Wprowadzenie................................................ XIX Wstęp do drugiego wydania..................................... XXXIII Wstęp do pierwszego wydania................................... XXXV Wykaz skrótów............................................... XXXIX KSIĘGA TRZECIA. Zobowiązania część ogólna.................. 1 Rozdział I. Zobowiązania przepisy ogólne........................ 3 1. Zasada swobody umów.................................... 3 2. Normy imperatywne a zasada swobody umów.................. 6 3. Swoboda umów i jej ograniczenia. Pojęcie natury (właściwości) zobowiązania. Kara umowna w zobowiązaniach starannego działania................................................ 6 4. Cel umowy jako kryterium oceny jej ważności................. 9 5. Umowa nazwana, mieszana i nienazwana. Granice swobody umów.. 10 6. Zasady wykładni umów. Rozwiązanie umowy o charakterze ciągłym z mocą wsteczną.................................. 11 7. Zasada swobody umów a nieekwiwalentność świadczeń stron umowy............................................ 15 8. Należyta staranność profesjonalisty (I)........................ 17 9. Należyta staranność profesjonalisty (II)....................... 18 10. Należyta staranność profesjonalisty (III)...................... 19 11. Należyta staranność profesjonalisty (IV)...................... 20 12. Należyta staranność kierowcy skradzionego samochodu.......... 22 13. Szczególna staranność notariusza przy wykonywaniu czynności notarialnych............................................. 23 14. Pojęcie należytej staranności na tle ogólnych warunków umowy ubezpieczenia........................................... 25 15. Spełnienie świadczenia niepieniężnego przez osobę trzecią........ 27 16. Osobiste spełnienie świadczenia............................. 28 17. Świadczenie przemienne................................... 30 Rozdział II. Klauzula rebus sic stantibus i walutowość............... 33 18. Dopuszczalność ingerencji przez sąd w treść zobowiązania odbiegającej od żądania powoda............................. 33 19. Niedopuszczalność wyłączenia a priori zastosowania art. 357 1 KC.. 36 VII
20. Związek pomiędzy nadzwyczajną zmianą stosunków i groźbą rażącej straty lub nadmiernymi trudnościami................... 39 21. Zawieranie umowy w anormalnych warunkach a możliwość zastosowania art. 357 1 KC.................................. 42 22. Zmiana ustroju gospodarczego jako nadzwyczajna zmiana stosunków.............................................. 45 23. Artykuł 632 2 KC jako lex specialis wobec art. 357 1 KC........ 47 24. Zmiana stanu prawnego jako nadzwyczajna zmiana stosunków.... 48 25. Niedopuszczalność zarzutu na podstawie art. 357 1 KC........... 54 26. Wygaśnięcie zobowiązania a klauzula rebus sic stantibus......... 55 27. Stosowanie art. 357 1 KC do zobowiązań pozaumownych......... 56 28. Prawo dewizowe a zasada walutowości....................... 58 29. Waluta zobowiązania a waluta odszkodowania................. 59 30. Waluta a waluta wykonania zobowiązania przed zmianą art. 358 KC............................................. 60 31. Waluta zobowiązania a waluta wykonania zobowiązania przed zmianą art. 388 KC....................................... 61 32. Zakres zastosowania waloryzacji sądowej..................... 62 33. Zapłata sumy nominalnej a wykonanie zobowiązania............ 67 34. Suma nominalna a wykonanie zobowiązania................... 68 35. Waloryzacja a roszczenia odszkodowawcze.................... 70 36. Waloryzacja świadczeń przyszłych........................... 71 37. Brak możliwości stosowania waloryzacji sądowej przy podziale majątku wspólnego....................................... 72 38. Waloryzacja a żądanie odsetek.............................. 74 39. Waloryzacja dopuszczalność ze względu na pewność obrotu..... 76 40. Odsetki wymagalność.................................... 77 41. Nadmierne odsetki przed wprowadzeniem do KC regulacji o odsetkach maksymalnych................................. 78 42. Termin odsetek w regulaminie lokat terminowych na korzyść wierzyciela.............................................. 79 43. Wymagalność odsetek kapitalizowanych...................... 81 Rozdział III. Szkoda........................................... 82 44. Związek przyczynowy, obowiązek zmniejszenia szkody.......... 82 45. Pozostawienie ofiary wypadku bez pomocy.................... 83 46. Przyczynowość wyprzedzająca.............................. 84 47. Utrata korzyści w wyniku wydania nieważnej decyzji administracyjnej......................................... 87 48. Odszkodowanie przy odpowiedzialności za utratę przedmiotu zajętego na potrzeby procesu karnego......................... 89 49. VAT jako element odszkodowania........................... 90 50. Pasywa jako strata........................................ 93 51. Utrata dywidendy jako lucrum cessans........................ 96 52. Przyczynienie się do powstania szkody....................... 103 53. Zwolniona reakcja poszkodowanego a przyczynienie się.......... 104 54. Reakcje psychiczne poszkodowanego a przyczynienie się......... 105 VIII
55. Przyczynienie się rodziców poszkodowanego dziecka............ 106 56. Przyczynienie się małoletniego do powstania szkody (I).......... 108 57. Przyczynienie się małoletniego do powstania szkody (II)......... 109 58. Wpływ reakcji poszkodowanego na zakres odpowiedzialności sprawcy................................................ 111 59. Obniżenie wartości handlowej.............................. 112 60. Odpowiedzialność za szkody przyszłe........................ 113 61. Restytucja naturalna...................................... 114 62. Restytucja naturalna. Obowiązek zmniejszenia szkody........... 116 63. Minimalizacja szkody..................................... 117 Rozdział IV. Zobowiązania solidarne, podzielne i niepodzielne........ 118 64. Istota solidarności biernej. Dopuszczalność domniemywania solidarności............................................. 118 65. Dochodzenie świadczenia od dłużników solidarnych. Swoboda wierzyciela w wyborze dłużnika i jej granice................... 120 66. Wspólne mienie. Zastosowanie art. 370 KC do małżonków....... 121 67. Odpowiedzialność solidarna a współwłasność.................. 123 68. Przejęcie długu jednego z dłużników solidarnych a zasada reprezentacji dłużników względem wierzyciela na ich korzyść..... 125 69. Wpływ wygaśnięcia bądź zmiany wewnętrznego stosunku prawnego łączącego współdłużników na zobowiązanie solidarne... 127 70. Dopuszczalność przejęcia przez jednego z dłużników solidarnych długu innego dłużnika solidarnego. Przejęcie długu a zwolnieniez długu dłużnika solidarnego..................... 128 71. Dorozumiane zastrzeżenie solidarności w wypadku kumulatywnego przystąpienia do długu....................... 129 72. Roszczenie regresowe dłużnika solidarnego. Dochodzenie regresu od współdłużników....................................... 130 73. Zobowiązania podzielne i niepodzielne. Przesłanki uznaniaświadczenia za podzielne w rozumieniu art. 379 2 KC.... 131 74. Zobowiązanie in solidum. Dopuszczalność stosowania w drodze analogii przepisów o solidarności dłużników................... 133 75. Odpowiedzialność dłużnika osobistego a odpowiedzialność dłużnika rzeczowego..................................... 135 76. Odpowiedzialność gminy za szkodę wynikłą z zajmowania lokalu bez tytułu prawnego przez osobę uprawnioną z mocy wyroku do lokalu socjalnego........................................ 136 77. Rozdrobnienie roszczeń. Dopuszczalność rozdrobnienia roszczenia o świadczenie podzielne................................... 139 78. Wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych. Związanie sądu oceną zarzutów podniesionych w poprzedniej sprawie................................................. 140 79. Umowa o roboty budowlane. Odpowiedzialność inwestora wobec podwykonawcy na podstawie art. 647 1 5 KC................. 142 80. Stosowanie art. 376 KC do odpowiedzialności in solidum w drodze analogii................................................ 145 IX
Rozdział V. Wzorce umowne.................................... 148 81. Wzorzec umowy sprzedaży energii elektrycznej................ 148 82. Moment związania wzorcem wydanym w czasie trwania ciągłego stosunku prawnego....................................... 149 83. Termin związania odbiorcy energii nową taryfą................. 151 84. Pojęcia nieostre w treści umów.............................. 152 85. Kryteria kwalifikacji postanowienia umowy jako niedozwolonego.. 154 86. Uznanie za niedozwolone części postanowienia wzorca umowy.... 155 87. Zasady wydawania i użytkowania kart płatniczych.............. 156 88. Wzorzec umowy rachunku bankowego....................... 158 89. Niedozwolone postanowienia we wzorcach umów stosowanych przez prywatną uczelnię................................... 159 Rozdział VI. Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych.......... 161 90. Niemożliwość świadczenia. Bezwzględna nieważność umowy o świadczenie niemożliwe.................................. 161 91. Umowa o świadczenie niemożliwe. Obiektywna niemożliwość świadczenia jako przesłanka zastosowania art. 387 KC............................................. 163 92. Przymusowe położenie w rozumieniu art. 388 KC. Kryteria oceny wartości świadczeń spełnionych w wykonaniu umowy dotkniętej wyzyskiem.............................................. 164 93. Przesłanki wyzysku. Moment decydujący o rażącej dysproporcji między świadczeniami stron umowy wzajemnej................ 166 94. Przymusowe położenie i stan niedołęstwa w rozumieniu art. 388 KC............................................. 168 95. Świadczenia polegające na złożeniu oświadczeń woli a świadczenia ekwiwalentne. Umowa przedwstępna a umowa wzajemna............................................... 169 96. Zastrzeżenie w umowie przedwstępnej świadczenia na poczet umowy przyrzeczonej..................................... 171 97. Istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Sposób określenia przedmiotu umowy przedwstępnej........................... 173 98. Sposób określenia w umowie przedwstępnej terminu zawarcia umowy przyrzeczonej..................................... 175 99. Termin przedawnienia roszczenia o zwrot świadczenia nienależnego spełnionego na poczet świadczenia z umowy przyrzeczonej............................................ 176 100. Zakres kognicji sądu przy wydawaniu orzeczenia zastępującego oświadczenie woli jednej ze stron umowy przedwstępnej......... 180 101. Dodatkowe postanowienia umowne a dopuszczalność odstąpienia od umowy przedwstępnej.................................. 181 102. Umowa o spełnienie świadczenia przez osobę trzecią a umowa rezultatu................................................ 185 103. Osoba trzecia w rozumieniu art. 393 KC a osoba trzecia w rozumieniu art. 527 KC.................................. 186 104. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej a przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu............................. 187 X
105. Umowa gwarancji a umowa o spełnienie świadczenia przez osobę trzecią................................................. 189 106. Zastrzeżenie w umowie z art. 393 KC warunków, jakim powinna odpowiadać osoba trzecia, i konsekwencje takiego zastrzeżenia.... 191 107. Uprawnienie do odwołania zastrzeżenia spełnienia świadczenia na rzecz osoby trzeciej...................................... 193 Rozdział VII. Dodatkowe zastrzeżenia umowne oraz kara umowna.... 196 108. Danie zadatku czynność realna............................ 196 109. Zwrot zadatku w przypadku niewykonania umowy wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności. 197 110. Zadatek w stosunkach konsumenckich........................ 198 111. Wykonanie umownego prawa odstąpienia..................... 199 112. Prawo odstąpienia w umowie o zakazie konkurencji............. 200 113. Kara pieniężna o funkcjach prewencyjno-represyjnych........... 201 114. Ocena rażącego wygórowania kary umownej................... 203 115. Miarkowanie kary umownej a zakres żądań zgłoszonych przez dłużnika................................................ 205 116. Miarkowanie kary umownej zastrzeżonej na wypadek zwłoki...... 207 117. Granice miarkowania kary umownej......................... 210 118. Miarkowanie kary umownej a art. 362 KC..................... 211 119. Kara umowna w umowie handlowej.......................... 213 120. Żądanie oddalenia powództwa jako wniosek o miarkowanie kary umownej............................................... 214 121. Żądanie oddalenia powództwa a wniosek o miarkowanie karyumownej. Umowa pośrednictwa......................... 215 122. Różnicowanie wysokości kar umownych...................... 217 123. Kara umowna za opóźnienie................................ 218 124. Kara umowna w umowie o zakazie konkurencji................. 219 125. Szkoda jako przesłanka zapłaty kary umownej.................. 220 Rozdział VIII. Bezpodstawne wzbogacenie........................ 221 126. Posiłkowy charakter kondykcji.............................. 221 127. Zakres zastosowania przepisów o kondykcji przy roszczeniu pauliańskim............................................. 223 128. Zwolnienie z długu a korzyść majątkowa...................... 225 129. Zasada ekwiwalentności a roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia............................................ 226 130. Zwrot korzyści z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia a zasada ekwiwalentności świadczeń................................ 227 131. Obowiązek zwrotu świadczenia............................. 228 132. Obowiązek zwrotu korzyści majątkowej uzyskanej na podstawie prawomocnego wyroku.................................... 229 133. Obowiązek zwrotu korzyści uzyskanej na podstawie nieważnej decyzji administracyjnej................................... 230 134. Przesunięcie majątkowe a przepisy o nienależnym świadczeniu.... 232 135. Odpowiedzialność rozporządzającego korzyścią na rzecz osoby trzeciej................................................. 233 XI
136. Skutki prawne wyroku stwierdzającego niezgodność decyzji administracyjnej z prawem................................. 234 137. Rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej a zwrot przedmiotu darowizny..................................... 235 138. Rozliczenia majątkowe po ustaniu konkubinatu................. 237 139. Reprezentacja Skarbu Państwa w sprawach o przepadek świadczenia............................................. 238 140. Przedawnienie roszczeń o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.... 239 141. Zbieg roszczeń z tytułu ochrony dziedziczenia z roszczeniami z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia........................ 240 142. Zbieg roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia z roszczeniami odszkodowawczymi.......................... 241 Rozdział IX. Ogólne przepisy o czynach niedozwolonych. Odpowiedzialność za własne czyny............................. 243 143. Wadliwa obsługa rachunku bankowego jako czyn niedozwolony... 243 144. Odpowiedzialność odszkodowawcza......................... 245 145. Bezprawność zachowania jako jego sprzeczność z zasadami współżycia społecznego................................... 246 146. Bezprawność a naruszenie zasad staranności. Odpowiedzialność deliktowa biegłego rewidenta............................... 247 147. Pojęcie winy anonimowej. Pojęcie dowodu prima facie.......... 249 148. Pojęcie pomocnictwa w wyrządzeniu szkody na tle art. 422 KC.... 251 149. Granice obrony koniecznej................................. 254 150. Stan wyższej konieczności................................. 255 151. Niepoczytalność sprawcy szkody............................ 256 Rozdział X. Odpowiedzialność władzy publicznej................... 257 152. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych.............................. 257 153.,,Lex 203.............................................. 259 154. Wpływ wejścia w życie Konstytucji i orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego na obowiązywanie art. 417 i 418 KC........... 261 155. Ograniczenie odszkodowania do szkody rzeczywistej.......... 262 156. Związek przyczynowy jako przesłanka odpowiedzialności Skarbu Państwa................................................ 264 157. Bezprawność jako przesłanka odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej...... 265 158. Konstytucyjne pojęcie organu władzy publicznej (art. 77 Konstytucji RP).......................................... 267 159. Droga sądowa w sprawie o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną wydaniem decyzji przed 1.9.2004 r........................... 269 160. Ograniczenie odszkodowań dla policjantów.................... 270 161. Ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej za działanie komornika.............................................. 272 162. Wytyczne w sprawie odpowiedzialności Skarbu Państwa (przed wejściem w życie Konstytucji RP i ustawy z 17.6.2004 r.)........ 274 163. Odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 417 KC od wejścia w życie Konstytucji RP............................. 277 XII
164. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za niezgodne z prawem unormowanie ustawowe................................... 278 165. Szkoda wzbogacająca wiedzę medyczną w procesie lekarskim (podstawą wyroku są Wytyczne SN z 15.2.1971 r.).............. 279 166. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody spowodowane przez funkcjonariuszy organów gminy sprzed nowelizacji KC z 23.8.1996 r. i z 17.6.2004 r................................ 280 167. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za bezprawie legislacyjne.................................. 281 168. Przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa za bezprawie legislacyjne............................................. 283 169. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za zaniechanie legislacyjne.... 284 170. Warunki odpowiedzialności Skarbu Państwa za zaniechanie legislacyjne............................................. 286 171. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za bezprawie legislacyjne w okresie odroczenia utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnych przepisów.............................. 288 172. Szkoda wyrządzona wydaniem i wykonaniem nieostatecznej decyzji podatkowej....................................... 289 173. Odszkodowanie za szkodę wyrządzoną wydaniem prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji........................... 292 174. Bezprawność prawomocnego orzeczenia jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej......................... 293 175. Pojęcie orzeczenia niezgodnego z prawem..................... 295 176. Przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa za zaniechanie legislacyjne............................................. 296 177. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za zaniechanie legislacyjne, gdy obowiązek wydania aktu normatywnego powstał przed 1.9.2004 r............................................... 298 178. Odpowiedzialność Skarbu Państwa na mocy art. 160 KPA i przepisów KC (przed 1.9.2004 r.)........................... 300 179. Odpowiedzialność Skarbu Państwa na zasadzie słuszności........ 300 180. Cel działania funkcjonariusza a odpowiedzialność Skarbu Państwa na zasadach słuszności.................................... 302 181. Odpowiedzialność kontraktowa Skarbu Państwa................ 303 Rozdział XI. Odpowiedzialność za osoby trzecie.................... 305 182. Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru............. 305 183. Odpowiedzialność nadzorującego, wina w nadzorze............. 306 184. Odpowiedzialność za małoletniego, zakres obowiązku nadzoru nad małoletnimi.......................................... 307 185. Ciężar dowodu co do odpowiedzialności małoletniego sprawcy szkody powyżej 13. roku życia............................. 308 186. Odpowiedzialność na zasadzie słuszności art. 428 KC.......... 309 187. Odpowiedzialność na zasadzie słuszności..................... 310 188. Powierzenie wykonania czynności przez pełnomocnika.......... 311 189. Stosunek odpowiedzialności powierzającego do zasad ogólnych... 312 190. Odpowiedzialność osoby prawnej za złą organizację zajęć sportowych wina organizacyjna............................ 313 XIII
191. Odpowiedzialność za zwierzęta w cyrku...................... 315 192. Odpowiedzialność za zwierzęta............................. 316 193. Zbieg odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej art. 443 KC.. 317 Rozdział XII. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka i słuszności...... 319 194. Przyczynowość przesłanka odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. 319 195. Odpowiedzialność za szkodę spowodowaną wyrzuceniem przedmiotu z pomieszczenia a dostępność tego pomieszczenia..... 320 196. Wylanie cieczy z pomieszczenia a przelanie się wody w obrębie budynku................................................ 321 197. Rozsadzenie przewodu kominowego oraz rozerwanie ściany jako oderwanie się części budowli............................... 322 198. Cechy przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody................................................ 322 199. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez ruch przedsiębiorstwa......................................... 323 200. Osoba trzecia w rozumieniu art. 435 KC a nieznany sprawca...... 324 201. Ruch polskiego przedsiębiorstwa za granicą.................... 325 202. Odpowiedzialność za ruch przedsiębiorstwa za granicą........... 326 203. Wypadek przy pracy osoby odbywającej karę pozbawienia wolności................................................ 327 204. Odpowiedzialność za ruch zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody...................................... 328 205. Odpowiedzialność samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji............................................. 329 206. Zderzenie się pojazdów mechanicznych....................... 330 207. Wyłączna wina w spowodowaniu szkody...................... 331 208. Pojęcie ruchu pojazdu. Wyłączna wina w spowodowaniu szkody... 332 209. Zderzenie i najechanie mechanicznych środków komunikacji...... 333 210. Samowolne zawładnięcie pojazdem przez pracownika wyłącza odpowiedzialność posiadacza samoistnego..................... 334 Rozdział XIII. Solidarność sprawców szkody...................... 336 211. Cywilna odpowiedzialność solidarna dłużników w relacji do Kodeksu karnego......................................... 336 212. Solidarna odpowiedzialność dłużników na podstawie deliktowej... 337 213. Możliwość ustalenia zakresu solidarnej odpowiedzialności osób zobowiązanych z art. 441 KC............................... 338 Rozdział XIV. Przedawnienie roszczeń deliktowych................. 340 214. Przedawnienie roszczeń ex delicto w razie wystąpienia nowego uszczerbku.............................................. 340 215. Bieg terminu przedawnienia dla roszczeń ex delicto............. 341 216. Przedawnienie roszczeń deliktowych......................... 342 Rozdział XV. Naprawienie szkody; zadośćuczynienie................ 343 217. Śmierć osoby bliskiej..................................... 343 218. Zwiększone potrzeby poszkodowanego....................... 344 219. Utrata zdolności do pracy.................................. 346 XIV
220. Renta w przypadku częściowej zdolności do pracy.............. 347 221. Przemijające cierpienia psychiczne........................... 348 222. Dyscyplinująca funkcja odszkodowań........................ 349 223. Kryteria miarkowania przez sąd wysokości zadośćuczynienia...... 351 224. Pojęcie sumy odpowiedniej przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Przesłanki przyznania renty................. 352 225. Zadośćuczynienie za cierpienia wywołane pozostawieniem ciała obcego w ranie........................................... 353 226. Pogorszenie sytuacji życiowej rodziców wskutek cierpień psychicznych wywołanych śmiercią dziecka................... 355 227. Roszczenie o rentę i odszkodowanie.......................... 356 228. Pogorszenie sytuacji życiowej............................... 357 229. Dziedziczenie roszczenia odszkodowawczego za pogorszenie sytuacji życiowej......................................... 358 230. Prawo do swobodnego kształtowania życia osobistego........... 360 Rozdział XVI. Odpowiedzialność za produkt...................... 361 231. Wprowadzenie do obrotu produktu z wadami jako czyn niedozwolony........................................... 361 232. Odpowiedzialność za produkt stanowiący zagrożenie dla życia lub zdrowia na podstawie art. 415 KC przed 1.7.2000 r.............. 363 233. Odpowiedzialność importera za produkt niebezpieczny przed 1.7.2000 r............................................... 364 234. Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny na podstawie art. 415 KC przed wejściem w życie art. 449 1 449 11 KC................. 365 235. Pojęcie produktu niebezpiecznego. Zakres czasowy zastosowania art. 449 1 i nast. KC....................................... 366 Rozdział XVII. Wykonanie zobowiązań........................... 369 236. Zaliczenie zapłaty w przypadku jednego długu................. 369 237. Brak potrzeby wzywania dłużnika do zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie............................................ 370 238. Rękojmia przy datio in solutum............................. 371 239. Przeniesienie własności nieruchomości jako datio in solutum...... 372 240. Wykonanie prac stolarskich jako datio in solutum.............. 373 241. Chwila spełnienia świadczenia bezgotówkowego............... 374 242. Miejsce spełnienia świadczenia a cesja i rozliczenia bezgotówkowe. 375 243. Orzeczenie TK a termin spełnienia świadczenia. Pozew jako wezwanie do zapłaty...................................... 377 244. Doręczenie faktury jako wezwanie do spełnienia świadczenia...... 378 245. Niewypłacalność dłużnika.................................. 379 246. Cel prawa zatrzymania.................................... 380 247. Wkład budowlany jako nakład na rzecz....................... 381 248. Prawo zatrzymania nie stanowi obligacji realnej................ 382 249. Charakter prawny pokwitowania............................. 383 Rozdział XVIII. Skutki niewykonania zobowiązań.................. 384 250. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność dłużnika............ 384 251. Siła wyższa jako granica odpowiedzialności................... 385 XV
252. Roszczenie odszkodowawcze posiadacza nieposiadającego tytułu prawnego do rzeczy....................................... 386 253. Odpowiedzialność banku za następstwa utraty blankietów czekowych.............................................. 387 254. Odpowiedzialność banku za przelew......................... 389 255. Odpowiedzialność banku za skrytkę bankową.................. 390 256. Odpowiedzialność wykonawcy dzieła w wypadku kradzieży materiału na jego wykonanie................................ 391 257. Odpowiedzialność banku za wypłatę pieniędzy osobie nieuprawnionej.......................................... 392 258. Zasady ustalania wysokości utraconych korzyści............... 394 259. Utrata dywidendy jako szkoda.............................. 395 260. Deliktowa odpowiedzialność banku.......................... 396 261. Odpowiedzialność deliktowa a kontraktowa. Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej............................ 398 262. Odpowiedzialność odszkodowawcza a rękojmia. Przesłanki odpowiedzialności kontraktowej............................ 399 263. Odpowiedzialność odszkodowawcza a kara umowna............ 401 264. Odszkodowanie z tytułu niewykonania zobowiązania a wartość zadatku................................................ 402 265. Przedawnienie roszczenia w razie utraty znaczenia pierwotnego świadczenia............................................. 404 266. Niemożliwość świadczenia zobowiązania z decyzji administracyjnej......................................... 405 267. Wykonanie zastępcze w razie wadliwego spełnienia świadczenia... 406 268. Zastępcze wykonanie umowy.............................. 408 269. Zastępcze wykonanie umowy a uprawnienia z tytułu rękojmi..... 409 270. Odsetki za opóźnienie a należność główna w obcej walucie....... 411 271. Koszty procesu cywilnego a odsetki za opóźnienie.............. 412 272. Skorzystanie z prawa zatrzymania a odsetki za opóźnienie........ 413 273. Odszkodowanie według cen z daty wyrokowania a odsetki........ 414 274. Terminy w zobowiązaniach z czynów niedozwolonych........... 415 275. Charakter kary umownej.................................. 416 276. Rozłożenie świadczenia na raty a odsetki...................... 417 277. Zakres umowy o zastępstwo procesowe. Zaniechanie przez adwokata zażądania odsetek................................ 418 278. Reguły przedawnienia roszczenia o odsetki za opóźnienie......... 419 279. Artykuł 488 1 KC nie ma zastosowania do zwrotu świadczeń spełnionych............................................. 420 280. Niemożliwość świadczenia a zwolnienie z długu............... 421 Rozdział XIX. Umowy wzajemne................................ 423 281. Wymagalność roszczeń w umowach wzajemnych............... 423 282. Skutki wykonania ustawowego prawa odstąpienia od umowy sprzedaży rzeczy ruchomej................................. 424 283. Zmiana stron umowy wzajemnej o charakterze ciągłym.......... 426 284. Jednoczesność świadczeń wzajemnych....................... 426 XVI
285. Odstąpienie od umowy wzajemnej ze świadczeniem o charakterze ciągłym................................................ 427 286. Wypowiedzenie zobowiązania trwałego....................... 428 287. Bezzwłoczne odstąpienie od umowy wzajemnej................ 430 288. Kara umowna na wypadek odstąpienia od umowy (I)............ 431 289. Kara umowna na wypadek odstąpienia od umowy (II)............ 433 290. Waloryzacja ceny uiszczonej w pieniądzu przy zwrocie świadczeń wzajemnych............................................. 434 Rozdział XX. Potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu............ 436 291. Czynność prawna potrącenia a zarzut potrącenia................ 436 292. Zarzut potrącenia jako forma dochodzenia roszczenia............ 437 293. Obowiązek zbadania wierzytelności przy uwzględnieniu zarzutu potrącenia.............................................. 438 294. Umowne wyłączenie możliwości potrącenia wierzytelności przeciwstawnych......................................... 439 295. Zarzut potrącenia a zawisłość sporu co do objętych nim roszczeń... 440 296. Cesja wierzytelności w toku procesu a potrącenie............... 441 297. Potrącenie wierzytelności zasądzonej prawomocnym orzeczeniem.. 443 298. Zarzut potrącenia jako podstawa powództwa przeciwegzekucyjnego.................................... 444 299. Potrącenie przez bank wierzytelności z lokaty terminowej........ 445 300. Potrącenie wierzytelności spółki cywilnej..................... 446 301. Potrącenie i powództwo wzajemne a spółka cywilna............. 447 302. Potrącenie wierzytelności poszkodowanego wobec zakładu ubezpieczeń............................................. 448 303. Nowacja przez zmianę essentialia negotii..................... 449 304. Nowacja poprzez zmianę essentialia negotii. Nowy typ umowy.... 450 305. Dorozumiany zamiar nowacji. Nowacja a ugoda................ 451 306. Nowacja a uznanie długu.................................. 452 307. Nowacja a umowa restrukturyzacji kredytu.................... 453 Rozdział XXI. Zmiana wierzyciela lub dłużnika.................... 454 308. Kauzalność przelewu...................................... 454 309. Sposób oznaczenia wierzytelności będącej przedmiotem przelewu.. 455 310. Przelew części wierzytelności przyszłej....................... 456 311. Przelew wierzytelności wynikającej z umowy z konsumentem..... 458 312. Przelew wierzytelności jako wielostronna czynność prawna....... 458 313. Dopuszczalność przelewu wierzytelności, która przed zawarciem umowy przysługiwała osobie trzeciej względem dłużnika......... 460 314. Obrót prawami z weksla in blanco w drodze przelewu........... 461 315. Skuteczność zakazu przelewu wierzytelności bez zgody dłużnika zawartego w załączniku do umowy........................... 462 316. Przelew w celu zapłaty (cessio solutionis causa)................ 463 317. Zarzuty zbywcy wierzytelności wobec dłużnika................. 465 318. Cesja wierzytelności przyszłej.............................. 466 319. Skutek porozumienia dłużnika z cedentem względem cesjonariusza. 467 XVII
320. Potrącenie przez dłużnika wierzytelności przelanej z wierzytelnością przysługującą mu względem zbywcy........... 469 321. Ochrona nabywcy wierzytelności przyszłej.................... 470 322. Ochrona nabywcy wierzytelności w przypadku zakazu dokonania przelewu bez zgody dłużnika............................... 471 323. Forma stwierdzenia wierzytelności pismem przy umownym zakazie przelewu wierzytelności bez zgody dłużnika............. 473 324. Spełnienie przez dłużnika zobowiązania do rąk cesjonariusza przy braku pisemnego powiadomienia o przelewie od cedenta......... 474 325. Przejęcie długu. Sytuacja dotychczasowego i przejmującego dłużnika................................................ 475 326. Przejęcie długów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa przy jego zbyciu........................... 476 327. Forma zgody dłużnika na przejęcie długu przez osobę trzecią na podstawie umowy z wierzycielem........................... 477 Rozdział XXII. Actio pauliana................................... 479 328. Pojęcie niewypłacalności. Niewypłacalność dłużnika jako przesłanka zastosowania art. 527 KC......................... 479 329. Utrudnienie zaspokojenia wierzyciela a niewypłacalność dłużnika w wyższym stopniu....................................... 480 330. Pokrzywdzenie wierzycieli. Przesłanki uznania czynności prawnej dłużnika za krzywdzącą wierzycieli.......................... 482 331. Powództwo z art. 527 KC przeciwko dłużnikowi będącemu małżonkiem............................................. 483 332. Roszczenie z art. 527 KC a czynność prawna dokonana wspólnie przez dłużnika i jego małżonka.............................. 485 333. Skarga pauliańska a bezskuteczność względna umowy. Wymóg istnienia i konkretyzacji roszczenia lub wierzytelności będących ich przedmiotem......................................... 487 334. Powstanie chronionej wierzytelności. Chwila powstania wierzytelności a legitymacja czynna do wytoczenia roszczenia pauliańskiego............................................ 490 335. Przedmiot skargi pauliańskiej. Zaniechanie jako podstawa zaskarżenia z art. 527 KC.................................. 491 336. Skarga pauliańska a bezskuteczność względna umowy. Dopuszczalność zbiegu norm art. 59 i 527 KC.................. 493 337. Wartość przedmiotu sporu w sprawie z powództwa obejmującego roszczenie pauliańskie..................................... 495 338. Skarga pauliańska a wierzytelności publicznoprawne. Dopuszczalność ochrony wierzytelności podatkowych w trybie roszczenia z art. 527 KC................................... 496 339. Świadomość pokrzywdzenia wierzyciela. Osoba bliska w rozumieniu art. 527 3 KC............................... 497 340. Skarga pauliańska a czynności procesowe. Dopuszczalność zastosowania art. 527 KC do ugody sądowej................... 499 XVIII
KSIĘGA TRZECIA. Zobowiązania część szczegółowa............. 501 Rozdział I. Przepisy ogólne o sprzedaży........................... 503 341. Zobowiązujący charakter umowy sprzedaży................... 503 342. Cena z miejsca wykonania zobowiązania...................... 504 343. Określenie ceny przez wskazanie podstaw do jej ustalenia. Zakaz powierzenia ustalenia ceny wynikowej osobie trzeciej............ 505 344. Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny..... 506 345. Obowiązek zapłaty ceny a przypadkowa utrata rzeczy przez przewoźnika............................................. 507 346. Czas potrzebny na zbadanie rzeczy a termin uiszczenia ceny...... 508 347. Pojęcie wydania rzeczy sprzedanej. Umowa sprzedaży a umowa przedwstępna............................................ 509 348. Wydanie rzeczy jako chwila przejścia niebezpieczeństwa przypadkowej utraty rzeczy................................. 511 349. Pojęcie wydania rzeczy w art. 548 KC........................ 511 350. Przedawnienie roszczenia o odsetki za opóźnienie przy sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa...................... 512 351. Przedawnienie roszczeń o odsetki za opóźnienie przy sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa...................... 513 352. Działalność przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 554 KC.......... 515 353. Sprzedaż udziałów jako działalność przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 554 KC............................................. 516 Rozdział II. Rękojmia.......................................... 517 354. Wykonanie uprawnień z rękojmi przy sprzedaży rzeczy używanych. 517 355. Umowne skrócenie ustawowego terminu zgłoszenia wady. Sprzeczność czynności prawnej z ustawą...................... 518 356. Wady prawne. Umowa o dzieło. Prawo autorskie................ 519 357. Nabycie rzeczy w dobrej wierze od nieuprawnionego a roszczenia z rękojmi za wady prawne.................................. 521 358. Uprawnienie do odstąpienia od umowy....................... 523 359. Roszczenia z rękojmi a roszczenia sprzedającego o wynagrodzenie korzystania z rzeczy...................................... 525 360. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi a odpowiedzialność na zasadach ogólnych..................................... 527 361. Naprawienie szkody przy odstąpieniu od umowy sprzedaży....... 528 362. Termin wykonania uprawnień z rękojmi a nadużycie prawa podmiotowego........................................... 530 363. Termin do zawiadomienia sprzedawcy o wadach rzeczy.......... 532 364. Wyłączenie rękojmi przy sprzedaży komisowej................. 533 365. Wiedza nabywcy o wadzie. Wady jawne i wady ukryte........... 534 366. Ciężar dowodu przy rękojmi................................ 535 367. Termin usunięcia wady.................................... 535 368. Datio in solutum a rękojmia................................ 537 369. Przejście uprawnień z rękojmi. Charakter prawny rękojmi........ 538 XIX
Rozdział III. Gwarancja........................................ 541 370. Wykonanie świadczeń gwarancyjnych. Serwis gwarancyjny w ramach umowy gwaranta z osobą trzecią.................... 541 371. Przedawnienie roszczeń z tytułu gwarancji..................... 543 372. Dowód udzielenia gwarancji. Gwarancja przy umowie od dzieło. Charakter prawny faktury.................................. 544 373. Treść dokumentu gwarancyjnego. Uprawnienie gwaranta do jej sformułowania........................................... 547 374. Odpowiedzialność gwaranta. Skuteczność naprawy gwarancyjnej.. 549 375. Wybór kupującego pomiędzy uprawnieniami z tytułu rękojmi a uprawnieniami wynikającymi z gwarancji.................... 550 376. Rękojmia a gwarancja jakości. Odstąpienie od umowy a byt prawny gwarancji........................................ 552 377. Ochronna funkcja gwarancji przy wykładni treści dokumentu gwarancyjnego........................................... 553 378. Wykonanie obowiązków gwarancyjnych przez gwaranta a trwałość stosunku sprzedaży....................................... 555 Rozdział IV. Szczególne rodzaje sprzedaży i zamiana................ 558 379. Zawarcie ustnej umowy sprzedaży a znaczenie dowodowe faktury.. 558 380. Forma ustanowienia prawa pierwokupu nieruchomości i udzielenia pełnomocnictwa do ustanowienia tego prawa................... 559 381. Forma czynności prawnej przy zastrzeżeniu prawa pierwokupu.... 560 382. Prawo pierwokupu a rozwiązanie warunkowej umowy sprzedaży... 561 383. Dopuszczalność stosowania art. 59 KC w wypadku zawarcia bezwarunkowej umowy sprzedaży przez zobowiązanego z prawa pierwokupu (I)........................................... 563 384. Dopuszczalność stosowania art. 59 KC w wypadku zawarcia bezwarunkowej umowy sprzedaży przez zobowiązanego z prawa pierwokupu (II).......................................... 564 385. Dopuszczalność stosowania art. 59 KC w wypadku zawarcia bezwarunkowej umowy sprzedaży przez zobowiązanego z prawa pierwokupu (III)......................................... 565 386. Wyłączenie prawa pierwokupu dzierżawcy nieruchomości stanowiącej część gospodarstwa rolnego w wypadku sprzedaży całego gospodarstwa...................................... 566 387. Rozwiązanie warunkowej umowy sprzedaży przed wykonaniem prawa pierwokupu przez gminę............................. 567 388. Zastrzeżenie prawa pierwokupu na wypadek darowizny.......... 568 389. Brak wymogu formy aktu notarialnego dla zastrzeżenia prawa pierwokupu nieruchomości................................. 569 390. Niedopuszczalność rozwiązania najmu i dzierżawy z mocą wsteczną. Niedopuszczalność zrzeczenia się prawa pierwokupu po zawarciu bezwarunkowej umowy sprzedaży................. 570 391. Możliwość odwołania oświadczenia woli o skorzystaniu z prawa pierwokupu............................................. 571 XX
Rozdział V. Dostawa, kontraktacja, umowa o dzieło, umowa o roboty budowlane................................................. 573 392. Umowa zobowiązująca do wyłączności w umowie dostawy....... 573 393. Dostawa energii elektrycznej. Termin spełnienia świadczenia przy rachunkach prognostycznych............................... 574 394. Termin przedawnienia roszczeń profesjonalisty z umowy dostawy.. 575 395. Kara umowna w kontraktacji............................... 576 396. Przejście praw i obowiązków z umowy kontraktacji............. 577 397. Odstąpienie od umowy o dzieło. Wygaśnięcie obowiązku zapłaty kary umownej........................................... 579 398. Rozwiązanie umowy o dzieło przez sąd....................... 580 399. Termin płatności wynagrodzenia za dzieło. Oddanie dzieła a jego odebranie............................................... 581 400. Różnica pomiędzy umową o dzieło a umową o świadczenie usług.. 582 401. Chwila odstąpienia od umowy o dzieło na podstawie art. 644 KC... 583 402. Odpowiedzialność wykonawcy za szkody na terenie budowy na podstawie art. 652 KC..................................... 585 403. Termin przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o roboty budowlane. Relacje między regulacją umowy o dzieło a umowy o roboty budowlane....................................... 586 404. Stosowanie przepisów o wynagrodzeniu z umowy o dzieło do umowy o roboty budowlane................................ 588 405. Okazanie inwestorowi umów z podwykonawcami a skuteczność jego zgody na wykonanie przez nich robót budowlanych......... 589 406. Skuteczność zgody na wykonanie robót budowlanych przez podwykonawców......................................... 591 407. Zarzuty inwestora wobec wykonawcy........................ 594 Rozdział VI. Najem i dzierżawa.................................. 595 408. Przedawnienie roszczeń najemcy............................ 595 409. Najem powierzchni użytkowej............................ 596 410. Najem miejsca parkingowego............................... 597 411. Utracone korzyści z najmu jako szkoda....................... 599 412. Ochrona najemcy......................................... 601 413. Rozliczenie nakładów poniesionych przez najemcę.............. 602 414. Ochrona najemcy......................................... 603 415. Wypowiedzenie umowy najmu lub dzierżawy zawartej przed 10.7.2001 r. na czas oznaczony.............................. 604 416. Wypowiedzenie umowy najmu z ważnych przyczyn........... 608 417. Najem a dzierżawa....................................... 610 418. Dzierżawa na okres do końca życia dzierżawcy................. 611 419. Przedłużenie umowy dzierżawy............................. 612 420. Rozliczenie nakładów na wydzierżawioną rzecz wymagalność roszczenia.............................................. 613 421. Umowa franchisingu a umowa dzierżawy..................... 614 422. Prawo pierwokupu........................................ 615 423. Wygaśnięcie dzierżawy praw w wyniku przysądzenia własności nieruchomości........................................... 617 XXI
Rozdział VII. Leasing i użyczenie................................ 619 424. Wynagrodzenie za używanie rzeczy.......................... 619 425. Kara umowna za przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu.... 620 426. Zbycie rzeczy użyczonej................................... 621 427. Eksmisja dorosłego członka rodziny z lokalu................... 622 428. Rzecz potrzebna użyczającemu.............................. 623 429. Wygodzenie a użyczenie................................... 625 Rozdział VIII. Pożyczka i rachunek bankowy...................... 626 430. Obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki elementem przedmiotowo istotnym umowy pożyczki.................................. 626 431. Zakaz anatocyzmu a ważność umowy pożyczki................. 627 432. Niesynallagmatyczny charakter umowy pożyczki............... 628 433. Charakter prawny wpisu na rachunku bankowym............... 629 434. Obowiązek banku zapewnienia posiadaczowi rachunku bezpieczeństwa środków pieniężnych znajdujących się na rachunku. 630 435. Uprawnienie banku do odmowy wykonania zlecenia posiadacza rachunku bankowego...................................... 631 436. Obowiązek banku zwrotu zdeponowanej na rachunku kwoty...... 633 437. Uprawnienie do zmiany przez bank w czasie trwania umowy wysokości stopy oprocentowania bez wypowiedzenia umowy..... 634 438. Otwarcie rachunku bankowego jako czynność bankowa.......... 636 439. Zastosowanie reguł dotyczących depozytu nieprawidłowego do umowy rachunku bankowego............................... 637 440. Zwrot środków oddanych na przechowanie banku, przepisy o depozycie nieprawidłowym i pożyczce a umowa rachunku bankowego.............................................. 638 441. Dopuszczalność kwalifikacji salda debetowego jako kredytu lub pożyczki............................................ 639 442. Zmiana treści umowy rachunku bankowego przez modyfikację regulaminu bankowego.................................... 642 443. Odpowiedzialność banku za wypłacenie wkładu osobie nieuprawnionej.......................................... 643 444. Reżim odpowiedzialności banku z tytułu wypłaty zgromadzonych na rachunku środków na rzecz osoby nieuprawnionej............ 644 Rozdział IX. Zlecenie, prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia....... 646 445. Ocena prawna umowy zlecenia, na mocy której przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do nabycia w imieniu własnym nieruchomości i wybudowania na tej nieruchomości domu mieszkalnego............................................ 646 446. Domniemane pełnomocnictwo z umowy zlecenia a zastępstwo strony przez radcę prawnego przed sądem..................... 648 447. Zastosowanie przepisów o zleceniu do umowy akredytywy....... 649 448. Przesłanki zawarcia umowy zlecenia......................... 650 449. Umowa zlecenia a umowa o pracę. Zagadnienia kwalifikacji...... 651 450. Dopuszczalność wykonywania usług przez zastępcę w umowie o pracę................................................. 652 451. Umowa zlecenia a umowa o dzieło........................... 654 XXII
452. Charakter prawny umowy, której przedmiotem jest wytypowanie dawcy szpiku kostnego.................................... 655 453. Dorozumiane zawarcie umowy zlecenia....................... 656 454. Zobowiązanie do niepodejmowania działań konkurencyjnych przez zleceniobiorcę........................................... 657 455. Obowiązek zleceniodawcy zwolnienia zleceniobiorcy od zobowiązań zaciągniętych przez zleceniobiorcę w celu należytego wykonania zlecenia....................................... 658 456. Dopuszczalność określenia terminu wypowiedzenia umowy zlecenia z ważnych powodów............................... 659 457. Kara umowna na wypadek wypowiedzenia umowy zlecenia....... 660 458. Charakter prawny zrzeczenia się członkostwa w radzie nadzorczej.. 662 459. Ważne powody uzasadniające wypowiedzenie umowy zlecenia.... 663 460. Wypowiedzenie umowy zlecenia zawartej na czas oznaczony...... 664 461. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia charakter prawny...... 666 462. Subsydiarny charakter przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia............................................. 667 463. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia a działanie w ramach obowiązków ustawowych.................................. 669 464. Obowiązek świadczenia opieki zdrowotnej a wykładnia terminu cudze sprawy.......................................... 670 465. Zwrot kosztów najemcy w związku z naprawami przedmiotu najmu a przepisy o zleceniu i o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia................................................ 671 466. Zgoda pacjenta na wykonanie zabiegu przez lekarza w świetle wykładni przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia... 672 467. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia przez członka zarządu spółki po upływie jego kadencji............................. 674 Rozdział X. Agencja, komis..................................... 675 468. Podmioty uprawnione do pełnienia funkcji agenta............... 675 469. Stosowanie przepisów o umowie agencyjnej do umowy o pośrednictwo.......................................... 676 470. Stosunek umowy agencyjnej do umowy o pracę................ 677 471. Umocowanie agenta do zawierania umów na rachunek i w imieniu zleceniodawcy........................................... 678 472. Upoważnienie agenta do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie.................................... 679 473. Ryzyko gospodarcze prowadzenia działalności agencyjnej........ 681 474. Zastosowanie przepisów o umowie agencyjnej do umowy o pośrednictwo jednorazowe................................ 682 475. Ocena przesłanek zasądzenia świadczenia wyrównawczego na rzecz agenta.......................................... 683 476. Uprawnienie agenta do otrzymania świadczenia wyrównawczego.. 685 477. Odpowiedzialność komitenta wobec nabywcy za wady dostarczonej rzeczy....................................... 686 478. Wyłączenie odpowiedzialności komisanta za ukryte wady sprzedanej rzeczy........................................ 687 479. Wymóg dochowania przez komisanta należytej staranności (I)..... 689 XXIII
480. Wymóg dochowania przez komisanta należytej staranności (II).... 690 481. Wymóg dochowania przez komisanta należytej staranności (III).... 691 Rozdział XI. Przewóz, spedycja.................................. 692 482. Konsensualność umowy o przewóz.......................... 692 483. Zasada swobody umów w umowie przewozu................... 693 484. Wierzytelność z tytułu przewoźnego.......................... 694 485. Obowiązek sprawowania pieczy nad bagażem.................. 696 486. Przedawnienie roszczeń z umowy przewozu osób............... 697 487. Domniemanie należytego stanu przesyłki...................... 698 488. Ustalenie wartości przesyłki................................ 699 489. Zakres podmiotowy art. 828 2 KC.......................... 700 490. Nadpłata należności za wykonanie usługi przewozu............. 702 491. Charakter usług spedycyjnych............................... 703 492. Zawarcie umowy spedycji.................................. 704 493. Należyta staranność spedytora.............................. 705 494. Przedawnienie roszczeń spedytora dalszego.................... 706 495. Przedawnienie roszczeń z umowy spedycji.................... 708 Rozdział XII. Ubezpieczenie.................................... 710 496. Umowy ubezpieczenia w KC a ubezpieczenie (zabezpieczenie) społeczne............................................... 710 497. Waloryzacja świadczeń ubezpieczeniowych.................... 711 498. Modyfikacja umowy ubezpieczenia na podstawie klauzuli rebus sic stantibus............................................... 712 499. Przerwa w ruchu przedsiębiorstwa jako przesłanka wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego............................................ 713 500. Forma złożenia zakładowi ubezpieczeń oferty zawarcia umowy ubezpieczenia..................................... 714 501. Umowa ubezpieczenia jako umowa wzajemna.................. 715 502. Należyta staranność ubezpieczonego a odmowa wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia autocasco............... 716 503. Wykładnia zakresu umowy ubezpieczenia. Funkcja brokera ubezpieczeniowego....................................... 718 504. Interpretacja niejasnych postanowień umowy ubezpieczenia na korzyść konsumenta...................................... 719 505. Wliczenie podatku VAT do odszkodowania należnego z tytułu umowy ubezpieczenia..................................... 720 506. Podstawa prawna roszczeń ubezpieczającego wobec ubezpieczyciela.......................................... 721 507. Odpowiedzialność ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia a subrogacja (cessio legis).................................. 722 508. Dochodzenie roszczeń przez poszkodowanego bezpośrednio od ubezpieczyciela.......................................... 724 509. Dobrowolne świadczenie osoby trzeciej na rzecz poszkodowanego a wysokość odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia........ 725 XXIV
510. Brak należytej staranności właściciela pojazdu a wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco............................................... 726 511. Koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego a wysokość szkody kompensowanej przez ubezpieczyciela........ 727 512. Zwiększenie składki ubezpieczeniowej po zawarciu umowy....... 729 513. Ubezpieczenie majątkowe autocasco. Dobra wiara posiadacza auta. 730 514. Możliwość wypłaty odszkodowania dla poszkodowanego członka wspólnoty mieszkaniowej z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej tejże wspólnoty................... 731 515. Ubezpieczenie majątkowe autocasco. Zła wiara posiadacza auta... 732 516. Odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wobec współposiadaczy za szkody wyrządzone przez jednego z nich kierującego pojazdem.......... 733 517. Podatek VAT jako element kwoty odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów... 734 518. Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC za szkodę na osobie wyrządzoną przez kierowcę pojazdu jego posiadaczowi lub współposiadaczowi......................... 736 519. Należyta staranność ubezpieczającego w zabezpieczeniu samochodu przed kradzieżą a zwolnienie ubezpieczyciela z odpowiedzialności...................................... 737 520. Sięgnięcie przez kierowcę po dzwoniący telefon komórkowy jako rażące niedbalstwo wyłączające odpowiedzialność ubezpieczyciela. 739 521. Termin przedawnienia roszczenia regresowego zakładu ubezpieczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych......................... 740 522. Nasciturus jako uprawniony do sumy ubezpieczeniowej.......... 742 Rozdział XIII. Przechowanie, odpowiedzialność hotelu.............. 743 523. Umowa przechowania..................................... 743 524. Charakter prawny umowy przechowania...................... 744 525. Odpowiedzialność przechowawcy........................... 746 526. Odpowiedzialność przechowawców prowadzących strzeżone parkingi samochodowe.................................... 747 527. Profilaktyczny zakład służby zdrowia jako zakład z art. 846 KC.... 748 528. Szpital jako hotel lub podobny zakład z art. 846 KC............. 749 529. Zakres odpowiedzialności przechowawcy rzeczy pozostawione w rzeczy oddanej na przechowanie........................... 750 Rozdział XIV. Spółka cywilna................................... 752 530. Istota spółki cywilnej Odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej................................................ 752 531. Nakłady z majątku spółki cywilnej na majątek odrębny wspólników............................................. 755 532. Nazwa spółki cywilnej.................................... 757 533. Wkład do spółki cywilnej w postaci świadczenia usług........... 758 534. Umowa o pracę zawarta pomiędzy wspólnikiem a pozostałymi wspólnikami spółki cywilnej................................ 760 XXV
535. Umowne ustalenie zwykłego zakresu czynności................ 761 536. Wypowiedzenie udziału w spółce cywilnej..................... 762 537. Przejęcie długu spółki przez jednego ze wspólników spółki cywilnej.......................................... 763 538. Translatywne nabycie członkostwa w spółce cywilnej............ 764 539. Forma przystąpienia do spółki cywilnej nowego wspólnika........ 765 540. Zdolność wekslowa spółki cywilnej.......................... 767 541. Ważny powód uprawniający do wypowiedzenia udziału w spółce cywilnej bez zachowania terminu wypowiedzenia............... 768 542. Rozliczenie wspólników po rozwiązaniu umowy spółki cywilnej... 769 543. Roszczenia byłych wspólników po ustaniu stosunku spółki cywilnej.......................................... 770 544. Względnie obowiązujący charakter art. 871 KC................. 772 545. Likwidacja majątku wspólnego wspólników po rozwiązaniu spółki cywilnej................................................ 773 546. Ustąpienie wspólnika ze spółki cywilnej...................... 775 547. Rozliczenie majątku spółki cywilnej pomiędzy wspólnikami...... 776 548. Forma wystąpienia ze spółki cywilnej........................ 778 Rozdział XV. Poręczenie i gwarancja bankowa..................... 780 549. Akcesoryjność poręczenia.................................. 780 550. Poręczenie za nieokreśloną grupę zobowiązań dłużnika.......... 781 551. Zakres odpowiedzialności poręczyciela....................... 782 552. Charakter oświadczenia o udzieleniu poręczenia. Poręczenie za dług przyszły............................................ 784 553. Wymóg ustalenia górnej granicy poręczenia przy poręczeniu za dług przyszły............................................ 784 554. Odpowiedzialność odszkodowawcza a umowa poręczenia........ 785 555. Stosunki między współporęczycielami........................ 787 556. Błąd poręczyciela co do wypłacalności dłużnika................ 788 557. Przejęcie przez poręczyciela poręczonego długu................ 789 558. Gwarancja bankowa na zabezpieczenie akredytywy............. 790 559. Abstrakcyjność gwarancji bankowej na pierwsze żądanie. Gwarancja bankowa a poręczenie............................ 792 560. Granice odpowiedzialności gwaranta przy gwarancji bankowej na pierwsze żądanie..................................... 793 Rozdział XVI. Darowizna....................................... 794 561. Pozorna umowa darowizny................................. 794 562. Darowizna ekspektatywy odrębnej własności lokalu............. 796 563. Wydanie rzeczy ruchomej stanowiącej przedmiot umowy darowizny........................................ 797 564. Wykonanie darowizny (I).................................. 799 565. Polecenie (I)............................................ 800 566. Polecenie (II)............................................ 801 567. Wykonanie darowizny (II).................................. 802 568. Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego (I)........................................ 804 XXVI