PREFERENCJE POLAKÓW W WYBORACH SAMORZĄDOWYCH 2002 R. Warszawa, październik 2002 roku Zamiar wzięcia udziału w wyborach samorządowych zdecydowanie zadeklarowało 41% badanych, a raczej - 25%. Raczej nie zamierzało głosować 7% osób, a na pewno nie 18%. Swojej obecności przy urnach w dniu wyborów nie było pewnych 9% respondentów. Dwa tygodnie przed wyborami gdyby głosowanie odbywało się wówczas frekwencja wyborcza kształtowałaby się na poziomie dwóch piątych (nie wykluczone że nieco więcej) uprawnionych. Przebieg kampanii wyborczej i aktualne wydarzenia mogą wpływać na ostateczne decyzje wyborców co do udziału w wyborach. Wśród osób zainteresowanych udziałem w wyborach, które miały już sprecyzowane preferencje (decyzji kogo poprzeć nie podjęło jeszcze trzech na dziesięciu pytanych) 33% głosów uzyskała koalicja SLD-UP, 17% - PO-PiS, po 11% - PSL i Samoobrona, a 9% - LPR. Po 1% otrzymały w naszym badaniu KPEiR, Wspólnota 2002, Unia Samorządowa, Alternatywa i UPR; jeszcze niższy wynik uzyskało Razem Polsce. Co pięćdziesiąty badany deklarował poparcie dla kandydatów nie należących do żadnych ugrupowań, a co dziesiąty dla komitetów lokalnych. Co pięćdziesiąta osoba deklarująca udział w głosowaniu i mająca sprecyzowane preferencje zamierzała dwa tygodnie przed wyborami głosować na jeszcze inne niż wymienione na liście komitety. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, 02 776 Warszawa Tel: (48 22) 648 2044 (-46), 644 9995 Fax: (48 22) 644 9947 e-mail: obop@obop.com.pl www.obop.com.pl Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres
TNS OBOP Preferencje Polaków w wyborach samorządowych, sondaż 12-14.10.2002 r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Dwa tygodnie przed wyborami samorządowymi przeprowadziliśmy ostatni już w tej kampanii sondaż poświęcony preferencjom Polaków w głosowaniu do sejmików wojewódzkich 1. Zapytaliśmy Polaków czy 27 października pójdą do urn i jeśli tak, to kandydatów których komitetów zamierzają poprzeć. Jakkolwiek szacowanie rzędu wielkości frekwencji w zbliżających się wyborach jest na podstawie wyników niniejszego badania dopuszczalne, to traktowanie rankingu preferencji jako prognozy wyborczej już uprawnione nie jest. Listy komitetów do poszczególnych sejmików będą się różniły (nie tylko w każdym z województw będą inne, ale i jednorodności nie należy się spodziewać na poziomie okręgów jednego województwa), ponadto wyszczególnione na karcie do głosowania nazwiska kandydatów (zwłaszcza znanych, popularnych) mogą mieć dla części wyborców większe znaczenie niż przywiązanie do decyzji o poparciu wybranego wcześniej komitetu. Należy też pamiętać, że od daty zakończenia realizacji badania, do dnia głosowania pozostawały jeszcze dwa tygodnie intensywnej kampanii. Gdy przeprowadzaliśmy sondaż dopiero rozpoczynała się emisja bezpłatnych audycji wyborczych w mediach publicznych. Na preferencje wyborców mogły mieć też wpływ ostatnie wydarzenia w Sejmie. Gotowość głosowania Zdecydowaną gotowość wzięcia udziału w wyborach samorządowych zadeklarowało 41% badanych. Raczej tak odpowiedziało 25% osób. Respondenci, którzy bezpośrednio przyznali, że nie są zainteresowani uczestnictwem w wyborach samorządowych stanowili jedną czwartą ogółu, przy czym prawie co piąty nie był tym zainteresowany w ogóle. Brak pewności czy iść, czy nie iść do głosowania charakteryzował co jedenastego z pytanych. DNIA 27 PAŹDZIERNIKA ODBĘDĄ SIĘ WYBORY SAMORZĄDOWE, CZY WEŹMIE PAN(I) W NICH UDZIAŁ? 8-10.VI 6-8.VII 3-5. 24-26. 7-9. 21-23. 5-7. 12-14. Zdecydowanie tak 41% 37% 36% 40% 38% 45% 44% 41% Raczej tak 23% 31% 26% 29% 28% 23% 24% 25% Raczej nie 7% 8% 7% 6% 7% 5% 7% 7% Zdecydowanie nie 14% 12% 16% 13% 14% 15% 15% 18% Jeszcze nie wiem 15% 12% 15% 12% 13% 12% 10% 9% W poprzednich badaniach pytaliśmy jesienią tego roku odbędą się wybory samorządowe, czy weźmie Pan(i) w nich udział? 1 Sondaż TNS OBOP zrealizowany w dniach 12-14 października 2002 r. na reprezentatywnej, losowej 927-osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 18 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2
TNS OBOP Preferencje Polaków w wyborach samorządowych, sondaż 12-14.10.2002 r. Na podstawie zaprezentowanych danych uzyskanych dwa tygodnie przed wyborami wydaje się, że frekwencja wyborcza kształtowałaby się na poziomie dwóch piątych (może nawet nieco więcej niż dwóch piątych) uprawnionych. Trzeba jednak pamiętać, że szacunki te są ważne co jest specyfiką badań sondażowych zwłaszcza w zakresie spraw ze sfery polityki jednak tylko dla momentu prowadzenia badania: przebieg kampanii wyborczej i aktualne wydarzenia mogą wpływać mobilizująco jak i demobilizująco na wyborców. Preferencje do sejmików Dwa tygodnie przed wyborami trzy na dziesięć osób deklarujących zamiar głosowania nie było jeszcze zdecydowanych, który z komitetów poprzeć. Okazuje się więc, że zbliżaniu się wyborów nie towarzyszą coraz mniejsze wątpliwości jak głosować. Decyzje podejmowane przez te osoby w trakcie trwania kampanii w mediach mogą decydująco wpływać na wyniki wyborów. NIEZDECYDOWANI JAK GŁOSOWAĆ WŚRÓD OSÓB DEKLARUJĄCYCH GOTOWOŚĆ UCZESTNICZENIA W WYBORACH DO SEJMIKU WOJEWÓDZTWA 8-10. VI 6-8. VII 3-5. 24-26. 7-9. 21-23. 5-7. 12-14. 21% 29% 26% 24% 28% 24% 28% 29 Tymczasem wśród osób (spośród deklarujących zamiar głosowania), które dwa tygodnie przed wyborami miały sprecyzowane preferencje koalicja SLD-UP uzyskała poparcie jednej trzeciej pytanych. Na drugiej pozycji z niemal jedna piątą głosów znalazła się koalicja PO-PiS. Preferencje co dziewiątego z respondentów kierowały się w stronę PSL i równie licznej grupy w kierunku Samoobrony. Zbliżone poparcie (deklarował je co jedenasty pytany) uzyskiwała LPR. Żaden inny komitet oprócz wymienionej wyżej piątki nie uzyskał w naszym badaniu realizowanym dwa tygodnie przed wyborami znaczącego wyniku. Po jednym procencie głosów otrzymywały KPEiR, Wspólnota 2002, Unia Samorządowa, Alternatywa Partia Pracy i Unia Polityki Realnej. Jeszcze niższe poparcie uzyskał komitet Razem Polsce. W wyborach do sejmików niewiele osób mówiło o zamiarze głosowania na listy kandydatów niezależnych (co pięćdziesiąty), wyraźnie większe 3
TNS OBOP Preferencje Polaków w wyborach samorządowych, sondaż 12-14.10.2002 r. zainteresowanie wyborców budziła możliwość przekazania głosu na listy komitetów lokalnych. Na listy jeszcze inne niż wymienione zamierzał głosować co pięćdziesiąty z pytanych. NA KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB KOALICJI GŁOSOWAŁ(A)BY PAN(I) W TYCH WYBORACH DO SEJMIKU WOJEWÓDZTWA 8-10. VI 6-8. VII 3-5. 24-26. 7-9. 21-23. 5-7. 12-14. KKW Sojusz Lewicy Demokratycznej Unia Pracy 29% 30% 27% 37% 32% 34% 32% 33% KKW Platforma Obywatelska Rzeczypospolitej Polskiej Prawo i Sprawiedliwość 19% 21% 19% 17% 21% 16% 20% 17% KW Polskie Stronnictwo Ludowe 9% 9% 12% 10% 11% 11% 10% 11% KW Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej 14% 14% 15% 12% 11% 11% 11% 11% KW Liga Polskich Rodzin 10% 11% 9% 9% 11% 12% 9% 9% KW Krajowej Partii Emerytów i Rencistów - - - - - - - 1% KWW Wspólnota 2002 - - - - - 0% 1% 1% KWW Unia Samorządowa - - - - - 1% 1% 1% KW Alternatywa Partia Pracy - - - - - - - 1% KW Konserwatywno-Liberalna Partia Unia Polityki Realnej - - - - - - - 1% KWW RAZEM POLSCE - - - - - 1% 1% 0% Front Demokratyczny Wspólnota 2002 5% 2% 2% 2% 3% - - - Osoba nie należąca do żadnego ugrupowania 8% 7% 6% 8% 7% 7% 6% 2% Lokalne ugrupowanie lub lokalna koalicja 5% 5% 8% 4% 3% 5% 7% 10% Inne 1% 1% 2% 1% 1% 2% 2% 2% Wynik 0% oznacza, że dany komitet uzyskał poparcie liczby osób stanowiącej mniej niż 1% badanej populacji. 4
JESIENIĄ TEGO ROKU ODBĘDĄ SIĘ WYBORY SAMORZĄDOWE, CZY WEŹMIE PAN(I) W NICH UDZIAŁ? (a) zdecydowanie tak raczej tak DANE W PROC. raczej nie zdecydowanie nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM 41 25 7 18 9 927 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ mężczyźni 44 22 6 18 9 439 kobiety 37 27 7 18 10 488 18-24 lata 25 32 12 19 13 136 25-34 lata 40 27 7 19 8 183 35-44 lata 47 25 5 14 8 156 45-54 lata 45 23 6 16 10 187 55-64 lata 50 24 3 12 11 109 65 i więcej lat 37 20 8 25 10 157 podstawowe 32 21 9 27 12 235 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 46 28 4 13 9 289 40 25 9 16 10 304 wyższe i licencjat 49 25 6 15 5 99 wieś 49 27 5 12 7 337 miasta do 20 tys. 51 18 5 14 12 116 miasta 20-100 tys. 26 25 10 26 12 180 miasta 100-500 tys. 34 23 9 21 13 178 miasta pow. 500 tys. 40 27 5 20 7 116 kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 55 22 2 20 1 58 55 13 9 19 3 38 27 25 12 23 12 75 robotnicy 42 23 6 19 10 146 rolnicy 41 40 6 7 6 57 gospodynie domowe 37 24 9 23 8 39 emeryci 42 21 7 21 9 184 renciści 44 27 1 15 13 98 uczniowie i studenci 24 42 12 12 10 81 bezrobotni 44 19 7 17 14 149 regularnie nieregularnie 45 27 6 14 8 542 35 23 9 23 10 252 nie 32 22 7 26 13 130 dobra 51 22 6 13 7 124 średnia 40 26 7 17 10 483
ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE zła 37 23 7 22 11 314 w ogóle się nie raczej się nie 25 19 8 33 15 216 38 32 7 14 9 360 raczej się 50 24 6 11 8 295 bardzo zainteresowani 67 8 4 17 4 57 lewicowe 52 24 5 11 7 187 centrolewicowe 54 25 12 6 3 77 centroprawicowe 51 30 6 9 5 79 prawicowe 54 25 4 13 4 137 trudno powiedzieć 28 25 8 26 15 447 a Sondaż zrealizowany przez TNS OBOP w dn. 12-14 października 2002 r. NA KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB KOALICJI GŁOSOWAŁ(A)BY PAN(I) W WYBORACH SAMORZĄDOWYCH DO SEJMIKU WOJEWÓDZTWA? 1.LPR; 2.Samoobrona; 3.SLD-UP; 4.Unia Samorządowa; 5.Alternatywa Partia Pracy; 6.PSL; 7.KLP UPR; 8.PO-PiS; 9. KPEiR; 10."Wspólnota 2002"; 11.Razem Polsce; 12.lokalne ugrupowanie lub lokalna koalicja; 13.osoba nie należąca do żadnego ugrupowania; 96.inne (a,b) DANE W PROC. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 96 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 9 11 33 1 1 11 1 17 1 1 0 10 2 2 431 PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni 7 8 34 1 1 13 0 19 2 0 10 3 2 231 kobiety 12 15 32 0 0 9 1 14 1 2 11 2 1 201 18-24 lata 7 16 23 3 4 32 7 8 50 25-34 lata 6 20 34 2 9 2 12 14 2 87 35-44 lata 4 6 27 1 13 1 25 13 5 5 83 45-54 lata 14 11 35 12 12 1 10 4 1 90 55-64 lata 6 3 46 2 12 13 6 1 8 1 1 61 65 i więcej lat 19 11 32 17 10 2 7 2 1 61 podstawowe 13 17 33 1 19 6 1 1 7 3 1 84 zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 8 19 22 1 2 14 1 15 2 1 13 3 1 147 10 5 44 8 19 1 2 9 1 1 140 wyższe i licencjat 7 1 33 1 1 2 32 13 3 6 60 wieś 11 19 21 1 1 22 0 11 1 2 0 10 2 181 miasta do 20 tys. 12 2 36 7 20 19 3 51 miasta 20-100 tys. 5 8 38 1 1 3 18 1 16 5 1 67 miasta 100-500 tys. 8 7 38 1 4 2 24 4 7 2 3 73 miasta pow. 500 tys. 9 6 55 21 1 2 6 59 kierownicy, specjaliści 5 32 2 2 29 2 14 4 9 35 prywatni 6 30 20 35 9 17
GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ POGLĄDY POLITYCZNE przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 8 4 37 5 9 19 15 2 29 robotnicy 3 5 45 13 19 12 1 1 67 rolnicy 9 26 16 31 3 12 4 31 gospodynie domowe 29 26 20 26 11 emeryci 12 11 41 1 10 11 4 1 7 1 2 80 renciści 12 4 33 20 6 3 8 10 2 51 uczniowie i studenci 8 18 21 6 33 4 11 33 bezrobotni 14 21 31 2 1 6 1 16 7 76 regularnie nieregularnie 11 13 25 1 1 14 0 15 2 1 0 13 2 2 272 9 10 46 9 17 1 5 3 1 107 nie 7 50 2 5 3 25 6 1 1 51 dobra 3 4 41 2 2 29 13 1 5 68 średnia 12 11 34 1 1 11 0 14 2 1 0 9 3 1 226 zła 7 16 27 1 1 17 15 1 12 2 1 134 w ogóle się nie raczej się nie 11 24 20 2 21 14 2 4 0 2 56 9 14 35 1 0 10 11 1 2 0 13 3 0 175 raczej się 11 6 33 1 11 1 22 2 9 2 3 167 bardzo zainteresowani 1 4 42 5 2 24 13 7 2 33 lewicowe 0 6 75 9 1 0 1 4 3 1 123 centrolewicowe 2 12 38 18 1 12 2 12 1 1 53 centroprawicowe 7 1 12 15 44 1 10 4 7 52 prawicowe 23 11 4 3 1 37 4 15 0 1 89 trudno powiedzieć 12 21 18 3 2 16 1 8 2 1 13 3 1 114 a Braki wyszczególnionych w opisie tytułu tabeli kolumn oraz puste komórki w tabeli danych oznaczają, że w badanej zbiorowości dana kategoria nie została wskazana przez żadną z osób. Zera występują w sytuacji, gdy kategoria została wskazana - w badanej zbiorowości - przez liczbę osób stanowiącą mniej niż 1%. b Sondaż zrealizowany przez TNS OBOP w dn. 12-14 października 2002 r.