Wydział: Zarządzanie i Finanse Nazwa kierunku kształcenia: Finanse i Rachunkowość Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz Poziom studiów (I lub II stopnia): I stopnia Tryb studiów: Stacjonarne Profil kształcenia (ogólnoakademicki czy praktyczny): ogólnoakademicki Nazwa modułu (przedmiotu) kształcenia: (FIN-L.D/4949) Forma zajęć i punkty ECTS Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia wykłady 30 egzamin konsultacje 3 bez oceny praca własna * 3 Razem 0 4 Cele kształcenia Celem zajęć jest dostarczenie studentowi podstawowej wiedzy i umiejętności dotyczących zastosowania ochrony ubezpieczeniowej w gospodarce rynkowej i polityce społecznej, a także poznanie przez studentów metody ubezpieczenia i produktów ubezpieczeniowych w zarządzaniu danym ryzykiem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa domowego. 1 /
Efekty kształcenia Kategoria: WIEDZA OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_W1 Ma podstawową wiedzę o finansach i ubezpieczeniu, ich miejscu w obszarze nauk społecznych oraz w dziedzinie nauk ekonomicznych i w dziedzinie nauk prawnych. FR1A_W01 FR1A_W04 P_W2 Ma podstawową wiedzę o podmiotach ekonomicznych i prawnych związanych z rynkiem ubezpieczeniowym. FR1A_W02 FR1A_W03 P_W3 Zna i rozumie podstawowe pojęcia odnoszące się do organizacji i funkcjonowania oraz rozwoju rynku ubezpieczeniowego. FR1A_W06 FR1A_W11 FR1A_W12 FR1A_W13 P_W4 Ma podstawową wiedzę dotyczącą metody ubezpieczenia w zarządzaniu finansami na poziomie przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz oceny oferty ubezpieczeniowej. FR1A_W09 FR1A_W Kategoria: UMIEJĘTNOŚCI OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_U1 Prawidłowo interpretuje procesy, zjawiska i mechanizmy ekonomiczne i prawne w obszarze finansów i ubezpieczeń, w tym ich przyczyny, przebieg i konsekwencje. FR1A_U01 P_U2 Wykorzystuje podstawową wiedzę teoretyczną i metodykę analizowania procesów, mechanizmów i zjawisk z zakresu rynku ubezpieczeniowego. FR1A_U02 FR1A_U03 P_U3 Posiada umiejętności rozumienia i analizowania rynku ubezpieczeniowego i skutków społecznych jego ułomności. FR1A_U07 P_U4 Posiada umiejętności rozumienia i analizowania produktów ubezpieczeniowych i ich zastosowania w zarządzaniu ryzykiem podmiotów ekonomicznych. FR1A_U07 Kategoria: KOMPETENCJE SPOŁECZNE OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_K1 Jest nastawiony na ciągły rozwój i samodoskonalenie. FR1A_K01 2 /
Kategoria: KOMPETENCJE SPOŁECZNE OPIS EFEKTU ODNIESIENIE EFEKTU DO P_K2 Potrafi publicznie przekazywać wiedzę o procesach na rynku ubezpieczeniowym i wykazywać własną aktywność dydaktyczną w tym zakresie. FR1A_K07 Szczegółowe treści kształcenia NUMER OPIS ZAGADNIENIA FORMA ZAJĘĆ ILOŚĆ GODZIN 1 Ryzyko. Zarządzanie ryzykiem. Schemat ideowy metody ubezpieczenia. Definicje ryzyka (podejścia: potoczne, ilościowe, ekonomiczne). Ryzyko spekulatywne i ryzyko czyste (ubezpieczalne). Zarządzanie ryzykiem (czyim ryzykiem, kto zarządza, jak zarządza). Metody zarządzania ryzykiem. Swoiste cechy ubezpieczenia jako metody zarządzania ryzykiem. Definicje ubezpieczenia. Schemat ideowy metody ubezpieczenia. Ujęcie horyzontalne rozumowania: ryzyko, składka, zdarzenie losowe, strata, świadczenie. Umowa ubezpieczenia jako umowa dwustronna. Punkt widzenia strony popytowej: ubezpie-czający. Punkt widzenia strony podażowej: ubezpieczyciel zakład ubezpieczeń (umowa ubezpieczenia jako umowa kwalifikowana). 2 Schemat ideowy metody ubezpieczenia: ujęcie wertykalne rozumowania. Ujęcie wertykalne rozumowania. Między ryzykiem a składką po stronie ubezpieczającego: świadomość ubezpieczeniowa; przezorność ubezpieczeniowa; wniosek o ubezpieczenie. Między ryzykiem a składką po stronie zakładu ubezpieczeń: zorganizowanie i obsługa wspólnoty ryzyka; koasekuracja; Reasekuracja; rachunek aktuarialny; ogólne warunki ubezpieczenia (umowa ubezpieczenia jako umowa adhezyjna); wniosek ubezpieczeniowy; underwriting. Umowa ubezpieczenia jako umowa wzajemna. Między składką a zdarzeniem losowym: prewencja ubezpieczeniowa; zachowania ostrożnościowe; przestępczość ubezpieczeniowa. Między zdarzeniem losowym a stratą; obowiązek minimalizacji straty; zobowiązanie do pokrycia kosztów minimalizacji straty. Między stratą a świadczeniem; zasady kompensaty straty (zasady indemnizacji i miarkowania). 3 Składka. Zakres pokrycia ubezpieczeniowego. Świadczenie. Składka netto (rachunek aktuarialny). Składka brutto. Koszt ochrony ubezpieczeniowej. Wniosek ubezpieczeniowy. Underwriting. Wartość przedmiotu ubezpieczenia. Metody ustalania wartości przedmiotu ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia. Zakres pokrycia ubezpieczeniowego. Pełne pokrycie ubezpieczeniowe. Niedoubezpieczenie. Nadubezpieczenie. Pokrycie ubezpieczeniowe w ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej. Suma gwarancyjna. Pokrycie ubezpieczeniowe w ubezpieczeniach osobowych. Świadczenia (świadczenie, odszkodowanie). 3 /
NUMER OPIS ZAGADNIENIA FORMA ZAJĘĆ ILOŚĆ GODZIN 4 Instytucjonalizacja działalności ubezpieczeniowej. Instytucjonalizacja rynku ubezpieczeń i instytucjonalizacja działalności ubezpieczeniowej. Podstawy prawne instytucjonalizacji. Punkty widzenia: podażowy i popytowy. Instytucjonalizacja z punktu widzenia zakładu ubezpieczeń. Instytucjonalizacja z punktu widzenia ubezpieczającego. Instytucjonalizacja pośrednictwa ubezpieczeniowego (agent ubezpieczeniowy; broker ubezpieczeniowy). Instytucjonalizacja nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową (Komisja Nadzoru Finansowego zakres ubezpieczeniowy). Instytucjonalizacja gwarancji dla ochrony ubezpieczeniowej (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny). Instytucjonalizacja reprezentacji interesów (Polska Izba Ubezpieczeń; Rzecznik ubezpieczonych). Klasyfikacje ubezpieczeń. społeczne i gospodarcze. Ochrona ubezpieczenia przedsiębiorstwa i ochrona ubezpieczenia gospodarstwa domowego. majątkowe i osobowe. obowiązkowe i dobrowolne. komercyjne i non-profit. prywatne i publiczne. Klasyfikacja ustawowa. 6 Produkty ubezpieczeniowe. życiowe (Dział I). Produkty ubezpieczeń życiowych: (grupa 1) ubezpieczenia na życie; (grupa 2) ubezpieczenia po-sagowe; (grupa 3) ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym; (grupa 4) ubezpieczenia rentowe (annuity); (grupa ) ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe (jako opcje). Przykłady konstrukcji produktów. Marketing ubezpieczeń życiowych. 7 Produkty ubezpieczeniowe. Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe (Dział II). Produkty pozostałych ubezpieczeń osobowych: ubezpieczenia wypadkowe i ubezpieczenia chorobowe (jako produkty samodzielne ). casco (grupy 3, 4,, 6). cargo (grupa 7). mienia rzeczowego (grupy, 9). oc (grupy, 11, 12, 13). finansowe (grupy 14, 1, 16). ochrony prawnej (grupa 17). pobytu poza miejscem za-mieszkania (grupa 1). Przykłady konstrukcji produktów. Marketing ubezpieczeń majątkowych. Metoda ubezpieczenia w zabezpieczeniu społecznym. System zabezpieczenia społecznego. Katalog ryzyk społecznych. Zasady zabezpieczenia: zaopatrzeniowa, filantropijna a ubezpieczeniowa. Kryteria zróżnicowania zasad zabezpieczenia: źródła finansowania i charakter uprawnienia do świadczenia. Zastosowanie metody ubezpieczenia w zabezpieczeniu emerytalnym. Nowy system emerytalny jako konstrukcja ubezpieczeniowa. Zastosowanie metody ubezpieczenia w zabezpieczeniu zdrowotnym. Relacje: suplementarne, substytucyjne, komplementarne. Możliwości zorganizowania modelowego systemu zaopatrzeniowo-ubezpieczeniowego. 9 Finanse zakładu ubezpieczeń. Środki własne. Rodzaje kapitałów. Rodzaje przychodów. Składki. Fundusze ubezpieczeniowe. Działalność lokacyjna zakładów ubezpieczeń. Koszty działalności ubezpieczeniowej. Świadczenia i odszkodowania. Wymogi finansowe. Płynność finansowa. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe. Marginesy wypłacalności. Nadzór nad finansami zakładu ubezpieczeń. 4 /
NUMER OPIS ZAGADNIENIA FORMA ZAJĘĆ ILOŚĆ GODZIN Charakterystyka rynku ubezpieczeniowego. Kryteria i mierniki rozwoju rynku ubezpieczeń. Rozwój rynku ubezpieczeń z punktu widzenia gospodarstwa domowego (ilustracje statystyczne). Rozwój rynku ubezpieczeń z punktu widzenia przedsiębiorstwa (ilustracje statystyczne). Rozwój polskiego rynku ubezpieczeń na tle rynku międzynarodowego (ilustracje statystyczne). Zmiany dotyczące instytucjonalizacji rynku ubezpieczeniowego (wpływ przystąpienia do Unii Europejskiej). Wybrane regulacje unijne (ochrona konsumenta, wypłacalność, fundusze gwarancyjne). /
Warunki zaliczenia WYKŁADY FORMA ZALICZENIA WAGA FORMY ZALICZENIA Egzamin (tylko dla wykładów) 0 Obecność na zajęciach Praca na zajęciach Metody nauczania wykład wykład problemowy wykorzystujący prezentację, komentarze i analizę bieżących zdarzeń finansowych dyskusja omawianie "opisów przypadków" prezentacja multimedialna symulacja analiza tekstu konsultacje Literatura przedmiotu (obowiązkowa) T. Szumlicz. Ubezpieczenie społeczne. Teoria dla praktyki 200 J. Handschke, J. Monkiewicz (red.).. Podręcznik akademicki 20 Literatura przedmiotu (uzupełniająca) E. Kowalewski. Prawo ubezpieczeń gospodarczych 2006 J. Monkiewicz (red.). Podstawy ubezpieczeń tom II produkty 2001 6 /
Odniesienie efektów kształcenia do efektów kierunkowych, treści kształcenia, metod weryfikacji TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI WIEDZA P_W1 FR1A_W01 FR1A_W04 1 P_W2 FR1A_W02 FR1A_W03 1 P_W3 FR1A_W06 FR1A_W11 FR1A_W12 FR1A_W13 2 3 4 9 P_W4 FR1A_W09 FR1A_W 2 3 4 6 7 9 TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI UMIEJĘTNOŚCI P_U1 FR1A_U01 4 P_U2 FR1A_U02 FR1A_U03 P_U3 FR1A_U07 P_U4 FR1A_U07 6 7 TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI KOMPETENCJE SPOŁECZNE P_K1 FR1A_K01 aktywny udział w zajęciach 7 /
TREŚCI (NAUCZANIA) ODNIESIENIE DANEGO EFEKTU DO METODY WERYFIKACJI KOMPETENCJE SPOŁECZNE P_K2 FR1A_K07 6 7 udział w dyskusji /