Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny Grudzień 2011 SPIS TREŚCI: I. PRZEMYSŁ... 2 II. BUDOWNICTWO... 2 III. BEZROBOCIE... 3 IV. CENY TOWARÓW I USŁUG... 4 V. HANDEL ZAGRANICZNY... 4 VI. POLSKO-CZESKA WYMIANA HANDLOWA... 6 VII. AKTUALNA PROGNOZA ROZWOJU CZESKIEJ GOSPODARKI... 8 VIII. WZROST NIŻSZEJ STAWKI PODATKU VAT... 9 IX. SPADEK ZAUFANIA DO GOSPODARKI CZESKIEJ W LISTOPADZIE 2011 R... 9 X. NAJATRAKCYJNIEJSZE MIASTA DLA BIZNESU W REPUBLICE CZESKIEJ... 10 XI. LICZBA OSÓB PROWADZĄCYCH SAMODZIELNĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ... 10 XII. SPADEK KONSUMPCJI W REPUBLICE CZESKIEJ... 11 1
I. Przemysł W październiku produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej wzrosła międzyrocznie o 1,7%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego o 0,1%. Największy udział w jej międzyrocznym wzroście miał wzrost w produkcji samochodów osobowych, przyczep i naczep (o 16,6%), konstrukcji i wyrobów metalowych (o 3,0%) oraz w produkcji urządzeń elektrycznych (o 3,4%). Największy spadek odnotowano w produkcji komputerów, urządzeń elektronicznych i optycznych (o 17,2%), w produkcji artykułów spożywczych (o 6,7%) oraz w produkcji wyrobów i substancji chemicznych (o 9,0%). Przychody z działalności przemysłowej w cenach bieżących w stosunku międzyrocznym wzrosły o 2,6%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych obniżyły się o 13,1%. Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim na koniec października (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, była międzyrocznie wyższa o 1,9%. Średnie wynagrodzenie w przedsiębiorstwach przemysłowych wzrosło nominalne o 3,1% i wyniosło 25.561 CZK (ok. 1.029 EUR). Od początku roku produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej wzrosła realnie o 7,6%. Największą dynamikę wzrostu wykazywała produkcja samochodów osobowych, przyczep i naczep (122,5%), produkcja pozostałych środków transportu (116,9%) oraz produkcja maszyn i urządzeń (o 112,0%). Spadek dynamiki wykazywała produkcja koksu i pozostałych wyrobów rafineryjnych (89,7%), produkcja komputerów, urządzeń elektronicznych i optycznych (93,5%), przetwórstwo i produkcja wyrów z drewna (94,2%), produkcja artykułów spożywczych (95,5%) oraz produkcja mebli (98,5%). Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) Wyszczególnienie styczeńpaździernik sierpień wrzesień październik 2011 2011 2011 2011 Przemysł Republiki Czeskiej 105,8 101,6 101,7 107,6 (B+C+D) B) Wydobycie 112,0 97,8 88,2 103,7 C) Przemysł przetwórczy 105,7 102,8 102,8 109,0 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 104,4 90,8 98,5 96,3 II. Budownictwo Produkcja budowlana w październiku w stosunku do października roku poprzedniego obniżyła się o 8,0%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego utrzymywała się na tym samym 2
poziomie. produkcji w budownictwie przemysłowym i mieszkaniowym była niższa o 5,9%, a w budownictwie związanym z infrastrukturą o 11,8%. Produkcja budowlana w okresie od stycznia do października br., w porównaniu z analogicznym okresem 2008 roku (rok wysokiej koniunktury w budownictwie czeskim), była niższa o 14,4%. Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie na koniec października 2011 r. (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, międzyrocznie obniżyła się o 8,5%. Średnie wynagrodzenie w tej branży w stosunku do października roku poprzedniego, wzrosło nominalnie o 1,1% i wyniosło 29.851 CZK (ok. 1.201 EUR). Od początku roku, wartość produkcji budowlanej w Czechach w stosunku międzyrocznym była niższa o 5,2%. produkcji w budownictwie przemysłowym i mieszkaniowym była niższa o 2,6%, a w budownictwie związanym z infrastrukturą o 10,3%. Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) Wyszczególnienie styczeńpaździernik sierpień wrzesień październik 2011 2011 2011 2011 Produkcja budowlana ogółem 89,4 92,9 92,0 94,8 w tym: budownictwo przemysłowe i mieszkaniowe budownictwo związane z infrastrukturą Rozpoczęte realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakończone realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym III. Bezrobocie 94,9 92,8 94,1 97,4 79,4 93,1 88,2 89,7 83,0 88,7 57,2 124,3 114,6 179,6 102,4 110,4 94,3 58,5 85,3 26,1 121,2 114,5 148,3 83,1 86,5 59,2 99,5 103,9 90,9 77,8 93,7 51,1 Na koniec listopada 2011 roku w Republice Czeskiej bez pracy było 476,4 tys. osób, tj. o 5,8 tys. więcej niż na koniec października br. oraz o 30,2 tys. mniej niż na koniec listopada 2010 roku. Stopa rejestrowanego bezrobocia na koniec listopada 2011 r. wyniosła 8,0%. Wśród mężczyzn stopa bezrobocia wyniosła 6,9 %, a wśród kobiet 9,5%. Największe bezrobocie utrzymywało się w powiatach: Most (15,0%), Bruntal (14,7%), Jesenik (14,0%), Decin (13,2%) oraz Hodonin (13,0%). Najniższe w powiatach miasta Pragi (3,3% - 4,0%), Mlada Boleslav (4,5%) oraz Rychnov nad Kneznou (4,9%). W ewidencji czeskich Urzędów Pracy na 30 listopada 2011 roku, było 36.932 wolnych miejsc pracy. Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 12,9 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Trebic (50,1), Decin (45,1), Jesenik (40,6) oraz Bruntal (39,5). 3
Zasiłek dla bezrobotnych w listopadzie br. wypłacono 108.249 osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 22,7% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (w październiku 2011 21,6%, w listopadzie 2010 7,1%). IV. Ceny towarów i usług Ceny towarów i usług konsumpcyjnych były w listopadzie br. o 0,4% wyższe niż w październiku. Na ogólny wzrost cen wpłynęły wyższe ceny artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych (o 1,6%) w tym głownie pestkowców i roślin bulwiastych (o 28,6%), warzyw (o 18,0%), jogurtów (o 5,0%), cukru (o 4,0%) oraz czekolady i wyrobów pochodnych (o 3,6%). W stosunku międzyrocznym inflacja w listopadzie wyniosła 2,5% i była 0,2 pp. wyższa niż w październiku. W porównaniu z listopadem roku ubiegłego, najwyraźniej wzrosły ceny artykułów spożywczych (o 5,3%, w tym: chleba o 18,8%, pieczywa o 28,9%, mąki o 13,6%, mleka o 8,2%, olejów jadalnych o 13,7%, cukru o 35,0%, kaka o 19,0% oraz kawy o 30,5%), usług transportowych (o 4,4%), opłat mieszkaniowych (o 3,4%), napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 2,8%) oraz edukacji (o 2,1%). Równocześnie odnotowano spadek cen wyposażenia mieszkań (o 1,5%), rekreacji i kultury (o 1,4%), odzieży i obuwia (o 0,8%) oraz usług pocztowo-telekomunikacyjnych (o 0,8%). Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Wyszczególnienie Analogiczny okres roku Średnia poprzedniego = 100 Stopa roku inflacji* 09/11 10/11 11/11 2005=100 Ogółem w tym: 101,8 102,3 102,5 117,8 101,9 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 103,9 105,4 105,3 117,8 104,6 Napoje alkoholowe i tytoń 102,8 103,3 102,8 141,7 103,3 Odzież i obuwie 98,7 99,0 99,2 87,4 97,7 Czynsze, woda, energia, paliwa 102,7 102,8 103,4 137,1 102,6 Wyposażenie mieszkań, sprzęt AGD, naprawy 98,2 98,7 98,5 95,9 98,6 Służba zdrowia 102,0 102,0 103,1 150,9 102,9 Transport 103,5 104,1 104,4 104,4 102,8 Poczta i telekomunikacja 99,5 99,5 99,2 95,7 99,2 Kultura i rekreacja 97,6 98,2 98,6 96,8 98,0 Edukacja 102,1 102,1 102,1 117,5 102,2 Wyżywienie i zakwaterowanie 101,9 101,9 101,9 121,0 101,6 Pozostały towar i usługi 100,3 100,5 100,7 113,3 101,0 *relacja średnich wskaźników bazowych (grudzień 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz poprzednie 12 miesięcy V. Handel zagraniczny W okresie od stycznia do października 2011 roku obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym wzrosły o 17,4%. Eksport był wyższy o 18,3% i wyniósł 97,3 mld EUR, a import o 16,5% i wyniósł 90,7 mld EUR. Nadwyżka handlowa RCz międzyrocznie wzrosła o 2,2 mld EUR i wyniosła 6,5 mld EUR. 4
Największy wpływ na wzrost dodatniego salda wymiany handlowej w omawianym okresie, miał wzrost nadwyżki w grupie maszyn i środków transportu (o 4.070 mln EUR), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 417 mln EUR) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 282 mln EUR). Deficyt pogłębił się w grupie paliw mineralnych i smarów (o 1.360 mln EUR) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 814 mln EUR). W grupie surowców z wyjątkiem paliw, zeszłoroczna nadwyżka obniżyła się o 386 mln EUR, a w grupie żywności i zwierząt żywych odnotowano spadek ujemnego salda o 101 mln EUR. Wyszczególnienie Obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w okresie styczeń październik 2010/2011 (w mln) STYCZEŃ PAŹDZIERNIK 2010 STYCZEŃ PAŹDZIERNIK 2011 DYNAMIKA W % Eksport Import Saldo Eksport Import Saldo eksportu importu CZK 2 083 330 1 972 024 111 307 2 375 056 2 515 247 159 809 114,0 112,3 EUR 82 252 77 880 4 371 97 279 90 744 6 635 118,3 116,5 USD 108 697 102 828 5 869 136 411 127 296 9 114 125,5 123,8 W okresie pierwszych 10 miesięcy 2011 roku, czeski eksport odnotował wzrost wartości we wszystkich grupach towarowych wg klasyfikacji SITC, za wyjątkiem tłuszczów roślinnych i zwierzęcych. Największy wzrost miał miejsce w grupie maszyn i środków transportu (o 8.203 mln EUR, tj. o 18,4%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 3.064 mln EUR, tj. o 21,3%), następnie w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 1.356 mln EUR, tj. o 14,8%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 840 mln EUR, tj. o 15,7%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 649 mln EUR, tj. o 22,0%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 587 mln EUR, tj. o 23,9%) oraz grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 286 mln EUR, tj. o 11,3%). W imporcie największy wzrost miał miejsce w grupie maszyn i środków transportu (o 4.133 mln EUR, tj. o 12,4%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 2.781 mln EUR, tj. o 19,7%), następnie w grupie paliw mineralnych i smarów (o 2.009 mln EUR, tj. o 27,0%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 1.654 mln EUR, tj. o 19,6%) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 938 mln EUR, tj. o 11,6%). 1 Głównymi pozycjami czeskiego eksportu w omawianym okresie były samochody osobowe (9,5% eksportu ogółem) oraz części i akcesoria samochodowe (6,5%), następnie urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (6,1%), aparaty i urządzenia telefoniczne (2,0%), monitory, projektory i odbiorniki telewizyjne (2,0%), druty i kable izolowane (1,6%), nowe opony samochodowe (1,4%), energia elektryczna (1,2%), obwody elektryczne zabezpieczające (1,2%) oraz meble do siedzenia (1,2%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 33% czeskiego eksportu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 18,4%. W imporcie największą grupę wyrobów stanowiły urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (4,7%) oraz części i akcesoria samochodowe (4,5%), następnie ropa naftowa (3,6%), gaz ziemny (3,3%), leki (2,2%), części i akcesoria do drukarek i komputerów 1 Strukturę towarową czeskiego handlu zagranicznego przedstawia załącznik nr 1 5
(2,1%), aparaty i urządzenia telefoniczne (2,0%), samochody osobowe (1,8%), elektryczne układy scalone (1,7%) oraz części urządzeń do transmisji dźwięku i obrazu (1,6%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 27% czeskiego importu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 12,5%. Największą nadwyżkę handlową w omawianym okresie Republika Czeska uzyskała w handlu z Niemcami (8.032 mln EUR), Słowacją (3.523 mln EUR), Wielką Brytanią (2.757 mln EUR), Francją (2.406 mln EUR) oraz Austrią (1.474mln EUR), a największy deficyt w handlu z Chinami (-10.103 mln EUR), Rosją (-1.815 mln EUR), Japonią (-1.525 mln EUR), Koreą Południową (-1.270 mln EUR), Azerbejdżanem (-909 mln EUR), Tajlandią (-773 mln EUR) oraz Malezją (-690 mln EUR). VI. Polsko-czeska wymiana handlowa w okresie styczeń-październik 2011. Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, polsko-czeskie obroty handlowe w okresie pierwszych 10 miesięcy 2011 roku w stosunku międzyrocznym wzrosły o 20,4% i wyniosły 12,1 mld EUR. czeskiego eksportu do Polski była wyższa o 21,8% i wyniosła 6.107 mln EUR, a importu o 19,0% i wyniosła 6.020 mln EUR. W omawianym okresie Republika Czeska odnotowała nadwyżkę w handlu z Polską w wysokości 87,4 mln EUR. W analogicznym okresie roku poprzedniego bilans handlowy z naszym krajem był dla RCz deficytowy i wynosił -44,1 mln EUR. 2 W czeskim eksporcie do Polski, największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 408,7 mln EUR, tj. o 33,2%), następnie w grupie maszyn i środków transportu (o 338,1 mln EUR, tj. o 19,0%), w grupie surowców za wyjątkiem paliw (o 71,2 mln EUR, tj. o 28,3%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 69,8 mln EUR, tj. o 25,8%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 66,5 mln EUR, tj. o 9,5%) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 64,5 mln EUR, tj. o 15,6%). 3 W czeskim imporcie z Polski, największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 389,0 mln EUR, tj. o 28,0%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 148,9 mln EUR, tj. o 31,5%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 134,8 mln EUR, tj. o 29,5%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 97,9 mln EUR, tj. o 17,0%), w grupie maszyn i środków transportu (o 79,1 mln EUR, tj. o 5,6%) oraz w grupie surowców za wyjątkiem paliw (o 47,9 mln EUR, tj. o 31,1%). 2 Wg danych MG RP, polsko-czeskie obroty handlowe w okresie od stycznia do października 2011 roku wzrosły o 15,8% i wyniosły 11.697 mln EUR; w tym: polski eksport do RCz o 17,2% i wyniósł 6.992 mln EUR, a import o 13,8% i wyniósł 4.704 mln EUR. Wg tych danych, Polska uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości 2.288 mln EUR. W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wartość nadwyżki wzrosła o 25%. 3 Strukturę towarową czesko-polskiej wymiany handlowej, wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego przedstawia załącznik nr 2 6
Czesko - polska wymiana handlowa w okresie styczeń wrzesień 2010/2011 (w mln EUR) 7000 6000 5000 4000 3000 5 014,8 5 058,9 6 107,4 6 020,0 2000 1000 87,4 0-1000 -44,1 I - X 2010 I - X 2011 Czeski eksport do Polski Czeski import z Polski Saldo wymiany Największy deficyt w handlu z Polską w omawianym okresie Republika Czeska odnotowała w grupie wyrobów rolno-spożywczych (ogółem -349,6 mln EUR), następnie w grupie paliw mineralnych i smarów (-264,6 mln EUR), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (-138,0 mln EUR) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (-79,0 mln EUR). Nadwyżkę uzyskano w grupie maszyn i środków transportu (+620,9 mln EUR), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (+177,5 mln EUR) oraz w grupie surowców za wyjątkiem paliw (+121,1 mln EUR). W czeskim eksporcie do Polski największy udział w omawianym okresie miały samochody osobowe (7,0%) oraz części i akcesoria samochodowe (4,9%), następnie węgiel kamienny (3,7%), urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,3% ), monitory, projektory i odbiorniki telewizyjne (3,2%), druty i kable izolowane (1,6%), węglowodory cykliczne (1,6%), profile i pręty z żelaza i stali (1,5%), nowe opony samochodowe (1,4%) oraz papier toaletowy, chusteczki higieniczne i podobne wyroby z papieru (1,3%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 29,5% czeskiego eksportu do Polski ogółem, a ich łączna wartość międzyrocznie była wyższa o 36,5%. W imporcie z Polski dominowały części i akcesoria samochodowe (5,0%), drut miedziany (4,3%) oraz silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (3,7%), następnie węgiel kamienny (3,7%), druty i kable izolowane (3,4%), meble do siedzenia (1,9%), oleje ropy naftowej przetworzone (1,9%), energia elektryczna (1,6%), koks i półkoks z węgla (1,6%) oraz konstrukcje i części konstrukcji z żeliwa i stali (1,4%). Na ww. 10 grup towarowych, przypadało 28,4% czeskiego importu z Polski ogółem, a ich łączna wartość międzyrocznie wzrosła 25,3%. W omawianym okresie, Polska była trzecim partnerem handlowym Republiki Czeskiej pod względem importu (udział 6,6%) po Niemczech (25,7%) i Chinach (12,2%), a przed Słowacją (5,6%), Rosją (5,3%), Włochami (4,0%), Austrią (3,3%) oraz Francją (3,3%), jak 7
też trzecim pod względem eksportu (6,3%) po Niemczech (32,2%) i Słowacji (8,9%), a przed Francją (5,6%), Austrią (4,6%), Wielką Brytanią (4,6%) i Włochami (4,2%). Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, poprawa wyników w handlu z Polską w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, jest głównie rezultatem dwukrotnego wzrostem czeskiej nadwyżki handlowej w grupie maszyn i środków transportu (z 361,9 do 620,9 mln EUR). Pomimo, że dynamika czołowych pozycji czeskiego eksportu należących do tej grupy towarowej, tj. samochodów osobowych i części samochodowych, była niższa niż dynamika czeskiego eksportu do Polski ogółem (odpowiednio 104,7% oraz 117,7%), to jednak bardzo pokaźny wzrost miał miejsce w innych pozycjach towarowych, takich jak: sprzęt komputerowy (127%), monitory, projektory i odbiorniki telewizyjne (152%), druty i kable izolowane (170%), wyroby płaskie z żelaza i stali (189%) oraz węgiel kamienny (144%). Z drugiej zaś strony, w niektórych ważnych dla polskiego eksportu do Czech grupach towarowych, dynamika była stosunkowo niewysoka; np. w grupie maszyn i środków transportu wynosiła zaledwie 105,6%, a w grupie różnych wyrobów przemysłowych 108,4%. W przypadku niektórych czołowych pozycji polskiego eksportu do tego kraju odnotowano nawet spadek dynamiki. Tak było np. w przypadku części i akcesoriów samochodowych (98,0%), silników spalinowych z zapłonem iskrowym (86,6%), koksu (67,1%), silników spalinowych z zapłonem samoczynnym (77,7%) oraz pozostałych mebli (97,1%). VII. Aktualna prognoza rozwoju czeskiej gospodarki Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) szacuje, że w 2012 r. wzrost czeskiej gospodarki obniży się do 1,6%, z tegorocznych 2,1%. Wynik jest gorszy od prognoz Organizacji z maja br., kiedy zakładano tegoroczny wzrost w wysokości 2,4% oraz 3,5% w 2012 r. W 2013 r. przewiduje się przyspieszenie tempa wzrostu do 3,0%. Autorzy raportu informują, że czeską gospodarkę może blokować spadek tempa wzrostu światowej gospodarki oraz rozwój sytuacji w strefie euro. Aby przeciwdziałać zagrożeniu i ożywić działania gospodarcze, OECD zaleca utrzymanie tempa reform mających na celu wzmocnienie konkurencyjności i długoterminowego potencjału wzrostu gospodarki krajowej. OECD zaleca również ustanowienie jasnego celu zadłużenia w ramach reformy finansów publicznych oraz powołanie niezależnej instytucji monitorującej i oceniającej stan finansów publicznych. Prognozy OECD są bardziej optymistyczne niż Czeskiego Banku Narodowego (CNB), Komisji Europejskiej czy Ministerstwa Finansów RCz. Według nowej prognozy CNB, wzrost gospodarczy w przyszłym roku wyniesie 1,2%, poprzednio szacowano 2,2%. Prognozy banku dotyczące tegorocznego wzrostu pogorszyły się do 2%, z wcześniejszych 2,1%. Ministerstwo Finansów RCz zakłada wzrost czeskiej gospodarki w 2012 r. o 1%. W lipcu br., na lata 2011-2012, Ministerstwo przewidywało wzrost w wysokości 2,5%. W roku bieżącym, według nowych szacunków resortu, czeska gospodarka wzrośnie o 2,1%. Również Komisja Europejska znacząco pogorszyła perspektywy dla czeskiej gospodarki. W tym roku wzrost ma wynieść 1,8% - wiosną br. Komisja przewidywała 2%. W 2012 r. Komisja oczekuje wzrostu czeskiego PKB o zaledwie 0,7% - wiosną br. było to 2,9%. 8
VIII. Wzrost niższej stawki podatku VAT W dniu 22 listopada br. Prezydent RCz Václav Klaus podpisał nowelę ustawy zmieniającej wysokość stawek VAT. Od 1 stycznia 2012 r. podatek od towarów i usług, objętych dotychczas preferencyjną 10% stawką, zostanie podwyższony do 14%, a od 1 stycznia 2013r. obie stawki VAT zostaną zastąpione jedną, w wysokości 17,5%. Szacuje się, że w wyniku wyższego VAT, wydatki gospodarstw domowych wzrosną średnio od 1,9% do 2,6% miesięcznie tj. o ok. 1330 CZK rocznie. Nowa stawka VAT oznacza między innymi, wzrost cen żywności, leków, usług socjalnych i zdrowotnych, biletów komunikacji miejskiej, książek, gazet, wody i ciepła oraz biletów na imprezy kulturalnosportowe. Celem podniesienia stawki VAT jest pozyskanie środków finansowych, niezbędnych do przeprowadzenia reformy emerytalnej. Ministerstwo Finansów szacuje, że dzięki wzrostowi VAT do budżetu państwa wpłynie dodatkowo ok. 22 mld CZK. Środki te mają zrekompensować ubytek budżetowy związany z transferem części składek na ubezpieczenie społeczne do prywatnych funduszy emerytalnych. Ewentualną nadwyżkę środków rząd zamierza przeznaczyć na zmniejszenie deficytu w systemie emerytalnym. IX. Spadek zaufania do gospodarki czeskiej w listopadzie 2011 r. Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego (CSU) zaufanie do gospodarki krajowej w listopadzie 2011 r. wyraźnie spadło. Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury, w porównaniu z poprzednim miesiącem, obniżył się o 4,3 pkt. W stosunku do listopada 2010 r. ogólny wskaźnik zaufania był niższy o 7 pkt. Wśród przedsiębiorców wskaźnik zaufania w listopadzie, w stosunku do października bieżącego roku, spadł o 3,4 pkt. Zaufanie obniżyło się w usługach, w przemyśle i handlu oraz nieznacznie w budownictwie. Zaufanie przedsiębiorców w listopadzie, w stosunku międzyrocznym było niższe o 4,4 pkt. Wskaźnik zaufania konsumentów w stosunku do ubiegłego miesiąca spadł o 7,7 pkt, a w stosunku międzyrocznym o 17,2 pkt. Z badań przeprowadzonych wśród konsumentów w listopadzie br. wynika, że w najbliższych 12 miesiącach oczekują oni pogorszenia ogólnej sytuacji gospodarczej i własnej sytuacji finansowej. W stosunku do ubiegłego miesiąca zwiększył się odsetek respondentów oczekujących wzrostu bezrobocia. Odsetek respondentów zamierzających oszczędzać nie uległ zmianie. Wskaźniki zaufania - wartości bazowe: Wskaźnik 2010 2011 Średnia roku 2005 = 100 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Wskaźniki oczyszczone z czynników sezonowych: Przemysł 101,5 107,1 107,1 104,5 101,8 100,3 98,0 97,5 96,8 95,2 94,0 96,8 94,7 Budownictwo 58,6 57,6 63,7 61,7 59,6 61,7 61,7 60,6 61,7 61,7 64,2 65,3 64,2 Handel 93,1 92,6 93,5 96,2 93,5 95,6 94,8 97,3 96,5 99,6 92,9 96,8 93,5 Usługi 88,7 90,6 89,4 88,9 91,5 89,2 91,7 92,7 91,5 90,8 87,5 90,3 86,6 Przedsiębiorcy ogółem 93,2 96,4 96,2 95,0 94,6 93,1 93,2 93,5 92,7 91,9 89,6 92,4 89,5 Konsumenci 90,2 92,8 92,3 90,5 82,8 83,9 81,3 80,0 81,5 78,8 77,7 80,5 72,6 Wskaźnik ogółem 92,7 95,8 95,6 94,2 92,6 91,6 91,2 91,2 90,8 89,6 87,6 90,4 86,6 9
X. Najatrakcyjniejsze miasta dla biznesu w Republice Czeskiej W czwartej edycji konkursu tygodnika Ekonom pt. Miasto dla biznesu 2011" pierwsze miejsce zajęła Nova Paka, przed miastami Humpolec i Nove Mesto nad Metuji. Liderami w poprzednim roczniku były: Pisek, Nova Paka i Prostejov. Ranking jest opracowywany na podstawie 50 kryteriów mających na celu poprawę otoczenia biznesu i uwzględnia jakość lokalizacji, warunki na rynku pracy, dostęp do informacji publicznych oraz wysokość cen. Na potrzeby rankingu wśród 110 przedsiębiorców przeprowadzono sondaż telefoniczny. Pod względem jakości instytucji otoczenia biznesu zwyciężyło Brno, lokalizacji - Czeski Krumlov, warunków na rynku pracy - Kostelec nad Orlici, dostępu do informacji publicznych - Chomutov, cen - Svetla nad Sazavou, w sondażu telefonicznym - Bohumin. Nova Paka odniosła zwycięstwo przede wszystkim dzięki wyjątkowo wysokim notom za lokalizację oraz jakość rynku pracy i otoczenia biznesu. W rankingu brana jest pod uwagę m.in. stabilność położenia, liczba zarejestrowanych pacjentów przypadających na jednego lekarza czy poziom przestępczości. W tegorocznej edycji wzięło udział 205 czeskich miast z 13 województw. Praga wraz z okręgiem miejskim była oceniana oddzielnie. Merytorycznym gwarantem sondażu, przeprowadzonego przez Agencję Datank, jest Izba Gospodarcza RCz. XI. Wzrost liczby osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą Z danych Czeskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (CSSZ) wynika, że w 2011 r. liczba osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą wzrosła o 38 tys. i wynosi obecnie 1.015 mln osób. W zeszłym roku wzrost wyniósł 21 tys. do 997 tys. Najwięcej przedsiębiorców jest zarejestrowanych w Pradze (166 tys.), w Czechach Środkowych (133 tys.) i Woj. Morawsko-Śląskim (56 tys.). czeskich przedsiębiorców prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą w zatrudnieniu krajowym ogółem, jest największy ze wszystkich państw UE. Firmy liczące do 9 osób zatrudniają bowiem 1/3 wszystkich pracowników i stanowią 95% przedsiębiorstw w RCz. Łączna liczba osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą w RCz: grudzień 2004 946 tys. grudzień 2005 911 tys. grudzień 2006 904 tys. grudzień 2007 918 tys. grudzień 2008 938 tys. grudzień 2009 956 tys. grudzień 2010 977 tys. wrzesień 2011 1.015 tys. 10
XII. Spadek konsumpcji w Republice Czeskiej Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, w 2010 r. w Republice Czeskiej spadło ilościowe spożycie większości podstawowych artykułów spożywczych, głównie mięsa, nabiału, owoców i warzyw. Obniżyły się również obroty producentów alkoholu i wyrobów tytoniowych. Wśród nielicznych wyjątków, których spożycie wzrosło, odnotowano ziemniaki, oleje i tłuszcze. Średnia konsumpcja mięsa spadła o 3,5% do 75,9 kg na osobę rocznie. Spadek spożycia mięsa drobiowego wyniósł 14%, osiągając 21,4 kg na osobę rocznie, co w pewnym stopniu zrekompensował wzrost spożycia mięsa wieprzowego o 0,7 kg do 41,6 kg na osobę. Konsumpcja ryb była niższa niż w 2009 roku. Spożycie mleka i produktów mlecznych wyniosło w zeszłym roku o 2,3% mniej niż w 2009 r. - średnio 237 kg na jednego mieszkańca. Konsumpcja owoców spadła o 7% do 84 kg a warzyw 2% do 80 kg. Konsumpcja ziemniaków wzrosła w 2010 r. o 3,7% do 67,3 kg, olejów i tłuszczów blisko o 2% do 26 kg na osobę. Ze statystyk wynika, że Czesi coraz częściej preferują korzystniejsze cenowo zakupy w sąsiednich państwach, zwłaszcza w obszarach przygranicznych. W I półroczu br. czescy producenci żywności odnotowali obroty niższe średnio o 10% i obawiają się pogłębienia spadku sprzedaży wraz z wprowadzeniem wyższej stawki VAT od stycznia 2012 r. 11
Grupa SITC WPHI Praga, grudzień 2011 Załącznik nr 1 STRUKTURA TOWAROWA CZESKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ PAŹDZIERNIK 2011 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT CZESKI IMPORT WYSZCZEGÓLNIENIE I - X 2010 I - X 2011 Dynamika 2011/2010 I - X 2010 I - X 2011 Dynamika 2011/2010 Saldo I - X 2010 Saldo I - X 2011 Ogółem w tym: 82 251,8 100,0 97 278,8 100,0 118,3 77 880,4 100,0 90 744,0 100,0 116,5 4 371,4 6 534,8 0 Żywność i zwierzęta żywe 2 454,0 3,0 3 040,8 3,1 123,9 3 630,4 4,7 4 116,4 4,5 113,4-1 176,4-1 075,6 1 Napoje i tytoń 558,3 0,7 584,8 0,6 104,7 461,0 0,6 533,6 0,6 115,7 97,3 51,2 2 Surowce z wyjątkiem paliw 2 529,6 3,1 2 815,6 2,9 111,3 2 112,3 2,7 2 784,8 3,1 131,8 417,3 30,8 3 Paliwa mineralne i smary 2 948,4 3,6 3 597,1 3,7 122,0 7 441,6 9,6 9 450,5 10,4 127,0-4 493,2-5 853,4 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 159,7 0,2 150,7 0,2 94,4 135,3 0,2 193,4 0,2 142,9 24,4-42,7 5 Chemikalia i wyroby pochodne 5 366,5 6,5 6 206,7 6,4 115,7 8 440,9 10,8 10 094,9 11,1 119,6-3 074,4-3 888,2 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 14 351,7 17,4 17 415,3 17,9 121,3 14 108,3 18,1 16 889,6 18,6 119,7 243,4 525,7 7 Maszyny i środki transportu 44 648,4 54,3 52 851,4 54,3 118,4 33 369,3 42,8 37 501,9 41,3 112,4 11 279,1 15 349,5 8 Różne wyroby przemysłowe 9 142,9 11,1 10 498,7 10,8 114,8 8 069,6 10,4 9 008,1 9,9 111,6 1 073,3 1 490,6 9 Wyroby pozostałe 92,3 0,1 117,7 0,1 127,5 111,7 0,0 170,8 0,0 152,9-19,4-53,1 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 12
Grupa SITC WPHI Praga, grudzień 2011 Załącznik nr 2 STRUKTURA TOWAROWA CZESKO-POLSKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ - PAŹDZIERNIK 2011 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT DO POLSKI CZESKI IMPORT Z POLSKI WYSZCZEGÓLNIENIE I - X 2010 I - X 2011 Dynamika 2011/2010 I - X 2010 I - X 2011 Dynamika 2011/2010 Saldo I - X 2010 Saldo I - X 2011 Ogółem w tym: 5 014,8 100,0 6 107,4 100,0 121,8 5 058,9 100,0 6 020,0 100,0 119,0-44,1 87,4 0 Żywność i zwierzęta żywe 270,7 5,4 340,5 5,6 125,8 574,4 11,4 672,3 11,2 117,0-303,7-331,8 1 Napoje i tytoń 30,4 0,6 35,1 0,6 115,5 67,4 1,3 80,4 1,3 119,3-37,0-45,3 2 Surowce z wyjątkiem paliw 252,0 5,0 323,2 5,3 128,3 154,2 3,0 202,1 3,4 131,1 97,8 121,1 3 Paliwa mineralne i smary 313,9 6,3 356,6 5,8 113,6 472,3 9,3 621,2 10,3 131,5-158,4-264,6 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 16,3 0,3 43,1 0,7 264,4 10,0 0,2 15,6 0,3 156,0 6,3 27,5 5 Chemikalia i wyroby pochodne 703,5 14,0 770,0 12,6 109,5 457,7 9,0 592,5 9,8 129,5 245,8 177,5 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 1 230,8 24,5 1 639,5 26,8 133,2 1 388,5 27,4 1 777,5 29,5 128,0-157,7-138,0 7 Maszyny i środki transportu 1 781,6 35,5 2 119,7 34,7 119,0 1 419,7 28,1 1 498,8 24,9 105,6 361,9 620,9 8 Różne wyroby przemysłowe 413,7 8,2 478,2 7,8 115,6 514,1 10,2 557,2 9,3 108,4-100,4-79,0 9 Wyroby pozostałe 1,9 0,0 1,5 0,0 78,9 0,6 0,0 2,4 0,0 265,4 1,3-0,9 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 13