RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU

RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU Toruń, wrzesień 2013 r.

SPIS TREŚCI WSTĘP.. 1 NAJWAŻNIEJSZE CECHY RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO- POMORSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU... 2 1. DYNAMIKA ZMIAN NA WOJEWÓDZKIM RYNKU PRACY 5 1.1. Uwarunkowania prawne. 5 1.2. Charakterystyka zmian na rynku pracy.. 7 2. Fundusz Pracy 15 2.1. Środki Funduszu Pracy przyznane według algorytmu 15 2.2. Dodatkowe środki Funduszu Pracy przyznane z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej 15 2.3. Wydatki z Funduszu Pracy... 17 3. PROBLEMATYKA WSPÓŁTWORZENIA I REALIZACJI POLITYKI RYNKU PRACY.. 18 3.1. Sejmik i Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego... 18 3.2. Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia... 19 3.3. Wojewódzka Rada Zatrudnienia 19 3.4. Realizacja programów rynku pracy... 20 3.4.1. Program Operacyjny Kapitał Ludzki. 20 Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie... 21 Projekt systemowy WUP Rynek Pracy pod Lupą 23 Działanie 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia... 26 Projekt systemowy WUP Przedsiębiorczość szansą na rozwój regionu kujawsko-pomorskiego... 27 3.4.1.1. Podsumowanie i ocena realizacji Priorytetu VI PO KL. 29 3.4.1.2. Pomoc Techniczna. 31 4. INNE PROGRAMY REALIZOWANE PRZEZ WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W TORUNIU... 32 4.1. Działalność informacyjno promocyjna... 32 4.2. Badania rynku pracy.. 34 4.3. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej. 35 4.4. Zagraniczne i krajowe pośrednictwo pracy 37 4.4.1. Zatrudnienie obywateli polskich za granicą... 37 4.4.2. EURES Europejskie Służby Zatrudnienia... 37 4.4.3. Krajowe pośrednictwo pracy.. 40 4.4.4. Agencje zatrudnienia.. 40 4.4.5. Wykonywanie pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę... 41 4.4.6. Podsumowanie i ocena zadań związanych z pośrednictwem pracy... 42 4.5. Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego 43 4.6. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych... 44 5. AKTYWIZACJA BEZROBOTNYCH W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY.. 46 5.1. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej 46

5.1.1. Wolne miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej 53 5.1.2. Wolne miejsca aktywizacji zawodowej. 56 5.2. Podjęcia pracy 58 5.3. Szkolenia 63 5.4. Staż. 64 5.5. Przygotowanie zawodowe dorosłych. 66 5.6. Prace społecznie użyteczne 67 5.7. Realizacja indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisanie kontraktu socjalnego.. 69 5.8. Bezrobotni objęci Indywidualnym Planem Działania 70 6. STRUKTURA I BILANS BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM 72 6.1. Bezrobotne kobiety 72 6.2. Bezrobocie na wsi.. 80 6.3. Osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. 87 6.4. Bezrobotni zwolnieni z przyczyn zakładu pracy 90 6.5. Bezrobotni z prawem do zasiłku 93 6.6. Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy ogółem... 95 6.7. Bezrobotni do 25 roku życia.. 99 6.8. Bezrobotni powyżej 50 roku życia. 106 6.9. Długotrwale bezrobotni.. 113 6.10. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych. 120 6.11. Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego. 123 6.12. Bezrobotni bez wykształcenia średniego... 125 6.13. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka.. 128 6.14. Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia. 131 6.15. Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia 134 6.16. Bezrobotni niepełnosprawni... 137 6.17. Bezrobotni po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego.. 141 6.18. Bezrobotni według wieku i wykształcenia. 141 6.19. Bezrobotni według stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy... 142 6.20. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy 143 6.21. Bezrobotni według zawodów i specjalności.. 144 7. POSZUKUJĄCY PRACY... 146 TABELE 149 ANEKS Wskaźniki aktywizacji wybranych grup bezrobotnych w województwie kujawsko-pomorskim w I półroczu w latach 2012 2013.. 235

SPIS TABEL 1. Stan i struktura bezrobocia... 149 2. Bezrobotni zarejestrowani w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego według płci... 150 3. Bezrobotni zarejestrowani napływ i wyrejestrowani odpływ w I półroczu 2013 r 151 4. Bilans bezrobotnych w kolejnych miesiącach I półrocza 2013 roku... 152 5. Bilans bezrobotnych ogółem w I półroczu 2013 r. według powiatów... 153 6. Bilans bezrobotnych kobiet w I półroczu 2013 r. według powiatów... 155 7. Bezrobotni posiadający prawo do zasiłku... 157 8. Bezrobotni zwolnieni z przyczyn zakładu pracy i zapowiedzi zwolnień oraz zwolnienia monitorowane w I półroczu 2013 roku... 158 9. Zgłoszenia zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy według sekcji PKD 2007 w I półroczu 2013 roku... 159 10. Bezrobotni zarejestrowani oraz stopa bezrobocia... 160 11. Bezrobotni zamieszkali na wsi... 161 12. Bezrobotni zamieszkali na wsi według płci... 162 13. Bilans bezrobotnych zamieszkałych na wsi w I półroczu 2013 r. według powiatów... 163 14. Wybrane kategorie bezrobotnych... 165 15. Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy... 166 16. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy według powiatów... 167 17. Dynamika zmian wśród osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy w I półroczu 2013 roku według powiatów... 168 18. Bezrobotni do 25 roku życia według powiatów... 169 19. Bilans bezrobotnych do 25 roku życia w I półroczu 2013 r. według powiatów... 170 20. Osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w I półroczu 2013 roku według powiatów... 172 21. Bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą, do 27 roku życia w I półroczu 2013 roku według powiatów... 173 22. Bezrobotni powyżej 50 roku życia według powiatów... 174 23. Bilans bezrobotnych powyżej 50 roku życia w I półroczu 2013 r. według powiatów... 175 24. Długotrwale bezrobotni według powiatów... 177 25. Bilans długotrwale bezrobotnych w I półroczu 2013 r. według powiatów... 178 26. Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych według powiatów... 180 27. Dynamika zmian wśród bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych w I półroczu 2013 roku według powiatów... 181 28. Bezrobotni bez doświadczenia zawodowego według powiatów... 182 29. Dynamika zmian wśród bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego w I półroczu 2013 roku według powiatów... 183 30. Bezrobotni bez wykształcenia średniego według powiatów... 184 31. Dynamika zmian wśród bezrobotnych bez wykształcenia średniego w I półroczu 2013 roku według powiatów... 185 32. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka według powiatów... 186 33. Dynamika zmian wśród bezrobotnych kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka w I półroczu 2013 roku według powiatów... 187

34. Bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia... 188 35. Dynamika zmian wśród bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia w I półroczu 2013 roku według powiatów... 189 36. Bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia... 190 37. Dynamika zmian wśród bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia w I półroczu 2013 roku według powiatów... 191 38. Bezrobotni niepełnosprawni według powiatów... 192 39. Niepełnosprawni bezrobotni i poszukujący pracy w I półroczu 2013 roku według powiatów... 193 40. Bezrobotni po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego... 194 41. Dynamika zmian wśród bezrobotnych po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego w I półroczu 2013 roku według powiatów... 195 42. Bezrobotni cudzoziemcy w I półroczu 2013 roku według powiatów... 196 43. Dynamika zmian wśród bezrobotnych cudzoziemców w I półroczu 2013 roku według powiatów... 197 44. Osoby, które nabyły uprawnienia do dodatku aktywizacyjnego w wyniku podjęcia zatrudnienia w I półroczu 2013 roku... 198 45. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w I półroczu 2013 roku według powiatów... 199 46. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej najczęściej zgłaszane do pup w I półroczu 2013 roku... 200 47. Szkolenia bezrobotnych według powiatów w I półroczu 2013 roku... 201 48. Staże bezrobotnych według powiatów w I półroczu 2013 roku... 202 49. Przygotowanie zawodowe dorosłych według powiatów w I półroczu 2013 roku... 203 50. Prace społecznie użyteczne według powiatów w I półroczu 2013 roku... 204 51. Bezrobotni, którzy rozpoczęli realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisali kontrakt socjalny według powiatów w I półroczu 2013 roku... 205 52. Uczestnictwo w działaniach realizowanych w ramach projektów współfinansowanych z EFS w I półroczu 2013 roku... 206 53. Bezrobotni objęci Indywidualnym Planem Działania w I półroczu 2013 roku... 207 54. Bezrobotni według wieku... 208 55. Bezrobotni w powiatach według wieku... 209 56. Bezrobotni według poziomu wykształcenia... 210 57. Bezrobotni w powiatach według poziomu wykształcenia... 211 58. Bezrobotni według stażu pracy... 212 59. Bezrobotni w powiatach według stażu pracy... 213 60. Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy... 214 61. Bezrobotni w powiatach według czasu pozostawania bez pracy... 215 62. Bezrobotni oraz poszukujący pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy... 216 63. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy ogółem według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy... 217 64. Bezrobotne kobiety będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy według czasu pozostawania bez pracy, wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy... 218 65. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy... 219 66. Bezrobotni w powiatach wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007)... 220

67. Bezrobotni województwa kujawsko-pomorskiego według wielkich grup zawodów... 222 68. Zawody najczęściej spotykane wśród bezrobotnych... 223 69. Poszukujący pracy w województwie kujawsko-pomorskim według powiatów... 224 70. Napływ i odpływ poszukujących pracy w I półroczu 2013 roku... 225 71. Poszukujący pracy objęci Indywidualnym Planem Działania w I półroczu 2013 roku... 226 72. Zarejestrowani poszukujący pracy w powiatach według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007)... 227 73. Środki Funduszu Pracy na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej (w tys. zł)... 229 74. Struktura wydatków Funduszu Pracy ogółem w I półroczu 2013 roku wg powiatów (w tys. zł)... 230 75. Struktura wydatków Funduszu Pracy na programy na rzecz promocji zatrudnienia w I półroczu 2013 roku według powiatów (w tys. zł)... 232

STOPA BEZROBOCIA WEDŁUG WOJEWÓDZTW STAN W KOŃCU CZERWCA 2013 R. Pomorskie Zachodniopomorskie 17,0% (+0,3 pkt.%) 13,2% (+0,9 pkt.%) Kujawsko- Pomorskie 17,6% (+0,9 pkt.%) Warmińsko- Mazurskie 20,2% (+0,8 pkt.%) Mazowieckie Podlaskie 14,4% (+0,7 pkt.%) Lubuskie 15,3% Wielkopolskie 9,7% 11,1% (+1,1 pkt.%) (+0,2 pkt. %) (+0,7 pkt. %) Łódzkie Dolnośląskie 13,2% (+0,8 pkt.%) Opolskie 13,8% (+0,6 pkt.%) 14,0% (+0,7 pkt.%) Śląskie 11,2% Świętokrzyskie 15,4% (+0,6 pkt.%) Lubelskie 13,8% (+0,9 pkt.%) w procentach 12,0 i mniej (4) (+1,0 pkt.%) Małopolskie 11,5% (+1,0 pkt.%) Podkarpackie 15,5% (+0,6 pkt.%) 12,1-15,9 (9) 16,0 i więcej (3) Polska - 13,2% (+0,9 pkt.%) (ZMIANA STOPY BEZROBOCIA DO STANU W KOŃCU CZERWCA 2012 R.) Źród ło: Opracowan ie własne WUP w Toruniu na podstawie danych G łównego Urzędu Statystyczn ego

1 WSTĘP Analiza pt. Rynek pracy w województwie kujawsko-pomorskim w I półroczu 2013 roku przygotowana została w Wydziale Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. Opracowanie charakteryzuje najważniejsze cechy wojewódzkiego rynku pracy oraz przedstawia dynamikę zmian dokonujących się w tej dziedzinie. Analiza zawiera także informacje o realizacji programów samorządu województwa oraz inicjatywach partnerów społecznych, zmierzających do poprawy sytuacji na lokalnych rynkach pracy. W zakresie informacji o strukturze i aktywizacji bezrobotnych wykorzystano dane ze sprawozdawczości sporządzanej przez powiatowe urzędy pracy w ramach realizacji Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2013. Wykorzystano również informacje przygotowane przez odpowiednie wydziały WUP. Opracowanie zawiera część opisową oraz zestawienie danych w ujęciu tabelarycznym. Jeśli nie zaznaczono inaczej źródłem wszystkich tabel i wykresów są: MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy (wraz z załącznikami), MPiPS-02 Sprawozdanie o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy oraz zestawienia własne Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. Tablice i wykresy zostały przygotowane metodą komputerowych zestawień i agregacji danych. Ze względu na elektroniczną technikę zaokrągleń, dane mogą nie sumować się do 100%. ADMITTANCE Analysis Labour Market in Kujawsko-Pomorskie Voivodship in the first half year 2013 was prepared by Department of Research and Analyses of Voivodship Labour Office in Toruń. A publication characterises major factors of regional labour market and shows a dynamic of changes achieving in this field. The analysis contains also information about realisation programmes of voivodship self government and initiatives of social partners tending to improvement a situation on the local labour markets. In range of information about structure and activation unemployed were used data from report made by Powiat Labour Offices using by realisation decree of Council of Ministers concern with statistic research of public statistics on year 2013. Also information prepared by suitable departments of Voivodship Labour Office (WUP) was used. The publication contains written parts and combination of data in tables. If it is not specified otherwise the source of all tables and graphs are: MPiPS-01 Report of labour market (with appendix), MPiPS-02 Report of incomes and expenditures from Labour Fund and Voivodship s Labour Office in Toruń data combinations. Tables and diagrams were made by computer s combinations and adding of data. With regard for adaptation computer calculation data can t be added to 100 per cent. Przy publikacji danych WUP prosimy o podanie źródła When publishing the WUP data please indicate the source

2 NAJWAŻNIEJSZE CECHY RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W I PÓŁROCZU 2013 ROKU 1. W I półroczu 2013 roku w województwie kujawsko-pomorskim odnotowano w skali roku: dalszy spadek przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw (o 0,8%, przed rokiem wystąpił w tym zakresie spadek o 0,7%) i równocześnie wzrost liczby podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON (o 2,1%, przed rokiem odnotowano w tym zakresie wzrost o 0,7%). 2. Według stanu w dniu 30 czerwca 2013 roku w województwie kujawskopomorskim zarejestrowanych pozostawało 145 781 bezrobotnych. Było to o 5,7% (4302 osoby) więcej niż w końcu czerwca roku poprzedniego (w tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych wzrosła o 7,4%). W odniesieniu do końca 2012 roku liczba bezrobotnych w województwie zmniejszyła się o 2,1%, czyli 3058 osób (w Polsce w tym czasie spadek wyniósł 1,3%). 3. Wskaźnik stopy bezrobocia (charakteryzujący udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo) dla województwa kujawsko-pomorskiego wyniósł w czerwcu 2013 roku 17,6%. W porównaniu z czerwcem 12 stopa bezrobocia w województwie wzrosła o 0,9 pkt. proc. (w tym samym czasie w Polsce wskaźnik ten wzrósł także o 0,9 pkt. proc. i wyniósł 13,2%), natomiast w odniesieniu do grudnia 12 spadek stopy bezrobocia w województwie wyniósł 0,3 pkt. proc. (w tym samym czasie w Polsce stopa bezrobocia zmalała o 0,2 pkt. proc.). W dalszym ciągu utrzymuje się duże zróżnicowanie w poziomie bezrobocia pomiędzy powiatami województwa: najniższy poziom stopy bezrobocia występuje w Bydgoszczy (9,1%) i Toruniu (10,2%), najwyższy w powiecie włocławskim (26,7%). 4. W I półroczu 2013 roku województwo kujawsko-pomorskie na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizację zawodową bezrobotnych otrzymało z Funduszu Pracy środki w wysokości 237 895,1 tys. zł (w kwocie ujęto decyzję MPiPS z 5.07.2013 r. III transza). Było to o 52,5% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego (kiedy kwota ta wyniosła 155 979,6 tys. zł). 5. W I półroczu 2013 roku wydatki Funduszu Pracy w województwie kujawskopomorskim wyniosły 247 590,7 tys. zł. (o 33,4% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego). Wzrost dotyczył przede wszystkim wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia (o 101,5%). Wydatki na zasiłki dla bezrobotnych wzrosły o 12,1%, dodatki aktywizacyjne o 2,8%, a świadczenia integracyjne o 70,7%. 6. W I półroczu 2013 roku w ramach Priorytetu VI PO KL w województwie kujawsko-pomorskim podpisano umowy na łączną kwotę 119 771 770,58 zł (w tym w ramach Poddziałania 6.1.3 20 aneksów zwiększających wartość projektów systemowych PUP o 105 566 727,84 zł), co stanowi 103,7% założeń przyjętych w Planie działania na 2013 r. Pomoc kierowana była głównie do osób pozostających bez zatrudnienia najbardziej defaworyzowanych na rynku pracy, do których zaliczane są: kobiety (w tym zwłaszcza powracające oraz wchodzące po

3 raz pierwszy na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci), osoby niepełnosprawne, osoby długotrwale bezrobotne, osoby w wieku 15-24 lata ale również osoby w wieku 50-64 lata, osoby z terenów wiejskich. 7. W I półroczu 2013 roku Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu realizował w partnerstwie z Powiatowymi Urzędami Pracy dwa własne projekty systemowe w ramach Priorytetu VI PO KL: Rynek Pracy pod Lupą trzyletni projekt (okres realizacji: styczeń 2011 grudzień 2013) mający na celu pozyskanie i upowszechnienie wiedzy na temat zapotrzebowania na pracowników o określonych zawodach i umiejętnościach oraz wiedzy o rynku szkoleniowym w regionie, Przedsiębiorczość szansą na rozwój regionu kujawsko-pomorskiego projekt adresowany do 2500 bezrobotnych, chcących otworzyć własną firmę, w ramach którego zaplanowano wypłatę dotacji na podjęcie działalności gospodarczej oraz wsparcie dodatkowe w postaci szkoleń z zakresu ABC przedsiębiorczości (okres realizacji: czerwiec 2012 r. grudzień 2014 r.). 8. Najważniejsze zjawiska zachodzące na regionalnym rynku pracy w I półroczu 2013 r., w odniesieniu do analogicznego okresu roku poprzedniego: wzrosła liczba nowych rejestracji bezrobotnych (11,1% więcej niż w I półroczu roku poprzedniego) i równocześnie (o 12,4%) zwiększyła się liczba osób wyłączonych z ewidencji; w I półroczu 2013 roku w urzędach pracy zarejestrowało się 89 843 bezrobotnych, a z rejestrów wyłączono 92 901 osób; wzrosła liczba bezrobotnych, którzy rozpoczęli zatrudnienie: pracę podjęło 41 789 bezrobotnych, o 13,1% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego (w I półroczu 2012 roku odnotowano w tym względzie spadek o 7,0%); wzrost dotyczył zarówno zatrudnienia niesubsydiowanego (o 9,1%), jak i zatrudnienia subsydiowanego (o 41,2%), wzrosła liczba bezrobotnych objętych aktywizacją: z innych niż zatrudnienie form aktywizacji (szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe dorosłych i prace społecznie użyteczne) skorzystało w I półroczu 2013 roku 18 859 bezrobotnych (o 58,5% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego), o 20,1% wzrosła liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, których zgłoszono łącznie 33 875; wzrost dotyczył zarówno zgłoszonych propozycji na zatrudnienie niesubsydiowane, których zgłoszono 13 363 (o 4,8% więcej niż w I półroczu poprzedniego roku), jak i form subsydiowanych: liczba ofert na zatrudnienie subsydiowane wyniosła 5307 i zwiększyła się o 20,4%, natomiast liczba oferowanych miejsc aktywizacji zawodowej wyniosła 15 205 i zwiększyła się o 37,8%, na zbliżonym poziomie utrzymała się liczba zapowiedzi zwolnień z przyczyn zakładów pracy (38 zgłoszeń, wobec 35 w I półroczu poprzedniego roku), zmniejszyła się natomiast liczba osób przewidzianych do zwolnienia (917 osób, wobec 1376 przed rokiem); najwięcej zapowiedzi zwolnień grupowych pochodziło od pracodawców działających w sekcji Handel

4 hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (34,2% ogółu), natomiast 64,9% ogółu osób przewidzianych do zwolnienia pracowało wcześniej w sekcji Przetwórstwo przemysłowe, utrzymuje się struktura bezrobotnych pod względem cech społecznodemograficznych: wśród bezrobotnych 92,5% (134 780 osób) stanowiły osoby posiadające status będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy (przed rokiem było to odpowiednio: 92,4% i 127 430 osób), w odniesieniu do końca czerwca 2012 roku najbardziej wzrósł udział osób zwolnionych z przyczyn zakładu pracy, którzy stanowią obecnie 4,7% ogółu bezrobotnych (o 2,1 pkt. proc. więcej niż przed rokiem) oraz osób powyżej 50 roku życia (obecnie 21,6%, o 1,1 pkt. proc. więcej niż przed rokiem), na zbliżonym poziomie utrzymała się liczba osób, które powróciły z zagranicy i zwróciły się do WUP z wnioskiem o zasiłek dla bezrobotnych (642 osoby, wobec 675 osób w I półroczu 2012 r.), wzrosła (o 13,1%) liczba klientów zainteresowanych korzystaniem z pomocy Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (13 233 osoby, wobec 11 701 osób w I półroczu 2012 r.), zwiększyła się liczba wolnych miejsc pracy zgłaszanych przez pracodawców krajowych (175 wobec 120 w I półroczu poprzedniego roku) w ramach pośrednictwa pracy ponadpowiatowego i międzywojewódzkiego; zmniejszyła się natomiast liczba ofert pracy zgłaszanych w ramach EURES (2264 wolnych miejsc pracy wobec 2331 w I półroczu poprzedniego roku), zmniejszyła się liczba rejestrowanych oświadczeń pracodawców o zamiarze powierzenia wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (917 oświadczeń, wobec 1142 w I półroczu 2012 r.), wzrosła liczba wniosków dotyczących wypłat świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych: w I półroczu 2013 r. do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu wpłynęły 103 wnioski indywidualne oraz 26 wykazów zbiorczych i uzupełniających, łącznie od 62 pracodawców (w analogicznym okresie roku poprzedniego było to odpowiednio: 77 wniosków indywidualnych, 17 wykazów zbiorczych i 50 pracodawców).

5 1. DYNAMIKA ZMIAN NA WOJEWÓDZKIM RYNKU PRACY 1.1. UWARUNKOWANIA PRAWNE Z dniem 1 stycznia 2013 r. weszły w życie cztery zmiany ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 637) dokonała zmiany art. 2 definicji bezrobotnego w zakresie wieku emerytalnego zmiana związana z nowelizacją przepisów emerytalnych zamiast wskazania konkretnego wieku odesłanie do przepisów szczególnych; ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. poz. 1456) do art. 108 dodano ust. 1e i utrzymano w 2013 r. finansowanie staży podyplomowych oraz szkoleń specjalizacyjnych lekarzy i lekarzy dentystów, o których mowa w przepisach o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz staży podyplomowych oraz specjalizacji pielęgniarek i położnych, o których mowa w przepisach o zawodach pielęgniarki i położnej; ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529) zmiana ust.7 w art. 90 w zakresie delegacji ustawowej dla Prezesa GUS; ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548) zmiana w definicji bezrobotnego i składek Funduszu Pracy związana ze zmianą przepisów o świadczeniach rodzinnych. W dniu 13 czerwca 2013 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 674 opublikowany został jednolity tekst ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Ustawa z dnia 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw opublikowana 13 czerwca 2013 r. pod poz. 675 w art. 15 dokonała zmian w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674). Zmian dokonano w następujących przepisach: 1) w art. 33 zmianie uległ ust. 4d, który otrzymał brzmienie: 4d. Starosta nie może pozbawić statusu bezrobotnego kobiety w ciąży z powodu niezdolności do pracy związanej z ciążą trwającej przez nieprzerwany okres 90 dni, o którym mowa w ust. 4 pkt 9, z wyłączeniem przypadku złożenia wniosku o pozbawienie tego statusu przez samą bezrobotną., Zmianie uległa kwestia utraty statusu bezrobotnego kobiety w okresie połogu. Ta kwestia objęta została odrębnie regulacją w ust. 4g art. 33 ustawy, która obejmuje okresy 20 tygodni + 6 tygodni + 26 tygodni. 2) w art. 33 dodano ust. 4g: 4g. Starosta nie może pozbawić statusu bezrobotnego: 1) kobiety po urodzeniu dziecka, 2) bezrobotnego po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza,

6 z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej z uwagi na brak zdolności i gotowości do podjęcia zatrudnienia spowodowany opieką nad tym dzieckiem przez okres, przez który przysługiwałby im, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek macierzyński w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego, z wyłączeniem przypadku złożenia wniosku o pozbawienie tego statusu przez samego bezrobotnego. 3) zmianie uległ art. 104a, który otrzymał brzmienie: Art. 104a. Pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne nie opłacają składek na Fundusz Pracy za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego. Rozszerzono zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy na sytuację po powrocie pracownika z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego. Powyższe zmiany obowiązują od dnia 17 czerwca 2013 r. Zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 17 maja 2013 r. (Monitor Polski poz. 392) przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2013 r. wyniosło 3.740,05 zł i jest wyższe od wynagrodzenia z IV kwartału 2012 r. o 49,75 zł. W związku z powyższym w umowach zawieranych przez starostów dotyczących usług i instrumentów rynku pracy od 1 czerwca br. zastosowanie ma ww. przeciętne wynagrodzenie, co oznacza, że trzykrotność tej kwoty w przypadku wydatkowania na szkolenia lub studia podyplomowe wynosi 11 220,15 zł, a w przypadku dotacji na działalność lub utworzenie stanowiska pracy sześciokrotność tego wynagrodzenia tj. 22 440,30 zł.

7 1.2. CHARAKTERYSTYKA ZMIAN NA RYNKU PRACY Urząd Statystyczny w Bydgoszczy podał *, że w I półroczu 2013 roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w województwie kujawskopomorskim wyniosło 242,4 tys. osób, co oznacza spadek w odniesieniu do I półrocza 2012 r. o 0,8%, wobec spadku o 0,7% w analogicznym okresie roku poprzedniego (w Polsce w I półroczu br. odnotowano w tym zakresie spadek o 1,0% **, wobec wzrostu o 0,5% w roku poprzednim). W województwie przeciętne zatrudnienie w okresie styczeń-czerwiec br. najbardziej zmalało w skali roku w zakwaterowaniu i gastronomii (o 13,9%) oraz w budownictwie (o 7,4%). W końcu czerwca 2013 r. w województwie kujawsko-pomorskim w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (REGON), zarejestrowane były 189 244 podmioty (bez osób prowadzących gospodarstwa indywidualne w rolnictwie). Było to 2,1% więcej niż w końcu I półrocza roku poprzedniego. Według stanu w dniu 30 czerwca 2013 roku, w województwie kujawskopomorskim zarejestrowanych pozostawało 145 781 bezrobotnych. Było to o 5,7% (4302 osoby) więcej niż w końcu czerwca roku poprzedniego *** (w tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych wzrosła o 7,4%). Wzrost liczby bezrobotnych, w odniesieniu do czerwca 2012 r., odnotowano w 22 powiatach: od 0,7% w powiecie wąbrzeskim (21 osób), do 12,7% w Toruniu (1078 osób). Największy bezwzględny wzrost (o 1204 osoby) wystąpił w Bydgoszczy. Spadek liczby bezrobotnych odnotowano jedynie w powiecie lipnowskim (o 4,7% czyli 312 osób). Liczba bezrobotnych kobiet wzrosła na przestrzeni roku o 1,3% (986 osób), natomiast liczba bezrobotnych mężczyzn o 11,4% (6910 osób). Wskaźnik stopy bezrobocia (charakteryzujący udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo) dla województwa kujawsko-pomorskiego wyniósł w czerwcu 2013 r. 17,6%. W porównaniu z czerwcem 12, stopa bezrobocia w województwie wzrosła o 0,9 pkt. proc. (w tym samym czasie w Polsce wskaźnik ten wzrósł także o 0,9 pkt. proc. i wyniósł 13,2%). Podobnie jak w latach poprzednich, w regionie kujawsko-pomorskim stopa bezrobocia niższa niż średnia krajowa wystąpiła tylko w dwóch powiatach grodzkich: Bydgoszczy (9,1%) i Toruniu (10,2%). Najwyższą wartość wskaźnik ten osiągnął w powiecie włocławskim (26,7%). Utrzymuje się duże zróżnicowanie między stopą bezrobocia w podregionie bydgoskotoruńskim (11,0%), a wartością tego wskaźnika w podregionie grudziądzkim (20,8%) i włocławskim (22,8%). * Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa kujawsko-pomorskiego w czerwcu 2012 r. Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, 26.07.2013 r. ** http://www.stat.gov.pl/gus/5840_1786_plk_html.htm *** w okresie czerwiec 2011 r. czerwiec 2012 r. w województwie kujawsko-pomorskim odnotowano wzrost liczby bezrobotnych o 3,2% (4302 osoby)

8 Podregiony i powiaty Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według podregionów i powiatów Stan w końcu okresu Bezrobotni Stopa bezrobocia czerwiec 2012 czerwiec 2013 osoby Polska 1 964 445 2 109 145 144 700 7,4 12,3 13,2 0,9 Województwo razem 137 885 145 781 7 896 5,7 16,7 17,6 0,9 Podregion bydgosko-toruński 33 577 36 682 3 105 9,2 10,1 11,0 0,9 Bydgoski 4 864 5 099 235 4,8 12,8 13,3 0,5 Toruński 6 491 7 079 588 9,1 17,9 19,3 1,4 m. Bydgoszcz 13 763 14 967 1 204 8,7 8,4 9,1 0,7 m. Toruń 8 459 9 537 1 078 12,7 9,1 10,2 1,1 Podregion grudziądzki 39 243 40 834 1 591 4,1 20,1 20,8 0,7 Brodnicki 4 137 4 315 178 4,3 14,1 14,6 0,5 Chełmiński 4 294 4 445 151 3,5 23,9 24,6 0,7 Golubsko-Dobrzyński 3 661 3 923 262 7,2 21,8 23,1 1,3 Grudziądzki 3 685 3 765 80 2,2 26,2 26,6 0,4 Sępoleński 3 147 3 171 24 0,8 22,9 23,1 0,2 Świecki 6 016 6 400 384 6,4 17,1 18,0 0,9 Tucholski 3 401 3 753 352 10,3 19,2 20,8 1,6 Wąbrzeski 2 974 2 995 21 0,7 21,5 21,6 0,1 m. Grudziądz 7 928 8 067 139 1,8 21,8 22,2 0,4 Podregion włocławski 65 065 68 265 3 200 4,9 21,9 22,8 0,9 Aleksandrowski 4 188 4 589 401 9,6 20,3 21,9 1,6 Inowrocławski 14 077 14 938 861 6,1 22,1 23,1 1,0 Lipnowski 6 653 6 341-312 -4,7 26,9 26,0-0,9 Mogileński 3 499 3 920 421 12,0 19,8 21,7 1,9 Nakielski 5 978 6 558 580 9,7 21,6 23,3 1,7 Radziejowski 3 521 3 588 67 1,9 22,4 22,8 0,4 Rypiński 3 072 3 451 379 12,3 18,3 20,2 1,9 Włocławski 8 318 8 761 443 5,3 25,7 26,7 1,0 Żniński 5 360 5 474 114 2,1 21,1 21,5 0,4 m. Włocławek 10 399 10 645 246 2,4 19,7 20,1 0,4 * dane zostały zmienione w stosunku do wcześniej opublikowanych wzrost/ spadek Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy oraz dane GUS www.stat.gov.pl i MPiPS www.mpips.gov.pl % czerwiec 2012* czerwiec 2013 wzrost/ spadek (w pkt. proc.) W odniesieniu do końca grudnia 2012 roku, liczba bezrobotnych w województwie kujawsko-pomorskim zmniejszyła się o 2,1% (3058 osób) *, a co za tym idzie zmniejszeniu o 0,3 pkt. proc. uległa też stopa bezrobocia (w tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 1,3%, a stopa bezrobocia uległa zmniejszeniu o 0,2 pkt. proc.). * w analogicznym okresie roku poprzedniego (grudzień 2011 czerwiec 2012) spadek liczby bezrobotnych w województwie wyniósł 1,2% (1737 osób)

9 W I półroczu 2013 roku spadek liczby bezrobotnych wystąpił w 19 powiatach: od 0,2% (9 osób) w powiecie chełmińskim do 11,3% (805 osób) w powiecie lipnowskim. Wzrost liczby bezrobotnych odnotowano natomiast w 4 powiatach: toruńskim (o 1,6%, czyli 109 osób), mogileńskim (o 5,7%, czyli 211 osób), w Bydgoszczy (o 7,5% czyli 1050 osób) oraz Toruniu (o 8,3% czyli 729 osób). Zmiany w liczbie bezrobotnych w I półroczu 2013 roku według powiatów Bezrobotni Powiaty grudzień czerwiec 2012 2013 wzrost/ spadek osoby % Województwo razem 148 839 145 781-3 058-2,1 Bydgoszcz powiat grodzki 13 917 14 967 1 050 7,5 Bydgoszcz powiat ziemski 5 243 5 099-144 -2,7 Grudziądz powiat grodzki 8 380 8 067-313 -3,7 Grudziądz powiat ziemski 4 064 3 765-299 -7,4 Toruń powiat grodzki 8 808 9 537 729 8,3 Toruń powiat ziemski 6 970 7 079 109 1,6 Włocławek powiat grodzki 10 927 10 645-282 -2,6 Włocławek powiat ziemski 9 480 8 761-719 -7,6 Aleksandrów Kujawski 4 914 4 589-325 -6,6 Brodnica 4 562 4 315-247 -5,4 Chełmno 4 454 4 445-9 -0,2 Golub-Dobrzyń 4 050 3 923-127 -3,1 Inowrocław 15 269 14 938-331 -2,2 Lipno 7 146 6 341-805 -11,3 Mogilno 3 709 3 920 211 5,7 Nakło nad Notecią 6 655 6 558-97 -1,5 Radziejów 3 875 3 588-287 -7,4 Rypin 3 494 3 451-43 -1,2 Sępólno Krajeńskie 3 515 3 171-344 -9,8 Świecie 6 667 6 400-267 -4,0 Tuchola 3 807 3 753-54 -1,4 Wąbrzeźno 3 120 2 995-125 -4,0 Żnin 5 813 5 474-339 -5,8 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy W odniesieniu do końca poprzedniego roku liczba bezrobotnych kobiet zmniejszyła się o 2,7% (2198 osób), natomiast liczba bezrobotnych mężczyzn spadła o 1,3% (860 osób).

10 Podobnie jak w roku poprzednim, w I półroczu 2013 roku w województwie kujawsko-pomorskim wzrost liczby bezrobotnych wystąpił w styczniu i lutym, natomiast w kolejnych miesiącach odnotowano spadki. Bezrobotni w województwie kujawsko-pomorskim w I półroczu 2013 roku. Stan w końcu miesiąca Miesiąc Liczba bezrobotnych Zmiana do poprzedniego miesiąca osoby w % grudzień'2012 148 839 x x styczeń 159 029 10 190 6,8 luty 161 644 2 615 1,6 marzec 159 083-2 561-1,6 kwiecień 154 972-4 111-2,6 maj 150 552-4 420-2,9 czerwiec 145 781-4 771-3,2 Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w województwie kujawsko-pomorskim 92,5% (134 780 osób) stanowią osoby posiadające status będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy (w końcu czerwca poprzedniego roku było to odpowiednio: 92,4% i 127 430 osób). W I półroczu 2013 roku (w odniesieniu do analogicznego okresu roku poprzedniego o 1,3% (986 osób) zwiększyła się liczba bezrobotnych kobiet, a o 11,4% (6910 osób) wzrosła liczba bezrobotnych mężczyzn. Znaczący względny wzrost (89,6%, czyli 3250 osób) wystąpił w kategorii osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. O 2,5% (108 osób) wzrosła liczba osób będących w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (natomiast w kategorii osób, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia wystąpił spadek o 12,9% 143 osoby). Wśród bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy największy względny wzrost odnotowano w populacji osób które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia (o 21,0%), najmniejszy zaś wśród osób niepełnosprawnych (o 0,8%). O 80,8% wzrosła również liczba osób powracających do rejestracji po zakończeniu kontraktu socjalnego, ale wzrost ten wyniósł tylko 42 osoby. Spadek liczby bezrobotnych dotyczył jedynie osób do 25 roku życia (o 1,6% czyli 445 osób). W dalszym ciągu utrzymuje się struktura bezrobotnych pod względem cech społeczno-demograficznych: w odniesieniu do końca czerwca 2012 roku najbardziej wzrósł udział osób zwolnionych z przyczyn zakładu pracy, którzy stanowią obecnie 4,7% ogółu bezrobotnych (o 2,1 pkt. proc. więcej niż przed rokiem) oraz osób powyżej 50 roku życia (obecnie 21,6%, o 1,1 pkt. proc. więcej niż przed rokiem). Długotrwale bezrobotni stanowią obecnie 55,0% ogółu (o 0,4 pkt. proc. więcej niż przed rokiem). Kobiety stanowią 53,7% ogółu (spadek o 2,4 pkt. proc.), mieszkańcy wsi 44,0% (bez zmian), natomiast osoby do 25 roku życia 19,3% (spadek o 1,4 pkt. proc.). Prawo do zasiłku posiada 18,0% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 18,3%).

11 L.p. Bilans bezrobotnych w I półroczu w latach 2012-2013 WYSZCZEGÓLNIENIE I - VI 2012 rok osoby I - VI 2013 rok zmiana w osobach w % 1. Bezrobotni według stanu w końcu roku poprzedniego 139 622 148 839 9 217 6,6 2. Bezrobotni zarejestrowani w okresie: 80 902 89 843 8 941 11,1 po raz pierwszy 14 516 16 141 1 625 11,2 po raz kolejny (od 1990 r.) 66 386 73 702 7 316 11,0 po pracach interwencyjnych 212 251 39 18,4 po robotach publicznych 858 1 030 172 20,0 po stażu 1 558 4 552 2 994 192,2 po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych 6 10 4 66,7 po szkoleniu 1 494 3 634 2 140 143,2 po pracach społecznie użytecznych 462 1 013 551 119,3 po zakończeniu indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub kontraktu socjalnego 23 32 9 39,1 3. Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w okresie z powodu: 82 639 92 901 10 262 12,4 3a. podjęcia pracy 36 964 41 789 4 825 13,1 1) niesubsydiowanej 32 383 35 321 2 938 9,1 w tym pracy sezonowej 1 588 1 587-1 -0,1 2) subsydiowanej 4 581 6 468 1 887 41,2 - prac interwencyjnych 1 232 1 232 0 0,0 - robót publicznych 1 869 2 816 947 50,7 - podjęcia działalności gospodarczej 475 518 43 9,1 - podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego 965 1 393 428 44,4 - inne 40 509 469 1 172,5 3b. rozpoczęcia szkolenia 2 016 4 409 2 393 118,7 3c. rozpoczęcia stażu 6 980 11 038 4 058 58,1 3d. rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych 10 7-3 -30,0 3e. rozpoczęcia pracy społecznie użytecznej 2 892 3 405 513 17,7 rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub 3f. podpisania kontraktu socjalnego odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub 3g. innej formy pomocy 137 159 22 16,1 1 895 2 055 160 8,4 3h. niepotwierdzenia gotowości do pracy 23 188 21 369-1 819-7,8 3i. dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 4 036 3 678-358 -8,9 3j. podjęcia nauki 36 37 1 2,8 3k. ukończenia 60/65 lat 319 311-8 -2,5 3l. nabycia praw emerytalnych lub rentowych 492 771 279 56,7 3m. nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego 713 874 161 22,6 3n. innych 2 961 2 999 38 1,3 4. Bezrobotni według stanu w końcu okresu 137 885 145 781 7 896 5,7 - w tym zarejestrowani po raz pierwszy 23 073 24 021 948 4,1 Źródło: MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy

12 Na zmiany w poziomie bezrobocia w I półroczu 2013 r. wpłynął mniejszy napływ niż odpływ bezrobotnych W okresie od stycznia do czerwca w urzędach pracy zarejestrowało się 89 843 bezrobotnych (o 8941 osób, czyli 11,1% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego). O 11,2% (1625 osób) zwiększyła się liczba osób rejestrujących się jako bezrobotne po raz pierwszy, a o 11,0% (7316 osób) wzrosła liczba osób rejestrujących się po raz kolejny. Osoby rejestrujące się po raz pierwszy stanowiły 18,0% nowych rejestracji (wobec 17,9% w I półroczu roku poprzedniego), a osoby rejestrujące się po raz kolejny 82,0% (przed rokiem 82,1%). Wskaźnik napływu do bezrobocia (liczony jako stosunek liczby nowozarejestrowanych bezrobotnych do liczby bezrobotnych według stanu w końcu poprzedniego okresu sprawozdawczego) wyniósł w I półroczu 2013 roku 60,4% (w I półroczu 2012 r. 57,9%). Najwyższą wartość wskaźnik ten osiągnął w Bydgoszczy (81,5%), najniższą zaś w powiecie włocławskim (42,8%). W I półroczu 2013 roku z rejestrów powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim wyłączono 92 9,1 bezrobotnych (o 10 262 osoby, czyli 12,4% więcej niż w roku poprzednim). Wskaźnik odpływu z bezrobocia (czyli stosunek liczby bezrobotnych wyrejestrowanych do liczby bezrobotnych według stanu w końcu poprzedniego okresu sprawozdawczego) wyniósł dla województwa kujawsko-pomorskiego 62,4% (rok wcześniej 59,2%). Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w powiecie sępoleńskim (79,8%), najniższą zaś we Włocławku (49,1%). Wskaźnik płynności rynku pracy, wyrażający stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjęli pracę do liczby bezrobotnych nowozarejestrowanych w danym okresie sprawozdawczym, wyniósł w I półroczu 2013 roku 46,5% (wobec 45,7% w I półroczu roku poprzedniego). Najlepiej pod tym względem kształtowała się sytuacja w powiecie sępoleńskim (59,8%), najgorzej w Toruniu (38,3%) i Bydgoszczy (38,2%). W I półroczu 2013 roku, pracę podjęło 41 789 bezrobotnych (o 4825 osób, czyli 13,1% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego (w I półroczu 2012 roku odnotowano w tym względzie spadek o 7,0%). Wzrost dotyczył zarówno zatrudnienia niesubsydiowanego (o 2938 osób czyli 9,1%), jak i zatrudnienia subsydiowanego(o 41,2%, czyli 1887 osób). Z innych niż zatrudnienie form aktywizacji skorzystało w I półroczu 2013 roku 18 859 bezrobotnych (o 6961 osób, czyli 58,5% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego). Wzrost dotyczył prawie wszystkich podstawowych form aktywizacji: liczba osób podejmujących szkolenia wzrosła o 118,7%, staże o 58,1%, prace społecznie użyteczne o 17,1%. Zmniejszyła się jedynie liczba bezrobotnych, którzy w analizowanym okresie rozpoczęli przygotowanie zawodowe dorosłych (o 3 osoby, czyli 30,0%). Wzrost (o 16,1%, czyli o 22 osoby) odnotowano także wśród bezrobotnych, którzy rozpoczęli realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisały kontrakt socjalny.

13 Aktywizacja bezrobotnych w wybranych formach w I półroczu w latach 2012-2013 40 000 35 000 32 383 35 321 30 000 25 000 20 000 15 000 11 038 10 000 6 468 6 980 5 000 4 581 2 016 4 409 2 892 3 405 0 zatrudnienie niesubsydiowane zatrudnienie subsydiowane szkolenie staż przygotowanie zawodowe dorosłych 10 7 prace społecznie użyteczne I półrocze 2012 rok I półrocze2013 rok Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Większa niż w poprzednim roku liczba bezrobotnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane i inne formy aktywizacji, wynika ze zwiększenia środków Funduszu Pracy przyznanych dla województwa na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty. W 2013 roku powiatowe urzędy pracy wcześniej niż w latach poprzednich mogły dysponować tymi środkami, co znacznie przyspieszyło interwencję na rynku pracy. W konsekwencji tych zmian wydatki PUP na aktywizację bezrobotnych w porównaniu z I półroczem 2012 r. wzrosły o 101,5%. W I półroczu 2013 roku powiatowe urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim pozyskały 33 875 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Było to o 20,1% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Wzrost dotyczył zarówno zgłoszonych propozycji na zatrudnienie niesubsydiowane, których zgłoszono 13 363 (o 4,8% więcej niż w I półroczu poprzedniego roku), jak i form subsydiowanych: liczba ofert na zatrudnienie subsydiowane wyniosła 5307 i zwiększyła się o 20,4%, natomiast liczba oferowanych miejsc aktywizacji zawodowej wyniosła 15 205 i zwiększyła się o 37,8%. W I półroczu 2013 roku w województwie kujawsko-pomorskim dla 26 570 bezrobotnych i 97 poszukujących pracy przygotowano indywidualne plany działania (IPD), które mają na celu doprowadzenie do podjęcia przez nich odpowiedniej pracy. W analogicznym okresie roku poprzedniego IPD przygotowano dla 26 418 bezrobotnych i 182 poszukujących pracy. W I półroczu 2013 roku uczestnictwo w działaniach realizowanych w ramach projektów współfinansowanych z EFS rozpoczęło 13 249 osób

14 (o 122,6% więcej, niż w analogicznym okresie roku poprzedniego), w tym 11 623 osoby rozpoczęły udział w projektach systemowych realizowanych przez powiatowe urzędy pracy (o 126,3% więcej), natomiast 702 osoby (o 91,8% więcej) w projektach konkursowych. W I półroczu 2013 roku w ramach Priorytetu VI PO KL w województwie kujawsko-pomorskim podpisano umowy na łączną kwotę 119 771 770,58 zł (w tym w ramach Poddziałania 6.1.3 20 aneksów zwiększających wartość projektów systemowych PUP o 105 566 727,84 zł), co stanowi 103,7% założeń przyjętych w Planie działania na 2013 r. Pomoc kierowana była głównie do osób pozostających bez zatrudnienia najbardziej defaworyzowanych na rynku pracy, do których zaliczane są: kobiety (w tym zwłaszcza powracające oraz wchodzące po raz pierwszy na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci), osoby niepełnosprawne, osoby długotrwale bezrobotne, osoby w wieku 15-24 lata ale również osoby w wieku 50-64 lata i osoby z terenów wiejskich. Liczba złożonych wniosków o przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych w Polsce na zasadach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (642 wnioski) oraz liczba wniosków o pośrednictwo WUP w Toruniu w uzyskaniu jednego z dokumentów poświadczających przebyte okresy ubezpieczenia/zatrudnienia (głównie w Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech, Irlandii, Hiszpanii i we Francji), tj. formularza U002, PD U1, E 301 (731 wniosków), ukształtowała się w I półroczu 2013 r. na zbliżonym poziomie jak w I półroczu 2012 r. W I półroczu 2013 roku pracodawcy w województwie kujawskopomorskim 38 razy zgłaszali do powiatowych urzędów pracy zamiar zwolnienia łącznie 917 pracowników (w I półroczu roku poprzedniego było to odpowiednio: 35 zgłoszeń i 1376 osób). W końcu czerwca 2013 r. w regionie zarejestrowanych było 6876 osób zwolnionych z przyczyn zakładu pracy, w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego populacja ta zwiększyła się o 3250 osób, czyli 89,6% (przy wzroście liczby bezrobotnych ogółem o 5,7%). Osoby zwolnione z przyczyn zakładu pracy stanowiły w końcu czerwca 2013 roku 4,7% ogółu bezrobotnych (przed rokiem było to odpowiednio: 3626 osób i 2,6%). W I półroczu 2013 r. do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu wpłynęły 103 wnioski indywidualne oraz 26 wykazów zbiorczych i uzupełniających dotyczących wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (w analogicznym okresie roku poprzedniego było to odpowiednio: 77 wniosków indywidualnych, 17 wykazów zbiorczych). Wnioski indywidualne oraz wykazy zbiorcze i uzupełniające obejmowały 652 osoby na kwotę wnioskowaną ok. 2794 tys. zł (wobec 808 osób i ok. 4812 tys. zł w I półroczu 2012 r.).

15 2. FUNDUSZ PRACY 2.1. ŚRODKI FUNDUSZU PRACY PRZYZNANE WEDŁUG ALGORYTMU Minister Pracy i Polityki Społecznej w listopadzie 2012 roku na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w województwie kujawsko-pomorskim na 2013 rok przyznał środki z Funduszu Pracy w kwocie 220 936,5 tys. zł. Decyzją z dnia 1 marca 2013 r. zwiększył ww. kwotę do wysokości 221 446,6 tys. zł. Z wyżej wymienionej kwoty 116 618,1 tys. złotych zostało przeznaczone dla samorządów powiatów województwa kujawsko-pomorskiego. Podziału tej kwoty pomiędzy samorządy powiatów dokonano w oparciu o Kryteria ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty w 2013 określone w Uchwale Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego Nr XXIX/495/12 z 17 grudnia 2012 r. Pozostałe środki, tj. kwotę 104 828,4 tys. zł samorząd województwa przeznaczył, zgodnie z Uchwałą Nr 2/39/13 Zarządu Województwa Kujawsko- Pomorskiego z dnia 9 stycznia 2013 r. w sprawie zasad wykorzystania środków Funduszu Pracy na finansowanie zadań realizowanych przez samorząd województwa w 2013 roku oraz Uchwałą Nr 16/537/13 Zarządu Województwa Kujawsko- Pomorskiego z dnia 17 kwietnia 2013 r. zmieniającą uchwałę w sprawie zasad wykorzystania środków Funduszu Pracy na finansowanie zadań realizowanych przez samorząd województwa w 2013 roku, na realizację projektów systemowych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) w ramach Działania 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie Poddziałanie 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych realizowanych przez powiatowe urzędy pracy. Podziału tych środków dokonano również w oparciu o wspomniane wyżej Kryteria ( ). 2.2. DODATKOWE ŚRODKI FUNDUSZU PRACY Z REZERWY MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Minister Pracy i Polityki Społecznej, wzorem lat ubiegłych, w grudniu 2012 roku określił Zasady ubiegania się o środki z rezerwy Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 roku. W oparciu o te zasady w lutym 2013 roku Minister Pracy i Polityki Społecznej uruchomił środki z rezerwy na dofinansowanie/finansowanie projektów w ramach programów specjalnych. Powiatowe urzędy pracy z województwa kujawskopomorskiego pozyskały z tego tytułu kwotę 2995,1 tys. zł, w tym na: program specjalny skierowany do bezrobotnych rodziców posiadających na utrzymaniu co najmniej 1 dziecko w wieku do 6 lat Powiatowy Urząd Pracy w Grudziądzu otrzymał środki w wysokości 1200,00 tys. zł. Założenia projektu przewidują zaktywizowanie 150 bezrobotnych osób w następujących formach wsparcia: stażach, refundacjach podmiotowi prowadzącemu działalność

16 gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, robotach publicznych, program specjalny skierowany do osób bezrobotnych do 30 roku życia: w województwie kujawsko-pomorskim 3 powiatowe urzędy pracy otrzymały środki w wysokości 1614,7 tys. zł (PUP w Lipnie 695,0 tys. zł, w Sępólnie Krajeńskim 219,7 tys. zł, dla Powiatu Toruńskiego 700,0 tys. zł). W ramach projektów zaplanowano objęcie aktywizacją 234 osoby bezrobotne w następujących formach wsparcia: stażach, refundacjach podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, szkoleniach, robotach publicznych, program specjalny skierowany do osób powyżej 50 roku życia: Powiatowy Urząd Pracy w Sępólnie Krajeńskim otrzymał środki w wysokości 180,4 tys. zł. Założenia projektu przewidują zaktywizowanie 30 osób bezrobotnych w następujących formach wsparcia: stażach, refundacjach podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, robotach publicznych. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w miesiącach styczniu i marcu uruchomiło dwie transze środków przeznaczonych na realizację programów aktywizacji zawodowej bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy dla osób do 30 roku życia i powyżej 50 roku życia. W ramach tych transz Minister Pracy i Polityki Społecznej przyznał dla województwa kujawskopomorskiego środki na łączną kwotę 6117,3 tys. zł. Projekty są realizowane przez PUP w Grudziądzu (1647,5 tys. zł), Lipnie (958,7 tys. zł), Nakle nad Notecią (284,2 tys. zł), Rypinie (217,5 tys. zł), Sępólnie Krajeńskim (572,1 tys. zł), dla Miasta Torunia (500,0 tys. zł), dla Powiatu Toruńskiego (1680,0 tys. zł) i w Tucholi (257,3 tys. zł). W czerwcu 2013 r. została uruchomiona III transza środków przeznaczona na realizację programów aktywizacji zawodowej bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Dla województwa kujawsko-pomorskiego Minister Pracy i Polityki Społecznej w ramach tej transzy przeznaczył kwotę 4079,9 tys. zł. Projekty w ramach tej kwoty będzie realizowało 18 powiatowych urzędów pracy w regionie. Decyzje przyznające środki zostały wydane 5 lipca 2013 roku. Zgodnie z Zasadami ubiegania się o środki z rezerwy Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 roku powiatowe urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego aplikowały o środki na realizację programów aktywizacji zawodowej bezrobotnych zwolnionych z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz pracowników objętych zwolnieniami monitorowanymi, w tym w ramach programów współfinansowanych z wkładu finansowego Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG). Środki na ten cel pozyskały trzy powiatowe urzędy pracy na łączną kwotę 3256,0 tys. zł (w Bydgoszczy 2000,0 tys. zł, w Świeciu 256,0 tys. zł, dla Powiatu Toruńskiego 1000,0 tys. zł). Aktywizacją zaplanowano objąć ogółem 382 bezrobotnych w ramach: staży, szkoleń, prac interwencyjnych, refundacji kosztów wyposażenia lub