Nowa ustawa o podatku akcyzowym oprócz wielu, często rewolucyjnych zmian, zmieniła zasady opodatkowania niektórych wyrobów energetycznych. W dniu 1 marca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. nr 3 poz. 11 zwana dalej nową ustawą). Oprócz wielu, często rewolucyjnych zmian, zmieniła ona zasady opodatkowania niektórych wyrobów energetycznych. Dotychczasowy stan prawny Na gruncie ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. 29, poz. 257, zwanej dalej starą ustawą) w odniesieniu do obrotu niektórymi wyrobami energetycznymi obowiązywała zasada, zgodnie z którą wyroby te były zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie, pod warunkiem dochowania obowiązków przez podmioty zużywające. Stosownie do 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 72, poz. 500 ze zm. zwanego dalej rozporządzeniem) zwolnione od akcyzy były m.in. wazelina, parafina, woski pochodzenia naftowego i pozostałe woski oznaczone symbolem PKWiU 23.20.31 objęte kodami CN: 2712 10, 2712 22 00, 2712 90 31, 2712 90 33, 2712 90 39, 2712 90 90, koks naftowy itp. 1 / 5
Zastosowanie wskazanego wyżej zwolnienia uzależnione było jednak od przeznaczenia danego wyrobu. W myśl 13 ust. 2 rozporządzenia na podmiocie uprawnionym do zwolnienia, nabywającym wyroby akcyzowe ciążył obowiązek dołączenia do zamówienia złożonego sprzedawcy oświadczenia stwierdzającego, że zakupione wyroby zostaną zużyte do celów innych niż napędowe lub opałowe lub do produkcji paliw silnikowych lub olejów opałowych. Zmiana zasad opodatkowania wyrobów energetycznych zwolnionych ze względu na przeznaczenie w nowej ustawie o podatku akcyzowym Nowa ustawa o podatku akcyzowym wprowadziła zupełnie nowe rozwiązanie w zakresie opodatkowania energetycznych wyrobów akcyzowych zwolnionych ze względu na przeznaczenie. W pierwszej kolejności należy podkreślić fakt, iż energetyczne wyroby akcyzowe, takie jak np. wazelina, parafina i inne wyroby energetyczne objęte kodami CN innymi niż wymienione w art. 89 ust. 1 nowej ustawy nie są już objęte zwolnieniem. Zamiast tego, ustawodawca wprowadził w art. 89 ust. 2 nowej ustawy rozwiązanie polegające na opodatkowaniu tych wyrobów zerową stawką podatkową. Jednocześnie ustanowiono szereg obowiązków dla podmiotów zużywających tego rodzaju wyroby energetyczne, warunkujących możliwość skorzystania z preferencyjnej stawki akcyzy. Zgodnie z art. 16 ust. 8 nowej ustawy, podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów energetycznych, o których mowa w art. 89 ust. 2, niebędący podmiotem zarejestrowanym w trybie ust. 1, jest obowiązany przed dniem rozpoczęcia tej działalności powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu celnego, w celu ustalenia dopuszczalnych norm zużycia. Stosownie do art. 85 ust. 2 pkt 2 nowej ustawy, organ podatkowy wydaje następnie obligatoryjnie z urzędu decyzję ustalającą wspomniane wyżej dopuszczalne normy zużycia. 2 / 5
Skutki zmian zasad opodatkowania niektórych energetycznych wyrobów akcyzowych Wyłączenie wspomnianych wyżej wyrobów ze zwolnienia z akcyzy ze względu na przeznaczenie z jednoczesnym wprowadzeniem zerowej stawki podatkowej jest korzystne dla podatników. Należy bowiem zwrócić uwagę na regulacje zawarte w art. 32 nowej ustawy, dotyczące warunków zwolnienia wyrobów akcyzowych ze względu na przeznaczenie (takie jak np. napoje alkoholowe, paliwa silnikowe). Bliższej analizy wymagają obowiązki przewidziane w art. 32 ust. 5 nowej ustawy. Przede wszystkim do skorzystania ze zwolnienia wyrobów akcyzowych ze względu na przeznaczenie niezbędne jest objęcie tych wyrobów zabezpieczeniem akcyzowym, a w przypadku importu zabezpieczeniem należności celnych na podstawie przepisów prawa celnego. Zabezpieczenie to powinien złożyć podmiot prowadzący skład podatkowy, podmiot pośredniczący lub zarejestrowany handlowiec w wysokości zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku naruszenia warunków zwolnienia. Ponadto, do przemieszczanych wyrobów akcyzowych należy dołączyć dokument dostawy. Jak się wydaje, najważniejszym warunkiem zwolnienia jest obowiązek prowadzenia ewidencji wyrobów przez podmiot prowadzący skład podatkowy, zarejestrowanego handlowca, podmiot pośredniczący, a także, co istotne, podmiot zużywający prowadzący działalność gospodarczą z użyciem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie. W myśl art. 32 ust. 8 nowej ustawy ewidencja ta powinna zawierać informacje umożliwiające ustalenie ilości wysłanych lub otrzymanych wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, terminu wysłania lub odbioru tych wyrobów, a także miejsca odbioru 3 / 5
w przypadku ich przemieszczania oraz informacje o dokumentach dostawy. Przepisy przejściowe W związku ze zmianą zasad opodatkowania niektórych energetycznych wyrobów akcyzowych należy zwrócić uwagę na przepisy przejściowe zawarte w nowej ustawie. Stosownie do art. 155 ust. 2 nowej ustawy podatnik prowadzący działalność w zakresie wyrobów akcyzowych objętych wyłącznie zerową stawką akcyzy, który jest już zarejestrowany przed dniem wejścia w życie ustawy, podlega z urzędu wykreśleniu z rejestru przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Zgodnie natomiast z art. 155 ust. 4 nowej ustawy podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów energetycznych, o których mowa w art. 89 ust. 2, w dniu wejścia w życie ustawy, niebędący podmiotem zarejestrowanym w trybie art. 16 ust. 1, jest obowiązany, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy, powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu celnego, w celu ustalenia dopuszczalnych norm zużycia, o których mowa w art. 85 ust. 2 pkt 2. Jest to oczywista konsekwencja wymogów notyfikacyjnych, o których była mowa powyżej, a które wynikają z treści art. 16 ust. 8 nowej ustawy. Jednocześnie ustawa w art. 155 ust. 5 zastrzega, iż powiadomienia, o którym mowa w ust. 4 nie musi dokonywać podmiot, który był podmiotem zarejestrowanym na podstawie art. 14 ust. 1 starej ustawy. Wnioski 4 / 5
W świetle wyżej przedstawionych wywodów nie ulega wątpliwości, że wyłączenie ze zwolnienia ze względu na przeznaczenie energetycznych wyrobów akcyzowych skutkujące zmniejszeniem utrudnień ewidencyjno-rejestracyjnych jest dla podmiotów zużywających te wyroby zmianą korzystną. W obecnie obowiązującym stanie prawnym jedynym obowiązkiem spoczywającym na tych podmiotach jest powiadomienie właściwego naczelnika urzędu celnego o prowadzeniu działalności związanej z obrotem energetycznymi wyrobami akcyzowymi objętymi zerową stawką akcyzy. 5 / 5