Sprawozdanie z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kiszkowie za rok 2011 Zgodnie z określeniem zawartym w ustawie o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom kryzysowym poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Jednocześnie ustawa określa, że osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pomocy społecznej mają obowiązek współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Należy jednak zauważyć, że usamodzielnienie nie zawsze jest możliwe do osiągnięcia. Celem może być zatem tylko poprawa funkcjonowania i poprawa jakości życia klienta. Ośrodek Pomocy Społecznej jest jednostką organizacyjną samorządu terytorialnego, wykonującą ustawowe zadania z zakresu pomocy społecznej w gminie. Działalność ośrodka oparta jest na zadaniach wynikających z ustaw: - z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009r., Nr 175, poz. 1362, z późniejszymi zmianami), - z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz. 992 z późniejszymi zmianami ) - z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 1 poz. 7 z późniejszymi zmianami ) - z dnia 21.06.2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz.734 z późniejszymi zmianami) - ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych W roku 2011 realizowane były następujące programy: - program wieloletni Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania Dz. U. Nr 267, poz. 2259 z późniejszymi zmianami), - Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie- Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późniejszymi zmianami) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2011r. huraganu, deszczu nawalnego lub przymrozków wiosennych. (Dz. U. Nr 167, poz. 996) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 października 2011r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenia pielęgnacyjne (Dz. U. Nr 212, poz. 1262) W ośrodku zatrudnione są 4 osoby, są to: kierownik, specjalista pracy socjalnej, pracownik socjalny i inspektor ds. świadczeń rodzinnych. Od 2008 roku kadra ośrodka aktywnie uczestniczy w projekcie systemowym realizowanym przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu Podnoszenie
kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce. W latach 2008-2010 pracownicy socjalni uczestniczyli w szkoleniach z następujących zagadnień: - wyuczona bezradność praca z klientem trudnym, - przemoc domowa praca z rodziną dotkniętą przemocą, - praca z rodziną dysfunkcyjną, - kontrakt socjalny tworzenie indywidualnych programów aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, - podstawy ekonomii społecznej, - prawo zamówień publicznych, - program aktywności lokalnej. W roku 2011 w celu podniesienia swoich kompetencji zawodowych pracownicy socjalni uczestniczyli w następnych specjalistycznych szkoleniach, które obejmowały: - kurs interpersonalny, - podstawy procedur administracyjnych, - budowanie zespołów interdyscyplinarnych do spraw przemocy w rodzinie, oraz jedna osoba ukończyła studia podyplomowe z zakresu administracji i zarządzania w pomocy społecznej. Zadania z zakresu pomocy społecznej realizowane są poprzez : 1/ Wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie w miarę możliwości do ich życiowego usamodzielnienia, 2/ Zapewnienie pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie, 3/ Przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń 4/ Pracę socjalną. 5/ Pomoc rzeczową. 6/ Realizację programów Ośrodek realizuje swoje zadania z pomocy społecznej współpracując na zasadzie partnerstwa z innymi instytucjami, organizacjami społecznymi i pozarządowymi. Z większością rodzin korzystających z pomocy społecznej prowadzona jest długofalowa praca socjalna. Świadczenie pracy socjalnej jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym i prowadzona jest: - z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej, - ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy, koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków naszej społeczności. Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny. W pracy socjalnej wykorzystuje się właściwe tej działalności metody i techniki stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia. Szczególnie staramy się pracować z rodzinami, w których występuje bezrobocie. Wymagamy, aby każda osoba nie zatrudniona była zarejestrowana w PUP, uzyskała status osoby bezrobotnej i ubezpieczenie zdrowotne. Mobilizujemy osoby bezrobotne do poszukiwania pracy, podejmowania prac, nawet jeśli jest to praca dorywcza czy sezonowa. Systematyczną pracę socjalną stosujemy także w rodzinach zagrożonych alkoholizmem, przemocą, niezaradnością w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego. Pracownicy socjalni udzielają porad i pomocy w załatwianiu spraw urzędowych i rodzinnych. Kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej wynosi 477 zł dla osoby samotnie gospodarującej lub 351 zł na osobę w rodzinie. Kryterium
dochodowe uprawniające do korzystania ze świadczeń z Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania zwiększone jest do 150% kryterium stosowanego do świadczeń z pomocy społecznej i wynosi 715,50 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 526,50 zł na osobę w rodzinie. Pomoc w postaci pracy socjalnej, porady i pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i rodzinnych udzielane są niezależnie od dochodu rodziny. W 2011 roku do Ośrodka Pomocy Społecznej wpłynęło 250 wniosków, wydano 277 decyzji administracyjnych w sprawach świadczeń pomocy społecznej. Pracownicy socjalni przeprowadzili w terenie 405 rodzinnych wywiadów środowiskowych. W 8 rodzinach założone zostały Niebieskie Karty, w tym 3 przed utworzeniem Zespołu Interdyscyplinarnego. Struktura świadczeń przyznanych na podstawie ustawy o pomocy społecznej 1/ Zasiłki stałe otrzymywało 15 osób na łączną kwotę 42 753 zł. Z tego 10 to osoby samotnie gospodarujące i 5 osób pozostających w rodzinie. Zasiłek stały jest świadczeniem dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy z uwagi na niepełnosprawność lub wiek poprodukcyjny, nieposiadającej własnego dochodu i nieposiadającej uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. 2/ Zasiłki okresowe przyznano dla 35 świadczeniobiorców na łączną kwotę 39 991 zł. Z tytułu bezrobocia zasiłki otrzymały 29 osób, z tytułu długotrwałej choroby 4 osoby, z tytułu niepełnosprawności 2 osoby i 1 osoba z tytułu oczekiwania na świadczenia rentowe. Pomoc ta skierowana została łącznie do 135 osób w rodzinach świadczeniobiorców. 3/ Zasiłki celowe i pomoc w formie rzeczowej otrzymały 83 rodziny na łączną kwotę 33.000 zł. W tym 13 rodzin z uwagi na szczególnie trudną sytuację życiową otrzymało zasiłki celowe specjalne na łączną kwotę 4 230 zł. 4/ Składka zdrowotna opłacana była za 10 osób pobierających zasiłki stałe na łączną kwotę 3 155 zł. W ramach realizacji programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania pomocą objętych zostało 189 osób. Całkowity koszt realizacji programu wyniósł 51 987 zł. Z pomocy w formie posiłku korzystało 131 uczniów szkół i gimnazjum - na łączną kwotę 44 027 zł. 14 rodzin otrzymało wsparcie w formie zasiłku celowego na łączną kwotę 3 126 zł. Pozostałe 5 osób otrzymały wsparcie w formie rzeczowej na łączną kwotę 1 304 zł. W ramach Programu 3 000 zł zostało przeznaczone na doposażenie stołówki szkolnej w Kiszkowie. W ramach zadań wynikających z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w roku 2011 wpłynęły 3 wnioski o wydanie przez Wójta decyzji przyznającej prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Po przeprowadzeniu wywiadów środowiskowych i ustaleniu stanu faktycznego wydana została 1 decyzja przyznająca prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych. Jedna osoba nie zamieszkiwała na terenie naszej gminy a jedna osoba posiadała prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych z innego tytułu i nie zachodziła potrzeba wydawania decyzji. W ramach Programu pomocy dla rodzin rolniczych wydana została 1 decyzja przyznająca pomoc w wysokości 2.500 zł, dla rolnika, w którego gospodarstwie powstały szkody powyżej 30% średniej rocznej produkcji spowodowane przez przymrozki wiosenne w krzewach owocowych. Pracownicy Ośrodka uczestniczyli w przekazywaniu pomocy żywnościowej z Programu PEAD przekazanej za pośrednictwem Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej. W ramach tego programu 438 osób w 114 rodzinach otrzymało pomoc żywnościową. Było to 20 artykułów spożywczych o łącznej wadze 22 tony, 700 kg.
Ponadto w miesiącu grudniu 64 rodziny otrzymały paczki świąteczne o łącznej wartości 5 000 zł. Paczki przygotowane zostały ze środków finansowych otrzymanych od sponsora: 16 dla rodzin znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji i rodzin z 5 i więcej dzieci, 25 dla osób samotnych (starszych, chorych, mieszkających samotnie, nie posiadających bliskiej rodziny) 15 dla seniorów powyżej 90 roku życia 8 dla dzieci z rodzin podopiecznych. Od roku 2007 Ośrodek Pomocy Społecznej współpracuje z Urzędem Gminy w Kiszkowie i Powiatowym Urzędem Pracy w Gnieźnie w zakresie organizacji prac społecznie użytecznych na terenie gminy Kiszkowo. Prace społecznie użyteczne są jedną z form aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych, zagrożonych wykluczeniem społecznym i mają spełniać rolę pomocową, a także kształtować aktywne postawy oraz przywracać zdolność do pełnienia ról społecznych i zawodowych. W 2011 roku Gmina Kiszkowo zawarła porozumienie z Powiatowym Urzędem Pracy w Gnieźnie i utworzone zostały 4 stanowiska pracy. Prace wykonywane były przez osoby długotrwale bezrobotne znajdujące się w trudnej sytuacji w okresie 8 miesięcy tj. od kwietnia do listopada, w wymiarze 10 godzin tygodniowo, maksymalnie 40 godzin miesięcznie za odpłatnością 7,10 zł za godzinę netto. Zgodnie z porozumieniem 40% kosztów organizacji prac poniosła Gmina, a 60% refundował Powiatowy Urząd Pracy. W 2011 roku prace społecznie użyteczne wykonywało 5 kobiet długotrwale bezrobotnych o niskich kwalifikacjach zawodowych, z tego jedna osoba usamodzielniła się, powróciła na rynek pracy i z dniem 1 czerwca podjęła zatrudnienie i otrzymała umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu. Prace społecznie użyteczne służą również weryfikacji faktycznej sytuacji zawodowej i dochodowej osób zarejestrowanych w PUP jako osoby bezrobotne a pracujących stale bez umowy o pracę. W przypadku nieuzasadnionej odmowy podjęcia prac ośrodek odmawia prawa do korzystania z pomocy społecznej i jednocześnie osoba taka zostaje wyrejestrowana z ewidencji osób bezrobotnych w PUP. Realizacja ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem obligatoryjnym przyznawanym wszystkim osobom spełniającym warunki określone w ustawie z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001r. Nr 71, poz. 734 z późn. zm.) Dodatek mieszkaniowy przysługuje: 1. Najemcom lub podnajemcom lokali mieszkalnych. 2. Członkom spółdzielni mieszkaniowych zamieszkującym na podstawie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego. 3. Osobom zajmującym lokale mieszkalne w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom lokali mieszkalnych. 4. Innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki z jego zajmowaniem. 5. Osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo socjalny. Przyznanie dodatku mieszkaniowego zależy od średniego dochodu na miesiąc. Dochód gospodarstwa domowego to suma dochodów brutto z ostatnich 3 miesięcy od daty złożenia wniosku wszystkich wspólnie gospodarujących osób. Od 1 marca 2011 roku obowiązywały następujące progi dochodowe: 125% najniższej emerytury tj. 910,23 zł (w gospodarstwie wieloosobowym),
175% najniższej emerytury tj. 1.274,32 zł (w gospodarstwie jednoosobowym) Powierzchnia zajmowanego lokalu mieszkaniowego przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy również podlega normom (nie może być za wysoka). Powierzchnia normatywna wynosi na przykład dla 1 osoby 35 m², a dla 6 osób 70 m², a w razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywna powierzchnie o 5 m². W 2011 roku w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego złożono 62 wnioski z tego 61 rozpatrzono pozytywnie wydając decyzje przyznającą dodatek mieszkaniowy dla 37 rodzin. W jednym przypadku postępowanie zakończono wydaniem decyzji odmownej z powodu rażącej dysproporcji pomiędzy dochodami wykazanymi w deklaracji, a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy. W 2011 roku wydano również jedną decyzję o zwrot nienależnie pobranego świadczenia. Liczba rodzin pobierających dodatek mieszkaniowy w 2010 roku 47 Liczba rodzin pobierających dodatek mieszkaniowy w 2011 roku 37 Kwota wypłaconych dodatków w 2010 roku 68.908,- zł Kwota wypłaconych dodatków w 2011 roku 61.304,-zł Liczba wypłaconych dodatków mieszkaniowych w 2010r. 488 Liczba wypłaconych dodatków mieszkaniowych w 2011r. 399 Analizując powyższe dane można stwierdzić tendencje zniżkową. Realizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych W 2011 roku wpłynęło 540 wniosków o ustalenie uprawnień do świadczeń rodzinnych i świadczeń opiekuńczych, wydano 645 decyzji administracyjnych w tych sprawach. Na realizację świadczeń rodzinnych wydatkowano łącznie kwotę 1 788 876 zł. Świadczenia rodzinne pobierało 400 rodzin. Struktura w rozbiciu na rodzaje świadczeń przedstawia się następująco: 1/ Wypłacono 7.580 zasiłki rodzinne na łączną kwotę 650 321 zł 2/ Dodatki do zasiłku rodzinnego: - z tytułu urodzenia dziecka 33 świadczenia 33 000 zł - z tytułu samotnego wychowywania dziecka 254 świadczenia 43 180 zł - z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego 250 świadczeń 96 776,30 zł - z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego 487 świadczeń 36 960 zł - z tytułu podjęcia nauki w szkole poza miejscem zamieszkania 1 056 świadczeń 52 800 zł - z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 480 świadczeń 48 000 zł - z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej 1 570 świadczeń 125 600zł. 3/ Świadczenia opiekuńcze: - zasiłki pielęgnacyjne 1 524 świadczenia 233 172 zł - świadczenia pielęgnacyjne 319 świadczeń 163 124 zł 4/ Za osoby pobierające świadczenia pielęgnacyjne opłacane były składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Wydatki na składki na ubezpieczenie emerytalno rentowe wyniosły 25 345,68 zł a na składki zdrowotne 2 246,40 zł. 5/ Wypłacono 62 jednorazowe zapomogi z tytułu urodzenia dziecka na łączną kwotę 62 000zł. 6/ Zwroty z tytułu nienależnie popranych świadczeń stanowiły kwotę 718,10 zł W okresie od listopada do grudnia 2011 r. w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów realizowany był Program wspierania osób pobierających świadczenia pielęgnacyjne. Programem objęto 31 świadczeniobiorców i wypłacono 60 świadczeń na kwotę 60 000zł.
Realizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów W 2011 roku wpłynęło 33 wnioski o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Wydane zostało 38 decyzji administracyjnych w tych sprawach oraz 33 informacje o przyznanych świadczeniach skierowanych do dłużników alimentacyjnych i 33 wnioski o podjęcie działań wobec dłużników alimentacyjnych. Wypłacono 528 świadczeń z funduszu alimentacyjnego na łączną kwotę 167 015 zł. Z pomocy funduszu korzystały 47 osoby uprawnione w 27 rodzinach. Kwoty zwrócone przez dłużników alimentacyjnych wyniosły 25.501 zł. W ramach postępowania wobec dłużników alimentacyjnych prowadzone były następujące działania: - ustalenie faktycznej sytuacji dłużnika poprzez przeprowadzenie wywiadu rodzinnego i odebranie oświadczenia o stanie majątkowym, - przekazanie uzyskanych informacji do komorników sądowych i do organów właściwych wierzycieli alimentacyjnych, - aktywizacja dłużników w kierunku podjęcia zatrudnienia lub zarejestrowania się w Powiatowym Urzędzie Pracy. Nowe zadania własne gminy Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej ( Dz. U. Nr 149, poz.887) weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012r. Dwukrotnie nowelizowana, nałożyła na gminę kolejne zadania. Do zadań własnych gminy należą: 1/ Opracowanie i realizacja 3 letnich gminnych programów wspierania rodziny 2/ Zatrudnienie asystenta rodziny oraz tworzenie możliwości podnoszenia jego kwalifikacji zawodowych. Jest to zadanie obowiązkowe w przypadku, gdy Sąd zobowiąże do pracy z asystentem. Obowiązek zatrudnienia w gminach asystenta po ostatniej nowelizacji ustawy został przesunięty do 31 grudnia 2014r. 3/ Tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych poprzez: - organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających - prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci Rodzina wspierająca przy współudziale asystenta rodziny pomaga rodzinie przeżywającej trudności w: opiece i wychowaniu dziecka, prowadzeniu gospodarstwa domowego, kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka. Z rodziną wspierającą zawiera się umowę, gdzie określa się zasady zwrotu kosztów poniesionych w związku z pełnieniem tej funkcji. 4/ Finansowanie: szkoleń dla rodzin wspierających, podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny i kosztów ponoszonych przez rodziny wspierające 5/ Współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo wychowawczej w 1 roku pobytu 10% odpłatności, w 2 roku 30% a od 3 roku w wysokości 50%. Jest to zadanie obligatoryjne już obowiązujące. Obecnie odpłatność za sprawowanie funkcji rodziny zastępczej wynosi 660 zł miesięcznie w przypadku, gdy funkcję rodziny zastępczej sprawuje rodzina spokrewniona z dzieckiem a w przypadku rodziny niespokrewnionej odpłatność wynosi 1000 zł miesięczne. Jeżeli dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej ma orzeczoną niepełnosprawność to przysługuje jeszcze do tych kwot dodatek w wysokości 200 zł miesięcznie. Natomiast średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w domu dziecka kształtuje się w granicy 5-6 tys. zł. Koszt utrzymania dziecka w placówkach rodzinnych wynosi 2,5 do 3 tys. zł.
6/ Sprawozdawczość z realizacji zadań 7/ Monitoring sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej 8/ Przekazywanie informacji do BIG w przypadku zaległości rodziców w ponoszonych opłatach za pobyt dziecka w pieczy zastępczej. Kiszkowo, 30 maja 2012r.