Oleśnica, dn. 09.11.2016r. Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej przyznawane są na podstawie art. 46 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2016r. poz 645 z późn. zm. ). Źródła finansowania wsparcia dla osób bezrobotnych w formie jednorazowych środków na podjęcie działalności stanowią środki Funduszu Pracy oraz Europejskiego Funduszu Społecznego. O jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej może ubiegać się osoba zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, która: - nie otrzymała bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych bezzwrotnych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej; - nie posiadała wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a w przypadku jego posiadania oświadczyła o zakończeniu działalności gospodarczej w dniu przypadającym w okresie przed upływem co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku; - oświadczy, że nie podejmie zatrudnienia w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej; - nie była karana w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu, w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny lub ustawy z dnia 28 października 2002r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary; - zobowiąże się do prowadzenia działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy od dnia jej rozpoczęcia oraz nieskładania w tym okresie wniosku o zawieszenie jej wykonywania; - nie złożyła wniosku do innego starosty o przyznanie dofinansowania lub przyznanie jednorazowo środków na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej; - w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku: nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie oraz udziału w działaniach w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, o którym mowa w art.62a ustawy, nie przerwała z własnej winy szkolenia, stażu, realizacji indywidualnego planu działania, udziału w działaniach w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, wykonywania praca społecznie użytecznych lub innej formy pomocy określonej w ustawie, po skierowaniu podjęła szkolenie, przygotowanie 1
zawodowe dorosłych, staż, prace społecznie użyteczne lub inną formę pomocy określoną w ustawie. - złoży kompletny i prawidłowo sporządzony wniosek. Ponadto zgodnie z Regulaminem przy rozpatrywaniu wniosków brane są pod uwagę następujące kryteria: - zgodność posiadanych przez bezrobotnego kwalifikacji lub doświadczenia zawodowego z rodzajem planowanej działalności gospodarczej, - rodzaj działalności gospodarczej, - zasadność zakupów, - okres pozostawania w ewidencji osób bezrobotnych, - miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku realizowanych programów każdorazowo określane są dodatkowe kryteria oceny wniosków, jeżeli wynikają one z wytycznych dotyczących ich realizacji. Powiatowy Urząd Pracy w Oleśnicy dokonał analizy wydatkowanych środków na podjęcie działalności gospodarczej przyznanych w latach 2010-2015. Jest to forma, która cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem wśród osób bezrobotnych. We wskazanym okresie złożono 2214 wniosków o przyznanie jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej, podpisano 787 umów z osobami bezrobotnymi. W poniższej tabeli przedstawiamy ilość osób bezrobotnych, którym przyznano środki w poszczególnych latach wraz z wysokością środków przeznaczonych na ten cel: 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ilość podpisanych umów 176 78 133 145 136 119 Wysokość środków 3 205 731,77 1 347 671,00 2 252 595,46 2 776 011,00 2 713 235,00 2 339 573,00 Dane własne PUP w Oleśnicy PUP w Oleśnicy swoimi działaniami obejmuje teren całego powiatu oleśnickiego. Zestawienie przyznanych środków według miejsca zamieszkania przedstawia tabela : 2
2010 2011 2012 2013 2014 2015 Miasto Oleśnica 63 31 39 41 59 35 Gmina Oleśnica 15 10 15 15 16 20 Twardogóra 29 11 23 22 16 16 Bierutów 21 5 15 7 7 7 Dobroszyce 8 5 8 11 10 7 Syców 28 13 21 26 22 24 Międzybórz 7 2 8 18 3 6 Dziadowa Kłoda 5 1 4 5 3 4 Dane własne PUP w Oleśnicy Z 787 nowych działalności gospodarczych 504 powstały na obszarach miejskich, 283 na obszarach wiejskich. Poniżej procentowy udział osób w podziale na miasto i wieś: 36% 64% miasto wieś Dokonano również analizy przyznanych środków wg poszczególnych branż. Zdecydowana większość osób bezrobotnych rozpoczęła działalność gospodarczą w branży usług, 4-krotnie mniej w handlu i prawie 5-krotnie mniej osób rozpoczęło działalność produkcyjną. Wynika to z faktu, że osoby zamierzające świadczyć usługi ponoszą niższe nakłady finansowe na rozpoczęcie działalności w porównaniu z produkcją czy handlem. 3
Procentowy podział ilości podpisanych umów w podziale na powyższe branże przedstawia wykres poniżej: Produkcja 14% Handel 17% Usługi 69% PUP w Oleśnicy dokonał również szczegółowej analizy powstałych ze środków Funduszu Pracy podmiotów ze względu na główne PKD prowadzonej działalności. Wyniki analizy przedstawia poniższe zestawienie: Rodzaj działalności gospodarczej wg PKD Ilość wniosków rozpatrzonych pozytywnie Sprzedaż detaliczna 108 Fryzjerstwo 68 Produkcja mebli 56 Wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych 51 Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych 42 Wznoszenie budynków i budowli 27 Wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych 25 Sprzedaż hurtowa żywności, drewna, motocykli 21 Wykonywanie instalacji elektrycznych 18 Specjalistyczne projektowanie 16 Produkcja gotowych wyrobów tekstylnych 15 Produkcja wyrobów z drewna, stolarskich 14 Działalność prawnicza 14 4
Inżynieria i doradztwo techniczne 13 Sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych 13 Tynkowanie 12 Posadzkarstwo i tapetowanie 11 Działalność agencji reklamowych 10 Działalność gastronomiczna 10 Pozaszkolne formy edukacji 10 Architektura 10 Agencje ubezpieczeniowe 10 Produkcja odzieży wierzchniej 10 Konstrukcje i pokrycia dachowe 9 Specjalistyczne roboty budowlane 9 Działalność rachunkowo-księgowa 8 Działalność związana z oprogramowaniem 8 Usługi finansowe 7 Działalność usługowa wspomagająca leśnictwo 6 Fizjoterapia 6 Roboty związane z budową dróg i autostrad 6 Naprawa artykułów użytku osobistego i domowego 6 Działalność reklamowa i rozrywkowa 6 Produkcja wyrobów tartacznych 5 Malowanie i szklenie 5 Fotografia 5 Zakładanie stolarki budowlanej 4 Pozostała działalność usługowa 4 Artystyczna i literacka działalność twórcza 4 Grooming 4 Usługi opiekuńcze 4 Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami 4 Zagospodarowanie terenów zielonych 4 Badania naukowe i prace rozwojowe 3 Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych 2 Produkcja wyrobów jubilerskich 2 Produkcja urządzeń, instrumentów, wyrobów medycznych 2 Opieka dzienna nad dziećmi 2 Przygotowanie terenów pod budowę 2 Produkcja konstrukcji metalowych i ich części 2 Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej 2 Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń 2 Naprawa i konserwacja sprzętu elektrycznego 2 Artystyczna działalność twórcza 2 Produkcja filmów, nagrań wideo i telewizyjnych 2 Wykonywanie instalacji budowlanych 2 Nauka języków obcych 2 Usługi drukarskie 2 5
Obróbka mechaniczna elementów metalowych 2 Doradztwo w zakresie informatyki 2 Pozostałe, w tym m.in.: 54 Obróbka metali Protetyka Badania i analizy techniczne Instalacja maszyn przemysłowych Naprawa i konserwacja sprzętu telekomunikacyjnego Produkcja sztucznej biżuterii i wyrobów podobnych Praktyka dentystyczna Usługi pogrzebowe Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Odzysk surowców z materiałów segregowanych Technologia informatyczna i komputerowa Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego Działalność w zakresie nagrań dźwiękowych i muzycznych Wystawianie przedstawień artystycznych Weterynarz Produkcja parkietów ogrodowych Działalność związana z oceną ryzyka i szacowania strat Produkcja wyrobów z drutu, łańcuchów i sprężyn Działalność portali internetowych Produkcja arkuszy fornirowych Rozładunek towarów Cięcie, formatowanie i wykańczanie kamienia Produkcja obuwia Catering Produkcja materacy Produkcja metalowych elementów stolarki budowlanej Tłumaczenia Działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej Public relation Wykonywanie wykopów i wierceń geologiczno-inżynieryjnych Badania i analizy techniczne Produkcja wyrobów z papieru i tektury Wykańczanie wyrobów włókienniczych Wynajem i dzierżawa pojazdów samochodowych bez motocykli Produkcja pieczywa, świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek Produkcja płyt, arkuszy, rur z tworzyw sztucznych Działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki Umowa o przyznanie z Funduszu Pracy jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej zostaje uznana za zrealizowaną, jeżeli: - osoba prowadziła działalność gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy, 6
- wydatkowała otrzymane dofinansowanie zgodnie z przeznaczeniem na realizację celu określonego we wniosku i podpisanej umowie oraz zgodnie ze szczegółową specyfikacją wydatków, - złożyła rozliczenie otrzymanych środków, - nie zostały naruszone inne warunki umowy. Od 2010 roku, w związku z niedotrzymaniem warunków umowy, PUP w Oleśnicy wezwał do zwrotu wypłaconych środków 11 osób (1,39%), w tym spadkobierców 2 zmarłych osób bezrobotnych. Kolejne 9 osób nie dotrzymało warunków podpisanej umowy, tj. nie złożyły rozliczenia wydatkowanych środków lub nie prowadziły działalności przez wymagany okres 12 miesięcy. Pozostałe osoby wywiązały się z podpisanych z urzędem umów. PUP ma obowiązek monitorować efektywność przyznawanych i wydatkowanych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej za efektywne uznaje się środki wypłacone osobie, która prowadziła działalność gospodarczą przez okres co najmniej 30 dni w okresie 3 miesięcy następującym po wymaganym 12- miesięcznym okresie prowadzenia działalności wynikającym z umowy. Oprócz tego PUP każdorazowo dokonuje analizy długofalowej prowadzonych działalności. Na potrzeby niniejszego opracowania dokonano analizy aktywności powstałych przedsiębiorstw od roku 2010 do 2014. Efektywność za rok 2015 będzie możliwa do wyliczenia w pierwszym kwartale 2017r., a za rok 2016 w roku 2018. Wszystkie wskazane w niniejszym opracowaniu dane są aktualne na dzień 31.10.2016r. Aktywność podmiotów gospodarczych utworzonych dzięki środkom na podjęcie działalności we wskazanym okresie przedstawia wykres poniżej: Aktywność podmiotów gospodarczych utworzonych ze środków PUP 100% 80% 60% 40% 20% 0% 2010 2011 2012 2013 2014 powyżej 2 lat 82% 82% 80% 68% 83% nadal 41% 58% 49% 47% 42% powyżej 2 lat nadal 7
Z analizy powyższych danych wynika, że ok. 80 % podmiotów (z wyjątkiem roku 2013-68%) prowadziło działalność dłużej niż 2 lata. 44% podmiotów, które powstały od 2010 roku działa nadal, a 17-31% nie utrzymało się dłużej niż 2 lata. Najczęściej podawane powody likwidacji firm podawane przez właścicieli były to: brak popytu, nierentowność, duża konkurencja. Najbardziej efektywne i rentowne okazały się działalności w następującym zakresie: Rodzaj działalności gospodarczej Liczba powstałych podmiotów Efektywność Wznoszenie budynków i budowli 20 100% Inżynieria i doradztwo techniczne 12 100% Sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych 11 100% Działalność prawnicza 10 100% Architektura 8 100% Działalność rachunkowo-księgowa 7 100% Działalność związana z oprogramowaniem 7 100% Produkcja wyrobów tartacznych 5 100% Fizjoterapia 5 100% Działalność reklamowa i rozrywkowa 5 100% Naprawa artykułów użytku osobistego i domowego 5 100% Malowanie i szklenie 4 100% Pozostała działalność usługowa 4 100% Badania naukowe i prace rozwojowe 3 100% Usługi opiekuńcze 3 100% Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych 2 100% Fotografia 2 100% Produkcja wyrobów jubilerskich 2 100% Produkcja urządzeń, instrumentów, wyrobów medycznych 2 100% Przygotowanie terenów pod budowę 2 100% Artystyczna i literacka działalność twórcza 2 100% Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej 2 100% Naprawa i konserwacja sprzętu elektrycznego 2 100% Wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych 22 95% Specjalistyczne projektowanie 15 93% Wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych 44 93% Produkcja gotowych wyrobów tekstylnych 14 93% Produkcja wyrobów z drewna, stolarskich 14 93% Produkcja mebli 45 91% Wykonywanie instalacji elektrycznych 11 91% Działalność agencji reklamowych 10 90% Posadzkarstwo i tapetowanie 10 90% Konstrukcje i pokrycia dachowe 9 89% Agencje ubezpieczeniowe 9 89% Fryzjerstwo 58 86% Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych 35 86% Działalność usługowa wspomagająca leśnictwo 6 83% 8
Sprzedaż hurtowa żywności, drewna, motocykli 15 80% Pozaszkolne formy edukacji 10 80% Specjalistyczne roboty budowlane 5 80% Działalność gastronomiczna 9 78% Sprzedaż detaliczna 100 75% Roboty związane z budową dróg i autostrad 4 75% Grooming 4 75% Usługi finansowe 7 71% Produkcja odzież wierzchniej 6 67% Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami 3 67% Tynkowanie 11 55% Produkcja konstrukcji metalowych i ich części 2 50% Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń 2 50% Zagospodarowanie terenów zielonych 2 50% Zakładanie stolarki budowlanej 4 25% Z przedstawionych danych wynika,że najbardziej popularne działalności, charakteryzujące się wysoką ponad 90% efektywnością prowadzone są w branży budowlanej (wznoszenie budynków i budowli, rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych, przygotowywanie terenów pod budowę, wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych, wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, posadzkarstwo i tapetowanie) oraz działalności związane z pozostałymi usługami (Inżynieria i doradztwo techniczne, Sprzątanie budynków i budowli, Działalność prawnicza, Fizjoterapia, Architektura). Warto również zwrócić uwagę na wysoką aktywność podmiotów zajmujących się produkcją mebli 91 % na 45 dofinansowanych, świadczących usługi fryzjerskie 86% na 58 dofinansowanych, usługi naprawy i konserwacji pojazdów samochodowych 86% na 35 przyznanych dofinansowań i zajmujących się handlem 75% na 100 powstałych. Aktywne są również działalności w pozostałych, mniej licznie wnioskowanych zakresach: Obróbka metali, Artystyczna działalność twórcza, Protetyka, Badania i analizy techniczne, Instalacja maszyn przemysłowych, Naprawa i konserwacja sprzętu telekomunikacyjnego, Produkcja filmów, nagrań wideo i telewizyjnych, Praktyka dentystyczna, Wykonywanie instalacji budowlanych, Nauka języków obcych, Usługi pogrzebowe, Odzysk surowców z materiałów segregowanych, Technologia informatyczna i komputerowa, Opieka dzienna nad dziećmi, Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego, Usługi weterynaryjne, Produkcja parkietów ogrodowych, Produkcja wyrobów z drutu, łańcuchów i sprężyn, Działalność portali internetowych, Usługi drukarskie, Produkcja arkuszy fornirowych, Cięcie, formatowanie i wykańczanie kamienia, Produkcja obuwia, Catering, Produkcja materacy, Doradztwo w zakresie informatyki, Tłumaczenia, Działalność obiektów służących poprawie 9
kondycji fizycznej, Public relations, Wykonywanie wykopów i wierceń geologiczno-inżynieryjnych, Produkcja wyrobów z papieru i tektury, Wykańczanie wyrobów włókienniczych. Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej przyznawane osobom bezrobotnym są jedną z najbardziej efektywnych form aktywizacji. Zdecydowana większość osób dzięki dobrym pomysłom i przemyślanym działaniom z sukcesem prowadzi swoje własne firmy, rozwija się i tworzy nowe miejsca pracy. Zyskuje dzięki temu również lokalny rynek pracy i gospodarka. Opracowanie: Iwona Urbaniak 10