1. Wstęp 2. Opis Programu 3. Step Sequencer 4. Piano Roll 5. Sterowniki i ułatwienia dostępu 6. Zachowanie porządku w projekcie 7. Mikser 8. Playlista - Automation Clips 9. Absynth 5 10. Maximus, Fruity Limiter i Parametric EQ2 11. Fruity Envelope Controller 12. Speech Synthesizer i Fruity Reeverb 2 13. Fruity Stereo Shaper - usuwanie wokalu 14. Fruity Delay Bank 15. Dashboard 16. Filtr Vocodex 17. Okienko Renderowania 18. Toxic BioHazard 19. Skróty Klawiaturowe 20. Historia Fruity Loops
1. WSTĘP FL Studio posiada wszystko, co potrzebne do nagrania profesjonalnego utworu od Step Sequencera, przez samplery, syntezatory, po efekty masterujące. Jest to program, jak pokazuje historia jego dekady, dzięki któremu można rozpocząć swoją profesjonalną karierę muzyczną. Opcja pracy w trybie na żywo (live mode), nadaje mu podstawowych cech Ableton Live i pozwala na wykorzystanie programu podczas koncertów. Spora liczba syntezatorów pełnej wersji FL Studio upodabnia go do Reason. Kreatywne wykorzystanie ogromnego wyposażenia FL Studio pozwala na napisanie niejednego hitu bez uciekania się do dodatkowych bibliotek sampli i innych programów. Oczywiście polecam jak najbardziej właśnie ten program, bardzo uczy cierpliwości, opanowania i przede wszystkim uczy tworzenia, bo wszystko musisz ułożyć sobie sam. Oczywiście można korzystać z gotowych sekwencji, jest tam też setki efektów, które można zastosować i układać do swojej kompozycji. Jest wiele opisów, wprowadzeń i objaśnień. Program bardzo zaawansowany, dźwięk w najnowszych wersjach kładzie niejeden drogi sprzęt muzyczny. Już sam program daje wspaniałe efekty, a po podłączeniu innego sprzętu, można tworzyć cuda. Na każdy z kanałów można nałożyć zestaw efektów. Podobnie i w tym wypadku są to efekty FL Studio, jak i dowolne inne w formacie VST. Firmowe wtyczki dostarczają wszystkich standardowych efektów ze szczegółową kontrolą ich poszczególnych parametrów: delay, reverb, chorus, phaser, limiter, kompresor, equalizer, vocoder, enhancer, czy filtr dolnoprzepustowy. Pod każdy kanał można podpiąć jeden z wielu instrumentów natywnych FL Studio, sample lub dłuższe pliki audio, a także instrumenty VSTi i DXi innych producentów. Jednak już same instrumenty FL Loops dostarczają bardzo bogatej bazy brzmieniowej. Są to m.in.: 3 x OSC świetny do tworzenia barw melodii przewodzących. Syntezator z trzema oscylatorami grającymi jedne z 6 form fal (w tym sinusoidalna, trójkątna i kwadratowa) lub próbkę zadaną przez użytkownika. Obwiednie i LFO głośności, filtru HP/LP i rezonansu.
TS404 syntezator lini basowej o dwóch oscylatorach, generatorze obwiedni, filtrze HL/LP i LFO. Speech Synthsizer syntezator mowy, dobry do generowania krótkich wokalnych wstawek z cyfrowym polotem. BeepMap przetwarza rysunki na dźwięki. Efekty nadają się na ambientalne podkłady. BooBass realistyczny syntezator gitary basowej. Fruity DrumSynth Live automat perkusyjny o klasycznym brzmieniu Rolanda. SoundFont Player Sampler odtwarzający biblioteki w formacie SoundFont. PO[I]ZONE wirtualny analogowy syntezator o bogatym i ciepłym brzmieniu. Slicex narzędzie do cięcia plików audio, a następnie odtwarzania ich fragmentów. SynthMaker narzędzie do budowania syntezatorów z modułów. Wave Traveller precyzyjny edytor skreczowych fraz w samplach. Jest to program niewątpliwie zaawansowany przez co równie trudny w obsłudze, gdyż jest naszpikowany całym mnóstwem narzędzi, opcji i ustawień - które musimy skonfigurować. Jednak po dłuższym czasie pracy w tym programie, każdy kto będzie chciał przeżyć swoją własną przygodę z muzyką, na pewno ją przeżyje i nie będzie żałował czasu poświęconego dla FL Studio, kiedy z dumą będzie odsłuchiwał stworzone przez siebie nagrania stworzone przy pomocy tego środowiska.
2. FL STUDIO 10 - Start Zaczynamy! Opis opcji, nazwy narzędzi i ich przeznaczenie... Po otwarciu programu i usłyszeniu dźwięku blip możemy przystąpić, może nie do tworzenia ale do zapoznania się z wyglądem i funkcjami programu. Jeśli używamy wersji demo, pojawi się okienko z pomarańczowym napisem "This is the demo version!" zamykamy okienko klikając "Continue". Zapali się dioda na klawiaturze "Scroll Lock". Demo oznacza tyle, że nie możemy zapisać projektu jako plik flp. Dodatkowo nie można zapisywać presetów dla wtyczek, czyli gotowych ustawień z utworzonymi przez siebie brzmieniami. Można natomiast eksportować projekt do plików WAV, MP3, OGG, a także można tworzyć MIDI. Tak jak większość sekwencerów FL Studio pracuje na "patternach". Pattern to gotowa sekwencja ułożona w Sekwencerze z użyciem określonej liczby kanałów, które mogą oczywiście być wykorzystane w drugim i w kolejnych patternach w inny już sposób. Kompozycja każdego patternu odbywa się w bardzo intuicyjnym oknie "Piano Roll" otwieranym w Step Sequencerze. Gotowe patterny układa się na "Playliście" skąd można już odsłuchać całość stworzonego projektu.. Najpierw jednak szybka konfiguracja: Wciskamy klawisz F10, pojawia się okienko opcji. Klikamy "Audio" i na górze wybieramy naszą kartę dźwiękową. (DirectSound Devices) Będzie tam też prawdopodobnie zaznaczony domyślnie podstawowy sterownik dźwięku. Jeśli zaznaczymy opcję obok "Auto close device" to po kliknięciu w pasek zadań, lub zminimalizowaniu programu - dźwięki umilkną. Poniżej widzimy "Buffer length" czyli bufor/czas trwania jest to ważna opcja i warto ustawić odpowiednio. Gdy przestawimy na sam koniec granie z ręki będzie miało opóźnienie ale jakość będzie najlepsza, najgorsza będzie, gdy damy całkiem suwak na lewą stronę choć opóźnienia nie będzie, warto więc to wyważyć - Polecam około 5000 smp.
Otóż co widzimy - okienka, bo prawdopodobnie otworzył się utwór demonstracyjny lecz teraz należy wybrać z głównego menu programu (na górze po lewej) "FILE", a następnie "NEW". Pojawi się nowy pusty/surowy projekt i okienko "Fruity Limiter" czyli graficzny reduktor, który pozwoli swymi ustawieniami na przykład uwypuklić drum, lub nadać lekkie nasycenie głośności na razie jednak to okienko zamykamy (jeśli zostało otwarte automatycznie) W dalszej części poradnika zostało to narzędzie opisane. 3. STEP SEQUENCER Precyzując widzimy panel menu po lewej stronie, menu kontrolne na górze i okienko "Step Sequencer" na środku, w którym powinien być teraz załadowany "Club Basic" - czyli podstawowy projekt czterech dźwięków, składający się z 4 kanałów jak na zdjęciu poniżej: Tak więc zaglądamy do podstawowego Step Sequencera, gdyż to tutaj dodajemy wtyczki instrumentowe i tutaj tworzymy swoje sekwencje. Aby zapoznać się z podstawowymi funkcjami, klikamy prawym przyciskiem myszy na "Kick" (stopa perkusji) i wybieramy opcję "Fill each 4 steps". Następnie również prawym przyciskiem na "Hat" i wybieramy "Fill each 2 steps". Klikamy prawym przyciskiem na "Snare" i wybieramy "Fill each 8 steps". Teraz przyciskamy spację i odtworzy się nam prosta sekwencja w której nie musieliśmy zaznaczać każdego pola osobno, lecz skrótem wypełniliśmy pola okienka "Step Sequencer" według reguły. Szybko i łatwo, prawda?
Aby zapisać naszą sekwencję, jako na przykład plik WAV. klikamy "FILE" w głównym menu programu, następnie "Export" i wybieramy "Wave file". Jeśli chcemy zapisać jako MP3 to wybieramy taką właśnie opcję. Następnie wybieramy lokalizację i w okienku, które się pojawiło klikamy "Start". W dalszej części poradnika znajduje się opis tego okienka. Aby powiększyć okienko "Step Sequencer" należy przycisnąć (cały czas trzymając) w górnym lewym rogu tego okna bardzo malutkie okienko nad tymi lampkami kontrolnymi w którym widzimy "- -" Po najechaniu myszką zobaczymy symbol strzałki <-> (tyle, że w pionie) - kliknąć, trzymać i pociągnąć do góry, lub w dół dla zmniejszenia okna, wtedy zamiast "- -" pojawią się cyfry. STEP SEQUENCER - POZOSTAŁE FUNKCJE I OPCJE Po lewej stronie każdego instrumentu znajdują się dwa pokrętła pierwsze do regulacji poziomu kanałów. "Panning" (lewy, prawy) dla danego instrumentu/dźwięku i drugi do regulowania poziomu głośności. Po lewej stronie przed pokrętłami są lampki kontrolne - kliknij aby wyłączyć instrument (zgaszona) lub włączyć ponownie (zapalona) Po prawej stronie są podłużne kontrolki, zaznaczamy nimi instrumenty na przykład do skasowania (ALT + DELETE) lub pokolorowania dla zachowania porządku jak na zdjęciu powyżej, wybierając z głównego menu programu opcję "CHANNELS", a następnie "Color selected" Dodatkowo na górze po prawej obok suwaka znajdują się opcje "Graph editor" oraz "Keyboard editor" widoczne na zdjęciu - naprawdę szybkie i pomocne przy tworzeniu prostych efektów typu "Panning" "Mod X" czy "Release". (Dodany piąty kanał odtwarzany aktywny na małym wykresie obok jest tu przykładem tych opcji)
Nowy kanał dodajemy poprzez główne menu "CHANNELS", a następnie "Add one") lub klikając prawym przyciskiem myszy w jeden z istniejących kanałów i wybierając opcję "INSERT" - rozwinie się po tym lista dostępnych wtyczek do załadowania. Elementy zaznaczone na czerwono - Na samej górze mamy przycisk "play" (choć wygodniej używać spacji), obok niego po prawej stronie jest miernik BPM (Beats Per Minute) czyli tempa naszej (na razie tylko prostej) sekwencji. Znów najeżdżamy kursorem myszy i pojawi się taka sama strzałka, znów w górę lub w dół możemy regulować tempo odtwarzanej sekwencji lub utworu. Skala od 10 do 999. Są też tam milisekundy do bardziej precyzyjnej regulacji. Po prawej stronie licznika BPM znajduje się podobne okienko lecz służy do wyboru jednej ścieżki z utworu. Po przełączeniu kontrolek (znajdujących się przy lewym boku przycisku "Play" ) z "SONG" na "PAT" będziemy mogli tę ścieżkę odsłuchać odtwarzaną solo. Po lewej stronie od przycisku "Play" są dwa suwaki pionowe, (zaznaczone na zielono) pierwszy to głośność całości (master volume) drugi to "pitch" czyli tonacja projektu. Pod przyciskiem "Play" znajduje się miernik zużycia procesora, obok tego miernika po lewej wskaźnik głośności. W obydwu gdy wartości osiągną czerwony kolor (zazwyczaj powyżej 80 %) głośność jest zbyt duża a w przypadku miernika zużycia procesora program/projekt jest przeładowany, a raczej procesor już więcej efektów w użyciu znieść nie może. Do podstaw także należy zmiana widoku. Klikamy w głównym menu programu "VIEW" później "background" i tam możemy wybrać programowe tło (na przykładzie powyżej robot) lub wybrać inną tapetę ze swojej kolekcji. Jeśli zdarzy się pozmieniać pozycję okienek i pasków, klikamy znów "VIEW" później "Arrange windows" i wybieramy "Default" Na zakończenie tej lekcji pozostawię drogę do odsłuchania utworów demonstracyjnych programu: Klikamy na panelu po lewej, wybierając "Projects". Następnie pojawi się pod tym "Cool Stuff" klik i rozwija się lista, wybierz czego chcesz posłuchać. Kliknij w wybrany tytuł prawym przyciskiem myszy, pojawi się opcja "Open" kliknij, czekaj aż projekt się załaduje, kliknij "Play" lub naciśnij spację i słuchaj. Życzę miłego słuchania wspaniałych projektów, nie trzeba wiele, zamknij oczy i pozwól się porwać muzyce...
4. Sekwencje w Piano Roll + Sytrus i Riff Machine Zapoznamy się z sekwencjami w Piano Roll. Warto wykorzystywać to narzędzie do swoich projektów, gdyż pozwala na budowanie długich sekwencji.włączamy program, wybieramy wtyczkę przy pomocy wyżej wspomnianej opcji INSERT Moduł Sytrus to bardzo zaawansowany kombajn (jeden z wielu) który daje możliwość grania z ręki przeróżnymi instrumentami, od pianina, przez gitarę po różnego rodzaju dzwonki, arpeggia, pady, synthy, perkusje, a nawet gotowe sekwencje i efekty specjalne (FX) Otwieramy zatem moduł Sytrus. Aby wybrać na przykład w nim preset "Basic distorted" klikamy w te strzałeczki zaznaczone czerwonym kółkiem prawym przyciskiem i szukamy instrumentu na liście. Otwieramy Piano Roll modułu Sytrus. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ten instrument i wybierz opcję Piano Roll. Ustawiamy sobie jakąś sekwencję na przykład z użyciem "Basic distorted". Nie oczekujmy od siebie zbyt wiele, to nie jest łatwe więc po prostu ustawiamy sobie coś na miarę prostej sekwencji czyli kilkanaście zaznaczeń, może być zwyczajnie wzrost od lewej w górę i później w prawo spadek w dół. Nic trudnego. Zamykamy Piano Roll.
Teraz klikamy na wybrany kanał, na przykład "KICK" prawym przyciskiem myszy i wybieramy znów opcję "Piano Roll". Zaznaczamy tam sobie spokojnie wybraną ilość uderzeń w równych odstępach, na początek nie musi być dużo, ważne aby zrozumieć działanie tego narzędzia. Gdy już sobie zaznaczyliśmy kilkanaście uderzeń zamykamy Piano Roll. Prosta sekwencja autorska gotowa. Możesz modulować brzmienie sekwencji ułożonej w Sytrus za pomocą małego modulatora zaznaczonego na zielono. Brakuje basu między uderzeniami? Nie ma sprawy, wybierz z panelu po lewej "Packs" następnie "Legacy" i "Basses", tam jest jeden prosty dźwięk, który będzie w sam raz do tej sekwencji. Kliknij, przytrzymaj, przeciągnij do "Step Sequencer" i masz bas. Otwierasz znów Piano Roll i pomiędzy uderzeniami "KICK" włączasz bas. Możesz zmienić jego tonację, klikasz na ten instrument i pojawi się okienko, przekręcasz pokrętło "PITCH" aby dobrać odpowiednią tonację. W okienku wyświetlacza obok tego pokrętła możesz zmienić skalę w której te tonacje będą się mieścić. Wystarczy jak w przypadku licznika BPM kliknąć, przytrzymać i przejechać w górę lub w dół. Poćwicz, poeksperymentuj z innymi instrumentami w module Sytrus. Wystarczy klikać w te małe strzałeczki zaznaczone na zdjęciu czerwonym kółkiem. Riff Machine Jest również takie narzędzie do nauki układania sekwencji. Można je wywołać w Piano Roll kombinacją ALT+E. Jest także dostępne w głównym menu programu pod napisem "TOOLS" - 4 pozycja od góry w rozwiniętym podmenu, co widać na początku filmiku. Riff machine może służyć zarówno do podkładów jak i takich sekwencji w tle utworu. "backing sounds" itp.
Pod Riff Machine można podmienić wtyczkę Sytrus. Kliknąć prawym przyciskiem myszy w ten instrument w okienku Step Sequencer, wybrać funkcję "replace" - wybrać Sytrus i wybrać w nim jakiś ciekawy lead lub inny efekt, wówczas brzmi to o wiele lepiej. Warto poznawać podstawy powstawania sekwencji by tworzyć własne. Teraz tworząc nieco bardziej zaawansowane kompozycje pokażę jak nadawać głośność lub ton pojedynczym elementom zaznaczonym w Piano Roll. Najeżdżamy kursorem nad wybranym elementem, wciskamy "ALT" i kółeczkiem w myszce kręcimy w górę lub w dół, za każdym razem zostanie odtworzona prezentacja głośności lub tonu jakie osiągnie w danym miejscu dźwięk. Na dole zobaczymy stan elementu. Klawiszem "SHIFT" i kółeczkiem myszy można bardziej precyzyjnie dopasowywać te zielone zaznaczenia w poziomie, czyli moment ich "wejścia". Przytrzymać SHIFT nad wybranym elementem i kręcić kółeczkiem - to wszystko. Aby zmieniać skalę Piano Roll najedź kursorem myszki na zaznaczone na zdjęciu poniżej miejsce i kliknij, przytrzymaj i przejedź w górę lub dół zobaczysz jak zmieniają się w pionie zaznaczone obiekty. (Można też kręcić kółeczkiem w myszce bez klikania) Aby zrobić to samo w poziomie najedź na pole tam gdzie są zielone kwadraciki, wciśnij i przytrzymaj klawisz "CTRL" i kółeczkiem myszy możesz teraz sobie dopasować wielkość projektu. Można także kręcić samym kółeczkiem gdy kursor znajduje się na czarnym pasku poniżej.
Aby dokładniej dopasować widok złap za jeden lub drugi koniec paska zaznaczonego na zdjęciu i dopasuj widok przeciągając w prawą lub lewą stronę. Miłej Zabawy!
5. Sterowniki i ułatwienia dostępu Zapewne mamy zainstalowane sterowniki "ASIO", widnieją jako komponent przy instalacji FL Studio (można odznaczyć i nie instalować) i po głównej instalacji programu pojawi się takie oto okienko: Szybka konfiguracja. Klawisz F10 klikamy "Audio" i wybieramy "ASIO4ALL v2" jak na zdjęciu. Klikamy "Show ASIO panel". Pasek "Buffer Size" w "ASIO" bezpiecznie jest ustawić mniej więcej na połowę. U każdego może to wyglądać inaczej i potrzebować indywidualnej konfiguracji, gdyż każdy ma inną konfigurację sprzętu i są różne karty dźwiękowe. U mnie jest karta zintegrowana nie pierwszej nowości więc tak to wygląda skromnie w części po lewej stronie nad paskiem "Buffer Size".
Czy wiesz, że... Kontrolka zaznaczona na zdjęciu musi być zapalona, aby możliwe było granie klawiaturą komputera. Czy wiesz, że... Zaznaczona kontrolka musi być włączona aby możliwe było powtarzanie sekwencji (na przykład KICK) bez układania jej w Piano Roll. Chodzi o powtarzanie i ciągłość względem długości innych instrumentów ułożonych w Piano Roll.
Czy wiesz, że... Aby w panelu po lewej stronie zwinąć wszystko jednym kliknięciem wystarczy kliknąć na małą strzałeczkę, zaznaczoną na zdjęciu. Czy wiesz, że... Aby zmienić kolejność instrumentów na przykład zamienić miejscami KICK ze SNARE w okienku Step Sequencer wystarczy zaznaczyć dany kanał, wcisnąć lewy ALT + strzałkę w dół lub w górę (klawisze kierunkowe) lub ALT i kręcić kółeczkiem myszy. Czy wiesz, że... Wciskając kółko na myszce (kursor ma być na pustym polu/tle w programie) lub kombinację klawiszy CTRL+F8 zobaczysz to okno: To "Plugin Picker" - kolekcja wszystkich wtyczek VST i modułów, takich jak Sytrus, Harmor, Harmless, Morphine, Drumaxx, Sawer, PoiZone, Sakura, FL Slayer czy Toxic BioHazard - o których działaniu warto pisać. Możesz kręcić kółkiem myszy, aby zobaczyć, które należą do jakiej kategorii. Możesz któryś wybrać i rozpocząć w nim pracę układając nową melodię, sekwencję czy efekt. Teraz nic nie stoi Ci na przeszkodzie, aby poznawać nowe funkcje instrumenty, wtyczki czy efekty.
6. Zachowanie porządku w projekcie Step Sequencer swoją szarzyzną nie przyciąga uwagi i nie pomaga w odróżnianiu poszczególnych kanałów, gdyż wszystkie instrumenty mają najczęściej ten sam kolor poza niektórymi wtyczkami ale nie oszukujmy się - te kolory nie są zbyt kontrastowe na tle pozostałych. Każdy producent pracuje intuicyjnie i nie traci czasu na czytanie czy to na przykład "crash długi" czy "crash krótki", kolorami natomiast błyskawicznie je odróżni, co w skali całego projektu pozwala zaoszczędzić wiele czasu. Jak grupować kanały i dodatkowo nadać im dowolne kolory? Bardzo łatwo i szybko. Zaznaczamy prawym przyciskiem myszy podłużne kontrolki przy wybranych kanałach/instrumentach na Step Sequencerze. Wybieramy z głównego menu programu opcję "CHANNELS" i następnie opcję "Group selected". Bądź wciskamy kombinację klawiszy ALT (lewy) + G po czym natychmiast pojawia nam się okienko w którym wprowadzimy swoją nazwę dla tej grupy wybranych kanałów. Nadawanie kolorów: Wystarczy wybrać z głównego menu programu opcję "CHANNELS" następnie "Color selected" i "Gradient" - po czym pojawi się okienko z paletą barw, które ożywią projekt.
Aby wybrać jeden kolor: Wybieramy swój kolor, klikamy OK, po czym, gdy okienko pojawi się ponownie, znów wybieramy ten sam kolor. Aby wybrać dwa kolory: Wybieramy kolor, następnie gdy okienko pojawi się ponownie wybieramy inny, z którym chcemy wymieszać pierwszy. Efekt wymieszania koloru żółtego z czerwonym widać poniżej. Możemy też wybrać alternatywną opcję "Random" co spowoduje automatyczne pokolorowanie kanałów na losowo wybrane kolory. Również możemy sami tworzyć grupy klikając prawym przyciskiem myszy w zaznaczonym zieloną strzałką miejscu i wybierając opcję "Add filter group". Po tym znów pojawi się okienko do wprowadzenia nazwy grupy do której będziemy mogli dołączać swoje kanały/instrumenty. Step Sequencer będzie wówczas pusty i gotowy na dołączanie kolejnych kanałów czy instrumentów. Nadawanie kolorów (Playlista) Jeśli klikniemy prawym przyciskiem myszy w wybrany track to pojawi się menu z którego wybieramy pierwszą opcję "Rename / color". Po tym pojawia się okienko, do wprowadzenia nazwy, ale jeśli klikniemy w kwadracik zaznaczony zieloną strzałką to pojawi się już okienko z kolorami, które widać poniżej. Dodatkowo jeśli klikniemy w pole zaznaczone czerwoną strzałką to otworzy się nam wcześniej wspomniana paleta barw.
Pojedynczy Pattern również możemy sobie wyróżnić paskiem na jego górnej części. Wciskając klawisz "F2" kilkukrotnie zaobserwujemy jak w polu koloru (zaznaczone zieloną strzałką na grafice powyżej) będą się te kolory zmieniać. Również możemy poprzez kliknięcie zaznaczonego czerwoną strzałką pola otworzyć główną paletę kolorów. Możemy również nadać na każdy track wybraną ikonkę (zaznaczone żółtymi strzałkami poniżej) - wybierając opcję "Set icon" z menu które pojawi się po kliknięciu prawym przyciskiem myszy.
Nadawanie kolorów (Mikser) W ten sam sposób zaznaczając wybrany kanał i wciskając klawisz F2 możemy sobie ustawiać kolory w mikserze aby orientować się jeszcze lepiej w projekcie. Również jak na Playliście, tak i na mikserze można ustawić ikonki na poszczególnych kanałach. Tu również można otworzyć palety kolorów w sposób opisany wyżej.
7. Mikser Czerwone klamerki: EQ band 1 (low shelf) level Zółta klamerka: EQ band 1 (low shelf) freq, EQ band 1 (low shelf) width EQ band 2 (peaking) level EQ band 2 (peaking) freq, EQ band 2 (peaking) width EQ band 3 (high shelf) level EQ band 3 (high shelf) freq, EQ band 3 (high shelf) width Ikonki zaznaczone na pomarańczowo to kolejno od góry: - Reverse polarity, Swap left & right channels - Enable send from x to x (x zależy od numeru insertu) - FX - Enable Effects slots, Track latency compensation oraz Arm disc recording ********************** kolor biały: Stereo separation (bardziej mono, bardziej stereo ) kolor zielony: Panning (prawy, lewy) kolor niebieski: Volume (poziom głośności)
Zielone kontrolki aktywują lub wyłączają dany kanał lub efekt z użycia, a miejsca które wskazuje żółta strzałka służą do ładowania filtrów i efektów nakładanych na kanały. W związku z rosnącym stopniem zaawansowania, powiem, że gdy używamy większej ilości modułów, na większej ilości kanałów i tworzymy coraz więcej patternów i używamy Playlisty - wielu może zadawać sobie pytanie jak wysłać do miksera naraz kilka czy kilkanaście kanałów (aby nie robić tego pojedynczo z każdym kanałem) ze Step Sequencera. Jest na to szybki sposób. Do miksera możemy wysłać naraz kilka kanałów ze Step Sequencera w celu nadawania im efektów za pomocą wtyczek efektowych takich jak reverb (pogłos), flanger, delay itp. Prawym przyciskiem myszy zaznaczamy wybrane podłużne kontrolki zaznaczone na zdjęciu. Otwieramy mikser (F9) i klikamy sobie na wybrany track prawym przyciskiem myszy. Wybieramy opcję "Link selected channels" obok pojawi się kolejna "To this track" i druga "Starting from this track" wybieramy tę drugą opcję i gotowe!
8. Playlista -Automation Clips Przydatną umiejętnością będzie posługiwanie się Playlistą. Aby ją wywołać wciskamy klawisz F5 lub Enter (można też kliknąć prawym przyciskiem myszy w kontrolki obok przycisku "PLAY". Playlista służy do układania w projekt. patternów, które tworzymy w okienku Step Sequencer. Na początek jednak szybko coś ustawmy aby było przy czym majstrować Wybieramy nowy/surowy projekt (FILE > NEW) po czym pojawi się Step Sequencer. Tworzenie Patternów Pattern 1 - tutaj grać będzie tylko KICK (stopa perkusji) - ustawiamy opcję "Fill each 4 steps" w naszym nowym projekcie. Dla wzmocnienia stopy możemy użyć korektora, podbijając odpowiednio niskie pasmo lub użyć kolejnej wtyczki albo sampla perkusji grającej równolegle z pierwszą próbką. Ilustracja powyżej - podbicie korektorem niskiego pasma częstotliwości
W poprzedniej lekcji opisałem jak wysłać kanały do miksera w celu nadawania efektów. Teraz przełączamy kursorem (lub kręcąc kółeczkiem myszy) w okienku "pattern" (zaznaczone na zdjęciach poniżej okienko obok licznika BPM) na 2 - w okienku Step Sequencer teraz dla kanału "HAT" robimy 4 zaznaczenia grające w opozycji pomiędzy stopą, aby uzyskać typowy efekt "stopa -hi hat", który jest podstawą większości utworów tanecznych. Sekwencja jest gotowa. "Malowanie" paternów na Playliście Klikamy na pierwszy kanał, a dokładnie na jego ścieżkę na Playliście (wracając wcześniej na Pattern 1) i pojawia się ścieżka z ułożoną sekwencją stopy (kick) w pattern 1. Przełączamy w okienku numery by móc umieścić na Playliście drugi pattern. Pojawia się (na zdjęciu) "HAT" ustawiony w pattern 2.
HAT można było umieścić w patternie numer 1 ale zależy mi aby pokazać działanie patternów pomiędzy którymi przemieszczanie się będzie podstawą tworzenia skomplikowanych motywów. Teraz wysyłamy wszystkie kanały na jeden slot (czerwona strzałka) do miksera, (poprzednia lekcja opsiuje ten proces) i wrzucamy tam wtyczkę "Fruity Free Filter". Klikamy prawym przyciskiem myszy w gałkę "Freq" (zaznaczona zieloną strzałką na ilustracji) i wybieramy opcję "Create automation Clip" Pojawiła się kolejna ścieżka, której torem regulujemy poziom gałki "Freq" z wtyczki "Fruity Free Filter. Tak oto uzyskaliśmy całkiem efektowne intro do nowego nagrania.
Ilustracja: współgrające patterny i zastosowanie dla narzędzia "Automation Clip" CTRL+ALT+F - Project Picker - znajdują się tam wszystkie patterny będące w użyciu. Zajrzyj tam aby mieć kontrolę nad projektem! Skalę Playlisty dopasujemy tak samo jak Piano Roll. Upewniamy się, że na górze przy zapalona jest kontrolka "SONG" i możemy odtwarzać zawartość Playlisty. Inne opcje Playlisty
Dostępne są opcje płynnego malowania patternów (niebieska strzałka), cięcia sampli (żółta strzałka) i przewijania (czerwona strzałka) sampli, za co odpowiadają odpowiednie symbole w górnym lewym rogu okna Playlisty które zaznaczone są na ilustracji powyżej. Zawsze najpierw należy w celu użycia narzędzia je wybrać/kliknąć. Możemy także włączyć płynne ustawianie patternów. Tak jak widać na ilustracji klikamy w symbol magnesu (zielona strzałka na menu) i wybieramy opcję "none". To cała podstawowa sztuka obsługi Playlisty, która zagwarantuje płynną jej obsługę.
9. Wtyczka Absynth 5 ABSYNTH 5 Jest wyjątkowym syntezatorem z unikalnym dźwiękowym potencjałem (z więcej niż 2,100 obecnych dźwięków w zasobach) Jego specjalnością jest nieograniczone spektrum niezwykłych, rozwiniętych dźwięków utworzonych przy użyciu potężnej architektury hybrydowych syntez, wyszukanych modulacji i systemowi efektów. Co więcej ABSYNTH 5 to nie tylko syntezator, ale także potężny "plugin efekt" (super wtyczka na przykład do FL Studio) dla traktowania ścieżek audio używający unikalnego banku efektów ABSYNTH 5. Wersja 5 sprawia, że tworzenie dźwięków stało się prostsze niż kiedykolwiek wcześniej. Z nowatorskim Sound Mutator jest teraz możliwe utworzyć zupełnie nowe dźwięki przez łączenie cech innych dźwięków, generowanych bez zapoznawania się z głębią architektury syntezy. ABSYNTH 5 również zawiera nowe i niezwykłe efekty i filtry takie jak Aetherizer, Cloud Filter i Supercomb, jak również 250 nowych presetów, które odkryją dotąd nieznane regiony dźwięku. O nowych elementach słów kilka... Rozszerzona biblioteka dźwięków, (200 synthów) 30 nowych ustawień efektów. Dodane biblioteki "Spectral Expansion" oraz "Absynth Twilights" - Te świetne dodatki dostarczają 400 kolejnych zadziwiających presetów. Co daje łączną sumę wszystkich dźwięków w Absynth 5 do ponad 2,100. Z ABSYNTH 5 nie potrzebujesz głębokiej znajomości syntezatorów lub umiejętności projektowania dźwięków by utworzyć twoje własne profesjonalne dźwięki. Nowa technologia (Mutator) reprezentuje całkowicie świeże podejście do projektowania dźwięków, pozwalając łączyć cechy dźwięków z kilku dźwięków z biblioteki, bez zajmowania się złożonymi edytorami oscylatorów, obwiedni/powłok i sekcji efektów.
Jeżeli, na przykład chcesz dodać cechę/nakładkę "dirty" do miękkiego dźwięku pada, mógłbyś wziąć cechy zniekształconego basu z Biblioteki ABSYNTH i zastosować je do pada. Użyj Przeglądarki, by znaleźć muzyczne własności / cechy których potrzebujesz. Jest również łatwo zdefiniować, które elementy dźwięku powinien zostać zmieniony - np. ustawienia oscylatorów, filtry, obwiednie/powłoki, efekty - lub wszystko razem. Ponadto, osiem świetnie strojących układów sterowania Mutator's zapewnia szybki dostęp do ośmiu własności dźwięku, takich jak brightness ("jaskrawość"), bas, rezonans, distortion ("wypaczanie") dla twoich niedawno utworzonych dźwięków. Nowy Aetherizer jest ogromnie potężny i wszechstronny. Wyszukany efekt "granulowania" rozkłada dźwięki do najmniejszych cząstek ("grains") i składa je rozmaitymi sposobami. Rezultatem są niezwykły chór i vocoder sounds, grain clouds, opóźnienia (delays), przesunięcia tonacji (pitch shifts), pogłos (reverbs) i dziwne odbicia - i wszystko pośrodku. Ten efekt (jak i wszystkie efekty Absynth 5) działa także z zewnętrznymi źródłami dźwięku. Na przykład audio tracki wewnątrz sequencera. Istny plac zabaw do manipulacji dźwiękami! http://co.native-instruments.com/index.php?id=absynth5pcdemo - strona pobierania wersji demo tej wtyczki. Wystarczy wpisać swój adres e-mail zaznaczyć i kliknąć "SEND" a link (przez który będzie możliwe pobranie demo) przyjdzie na maila.
Instalujemy Instalator przeprowadzi nas przez ten proces. Po zainstalowaniu wybieramy w głównym menu programu "CHANNELS" z podmenu które się pokaże wybieramy "Add one", a następnie opcję "More...". Pojawi się okienko, klikamy na dole "REFRESH" z menu jakie się pojawi wybieramy "FAST SCAN" i program powinien znaleźć nową wtyczkę zaznaczając ją na czerwono. Klikamy w jej nazwę dwa razy i pojawia się ABSYNTH 5. Po uruchomieniu - w celu zapoznania się z nowymi dźwiękami należy kliknąć na górze BROWSER (właściwie już chyba jest ustawione na tej opcji) później niżej kategorię banku dźwięków, typ, podtyp i tryb no i na końcu wybrać instrument. Po kliknięciu na Step Sequencer można grać klawiaturą komputera i można układać w Piano Roll sekwencje. Z czasem można się bawić innymi opcjami i odkrywać skomplikowany kombajn Absynth 5. Jak widać na zdjęciu obok przycisku "Sounds" jest wybór "Instruments" albo "effects" - Proste pola wyboru instrumentów lub efektów. Wyżej obok BROWSER, są przyciski, które otworzą właściwości tworzenia powłok/obwiedni "ENVELOPE" lub LFO gdzie możemy rozwijać i modyfikować nasz dźwięk. Po prawej zaznaczona jest na zdjeciu ikonka klawiatury, której kliknięcie spowoduje pojawienie się muzycznej klawiatury wtyczki. Na dole gałki do prostego i szybkiego modulowania dźwięków (na przykład głośność, efekt wypaczania "distortion" czy głębokość dźwięku). W dolnym lewym rogu przycisk do automatycznego przytrzymywania wciśniętych klawiszy i gałka do zmiany tonacji. Wersja demo milknie po 30 minutach. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie by uruchomić wtyczkę ponownie czyli usunąć z kanału w okienku Step Sequencer i wrzucić ponownie. Warto skopiować zawartość okienka Piano Roll (aby nie przepadła sekwencja jeśli jakąś zapisaliśmy), by później wkleić ją po ponownym uruchomieniu wtyczki.
10. Maximus, Fruity Limiter i Filtr Fruity Parametric EQ 2 Opisane tutaj narzędzia mają za zadanie nadawać dynamiki nagraniu oraz korygować jego brzmienie Maximus Pozwala świetnie dopasować poziom głośności i limit szczytu dźwięków bez zabarwienia przetwarzanego dźwięku. Maximus jest czymś więcej niż dawna jakość Mastering Maximizer, to także Compressor, Limiter, Noise Gate, Expander, Ducker and De-esser. Maximus wyróżnia się zarówno jako wtyczka (finałowy mastering) lub jako per-track efekt. Maximus szybko stał się jednym z najbardziej dochodowych narzędzi w nagrywaniu gdyż zawiera spory arsenał. Maximus stosuje maksymalizację poziomu przez sprężanie i / lub ograniczając przez trzy zespoły częstotliwości, aby wyretuszować i ulepszyć końcowy utwór. Używany oszczędnie Maximus podnosi głośność nie wprowadzając niechcianego wypaczenia i zapewnia, że cichsze części, (często tracone w miksie) są dobrze słyszalne. Maximus oferuje 4 definiowalne przez użytkownika "krzywe sprężania" i kompletną wizualną analizę dźwięku, w czasie przetwarzania. Bas może zostać zwiększany i wysokie częstotliwości zaostrzane. Sprawia również, że wybrane elementy miksu, narzędzi lub wokalu brzmią pełniej, lub może nadawać prezencji już kompletnym ścieżkom. Na głównym panelu widzimy 4 kategorie: LOW, MID, HIGH i MASTER - każda służy do regulowania na rozmaite sposoby poszczególnych tonów, niskich średnich i wysokich z wyjątkiem "MASTER" który odpowiada za wszystkie całościowo. Mamy także dostępne regulacje parametrów: "Stereo separation", "Pre gain", "Post gain", "Soft saturation threshold", "Soft saturation ceiling", "Attack time", "Release time", "Lockahead window", "Release 2 time", "LMH lockahead delay", "Low band frequency", "High band frequency", "LMH mix", "Low cut". Maximus zawiera także gotowe ustawienia (menu otwierane prawym przyciskiem myszy na małych strzałeczkach w górnym prawym rogu) i o wiele, wiele więcej przydatnych opcji.
Fruity Limiter Najczęściej uruchamia się wraz z uruchomieniem programu, ma za zadanie uwypuklić pewne wartości w kompozycji. Ustawienia mniej zaawansowane pozwalają uwypuklić perkusję, lub głośność całości. Ma kilka gotowych ustawień na przykład "Drum compression " "For drums" "Max loudness" lub "Transient shaping". Na głównym panelu widnieją ustawienia spod trzech kategorii, są to: 1. LOUDNESS: "Gain", "Comp Threshold", "Comp Ratio", "Soft Saturation threshold", "Comp knee" układ przy ustawieniu na "COMP", przy ustawieniu "LIMIT" znikają opcje "Comp threshold", "Comp ratio" i "Comp knee", a pojawia się opcja "Limiter ceiling". 2. ENVELOPE: Comp attack time, Comp release time, Comp RMS window 3. NOISE GATE: Noise gain, Noise threshold, Noise release time. Filtr Fruity Parametric EQ 2 To zaawansowany 7-Band (siedmio-suwakowy) - parametryczny plugin - korektor z widmową analizą. Zrównywanie jest procesem wzrastania lub zmniejszania donośności określonych częstotliwości. Zespół typ (kształt), częstotliwość i szerokość każdego z wirtualnych suwaków są w pełni regulowane. Do wyboru jest od "High Shelf", "Low Shelf", "Peaking", "Band Pass", "Notch", "Low Pass", "High Pass" lub "Band Pass Filters" dla każdego z suwaków niezależnie. Jest również globalny suwak, który pozwala dostosować ogólny poziom całości.
Filtr High-Pass - Filtr górnoprzepustowy Filtr Low-Pass - Filtr dolnoprzepustowy Filtr Band-Pass - Filtr pasmowy - jest to filtr, który przepuszcza, częstotliwości w pewnym.....zakresie i odrzuca (lub łagodzi) częstotliwości poza tym zakresem. Na zdjęciu zaznaczyłem jak uzyskać efekt, który często interesuje wiele osób. Efekt radia. Wybór odpowiedniego presetu to tylko dwa kliknięcia. Opisywane wtyczki znajdziesz w kolekcji wtyczek (Plugin Picker - CTRL+F8) Maximus i Fruity Limiter w kategorii DYNAMICS, a Filtr Fruity Parametric EQ 2 w kategorii FILTER.
11. Fruity Envelope Controller Jest takie narzędzie, Fruity Envelope Controller i w modułach Sytrus, Harmor czy Ogun jest ono wbudowane. Jednak zewnętrznego możemy używać do wszystkich opcji i efektów w modułach i instrumentach. Wybieramy więc z głównego menu programu "FILE" następnie "New" i w okienku Step Sequencer na którymś z kanałów, prawym przyciskiem myszy klikamy opcję "insert" - wybierając po tym jakiś moduł bądź instrument. Przykładowo SYTRUS i wybieramy sobie w nim jakiś ciekawy dźwięk czy arp. Następnie robimy to samo (insert) wybierając Fruity Envelope Controller. Układamy w Piano Roll jakąś sekwencję. Następnie w Envelope Controller musimy zaznaczyć długość działania tego efektu. Na przykład dwoma zaznaczeniami obok siebie. W Sytrusie klikamy prawym przyciskiem myszy na gałkę "X" przy X/Y Modulation i wybieramy opcje "Link to controller " - pojawi się okienko i w sekcji "Internal controller" wybieramy Env Ctr (Env Ctr) - Art 1 i klikamy "Accept". Powtarzamy czynność z drugą gałką "Y" i robimy to samo ale wybieramy Env Ctr (Env Ctr) - Art 2 i klikamy "Accept". Pomiędzy 1 i 2 przemieszczamy się za pomocą przycisków w górnym lewym rogu (zaznaczone na zdjęciu) Fruity Envelope Controller (1,2,3,4) Efekty powinny być zauważalne, zwłaszcza jeśli w Fruity Envelope Controller pozmienia się różne efekty i krzywe na wykresie. Dla bardziej precyzyjnych ustawień posłużą suwaki: Pierwszy suwak: Base level (czerwona strzałka) Drugi suwak: Envelope level (zielona strzałka) Trzeci suwak: LFO Level (żółta strzałka)
12. Speech Synthesizer i Fruity Reeverb 2 Speech Synthesizer Wybieramy z głównego menu programu "FILE" następnie wybieramy "New" i w okienku Step Sequencer na którymś z kanałów klikamy prawym przyciskiem myszy wybierając opcję insert - następnie wybierając "Speech Synthesizer". Pojawia się okienko tego modułu. Tam gdzie pojawił się napis "Type your text here" możemy wprowadzić swój tekst, który zostanie nam odtworzony w formie syntezy mowy. Za każdym razem, gdy zmienimy jakieś ustawienie (sposób wymawiania tekstu) Klikamy "Accept", następnie "zapisz" i możemy już wykorzystać ten element w naszej kompozycji. Taką zapisaną próbkę możemy dowolnie efektować, za pomocą różnych wtyczek efektowych, nadając na przykład pogłos, opóźnienie, przerabiając, odwracając itp. Warto nadmienić, że jeśli wpiszemy tekst w taki sposób "Type(2) your(-4) text(3) here(7)" to zmieni się sposób tonowania poszczególnych wyrazów.
Fruity Reeverb 2 Jest to wtyczka nadająca dynamiki efektu lekkiego opóźnienia i pogłosu przede wszystkim naszym instrumentom perkusyjnym, wokalom, lub innym dźwiękom. Opcje & Funkcje H.CUT (High Cut) Opcja zaznaczona różową ramką służy do pogłosu, ale można sprawić też za jej pomocą aby był on bardziej odcinania mdły. wysokich częstotliwości z L.CUT (Low Cut) Opcja zaznaczona fioletową ramką odpowiada częstotliwości z pogłosu. za dopasowanie odcinania niskich PRE DELAY - zaznaczona błękitną ramką gałka - reguluje czas opóźnienia pogłosu SIZE - zaznaczoną na pomarańczowo opcją regulujemy "rozmiar" pogłosu. Można to robić bardziej dokładnie za pomocą ruchomego obrazka wizualizacji "pomieszczenia" widocznego po lewej stronie DIFF - zaznaczoną na zielono gałką rozchodzić. To także można robić "pomieszczenia" po lewej stronie. regulujemy kształt "pomieszczenia" w jakim ma bardziej dokładnie za pomocą ruchomego obrazka pogłos się wizualizacji DRY LEVEL - zaznaczona czerwoną strzałką - pozwala pozostawić sam pogłos. ER - (Early Reflection) suwak zaznaczony żółtą strzałką - ustawia względny poziom pierwszych odbić w pogłosie. WET suwak zaznaczony czerwoną ramką - reguluje tytułowy REVERB czyli pogłos STEREO SEPARATION - zaznaczona na żółto gałka pozwala rozprzestrzeniania się pogłosu. wyregulować stopień i sposób DECAY TIME gałka zaznaczona na biało, pozwala regulować czas zanikania opóźnienia. CROSS (Bass Crossover) - Gałka zaznaczona częstotliwości zostaną wzmocnione. niebieską strzałką określa limit, poniżej którego niskie
13. Fruity Stereo Shaper - czyli przestrzeń i usuwanie wokalu Najszybszą drogą dla osiągnięcia eleganckiej głębi, będzie Fruity Stereo Shaper. Gdy mamy nasz utworek, to otwieramy Plugin Picker (CTRL+F8) wrzucamy tę wtyczkę na kanał master w mikserze, (który wywołamy klawiszem F9, choć prawdopodobnie otworzy nam się automatycznie przy wychodzeniu z Plugin Picker) i ustawiamy opcję "Delay" - pierwsza na górze po otwarciu menu (prawym przyciskiem myszy na małe strzałeczki w górnym prawym rogu wtyczki) Zobaczymy wówczas takie ustawienie: Usuwanie wokalu To jest szybki i bardzo prosty sposób, który każdy zrozumie ale proszę nie oczekiwać po tym cudów. Do tego również wykorzystamy Fruity Stereo Shaper, ustawiamy tak jak na obrazku. To się nazywa Phase Cancellation (zniesienie fazy) znoszenie prawego kanału na lewy, a lewego na prawy, ale z odwróconą fazą. Jeśli będziemy mieli odrobinę szczęścia, to uda się wokal troszkę wyciszyć i osiągnąć jakiś efekt. Bas został przez to zniesiony do centrum i także zanikł. Tutaj przychodzi z pomocą opisywany w lekcji 11 - moduł Maximus. Regulujemy bardzo dokładnie i precyzyjnie tony niskie (LOW - podświetlone na zdjęciu)
Oczywiście efekt nigdy nie jest idealny i to zależy od utworu który obrabiamy ale na początek wystarczy aby bawić się w karaoke...
14. Fruity Delay Bank Jest taka bardzo pomocna wtyczka w zasobach FL Studio - Fruity Delay Bank i jak sama nazwa wskazuje pomoże nam osiągnąć ekspresyjne opóźnienia, efekty płynnego echa itp. Opcje & Funkcje W górnej części panelu głównego widzimy 4 gałki odpowiadających kolejno opcjom: Dry, Wet, Input, Feedback. Niżej widzimy 6 kategorii pod którymi kryją się takie oto opcje: INPUT: Input panning, Input volume FILT: Input filter gain, Input filter cutoff frequency, Input filter resonance/bandwidth FEEDBACK: Time, Time stereo offset, Feedback stereo separation, Feedback panning, Feedback volume Tutaj ustawiamy to co najważniejsze czyli opóźnienie w kanałach i stereo separację opóźnionych dźwięków oraz ich głośność. Warto pamiętać aby opcja "Feedback volume" nie była ustawiona na zbyt wielką wartość bo spowoduje to nieprzyjemne, intensywnie nachodzące na siebie pogłosy. FB FILT: Feedback filter gain, Feedback filter cutoff frequency, Feedback filter resonance/bandwidth GRAIN: Grain division, Grain shape OUT: To next delay, Output panning, Output volume
Wtyczka "Delay Bank" ma także gotowe presety, które jak zwykle są ukryte w menu, które otwieramy klikając prawym przyciskiem myszy na strzałki w górnym prawym rogu. Za pomocą kilku zaznaczeń w okienku Step Sequencer utworzymy ciekawą i rozwiniętą sekwencję perkusyjną, bądź pluck czy sekwencję arpeggio, a nawet przedłużymy ciekawy efekt specjalny. Zwłaszcza gdy każdemu instrumentowi przydzielimy osobny Delay Bank z innymi ustawieniami. Miłej zabawy i tworzenia własnych ekspresyjnych motywów!
15. Dashboard Dashboard - przydatne narzędzie czyli taka deska rozdzielcza - kontroler kontrolerów wtyczek Jak działa? Bardzo prosto. Podobnie jak Fruity Envelope Controller, tylko, że Dashboard nie tworzy automatów i nie nadaje sam efektów, (co nie zmienia faktu iż możemy sami zrobić automation clips dla jego kontrolerów) natomiast oddaje nam pełną kontrolę nad opcjami kryjącymi się pod zbiorem wszystkich gałek lub suwaków jakie sobie wybierzemy. Możemy po prostu wybrać kilka ustawień z różnych modułów lub z jednego, by mieć je pod ręką pod jednym narzędziem, na przykład dwie opcje z dwóch modułów Maximus pod jednym kontrolerem (bo tak też się zdarza, że tak trzeba zrobić) lub 2 opcje z jednego Limitera albo 5 opcji z różnych modułów osobno pod każdym suwakiem lub gałką. Tak więc wybieramy narzędzie Dashboard z Plugin Picker a i zaczynamy:
Klikamy zaznaczone miejsce czerwoną strzałką i pojawia się menu. Wybieramy rodzaj przełącznika jaki nas interesuje, ja przykładowo wybieram tylko jeden "Gray dull (30x30)", aby pokazać schemat działania. Następnie blokujemy klikając symbol kłódki zaznaczony na żółto. Teraz przechodzę do limitera i powiedzmy chcę naraz sterować opcjami "Gain" i "attack time", więc wysyłam je do kontrolera klikając na każdy regulator z osobna prawym przyciskiem myszy wybierając "Link to controller " Pojawia się okienko i tam wybieram mój kontroler, za każdym razem ten sam do każdego z regulatorów. Nie zapominając odznaczyć opcji "Remove conflicts" która jest powyżej. Gdy to zrobię - to przekręcając jednym kontrolerem, kontroluję dwa regulatory jednocześnie. Gotowe! Można oczywiście podpiąć więcej regulatorów pod jeden kontroler. Taka to rola użytecznego narzędzia Dashboard. To narzędzie ma także ustawienia automatyczne (małe strzałeczki w górnym prawym rogu aby otworzyć menu wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszy)
16. Filtr Vocodex Zabawa ma to do siebie, że jej wielką zaletą jest odkrywanie poprzez nią coraz to nowych możliwości, zarówno swoich jak i programu któremu ten blog jest poświęcony. Otwieramy PLUGIN PICKER (CTRL+F8 lub kliknięcie kółeczkiem na puste tło programu) Dziś wybieramy moduł VoCodeX. Jest to moduł do syntezy dźwięku - przetwarzający mowę, głos czy inne dźwięki w głos maszyny, robota o bardzo elektronicznej barwie znany z filmów sci-fi. Kluczowe elementy WET LEVEL - Podświetlana gałka na górze po lewej stronie służy do nadawania nasycenia i mocy naszemu głosowi. Im bardziej przekręcamy, by nadać nasycenia, tym podświetlenie wokół niej robi się jaśniejsze. Pierwszy suwak przy niej SOUNDGOODIZING LEVEL (SG) nieznacznie nadaje korekcji taki mastering, głos brzmi lepiej, bardziej radiowo - z podniesionym basem i sopranem. Obok znajdują się pionowe suwaki pierwszy z trzech MODULATOR PASS-THROUGH LEVEL - zaznaczony na żółto zmienia głos w bardziej realny lub modulowany. Kółeczko pod nim reguluje nasycenie tych efektów i barwę wydźwięku. Kolejny CARRIER PASS- THROUGH LEVEL zmienia ton efektów Carrier Synthesizer - jego głośność ustawiamy suwakiem zaznaczonym na zielono, a barwę regulujemy kółeczkiem pod nim. Będzie to taki unoszący się w przestrzeni ton - zmieniający się jak w efekcie Flanger. I ostatni CARRIER ADDED NOISE LEVEL - zaznaczony na niebiesko nadaje efekt hałasu/echo/szmeru rozprzestrzeniającego się w głębi tła w zależności od ustawionego efektu. Suwakiem regulujemy siłę, a kółeczko pod nim ma takie samo działanie jak przy poprzednich. To wszystko daje bardzo wiele kombinacji z efektami które te ustawienia regulują i działa różnie, dając różne rezultaty. "Bands - Distribution" służy do określania liczby wyświetlanych wartości w wizualizacji naszego dźwięku i przy tym adekwatnie moduluje dźwięk. Aby zmienić, to tak jak w przypadku innych tego typu ustawień omawianych w początkowych lekcjach - łapiemy kursorem i przesuwając go w górę lub w dół zmieniamy liczbę.
Po prawej stronie MODULATOR PITCH SHIFT - daje możliwość nadawania dźwiękowi bardziej żeńskiego lub męskiego wydźwięku. (zaznaczony na turkusowo) Oraz sterowanie "szerokością" dźwięku, zakresem skali i większego wydźwięku - liczby osób z okienkiem z cyframi poniżej MODULATOR UNISON SHIFT (zaznaczony na pomarańczowo). Na dole po lewej stronie mamy również 25 opcji do wyboru zawartych pod jednym przyciskiem obok napisu "Carrier Synthesizer". Gdy którąś ustawimy - obok przycisku pojawi się klawiatura muzyczna jak w module Sytrus. Są to takie efekty jak na przykład Weird, Machine, Robot, Pulse, Flanged Saw, Phased, Power, Organ czy Harsh. Na tej klawiaturze muzycznej możemy zaznaczyć kursorem klawisz - czyli ton, jaki chcemy aby dźwięk uzyskał (nawet kilka klawiszy jednocześnie) No cóż, jeśli mamy jakieś nagranie głosu możemy wrzucić je na Step Sequencer, czy Playlistę, by później wysłać tę próbkę (kanał) do miksera i zapiąć dla niej moduł Vocodex. Jeśli nie mamy takiego dźwięku - zawsze możemy kliknąć w duży napis "VCX" by usłyszeć "VOCODEX" dla testu. Gdy wybierzemy z jednej z trzech kategorii (klikając na te malutkie strzałeczki zaznaczone na biało w górnym prawym rogu - prawym przyciskiem myszy) "Special effects" efekt "Reverb" to usłyszymy zdecydowanie głos kobiety, zwłaszcza jeśli ustawienie suwaka opatrzonego symbolem ust będzie ustawiony ku górze, kółeczko pod nim będzie przekręcone w lewą stronę - puste, bez koloru, a podświetlana gałka będzie przekręcona w całkiem lewo (brak podświetlenia) Możemy też klikać w zaznaczony na czerwono na zdjęciu element by odsłuchiwać różne próbki w różnych tonach, z tym że już głosu męskiego z losowo wybranym efektem z menu na dole. Czy klikniemy napis czy zaznaczony element zawsze zauważymy jak dźwięk spływa po tym właśnie napisie VCX - taki dodatkowy efekt wizualny, który widać w zatrzymaniu delikatnie na pierwszym zdjęciu. Warto również pamiętać o opcji "automation clips" którą opisałem w lekcji o automatyce Playlisty. Tutaj można ustawić w taki sposób efekty czy to podświetlanej gałki głównej czy innych elementów (suwaki i kółeczka pod nimi) Gdy to ustawimy zobaczymy jak gałki same się przekręcają w czasie odtwarzania - oczywiście jeśli mamy jakiś dźwięk/wokal wrzucony na Step Sequencer opatrzony filtrem Vocodex to usłyszymy działanie tej automatyki. Myślę, że Vocodex w tworzeniu utworów eksperymentalnych (i nie tylko) może się okazać bardzo przydatnym narzędziem. Czemu więc nie korzystać z jego możliwości jakie oferuje. Gdy połączymy jego działanie z omawianymi w poprzednich lekcjach modułami, to otrzymamy już naprawdę coraz bardziej zaawansowane efekty, które wzbogacą nasz pomysł na utwór.
17. Okienko Renderowania Okienko Renderowania pojawia się gdy eksportujemy nasz projekt do pliku WAV/MP3/OGG/MIDI Aby zapisać naszą sekwencję ze Step Sequencera lub cały utwór z Playlisty jako na przykład plik WAV. klikamy "FILE" w głównym menu programu, następnie "Export" i wybieramy "Wave file". Wybieramy lokalizację i w okienku, które się pojawi klikamy "Start". Opiszę teraz zgodnie z obietnicą złożoną na początku dostępne opcje tego okienka. Delay compensation To kompensacja opóźnień (Enable PDC) Output format(s) To opcje zapisywania do formatów WAV, MP3, OGG lub MIDI. Wav to najlepsza jakość ale plik zajmuje więcej miejsca. Dithering Proces polegający na dodaniu do odtwarzanego strumienia dźwiękowego niskopoziomowego szumu (neutralnego dla naszych uszu), w zamian za redukcję zakłóceń. Alias-free TS404 Nie pozwala na użycie wygładzania fali wtyczkom Save ACIDized Zapisuje dodatkowe informacje (For the file to be used in Sonic Foundry's ACID) w pliku wav które potrafi odczytać ACID - powoduje podobno kłopotliwe błędy w plikach Wav więc lepiej odznaczyć. HQ for all plugins Jest to zachowanie najwyższej jakości dla wszystkich wtyczek, które wspierają tryb HQ Split mixer track Tutaj chodzi o podzielenie ścieżek miksera, co za tym idzie, każda ścieżka zostaje zapisana osobno. (Batch export mixer tracks into separate wave files) Save slice markers Zachowuje naniesione znaczniki/markery Disable max poly Ta opcja wyłącza limit dla polifonii na kanałach (Disable channels polyphony limit)
Resampling Tutaj są do wyboru opcje: 64, 128, 256, 512-point Sinc - znacznie podnoszą jakość ale bardzo spowalnia to czas renderowania jeśli wybierzemy wyższą wartość. Zaleca się używać 64-point Sinc. Looping Mode Stosuje się tylko do formatów WAV, MP3 oraz OGG i ma ona trzy tryby działania i określa zanik poszczególnych dźwięków po ostatnim takcie. Na playliście te pionowe linie określane są jako "bar": Leave remainder - Leave the rendered tail (renderings songs) Wrap remainder - Wrap the rendered tail (rendering loops) Cut remainder - Don't render the tail (rendering loops)
18. Toxic BioHazard Toxic Biohazard prezentuje hybrydowy silnik syntezy, łącząc najlepsze syntezy FM z subtraktywnymi. Z dodaniem ciepła, analogiczno-modelowanego filtra i wbudowanych efektów, oscylatorów + seqencer. Toxic Biohazard to abstrakcyjna idea komfortu prostoty i wspaniałej jakości dźwięku.