Działania Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej na rzecz bezpiecze stwa wypoczynku w okresie letnim Warszawa, marzec 2014r.
BEZPIECZE STWO SANITARNE to zadanie Państwowej Inspekcji Sanitarnej z zakresu zdrowia publicznego Bezpieczeństwo to jest zapewniane m. in. poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami higieny wypoczynku i rekreacji Cele nadrzędne działań w tym zakresie to: ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i ucią liwości środowiskowych, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym zaka nych i zawodowych (art. 1 pkt. 5 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej t.j. Dz.U.2011.212.1263 z późn. zm.)
NADZÓR SANITARNY NAD WARUNKAMI HIGIENY WYPOCZYNKU I REKREACJI dokonuje się poprzez kontrole przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące w szczególności: utrzymania nale ytego stanu higienicznego nieruchomości, obiektów i urządzeń u yteczności publicznej higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu u ywanego w placówkach oświatowo-wychowawczych oraz ośrodkach wypoczynku warunków ywienia zbiorowego zorganizowanych grup wypoczynku higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spo ycia, czystości wód w kąpieliskach i miejscach przeznaczonych do kąpieli (art. 4 ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej t.j. Dz.U.2011.212.1263 z późn. zm.)
Podstawowe akty prawne dotyczące wypoczynku: Rozporządzenie MźN z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzie y szkolnej, a tak e zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U.1997.12.67 z późn. zm.) 8. 1. Obiekt albo teren, w którym ma być zorganizowany wypoczynek, musi spełniać wymogi dotyczące bezpieczeństwa, ochrony przeciwpo arowej, warunków higieniczno-sanitarnych oraz ochrony środowiska określonych przepisami o ochronie przeciwpo arowej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ochronie środowiska, a w przypadku organizacji wypoczynku z udziałem dzieci i młodzie y niepełnosprawnej - obiekt musi być ponadto dostosowany do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczestników wypoczynku. 2. ywienie uczestników wypoczynku powinno odbywać się zgodnie z zasadami higieny oraz racjonalnego ywienia określonymi w odrębnych przepisach.
Podstawowe akty prawne dotyczące wypoczynku (c.d.): Rozporządzenie Ministra żospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (t.j.: Dz.U. z 2006 r. Nr 22, poz. 169 z późn. zm.) Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t.j.:dz.u. z 2012 r. poz. 145 z póżn. zm.) Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j.: Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi (Dz.U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.)
Podstawowe akty prawne dotyczące wypoczynku (c.d.): Ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie ywności i ywienia (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.) Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka eń i chorób zaka nych u ludzi (tj. Dz.U. z 2013 r., poz. 947) Pomocnicze wytyczne: Instrukcja żłównego Inspektora Sanitarnego w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami (Warszawa, czerwiec 2010)
Ocena warunków sanitarnych w placówkach wypoczynku przeprowadzana jest w zakresie: zakwaterowania utrzymania higieny osobistej prowadzenia wy ywienia / do ywiania zajęć sportowych i rekreacyjnych organizacji opieki medycznej
Warunki zakwaterowania: (minimum na podst. Załącznika 7 do Rozp. MGiP w sprawie obiektów hotelarskich...) Zachowany prawidłowy wska nik powierzchni pomieszczeń na 1 uczestnika (min. 2,5 m2/1 osobę) Wyposa enie pokoi: łó ka z pościelą, szafki lub półki przyłó kowe, stół, krzesła, wieszaki na odzie wierzchnią, lustro, kosz na śmieci dostosowane do liczby uczestników Meble i wyposa enie sprawne, w dobrym stanie technicznym i higienicznym, estetyczne Pościel czysta, prawidłowo przechowywana Uwaga: należy pamiętać o zachowaniu bezpiecznych odstępów między łóżkami (t.j. ok. 50 60 cm) ze względów profilaktyki rozprzestrzeniania się chorób.
Utrzymanie higieny osobistej: Podstawowe wyposa enie węzła sanitarno-higienicznego: natrysk lub wanna, umywalka z blatem lub półką i wieszakiem na ręcznik, wc, lustro z górnym lub bocznym oświetleniem, uniwersalne gniazdko elektryczne z osłoną, przykrywany pojemnik na śmieci, dozownik do mydła w płynie, ręczniki jednorazowe, oraz papier toaletowy Max. liczba osób przypadająca na 1 węzeł higieniczno sanitarny to 15. Dostęp do bie ącej ciepłej i zimnej wody Pomieszczenia sanitarne estetyczne, w dobrym stanie technicznym, posiadające odpowiednią wentylację, powierzchnię ścian i podłóg odporną na działanie wilgoci i środki dezynfekcyjne Armatura sanitarna kompletna, sprawna technicznie i czysta
Warunki prowadzenia ywienia / do ywiania: Pomieszczenia bloku ywienia powinny być utrzymane we właściwym stanie technicznym, oraz układzie funkcjonalnym, gwarantującym zachowanie ciągu technologicznego zgodnego z zasadami dobrej praktyki produkcyjnej i dobrej praktyki higienicznej sprzęt i urządzenia kuchenne powinny być w pełnej sprawności technicznej i higienicznej, oraz w liczbie wystarczającej do rodzaju prowadzonego ywienia Naczynia stołowe w liczbie wystarczającej dla uczestników wypoczynku, estetyczne, czyste, prawidłowo myte, wyparzane i przechowywane Niezbędne jest posiadanie aktualnego wyniku badania wody, potwierdzającego właściwą jakość wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi
Warunki do uprawiania sportu i rekreacji: Teren obiektu wypoczynku winien być ogrodzony, z równą nawierzchnią, suchy, ukształtowany w sposób zapewniający odprowadzenie wód opadowych Urządzenia rekreacyjne i sprzęt sportowy sprawne, w dobrym stanie technicznym, na stałe przymocowane do podło a, gwarantujące bezpieczne u ytkowanie Pomieszczenia oraz miejsca wyznaczone do ćwiczeń sportowych, gier i zabaw, zaopatrzone w tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego u ytkowania urządzeń i sprzętu sportowego
Opieka medyczna: Sposób zapewnienia opieki medycznej uczestnikom (na miejscu / na telefon / w pobliskim zoz) Wydzielony, odpowiednio wyposa ony pokój chorych z odrębnym w.h.s. (lub mo liwością wydzielenia i oznakowania odrębnego w.h.s.) Apteczki I pomocy wyposa one we właściwe środki oraz instrukcję udzielania I pomocy Personel (w tym wolontariusze) muszą posiadać aktualne orzeczenia z badań dla celów sanitarno-epidemiologicznych
Badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych: Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. Dz.U. z 2013r., poz. 947) Osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do: poddawania się badaniom sanitarno-epidemiologicznym zaniechania wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia lub choroby zaka nej na inne osoby je eli są osobami zaka onymi, chorymi na chorobę zaka ną lub nosicielami
Badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych: Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. Dz.U. z 2013r., poz. 947) Obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym podlegają m.in.: osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia lub choroby zaka nej na inne osoby na badania kieruje pracodawca albo zlecający wykonanie prac
Badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych: Badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych przeprowadzają lekarze podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarze wykonujący zadania słu by medycyny pracy. Lekarze wydają oraz przekazują osobie badanej oraz pracodawcy lub osobie zlecającej wykonanie prac orzeczenie lekarskie: o zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia lub choroby zaka nej na inne osoby o czasowych lub trwałych przeciwwskazaniach do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia lub choroby zaka nej na inne osoby Koszty badań sanitarno-epidemiologicznych wykonywanych u osób podejmujących lub wykonujących ww. prace są finansowane przez pracodawcę lub zlecającego wykonanie prac.
Wykaz prac, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia na inne osoby Prace na stanowiskach związanych z ciągłym kontaktem z lud mi stwarzające zagro enie przeniesienia drogą powietrzno-kropelkową i powietrzno-pyłową zaka enia na inne osoby Prace na stanowiskach związanych z wytwarzaniem, pakowaniem, dystrybucją lub przechowywaniem nieopakowanej ywności, wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi, sporządzaniem i wydawaniem posiłków, a tak e myciem naczyń i pojemników przeznaczonych na ywność, stwarzające zagro enie przeniesienia drogą pokarmową zaka enia na inne osoby
Wykaz prac, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia na inne osoby Prace na stanowiskach związanych z kontaktem z wodą oraz środkami słu ącymi do pielęgnacji skóry lub śluzówek innych osób oraz stwarzających zagro enie przeniesienia drogą kontaktową zaka enia na inne osoby m.in. w: podmiotach świadczących usługi turystyczne i hotelarskie, zakładach żywienia zbiorowego, instytucjach kultury, przedszkolach, szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, indywidualnych lub grupowych praktykach lekarskich / pielęgniarskich
Warunki higieniczno-sanitarne dla obozów pod namiotami Część mieszkalna: Namioty uczestników, opiekunów, świetlica oraz namiot zespołu medycznego Namioty ustawione w miejscu bezpiecznym, suchym, osłoniętym od wiatru i umo liwiającym swobodny odpływ wód opadowych Odległość między namiotami umo liwiająca swobodne przejście Ka dy namiot kompletnie olinowany. Sąsiadujące ze sobą namioty nie mogą być połączone wspólnymi linami
Warunki higieniczno-sanitarne dla obozów pod namiotami (c.d.) Część mieszkalna: liczba osób w namiocie powinna gwarantować odpowiednią wymianę powietrza oraz swobodny dostęp do kanadyjek, łó ek polowych, pryczy lub innych miejsc do spania z zachowaniem swobodnego dostępu dla ka dej osoby przynajmniej z jednej strony, a szerokość przejścia między nimi powinna wynosić co najmniej 50 cm. Niedopuszczalne jest budowanie prycz zbiorowych. namioty wyposa one powinny być w wieszaki na ubrania i ręczniki oraz półki na plecaki i inne przedmioty (przybory toaletowe, obuwie), nie wolno przechowywać rzeczy bezpośrednio na ziemi, wieszać ich na taśmach lub na linach namiotowych świetlica mo e być zorganizowana w du ym namiocie lub w wydzielonym miejscu z zadaszeniem
Warunki higieniczno-sanitarne dla obozów pod namiotami Urządzenia sanitarne nale y zapewnić właściwą lokalizację, urządzenie i stan higieniczny obiektów sanitarnych tzn. umywalni, sanitariatów ekologicznych, ustępów stałych, latryny konieczny jest dostęp do zimnej i ciepłej wody nale y zorganizować oddzielne umywalnie dla dziewcząt i chłopców lub jedną z podziałem czasowym umywalnia powinna być zadaszona i osłonięta od wiatru oraz gwarantująca intymność czynności higienicznych (wskazane są zasłony lub kabiny) pomieszczenia sanitarne zlokalizowane co najmniej 15 m od części ywieniowej i części mieszkalnej oraz co najmniej 20 m od miejsca poboru wody
Warunki higieniczno-sanitarne dla obozów pod namiotami. Urządzenia sanitarne pomieszczenia/namioty sanitarne wyposa yć nale y w: - odpowiednią ilość miednic lub kranów - pojemnik z przykryciem na zu yte opatrunki i środki higieniczne - wieszaki na ubrania - podłogę lub podest dla myjących się - środki myjąco-dezynfekcyjne, ulegające biodegradacji - szczotki do mycia miednic (miednice po ka dym u yciu dokładnie umyte i przynajmniej raz w tygodniu zdezynfekowane środkiem odka ającym)
Warunki higieniczno-sanitarne dla obozów pod namiotami. Urządzenia sanitarne Odległość latryn od pozostałych części obozu co najmniej 70m Zalecane latryny oddzielnie dla chłopców i dziewcząt, zadaszone, a dół zabezpieczony przed wpadnięciem, siedzisko dostosowane do wzrostu u ytkowników Latryny wyposa one w: piasek lub ziemię do przesypywania, łopatkę, papier toaletowy, stanowisko do mycia rąk
Źródło zaopatrzenia w wodę do spo ycia przez ludzi Woda, powinna spełniać wymagania rozporządzenia MZ z dn. 29-032007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z pó n. zm.) Obóz nale y zaopatrywać w wodę konfekcjonowaną w opakowaniach jednostkowych lub czerpaną ze ródła lub studni zlokalizowanej na terenie obozu lub w niedalekiej odległości po uprzednim stwierdzeniu przez właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego o przydatności wody do spo ycia W sytuacjach nadzwyczajnych (brak wody, nagłe pogorszenie jej jakości, awaria urządzenia wodociągowego) wodę mo na dowozić cysternami/ zbiornikami ze ródła wskazanego przez Państwowego Inspektora Sanitarnego
Źródło zaopatrzenia w wodę do spo ycia przez ludzi Cysterna/ zbiornik musi spełniać następujące warunki: Słu yć tylko do transportu i magazynowania wody Wykonana/wykonany z materiału dopuszczonego do kontaktu z wodą przeznaczoną do spo ycia, posiadać higieniczny punkt zawór czerpalny do poboru wody z cysterny Zbiornik przetrzymywany w miejscu zacienionym Wę e do pobrania wody czyste, wykonane z materiału dopuszczonego od kontaktu z wodą, odpowiednio przechowywane i dezynfekowane oraz przeznaczone tylko do tego celu Wlew wody do cysterny z trwałym i szczelnym zamknięciem Obowiązkowe mycie i dezynfekcja cysterny - przed pierwszym u yciem oraz 1x w tyg. Woda z cysterny zu yta musi być w ciągu 24h Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie ul. elazna 79, ŃŃ-875 Warszawa www.wsse.waw.pl
Badanie wody Badanie wody powinno być wykonane przed rozpoczęciem wypoczynku, a wskazaniem do ponownego wykonania są następujące sytuacje: instalacja nowych przyłączy urządzeń sanitarnych, prowadzenie prace remontowo-modernizacyjne instalacji wodnej, długotrwały przestoju wody w rurach wodnych, awarie. W celu uzyskania szczegółowych informacji na temat badań wody, nale y zwrócić się do właściwego terenowo ze względu na lokalizację placówki Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
żospodarka ściekami i odpadami Zapewnione pojemniki (kontenery) do czasowego gromadzenia odpadów komunalnych, dostarczone przez podmiot, z którym zawarto umowę o usuwaniu odpadów Pojemniki utrzymywane w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym Miejsce i urządzenia do gromadzenia odpadów stałych oddalone 20m od części mieszkalnej, kuchni, punktu pobierania wody i kąpieliska, w miejscu umo liwiającym łatwy wywóz Odpady stałe usuwane zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie danej gminy Odpady płynne i ścieki gromadzone w szczelnych zbiornikach i okresowo wywo one do oczyszczalni lub na wylewisko komunalne przez wyspecjalizowane firmy
żospodarka ściekami i odpadami Sposób postępowania z odpadami stałymi oraz ściekami (w tym: segregacja, przechowywanie, usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych), nale y uzgadniać z wydziałem ochrony środowiska urzędu gminy na terenie, którego będzie zorganizowany wypoczynek. ul. elazna 79, ŃŃ-875 Warszawa www.wsse.waw.pl
Opieka medyczna Uczestnikom obozu nale y zapewnić dostęp do opieki medycznej. Zapewnienie opieki polega na stworzeniu warunków do szybkiego udzielania fachowej pomocy medycznej w razie potrzeby (dopuszczalne jest zapewnienie jej na miejscu lub w pobliskim zakładzie opieki zdrowotnej) Zespół medyczny na obozie to: urządzone ambulatorium i izolatka w części mieszkalnej obozu Ambulatorium osobny namiot przeznaczony do udzielania świadczeń zdrowotnych wyposa ony w odpowiedni sprzęt, leki i urządzenia: łó ko, prześcieradło, koc, fartuchy, zamykane szafki na leki, stanowisko do mycia i dezynfekcji rąk, szczelnie zamykany pojemnik lub worek na odpadki
Opieka medyczna Izolatka wyposa ona w łó ka z kompletem pościeli + komplet zapasowy, stolik, wieszak lub półki na rzeczy osobiste, odstęp pomiędzy miejscem do spania 1,5 m. Izolatki oddzielne dla dziewcząt i chłopców Personel medyczny lub komendant obozu powinien prowadzić zeszyt porad i zabiegów, zeszyt chorych przebywających w izolatce, posiadać karty kwalifikacyjne uczestników oraz dokumentację medyczną personelu z badań do celów sanitarno-epidemiologicznych (orzeczenia lekarskie o zdolności do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje mo liwość przeniesienia zaka enia na inne osoby)
Część ywieniowa: Zorganizowana w bezpiecznej odległości od części mieszkalnej Część ywieniowa obejmuje: magazyn ywnościowy, punkt obierania warzyw i ziemniaków, punkt przygotowywania posiłków, zadaszoną kuchnię, zadaszoną jadalnię, zmywalnie naczyń kuchennych i stołowych, wydzielone miejsce dla osób pracujących w kuchni, wyposa one w: wieszaki na odzie, miejsce do mycia rąk z mydłem dezynfekującym i ręcznikami jednorazowymi, apteczkę I pomocy wraz z instrukcją jej udzielania. Posiłki mogą być przygotowywane na miejscu, dowo one bąd zapewnione poza obozem Organizację ywienia nale y dostosować do istniejących warunków higieniczno-sanitarnych, których minimalne wymagania określono w Instrukcji żis w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami z czerwca 2010r.
Warunki do uprawiania sportu i rekreacji Organizowane winny być w sposób bezpieczny, w miejscu nie stwarzającym zagro enia dla uczestników Wymagania, jakim powinna odpowiadać woda w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli określone są w załączniku nr 1 część A tabela I do rozporządzenia MZ z dn. 08-04-2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86, poz. 478) Organizacja kąpieliska wymaga zgody właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego i Wójta Gminy.
Warunki do uprawiania sportu i rekreacji Kąpielisko powinno spełniać następujące wymogi: Wyznaczone w miejscu o twardym, piaszczystym i niezarośniętym dnie Nie mo na urządzać go w stawach, częściach jezior porośniętych szuwarami, o mulistym dnie i w wodach o rwącym nurcie. Brzeg kąpieliska łatwo dostępny, łagodnie opadający i z mo liwością pla owania. Długość kąpieliska nie więcej ni 50m. żłębokość wody dostosowana do wzrostu uczestników (w części dla osób nie umiejących pływać do 50 cm, w części dla osób umiejących pływać nie więcej ni 1,5m, wskazany przy kąpielisku pomost. Kąpielisko wyposa one w sprzęt ratowniczy i regulamin, a kąpiel prowadzona pod opieka ratownika
Wskazówki jak bezpiecznie zorganizować wypoczynek pod namiotami mo na znale ć w: Instrukcji żłównego Inspektora Sanitarnego w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych dla stacjonarnych obozów pod namiotami, wydanej w czerwcu 2010 r. dostępnej w internecie pod adresem: http://www.gis.gov.pl/dep/?lang=pl&dep=11&id=15
Oddział Higieny Dzieci i Młodzie y Tel. 22 432 10 24 lub 22 432 10 04 Fax. 22 432 10 23 E-mail: kancelaria@wsse.waw.pl Dziękuję za uwagę