Dyrektor Urzędu oraz doradcy zawodowi, którzy przeprowadzili zajęcia dla uczniów IV klasy Technikum Samochodowego pod tytułem Jak wybrać odpowiedni zawód. W czerwcu 2008 roku na zaproszenie pracownika socjalnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Żelechlinku, doradca zawodowy i kierownik pośrednictwa pracy i marketingu uczestniczyli w spotkaniu z bezrobotnymi z terenu gminy Żelechlinek. Pracownicy PUP przedstawili zakres usług, z jakich mogą korzystać klienci Urzędu. W sierpniu 2008 roku Urząd objął programem wsparcia pielęgniarki zwalniane w trybie grupowym ze Szpitala Rejonowego SP ZOZ w Tomaszowie Maz. W dniu 19 sierpnia 2008 roku odbyło się spotkanie z w/w grupą zawodową i przedstawiono pakiet pomocowy, w ramach którego zaplanowano: program wsparcia doradczego ESKULAP wsparcie ze strony pośrednika pracy wsparcie szkoleniowe pomoc w uruchomieniu działalności gospodarczej udogodnienia w rejestracji w PUP W 2008 roku indywidualnym poradnictwem zawodowym objęto 20 pielęgniarek pozostających w okresie wypowiedzenia i zarejestrowanych w PUP jako osoby poszukujące pracy. W minionym roku Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. realizował projekt systemowy sukurs finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał 15

Ludzki. Wsparciem finansowym objęliśmy 859 osób (staż - 245 osób, przygotowanie zawodowe -106 osób, szkolenia - 332 osoby, jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 176 osób). W I półroczu 2008 roku Urząd Pracy opracował Powiatowy Program Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2008-2010 zatwierdzony Uchwałą Nr XXIII/169/2008 Rady Powiatu w Tomaszowie Maz. Nadrzędnym celem tego programu jest wzrost zatrudnienia osób bezrobotnych poprzez promowanie aktywnych postaw na rynku pracy i wspieranie procesu tworzenia nowych miejsc pracy. Powiatowy Urząd Pracy realizuje zadania dotyczące dialogu społecznego i partnerstwa na rynku pracy, a mianowicie: wymienia informacje i doświadczenia z organizacjami podejmującymi inicjatywy wspierające działania na rzecz rynku pracy; współpracuje z gminnymi centrami i ośrodkami pomocy społecznej w zakresie wymiany informacji na temat bezrobocia w poszczególnych gminach, planowanych przedsięwzięciach, wymiany ofert pracy; współpracuje ze szkołami ponadgimnazjalnymi w zakresie kształcenia pod kątem potrzeb rynku pracy. Wszystkie formy współpracy nakierowane są na działania, które mogą pozytywnie wpłynąć na rozwój rynku pracy i pomóc naszym klientom czyli pracodawcom i bezrobotnym. W celu prawidłowego określenia kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowej kwalifikacyjnej na tomaszowskim rynku pracy, Urząd Pracy opracowuje monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych raport półroczny i roczny, dostępny na stronie internetowej Urzędu. W 2008 roku PUP zakupił 4 internetowe INFOKIOSKI, które zostały zainstalowane w tutejszym Urzędzie (2 urządzenia), w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej oraz w Starostwie Powiatowym. Urządzenia te umożliwiają korzystanie w jednym miejscu z informacji dotyczących usług Urzędu Pracy. Dodatkowo kiosk multimedialny pozwala na korzystanie ze strony internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, także stron internetowych Starostwa Powiatowego i Urzędu Miasta. Osoby korzystające z INFOKIOSKU mogą uzyskać informacje o ofertach pracy, aktach prawnych, zawodach, wzorach dokumentów, wskaźnikach, stawkach, regulaminach itp. 16

VII. STANDARDY USŁUG RYNKU PRACY Od 30 czerwca 2008 roku Urząd zobowiązany jest do stosowania ogólnopolskich standardów usług rynku pracy oraz szczegółowych warunków ich prowadzenia zgodnie z następującymi rozporządzeniami: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 marca 2007r. w sprawie standardów usług rynku pracy Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 marca 2007r. w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia przez publiczne służby zatrudnienia usług rynku pracy Wdrożenie standardów rynku pracy wymagało wiele wysiłku i pracy ze strony pracowników oraz kierownictwa PUP. W ramach projektu Nawigator współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 6.1.2 Urzędzie Pracy, w związku z wdrażaniem standardów : utworzono 4 nowe stanowiska pracy dla doradców zawodowych oraz 7 pośredników pracy; przeszkolono pośredników pracy i doradców zawodowych w zakresie organizacji i zapewnienia prawidłowej jakości świadczonych usług dostosowano pomieszczenia i miejsca pracy dla pośredników i doradców zawodowych. Powiatowy Urząd Pracy posiada bardzo trudne warunki lokalowe, które nie pozwalają zapewnić wymaganej przez standardy poufności prowadzonych rozmów z bezrobotnymi, osobami poszukującymi pracy i pracodawcami. Jest to obecnie podstawowa bariera podnoszenia jakości i dostępności usług świadczonych przez PUP. Należy zaznaczyć, że w wyniku starań PUP, od października 2008 roku doradcy zawodowi realizują część swoich usług, tj. pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy w Klubie Pracy, który został zorganizowany w odrębnym pomieszczeniu przy ul. Farbiarskiej 20 w Tomaszowie Maz. Sala ta jest wyposażona w sprzęt komputerowy oraz w nowoczesny sprzęt multimedialny. Dzięki dodatkowym pomieszczeniom działalność Klubu Pracy przy PUP uległa znacznej intensyfikacji. Na jakość świadczonych przez Urząd usług wpływ mają kwalifikacje kadry urzędniczej. Należy podkreślić, że 43 osoby, tj. 61,43 % kadry urzędniczej posiada wyższe wykształcenie. Spośród 76 wszystkich pracowników 52,6% posiada długoletni (10-20 lat) staż pracy w służbach zatrudnienia. Pracownicy stale się dokształcają poprzez uczestnictwo w szkoleniach zewnętrznych mających na celu z jednej strony podwyższenie kwalifikacji, z drugiej zaś prawidłową realizację zadań wynikających z ustawy o promocji zatrudnienia. 17

VIII. KONTROLA DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W 2008 roku w Powiatowy Urząd Pracy był wielokrotnie kontrolowany: L p. Jednostka przeprowadzająca kontrolę 1 Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi 2 Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi 3 4 5 Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi 6 Archiwum Państwowe Starostwo 7 Powiatowe Tabela 5. Kontrole zewnętrzne w 2008r. Temat kontroli Sprawdzenie wykonania projektów Egida i Rubikon realizowanych w ramach projektu SPORZL 2004-2006 na podstawie umów z WUP w Łodzi Nr SPORZL/KO/1.2a/14/06 i Nr SPORZL/ KO/1.3a/14/06 z dnia 05.05.2006r. Sprawdzenie stanu wdrożenia standardów usług rynku pracy i warunków ich prowadzenia przez publiczne służby zatrudnienia Sprawdzenie wykonania zaleceń zawartych w wystąpieniu nr 9/2006 - Refundacja kosztów wyposażenia stanowisk pracy, Pośrednictwo pracy Sprawdzenie wykonania rzeczowego i finansowego projektu Nawigator Nr PO KL.06.01.02-10-015/08 w ramach Poddziałania 6.1.2 PO KL. Sprawdzenie realizacji rzeczowej i finansowej projektu sukurs Nr PO KL.06.01.03-10-019/08 w ramach Poddziałania 6.1.3 POKL. Kontrola ogólna przestrzeganie przepisów kancelaryjno archiwalnych Prawidłowość prowadzenia gospodarki finansowej za 2008r. Okres przeprowadzenia kontroli 12 14.03.2008r. 08.05.2008r. 12-22.08.2008r. 20-22.08.2008r. 24-26.09.2008r. 25.11.2008r. 26.12.2008r.- 16.01.2009r. Kontrole zakończyły się pozytywnymi wynikami i potwierdziły, że PUP prawidłowo zarządza posiadanymi środkami z Funduszu Pracy, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz z budżetu powiatu. 18

IX. FUNDUSZ PRACY Na realizację zadań wynikających z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. na przełomie 12 miesięcy 2008 roku wydatkowano z Funduszu Pracy kwotę 28.120.660zł, w tym: - na zasiłki dla bezrobotnych i składki ZUS 14.260.688 zł - na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu 12.427.586 zł Z tabeli 8 (Załącznik 3) wynika, że w porównaniu z rokiem 2007 wypłacone zasiłki i składki ZUS zmalały, natomiast wydatkowana kwota na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu wzrosła o 1.951.109 zł. tj. o 18,6%. Z informacji zawartych w tabeli 9 (Załącznik 4) wynika, że w strukturze wydatków na aktywne formy pomocy bezrobotnym, najwyższe udziały odnotowano: - w wydatkach związanych z organizacją staży dla bezrobotnych - 28,0%; - w jednorazowych środkach na rozpoczęcie działalności gospod. - 26,9%; Stanowiły one ponad 50% wydatkowanej kwoty Funduszu Pracy na działania ograniczające bezrobocie. IX. Podsumowanie Analizując wydatki Funduszu Pracy na przestrzeni kilku lat stwierdzić należy, że wystąpiła tendencja spadkowa wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych, natomiast znacząco z roku na rok rosną wydatki na programy przeciwdziałania bezrobociu. Należy zaznaczyć, że stale wzrastają wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu [patrz: załącznik 3, 4], natomiast liczba bezrobotnych w ostatnich latach malała. Na przestrzeni 5 lat liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 51,3%, zaś wydatki na programy pomocy bezrobotnym w tym okresie wzrosły ponad 2-krotnie. Ogółem wydatki Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie w 2008 roku wyniosły 33.516.698,70 zł. Na kwotę tę składały się środki budżetowe, Funduszu Pracy oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Załącznik 4). 19

Tabela 6. Poziom bezrobocia w powiecie według gmin w latach 2007-2008 Załącznik 1 Lp. Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych na dz. 31.12.07r. Liczba bezrobotnych na dz. 31.12.08r. Wzrost lub spadek w % 1. Tomaszów Maz -miasto 4479 3845-14,2 2. Będków - gmina 144 104-27,8 3. Budziszewice - gmina 205 174-15,1 4. Czerniewice - gmina 265 259-2,3 5. Inowłódz - gmina 255 225-11,8 6. Lubochnia - gmina 510 427-16,3 7. Rokiciny - gmina 238 198-16,8 8. Rzeczyca - gmina 236 196-16,9 9. Tomaszów Maz - gmina 601 469-22,0 10. Ujazd - gmina 485 391-19,4 11. Żelechlinek - gmina 240 203-15,4 Ogółem 7658 6491-15,2

Tabela 7. Wybrane kategorie bezrobotnych w gminach powiatu tomaszowskiego na 31.12.2008r. Załącznik 2 Lp. Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem Kobiety % udz. Bezrobotni bez prawa do zasiłku % udz. Osoby niepełnosprawne % udz. 1. Tomaszów Maz - miasto 3845 1912 49,7 2813 73,2 347 9,0 2. Będków - gmina 104 56 53,8 77 74,0 4 3,8 3. Budziszewice - gmina 174 83 47,7 138 79,3 10 5,7 4. Czerniewice - gmina 259 125 48,3 178 68,7 5 1,9 5. Inowłódz - gmina 225 101 44,9 154 68,4 6 2,7 6. Lubochnia - gmina 427 221 51,8 286 67,0 26 6,1 7. Rokiciny - gmina 198 102 51,5 144 72,7 18 9,1 8. Rzeczyca - gmina 196 99 50,5 153 78,1 2 1,0 9. Tomaszów Maz - gmina 469 233 49,7 311 66,3 18 3,8 10. Ujazd - gmina 391 221 56,5 249 63,7 16 4,1 11. Żelechlinek - gmina 203 98 48,3 148 72,9 10 4,9 Ogółem 6491 3251 50,1 4651 71,7 462 7,1

Tabela 8. Struktura wydatków z Funduszu Pracy Załącznik 3 Lp. Wyszczególnienie 2007r. 2008r. 1. Zasiłki dla bezrobotnych i składki ZUS styczeń - grudzień 16934625 % udz. 59,6 styczeńgrudzień 14260688 % udz. 50,7 2. LIMITOWANE Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w tym: 10 476 477 36,9 12 427 586 44,2 KRUS 3 514-1 321-3. NIELIMITOWANE Stypendia naukowe 1 546 - - - 4. Pozostałe 995 593 3,5 1 432 386 5,1 Ogółem wydatki Funduszu Pracy 28 408 241 100 28 120 660 100

Tabela 9. Wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu Załącznik 4 2007 rok 2008 rok % wykonania Lp. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu wykonanie limit wykonanie 5:3 5:4 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Prace społecznie użyteczne Stypendia stażowe Stypendia z przygotow. zawod. Jednorazowe środki na działalność gospod. Wyposażenie, doposażenie KRUS Badania lekarskie zdolność bezrobotnego do pracy 578 459 1 202 784 286 948 52 014 2 706 084 487 450 2 599 969 2 559 255 3 514-692 073 905 710 304 000 66 700 3 520 405 1 175 921 3 338 601 2 491 390 1 400 1 000 686 091 900 192 303 949 66 619 3 478 628 1 164 950 3 338 392 2 486 565 1 321 879 118,6 74,8 105,9 128,1 128,5 239,0 128,4 97,2 37,6-99,1 99,4 100,0 99,9 98,8 99,1 100,0 Razem: 10 476 477 12 497 200 12 427 586 118,6 99,4 99,8 94,4 87,9

Załącznik 5 Tabela 10. Struktura wydatków Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Maz. wg realizowanych zadań w 2008r. Lp. Wyszczególnienie kwota w zł 1. Środki budżetowe 4 556 186,01 w tym: Europejski Fundusz Społeczny 235 425,73 Składki na ubezpieczenie społeczne osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku 1 990 925,02 2. Fundusz Pracy 28 120 660,46 w tym: a) wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu 12 427 585,60 w tym: Europejski Fundusz Społeczny 4 304 555,28 b) wydatki na zasiłki dla bezrobotnych i składki ZUS 14 260 688,11 c) pozostałe wydatki (dodatki aktywizacyjne, wydatki fakultatywne) 1 432 386,75 3. PFRON 839 852,23 Ogółem środki 33 516 698,70