Okuninka, 11-12.09.2014 r. Najlepsze praktyki w ochronie żółwia błotnego Janusz Holuk
Okres lęgowy trwa najczęściej od 20 maja do 20 czerwca
Okres lęgowy
Zabezpieczanie złoża jaj
Czynna ochrona lęgów w okresie wiosennym Polega na obserwacji lęgowisk, wyszukiwaniu na nich samic żółwia błotnego, obserwacji składania jaj oraz zabezpieczaniu założonych przez nie gniazd. Do zabezpieczania gniazd używana jest metalowa, ocynkowana siatka, która zakotwiczana jest w gruncie szpilami, a następnie gniazdo maskowane jest bardzo cienką warstwą igliwia, liści lub piasku
Czynna ochrona lęgów - etap jesienny Polega na kontroli osłon zabezpieczonych gniazd, obserwacji i zdejmowaniu osłon tuż przed wylęgiem oraz ewentualnym przenoszeniu młodych żółwi z lęgowisk do zbiorników wodnych
Czynna ochrona lęgów - etap jesienny
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego Projekt Ochrona i regeneracja siedlisk żółwia błotnego oraz innych zagrożonych gatunków w Nadleśnictwie Maskulińskie został zrealizowany w obszarze Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo PLH280055, położonym na północnych obrzeżach Puszczy Piskiej.
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego- Ochrona i regeneracja siedlisk Działania techniczne zostały poprzedzone wykonaniem opracowań: koncepcja przyrodniczo-techniczna odbudowy małej retencji waloryzacja przyrodnicza siedlisk wodno-błotnych waloryzację siedlisk i gatunków obejmującą żółwia, kumaka nizinnego i traszki grzebieniastej analiza glebowa lęgowisk wykorzystywanych przez żółwie
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego - Ochrona i regeneracja siedlisk Roboty budowlane wykonano w latach 2008-2009. Wykonano 75 budowli hydrotechnicznych zwiększających retencję wodną terenu i odtwarzających biotopy żółwia błotnego, w tym: 6 stawów ziemnych, 11 grobli, 7 progów z bystrotokami, 48 progów kamiennych oraz 3 przetamowania ziemne. Wykonane piętrzenia posiadają stały próg przelewu.
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego - Ochrona i regeneracja siedlisk Stawy ziemne wykopane specjalnie dla poprawy warunków hibernacji żółwi błotnych miały następujące parametry: powierzchnie około 500 m 2 (2 obiekty), 800 m 2 (2 obiekty) oraz 1000 m 2 (1 obiekt) maksymalną głębokość: około 1m (1 obiekt), 1,5 m (1 obiekt) oraz 2 m (3 obiekty)
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego- Ochrona i regeneracja siedlisk
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego - Ochrona i regeneracja siedlisk W okresie realizacji projektu znane było tylko jedno miejsce, na którym żółwie składały jaja. Znajdowało się ono na gruncie prywatnym. Zaproponowano wykup tego gruntu ale właściciel się nie zgodził i zalesił działkę, przez co lęgowisko z każdym rokiem jest coraz bardziej zagrożone przez zacieniające je drzewa. W celu stworzenia lęgowiska zastępczego na gruntach Nadleśnictwa Maskulińskie usunięto drzewa i krzewy z powierzchni około 0,4 ha. Stworzono w ten sposób otwartą i dobrze nasłonecznioną powierzchnię na południowym skłonie stoku, pomiędzy bagienkiem w którym przebywają żółwie, a starym lęgowiskiem.
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego- Ochrona i regeneracja siedlisk Realizacja tego projektu bardzo istotnie poprawiła warunki dla funkcjonowania populacji żółwia błotnego poprzez stworzenie aż 64 małych ekosystemów wodnobłotnych, stanowiących siedliska dla tego gatunku. Poprawiła się znacznie retencja wodna na tym obszarze, a wybudowane urządzenia hydrotechniczne pozytywnie kształtują stosunki wodne na powierzchni ponad 60 ha
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego Projekt Czynna ochrona żółwia błotnego w chełmskich parkach krajobrazowych realizowany jest na Polesiu, we wschodniej Polsce na obszarach objętych różnymi formami ochrony przyrody, m. in. w rezerwatach przyrody (Żółwiowe Błota, Torfowisko Sobowice), parki krajobrazowe: Sobiborski i Chełmski oraz obszary chronionego krajobrazu: Poleski, Chełmski i Pawłowski. Większość z nich znajduje się również w granicach specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000: Lasy Sobiborskie PLH 060043, Dobromyśl PLH 060033, Pawłów PLH 060065, Torfowisko Sobowice PLH060024. Znaczna część tego obszaru znajduje się także w granicach transgranicznego, trójpaństwowego rezerwatu biosfery Polesie Zachodnie.
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego - ochrona żółwia błotnego na Polesiu Projekt na obecnym etapie realizowany jest przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Lublinie jako część większego projektu pt. Ochrona siedlisk przyrodniczych i gatunków na obszarach sieci Natura 2000 w województwie lubelskim POIS.05.01.00-00-228/09 w współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Przykłady dobrych praktyk w ochronie żółwia błotnego - ochrona żółwia błotnego na Polesiu lokalizacja działań ochronnych
Od tego zaczynaliśmy poprawa warunków siedlisk bagiennych w Lasach Sobiborskich
Poprawa warunków siedliskowych na Torfowiskach Chełmskich
Poprawa warunków siedliskowych przed i po remoncie grobli w rezerwacie przyrody Żółwiowe Błota
Czynna ochrona lęgowisk lęgowisko przed i po wykonanych zabiegach w ostoi Dobromyśl
Czynna ochrona lęgów zabezpieczanie przed drapieżnikami gniazd siatkami
Każdego roku zabezpieczanych siatkami jest od 170 do 200 gniazd żółwia błotnego
Oznakowanie i pomiary morfometryczne
Redukcja nadmiernej liczebności drapieżników na lęgowiskach Duże straty w lęgach powodowane przez drapieżniki, głównie przez lisy, sięgające nawet 100 % wszystkich gniazd na niektórych lęgowiskach stanowią zagrożenia dla populacji żółwia błotnego Fot. Archiwum ZO PZŁ w Chełmie
Rozpoznanie tras migracji żółwi przy pomocy telemetrii
Rozpoznanie tras migracji żółwi przy pomocy telemetrii Badania telemetryczne mają na celu rozpoznanie środowisk użytkowanych przez żółwie, określenie areałów życiowych, szlaków i miejsc migracji oraz miejsc zimowania. Celem głównym badań jest skuteczniejsza ochrona gatunku poprzez rozpoznanie zagrożeń. W latach 2012-2013 r. założono 30 nadajników telemetrycznych. Opr. M. Wójcik, S. Beeger
Oznakowanie tablicami informacyjnymi 4 najważniejszych lęgowisk
Edukacja i popularyzacja działań Liczne publikacje wydane w trakcie realizacji projektu (broszury, kalendarze, nalepki, zakładki) miały za zadanie popularyzację problematyki ochrony tego zagrożonego gatunku oraz potrzeby jego ochrony.