DANE TECHNICZNE HARTOWANE I LAMINOWANE SZKŁA BEZPIECZNE

DANE TECHNICZNE HARTOWANE I LAMINOWANE SZKŁA BEZPIECZNE

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Szkło laminowane 4 3. Szkło hartowane termicznie 6 4. Klasyfikacja według Norm Europejskich 7 5. EN 12600 odporność na uderzenia 8 6. EN 356 ochrona antywłamaniowa 10 7. EN 1063 kuloodporność 12 8. EN 13541 odporność na siłę eksplozji 16 9. Inne poziomy odporności 16 10. Przepisy krajowe a zastosowanie szkła bezpiecznego 17 11. Dostępność 20 12. Wskazówki dotyczące montażu 20 13. Konserwacja, przechowywanie i obróbka 20 PODSUMOWANIE Niniejsza broszura w sposób ogólny przedstawia właściwości techniczne bezpiecznych szkieł hartowanych i laminowanych produkowanych przez AGC Glass Europe. Obowiązkiem użytkowników nie zaś AGC Glass Europe jest upewnienie się, że konkretny produkt nadaje się do wybranego zastosowania, oraz że sam produkt, sposób jego zastosowania oraz stosowne normy, przepisy i wymogi obowiązujące w danym kraju lub krajach są zadowalające. W celu klasyfikacji i rozpoznania różnych właściwości produktów stosuje się następujące standardy: EN12600 (test wahadła), EN 356 (odporność na ręczny atak), EN 1063 (kuloodporność) i EN 13541 (odporność na siłę eksplozji). Te standardy europejskie definiują/klasyfikują kategorie produktów a nie przeznaczenie, gdzie te produkty są stosowane. Aktualizacja grubości produktów musi być dostosowywana do wymiarów szkła, naporu na nie i od metod jego instalacji. Stolarka w połączeniu z różnymi szkłami także posiada odrębne standardy (normy dot. stolarki) Surowe zasady muszą też być przestrzegane podczas montażu szkła (podłogi, schody). Niesymetryczne szyby laminowane (odporność na włamanie czy ostrzał) i/lub szyby zespolone z laminatem muszą być zainstalowane we właściwym kierunku aby zachować deklarowane właściwości. Trzy kluczowe punkty muszą być w pamięci i stosowane przy instalowaniu laminatów: - suche powierzchnie, nie wolno pozostawić wody - formatki muszą być ustawione poprawnie - używane materiały wodoodporne muszą być kompatybilne z folią PVB (jak też z każdą powłoką w szybie laminatu). Sprawdzenie kompatybilności produktów wodoodpornych to indywidualna odpowiedzialność instalatora. 2

1. WPROWADZENIE W nowoczesnej architekturze nadszedł czas renesansu szkła. Bezbarwne, refleksyjne, izolujące, przeciwsłoneczne, barwione czy wreszcie ornamentowe szkło w swoich rozlicznych formach wychodzi na przeciw wszelkim potrzebom architektów i projektantów. Szeroka gama produktów AGC Glass Europe stanowi doskonałe połączenie estetyki i technologii. Równie ważne jest dla nas bezpieczeństwo. Szklana powierzchnia musi bowiem zapewniać ochronę zarówno przed włamaniem, jak i obrażeniami w razie upadku. Niniejsza broszura pozwala między innymi zapoznać się ze zróżnicowanymi wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa. Oferujemy produkty i rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa sprawdzające się w każdych okolicznościach. Mamy nadzieję, że nasza broszura okaże się pomocna każdemu, kto pragnie zapoznać się z problematyką związaną z wdrażaniem norm oraz z klasami bezpieczeństwa i rozwiązaniami technologicznymi stosowanymi w poszczególnych kategoriach produktów. Swoje bogate doświadczenie w dziedzinie wytwarzania szkła hartowanego i laminowanego AGC Glass Europe chętnie wykorzysta dla dobra klientów przemysłowych. Fragmentacja szkła float Fragmentacja szkła bezpiecznego Niniejsza broszura stanowi uzupełnienie dokumentu Stratobel / Stratophone i zawiera następujące informacje: przegląd zagadnień dotyczących szkła laminowanego i hartowanego, opis norm i badań służących do klasyfikacji szkła bezpiecznego oraz odpowiadających im gam produktów AGC, wybrane przykłady zastosowania szkła bezpiecznego. 3

2. SZKŁO LAMINOWANE 2.1. Opis Szkło laminowane złożone jest z co najmniej dwóch tafli szkła połączonych na całej powierzchni przynajmniej jedną warstwą wewnętrzną. W przypadku laminowanego szkła bezpiecznego warstwa wewnętrzna najczęściej wykonana jest z folii PVB (poliwinylobutyralu). W przypadku rozbicia wiązanie pomiędzy taflami szkła a warstwą wewnętrzną gwarantuje, że odłamki pozostaną na swoim miejscu (przynajmniej do upływu określonego czasu lub przekroczenia wartości nacisku). W niektórych wyrobach stosuje się dodatkowo folię poliwęglanową. Warstwa wewnętrzna Warstwy wewnętrzne Wzorzec rozbicia szkła laminowanego W swojej ofercie AGC posiada dwa rodzaje szkła laminowanego: Stratobel: laminowane szkło bezpieczne Stratophone: dźwiękochłonne laminowane szkło bezpieczne 2.2. System Laminowane szkło z wewnętrznymi warstwami folii PVB posiada własny system nazewnictwa. Nazwa składa się z dwóch (lub więcej) liczb oznaczających grubość poszczególnych tafli szkła w milimetrach. Liczba oddzielona od pozostałych kropką odpowiada ilości (a nie grubości) warstw folii PVB znajdujących się pomiędzy taflami szkła. Grubość pojedynczej folii PVB wynosi 0,38 mm. 4

Przykład: szkło oznaczone jako 66.2 składa się z dwóch tafli (szkła float), o grubości 6 mm każda, przedzielonych dwoma warstwami folii PVB, każda o grubości 0,38 mm. W niektórych krajach szkło laminowane oznaczane jest również przez podanie jego całkowitej grubości, która dla szkła 66.2 wynosi 12,76 mm. 2.3. Zastosowanie W zależności od złożenia, grubości, liczby komponentów oraz ilości warstw PVB, jak również wielu innych czynników, szkło laminowane oferuje zróżnicowany poziom bezpieczeństwa, który pozwala sprostać wymogom w zakresie: ochrony osób przed obrażeniami powstałymi w wyniku: - skaleczenia ostrymi odłamkami szkła, - upadku (np. na skutek wypadnięcia z okna), ochrony mienia i obiektów takich jak sklepy, biura oraz mieszkania przed włamaniem i aktami wandalizmu. Aby zapewnić właściwą ochronę, tafla szkła powinna pozostać na miejscu, zapobiegając wszelkim próbom penetracji; ochrona przed wystrzałem z broni palnej, ochrona przed wybuchami. Szkło laminowane zapewnia nie tylko szeroko rozumianą ochronę, ale jest też często jedynym materiałem możliwym do zastosowania w konstrukcjach takich jak podłogi, schody, szyby windowe czy balustrady. 2.4. Certyfikaty Szkła laminowane Stratobel oraz Stratophone spełniają normy EN ISO 12543, zaś w rozumieniu normy EN ISO 12543-2 uznawane są za bezpieczne szkło laminowane. Zgodnie z normą EN 14449 szkła te opatrzone oznaczeniem CE. 5

3. SZKŁO TERMICZNIE HARTOWANE 3.1. Opis Szkło hartowane termicznie (nazwane tak dla odróżnienia od szkła odprężonego) to szkło poddawane obróbce w celu wzmocnienia jego wytrzymałości. Po procesie hartowania, szkło podlegać może również tzw. wygrzewaniu termicznemu. Proces ten zalecamy dla wszystkich rodzajów szkła hartowanego o grubości równej lub przekraczającej 6 mm, które narażone będą na częste zmiany temperatury. nie można go piłować, ciąć, obrabiać ani wiercić w nim, gdyż w procesie hartowania poddawane jest silnym naprężeniom. Dlatego wszelkie prace wymagające cięcia, wiercenia i obróbki krawędzi należy wykonać przed hartowaniem szkła; wykazuje znacznie zwiększoną wytrzymałość mechaniczną i odporność na uderzenia; szkło hartowane termicznie wytrzymuje w trakcie gięcia nacisk o sile 120 N/mm 2 w porównaniu z 45 N/mm 2 w przypadku szkła odprężonego; wykazuje zwiększoną odporność na szok termiczny wytrzymuje różnice temperatur dochodzące do około 200 C, podczas gdy w przypadku szkła odprężonego do pęknięcia może dojść nawet przy różnicy temperatur wynoszącej około 30 C. Wartość ta różni się jednak znacznie w zależności od rodzaju szkła i uzależniona jest między innymi od jakości obróbki krawędzi; w przypadku rozbicia, tafla rozpryskuje się na drobne, nieostre odłamki, mniejsze niż w przypadku szkła odprężonego, co ogranicza ryzyko zranienia. Dlatego szkło hartowane termicznie uznaje się za szkło bezpieczne wyłącznie w zakresie ochrony przed zranieniem odłamkami. Ilustracja: Wzorzec rozbicia szkła hartowanego 3.2. Zastosowanie Z uwagi na to, że szkło hartowane termicznie rozpryskuje się na nieostre odłamki, nadaje się ono idealnie do zastosowania w miejscach, gdzie w przypadku rozbicia tafli istotne jest obniżenie ryzyka zranienia, jak np. wiaty przystankowe, budki telefoniczne, kabiny prysznicowe itp. 3.3. Certyfikaty 6 Szkło hartowane termicznie produkowane jest zgodnie z normą EN 12150. Szkło hartowane termicznie i wygrzewane spełnia wymogi normy EN 14179. Oba rodzaje szkła oznaczone są symbolem CE, co świadczy o zgodności z powyższymi normami. 1 W niniejszej broszurze często w miejsce określenia szkło hartowane termicznie pojawia się nazwa szkło hartowane.

4. KLASYFIKACJA WEDŁUG NORM EUROPEJSKICH W celu sklasyfikowania i rozróżnienia właściwości poszczególnych produktów, Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) opublikował nowe Normy Europejskie (EN). Normy te stopniowo zastępują wcześniej obowiązujące standardy krajowe, takie jak np. NBN w Belgii i NF we Francji (które stają się przestarzałe) i same w sobie zaczynają być rozpoznawane jako normy obowiązujące w danym kraju. W związku z publikacją, Europejska Norma EN 12543 dla szkła oznaczana jest obecnie jako norma NBN EN 12543 w Belgii, NF EN 12543 we Francji itd., przy czym brzmienie normy jest we wszystkich krajach jednakowe. Uwaga: W niniejszej broszurze stosuje się nazewnictwo norm z wyłączeniem prefiksów charakterystycznych dla poszczególnych krajów, stąd są one oznaczane jako EN, a nie np. NBN EN czy NF EN. Nie zmienia to jednak brzmienia dokumentów. Opublikowano cztery normy klasyfikacyjne dotyczące szkła bezpiecznego: EN 12600: Szkło w budownictwie Badanie wahadłem Udarowa metoda badania i klasyfikacja szkła płaskiego (2002) EN 356: Szkło w budownictwie Szyby ochronne Badania i klasyfikacja odporności na ręczny atak (1999) EN 1063: Szkło w budownictwie Bezpieczne oszklenia Badania i klasyfikacja odporności na uderzenie pociskiem (1999) EN 13541: Bezpieczne oszklenia. Badania i klasyfikacja odporności na siłę eksplozji. (2000). Kolejne strony mieszczą krótki opis wyżej wymienionych norm. Podano również szczegóły dotyczące odpowiednich gam produktów AGC. Stosowanie wyrobów szklanych Właściwe zastosowanie wyrobów szklanych wymaga uwzględnienia trzech podanych poniżej zasad: 1) Wspomniane Normy Europejskie ustalają jedynie klasę produktu, nigdy natomiast nie określają sposobu zastosowania produktu w konkretnym projekcie. Decyzja o doborze najodpowiedniejszych produktów dla specyficznych zastosowań pozostaje w gestii władz poszczególnych krajów, które mogą ustanawiać własne, obowiązujące inwestorów przepisy. 2) W każdym przypadku, grubości tafli odpowiadające poszczególnym klasom są minimalnymi dopuszczalnymi wartościami, uzyskanymi na podstawie przeprowadzonych badań. Rzeczywistą grubość szkła należy za każdym razem ustalić biorąc pod uwagę wymiary tafli, przewidywane naprężenia oraz metodę instalacji. 3) W każdym przypadku zastosowanie szkła bezpiecznego jest uzasadnione tylko jeśli pozostałe elementy konstrukcyjne zapewniają jednakową odporność na urazy, gdyż właśnie one w naturalny stanowią najsłabszą część szklenia i decydują o wytrzymałości okna jako całości. Dostępne są również podobne jak dla szkła normy klasyfikacyjne i badania dla elementów konstrukcyjnych. 7

5. EN 12600 ODPORNOŚĆ NA UDERZENIA Założenia badania Norma EN 12600 Badanie wahadłem Udarowa metoda badania i klasyfikacja szkła płaskiego przedstawia klasyfikację szkła w zależności od reakcji na uderzenie obiektem miękkim. W opisanym badaniu wykorzystano impaktor, na którym zamocowano dwie opony samochodowe. Celem badania było sklasyfikowanie produktów szklanych pod względem ryzyka obrażeń i wypadnięcia przez okno. Badanie wahadłem EN 12600 W klasyfikacji zastosowano rozróżnienie ze względu na wysokość zrzutu i rodzaj rozprysku. Wysokość zrzutu: Rodzaj rozprysku: 1 : 1200 mm A: pękanie przez odrywanie się pojedynczych ostrych odłamków (szkło odprężone, cieplnie wzmocnione, chemicznie wzmocnione) 2 : 450 mm B: pękanie bez odrywania się ostrych odłamków (szkło laminowane, zbrojone, szkło odprężone powlekane) 3 : 190 mm C: rozprysk na drobne kawałki (szkło hartowane termicznie) Klasyfikacja wyrobów szklanych pod względem skuteczności oznaczana jest za pomocą dwóch cyfr i jednej litery: α (β) φ, gdzie: α oznacza najwyższą klasę wysokości zrzutu, przy której szkło ulega bądź nie ulega rozbiciu zgodnie z jednym z dwóch wzorców rozprysku opisanych poniżej; β oznacza rodzaj rozprysku; φ oznacza najwyższą klasę wysokości zrzutu, przy której szkło ulega bądź nie ulega rozbiciu bez możliwości przeniknięcia uderzającego obiektu (zgodnie z pierwszym z dwóch poniższych kryteriów). W przypadku, gdy szkło pęka przy najniższej wartości wysokości zrzutu pozwalającej na przeniknięcie uderzającego obiektu, liczba ta wynosi 0. Dwie metody fragmentacji dopuszczone przez normę dla kryterium α to: Na badanej powierzchni, przez którą po przyłożeniu maksymalnej siły 25 N przenika kula o średnicy 76 mm, występują liczne pęknięcia, niedopuszczalne jest natomiast pojawienie się szczeliny bądź otworu. Następuje dezintegracja, przy czym 10 największych jednolitych kawałków szkła, zebranych i zważonych trzy minuty po uderzeniu powinno ważyć nie więcej niż fragment oryginalnej badanej tafli o powierzchni 6500 mm 2. 8 Badanie wahadłem EN 12600

Przykłady Szkło laminowane klasyfikowane jest jako 1B1, jeśli wykaże odporność na uderzenie z wysokości 1200 mm, przy braku możliwości przeniknięcia uderzającego obiektu. Szkło laminowane klasyfikowane jest jako 2B2, jeśli wykaże odporność na uderzenie z wysokości 450 mm, przy braku możliwości przeniknięcia uderzającego obiektu. Szkło termicznie hartowane klasyfikowane jest jako 1C1 jeśli wykaże odporność na uderzenie z wysokości 1200 mm bez rozbicia. Asortyment AGC Szkło hartowane Szkła hartowane oraz hartowane wygrzewane spełniają kryteria wyszczególnione w normie EN 12600. Gama szkieł hartowanych Klasa Złożenie Masa (kg/m²) 1C3 4 10,0 1C3 5 12,5 1C2 6 15,0 1C2 8 20,0 1C1 10 25,0 1C1 12 30,0 1C1 15 37,5 1C1 19 47,5 Niniejsza klasyfikacja obejmuje wszystkie szkła nadające się do hartowania (Planibel, Stopsol, Sunergy, Stopray T, itd.), za wyjątkiem szkła emaliowanego Colorbel oraz szkła Artlite z motywami sitodrukowymi, w przypadku których żadna klasyfikacja nie jest wymagana. Asortyment AGC Szkło laminowane Zgodnie z normą EN 12600 dla szkła bezpiecznego laminowanego Stratobel oraz bezpiecznego laminowanego dźwiękochłonnego Stratophone stosuje się następującą klasyfikację. Gama produktów Stratobel Safety Klasa Złożenie Grubość (mm) Masa (kg/m²) 2B2 22,1 4 10 2B2 33,1 6 15 2B2 44,1 8 20 1B1 22,2 5 11 1B1 55,1 10 25 1B1 66,1 12 30 1B1 88,1 16 40 1B1 33,2 7 16 1B1 44,2 9 21 1B1 55,2 11 26 1B1 66,2 13 31 Klasa Złożenie Grubość (mm) Masa (kg/m²) 1B1 88,2 17 41 1B1 1010,2 21 51 1B1 1212,2 25 61 1B1 33,4 8 17 1B1 44,4 10 22 1B1 55,4 12 27 1B1 66,4 14 32 1B1 88,4 18 42 1B1 1010,4 22 52 1B1 44,6 10 22 1B1 66,6 14 32 Uwagi: W szczególnych przypadkach (hale sportowe, szpitale psychiatryczne itp.) wskazane jest zastosowanie szkła laminowanego ze wzmocnionymi lub hartowanymi elementami. Bezpieczne laminowane szkło dźwiękochłonne Stratophone wykazuje taką samą odporność na uderzenia jak laminowane szkło Stratobel. 9

6. EN 356 OCHRONA ANTYWŁAMANIOWA Założenia badania Norma EN 356 Szkło w budownictwie - Szyby ochronne Badania i klasyfikacja odporności na ręczny atak określa metody badawcze wykorzystywane w procesie klasyfikacji szkła pod względem skuteczności ochrony antywłamaniowej. Wyróżniamy osiem klas uszeregowanych od najniższej do najwyższej wytrzymałości. Pierwszych pięć klas oznaczonych P1A do P5A ustanowiono na podstawie testu spadającej kuli przeprowadzonego z użyciem kuli metalowej o masie 4,1 kg. Trzy kolejne klasy oznaczone P6B do P8B ustanowiono na podstawie testu z użyciem siekiery. 1100 mm h 900 mm 130 mm 1100 mm 900 mm Test spadającej kuli EN 356 Test z użyciem siekiery EN 356 W teście spadającej kuli położona w poziomie tafla testowa o wymiarach 1100 mm 900 mm poddawana jest uderzeniom ważącej 4,1 kg kuli na trójkątnym obszarze w centralnej części tafli (13 cm odstępu pomiędzy uderzeniami). Liczba uderzeń i wysokość zrzutu różnią się w zależności od klasy. Klasyfikacja odporności na akty wandalizmu oraz ochrony przed włamaniami i kradzieżą Klasa Produkt Opis badania P1A 3 uderzenia kulą z wysokości 1500 mm P2A 3 uderzenia kulą z wysokości 3000 mm Kula P3A 3 uderzenia kulą z wysokości 6000 mm P4A 3 uderzenia kulą z wysokości 9000 mm P5A 3 3 uderzenia kulą z wysokości 9000 mm P6B 30 do 50 uderzeń młotem i siekierą Siekiera P7B 51 do 70 uderzeń młotem i siekierą P8B > 70 uderzeń młotem i siekierą Test spadającej kuli uznaje się za przeprowadzony pomyślnie, jeśli kula nie przejdzie przez testowaną taflę w czasie pięciu sekund od momentu uderzenia. W teście z użyciem siekiery bada się umieszczoną pionowo taflę testową o wymiarach 1100 mm 900 mm. Pierwszy etap badania polega na próbach rozbicia tafli szkła za pomocą uderzeń młotkiem (minimum 12). Następnie dąży się do wybicia otworu w centralnym punkcie tafli za pomocą siekiery. 10 Test z użyciem siekiery uznaje się za przeprowadzony pomyślnie, jeśli obszar (400 mm 400 mm) narażony na ciosy siekierą nie uległ całkowitemu oderwaniu od pozostałej części tafli.

Asortyment AGC AGC oferuje gamę wyrobów szklanych Stratobel (i Stratophone), spełniających kryteria dla poszczególnych klas określone w normie EN 356. Gama produktów Stratobel Security Burglary Klasa Złożenie Grubość (mm) Masa (kg/m²) Podstawowa gama Stratobel spełnia wymagania klas od P1 do P5A P6B 502-2 15 32 P7B 103-3 21 45 P8B 803-5 28 62 Dostępna jest też gama produktów laminowanych Stratobel XThin z wkomponowanymi polikarbonatami; te oszklenia są cieńsze i lżejsze zachowując te same właściwości. Gama produktów Stratobel Security Burglary XThin PC Klasa Złożenie Grubość (mm) Masa (kg/m²) P6B 214-541 PC 15 28 P7B 216-541 PC 17 30 P8B 219-841 PC 20 34 11

7. EN 1063 KULOODPORNOŚĆ Założenia badania Norma EN 1063 Szkło w budownictwie Bezpieczne oszklenia - Badania i klasyfikacja odporności na uderzenie pociskiem określa metody klasyfikacji szkła kuloodpornego. Normy rozróżniają dwa rodzaje broni: broń krótką i karabiny (klasy BR) oraz strzelby (klasy SG). Wyróżnia się 9 klas. W przypadku wszystkich kategorii testowanej broni, szkło klasyfikowane jest jako kuloodporne, jeśli trzy tafle testowe zatrzymają wszystkie wystrzelone pociski. W sprawozdaniu z badania odnotowuje się również wystąpienie (S) lub nie wystąpienie (NS) jakichkolwiek odprysków za oszkleniem. Klasy od BR1 do BR7 obejmują szkła o rosnącym poziomie bezpieczeństwa. Oznacza to, że oszklenie spełniające kryteria właściwe dla danej klasy spełnia również kryteria przewidziane dla klas niższych. Pomiędzy klasami BR i SG nie zachodzi korelacja. Uwaga: Oprócz klas przewidzianych w normie, gama produktów AGC obejmuje również złożenie zabezpieczające przed strzałami z karabinu Kałasznikowa AK47. 500 mm 500 mm 120 mm 120 mm 120 mm Badanie kuloodporności klasa EN 1063 BR1 BR2 BR3 BR4 BR5 BR6 BR7 SG Kałasznikow 12

Klasa Rodzaj broni Klasyfikacja ze względu na ochronę przed ostrzałem z broni palnej klasa EN 1063 Kaliber Rodzaj pocisku Masa pocisku (g) Odległość (m) Warunki testowe Prędkość pocisku (m/s) Liczba trafień Rozstaw trafień (mm) BR1 Karabin 0,22 Long rifle L/RN 2,6 ± 0,1 10,00 ± 0,5 360 ± 10 3 120 ± 10 BR2 Broń krótka 9 mm Lugar FJ 1 /RN/SC 8,0 ± 0,1 5,00 ± 0,5 400 ± 10 3 120 ± 10 BR3 Broń krótka 0,357 Magnum FJ 1 /CB/SC 10,2 ± 0,1 5,00 ± 0,5 430 ± 10 3 120 ± 10 BR4 Broń krótka 0,44 Rem. Magnum FJ 2 /FN/SC 15,6 ± 0,1 5,00 ± 0,5 440 ± 10 3 120 ± 10 BR5 Karabin 5,56 45 * FJ 2 /PB/SCP1 4,0 ± 0,1 10,00 ± 0,5 950 ± 10 3 120 ± 10 BR6 Karabin 7,62 51 FJ 1 /PB/SC 9,5 ± 0,1 10,00 ± 0,5 830 ± 10 3 120 ± 10 BR7 Karabin 7,62 51 ** FJ 2 /PB/HC1 9,8 ± 0,1 10,00 ± 0,5 820 ± 10 3 120 ± 10 SG1 Cal 12/70 Lita kula ołowiana Strzelba 31,0 ± 0,5 10,00 ± 0,5 420 ± 20 1 - SG2 Cal 12/70 Lita kula ołowiana 3 31,0 ± 0,5 10,00 ± 0,5 420 ± 20 3 120 ± 10 * Długość gwintu 178 mm ok. 10 mm FJ Pocisk pełnopłaszczowy ** Długość gwintu 254 mm ok. 10 mm FN Pocisk z grotem spłaszczonym 1 Pełny płaszcz stalowy platerowany HC1 Rdzeń stalowy hartowany masa 3,7 g ok. 0,1 g, twardość > 63 HRC 2 Pełny płaszcz stalowy ze stopu PB Pocisk z ostrym czubkiem miedziowego RN Pocisk z czubkiem zaokrąglonym 3 Pocisk Breneka SC Miękki rdzeń (ołów) L Ołów SCP1 Miękki rdzeń (ołów) i stalowy penetrator (typ SS109) CB Pocisk stożkowy Asortyment AGC AGC oferuje gamę szkieł Stratobel spełniających kryteria dla poszczególnych klas określonych normą EN 1063. Ze względu na dążenie do zredukowania grubości szkła laminowanego i osiągnięcie oczekiwanej skuteczności w klasach najwyższych, w AGC opracowano szereg rozwiązań w postaci szyb zespolonych stanowiących połączenie dwóch paneli szkła laminowanego Stratobel. Gama produktów Stratobel Security Bullet Klasa Produkt Grubość (mm Masa (kg/m²) BR1 S 402-1-B 13 31 BR1 NS 802-5-B 18 42 BR2 S 103-3-B 21 45 BR2 NS 104-1-B 31 73 BR3 S 603-1-B 26 63 BR3 NS 704-3-B 37 89 BR4 S / SG1-S 304-6-B 33 80 BR5 S / SG2-S 504-4-B 35 81 BR5 NS 806-2-B 58 141 BR6 NS 408-1-B 74 179 BR7 NS 009-1-B 80 188 Gama produktów Thermobel Security Bullet Klasa Złożenie Grubość (mm Ramka (mm) Masa (kg/m²) BR4 S / SG1-S 2207-1-B 62 15 113 BR4 NS / BR6-S 1207-1-B 61 9 125 BR5 NS 4207-1-B 64 9 127 BR5 NS / SG1-NS 7207-1-B 67 15 124 BR6 NS 3209-1-B 83 9 176 BR7 S 6208-1-B 76 9 157 BR7 NS 8209-1-B 88 9 188 SG1-NS 9207-1-B 69 9 145 SG2-NS 9208-1-B 79 9 162 Czterocyfrowe kody odnoszą się do jednolitego szkła laminowanego. Pięciocyfrowe kody odnoszą się do szkła laminowanego stosowanego w izolacyjnych szybach zespolonych. 13

Dostępna jest też gama produktów laminowanych Stratobel Thin zawierającymi chemicznie utwardzane komponenty. Zastosowanie tego procesu umożliwia redukcję grubości i wagi szkła przy zachowaniu tego samego poziomu właściwości. Gama produktów Stratobel Security Bullet Thin Klasa Produkt Grubość (mm) Masa (kg/m²) BR1 NS STOPX13 13 31 BR2 NS STOPX22 22 52 BR3 NS STOPX26 26 63 BR4 NS STOPX35 35 83 BR5 NS / SG1-NS STOPX44 44 104 BR6 S PK52-CT 52 124 BR6 NS / SG2-NS STOPX57 57 135 BR7 S PK65-CT 65 157 BR7 NS STOPX74 74 179 Škála skel Thermobel Security Bullet Thin Klasa Złożenie Grubość (mm) Ramka (mm) Masa (kg/m²) BR4 NS / SG1-NS VIX55 55 15 98 BR5 NS / SG2-NS VIX61 61 15 109 BR6 NS / SG2-NS VIX66 66 15 119 Dostępna jest też gama produktów laminowanych Stratobel XThin PC z wkomponowanymi polikarbonatami; nigdy nie ma odprysków na stronie ochronnej (NS) tych produktów i są one cieńsze i lżesze zachowując te same właściwości. Obustronne zdjęcia z testów formatki szkła Stratobel XThin PC obrazują ten test. Zauważalne są trzy ślady po kulach w szkle od strony przedniej i odpowiednio z tyłu efekt ostrzału w polikarbonacie. 14

Gama produktów Stratobel Security Bullet XThin PC Klasa Produkt Grubość (mm) Masa (kg/m²) BR1-NS 810.361 PC 14 25 BR2-NS 815.051 PC 15 31 BR3-NS 819.070 PC 19 41 BR4-NS / SG1-NS 823.860 PC 24 51 BR5-NS / SG2-NS 835.800 PC 36 81 BR6-NS 841.370 PC 42 93 BR7-NS 886.820 PC 87 205 Gama produktów Thermobel Security Bullet XThin PC Klasa Złożenie Grubość (mm) Ramka (mm) Masa (kg/m²) BR6-NS 848i560PC 49 12 82 BR7-NS 890i100PC 90 12 185 SG2-NS 851i560PC 51 12 85 Uwaga: Ze względów bezpieczeństwa konfiguracja jest kodowana. Kody z literką i opisują szkła laminowane w szybie zespolonej. 15

8. EN 13541 ODPORNOŚĆ NA SIŁĘ EKSPLOZJI Niektóre rodzaje szkła są odporne na falę uderzeniową wybuchu,bez rozbicia, nawet jeśli są one ostatecznie zniszczone. Takie szkła mogą zapobiec poważnemu obrażeniu ciała latającymi odłamkami szkła lub innymi zewnętrznymi zanieczyszczeniami. Według normy EN 13541 szkła odporne na siłę eksplozji są klasyfikowane od ER1 do ER4. Ta klasyfikacja odzwierciedla chwilowe zmiany ciścienia pomiędzy 50 a 250 kpa (~0,5 do 2,5 bar), w zależności od klasyfikacji przez okres co najmniej 0,02 sekundy. Jak w przypadku szkła odpornego na atak z broni palnej rozróżnia się szkła odpryskowe lub nie,w zależności od tego czy były odpryski na stronie ochronnej szkła. Gama produktów Stratobel Explosion Klasa Złożenie Grubość (mm) Masa (kg/m²) ER1-S 002-2-EX 10 22 ER2-S 902-2-EX 19 43 Gama produktów Stratobel Explosion XThin PC Klasa Złożenie Grubość (mm) Masa (kg/m²) ER3-S 823.860-EX PC 24 51 9. INNE POZIOMY ODPORNOŚCI Nasze zespoły techniczne oferują fachową radę w zgodzie ze specyficznymi wymaganiami nie zawartymi w normach EN 12600, EN 356, EN 1063 i EN 13451 (np. zastosowanie w więzieniach lub innych nietypowych miejscach) i współpracować w znalezieniu najlepszych rozwiązań. Prosimy o kontakt z przedstawicielem AGC. 16

10. PRZEPISY KRAJOWE A ZASTOSOWANIE SZKŁA BEZPIECZNEGO 10.1. Zastosowanie szkła bezpiecznego Opisane powyżej normy europejskie ustanawiają system klasyfikacji szkła bezpiecznego. Nie precyzują przy tym jednak sposobu wykorzystania poszczególnych rodzajów szkła w zależności od zastosowania lub lokalizacji. Wydanie odpowiednich wytycznych zawierających informacje na temat zastosowania wyrobów szklanych pozostaje w gestii władz poszczególnych krajów. W przypadku braku przepisów krajowych w tabeli na stronach 18 i 19 znaleźć można ogólne wskazówki dotyczące wyboru właściwego szkła laminowanego w zależności od zastosowania i zagrożeń, przed którymi powinny chronić. 10.2. Przepisy krajowe Niektóre kraje opublikowały obowiązujące na ich terenie dokumenty i/lub normy dotyczące stosowania szkła bezpiecznego, przynajmniej w zakresie zapobiegania wypadkom i ochrony przed wypadnięciem. Są to na przykład: NBN S 23-002 (STS 38): 2007 w Belgii NEN 3569 w Holandii UNI 7697 we Włoszech inne 17

Cel Odpowiadająca klasyfikacja Ochrona osób EN 1260 Zapobieganie nieszczęśliwym wypadkom Zapobieganie ryzyku skaleczenia ostrymi odłamkami szkła oraz poważnych obrażeń na skutek przypadkowego uderzenia o powierzchnię szkła. Schemat rozprysku zarówno hartowanego, jak i laminowanego szkła Stratobel zapewnia ochronę przed zranieniem ostrymi odłamkami. Ochrona przed upadkiem (wypadnięcie z okna) Ochrona przed wypadnięciem przez szklaną powierzchnię, gdy sąsiaduje ona bezpośrednio z pustą przestrzenią, nawet w razie przypadkowego rozbicia. 1C1 1C2-2B2 1B1 1B1 Ochrona przed włamaniem i aktami wandalizmu Podstawowy poziom ochrony: ochrona przed aktami wandalizmu, rzuconymi kamieniami itd. P1A P2A Ochrona mienia EN 356 Średni poziom ochrony Ochrona przed drobnymi przestępstwami. Podwyższony poziom ochrony Ograniczona czasowo ochrona przed zaplanowanym atakiem, jej celem jest zniechęcenie napastników i uniemożliwienie im przeniknięcia do obiektu i dokonania kradzieży. Nawet w razie uszkodzenia tafla pozostaje na miejscu, spełniając funkcję bariery do momentu wymiany. P3A P4A P5A Ochrona przed ogniem z broni palnej EN 1063 Ochrona przed wybuchami EN 13541 Ochrona przed zorganizowaną kradzieżą W przypadku zamierzonego i wielokrotnie powtarzanego ataku ręcznego z wykorzystaniem szerokiej gamy narzędzi, szkła Stratobel Burglary mogą opóźnić, a nawet udaremnić kradzież i włamanie. Nawet w razie uszkodzenia tafla pozostaje na miejscu, spełniając funkcję bariery do momentu wymiany. Kuloodporność Szkła Stratobel zapewniają efektywną ochronę przed ostrzałem z wielu typów broni palnej. Odpowiednią konstrukcję należy dobierać indywidualnie w oparciu o analizę potencjalnego zagrożenia. Ochrona przed wybuchem Szkła Stratobel zapewniają skuteczną ochronę przed wybuchami. Odpowiednią konstrukcję należy dobierać indywidualnie w oparciu o analizę potencjalnego zagrożenia. P6B P8B BR1 do BR7 SG1 do SG2 ER1 ER4 18

Zalecane rozwiązania Przykładowe zastosowania Szkło hartowane Stratobel Safety 2 tafle szkła i min. 1 warstwa PVB Stratobel Safety 2 tafle szkła i min. 2 warstwy PVB Stratobel Security Burglary 2 tafle szkła i min. 2 warstwy PVB Stratobel Security Burglary 2 tafle szkła i min. 4 warstwy PVB Stratobel Security Burglary 2 tafle szkła i min. 6 warstw PVB Idealne do szklenia okien, drzwi (bez ryzyka wypadnięcia), kabin prysznicowych, wiat przystankowych, dachów itp. Balustrady balkonów, poręcze schodów, spandrele, barierki, ścianki działowe i przenośne, szklenie elewacji, w tym również na poziomie parteru, itp. Oszklenie prywatnych budynków mieszkalnych na poziomie parteru, budynków biurowo-handlowych, witryn sklepowych, szklenie budynków użyteczności publicznej i zastosowanie w przestrzeni miejskiej w pobliżu stadionów i miejsc organizacji imprez. Możliwe również zastosowanie w charakterze podłóg i dachów willi i apartamentów. Oszklenie położonych na uboczu prywatnych domów mieszkalnych oraz budynków biurowo-handlowych na poziomie parteru. Oszklenie budynków mieszkalnych położonych na uboczu i w niebezpiecznej okolicy, domów letniskowych, obiektów handlowych szczególnie narażonych na włamania, takich jak apteki, specjalistyczne sklepy oferujące sprzęt audio i wideo, komputerowy i urządzenia elektryczne oraz/lub artykuły tytoniowe, a także butiki i sklepy z artykułami skórzanymi, sportowymi, drogerie itp. Wielokrotnie laminowane lub Stratobel Security Burglary Zalecane do szklenia witryn obiektów w wysokim stopniu narażonych na włamania, takich jak salony jubilerskie, antykwariaty i galerie sztuki, ambasad, więzień, gablot muzealnych itp. Wielokrotnie laminowane lub Stratobel Security Bullet Zalecane do szklenia stanowisk kasowych oraz innych zastosowań w bankach, instytucjach finansowych, urzędach pocztowych i kantorach wymiany walut, ambasadach, pojazdach przeznaczonych do transportu gotówki itp. Stratobel Security Explosion Zalecane do ochrony budynków na wypadek wybuchu, na przykład w branży farmaceutycznej, chemicznej i petrochemicznej, bankach, ambasadach itp. 19

11. DOSTĘPNOŚĆ Dostępność i oferowane grubości szkła laminowanego i hartowanego różnią się w poszczególnych krajach. Jeśli są Państwo zainteresowani bardziej szczegółowymi informacjami, zapraszamy na stronę www.yourglass.com lub prosimy o kontakt. 12. WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE MONTAŻU Uogólniając, podczas montażu szkła laminowanego Stratobel należy przestrzegać następujących trzech zasad: nie dopuścić do uwięźnięcia wody w profilach; prawidłowo osadzić szybę w profilu; impregnaty powinny być kompatybilne z powłoką PVB (i wszelkimi innymi powłokami występującymi w szybie zespolonej). Upewnienie się, czy materiały chroniące przed wilgocią są kompatybilne, jest obowiązkiem osób zajmujących się ich nakładaniem. W celu zapewnienia oczekiwanych rezultatów, szkła laminowane niesymetryczne (antywłamaniowe lub kuloodporne) oraz/lub szyby zespolone, w których skład wchodzi szkło laminowane, należy montować w odpowiednim kierunku. Należy również ściśle przestrzegać wskazówek dotyczących montażu szklanych elementów podłóg i schodów. Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w Instrukcjach montażu wydanych w formie broszur, dostępnych na życzenie bądź na stronie www.yourglass.com. Uwaga: Grubości przyporządkowane poszczególnym klasom zawsze odpowiadają jedynie minimalnym grubościom tafli wynikającym z przeprowadzonych testów. Rzeczywistą grubość szkła należy każdorazowo ustalić na podstawie wymiarów tafli, przewidywanych naprężeń i planowanej metody montażu. 13. KONSERWACJA, PRZECHOWYWANIE I OBRÓBKA Bardziej szczegółowe informacje dotyczące przechowywania czy obróbki szkła laminowanego Stratobel i Stratophone znajdują się w Instrukcjach montażu wydanych w formie broszur, dostępnych na życzenie bądź na stronie www.yourglass.com. 20