Mozaika handlowa 2016-05-26 18:04:35
2 Nowoczesne śmigłowce, samoloty, maszyny budowlane, wyroby ze szkła, oprogramowanie IT, drewno, miód spadziowy, konie huculskie, a nawet dzwony kościelne - to niektóre z wielu produktów oferowanych przez firmy z Podkarpacia. Region specjalizuje się również w usługach głównie turystycznych. Wędrówkę po mapie ewentualnych zakupów warto zacząć od Mielca. Tam w Polskich Zakładach Lotniczych (PZL Mielec) od 2010 r. powstają seryjnie śmigłowce S-70i Black Hawk. Maszyny wyposażone są m.in. w pełni zintegrowany cyfrowy kokpit, podwójny, automatyczny i cyfrowy system kontroli lotu połączony z autopilotem, aktywny system tłumienia drgań oraz podwójny system GPS/INS z mapami cyfrowymi. PZL w Mielcu są też największym w kraju producentem samolotów; produkują m.in. maszyny M28 Skytruck i M28B Bryza. Jeśli potencjalny nabywca woli samolot ultralekki, powinien wybrać się do Krosna. Produkcją takich maszyn zajmuje się tu kilka firm - wśród nich Ekolot. Zasadnicze zespoły płatowca maja strukturę skorupową i powstają z kompozytów na bazie włókien szklanych lub węglowych. Istotnym miastem na mapie lotniczych zakupów jest Rzeszów i działająca tam od 1938 r. Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Rzeszów, która obecnie nosi nazwę Pratt&Whitney Rzeszów. Od 2002 roku firma wchodzi w skład korporacji United Technologies i produkuje komponenty lotnicze i kompletne jednostki napędowe m.in. do samolotów F16. W krośnieńskiej spółce Goodrich powstają z kolei elementy podwozi lotniczych do samolotów cywilnych i wojskowych m.in. takich firm jak Boeing, Gulfstream, Bombardier, Lockheed Martin i Airbus. Od końca lat 30. ubiegłego wieku w województwie podkarpackim działa też największy w kraju producent sprzętu wojskowego i budowlanego - Huta Stalowa Wola. Po restrukturyzacji jej część cywilna znalazła się w rękach Chińczyków z Liugong Machinery; powstają tu maszyny budowlane. Firma od lat specjalizuje się w produkcji
3 m.in. koparek gąsienicowych, spycharek gąsienicowych, ładowarek kołowych, spychaczy oraz zespołów napędowych. Zaś część wojskowa, która zachowała nazwę HSW, należy do Skarbu Państwa i wytwarza produkty wojskowe - m.in. samobieżne haubice, transportery opancerzone i wyrzutnie rakiet. Podkarpacie to też kolebka sektora nowych technologii, szczególnie branży IT. Przykładem może być firma Asseco Poland, której siedziba mieści się w Rzeszowie. Rzeszowskie Asseco specjalizuje się w tworzeniu i rozwoju oprogramowania m.in. dla sektora bankowego, służby zdrowia, służb mundurowych, rolnictwa, instytucji ubezpieczeniowych czy dla administracji publicznej. Dostarcza oprogramowanie m.in. dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Grupa Kapitałowa Asseco działa w ponad 30 państwach na całym świecie. W Lubzinie - niewielkiej miejscowości koło Dębicy od 30 lat swoją działalność prowadzi Fabryka Farb i Lakierów Śnieżka. Produkuje zarówno na rynek krajowy jak i zagraniczny różnego rodzaju wyroby chemii budowlanej. Najmocniejszą pozycję na rynku firma ma w segmencie farb emulsyjnych. Artykułów gospodarstwa domowego należy szukać koło Rzeszowa, w Rogoźnicy. Tamtejszy Zelmer od lat jest producentem sprzętu AGD np. czajnikiów elektrycznych, krajalnic, kuchenek mikrofalowych, mikserów, opiekaczy, robotów kuchennych. Z taśm produkcyjnych firmy schodzą również odkurzacze, wentylatory, żelazka, lokówki, golarki i wagi domowe. Na Podkarpaciu swoje siedziby mają też firmy motoryzacyjne. W Autosanie w Sanoku, oprócz autobusów, można zamówić nadwozia szynobusów i tramwajów. Z kolei w Krośnie produkowane są amortyzatory do samochodów wielu światowych marek. Po opony do samochodów osobowych i dostawczych trzeba jechać do Dębicy. Większościowym udziałowcem Fabryki Oponiarskiej Dębica SA jest amerykański koncern Goodyear. Spółka zajmuje wiodącą pozycję również na rynku opon całostalowych do samochodów ciężarowych, opon do samochodów terenowych, maszyn i urządzeń rolniczych oraz innych produktów z branży oponiarskiej. W okolicach Dębicy od prawie dwudziestu lat powstają też rowery i motocykle. W Krośnie można zaopatrzyć się w wyroby ze szkła. Istniejące od 1923 r. Krośnieńskie Huty Szkła Krosno są największym producentem szkła gospodarczego w kraju. Kieliszki, szklanki, filiżanki, dzbany, karafki, patery formowane są produkowane zarówno metodą tradycyjną, czyli ręcznie przez hutników szkła, jak i mechanicznie. W ośrodku wzornictwa KHS jest ponad 100 tys. wzorów szkła, które można zamówić do wykonania, a co roku zatrudnieni tam plastycy projektują 3-4 tys. nowych wzorów. Krosno i okolice, zwane szklanym zagłębiem, są największym w Polsce skupiskiem hut szkła gospodarczego. Szkło gospodarcze i artystyczne, oprócz KHS, wytwarza tam też ok. 30 mniejszych hut i pracowni szklarskich.
4 H u t a s z k ł a Krosno to nie tylko wyroby ze szkła. Swoją siedzibę ma tu również jeden z największych w Europie producentów mebli biurowych - firma Nowy Styl. Prawie 85% sprzedaży Grupy trafia na eksport do 100 krajów. Firma posiada 19 oddziałów na całym świecie oraz 14 fabryk: w Polsce, Niemczech, Rosji i na Ukrainie. Osoby zainteresowane dzwonami kościelnymi należy zaprosić do Przemyśla. W tutejszych pracowniach ludwisarskich odlewane są dzwony o wadze nawet 10 ton. Wyroby z przemyskich pracowni trafiają do wielu krajów na wszystkich kontynentach. Wśród oferowanych na Podkarpaciu produktów nie sposób pominąć miodów, a w szczególności miodu ze spadzi iglastej. Ponad 40%. krajowej produkcji tego miodu pochodzi z pasiek podkarpackich pszczelarzy. Miód spadziowy, znany ze swych właściwości leczniczych. Ten poszukiwany produkt eksportowy produkowany jest głównie w pasiekach w Bieszczadach, lasach Beskidu Niskiego oraz pogórzy Dynowskiego i Przemyskiego. Na Podkarpaciu pszczoły hoduje ok. 4 tys. pszczelarzy. Turyści goszczący na Podkarpaciu od niedawna mogą degustować wina z tamtejszych winnic. Pierwsze winnice powstały w latach 80. ubiegłego stulecia i teraz ich liczba przekroczyła 150. W tutejszych uprawach winorośli przeważają odmiany odporniejsze, sprawdzone w lokalnym klimacie - m.in. seyval blanc, hibernal, bianca, jutrzenka, johanniter na białe wina i rondo, regent, marechal foch i leon millot na czerwone. Na Podkarpaciu żyje najwięcej koni huculskich w Polsce; u prawie 200 hodowców jest ponad 400 klaczy matek. Oprócz hodowli w zakładzie doświadczalnym w Odrzechowej k. Sanoka w Beskidzie Niskim, są też dwie hodowle tabunowe w Bieszczadach. Konie huculskie kupują nie tylko osoby, które dopiero zaczynają jeździć i zajmować się końmi, ale również doświadczeni hodowcy. Hucuły można używać m.in. do jazdy wierzchem, zaprzęgu czy
5 hipoterapii. Hucuły to konie górskie, wyhodowane na Huculszczyźnie w Karpatach Wschodnich. Ich przodkami były konie rasy mongolskiej lub tarpany skrzyżowane z arabami. Doskonale radzą sobie w warunkach górskich. H u c u ł y Ważnym sektorem usług w regionie jest turystyka. Oprócz wędrówek górskich po Bieszczadach i Beskidzie Niskim oraz uprawiania sportów wodnych na Zalewie Solińskim, na turystów czeka wiele innych atrakcji. Mogą odwiedzić m.in. wystawę prac Zdzisława Beksińskiego oraz ekspozycje ikon karpackich w Muzeum Historycznym w Sanoku. Natomiast w Krośnie - można obejrzeć największą w Europie kolekcję lamp naftowych, a w Bóbrce k. Krosna - najstarszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Na Podkarpaciu działa także ponad 600 gospodarstw agroturystycznych, które oferują w sumie prawie 6 tys. miejsc noclegowych w 2,5 tys. pokoi. Ich właściciele proponują m.in. jazdy konne, sporty wodne, wycieczki rowerowe, przejażdżki samochodami terenowymi, wędkowanie oraz towarzyszenie w polowaniach. Nowością wśród ofert turystycznych jest astroturystyka. W bieszczadzkiej gminie Lutowiska są trzy miejsca do obserwacji nieba. Amatorzy astroturystyki mogą podzielić się swoimi doświadczeniami oraz skorzystać z zamontowanych na platformach teleskopów do obserwacji dziennej i nocnej.
6