Instrukcja do ćwiczenia Ćwiczenie: Badanie technologii GSM

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki Instrukcja do ćwiczenia Ćwiczenie: Badanie technologii GSM Instrukcję opracował: Dr inż. Jarosław Kurek

Spis treści 1. Cel i zakres ćwiczenia.... 3 2. Wprowadzenie... 3 3. Technologia GSM.... 3 3.1. Co to jest GSM?... 3 3.2. Standaryzacja GSM:... 4 3.3. Częstotliwości GSM:... 4 3.4. Technologie FDMA i TDMA... 5 3.5. Stacja komórkowa Mobile Station MS... 6 3.6. System stacji bazowych (Base Station System, BSS)... 7 3.7. Kontroler Stacji Bazowych (ang. Base Station Controler, BSC)... 7 3.8. Część komutacyjno sieciowa (Network and Switching Subsystem - NSS)... 10 3.8.1. Mobile Switching Centre (MSC)... 10 3.8.2. Gateway Mobile Switching Centre (GMSC)... 11 3.8.3. Home Location Register (HLR - rejestr stacji własnych)... 11 3.8.4. Authentication Centre (AC)... 11 3.8.5. Visitor Location Register (VLR - rejestr abonentów przyjezdnych)... 11 3.8.6. Flexible Number Register (FNR)... 12 3.9. Możliwości sieci GSM oraz usługi danych... 13 3.10. Rozwój GSM... 14 4. Stanowisko laboratoryjne... 14 5. Konfiguracja stanowiska laboratoryjnego... 16 6. Ćwiczenia laboratoryjne... 18 6.1. Ćwiczenie 1... 18 6.2. Ćwiczenie 2... 19 6.3. Ćwiczenie 3... 20 6.4. Ćwiczenie 4... 20 6.5. Ćwiczenie 5... 21 6.6. Ćwiczenie 6... 21 6.7. Ćwiczenie 7... 21 6.8. Ćwiczenie 8... 22 6.9. Ćwiczenie 9... 22 6.10. Ćwiczenie 10... 22 6.11. Ćwiczenie 11... 22 6.12. Ćwiczenie 12... 22 6.13. Ćwiczenie 13... 22 7. Dodatek Komendy AT (Hayesa) sotosowane w ćwiczeniu.... 23

1. Cel i zakres ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z transmisją głosu i danych przy użyciu technologii GSM, przyswojenie teorii związanej ze technologią GSM jak też przeprowadzenie szeregu ćwiczeń praktycznych i sporządzenie z nich sprawozdania. Ćwiczenie składa się z 3 etapów: - sprawdzianu w formie pisemnej potwierdzającej przygotowanie do zajęć, - sprawdzeniu aktywności i znajomości tematu podczas realizacji ćwiczenia, - wykonanie ćwiczeń, - przygotowanie sprawozdania z przeprowadzonych ćwiczeń. 2. Wprowadzenie. Podczas realizacji ćwiczeń korzysta się z symulatora GSM (GSM Trainer ST2133). Symulator składa się z modemu transmitującego głos oraz dane (SMS-Short Message Service) w sieci GSM. Do sterowania modemem GSM stosuje się komendy AT (Heyasa) zgodnie z GSM ETSI (European Telecommunications Standards Institute) w wersji 0.7.07 oraz 07.05. Symulator pozwala wykorzystywać komendy AT pod warunkiem podłączenia się do rzeczywistej sieci GSM używając karty SIM. 3. Technologia GSM. GSM-Global System for Mobile Communication 3.1. Co to jest GSM? Globalny system komunikacji mobilnej (GSM) jest międzynarodowym cyfrowym standardem telefonii komórkowej. Standard GSM został opracowany przez Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych ETSI (European Standard and Technology Institute) w 1989 roku. Pierwsze komercyjne usługi zostały wdrożone w 1991. O globalnym standardzie GSM można już mówić od 1992 roku, kiedy to

został wdrożony w Australii. W styczniu 1999 roku GSM liczył już 120 milionów abonentów zgodnie z memorandum porozumienia GSM (memorandum of understanding -MoU). Obecnie standard GSM jest używany w 212 krajach i pokrywa cały glob. 3.2. Standaryzacja GSM: Globalny System Komórkowy (GSM) jest drugą generacją (2G) standardu komórkowego, który został wdrożony aby rozwiązać problem fragmentacji w pierwszym systemie komórkowym w Europie. GSM był pierwszym światowym systemem komórkowym, który specyfikował cyfrową modulację, architekturę sieci, usługi. Przed GSM, kraje europejskie używały różnych standardów przez co nie było możliwa komunikacja w różnych krajach Europy w ramach jednego abonenta. Standard GSM był rozwijany przez grupę Groupe Special Mobile (SMG), co było inicjatywą Europejskiej Konferencji Administracji Poczty i Telekomunikacji (Conference of European Post and Telecommunications -CEPT). Podstawowym celem było zaprojektować ujednolicony europejski system komórkowy, który miał zastąpić niekompatybilny system analogowy. Pierwsze prace rozpoczęły się w 1982 roku, natomiast pierwsza specyfikacja (phase 1) była dostępna w 1990 roku. Obecnie odpowiedzialność za standaryzację GSM sprawuje Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). 3.3. Częstotliwości GSM System GSM jest systemem opartym na FDMA/TDMA. Każdy fizyczny kanał jest charakteryzowany przez nośnik częstotliwości i numer szczeliny czasowej. Częstotliwości systemu GSM zawierają 2 pasma: 900MHz (GSM-900) i 1800MHz (DCS-1800). Głównym pasmem jest system GSM-900, 124 częstotliwości zostały zdefiniowane w dwóch pasmach, każde o szerokości 25 MHz (zakresy 890-915MHz oraz 935-960MHz) i z szerokością kanału 200KHz.

System GSM składa się ze stacji komórkowej (mobile station - MS), stacji bazowej (Base Transceiver Station, BTS - stacja przekaźnikowa), kontrolera stacji bazowej (Base Station Controler - BSC), cyfrową centralą telefoniczną (Mobile Switching Centre - MSC), bazy danych niezbędnej w zarządzaniu komórkowym i funkcjach bezpieczeństwa. W strukturze sieci znajdują się cyfrowe centrale telefoniczne, wykorzystujące tego samego rodzaju łącza do przenoszenia różnych typów informacji (głosu, faksu, danych) pomiędzy abonentami. Kontrola nad połączeniami wykonywana jest za pomocą protokołu sygnalizacyjnego SS7 (Signaling System 7). 3.4. Technologie FDMA i TDMA Jako dostęp do kanału radiowego wyjkorzystuje się cyfrową transmisję za pomocą technologii FDMA i TDMA. TDMA (ang. Time Division Multiple Access - wielodostęp z podziałem czasowym) jest to cyfrowa technika transmisji pozwalająca wielu użytkownikom na dostęp do danego kanału fizycznego. W technice tej kanał fizyczny podzielony jest w czasie na szczeliny czasowe. Użytkownikowi na potrzeby transmisji przydzielana jest pewna liczba szczelin czasowych. Transmisja danych nie jest więc ciągła. Taki sposób organizacji transmisji ma swoje zalety: pozwala na dynamiczny przydział zasobów, odbiornik znając czas wystąpienia swojej szczeliny czasowej może przechodzić w stan uśpienia w czasie pomiędzy swoimi szczelinami, w przypadku sieci komórkowych łatwiej przeprowadzić przełączenie stacji ruchomej między stacjami bazowymi. Skrót TDMA jest często używany w odniesieniu do standardu telefonii komórkowej drugiej generacji IS-136 (D-AMPS). W standardzie tym pojedynczy kanał dzielony jest na sześć szczelin czasowych (ang. time slots), przy czym każdy sygnał używa dwóch szczelin, zapewniając do trzech razy większą pojemność w stosunku do AMPS (ang. Advanced Mobile Phone Service).

FDMA (Frequency-Division Multiple Access - wielodostęp z podziałem częstotliwości) - system współdzielenia medium poprzez przydział odpowiednich częstotliwości. W metodzie tej, całkowite pasmo, które przeznaczone jest do transmisji, podzielone zostaje na przedziały częstotliwości tzw. kanały o określonej szerokości, które mogą być używane w indywidualnej transmisji między dwoma dowolnymi użytkownikami systemu. 3.5. Stacja komórkowa Mobile Station MS Stacją komórkową GSM jest zwykły telefon komórkowy lub też jednostka abonencka. Każda stacja komórkowa posiada unikatowy numer IMEI (International Mobile Equipment Identity), który identyfikuje każdy telefon. Na jego podstawie można określić producenta telefonu, miejsce wyprodukowania i numer seryjny aparatu. Numer IMEI jest programowalny w terminalu stacji komórkowej. Dodatkowo niezbędnym składnikiem każdej stacji komórkowej jest moduł identyfikacji abonanenta SIM (Subscriber Identity Module). Jest to inteligentny moduł w postaci karty z zatopionym mikrokomponentem. Na karcie SIM można zapisać maksymalnie 30 wiadomości tekstowych SMS oraz w zależności od karty ok. 230 kontaktów. Karta SIM jest umieszczana w telefonie i zapewnia nawiązywanie oraz odbieranie połączeń. Karta SIM zazwyczaj jest wyjmowalnym elementem, dlatego może być wymieniana przez użytkownika.

Rysunek 1 Przykładowa karta SIM oraz temrinal na karty. 3.6. System stacji bazowych (Base Station System, BSS) System stacji bazowych składa się z kontrolera stacji bazowej (BSC) oraz jednego lub więcej stacji bazowych (BTS). Stacja Bazowa (ang. Base Transceiver Station, BTS) jest elementem sieci (tzw. stacją przekaźnikową), który jest interfejsem pomiędzy telefonem komórkowym a siecią GSM. Dzięki systemowi anten transmituje i odbiera na kilku częstotliwościach (liczba zależąca od konfiguracji sprzętowej i oprogramowania) zakodowany cyfrowo sygnał. Częstotliwości używane przez stacje bazowe obsługujące sąsiadujące komórki różnią się, aby nie dochodziło do interferencji fal radiowych. Zwykle od kilkudziesięciu do kilkuset stacji bazowych jest podłączonych do jednego Kontrolera Stacji Bazowych. 3.7. Kontroler Stacji Bazowych (ang. Base Station Controler, BSC) Jest elementem sieci, odpowiedzialnym za zarządzanie stacjami bazowymi, oraz transmisję danych pomiędzy stacjami bazowymi a resztą sieci. Z poziomu BSC operator zarządza radiową częścią sieci, zmieniając parametry poszczególnych stacji bazowych. BSC odpowiedzialne też jest za przydzielanie telefonowi

komórkowemu wolnej szczeliny czasowej na odpowiedniej częstotliwości oraz za śledzenie jakości rozmowy. W razie jej pogorszenia, np. gdy abonent oddala się od obsługującej go stacji bazowej, zostanie przydzielona mu inna częstotliwość obsługiwana przez inną stację bazową, oraz odpowiednia szczelina czasowa. Mechanizm ten nazywa się handover. Zazwyczaj kilka BSC jest podłączonych do jednego MSC. 3.8. CDRy-Call Detail Record Call Detail Record (używana jest także nazwa Call Data Record) (CDR) - informacja generowana przez elementy infrastruktury teleinformatycznej, która może posłużyć do naliczenia opłaty za usługę telekomunikacyjną. Pierwotnie idea CDR związana była z połączeniami telefonicznymi. CDR mógł być generowany przez centrale miejscowe obsługujące abonenta, który inicjował połączenie, do którego było ono zestawiane lub przez centrale tranzytowe biorące udział w zestawianiu rozmowy. Te same zasady wykorzystane są w telefonii komórkowej w centralach MSC i GMSC. Oprócz połączeń głosowych, CDRy generowane są także podczas wysyłania SMS oraz transmisji GPRS/EDGE (w elementach SGSN i GGSN). Dodatkowym źródłem CDRów są usługi dodane. Elementy infrastruktury odpowiedzialne za te usługi mogą tworzyć własne CDRy, a aplikacje uruchomione na platformie sieci inteligentnych mogą dodatkowo wpływać na zawartość CDRów generowanych przez centrale (np. w usługach 0 800, 0 700. itp. ). Generowane CDRy przesyłane są do centrum billingowego. Dane w nich zawarte, po odpowiednim przetworzeniu mogą być użyte do naliczenia opłat rozliczanych w ramach abonamentu (niemniej CDRy generowane są także dla abonentów rozliczających się w systemie prepaid, mogą np. zostać użyte w sytuacji chwilowej awarii systemu naliczającego opłaty w czasie rzeczywistym, lub na wniosek prokuratury, gdy potrzebne są wykazy rozmów).

3.8.1. Wykorzystanie CDR Głównym powodem, dla którego generuje się CDRy jest możliwość naliczenia opłat za usługi telekomunikacyjne. Po przetworzeniu i wykorzystaniu informacji w celu naliczenia opłat, CDRy są zazwyczaj archiwizowane. Na bazie informacji w nich zawartej, można później wyciągać statystyczne wnioski związane z wykorzystaniem zasobów sieciowych. Na operatorach ciąży też obowiązek, narzucony przez ustawodawcę, przechowywania informacji o połączeniach wykonanych w ich sieci. 3.8.2. Informacje zawarte w CDR Informacje zawarte w CDR są przedmiotem rekomendacji instytucji odpowiedzialnych za rozwój standardów telekomunikacyjnych, niemniej konkretni operatorzy opierając się na tych wytycznych tworzą własny zbiór danych dostosowany do własnych potrzeb i strategii naliczania opłat. CDR może zawierać między innymi: numer telefonu, z którego zainicjowano połączenie numer telefonu, na który zestawiono połączenie datę i czas rozpoczęcia rozmowy okres czasu, w którym połączenie było aktywne informacje o dodatkowych usługach, które były wykorzystane podczas zestawiania/trwania rozmowy informacje o taryfie informacje o tym, która ze stron połączenia powinna być obciążona opłatami

3.9. Część komutacyjno sieciowa (Network and Switching Subsystem - NSS) 3.9.1. Mobile Switching Centre (MSC) Jest cyfrową centralą telefoniczną przystosowaną do pracy w sieci GSM. Jest odpowiedzialna za zestawianie połączeń i koordynacje współpracy pomiędzy elementami sieci. Liczba MSC w sieci zależy od ilości abonentów i generowanego przez nich obciążenia sieci.

3.9.2. Gateway Mobile Switching Centre (GMSC) Jest to centrala MSC z dodatkową funkcjonalnością odpowiedzialną za kontaktowanie się z HLR. Każda rozmowa podczas zestawiania połączenia do abonenta danej sieci musi być przeroutowana do jednego z GMSC należącego do niej (nawet gdy abonent jest w tym czasie w roamingu w innej sieci) w celu zebrania informacji o użytkowniku, którego numer wybrano w celu rozpoczęcia rozmowy. Od operatora zależy, które (np. wybrane MSC lub wszystkie MSC w sieci) będą działać jako GMSC (co zazwyczaj jest kwestią dodatkowej konfiguracji). Niektóre GMSC mogą działać jako centrale tranzytowe do innych sieci. 3.9.3. Home Location Register (HLR - rejestr stacji własnych) Jest bazą danych, która przechowuje informacje o abonentach, którzy należą do danej sieci. Między innymi numer IMSI, MSISDN, informacje o wykupionych usługach, informacje o MSC, które aktualnie obsługuje abonenta, informacje o jego statusie (np. telefon jest wyłączony, telefon jest włączony do sieci). Ilość HLR w sieci zależy od ilości abonentów, na przykład sieć jednego z dużych europejskich operatorów jest obsługiwana przez około 20 HLR. 3.9.4. Authentication Centre (AC) Jest to element sieciowy przechowujący dane abonentów danej sieci, na bazie których dokonuje uwierzytelnienia numeru IMSI i zezwala danemu abonentowi logującemu się do sieci na korzystanie z zasobów radiowych. Authentication Centre powiązane jest z HLR, ich liczba zależy od ilości użytkowników danej sieci. 3.9.5. Visitor Location Register (VLR - rejestr abonentów przyjezdnych) Jest to baza danych związana z MSC. W sieci istnieją zawsze pary MSC-VLR. Baza ta przechowuje informacje o abonentach, którzy w danym momencie znajdują się na obszarze obsługiwanym przez to MSC. Część z tych informacji jest

kopiowana z HLR w momencie, gdy abonent pojawia się w "zasięgu" danego MSC, inne, takie jak jego lokalizacja są zmieniane już później. 3.9.6. Flexible Number Register (FNR) Jest to opcjonalny element sieci wykorzystywany w mechanizmie Number Portability, znanym jako "przenoszenie numeru pomiędzy operatorami". Jest to baza danych wszystkich abonentów w sieciach GSM w danym kraju. Przechowuje informacje o numerze abonenta, który dzięki temu można zachować zmieniając sieć; aktualnym operatorze, którego abonent jest klientem; numer, pod który należy przekierować rozmowę (poprzez GMSC) do tego operatora. SMS Center (SMSC) - element sieci biorący udział w przesyłaniu SMS-ów pomiędzy abonentami i przechowujący te wiadomości, które nie mogą być w danej chwili dostarczone. Np. abonent jest poza zasięgiem lub ma wyłączony telefon. Poniższy rysunek przedstawia schemat architektury sieci GSM. Rysunek 2 Architektura sieci GSM

3.10. Możliwości sieci GSM oraz usługi danych Początkowy standard GSM składał się z następujących elementów: a) w pełni cyfrowy system wykorzytsujący pasmo czestotliwości 900MHz, b) TDMA na nośniku radiowym (200KHz przestrzeń nośnika), c) uwierzytelnienie uzytkownika/terminala dla potrzeb kontroli oszustwa, d) w pełni międzynarodowa zdolność roamingu, e) kompatybilność z ISDN, f) Możliwość wysyłania krótkich wiadomości tekstowych (SMS). GSM oferuuje szeroki zakres podstawowych i dodatkowych usług jak: usługi przenoszenia, ang. bearer services - usługi związane z właściwym przekazem informacji, zapewniające możliwość jej transportu, teleusługi (teleservices) - usługi komunikacyjne obejmujące wszystkie aspekty związane ze współpracą terminali i sieci, dzięki czemu abonent może korzystać z danego rodzaju połączenia usługi uzupełniające (Supplementary services): i. przekazywanie połączenia (call forwarding), ii. ograniczanie połączeń (call barring), iii. zawieszanie połączeń (call hold), iv. informacja o opłacie za połączenie (call charge), v. i inne. Przekazywanie połączeń i ograniczanie połączeń są zdefiniowane w specyfikacji GSM w wersji phase 1. Usługi danych korzystają z przełączania pakietów (packet-switching) oraz z przełączania obwodów (circuit-switching). GPRS (General Packet Radio Service) - technologia stosowana w sieciach GSM do pakietowego przesyłania danych rozszerza możliwości sieci GSM o wyższe prędkości porzesyłania danych i dłuższe wiadomości. Usługa umożliwia przesyłaanie wiadomości punkt-punkt (point-point) i punkt-wielopunkt.

3.11. Rozwój GSM Rozwój sieci GSM został podyktowany rozwojem takich bezprzewodowych technologi jak: GRPS - pakietowe przesyłanie danych. W praktyce prędkość transmisji 30-80 kb/s, EDGE (Enhanced Data rates for GSM Evolution) - Jest ona rozszerzeniem dla technologii GPRS EGPRS - Enhanced GPRS, poprawiony został w niej interfejs radiowy, dzięki czemu uzyskano około trzykrotne polepszenie przepływności (w większoścri obecnych systemów teoretycznie do 236.8 kbit/s) oraz możliwość dynamicznej zmiany szybkości nadawania pakietów w zależności od warunków transmisji. 3G System telefonii trzeciej generacji (3G) umożliwia nieograniczony dostęp radiowy do globalnej infrastruktury telekomunikacyjnej za pośrednictwem segmentu naziemnego, zarówno dla użytkowników stacjonarnych jak i ruchomych. Jest systemem integrującym w zamierzeniu wszystkie systemy telekomunikacyjne (teleinformatyczne, radiowe i telewizyjne). 4. Stanowisko laboratoryjne. Stanowisko laboratoryjne składa się z zestawu treningowego. GSM trainer w skład którego wchodzą następujące elementy: antena gsm z kablem koncentrycznym (30 cm), częstotliwośc pracy: 900/1800 MHz, modem GSM wbudowany w zestaw, kabel szeregowy RS-232 to podłączenia zestawu treningowego GSM z komputerem, zestaw słuchawkowy nastałe podłączony z kable RS-232, zasilacz sieciowy do podłączenia zestawu treningowego,

karta SIM, Diody: o świecienie diody ciągłe modem podłączony ale nie zarejestrowany w sieci, o wolny błysk diody modem w trybie oczekiwania (idle mode), o szybki błysk diody modem w trakcie przesyłania danych (Tx/Rx mode). Na poniższym rysunku przedstawiony jest rzeczywisty wygląda zestawu treningowego Rysunek 3 Rzeczywisty wygląd zestawu treningowego. Rysunek 4 Kabel RS-232 oraz zestaw słuchawkowy do zestawu treningowego.

Rysunek 5 Antena GSM do zestawu treningowego. 5. Konfiguracja stanowiska laboratoryjnego. Aby móc przeprowadzić ćwiczenia na zestawie treningowym GSM, należy podłączyć następujące elementy: przytwierdzić antenę przyssawką magnetyczną oraz podłączyć do zestawu treningowego, podłączyć zestaw treningowy GSM do komputera za pomocą kabla szeregowego RS-232, włożyć kartę SIM do zestawu treningowego GSM (UWAGA!!!: aby otworzyć kieszeń na kartę SIM należy nacisnąć mechanizm przy kieszeni- nie próbować ciągnąć kieszeni!!!), zasilić zestaw korzystając z zasilacza sieciowego. skonfigurować port COM zgodnie z poniższym rysunkiem,

Rysunek 6 Konfiguracja portu COM. uruchomić HyperTerminal w Windowsie (start->programy->akcesoria- >komunikacja->hyperterminal)

Rysunek 7 Uruchomiony HyperTerminal. 6. Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia poniższe należy przeprowadzić używając zestawu treningowego GSM. Korzystając z wbudowanego HyperTerminala w Windows należy wykonać poniższe ćwiczenia używając komend AT zamieszczonych w dodatku instrukcji. Następnie nalezy przygotować sprawozdanie z zrealizacji ćwiczeń wraz ze skryptem komend używanych do jego realizacji oraz wszystkimi komunikatami. 6.1. Ćwiczenie 1 Ćwiczenie polega na znalezieniu odpowiedniego miejsca dla anteny, celem uzyskania najlepszej jakości sygnału docierającego do anteny. Posługujemy się komendą AT pokazującą jakość sygnału docierającego. +CSQ - Signal Quality Exec : +CSQ

Execution command returns the received signal strength indication <rssi> and channel bit error rate <ber> from the phone. No real signal quality indication is supported at this time for the satellite phones. Response is in the form: +CSQ: <rssi>,<ber> where <rssi> is: 99 not known or not detectable and <ber> (in percent): 99 not known or not detectable AT+CSQ Im większa CSQ tym lepszy zasięg 6.2. Ćwiczenie 2 Należy pobrać numer następujące informacje: a) IMSI International Mobile Subscriber Identity karty SIM get manufacturer name AT+CIMI b) get model number c) get revision d) get serial number AT+CGMI (get manufacturer name) Motorola AT+CGMM (get model number) 9500 Satellite Series AT+CGMR (get revision) Call processor version: INC0607 DSP version: INC0401,INC0400 NVM version: INC0400 AT+CGSN (get serial number) 901063131000002 6.3. Ćwiczenie 3 Ćwiczenie polega na detekcji karty SIM za pomocą komend AT. zasymulować nastepujące stany: Należy

a) karta SIM włożona, b) brak karty SIM. AT+CMEE=1 - ERRORS DETAILS AT&V podgląd bieżącej konfiguracji 6.4. Ćwiczenie 3 Ćwiczenie polega za wyświetleniu dostawców oraz listy sieci dostępnych oraz ustawieniu automatycznym rejestrowaniu się do sieci. Potem nalęży sprawdzić status zarejestrowania się do sieci. AT+COPS=? NETWORK LIST AT+CREG=? -LIST OF SUPPORTED NETWORK AT+COPS? - NETWORK PROVIDER AT+CREG? - NETWORK REGISTRATION STATUS 6.5. Ćwiczenie 4 Należy sprawdzić status aktywności telefonu AT+CPAS 6.6. Ćwiczenie 4 Ćwiczenie polega na zrealizowaniu połączenia głosowego z zestawem drugim. Przed realizacją połączenia głosowego należy włączyć zestaw słuchawkowy. Należy zasymulaować następujące stany: a) stanowisko 1 zestawia połączenie głosowe ze stanowiskiem 2; stanowisko 2 akceptuje połączenie; stanowisko 2 następnie rozłącza się; b) stanowisko 1 zestawia połączenie głosowe ze stanowiskiem 2; stanowisko 2 akceptuje połączenie; stanowisko 1 następnie rozłącza się; c) stanowisko 1 zestawia połączenie głosowe ze stanowiskiem 2 zapisanym w pamięci telefonu pod adresem N d) stanowisko 1 zestawia połączenie głosowe ze stanowiskiem 2 zapisanym w pamięci karty SIM pod adresem N

e) stanowisko 1 zestawia połączenie głosowe ze stanowiskiem 2 zapisanym w pamięci pod identyfikatorem STR f) stanowisko 1 zestawia połączenie głosowe ze stanowiskiem 2 korzystając z wybrania ostatnio wywoływanego numeru ATD12456789 ATH rozłacza ATA 6.7. Ćwiczenie 5 Ćwiczenie polega na przesłaniu tonów DTMF w trybie połączenia głosowego. Należy przesłać aktualną datę np. 01#11#1999# z różnym czasie trwania każdego znaku. 6.8. Ćwiczenie 6 Ćwiczenie polega sprawdzeniu na jakie funkcje nałożone sa blokady (.np. blokada połączeń wychodzących). Należy sprawdzić następujące blokady: a) możliwość zestawienia połączeń wyłącznie z numerami z karty SIM. b) połączenia wychodzące, c) połączenia przychodzące, d) połączenia do transmisji danych (w trybie 0), e) wychodzące połączenia transmisji danych (w trybie 0) f) przychodzące połączenia transmisji danych (w trybie 0) Następie należy ustanowić blokadę połączeń wychodzących, a następnie ją usunąć. 6.9. Ćwiczenie 7 Ćwiczenie polega na przekazywaniu połączenia na inny numer w przypadku np. gdy abonent jest zajęty.

6.10. Ćwiczenie 8 Ćwiczenie polega na włączeniu prezentacji numeru abonenta dzwoniącego, a następnie zastrzeżenie swojego numeru. 6.11. Ćwiczenie 9 Ćwiczenie polega na wywietleniu sumy czasu połączeń wykonanych, a następnie jego wyzerowanie (ACM tzn. Accumulated Call Meter). 6.12. Ćwiczenie 10 Ćwiczenie polega na zapisaniu co najmniej 3 rekordów danych do książki telefonicznej w wybranej lokalizacji pamięci. Zapisywane jest pole znakowe <NUMER> o typie <TYP> w lokalizacji <INDEKS>, skojarzone z nazwą <TEKST>. 6.13. Ćwiczenie 11 Ćwiczenie polega na wyświetleniu całej listy pozycji zamieszczonej w ksiażce telefonicznej, a następnie korzystając ze dowowlnego wzorca wyszukanie konkretnego numeru telefonu abonenta. 6.14. Ćwiczenie 12 Ćwiczenie polega na wydobyciu informacji takich jak: a) identyfikatora wytwórcy aparatu, b) identyfikatora modelu aparatu, c) identyfikatora wersji oprogramowania, d) numer seryjny urządzenia, e) identyfikatora wytwórcy sprzętu, f) identyfikacji terminala GSM, 6.15. Ćwiczenie 13 Ćwiczenie polega na wysłaniu 3 krótkich informacji tekstowych (SMS) do drugiego stanowiska. Ponadto należy przeprowadzić następujące procedury: AT+CMGS=508845875

CTRL+Z a) podania listy dostępnych lokalizacji pamięci dla komunikatów SMS, b) zapis komunikatu SMS do karty, c) odczyt komunikatu SMS z karty. d) wysłanie komunikatu SMS zapisanego na karcie. 7. Dodatek Komendy AT (Hayesa) sotosowane w ćwiczeniu.

General Behaviors SIM Insertion, SIM Removal SIM card Insertion and Removal procedures are supported. There is software functions relying on positive reading of the hardware SIM detect pin. This pin state (open/closed) is permanently monitored. When the SIM detect pin indicates that a card is present in the SIM connector, the product tries to set up a logical SIM session. The logical SIM session will be set up or not depending on whether the detected card is a SIM Card or not. The AT+CPIN? command delivers the following responses: If the SIM detect pin indicates absent, the response to AT+CPIN? is +CME ERROR 10 (SIM not inserted). If the SIM detect pin indicates present, and the inserted card is a SIM card, the response to AT+CPIN? is +CPIN: xxx depending on SIM PIN state. If the SIM detect pin indicates present, and the inserted card is not a SIM card, the response to AT+CPIN? is +CME ERROR 10. These last two states are not provided immediately due to background initialization. Between the hardware SIM detect pin indicating present and the final results, the AT+CPIN? sends +CME ERROR: 515 (Please wait, init in progress). +WIND: 14 /* SIM Removed & its indication */ When the SIM detect pin indicates card absence, and if a SIM Card was previously inserted, an IMSI detach procedure is performed, all user data is removed from the product (Phonebooks, SMS etc.). The product then switches to emergency mode. Background initialization The reading of phonebooks will then be refused by +CME ERROR: 515 or +CMS ERROR: 515 meaning, please wait, service is not available yet, in progress. This type of answer may be sent by the product at several points: When trying to execute another AT command before the previous one is completed (before response), When switching from ADN to FDN (or FDN to ADN) and trying to read the relevant phonebook immediately, When asking for +CPIN? Status immediately after SIM insertion and before the product has determined if the inserted card is a valid SIM card. Scientech Technologies Pvt. Ltd. 13

Call Control commands Dial command D Description The ATD command is used to set a voice, data or fax call. As per GSM 02.30, the dial command also controls supplementary services. For a data or a fax call, the application sends the following ASCII string to the product (the bearer must be previously selected with the +CBST command): ATD<nb> where <nb> is the destination phone number. For a voice call, the application sends the following ASCII string to the product: (the bearer may be selected previously, if not a default bearer is used). ATD<nb>; where <nb> is the destination phone number. Please note that for an international number, the local international prefix does not need to be set (usually 00) but does need to be replaced by the + character. The response to the ATD command is one of the following: Result Numeric code Description code (with ATV0 set) 0 if the call succeeds, for voice call only CONNECT 10,11,12,13,14,15 if the call succeeds, for data calls only, <speed> <speed> takes the value negotiated by the product. BUSY 7 If the called party is already in communication NO ANSWER 8 If no hang up is detected after a fixed network time-out NO CARRIER 3 Call setup failed or remote user release. Use the AT+CEER command to know the failure cause Hang-Up command H Description The ATH (or ATH0) command is used by the application to disconnect the remote user. In the case of multiple calls, all calls are released (active, on-hold and waiting calls). The specific ATH1 command has been appended to disconnect the current outgoing call, only in dialing or alerting state (i.e. ATH1 can be used only after the ATD command, and before its terminal response (, NO CARRIER,...). It can be useful in the case of multiple calls. Syntax syntax: ATH<n> Scientech Technologies Pvt. Ltd. 14

ATH Note : Ask for disconnection ATH1 Note : Ask for outgoing call disconnection Note : Every call, if any, are released Note : Outgoing call, if any, is released Defined values <n> 0 : Ask for disconnection (default value) 1 : Ask for outgoing call disconnection Answer a call A Description When the product receives a call, it sets the RingInd signal and sends the ASCII RING or +CRING: <type> string to the application (+CRING if the cellular result code +CRC is enabled). Then it waits for the application to accept the call with the ATA command. syntax: ATA ATA Note : Answer to this incoming call ATH Note : Disconnect call General Indications +WIND Description RING Note : Incoming call Note : Call accepted Note : Call disconnected A general mechanism to send unsolicited non-standardized indications to the application. These indications are: Indication of a physical change on the SIM detect pin from the connector (meaning SIM inserted, SIM removed) Indication during mobile originated call setup that the calling party is ringing. Indication of the availability of the product to receive AT commands after boot. NITZ indication (Network Information and Time Zone). For each indication, a bit flow has to be indicated. syntax: AT+WIND= <IndLevel > Scientech Technologies Pvt. Ltd. 15

0 AT+WIND? +WIND: 0 AT+WIND=255 Note: The SIM has been removed +WIND: 0 Note: The SIM has been inserted +WIND: 1 Note: The network service is available for an emergency call Note: The initialization has been completed Note: The modem received a NITZ information message Note: The SIM presence pin has been detected as SIM removed Note: The SIM presence pin has been detected as SIM inserted +WIND: 7 +WIND: 4 +WIND: 15,1, Cingular Extend,2, Cingular,3, +08,4, 03/14/2 7,16:59:48+08,5, 123456,6, 2 The AT+WIND? command is supported and indicates the <allowed bit flows>. AT+WIND settings are automatically stored in non volatile memory (EEPROM). Defined values <IndLevel> no unsolicited +WIND: <IndNb> will occur (default value) 1 (bit 0) Hardware SIM Insert / Remove indications or SIM presence after software reset 2 (bit 1) Calling party alert indications 4 (bit 2) Product is ready to process AT commands (except phonebooks, AOC, SMS), but still in emergency mode. 8 (bit 3) the product is ready to process all AT commands, at the end of init or after swapping to ADN in case of FDN configuration 16 (bit 4) a new call identifier has been created (after an ATD command, +CCWA indication) 32 (bit 5) an active, held or waiting call has been released by network or other party 64 (bit 6) Network service available indication 128 (bit 7) Network lost indication 256 (bit 8) Audio ON indication 512 (bit 9) SIM Phonebooks reload status Scientech Technologies Pvt. Ltd. 16