Prezentacja możliwości zwiększenia zasobów informacyjnych PBSSP 2016 w kontekście propozycji Regionalnych Obserwatoriów Terytorialnych Wiesława Domańska Aleksandra Pytalska Warszawa, 25 marca 2015 r.
Poziom regionalny Poziom krajowy Współpraca statystyki publicznej z Obserwatoriami Rozwoju Terytorialnego Legenda: KFT Krajowe Forum Terytorialne KOT Krajowe Obserwatorium Terytorialne ROT Regionalne Obserwatorium Terytorialne RFT Regionalne Forum Terytorialne WOBR Wojewódzki Ośrodek Badań Regionalnych MRR Ministerstwo Rozwoju Regionalnego UM Urząd Marszałkowski GUS Główny Urząd Statystyczny KFT MIR Resorty KOT GUS UM UM UM RFT ROT RFT ROT RFT ROT WOBR WOBR WOBR 2
Współpraca na poziomie krajowym GUS i KOT Prowadzenie badań, ewaluacji i analiz strategicznych na potrzeby planowania strategicznego, działalności operacyjnej i prognozowania zmian społeczno-gospodarczych Budowa systemu strategicznego i bieżącego monitoringu procesów rozwojowych zachodzących w kraju i efektów prowadzonej polityki rozwoju w ujęciu terytorialnym Tworzenie standardów dotyczących pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania danych na potrzeby raportów oceniających zjawiska rozwojowe w ujęciu terytorialnym i prowadzoną politykę GUS jako główne źródło danych statystycznych i wsparcia metodologicznego Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk podczas spotkań i seminariów 3
Współpraca na poziomie regionalnym WOBR i ROT Współpraca przy realizacji zadań ROT Uczestnictwo w spotkaniach poświęconych pogłębianiu współpracy, a także konkretnym dziedzinom znajdujących się w obszarze zainteresowania jednostek samorządu terytorialnego i Urzędu Marszałkowskiego Udział w pracach regionalnych grup roboczych lub komitetów WOBR jako źródło danych statystycznych i wsparcia metodologicznego Wymiana doświadczeń i dobrych praktyk podczas spotkań i seminariów 4
Kierunki zgłaszania potrzeb informacyjnych ROT MIR GUS ROT (jako część UM) Spotkania WOBR-ROT US PBSSP GUS Legenda: ROT Regionalne Obserwatorium Terytorialne MIR Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju GUS Główny Urząd Statystyczny UM Urząd Marszałkowski US Urząd Statystyczny PBSSP Program Badań Statystycznych Statystyki Publicznej WOBR Wojewódzki Ośrodek Badań Regionalnych Kontakty robocze 5
Stanowisko GUS dot. potrzeb informacyjnych ROT (1) Dane dostępne: Emisja metanu, tlenków azotu, tlenku i dwutlenku węgla oraz dwutlenku siarki w kg/rok Środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 1 mieszkańca - podziału środków NFOŚiGW pomiędzy województwa: pierwotny (planowany na rok); ostateczny (wykonanie na dzień 31.12 każdego roku) Liczba przeprowadzonych referendów lokalnych dotyczących odwołania organu JST Liczba turystów: liczba turystów zagranicznych, liczba turystów krajowych (w podziale na pobyt długi i krótki) Liczba gospodarstw ekologicznych 6
Stanowisko GUS dot. potrzeb informacyjnych ROT (2) Dane nie będące w posiadaniu statystyki publicznej, m.in.: Środki z NFZ na 1 mieszkańca - podziału środków Narodowego Funduszu Zdrowia pomiędzy jego oddziały wojewódzkie: pierwotny (planowany na roku); ostateczny (wykonanie na dzień 31.12 każdego roku) Środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na 1 mieszkańca - podziału środków PFRON pomiędzy województwa: pierwotny (planowany na roku); ostateczny (wykonanie na dzień 31.12 każdego roku) Liczba aktywnych jednostek straży pożarnej Wskaźniki diagnostyczne wymienione w sprawozdaniu pt. Sprawozdania z Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Udział długości linii elektroenergetycznych zmodernizowanych w stosunku do wymagających modernizacji (110kV; 15kV; 0,4kV) [%] Liczba osób bezdomnych na 1 000 mieszkańców Odsetek mieszkańców danego województwa leżących w zasięgu dostępności drogowej/kolejowej stolicy województwa 60 min Środki z Funduszu Pracy na 1 mieszkańca - podziału środków FP pomiędzy województwa: pierwotny (planowany na roku); ostateczny (wykonanie na dzień 31.12 każdego roku) Liczba udzielonych patentów w rozbiciu na osoby fizyczne, przedsiębiorstwa i jednostki naukowe 7
Stanowisko GUS dot. potrzeb informacyjnych ROT wybrane przykłady (1) Zakres danych Poziom Stanowisko GUS Wykształcenie ludności NTS 5 Dane nt. struktury wykształcenia ludności pozyskiwane są z badania BAEL (Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności). W związku z tym, że jest to badanie reprezentacyjne, a nie pełne, dane możliwe są do pozyskania jedynie na poziomie województw. Dane te są udostępniane w BDL. Średnioroczna liczba osób oczekujących na wizytę u specjalisty w przeliczeniu na odpowiedni rząd wielkości liczby mieszkańców długość kolejek do specjalistów NTS 4 Należy doprecyzować wskaźnik (np. określić specjalizacje). Pragniemy równocześnie poinformować, że GUS aktualnie przystąpił do realizacji projektu, mającego na celu analizę dotychczas stosowanych wskaźników w ochronie zdrowia w ocenie dostępności do świadczeń zdrowotnych w zakresie usług publicznych oraz zaproponowanie nowych, bardziej precyzyjnych wskaźników. Zakończenie projektu przewidujemy w czwartym kwartale tego roku Ilość wybudowanych i zmodernizowanych linii przesyłowych i dystrybucyjnych NN WN ŚN i nn NTS 2 Informacje te nie są publikowane i udostępniane z uwagi na tajemnicę statystyczną. 8
Stanowisko GUS dot. potrzeb informacyjnych ROT wybrane przykłady (2) Zakres danych Liczba zatrudnionych, w podziale na: sekcję PKD, liczbę zatrudnionych (mikro, małe, średnie i duże), rodzaj pracodawcy i ich liczba Wykaz 50 największych - pod względem zatrudnienia - pracodawców, w podziale na sekcję PKD Poziom Stanowisko GUS NTS 4 NTS 4 W 2014 r. GUS przeprowadził pracę badawczą dot. opracowania metodologii i oszacowania danych dot. pracujących w gospodarce narodowej na poziomie NTS 4. Wyniki przeprowadzonej pracy wskazują na konieczność kontynuowania prac nad doskonaleniem metodologii opracowywania danych na poziomie NTS 4 z uwzględnieniem jednostek o liczbie pracujących poniżej 10 osób. Planuje się publikowanie danych począwszy od 2017 r. Z uwagi na tajemnicę statystyczną, GUS nie ma możliwości udostępniania danych jednostkowych przedsiębiorstw. Stopa bezrobocia rejestrowanego wg płci - %. NTS 2 GUS oblicza stopę bezrobocia rejestrowanego tylko dla populacji ogółem. W podziale na płeć stopa bezrobocia nie była do tej pory obliczana. GUS rozważy możliwość prezentowania takich danych. Według płci stopa bezrobocia dostępna jest w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności. 9
Stanowisko GUS dot. potrzeb informacyjnych ROT wybrane przykłady (3) Zakres danych Wielkość eksportu i importu w rozbiciu na sekcje PKD Poziom Stanowisko GUS NTS 2 Dane z zakresu handlu zagranicznego są opracowywane na poziomie ogólnokrajowym. W 2015 r. GUS rozpoczął realizację badania mającego na celu wypracowanie metodologii i oszacowania danych na poziomie NTS 2. Po zakończeniu badania, podjęta zostanie decyzja o możliwości ich publikowania. Wskaźnik międzygałęziowej dostępności transportowej województw Długość nowo wybudowanych i zmodernizowanych dróg w rozbiciu na: Krajowe, Wojewódzkie, Powiatowe i Gminne NTS 2 NTS 2 Wskaźnik opracowany przez IGIPZ PAN na zlecenie MIR. Wskaźnik zostanie udostępniony w systemie monitorowania rozwoju STRATEG w maju 2015 r. z danymi za lata 2013-2014 na poziomie województw (NTS 2). Dane będą dostępne, począwszy od 2017 r. w Banku Danych Lokalnych. 10
Nowe badania zrealizowane w 2014 r. Ustalenie wartości wybranych wskaźników ekonomicznych dla beneficjentów Regionalnych Programów Operacyjnych oraz dla celowo dobranej grupy kontrolnej Dezagregacja danych dotyczących nakładów sektora przedsiębiorstw na działalność badawczą i rozwojową (B+R) oraz personel B+R na poziom podregionów (NTS 3) Dezagregacja wskaźników ze strategii Europa 2020 na poziom NTS 2: Opracowanie metodyki i oszacowanie emisji do powietrza wybranych substancji (gazów cieplarnianych oraz ich prekursorów) na poziomie wojewódzkim Opracowanie metodologii i oszacowanie danych dotyczących pracujących w gospodarce narodowej na poziomie NTS 4 Rozszerzenie badania i pozyskanie danych na poziomie NTS 2 z zakresu wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych 11
Badania realizowane w 2015 r. (1) Zbiorcze zestawienie prac badawczych wg miesiąca ich zakończenia Miesiące Liczba prac badawczych czerwiec 1 lipiec 2 sierpień 1 październik 3 listopad 10 grudzień 7 Razem 24 12
Badania realizowane w 2015 r. (2) Dezagregacja wskaźników Europa 2020 Dezagregacja wskaźników z obszaru B+R oraz innowacyjności Dezagregacja wskaźników z obszaru rynku pracy i ubóstwa Dezagregacja wskaźników z obszaru rachunków narodowych i regionalnych Monitorowanie obszarów funkcjonalnych Dezagregacja wskaźników z zakresu usług publicznych Bazy (STRATEG) i wskaźniki dla monitorowania polityki spójności Inne prace badawcze 13
Badania realizowane w 2015 r. (3) Dezagregacja wskaźników EUROPA 2020 Rozszerzenie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wybrane wskaźniki Europa 2020 na poziomie województw (NTS 2) październik 2015 r. Cel pracy: opracowanie metodologii i oszacowanie danych historycznych (tam, gdzie będzie to możliwe), w oparciu o Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności wskaźników: odsetek osób w wieku 18-24 lata z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym, które nie kontynuują nauki i nie dokształcają się w ludności ogółem w tej samej grupie wieku oraz odsetek osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe. Dezagregacja wskaźników strategii Europa 2020 na poziom NTS 2 z zakresu pomiaru ubóstwa i wykluczenia społecznego czerwiec 2015 r. Cel pracy: Rozpoznanie możliwości uzyskania wiarygodnych szacunków na poziomie NTS 2 dla wskaźników: osoby zagrożone ubóstwem (po uwzględnieniu transferów społecznych), osoby zagrożone deprywacją materialną, osoby żyjące w gospodarstwach domowych o bardzo niskiej intensywności pracy. 14
Badania realizowane w 2015 r. (4) Dezagregacja wskaźników z obszaru B+R oraz innowacyjności Badanie innowacji w mikroprzedsiębiorstwach lipiec 2015 r. Cel pracy: opracowanie danych dotyczących działalności innowacyjnej w mikroprzedsiębiorstwach. Badanie infrastruktury i aparatury naukowo-badawczej oraz współpracy jednostek naukowych, przedsiębiorstw, szkół wyższych, instytutów badawczych oraz innych jednostek dysponujących infrastrukturą badawczą na poziomie NTS 2 sierpień 2015 r. Cel pracy: uzyskanie szczegółowej informacji o stanie infrastruktury i aparatury naukowo-badawczej oraz o współpracy podmiotów w ramach działalności B+R. 15
Badania realizowane w 2015 r. (5) Dezagregacja wskaźników z obszaru rynku pracy i ubóstwa Pomiar ubóstwa na poziomie powiatów (LAU 1) grudzień 2015 r. Cel pracy: oszacowanie wskaźnika zagrożenia ubóstwem w Polsce na poziomie powiatów (LAU 1) w latach 2005, 2008, 2011 z wykorzystaniem metodologii statystyki małych obszarów (SMO). Rozszerzenie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wskaźnik NEET na poziomie województw (NTS 2) oraz podstawowe agregacje z zakresu rynku pracy na podregiony (NTS 3) - październik 2015 r. Cel pracy: opracowanie metodologii i oszacowanie danych historycznych (tam, gdzie będzie to możliwe), w oparciu o Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności: wskaźnika NEET (Young people Neither in Employment nor in Education and Training Osoby młode niepracujące, nieuczące się i niedokształcające się) liczba i odsetek osób młodych w wieku 15-24, 15-29 i 25-29 lat oraz podstawowych agregacji danych z zakresu BAEL na poziomie podregionów (NTS 3) i miast wojewódzkich. 16
Badania realizowane w 2015 r. (6) Dezagregacja wskaźników z obszaru rachunków narodowych i regionalnych Metodologia i wdrożenie regionalnych rachunków publicznych (NTS 2) grudzień 2015 r. Cel pracy: opracowanie metodologii regionalnych rachunków publicznych obejmujących dochody i wydatki publiczne w ujęciu regionalnym oraz przeprowadzenie eksperymentalnych obliczeń. Metoda dekompozycji PKB oraz WDB w zastosowaniu do analizy struktury różnic regionalnych listopad 2015 r. Cel pracy: opracowanie i zastosowanie metod dekompozycji PKB dla potrzeb badania zróżnicowania regionalnego w Polsce. 17
Badania realizowane w 2015 r. (7) Monitorowanie obszarów funkcjonalnych Badanie statystyczne w zakresie identyfikacji obszarów o cechach miejskich i cechach wiejskich w poszczególnych województwach oraz wskaźnika syntetycznego różnicującego gminy na podstawie kryterium funkcjonalnego listopad 2015 r. Cel pracy: określenie charakteru funkcjonalnego obszarów gmin poszczególnych województw w stosunku do ich charakteru administracyjnego; opracowanie metodologii identyfikacji obszarów gmin o cechach miejskich, miejsko-wiejskich, wiejsko-miejskich i wiejskich na podstawie kryterium funkcjonalnego; identyfikacji i wskazania obszarów wyróżniających się cechami innymi niż ich charakter administracyjny; opracowanie wskaźnika syntetycznego pozwalającego na monitorowanie stanu oraz rozwoju (w długim horyzoncie czasu) charakteru funkcjonalnego skategoryzowanych obszarów gmin Opracowanie wskaźników monitorowania obszarów funkcjonalnych miast wojewódzkich w zakresie budownictwa, w tym budownictwa mieszkaniowego, na poziomie NTS 5 (gminy) listopad 2015 r. Cel pracy: opracowanie metodyki pozyskiwania danych oraz obliczania wskaźników opisujących rozwój budownictwa mieszkaniowego w miejskich obszarach funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich, na tle ich sytuacji demograficznej i społeczno-gospodarczej. 18
Badania realizowane w 2015 r. (8) Dezagregacja wskaźników z zakresu usług publicznych Planowanie przestrzenne i budownictwo mieszkaniowe listopad 2015 r. Partycypacja społeczna grudzień 2015 r. Kultura grudzień 2015 r. Ochrona zdrowia listopad 2015 r. Bezpieczeństwo publiczne listopad 2015 r. E-administracja październik 2015 r. Badanie pilotażowe zachowań komunikacyjnych ludności w Polsce listopad 2015 r. 19
Badania realizowane w 2015 r. (9) Bazy (STRATEG) i wskaźniki dla monitorowania polityki spójności Opracowanie katalogu definicji wskaźników produktu i rezultatu ze Wspólnej Listy Wskaźników Kluczowych 2014-2020 dotyczących interwencji Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego Rozbudowa i doskonalenie systemu STRATEG dla potrzeb monitorowania polityki spójności Ustalenie wartości wybranych wskaźników ekonomicznych dla beneficjentów Regionalnych Programów Operacyjnych oraz dla celowo dobranej grupy kontrolnej 20
Badania realizowane w 2015 r. (10) Inne prace badawcze Badanie efektywności energetycznej budynków administracji publicznej (rządowej i samorządowej) za lata 2007-2013 Cel pracy: opracowanie metodologii badania i zebranie informacji dotyczących energochłonności budynków administracji publicznej Opracowanie metodologii pozyskiwania danych i wskaźników projektów realizowanych w obszarze infrastruktury komunalnej ze wspólnej listy wskaźników kluczowych 2014-2020 Funduszu Spójności na poziomie gmin (NTS 5) Cel pracy: opracowanie metod szacowania na poziomie NTS 5: liczba ludności nie korzystającej z sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, liczba ludności korzystającej z wodociągów i infrastruktury odprowadzającej ścieki do oczyszczalni, wskaźnik zwodociągowania (w %), wskaźnik skanalizowania (w %) w podziale na obszary zurbanizowane i niezurbanizowane. 21
Strona internetowa projektu http://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/statystyka-dla-polityki-spojnosci/ 22
Podsumowanie Rozpoznanie potrzeb informacyjnych Obserwatoriów Rozwoju Terytorialnego Zaspokajanie oczekiwań i postulatów odbiorców na dane na niższych poziomach terytorialnych w ramach nowych oraz rozszerzonych badaniach Diagnoza i monitorowanie dokumentów strategicznych i programowych w oparciu o fakty Zapewnienie przez statystykę publiczną ciągłości metodologicznej i czasowej wyników badań Prowadzenie edukacji statystycznej oraz promocja działań statystyki publicznej podczas spotkań 23
Dziękujemy za uwagę Wiesława Domańska Aleksandra Pytalska