WP YW NAWADNIANIA PODKORONOWEGO I NAWO ENIA MINERALNEGO NA WYBRANE U YTKOWANEJ SADOWNICZO. CZ. II. ODCZYN GLEBY I ZAWARTO WYBRANYCH

Podobne dokumenty
WP YW NAWADNIANIA PODKORONOWEGO I NAWO ENIA MINERALNEGO NA WYBRANE U YTKOWANEJ SADOWNICZO. CZ. I. G STO OBJ TO CIOWA I ZAPASY WODY GLEBOWEJ

Zmiany składu chemicznego gleby w polu ziemniaka pod wpływem deszczowania i zróżnicowanego nawożenia mineralnego

WPŁYW MIKRONAWADNIANIA I NAWOŻENIA MINERALNEGO NA PLONOWANIE WIŚNI ORAZ WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE GLEBY LEKKIEJ

ZMIANY WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNYCH GLEBY LEKKIEJ POD WPŁYWEM NAWADNIANIA KROPLOWEGO I NAWOśENIA AZOTEM MALINY

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca

ZMIANY CHEMICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LEKKIEJ W WYNIKU WIELOLETNIEGO NAWADNIANIA BORÓWKI WYSOKIEJ

Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego. SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY

WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ

Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI

Magdalena SZATY OWICZ, Jerzy BARSZCZEWSKI

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym

Komunikat 16 z dnia dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa

Komentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)

WPŁYW NAWADNIANIA I NAWOśENIA MINERALNEGO

ZAWARTO BARWNIKÓW ASYMILACYJNYCH OD NAWADNIANIA I NAWO ENIA

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska

Firma (nazwa) lub nazwisko oraz adres wykonawcy

rozpoznaje rośliny zwierzęta Ŝyjące takich środowiskach przyrod-niczych, jak park, las, pole upraw ne, sad i ogród (dzia i ł a ka) a,

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości

Polska-Warszawa: Usługi skanowania 2016/S

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata

ZAMAWIAJĄCY. Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA (DALEJ SIWZ )

Atpolan BIO 80 EC. Atpolan BIO 80 EC

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Warszawa, maj 2012 BS/74/2012 O DOPUSZCZALNOŚCI STOSOWANIA KAR CIELESNYCH I PRAWIE CHRONIĄCYM DZIECI PRZED PRZEMOCĄ

CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA WAD KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI I MŁODZIEŻY A FREQUENCY APPEARANCE DEFECTS OF LEGS BY CHILDREN AND ADOLESCENT

I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO:

OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU

Bielsko-Biała, dn r. Numer zapytania: R WAWRZASZEK ISS Sp. z o.o. ul. Leszczyńska Bielsko-Biała ZAPYTANIE OFERTOWE

I. 1) NAZWA I ADRES: Tyski Zakład Usług Komunalnych, ul. Burschego 2, Tychy, woj. śląskie, tel , faks

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA. na obsługę bankową realizowaną na rzecz Gminy Solec nad Wisłą

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: zrd.poznan.pl; bip.poznan.

Wykorzystanie metod statystycznych w badaniach IUNG PIB w Puławach

ANALIZA WYKORZYSTANIA WODY PRZEZ WI NI, W RÓ NYCH WARUNKACH WODNYCH I NAWOZOWYCH

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Wykonanie podziału geodezyjnego działek na terenie powiatu gryfińskiego z podziałem na 2 zadania.

DOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych

Tabela. Kukurydza kiszonkowa odmiany badane w 2014 r.

I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO: Inny: Państwowa Instytucja Kultury.

Powiatowy Urząd Pracy w Tychach ul. Budowlanych 59 tel.(32) , fax e- mail: poczta@pup.tychy.pl

I. POSTANOWIENIE OGÓLNE

SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM?

Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S

Wymiana nawierzchni chodników oraz dróg dojazdowych wokół budynku, rozbiórka i ponowny montaż prefabrykowanego muru oporowego

Organizacja awansu zawodowego nauczycieli W ZESPOLE SZKÓŁ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W GŁOGOWIE

tróżka Źródło:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

I. 1) NAZWA I ADRES: Muzeum Warszawy, Rynek Starego Miasta 28-42, Warszawa, woj. mazowieckie, tel , faks

DE-WZP JJ.3 Warszawa,

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

KARTA PRZEDMIOTU. Alternatywne kierunki produkcji roślinnej R.D1.7

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów

LEKCJA 3 STRES POURAZOWY

Olej rzepakowy, jako paliwo do silników z zapłonem samoczynnym

Infrastruktura techniczna. Warunki mieszkaniowe

II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 7.

Regulamin konkursu Konkurs z Lokatą HAPPY II edycja

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

OCHRONA DRZEW NA TERENACH INWESTYCYJNYCH

I: WARUNKI PRODUKCJI RO

Problematyka zrównowa onego rozwoju, ze szczególnym uwzgl dnieniem zmian klimatu w projekcie nowej podstawie programowej kszta cenia ogólnego.

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr /

INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.

Badania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

WPŁYW SYSTEMU UPRAWY, NAWADNIANIA I NAWOŻENIA MINERALNEGO NA BIOMETRYKĘ SAMOKOŃCZĄCEGO I TRADYCYJNEGO MORFOTYPU BOBIKU

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka Bielska Kraina Postanowienia Ogólne

Warszawa: Dostawa kalendarzy na rok 2017 Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy

Journal of Agribusiness and Rural Development KORZYSTANIE Z USŁUG W GOSPODARSTWACH ROLNYCH W POLSCE (NA PODSTAWIE DANYCH FADN) *

PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH

Projekty uchwał na Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na dzień 10 maja 2016 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

KLAUZULE ARBITRAŻOWE

I. Charakterystyka przedsiębiorstwa

Lp. Tematyka Liczba godzin I. Wymagania edukacyjne

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Warszawa: Usługi pralnicze dla Sekcji Mundurowej Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /10:16:18

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)

TOM II ISTOTNE DLA STRON POSTANOWIENIA UMOWY. Opis przedmiotu zamówienia opis techniczny + schematy przedmiar robót

REGULAMIN RADY RODZICÓW Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. A. Osieckiej we Wrocławiu

Zapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej euro.

Rudniki, dnia r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki Opalenica NIP ZAPYTANIE OFERTOWE

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA. z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych.

ZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE

Transkrypt:

p yw nawadniania podkoronowego... INFRASTRUKTURA I EKLGIA TERENÓ IEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECLGY F RURAL AREAS Nr 5/2011, PLSKA AKADEMIA NAUK, ddzia w Krakowie, s. 137 146 Komisja Technicznej Infrastruktury si Anna Jaroszewska P Y NAADNIANIA PDKRNEG I NA ENIA MINERALNEG NA YBRANE SKA NIKI YZN CI GLEBY LEKKIEJ U YTKANEJ SADNICZ. CZ. II. DCZYN GLEBY I ZAART YBRANYCH MAKRSK ADNIKÓ INFLUENCE F UNDER CRN IRRIGATIN AND MINERAL FERTILIZATIN N THE CHANGES F FERTILITY INDICATRS SME SIL PERATED RCHARD. II. PH SIL AND CNTENT F SELECTED MACRELEMENTS Streszczenie pracy przedstawiono wyniki dotycz ce wp ywu nawadniania podkoronowego i nawo enia mineralnego na odczyn i zawarto wybranych makrosk adników. ba zastosowane zabiegi agrotechniczne ró nicowa y zawarto sk adników mineralnych w glebie, przyczyniaj c si do zmiany yzno ci. Zastosowane nawadnianie umo liwia o przemieszczanie si sk adników mineralnych w profilu glebowym, wysokie nawo enie mineralne zwi ksza o ich koncentracj w badanych warstwach. Zarówno nawadnianie, jak i nawo enie wp ywa o na zmiany w KCL oraz zawarto mineralnych form azotu w obu warstwach. S owa kluczowe: nawadnianie, nawo enie mineralne, gleba,, makrosk adniki 137

Anna Jaroszewska Summary The second part of paper presents effects of supplemental irrigation and mineral fertilization on soil and content of selected macroelements. Both used agrotechnical diversified mineral content in the soil, contributing to changes in soil fertility. Applied irrigation allowed the movement of minerals in the soil profile, high mineral fertilization increased their concentration in the investigated soil layers. Both irrigation and fertilization effect on changes in the KCL and the content of mineral forms of nitrogen. Key words: irrigation, mineral fertilization, soil,, macroelements ST P Pierwiastki wyst puj ce w glebie i pobierane przez system korzeniowy ro lin spe niaj wiele ró nych funkcji w yciu ro liny. Jedn z podstawowych funkcji stanowi ich udzia w budowie wa nych zwi zków organicznych wyst puj cych w ro linie. Do pierwiastków pobieranych z w stosunkowo du- ych ilo ciach nale makroelementy, st d te uzupe nianie ich poprzez odpowiednie nawo enie stanowi podstaw racjonalnej uprawy ro lin [Nalborczyk 1979]. Specjali ci w zakresie nawo enia ro lin sadowniczych podaj, e do ich ycia niezb dne jest 13 sk adników mineralnych, w tym 6 makrosk adników i 7 mikrosk adników. polskich sadach istnieje jednak potrzeba nawo enia siedmioma sk adnikami, a najwa niejsze z nich s trzy lub cztery [Klimek 1997]. Nawo enie jest podstawowym zabiegiem umo liwiaj cym uzyskiwanie wysokich, dobrych jako ciowo plonów. Niezale nie, czy stosuje si mineralne, czy organiczne, w a ciwe ich u ycie nie stanowi zagro enia dla rodowiska naturalnego. Jednak korzy ci wynikaj ce z nawo enia uzyskuje si tylko wtedy, gdy jest ono oparte na sprawdzonych kryteriach diagnostycznych tj. ocenie wizualnej wzrostu i owocowania ro lin oraz analizie chemicznej li ci i [ójcik 2004]. Celem przeprowadzonych bada by o okre lenie wp ywu nawadniania oraz nawo enia mineralnego na odczyn i zawarto wybranych makrosk adników. 138 METDYKA BADA Sposób przeprowadzenia do wiadczenia polowego oraz warunki klimatyczne, a tak e stosowan agrotechnik opisano w I cz ci pracy. Do wiadczenie przeprowadzono na lekko kwa nej glebie brunatnej wy ugowanej o uziarnieniu (wg.ptg 1974) piasku gliniastego lekkiego, przechodz cego na g boko ci 50-100 cm w piasek gliniasty mocny. dznacza si ona ma zawarto ci próchnicy (1,3-1,5%), cz ci sp awianych (11-13%), a zawarto przyswajalnych form fosforu i potasu kszta tuje si na poziomie, kolejno:

p yw nawadniania podkoronowego... (7 mg. 100g -1 ) i (10 mg. 100g -1 ), przy czym poziom wody gruntowej znajduje si poni ej 3 metrów. ed ug danych dotycz cych zawarto ci sk adników przyswajalnych w glebie [Klimek 1997, Sadowski 2000] ta charakteryzuje si wysok zawarto ci potasu i fosforu. Próbki glebowe pobierano w uj ciu dynamicznym wiosn i jesieni, z ka dego do wiadczenia polowego (poletka nawadniane i nie nawadniane oraz kombinacje nawozowe - 0 NPK i 2 NPK), z warstw 0-25 cm i 26-50 cm. Materia glebowy pobierano po zastosowaniu nawo enia mineralnego, za pomoc laski Egnera, z kilku miejsc, tworz c z uzyskanych próbek redni próbk zbiorcz. Spo ród w a ciwo ci chemicznych okre lono warto i MKCl - metod potencjometryczn [Lity ski i in. 1976]. znaczono równie zawarto K w formie przyswajalnej i Ca w formie wymiennej - metod fotometryczn, P w formie przyswajalnej - metod kolorymetryczn, Mg w formie wymiennej - metod atomowej spektrofotometrii absorbcyjnej (ASA) oraz N- N 3 - i N- NH 4 + potencjometrycznie w glebie powietrznie suchej. Ekstrakcj P i K przeprowadzono za pomoc mleczanu wapnia, Ca i Mg za pomoc octanu amonu, natomiast N- N 3 - i N- NH 4 + kwasu octowego. yniki bada opracowywano statystycznie, z zastosowaniem analizy wariancji dla do wiadcze wieloletnich, na rednich obiektowych z pojedynczych do wiadcze z odtworzonymi b dami, a istotno ró nic przy oceniono testem Tuckey'a. YNIKI BADA I DYSKUSJA Zawarto makrosk adników w glebie w przeprowadzonym do wiadczeniu by a zró nicowana i zale a a od terminu pobierania próbek (wiosna, jesie ), warstwy, gatunku drzewa oraz zastosowanych zabiegów agrotechnicznych. Stwierdzono tendencj do zmniejszania si koncentracji azotu azotanowego oraz amonowego na poletkach nawadnianych w glebie spod wi ni, brzoskwini i liwy (tab. 1-6). Jedynie w glebie spod wi ni w okresie jesiennym, w obu warstwach zanotowano wzrost koncentracji obu form azotu na obiektach nawadnianych. przypadku azotu azotanowego wyniós on w warstwie powierzchniowej 11%, a w warstwie podpowierzchniowej 24%, koncentracja azotu amonowego wzros a odpowiednio o 16% i 55% (tab. 2). yniki te cz - ciowo potwierdzaj Buniak [1989], Podsiad o i in. [2006], oraz Podstawka- Chmielewska i Malicki [1995], którzy podaj, e gleba nawadniana niezale nie od uprawianej ro liny zawiera a mniej azotu azotanowego. Innego zdania s natomiast Cie ko i in. [2006], twierdz c, e ilo azotu w formie azotanowej silnie ros a szczególnie w warunkach wy szego uwilgotnienia. Mniejsza kon- 139

Anna Jaroszewska centracja azotu azotanowego i amonowego w glebie w do wiadczeniu w asnym w warunkach wi kszego uwilgotnienia, by a prawdopodobnie wynikiem jego wymywania z p ytszej warstwy profilu glebowego oraz wi kszego zapotrzebowania drzew w okresie wiosennym. Z bada Buniaka [1989] wynika, e zawarto fosforu przyswajalnego, zmniejszaj ca si wraz z g boko ci niezale nie od nawadniania, by a nieznacznie wy sza na obiektach nawadnianych. Uzyskane w badaniach w asnych wyniki potwierdzaj zmniejszenie koncentracji tego pierwiastka w g bszych warstwach oraz jego wzrost na poletkach nawadnianych w glebie spod wszystkich badanych gatunków drzew wiosn oraz w glebie spod wi ni i brzoskwini jesieni (tab. 1-6). Jedynie w glebie spod liwy zawarto fosforu jesieni zmala a o 31% (tab. 6).Na poletkach nawadnianych zawarto potasu wzros a w warstwie powierzchniowej w glebie spod wi ni o 12% wiosn, oraz w warstwie powierzchniowej i podpowierzchniowej o 20% i 17% jesieni (tab. 1-2). glebie spod liwy wiosn i jesieni w obu badanych warstwach, kolejno o 12% i 13% (wiosna) oraz 7% i 43% (jesie ) (tab. 5-6). Ni sz koncentracj tego pierwiastka (o 6%) zanotowano w glebie spod wi ni wiosn w warstwie podpowierzchniowej (tab.1) oraz glebie spod brzoskwini, wiosn o 21% i 22% i jesieni o 43% i 41% (tab. 3-4). Koncentracja magnezu w obu warstwach na obiektach nawadnianych wykazywa a tendencje wzrostow w glebie spod wszystkich badanych gatunków drzew (tab. 1-6). Tabela 1. a ciwo ci chemiczne pod wi ni w okresie wiosennym Table 1. Chemical properties of soil in the spring cherry (average 2003-2005 years) arstwa 0-25 5,21 58,1 116,4 25,6 627,8 13,7 1,83 0-25 5,79 66,3 130,7 37,5 708,5 6,02 2,10 26-50 5,20 41,8 141,4 28,9 535,2 3,93 3,50 26-50 4,87 50,9 132,8 34,8 619,4 9,98 4,17 26-50 4,40 32,3 128,9 26,9 476,8 4,44 3,54 0-25 5,41 55,3 85,6 28,5 636,1 7,75 1,87 0 NPK nawo- 0-25 5,59 69,1 161,4 34,6 700,1 12,0 2,07 2 NPK enia 26-50 5,68 60,4 145,2 36,8 677,8 9,47 4,14 woda 0-25 r.n** r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 26-50 r.n. 12,6 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 0-25 r.n. r.n. 56,3 r.n. r.n. r.n. r.n. 140

p yw nawadniania podkoronowego... Tabela 2. a ciwo ci chemiczne pod wi ni w okresie jesiennym Table 2. Chemical properties of soil in the autumn cherry (average 2003-2005 years) arstwa 0-25 5,38 78,0 90,1 24,3 628,4 4,62 3,43 0-25 6,02 82,4 109,2 35,3 745,5 5,15 3,99 26-50 5,38 54,0 115,8 24,3 630,1 2,16 3,62 26-50 4,71 56,2 131,6 22,5 702,9 2,68 5,63 26-50 5,45 50,8 93,4 28,0 647,9 2,24 3,76 0-25 5,77 79,1 90,9 29,1 674,5 5,17 3,72 0 NPK nawo- 0-25 5,63 81,3 108,3 30,4 699,4 4,60 3,74 enia 2 NPK 26-50 4,65 59,4 154,0 18,8 685,2 2,60 5,49 woda 0-25 r.n.** r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 0-25 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. Tabela 3. a ciwo ci chemiczne pod brzoskwini w okresie wiosennym Table 3. Chemical properties of soil in the spring peach (average 2003-2005 years) nawo enia arstwa 0-25 6,00 54,2 102,1 26,5 817,7 4,40 5,40 26-50 5,70 36,1 96,8 25,7 575,1 2,16 2,90 0-25 6,23 69,2 80,5 29,0 836,6 3,78 2,66 26-50 5,67 44,3 85,2 25,3 527,8 2,56 2,05 0-25 5,88 56,2 79,1 26,8 747,9 3,35 4,10 0 NPK 26-50 5,24 39,0 94,6 22,1 506,5 3,57 3,98 0-25 6,34 67,2 103,5 28,8 906,4 4,83 3,96 2 NPK 26-50 6,13 41,3 87,4 28,9 596,4 1,15 0,98 woda 0-25 r.n** r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 0-25 0,23 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 26-50 0,38 r.n. r.n. 6,47 r.n. r.n. r.n. 141

Anna Jaroszewska Tabela 4. a ciwo ci chemiczne pod brzoskwini w okresie jesiennym Table 4. Chemical properties of soil in the autumn peach (average 2003-2005 years) arstwa 0-25 5,77 77,1 110,4 23,5 653,2 1,66 1,50 26-50 5,34 48,1 102,5 24,1 509,4 1,18 1,95 0-25 5,84 56,9 63,1 25,1 653,2 2,35 1,80 26-50 5,70 57,9 60,5 23,0 614,2 2,35 1,25 0-25 5,94 67,9 87,9 27,8 701,1 2,57 1,80 0 NPK 26-50 5,36 47,8 98,8 24,8 552,0 1,45 1,35 nawo enia 0-25 5,67 66,1 85,5 20,8 605,3 1,45 1,50 2 NPK 26-50 5,68 58,2 64,2 22,4 571,6 2,09 1,85 woda 0-25 r.n** r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 0-25 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 26-50 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. Tabela 5. a ciwo ci chemiczne pod liw w okresie wiosennym Table 5. Chemical properties of soil in the spring plum (average 2003-2005 years) arstwa 0-25 6,40 71,1 129,5 44,0 1035,4 11,2 5,07 26-50 6,52 53,5 143,7 42,3 716,9 4,63 3,47 0-25 6,35 90,4 145,3 49,4 995,3 10,6 3,93 26-50 6,07 82,0 165,7 41,0 667,0 5,63 4,37 0-25 6,35 72,6 113,9 46,1 953,5 10,1 3,40 0 NPK 26-50 5,88 58,9 155,8 43,4 629,5 4,90 4,40 nawo enia 0-25 6,40 89,0 160,9 47,3 1077,,2 11,8 5,60 2 NPK 26-50 6,72 76,6 153,7 39,8 754,3 5,36 3,43 woda 0-25 r.n** r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 26-50 r.n. 9,21 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 0-25 r.n. 11,7 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 26-50 r.n. 9,82 r.n. r.n. 118,6 r.n. r.n. 142

p yw nawadniania podkoronowego... Tabela 6. a ciwo ci chemiczne pod liw w okresie jesiennym Table 6. Chemical properties of soil in the autumn plum (average 2003-2005 years) nawo- enia arstwa 0-25 6,13 81,7 120,8 33,8 798,6 4,08 1,13 26-50 6,23 62,8 124,1 37,1 662,1 2,43 1,02 0-25 6,40 80,1 149,8 38,0 941,2 1,96 1,08 26-50 6,14 71,5 177,2 38,5 791,7 3,45 1,64 0 NPK 0-25 6,34 81,9 121,6 38,8 962,4 3,84 0,85 26-50 6,08 65,7 148,9 41,9 741,9 3,43 1,00 0-25 6,20 80,0 179,0 33,0 777,4 2,20 1,35 2 NPK 26-50 6,29 68,6 152,3 33,8 711,8 2,45 1,65 woda 0-25 r.n** r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. 0-25 r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. r.n. yniki bada w asnych cz ciowo potwierdzaj Pacholak i Przyby a [1996] podaj c, e nawadnianie zwi ksza o zawarto przyswajalnego magnezu, a zmniejsza o koncentracje fosforu i potasu. Podstawowym czynnikiem determinuj cym sk ad chemiczny i st enie roztworu glebowego jest odczyn. Zmiana odczynu w znacznym stopniu wp ywa na st enie sk adników w roztworze glebowym, a co za tym idzie na ich ruchliwo w glebie i dost pno dla ro lin [Badora 2002, ab towicz i Rutkowska 2002]. Na obiektach nawadnianych w przeprowadzonym do wiadczeniu w asnym stwierdzono tendencje do wzrostu warto ci w KCL. Z kolei zawarto wapnia, integralnie zwi zana z odczynem [Klimek 1997] by a wy sza na obiektach na których odnotowano wy sze warto ci w KCL (tab.1-6). Równie koncentracja magnezu wykazywa a tendencje wzrostow na obiektach na których stwierdzono wy sze warto ci, co prawdopodobnie wynika o z niskiego poziomu st enia jonu Mg +2 w roztworach gleb kwa nych, co znajduje potwierdzenie w badaniach ab towicza [1998]. Zastosowane nawo enie mineralne spowodowa o du e zró nicowanie zawarto ci fosforu w obu badanych warstwach, co potwierdzaj badania Koper i Lemanowicz [2005] oraz azotu w formie azotanowej i amonowej co z kolei znajduje potwierdzenie w wynikach bada Cie ki i in. [1996]. Na poletkach nawo onych w okresie jesiennym zaobserwowano tak e tendencj do zmniejszenia koncentracji azotu azotanowego w glebie spod wszystkich badanych gatunków drzew (tab. 2, 4, 6) ed ug Pacholaka i in. [1998] wieloletnie nawo enie sadu azotem i potasem powoduje wzrost zawarto ci potasu w warstwie 0-60 cm, a obni enie warto ci i koncentracji magnezu. Podobnie 143

Anna Jaroszewska uwa aj Buskiené i Uselis [2004] oraz Jadczuk i Pietranek [2004], którzy twierdz, e pod wp ywem nawo enia potasem wzrasta jego zawarto w glebie. Badania w asne potwierdzaj wzrost zawarto ci potasu wiosn i jesieni w obu warstwach spod wi ni (o 89% i 13%, wiosn oraz o 19% i 65% jesieni ) oraz liwy (odpowiednio: o 41% i 27% oraz o 38% i 2%), a tak e zmniejszenie koncentracji magnezu w glebie spod wi ni i brzoskwini w okresie jesiennym, kolejno o 54% i 9% (wi nia) oraz o 36% i 9% (brzoskwinia) (tab.1-6). Zastosowane nawo enie mineralne zwi kszy o równie zarówno w warstwie powierzchniowej jak i podpowierzchniowej. Zawarto sk adników pokarmowych w glebie jest uzale niona od wielu czynników zarówno naturalnych, jak i agrotechnicznych. przypadku gleb u ytkowanych sadowniczo, czynnikiem modyfikuj cym ich zasobno, mo e by sposób utrzymania, jak równie ró ny stopie pobierania i wymywania sk adników pokarmowych w rz dach, jak i w mi dzyrz dziach sadu [strowska i in. 2004]. Zró nicowana zawarto makrosk adników w glebie w warstwie ornej i podornej w przeprowadzonym do wiadczeniu by a prawdopodobnie wynikiem pobierania przez obficie plonuj ce drzewa wi kszej ilo ci sk adników pokarmowych oraz przemieszczaniem si ich w glebie [Buniak 1993; Ko mit i in.1996]. NISKI 1. Zastosowane czynniki do wiadczenia w postaci nawadniania i nawo enia mineralnego oraz aktywno fizjologiczna drzew w okresie wegetacji by y przyczyn zwi kszonej wymiany jonów w badanych warstwach, co wp yn o na zmian jej yzno ci. 2. Bogatsze w azot azotanowy i amonowy okaza y si nie nawadniane. Mniejsze zaopatrzenie w wod, ogranicza o mo liwo pobierania azotu przez ro liny, a tak e jego przemieszczanie w profilu glebowym. 3. ysokie nawo enie gleb lekkich w warunkach niskiego uwilgotnienia mo e stanowi zagro enie dla rodowiska przyrodniczego, a zw aszcza dla zasobów wodnych. 4. Korzystnymi zmianami w yzno ci pod wp ywem zastosowanych zabiegów agrotechnicznych mog by : wzrost w KCL oraz koncentracji wapnia i magnezu. BIBLIGRAFIA Badora A. p yw na mobilno pierwiastków w glebach. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 482. 2002, s. 21-36. Buniak. p yw deszczowania i nawo enia azotowego na zawarto azotu mineralnego w glebie lekkiej. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 377. 1989, s. 267-271. 144

p yw nawadniania podkoronowego... Buniak. sk ad chemiczny gleb i ziemiop odów. Czynniki Plonotwórcze plonowanie Ro lin. PN arszawa. 1993, s. 414-433. Buskien L., Uselis N. The influence of nitrogen and potassium fertilizers on growth and field of raspberries cv. Polana. II gólnopolskie Sympozjum Mineralnego d ywiania Ro lin Sadowniczych. arszawa 7-8.09.2004, s.37. Cie ko Z., yszkowski M., Szaga a J.p yw 4-letniego stosowania mineralnych nawozów azotowych na zawarto N-N 3 i N-NH 4 w glebach. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln.440. 1996, s. 27-33. Cie ko Z., o nowski A.C., Krajewski. p yw nawo enia NPK stosowanego w uprawie ziemniaka na zawarto N-N 3, oraz N-NH 4 w glebie. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln.513. 2006, s. 55-62. Jadczuk E., Pietranek A. p yw wieloletniego nawo enia potasem na zawarto K i w glebie w sadzie jab oniowym. II gólnopolskie Sympozjum Mineralnego d ywiania Ro lin Sadowniczych. arszawa 7-8.09.2004, s.45. Klimek G. Sadownictwo. SiP arszawa. 1997, s.132-168. Ko mit A., Tomaszewicz T., Raczkowski B., Chudecka J., Podlasi ski M., Skokowska-Antoszek M. p yw nawo enia mineralnego i deszczowania na w a ciwo ci chemiczne lekkiej. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln.1996, s. 325-338. Koper J., Lemanowicz A. p yw wieloletniego nawo enia na aktywno fotosyntez i zawarto fosforu w glebie. Rocz. Glebozn. t. LVI nr 1/2.2005, s. 92-104. Lity ski T., Jurkowska H., Gorlach E. Analiza chemiczno-rolnicza. PN arszawa,1976. ab towicz J. Zakwaszenie jako czynnik determinuj cy st enie jonów w roztworze glebowym. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln.456. 1998, s. 177-181. ab towicz J., Rutkowska B. p yw odczynu na st enie mikroelementów w roztworze glebowym gleb uprawnych w Polsce. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln.482.2002, s.337-342. strowska K., Mikiciuk G., Che pi ski P., Chudecka J., Grajkowski J. Zawarto makro i mikroelementów w glebie p owej utrzymywanej w czarnym ugorze i pod muraw w sadzie czere- niowym. Folia Univers.Stetin.Agric. 240(96). 2004, s.137-142. Nalborczyk E. Gospodarka mineralna ro lin. wiat ro lin. PN arszawa. 1979,s. 198-213. Pacholak E., Przyby a Cz. p yw nawadniania i zasobno ci gleb na jako plonów jab oni odmiany Idared. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln.438.1996, s. 165-173. Pacholak E., Rutkowski K., Przyby a Cz. p yw nawo enia i nawadniania na zawarto sk adników w glebie i li ciach jab oni odmiany Szampion w sadzie replantowanym. I gólnopolskie Sympozjum Mineralnego d ywiania Ro lin Sadowniczych. Skierniewice 1-2.12.1998, s. 29-40. Podsiad o C., Biczak R., Herman B. p yw mikronawadniania i nawo enia mineralnego na zawarto azotanów (V) w wybranych ro linach warzywnych. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 513: 2006, s.333-343. Podstawka-Chmielewska E., Malicki L. p yw elementu zmianowania, deszczowania oraz nawo- enia azotowego na zawarto podstawowych makroelementów w glebie lekkiej. Zesz. Nauk. A R. we roc awiu. 267.1995, s. 271-289. Sadowski A. Utrzymanie w sadzie. d ywianie mineralne ro lin sadowniczych. Sadownictwo pod red. Pieni ka S.A. 2000, s.146-166. ójcik P. Nawo enie drzew pestkowych. gólnopolska konferencja Nowo ci w technologii produkcji liw, wi ni i czere ni Skierniewice 27.04.2004. ISiK w Skierniewicach. 2004, s. 70-80. 145

Anna Jaroszewska Dr in. Anna Jaroszewska Katedra Gospodarki odnej Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny ul.s owackiego17 71-434 Szczecin tel.(091) 4496238 e-mail: nawodnienia@zut.edu.pl Recenzent: Prof. dr hab. Jacek D ugosz