Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie Edukacja Humanistyczna Półrocznik myśli społeczno-pedagogicznej Nr 1 (24), 2011 Szczecin 2011
Rada Programowa prof. zw. dr hab. Kazimierz Kozłowski zastępca przewodniczącego, prof. zw. dr hab. Zbigniew Kurcz, prof. zw. dr hab. Irena Machaj przewodnicząca, prof. dr hab. Ewa Malinowska, ks. prof. zw. dr hab. Janusz Mariański, prof. dr hab. Czesław Plewka, dr Anna Nowak, prof. dr hab. Renata Suchocka, prof. zw. dr hab. Marek S. Szczepański, prof. zw. dr hab. Kazimierz Wenta, prof. zw. dr hab. Robert Woźniak, prof. dr hab. Renata Ziemińska Zespół redakcyjny prof. zw. dr hab. Kazimierz Wenta redaktor naczelny, dr Alina Tomaszewska zastępca redaktora naczelnego, Renata Gniewosz sekretarz redakcji, Joanna Dżaman redaktor, Przemysław Filipowiak redaktor techniczny, Małgorzata Szczęsna korektor Projekt okładki Piotr Mączka recenzent dr hab. Renata Suchocka, prof. UAM Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, 2011 Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie 70-952 Szczecin, ul. Władysława Broniewskiego 14 ISSN 1507-4943 Wydawca: Pedagogium Wydawnictwo OR TWP w Szczecinie, Szczecin 2011 Nakład: 300 egz. Skład i łamanie: VERBUM Druk i oprawa: GRAPHIC HOUSE Szczecin
Spis treści Od Redakcji................................... 5 Studia i rozprawy Janusz Mariański, Wartości moralne w zmieniającym się społeczeństwie polskim........ 7 Anna Kotlarska-Michalska, Społeczne role kobiet.................... 25 Dorota Ciechanowska, Zmieniający się uniwersytet i autonomia studentów.......... 37 Алексей Ангеловский, Профессиональное развитие личности как фактор социальной мобильности............................. 47 Czesław Plewka, Znaczenia i dylematy nauczycielskiej profesji i nauczycielskiego profesjonalizmu. 61 Jordan Klimek, Społeczny obraz przestrzeni miasta................... 69 Danuta Dąbrowska, Stocznia Szczecińska w poezji i pieśni................ 79 Teresa Szczerska, Moda wizerunkowa jako kod zachowań autodestrukcyjnych nastolatków.... 91 Izabela Kumor, Ubóstwo ujęcie teoretyczne...................... 101 Rafał Polak, Internet 2.0 a komunikowanie lokalne.................... 111 Małgorzata Olczak, Zbliżenie uniwersalizmu i idei ekologicznych.............. 119 DONIESIENIA Z BADAŃ Zbigniew Kosiorowski, Kształcenie adeptów dziennikarstwa w zakresie kształtowania postaw etycznych....................... 127 Grażyna Leśniewska, Anna Filińska, Drogi do szczęścia w opinii studentów......... 139 Mirosława Kaczmarczyk Sowa, Absolwenci Wyższej Szkoły Humanistycznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.......................... 147 Marcin W. Oleszak, Ewaluacja szkoleń bezpieczeństwa i higieny pracy............ 157 Arkadiusz Kołodziej, Krzysztof Tomanek, Zagrożenia i szanse nowych struktur świata wirtualnego................................. 163 recenzje Kazimierz Denek, Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna, Poznań 2011, ss. 408. (Kazimierz Wenta)........................... 173 Kazimierz Wenta, Teoria chaosu w dyskusji nad pedagogiką, Radom 2011, ss. 204. (Stefan M. Kwiatkowski)........................ 174 Franciszek Bereźnicki, Podstawy kształcenia ogólnego, Kraków 2011, ss. 289. (Kazimierz Wenta).......................... 177 Czesław Plewka, Małgorzata Taraszkiewicz, Uczymy się uczyć, Szczecin 2010, ss. 293. ( Joanna Lubecka- Bąk)........................ 178 Obrazy migracji, red. Kazimierz Ilski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2010, ss. 151. (Anna Wachowiak).......................... 179 informacje z życia uczelni........................ 185
COntents From the Editor................................ 5 DISERTATIONS Janusz Mariański, Moral values in the changing Polish society............... 7 Anna Kotlarska-Michalska, Social roles of women................... 25 Dorota Ciechanowska, The changing university and the autonomy of students......... 37 Алексей Ангеловский, Профессиональное развитие личности как фактор социальной мобильности............................. 47 Czesław Plewka, Importance and dilemmas of teacher s profession and teacher s professionalism.. 61 Jordan Klimek, The social image of the city space. The use of Gould s maps in sociological research projects.................. 69 Danuta Dąbrowska, The Szczecin Shipyard in poetry and songs............... 79 Teresa Szczerska, Image fashion as code of self-destrucive behavior among teenagers....... 91 Izabela Kumor, Poverty theoretical approach..................... 101 Rafał Polak, Web 2.0 and the local communication.................... 111 Małgorzata Olczak, Rapprochement between universalism and ecological ideas........ 119 REPORTS OF THE RESERARCH Zbigniew Kosiorowski, Managing the educational process at the faculty of journalism. Main issues concerning forming ethical standards..................... 127 Grażyna Leśniewska, Anna Filińska, Way to happiness, in the opinion of students....... 139 Mirosława Kaczmarczyk Sowa, Graduates of WSH TWP................ 147 Marcin W. Oleszak, Evaluation of occupational safety and health training........... 157 Arkadiusz Kołodziej, Krzysztof Tomanek, Social structures and virtual Word: threats and chance. 163 REVIEWS Kazimierz Denek, Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna, Poznań 2011, ss. 408. (Kazimierz Wenta)........................... 173 Kazimierz Wenta, Teoria chaosu w dyskusji nad pedagogiką, Radom 2011, ss. 204. (Stefan M. Kwiatkowski)........................ 174 Franciszek Bereźnicki, Podstawy kształcenia ogólnego, Kraków 2011, ss. 289. (Kazimierz Wenta).......................... 177 Czesław Plewka, Małgorzata Taraszkiewicz, Uczymy się uczyć, Szczecin 2010, ss. 293. (Joanna Lubecka- Bąk)........................ 178 Obrazy migracji, red. Kazimierz Ilski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2010, ss. 151. (Anna Wachowiak).......................... 179 INFORMATIONS ABOUT THE UNIVERSITY LIFE................ 185
Od Redakcji Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie w roku akademickim 2011/2012 rozpoczyna czternastolecie swojej działalności, a Edukacja Humanistyczna jako uczelniany półrocznik myśli społeczno-pedagogicznej, coraz wyraźniej oscyluje ku szeroko rozumianej problematyce społeczno-humanistycznej. Wynika to ze zmian zachodzących w nauce i szkolnictwie wyższym, a także w naszej uczelni, która od kilku już lat kształci nie tylko pedagogów. Nowe w myśleniu i akademickim funkcjonowaniu wiąże się także z przeobrażeniami na rynku edukacyjnym oraz ze zmianami ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawa o stopniach i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz niektórych innych ustaw, wchodzącej w życie. Nasuwa się stąd pytanie, na ile i w jakim zakresie litera i duch tego, co nowe i zobowiązujące znajduje się w artykułach zaproponowanych Czytelnikom w niniejszym numerze periodyku, czy nawiązują do nich? Otóż odpowiedź na to pytanie może być tylko częściowo przecząca, ponieważ społeczno humanistyczna inercja, zwłaszcza w publicystyce naukowo-dydaktycznej, ma to do siebie, że siła przemian strukturalno-zadaniowych, również w życiu szkoły wyższej, działa jak echo dźwięków, na które człowiek, jeżeli chce, to na ogół reaguje z pewnym opóźnieniem. Tak też jest w przypadku zbioru pozyskanych do opublikowania tekstów, które znalazły się w działach Studia i rozprawy, Doniesienia z badań i Recenzje oraz w Informacje z życia uczelni. Niektóre autorskie teksty pośrednio nawiązują do strategii rozwoju uczelni, etyki studentów, efektów kształcenia, systemu jakości edukacji, inne mają charakter przemyśleń społeczno-humanistycznych i edukacyjnych. Szanownych Czytelników zapraszamy do skromnej uczty intelektualnej, refleksji nad tekstami: Janusza Mariańskiego, który pisze o wartościach moralnych w zmieniającym się społeczeństwie polskim, Anny Kotlarskiej-Michalskiej wskazującej na społeczną rolę kobiet, Doroty Ciechanowskiej zwracającej uwagę na relacje zachodzące między zmieniającym się uniwersytetem a autonomią studentów. Odmienny, przedmiotowy charakter, mają opracowania: Aleksieja Angiełoskiego podnoszącego kwestię profesjonalnego rozwoju jednostki i mobilności zawodowej, jak również Czesława Plewki dostrzegającego znaczenie i dylematy nauczycielskiej profesji w aspekcie idei profesjonalizmu, z kolei Jordan Klimek zwraca uwagę na możliwości zastosowania map Goulda w socjologicznych projektach badawczych dotyczących społecznego obrazu przestrzeni miasta. Danuta Dąbrowska otwiera przed czytelnikami świat poezji i pieśni w Stoczni Szczecińskiej zachodniopomorskiej kolebce solidarnościowego zrywu przemian ustrojowych. Teresa Szczerska prezentuje modę wizerunkową jako kod zachowań nastolatków, o tym, czego ludzie obawiają się najbardziej ubóstwa mówi w swoim
6 Od Redakcji tekście Izabela Kumor. O Internecie 2.0 w komunikowaniu lokalnym wypowiada się Rafał Polak, a o zbliżeniu uniwersalizmu z ideą ekologii pisze Małgorzata Olczak. Warto zauważyć, że wśród cennych opracowań traktowanych jako doniesienia z badań mogą budzić zainteresowanie teksty: Zbigniewa Kosiorowskiego, omawiającego proces kształcenia adeptów dziennikarstwa, oraz Grażyny Leśniewskej i Anny Filińskiej, które ukazują drogę do szczęścia we współczesnym życiu. Na temat absolwentów Wyższej Szkoły Humanistycznej TWP w Szczecinie pisze Mirosława Kaczmarczyk- -Sowa, z kolei o czasie przeznaczonym na szkolenia z zakresu bhp Marcin Oleszak, a na zagrożenia i szanse, jakie niosą nowe struktury świata wirtualnego, wskazuje Arkadiusz Kołodziej. Przedmiotem intencjonalnych recenzji są książki: Kazimierza Denka Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna (rec. K. Wenta), Kazimierza Wenty Teoria chaosu w dyskusji nad pedagogiką (rec. S.M. Kwiatkowski), Franciszka Bereźnickiego Podstawy kształcenia ogólnego (rec. K. Wenta), Czesława Plewki i Małgorzaty Taraszkiewicz Uczymy się uczyć (rec. J. Lubecka Bąk). Redakcja Edukacji Humanistycznej żywi nadzieję, że lektura recenzowanych książek nakłoni Czytelników do zapoznania się z nimi. Informacje z życia uczelni, w rzeczy samej, pozwolą dostrzec i docenić to, co dało się zrobić w minionym okresie przy pomocy studentów i dla dobra kadry naukowo- -dydaktycznej, studentów oraz akademickiego otoczenia. Kazimierz Wenta