ĆWICZENIE 6 Gospodarka wodna Szybkość dyfuzji barwników organicznych w żelatynie Materiał: a/ odczynniki: 20 % roztwór żelatyny, tusz, 1-2 mm roztwory eozyny żółtawej, błękitu metylenowego, oranżu metylowego b/ inny sprzęt: łaźnia wodna, zlewka, probówki, korki, linijki Do probówek o jednakowej średnicy wlać na gorąco równą objętość 20% roztworu żelatyny. Po ostygnięciu żelatyny zaznaczyć położenie menisków i opisać probówki. Wlać po 5 cm 3 odpowiednich roztworów barwników: do pierwszej czarny tusz, a do następnych 1-2 milimolarne roztwory eozyny żółtawej, oranżu metylowego i błękitu metylenowego. Probówki można zamknąć korkami i ustawić w ciemnym pomieszczeniu. WYŻEJ OPISANA CZĘŚĆ DOŚWIADCZENIA JEST PRZYGOTOWANA Po upływie 48 godzin roztwory barwników wylać z probówek, powierzchnię żelatyny przepłukać lekko wodą destylowaną, w miarę możliwości przetrzeć ścianki probówek dla lepszej widoczności i zmierzyć linijką na jaką głębokość przedyfundowały cząsteczki poszczególnych barwników. Wyniki zestawić w tabeli. Uzupełnij tabelę: RODZAJ BARWNIKA głębokość na jaką przedyfundował barwnik [mm] po... godz. TUSZ CZARNY EOZYNA ŻÓŁTAWA BŁĘKIT METYLENOWY ORANŻ METYLENOWY Szybkość dyfuzji w zależności od gęstości ośrodka Materiał: a/ odczynniki: 30 %. 10 % i 2.5 % roztwory żelatyny, 0.1 % roztwór błękitu metylenowego 24
b/ inny sprzęt: łaźnia wodna, zlewka, probówki, pipeta, linijki Przygotować na gorąco 30 %, 10 % i 2,5 % roztwory żelatyny. Napełnić nimi ( do tej samej wysokości trzy probówki o jednakowej średnicy. Po ostudzeniu żelatyny do każdej probówki wlać pipetą po 5 cm 3 0,1 % roztworu błękitu metylenowego. Probówki ustawić w ciemnym pomieszczeniu. WYŻEJ OPISANA CZĘŚĆ DOŚWIADCZENIA JEST PRZYGOTOWANA DLA STUDENTÓW Po 48 godzinach wylać z probówek błękit metylenowy, powierzchnię żelatyny przepłukać lekko wodą destylowaną, a następnie zmierzyć linijką na jaką głęboko przedyfundowaly cząsteczki barwnika w poszczególnych probówkach. Wyniki zestawić w tabeli. Uzupełnij tabelę: STĘŻENIE ŻELATYNY 30 % 10 % 2.5 % głębokość na jaką przedyfundował barwnik [mm] po... godz. Przepuszczalność żywej i martwej cytoplazmy komórek roślinnych Materiał a/ rośliny: korzeń buraka ćwikłowego b/ odczynniki: 20 % kwas solny, 70 % etanol, aceton, woda destylowana c/ inny sprzęt: probówki, łaźnia wodna, sitko, nóż Z korzenia buraka ćwikłowego wyciąć 5 równych prostopadłościennych kostek i wypłukać je bardzo dokładnie na sitku pod bieżącą wodą. Po jednym kawałku włożyć do pięciu oznaczonych probówek. Do dwóch pierwszych wlać po 5 cm 3 wody destylowanej, do następnych odpowiednio: 20 % kwas solny, 70 % etanol i aceton. Jedną probówkę z wodą wsławić na 5 minut do wrzącej łaźni wodnej. Po upływie 1 godziny zawartość probówek wymieszać i przeprowadzić obserwację zabarwienia płynów. 25
Uzupełnij tabelę OBIEKT ZABARWIENIE UZASADNIENIE KONTROLA woda 20 C woda 100 C 20 % HCl 70 % etanol aceton Oznaczanie wielkości siły ssącej tkanki bulwy ziemniaka Materiał a/ rośliny: bulwy ziemniaka b/ odczynniki: H 2 O, 0.2, 0.3, 0.4, 0.5, 1.0 M roztwory sacharozy c/ inny sprzęt, szalki Pełnego, skalpel, suwak z noniuszem Metoda Do sześciu szalek Petriego oznaczonych kolejnymi numerami wlać odpowiednio: 0.2, 0.3, 0 4, 0.5 i 0.6 molarne roztwory sacharozy. Z bulwy ziemniaka wyciąć sześć prostopadłościennych kawałków o jednakowej długości np. 40 mm. Długość każdego kawałka zmierzyć dokładnie przy pomocy suwaka z noniuszem i kolejno wrzucać je do odpowiednich roztworów, całkowicie zanurzając. Po godzinie wyjmować kolejno fragmenty tkanki i ponownie dokładnie zmierzyć ich długość. Uzyskane wyniki zestawić w tabeli. DŁUGOŚĆ [ mm ] STĘŻENIE SACHAROZY: uwagi: pomiar początkowy pomiar końcowy różnica 0.2 M 0.3 M 0.4 0.5 0.6 (Aby obliczyć różnicę należy od pomiaru końcowego odjąć początkowy.) 26
Gutacja założenie doświadczenia Materiał: a/ rośliny: tygodniowe siewki pszenicy b/ inny sprzęt: szalki Petriego, eksykator lub szklany pojemnik Tydzień przed doświadczeniem wysiać na bibułę do szalek Petriego, uprzednio moczone przez kilka godzin nasiona pszenicy. Kiełkować je w termostacie w temperaturze 22 C. Liście siewek wykorzystanych do doświadczenia powinny wydobyć się juz z pochewek liściowych. Tak przygotowany materiał roślinny należy przenieść do szklanego naczynia (na przykład do eksykatora). Siewki obficie podlać wodą. Do szybkiego wysycenia powietrza parą wodną należy do naczynia wstawić pojemnik z wodą. Po około godzinie czasu można już obserwować wykraplanie wody przez liście. Z doświadczenia wyciągnąć wnioski. 27
Założyć doświadczenia z gospodarki mineralnej (jeden zestaw na grupę) Wpływ zasolenia roztworu glebowego na kiełkowanie i wzrost siewek pszenicy Materiał a/ rośliny: nasiona pszenicy b/ odczynniki: woda destylowana, NaCI c/ inny sprzęt: kolby miarowe, doniczki, piasek, waga, cylindry, linijki Oznaczyć numerami pięć doniczek. Każdą doniczkę napełnić równą ilością piasku i doprowadzić do jednakowej wagi Do każdej doniczki należy dodać 100 cm 3 wody destylowanej na 1 kilogram piasku. Następnie wykorzystać sporządzone wcześniej cztery roztwory NaCI wykonane według przepisu nr 1. Do doniczki oznaczonej numerem 1 dodać wodę destylowaną (kontrola). Do następnych kolejno roztwory NaCI, Wodę i roztwory dodawać w ilości 50 cm 3 na 1 kilogram piasku. Do tak przygotowanych doniczek posadzić po 10 suchych nasion pszenicy. Co kilka dni doniczki podlewać do stałej wagi. Po tygodniu przeprowadzić obserwację: oznaczyć liczbę skiełkowanych ziarniaków i średnią wysokość roślin. Można także oznaczyć długość korzeni oraz świeżą lub suchą masę liści i korzeni. Przepis nr 1. Nr doniczki: 1 - KONTROLA woda destylowana g NaCl/1000 ml 2 16.8 3 33.6 4 67.2 5 134.4 Nr doniczki Potencjał osmotyczny podłoża (MPa) 1 0 2-0.4 3-0.8 4-1.6 Liczba skiełkowanych ziarniaków pszenicy Średnia wysokość siewek (cm) 5-3.2 28
Wpływ odczynu podłoża na wzrost roślin W siedmiu szalkach Petriego o średnicy 5 cm wyłożonych bibułą, wysiać po kilkadziesiąt ziarniaków pszenicy. Przygotować pożywkę MSG (Becwar 1990) przez rozcieńczenie makroelementów 10 razy, a mikroelementów 100 razy. Następnie zakwaszając (HCl) lub alkalizując (NaOH) przygotować roztwory o następujących wartościach ph: 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9. Bibułę w szalkach z pszenicą zwilżać codziennie roztworami pożywki i w celu zapewnienia dobrego wzrostu umieścić je w świetle, w temperaturze około 20 C. Po 2-3 tygodniach określić wysokość roślin oraz liczbę liści. Wyniki zanotować, przeliczyć na jedną roślinę i zestawić według wzoru podanego w tabeli 1. ph pożywki 3 4 5 6 7 8 9 Skład pożywki MSG (mikroelementy) [mg/l] KJ 0,83 H 3 BO 3 6,20 MnSO 4 x H 2 O 16,90 ZnSO 4 x 7 H 2 O 8,60 Na 2 MoO 4 x 2 H 2 O 0,25 CuSO 4 x 5 H 2 O 0,03 CoCl 2 x 6 H 2 O 0,03 FeSO 4 x 7 H 2 O 27,80 Na 2 EDTA 37,30 Cecha rośliny wysokość [cm] liczba liści Skład pożywki MSG (makroelementy) [mg/l]: CaCl 2 x 2H 2 0 440 KN0 3 100 MgS0 4 x 7 H 2 0 375 KH 2 P0 4 170 KCl 745 29