Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 17.11.2015R. 1. Test konkursowy zawiera 25 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny. 2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania. 3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach. 4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną, prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.: A B C D Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem B, po czym skreśl właściwą literę, np.: X A B C D 5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu. Przedstaw tok rozumowania prowadzący do wyniku. 6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z innymi uczestnikami konkursu. 7. Podczas rozwiązywania zadań możesz korzystać z linijki, kątomierza i kalkulatora. 8. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu. 9. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany. 10. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie. X X X
Zadanie 1. (2 p.) Poniższe zdania opisują kształt i wymiary naszej planety. Otocz pętlą właściwe określenia, aby powstały zdania prawdziwe. I. Ziemia ma kształt geoidy/elipsy. II. Pierwsze dowody na kulistość naszej planety przedstawił Arystoteles/Pitagoras. III. Obwód równika wynosi około 400 075 km/40 075 km. IV. Promień równikowy Ziemi wynosi 6 378 km/6 387 km. Zadanie 2. (2 p.) Określ prawdziwość poniższych zdań opisujących południki i równoleżniki w siatce geograficznej. Przy zdaniach prawdziwych wpisz literę P, a przy fałszywych literę F. I. Południki mają kształt półokręgów. -... II. Południki przecinają się z równoleżnikami pod kątem prostym. -.. III. Równoleżniki wskazują kierunek północ południe. -.. IV. Równoleżniki łączą ze sobą oba bieguny. -.. Zadanie 3. (2 p.) Podaj oficjalne daty (dzień i miesiąc) rozpoczęcia kalendarzowych pór roku na półkuli południowej: wiosna.. jesień.. lato.. zima.. Zadanie 4. (2 p.) Poniżej wypisane są następstwa ruchów Ziemi. Podkreśl te, które dotyczą ruchu obrotowego naszej planety. występowanie dni i nocy polarnych, zmiana długości dnia i nocy, występowanie dnia i nocy, zmiany miejsca wschodu i zachodu Słońca na widnokręgu, działanie siły Coriolisa, pozorna wędrówka Słońca nad widnokręgiem Zadanie 5. (3 p.) W miejscu A (20 E, 20 N) jest godzina 21.00 czasu słonecznego w czwartek 23 stycznia. Oblicz godzinę czasu słonecznego w tym samym momencie w miejscu B (145 E, 20 N). Podaj również datę i dzień tygodnia. Miejsce na obliczenia: Odpowiedź: godzina -.., data -.., dzień tygodnia -. 2 z 11
Zadanie 6. (2 p.) Wiatr jest jednym z elementów pogody i klimatu. Charakteryzując go, podaje się między innymi jego kierunek. Analizując poniższe strzałki, przy każdej z nich wpisz kierunek wiatru, który ona określa............. Zadanie 7. (2 p.) Wykonaj następujące polecenia. I. Podpisz izobary w taki sposób, aby zobrazować wyż baryczny. II. Zaznacz strzałkami ruch powietrza w wyżu barycznym typowy dla półkuli północnej. W źródło: opracowanie własne Zadanie 8. (1 p.) Wiatr ten jest ciepły, suchy i porywisty. Występuje po zawietrznej stronie pasma górskiego. Powyższe zdania opisują A. pasat. B. wiatr halny. C. bryzę. D. monsun. 3 z 11
Zadanie 9. (2 p.) Oblicz szerokość geograficzną miejsca obserwacji, jeżeli 21.III Słońce górowało w nim po południowej stronie nieba na wysokości 40º. Miejsce na obliczenia: Odpowiedź: Zadanie 10. (2 p.) Podane skale ułóż w kolejności, zaczynając od najmniejszej. 1 : 10 000 1 cm 50 m 1 : 250 000 1 cm 0,25 km Najmniejsza 1. Największa 2. 3. 4. Zadanie 11. (2 p.) Na mapie w skali 1 : 4 000 000 odległość między wybranymi miejscami wynosi 60 mm. Oblicz odległość rzeczywistą między tymi miejscami. Miejsce na obliczenia: Odpowiedź: Zadanie 12. (2 p.) Do poniższych wyjaśnień dopisz nazwę właściwego procesu zewnętrznego lub formy, która powstała w wyniku działania czynników zewnętrznych. I. Stromy, urwisty brzeg powstały w wyniku podmywania go przez fale morskie. - II. Naciek wapienny w kształcie sopla, zwisający ze stropu jaskini. -.. III. Proces geologiczny, w wyniku którego skały lite tracą swoją zwięzłość. -. IV. Bloki skalne zdarte z podłoża, a następnie przetransportowane przez lądolód na znaczne odległości. - 4 z 11
Zadanie 13. (2 p.) Uzupełnij tekst tak, aby otrzymać informacje na temat tektoniki płyt litosfery. W tym celu skreśl błędne określenia podane w nawiasach. Płyty litosfery znajdują się w ciągłym ruchu, który powoduje występowanie trzęsień Ziemi i zjawisk wulkanicznych. Obszar, w którym płyty rozchodzą się to strefa (subdukcji / ryftowa). Rejon, w którym dochodzi do zderzania się płyt nazywany jest strefą (subdukcji / ryftową). W obrębie tej strefy występują (rowy oceaniczne / grzbiety oceaniczne). Zadanie 14. (2 p.) Połącz w pary podane wyrażenie z prawidłowym wyjaśnieniem. a nizina b wyżyna c stok kontynentalny d rów oceaniczny A Obszar lądowy wznoszący się ponad 300 m n.p.m. przeważnie o równinnym ukształtowaniu terenu. B Obszar lądowy położony od 0 do 300 m n.p.m. C część cokołu kontynentalnego, zalana płytkim morzem. D Najgłębsze miejsce oceanu położone na jego obrzeżach. E Część dna morskiego łącząca szelf z dnem basenów oceanicznych. a -. b -..... c - d -... Zadanie 15. (2 p.) Podnóże wzgórza znajduje się na wysokości 200 m n.p.m., a szczyt osiąga 420 m n.p.m. Oblicz wysokość względną i podaj wysokość bezwzględną wzniesienia. I. Wysokość względna Miejsce na obliczenia: Odpowiedź: II. Wysokość bezwzględna Odpowiedź: 5 z 11
Korzystając z zamieszczonych fotografii, wykonaj zadania nr 16 i 17. A B źródło: http://chocianowice.edu.pl/ źródło: https://is.muni.cz/do/rect/el/estud/prif /ps13/biogeogr_2/web/pages/index_book_5-4- 9.html Zadanie 16. (3 p.) Przyjrzyj się uważnie powyższym fotografiom, a następnie uzupełnij tabelę według określonych kryteriów. Wykorzystaj część podanych podpowiedzi. Formacja roślinna: tajga, tundra, pustynia. Strefa klimatyczna: okołobiegunowa, zwrotnikowa, umiarkowana chłodna. Typowa roślinność: porosty, sukulenty, świerki. Zwierzęta: skorpion, lis polarny, głuszec. Kryteria Fotografia A Fotografia B Formacja roślinna Strefa klimatyczna Typowa roślinność Zwierzęta Zadanie 17. (1 p.) Poniżej zamieszczono cztery klimatogramy. Wybierz ten, który obrazuje warunki klimatyczne panujące w terenie przedstawionym na fotografii A. I II III IV A. I B. II C. III D. IV źródło: http://www.dlanauczyciela.pl/zasoby/gimnazjum/geografia/ 6 z 11
Zadanie 18. (2 p.) WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 GIMNAZJUM źródło: http://www.maximus.pl/bw-geografia/ Na mapie zaznaczono wybrane obszary Ziemi. Klimat Pustyni Atakama oznaczonej literą A charakteryzuje się bardzo małą sumą opadów atmosferycznych w ciągu roku. I. Główny czynnik klimatotwórczy odpowiedzialny za małe opady i powstanie Pustyni Atakama to A. ciepły prąd morski. B. wysokość nad poziomem morza. C. zimny prąd morski. D. odległość od oceanu. II. Na mapie, za pomocą liter, zaznaczone są jeszcze dwa obszary o małych sumach opadów atmosferycznych. Wskaż jeden z nich poprzez wpisanie prawidłowej litery (B, C, D lub E) w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. Odpowiedź: Zadanie 19. (1 p.) Przedstawiona obok mapa została wykonana metodą A. kartogramu. B. kartodiagramu. C. zasięgów. D. izolinii. 7 z 11 źródło: http://wiki.wolnepodreczniki.pl
Korzystając z poniższej mapy wykonaj zadania 20 i 21. Zadanie 20. (1 p.) Powyższy obraz terenu to mapa A. topograficzna. B. samochodowa. C. turystyczna. D. przeglądowa. źródło: http://www.wiking.edu.pl/ Zadanie 21. (1 p.) Osoba przemieszczająca się w linii prostej z miejscowości Słowino do miejscowości Jeżowice porusza się zgodnie z azymutem A. 0 B. 90 C. 180 D. 45 8 z 11
Zadanie 22. (2 p.) Na podstawie schematycznych siatek kartograficznych odczytaj współrzędne geograficzne zaznaczonych punktów. 15 10 180 170 A 45 10 B 50 0 Punkt A : Punkt B : Szerokość geograficzna: Szerokość geograficzna: Długość geograficzna: Długość geograficzna: Zadanie 23. (3 p.) Poniżej zamieszczono profile glebowe. I. Do każdego profilu dobierz właściwy rodzaj gleby, wybierając spośród niżej podanych propozycji. Propozycje nazw: gleba brunatna, mada, rędzina, czarnoziem, gleba bielicowa A B C źródło: http://www.geografia24.eu/index.php?strona=_opracowania/geo_270ty_g Profil A:... Profil B:....... Profil C:... II. Dokończ zdanie. Gleba niestrefowa to gleba o profilu..... 9 z 11
Zadanie 24. (3 p.) Poniżej zamieszczono rysunek obrazujący oświetlenie Ziemi w dniach równonocy wiosennej i jesiennej. źródło: http://www.geografia.opracowania.pl/ I. Zakreskuj liniami ukośnymi międzyzwrotnikową strefę oświetlenia Ziemi. II. Wymień dwie cechy charakteryzujące międzyzwrotnikową strefę oświetlenia naszej planety. -... -... Zadanie 25. (3 p.) Wykonaj następujące polecenia. I. Podpisz nazwy wskazanych na rysunku elementów wulkanu. źródło: http://www.dlanauczyciela.pl/zasoby/gimnazjum/geografia/ II. Obszar aktywny wulkanicznie to Półwysep A. Labrador. B. Indyjski. C. Apeniński. D. Skandynawski. 10 z 11
Brudnopis (nie jest sprawdzany) 11 z 11