Regulamin wymagań X Wojewódzkiego Konkursu Geograficznego dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2012/2013 1 INFORMACJE OGÓLNE 1. Niniejszy Regulamin określa szczegółowe wymagania i umiejętności dotyczące organizacji X Wojewódzkiego Konkursu Geograficznego w roku szkolnym 2012/2013. 2. Informacje ogólne dotyczące konkursów przedmiotowych zawarte są w Zarządzeniu Nr 22/2012 Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie organizacji konkursów przedmiotowych i interdyscyplinarnych w szkołach podstawowych i gimnazjach w roku szkolnym 2012/2013 oraz Zasadach organizacji konkursów przedmiotowych dla szkół gimnazjalnych województwa świętokrzyskiego w roku szkolnym 2012/2013. (www.kuratorium.kielce.pl/konkursy). 1. Cele konkursu: 2 CELE KONKURSU 1) Rozbudzenie zainteresowań geograficznych uczniów, pogłębienie ich wiedzy i umiejętności przedmiotowych. 2) Ukazanie użyteczności wiedzy geograficznej w życiu codziennym i działalności człowieka. 3) Przygotowanie uczniów do podjęcia nauki w szkołach wyższego szczebla poprzez wdrażanie do samokształcenia oraz trafnego rozpoznawania możliwości uczniów. 4) Motywowanie nauczycieli do podejmowania różnorodnych działań w zakresie pracy z uczniem zdolnym. 5) Promowanie osiągnięć uczniów i ich nauczycieli. 6) Pobudzanie twórczego myślenia przez wskazywanie i opisywanie związków i zależności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, czasowych i przestrzennych w środowisku geograficznym. 3 UCZESTNICY KONKURSU
Konkurs skierowany jest do uzdolnionych uczniów szkół gimnazjalnych z klas I III wykazujących zainteresowania geograficzne. 4 ZAKRES MERYTORYCZNY KONKURSU Merytorycznie konkurs obejmuje wiedzę i umiejętności zawarte w obowiązującej w klasach I III szkoły gimnazjalnej podstawie programowej kształcenia ogólnego geografii rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17 z późniejszymi zmianami) poszerzone o wymagania szczegółowo omówione w 5 niniejszego regulaminu 1. Etap I (szkolny): Planeta Ziemia 1) Ziemia we Wszechświecie: 5 WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE a. Ziemia jej kształt i wymiary, globus modelem Ziemi; b. współrzędne geograficzne; c. cechy ruchów Ziemi i ich następstwa. 2) Mapa obrazem Ziemi na płaszczyźnie: a. skala mapy i jej rodzaje; b. praktyczne wykorzystanie skali mapy; c. rysunek poziomicowy i mapa topograficzna. 3) Współzależności między sferami Ziemi: a. wpływ czynników klimatotwórczych na klimat; b. strefy klimatyczne Ziemi interpretacje klimatogramów; c. wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi; d. procesy endogeniczne a budowa płytowa litosfery, wulkany świata; e. procesy egzogeniczne rzeźbotwórcza rola wód płynących, wiatrów, lodowców górskich i lądolodów; f. rozmieszczenie rzek, jezior, pustyń na mapie świata; g. ukształtowanie pionowe lądów rozmieszczenie nizin, wyżyn i gór na mapie świata. 2. Etap II (powiatowy): Wybrane regiony świata 1) Azja obszarem wielkich geograficznych kontrastów: a. cechy położenia geograficznego Azji;
b. warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze azjatyckie cywilizacje; 2) Zmiany na mapie politycznej Azji podział polityczny i konflikty zbrojne; 3) Przemiany społeczne i gospodarcze wybranych państw Azji; a. rozwój ludnościowy i urbanizacja, rozmieszczenie ludności Chin; b. kierunki rozwoju gospodarczego i zmiany znaczenia Chin w gospodarce; c. znaczenie czynników społeczno- kulturowych w tworzeniu nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego; d. związek pomiędzy rytmem upraw a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowo- Wschodniej; e. kontrasty społeczne i gospodarcze w Indiach; f. region Bliskiego Wschodu cechy kulturowe, zasoby ropy naftowej, poziom rozwoju gospodarczego; g. największe atrakcje turystyczne Azji 4) Organizacje gospodarcze w Azji. 5) Cechy położenia i środowiska geograficznego Antarktyki i Arktyki. 3. Etap III (wojewódzki): Polska-uwarunkowania przyrodnicze, gospodarcze i społeczne. 1) Cechy położenia geograficznego Polski. 2) Podział administracyjny kraju. 3) Charakterystyka środowiska przyrodniczego Polski: a. dzieje geologiczne oraz geneza złóż: węgla kamiennego i soli kamiennej; b. rzeźba Polski i jej zależność od przeszłości geologicznej; c. skały i surowce mineralne oraz ich rozmieszczenie na mapie; d. główne cechy klimatu, związek z czynnikami je kształtującymi, mechanizm powstawania wiatru halnego i bryzy morskiej; e. wody powierzchniowe, lasy, gleby charakterystyka i rozmieszczenie. 4) Procesy demograficzne i osadnictwo w Polsce: a. liczba ludności i jej zmiana po II wojnie światowej; b. struktura płci i wieku; c. rozmieszczenie ludności; d. rodzaje migracji, przyczyny i skutki; e. struktura zawodowa, przyczyny i skutki bezrobocia; f. grupy etnograficzne i mniejszości narodowe w Polsce;
g. rozmieszczenie i typy zespołów miejskich. 5) Konwencjonalne i niekonwencjonalne źródła energii i ich wykorzystanie w Polsce. 6) Ochrona i kształtowanie środowiska Polski: a. formy ochrony przyrody; b. charakterystyka i rozmieszczenie obiektów z Polski wpisanych na listę Światowego dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości; c. działanie na rzecz poprawy stanu środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce. 7) Środowisko geograficzne oraz najważniejsze cechy gospodarki: a. Niżu Polskiego; b. wyżyn ( ze szczególnym uwzględnieniem Wyżyny Kielecko- Sandomierskiej); c. Kotlin Podkarpackich. 6 WYMAGANE UMIEJĘTNOŚCI 1. Zakres wymaganych umiejętności uczestników: 1) określanie położenia geograficznego za pomocą współrzędnych geograficznych; 2) obliczanie czasów (strefowego, urzędowego i słonecznego); 3) obliczanie wysokości górującego Słońca w różnych szerokościach geograficznych i różnych porach roku; 4) posługiwanie się skalą i podziałką; 5) interpretowanie treści map, diagramów, wykresów, danych statystycznych, rysunków itp.; 6) lokalizacja i rozpoznawanie na mapach konturowych obiektów geograficznych; 7) wyjaśnianie terminów, pojęć zjawisk geograficznych; 8) wykrywanie związków i współzależności między elementami środowiska geograficznego; 9) dostrzeganie zależności między środowiskiem naturalnym a życiem i działalnością człowieka; 10) ocenianie działalności gospodarczej, społecznej i politycznej w kategoriach geograficznych; 11) przedstawianie przy pomocy rysunków prostych procesów i zjawisk zachodzących w przyrodzie.
7 INFORMACJE ORGANIZACYJNE 1. Konkurs składa się z trzech etapów. Eliminacje konkursowe na wszystkich etapach będą przeprowadzane w formie pisemnej. Etap II przeprowadzony zostanie w formie on-line. 2. Podczas eliminacji konkursowych na każdym etapie uczeń jest zobowiązany okazać się legitymacją szkolną lub innym ważnym dokumentem tożsamości. 3. Na każdym etapie konkursu zabrania się wnoszenia do sal, w których odbywa się konkurs wszelkich pomocy, w tym: tablic, podręczników, książek, kalkulatorów oraz środków łączności (np. telefonów komórkowych). 4. Podczas rozwiązywania zadań na każdym etapie uczeń używa pióra lub długopisu, nie wolno używać korektora, błędne zapisy należy przekreślić. 8 LITERATURA 1. Wykaz literatury obowiązującej uczestników: 1) Podręczniki, ćwiczenia, atlasy i mapy zatwierdzone przez MEN i MENiS. 2) Państwa świata. Słownik Szkolny pod red. T. Mołdawy, Warszawa: Wydaw. WSiP, 1998 3) Słownik geograficzny pod red. J. Flisa, Warszawa: Wydaw. WSiP, 1999 4) Świat w liczbach 2011 pod red. J. Kądziołki, Warszawa: Wydaw. WSiP,. 5) Słownik szkolny. Geografia człowiek i jego działalność, Warszawa: Wydaw. WSiP, 1999. 2. Wykaz literatury stanowiącej pomoc dla nauczyciela geografii: 1) Dobosiewicz Z., Olszewski T. Geografia ekonomiczna świata, Warszawa: PWE, 1994 r. 2) Fierla I. Polska w Europie, Warszawa: PWE, 2011 3) Fierla I. Geografia gospodarcza świata, Warszawa: PWE, 2005 4) Fierla I. Geografia gospodarcza Polski, Warszawa: PWE, 2004 5) Kondracki J. Geografia fizyczna Polski, Warszawa: PWN, 2006 6) Kondracki J. Geografia regionalna Polski, Warszawa: PWN, 2009 7) Makowski J. Geografia fizyczna świata, Warszawa: PWN, 2008 8) Makowski J. Geografia Unii Europejskiej, Warszawa: PWN, 2008 9) Mizerski W. Geologia dynamiczna dla geografów, Warszawa: PWN, 1999 10) Repetytorium z geografii gospodarczej, Warszawa: PWE 2004