MOŻLIWOŚCI WSPARCIA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W RAMACH PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2014-2020 Ryszard Zarudzki Podsekretarz Stanu Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Podstawy prawne wsparcia kierowanego do organizacji pozarządowych Podstawy prawne UE Rozporządzenie PE i Rady (UE) Nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005. Rozporządzenie PE i Rady (UE) Nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008. Akty delegowane i wykonawcze KE. Podstawy prawne krajowe (ustawowe) Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 349); Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (Dz. U. poz. 378); Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach finansowania realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1146, z 2015 r. poz. 378 i 1130); Ustawa z dnia 27 maja 2015 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej (Dz. U. poz. 1130).
Organizacje pozarządowe - wykaz instrumentów PROW 2014-2020 Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach Leader Wsparcie przygotowawcze, Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania, Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji. Współpraca Wsparcie tworzenia i działania grup operacyjnych EPI na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa. Transfer wiedzy i działalność informacyjna Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności, Wsparcie na demonstracje i działania informacyjne.
Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach Leader Poddziałania: Wsparcie przygotowawcze, Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania, Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji. Planowane w PROW 2014 2020 wskaźniki rezultatu: liczba ludności objęta działaniem Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR) 16,12 mln; liczba Lokalnych Grup Działania (LGD) 256; liczba utworzonych miejsc pracy 5 943. Łączny budżet PROW 2014-2020 przewidziany na działanie wynosi ok. 735 mln euro
Wsparcie przygotowawcze Zakres: Wsparcie przygotowawcze ma na celu wsparcie lokalnych grup działania (LGD) i lokalnych społeczności w przygotowaniu lokalnych strategii rozwoju (LSR), które będą realizowane w okresie 2014-2020 oraz utrzymanie potencjału administracyjnego istniejących LGD lub jego zbudowanie na obszarach dotąd nie objętych podejściem Leader. Szczegółowe przepisy określające warunki i tryb przyznawania pomocy i wypłat 19 czerwca 2015 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie przygotowawcze objętego PROW na lata 2014 2020 (Dz. U. poz. 851). Beneficjenci Stowarzyszenie, fundacja lub związek stowarzyszeń, z wyłączeniem stowarzyszeń Jednostek Samorządu Terytorialnego (JST). Pomoc ma formę płatności ryczałtowej. Kwota i wielkość wsparcia została określona na podstawie przeprowadzonej analizy kosztów. Pomoc przyznaje się w wysokości: 110 000 zł w przypadku gdy obszar planowany do objęcia LSR jest zamieszkany przez co najmniej 30 000 i mniej niż 60 000 mieszkańców; 132 000 zł w przypadku gdy obszar planowany do objęcia LSR jest zamieszkany przez co najmniej 60 000 i mniej niż 100 000 mieszkańców; 154 000 zł w przypadku gdy obszar planowany do objęcia LSR jest zamieszkany przez co najmniej 100 000 i nie więcej niż 150 000 mieszkańców. Liczba beneficjentów stan na 29 listopada 2015 roku Liczba podpisanych umów - 299 Liczba zrealizowanych płatności 270, na kwotę ponad 23 mln zł.
Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność Szczegółowe przepisy określające warunki i tryb przyznawania pomocy i wypłat 9 października 2015 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 (Dz. U. poz. 1570). Zakres operacji: 1) wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji LSR; 2) zakładanie działalności gospodarczej i rozwój przedsiębiorczości, z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; 3) dywersyfikację źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego, tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępnienia jej lokalnym producentom (produkty objęte i nieobjęte załącznikiem nr 1 do TFUE), z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; 4) podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z zakładaniem działalności gospodarczej, rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów, w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy; 5) podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska, zmian klimatycznych a także innowacji; 6) rozwój produktów lokalnych; 7) rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk; 8) zachowanie dziedzictwa lokalnego; 9) rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej; 10)rozwój infrastruktury drogowej gwarantującej spójność terytorialną w zakresie włączenia społecznego.
Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (c.d.) Beneficjent (w zależności od zakresu operacji): osoby fizyczne; osoby prawne, w tym m.in. kółka rolnicze, JST z wyłączeniem województw, ich związki bądź ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe. jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów grantowych, grantobiorcami mogą być również sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej (np. koła gospodyń wiejskich). Grantobiorcami nie mogą być podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub deklarujące jej podjęcie. Maksymalny poziom wsparcia: 300 tys. zł limit na operacje, z wyłączeniem operacji z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, tworzenia inkubatorów oraz operacji realizowanych przez jednostki sektora finansów publicznych, 500 tys. zł na utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego, 100 tys. zł na operacje z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, 50 tys. zł kwoty na operację własną. Całkowita wartość operacji realizowanych poza projektem grantowym wynosi co najmniej 50 tys. zł. Całkowita wartość grantu wynosi nie więcej niż 50 tys. zł.
Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania Szczegółowe przepisy określające warunki i tryb przyznawania pomocy i wypłat 9 listopada 2015 roku opublikowano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania Przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 (Dz. U. poz. 1839). Beneficjenci: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu. Wsparcie: Pomoc ma formę refundacji. całkowity planowany koszt jednego projektu międzyterytorialnego wynosi minimum 50 tys. zł, limit pomocy na LGD: do 5% wsparcia kierowanego z Programu na daną LSR w ramach poddziałań Wsparcie na wdrażanie operacji oraz Wsparcie na rzecz kosztów bieżących.
Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji Szczegółowe przepisy określające warunki i tryb przyznawania pomocy i wypłat 6 listopada 2015 roku opublikowano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 (Dz. U. poz. 1822). Wsparcie nie może dotyczyć kosztów zrefundowanych w ramach innych programów współfinansowanych ze środków funduszy EFSI. Beneficjenci: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu. Rodzaj wsparcia: finansowanie ryczałtowe, określone przy zastosowaniu wartości procentowej do jednej lub kilku kategorii kosztów.
Współpraca Poddziałanie: Wsparcie tworzenia i działania grup operacyjnych EPI na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa Zakres: tworzenie i funkcjonowanie grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI); rozwój nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym; projekty pilotażowe dot. wdrożenia do praktyki rozwiązań uzyskanych w wyniku realizacji operacji z zakresu nowych produktów, praktyk, procesów, technologii, metod organizacji i marketingu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym. Beneficjenci: Grupy operacyjne na rzecz innowacji utworzone przez co najmniej dwa różne podmioty (rolnicy lub grupy rolników, posiadacze lasów, naukowcy; instytuty lub jednostki naukowe; uczelnie przedsiębiorcy sektora rolnego lub spożywczego, przedsiębiorcy sektorów działających na rzecz sektora rolnego i spożywczego). Członkami grupy operacyjnej mogą być także podmioty doradcze, konsumenci i ich organizacje, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje branżowe i międzybranżowe działające w obszarze łańcucha żywnościowego. Maksymalny poziom wsparcia: 100% kosztów kwalifikowalnych dot. kosztów funkcjonowania grupy operacyjnej, studiów wykonalności, przygotowania planu operacyjnego grupy, animacji, promocji rezultatów operacji, przygotowania planu biznesowego operacji, 90 % kosztów kwalifikowalnych dot. prowadzeniem prac badawczych, bezpośrednio związanych z wdrożeniem przedmiotu operacji, 2 mln zł i nie więcej niż 20% całkowitych kosztów kwalifikowalnych operacji na tworzenie i funkcjonowanie grup; 10 mln zł na operacje z zakresu wdrożenia do praktyki rozwiązań z zakresu nowych produktów, praktyk, procesów, technologii, metod organizacji i marketingu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym, na jedną grupę EPI w okresie realizacji Programu.
Współpraca (c.d.) Poddziałanie: Wsparcie tworzenia i działania grup operacyjnych EPI na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa Łączny budżet PROW 2014-2020 przewidziany na to działanie wynosi ok 58 mln euro Planowane w PROW 2014 2020 wskaźniki rezultatu: Liczba utworzonych grup operacyjnych EPI: 90
Transfer wiedzy i działalność informacyjna Poddziałania: Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywania umiejętności Wsparcie na demonstracje i działania informacyjne Łączny budżet PROW 2014-2020 przewidziany na to działanie wynosi ok. 58 mln euro. Planowane w PROW 2014 2020 wskaźniki rezultatu: Liczba osób przeszkolonych - 261 811
Transfer wiedzy i działalność informacyjna (c.d.) Poddziałanie: Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywanie umiejętności Zakres: Działania szkoleniowe służące rozwojowi umiejętności zawodowych rolników i właścicieli lasów w następujących zakresach: zarządzanie, technologia i organizacja produkcji, bezpieczeństwo pracy, marketing, rachunkowość, ubezpieczenia, instrumenty finansowe, ochrona środowiska, w tym OZE, TIK, spółdzielczość, tworzenie i funkcjonowanie grup producentów, skrócenie łańcucha dostaw żywności. Ostateczni odbiorcy pomocy: rolnik, domownik, małżonek rolnika, osoba zatrudniona w rolnictwie, właściciel lasu, osoba fizyczna rozpoczynająca po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach poddziałania Premia dla młodych rolników PROW 2014-2020 Ostateczni odbiorcy pomocy nie ponoszą kosztów związanych z udziałem w szkoleniach. Działania transferu wiedzy nie mogą zastępować zajęć edukacyjnych przewidzianych programem nauczania obowiązującego w szkołach ponadgimnazjalnych lub programem kształcenia dla poszczególnych kierunków na uczelniach.
Transfer wiedzy i działalność informacyjna (c.d.) Poddziałanie: Wsparcie kształcenia zawodowego i nabywanie umiejętności Beneficjenci: jednostki naukowe i uczelnie, publiczne podmioty doradcze (WODR, CDR, IR), JST lub organy administracji rządowej prowadzące szkoły rolnicze, szkoły leśne, CKU, CKP, inne podmioty szkoleniowe, w tym organizacje pozarządowe, spełniające warunki kwalifikowalności, konsorcja ww. podmiotów. Warunki kwalifikowalności: prowadzenie działalności szkoleniowej na terytorium RP, odpowiednie doświadczenie w organizacji działań transferu wiedzy dla rolników lub właścicieli lasów (5 lat aktywności w tym obszarze udokumentowana realizacja minimum 6 działań transferu w roku), odpowiednia kadra dydaktyczna (kwalifikacje: wykształcenie i doświadczenie; regularnie podnoszone kwalifikacje), odpowiednia baza dydaktyczno-lokalowa, prawo do dysponowania nieruchomością na cele określone w operacji przez okres trwania operacji (dotyczy demonstracji). Forma i poziom wsparcia: refundacja do 100% kosztów kwalifikowalnych.
Transfer wiedzy i działalność informacyjna (c.d.) Poddziałanie: Wsparcie na demonstracje i działania informacyjne Zakres: Operacje służące upowszechnianiu innowacyjnych rozwiązań i dobrych praktyk, poprzez umożliwienie ostatecznym odbiorcom praktycznego zapoznania się z rozwiązaniami, które zostały już przetestowane i są możliwe do stosowania w sektorach produkcji rolnej, leśnej lub w przetwórstwie rolno-spożywczym. Projekty mogą dotyczyć w szczególności technologii i organizacji produkcji, przetwarzania produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie oraz rozwiązań związanych z ochroną środowiska i klimatem, w tym OZE. Ostateczni odbiorcy pomocy: rolnik, domownik, małżonek rolnika, osoba zatrudniona w rolnictwie, właściciel lasu, osoba fizyczna rozpoczynająca po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa jako młody rolnik w ramach poddziałania Premia dla młodych rolników PROW 2014-2020. Ostateczni odbiorcy pomocy nie ponoszą kosztów związanych z udziałem w demonstracjach. Działania transferu wiedzy nie mogą zastępować zajęć edukacyjnych przewidzianych programem nauczania obowiązującego w szkołach ponadgimnazjalnych lub programem kształcenia dla poszczególnych kierunków na uczelniach.
Transfer wiedzy i działalność informacyjna (c.d.) Poddziałanie: Wsparcie na demonstracje i działania informacyjne Beneficjenci: jednostki naukowe i uczelnie, publiczne podmioty doradcze (WODR, CDR, IR), JST lub organy administracji rządowej prowadzące szkoły rolnicze, szkoły leśne, CKU, CKP, inne podmioty szkoleniowe, w tym organizacje pozarządowe, spełniające warunki kwalifikowalności, konsorcja ww. podmiotów. Warunki kwalifikowalności: prowadzenie działalności szkoleniowej na terytorium RP, odpowiednie doświadczenie w organizacji działań transferu wiedzy dla rolników lub właścicieli lasów (5 lat aktywności w tym obszarze udokumentowana realizacja minimum 6 działań transferu w roku), odpowiednia kadra dydaktyczna (kwalifikacje: wykształcenie i doświadczenie; regularnie podnoszone kwalifikacje), odpowiednia baza dydaktyczno-lokalowa, prawo do dysponowania nieruchomością na cele określone w operacji przez okres trwania operacji (dotyczy demonstracji). Forma i poziom wsparcia: Ryczałt do 100% kosztów kwalifikowalnych.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi