MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-IV.431.1.40.2014 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej, 34-730 Mszana Dolna, ul. Spadochroniarzy 6, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie inspektora wojewódzkiego Dorotę Orzechowską oraz starszego inspektora wojewódzkiego - Annę Tarnawską, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r., Nr 126, poz. 718) oraz upoważnienia do kontroli z 25 kwietnia 2014 roku (znak: WP- IV.0030.41.2014) wydanego z up. Wojewody Małopolskiego przez Kierownika Oddziału w Wydziale Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.1. Pomoc i integracja społeczna; podzadanie 13.1.1. Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; działanie 13.1.1.12. Nadzór nad prawidłową realizacją zadań z obszaru przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Czynności kontrolne przeprowadzono w dniu 27 czerwca 2014 roku w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej, który odpowiada za prowadzenie całości zadań związanych z realizacją zapisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, wyjaśnienia ustne Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Pani Anny Dudy oraz Pani Elżbiety Kani, pracownika socjalnego Ośrodka, pełniącej funkcję Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego. Zakres kontroli obejmował: Ocenę realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Do Protokołu dołącza się: 1. Kserokopię Uchwały nr XX/209/2012 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 30 marca 2012 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolne wraz ze Statutem, stanowiącym załącznik do ww. Uchwały; 2. Kserokopię Zarządzenia Nr 5/2012 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej wraz z Regulaminem stanowiącym Załącznik do ww. Zarządzenia; 3. Kserokopię Uchwały nr XLX/623/10 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 24 czerwca 2010 roku r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2010-2015 wraz z Programem, stanowiącym załącznik do ww. Uchwały; 4. Kserokopię Uchwały Nr LIV/683/10 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie trybu powoływania i odwoływania członków Zespołu
Interdyscyplinarnego działającego na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania; 5. Kserokopię Uchwały Nr III/11/10 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr LIV/683/10; 6. Kserokopię Zarządzenia Nr 52/11 Wójta Gminy Mszana Dolna z dnia 21marca 2011 roku w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego celem realizacji działań określonych w Gminnym Programie Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Mszana Dolna; 7. Kserokopię Zarządzenia Nr 5/13 Wójta Gminy Mszana Dolna z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie odwołania i powołania członków Zespołu Interdyscyplinarnego powołanych celem realizacji działań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Mszana Dolna; 8. Kserokopię Zarządzenia Nr 4/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w Mszanie Dolnej wraz z Regulaminem Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego; 9. Kserokopię Zarządzenia Nr 12/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej z dnia 25 listopada 2011 r.; 10. Kserokopię Uchwały Nr 3/13 Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie zmiany Uchwały 5/11 Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna z dnia 13 września 2011 r. w sprawie utworzenia Grup Roboczych Zespołu Interdyscyplinarnego Gminy Mszana Dolna wraz z ich koordynatorami; 11. Kserokopię Uchwały Nr 4/13 Zespołu Interdyscyplinarnego do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr 6/11 Zespołu Interdyscyplinarnego do spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna z dnia 13 września 2011 r. w sprawie upoważnienia Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego; 12. Kserokopię Porozumienia zawartego w dniu 14 lutego 2013 r. w Nowym Sączu pomiędzy Miastem Nowy Sącz a Gminą Mszana Dolna dotyczącego powierzenia Sądeckiemu Ośrodkowi Interwencji Kryzysowej realizacji wyszczególnionych w porozumieniu zadań; 13. Kserokopię dokumentu pn. Monitoring Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna za rok 2013 ; 14. Kserokopię dokumentu pn. Procedura Niebieskie Karty ; 15. Kserokopię aneksów do zakresu czynności, obowiązków i odpowiedzialności pięciu pracowników socjalnych, w tym Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego; 16. Wzory dokumentów wykorzystywanych w pracy Zespołu Interdyscyplinarnego; 17. Listę kontrolną; 18. Listę identyfikacyjną; 19. Zestawienie wydatków poniesionych w ramach pracy socjalnej na rzecz osób/rodzin doświadczających przemocy w rodzinie w roku 2013; 20. Listy kontrolne do weryfikowania sposobu prowadzenia procedury NK 5 szt. Ustalenia kontroli: Realizacja zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej, została uregulowana w sposób formalny poprzez zapisy w: 2
Statucie zatwierdzonym Uchwałą Nr XX/209/2012 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 30 marca 2012 r. w sprawie uchwalenia statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej, Regulaminie Organizacyjnym zatwierdzonym Zarządzeniem Nr 5/2012 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej. Z informacji udzielonej osobom kontrolującym podczas kontroli wynika, że w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej wszyscy pracownicy socjalni (5 osób) zobowiązani zostali do realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, jeden z pracowników socjalnych, Pani Elżbieta Kania, pełni funkcję Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego. Wszyscy pracownicy zajmujący się zjawiskiem przemocy posiadają w zakresach czynności (aneksy do zakresów czynności) stosowne zapisy, poświadczające wykonywanie zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 1. Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie Art. 6 ust. 2 pkt 1 W okresie kontrolowanym, Gmina Mszana Dolna realizowała zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zgodnie z opracowanym w 2010 roku Gminnym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2010 2015 zatwierdzonym Uchwałą Rady Gminy Mszana Dolna Nr XLX/623/10 z dnia 24 czerwca 2010 r. Zgodnie z informacjami zawartymi w Liście kontrolnej, cyt.: W związku z opracowywaniem Programu nie prowadzono odrębnych badań, natomiast oparto się na własnych statystykach i informacjach wykorzystując dane dotyczące liczby i form stosowania przemocy zawarte w NK, wywiadach środowiskowych, notatkach służbowych sporządzanych przez pracowników socjalnych, informacjach otrzymywanych z policji oraz danych ze sprawozdań. Zgodnie z zapisami znowelizowanej w sierpniu 2010 roku ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie gminny program powinien nosić pełną nazwę: gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Funkcjonujący w Gminie Mszana Dolna program posiada nieprawidłową nazwę - natomiast zawiera zapisy dotyczące aktualnie obowiązujących zadań własnych gminy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym ochrony ofiar. W Programie brak części diagnostycznej, która winna zostać sporządzona na podstawie danych z instytucji zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie zgodnie z nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (pomoc społeczna, Policja, oświata, ochrona zdrowia, gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, inne). Dokument zawiera co prawda część programową z określonym harmonogramem zadań, oraz wymienia realizatorów odpowiedzialnych za realizację zadań, nie określono w nim jednak ram czasowych realizacji poszczególnych zadań. Generalnie w większości rubryk dotyczących Realizatora wpisano szereg instytucji nie wskazując, która z nich jest instytucją wiodącą odpowiedzialną za realizację zadania. Program zawiera zapisy dotyczące monitoringu kontrolującym został udostępniony dokument pn.: Monitoring Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna za rok 2013, który stanowi załącznik nr 13 do protokołu. 3
2. Zespół Interdyscyplinarny Art. 6 ust. 2 pkt 4 W Gminie Mszana Dolna w okresie kontrolowanym działał Zespół Interdyscyplinarny powołany Uchwałą Nr LIV/683/10 Rady Gminy Mszana Dolna z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie: trybu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego działającego na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania, zmienionej Uchwałą Nr III/11/10 z dnia 28 grudnia 2010 r., oraz Zarządzeniem Nr 52/2011 r. Wójta Gminy Mszana Dolna z dnia 21 marca 2011 roku w sprawie powołania Zespołu Interdyscyplinarnego celem realizacji działań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Mszana Dolna. Zarządzeniem Nr 5/13 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie odwołania i powołania członków Zespołu Interdyscyplinarnego powołanych celem realizacji działań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Mszana Dolna, dokonano zmiany w składzie Zespołu (zmieniono przedstawiciela GOPS i GKRPA) i dodatkowo powołano przedstawiciela organizacji pozarządowej. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego (zgodnie z przywołanymi powyżej dokumentami) wchodzi 18 osób - przedstawicieli poszczególnych instytucji: 5 przedstawicieli Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej (w tym kierownik Ośrodka); 2 przedstawicieli Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mszanie Dolnej; 4 przedstawicieli oświaty z Zespołu Placówek Oświatowych w Kasinie Wielkiej, Kasince Małej, Rabie Niżnej, Mszanie Górnej; 1 przedstawiciel Komisariatu Policji w Mszanie Dolnej; 4 przedstawicieli ochrony zdrowia (pielęgniarki środowiskowe); 1 przedstawiciel organizacji pozarządowej - Polskiego Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Mszanie Dolnej; 1 przedstawiciel Zespołu Kuratorów - Sąd Rejonowy w Limanowej. Zgodnie z art. 9a ust.8 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Gmina Mszana Dolna reprezentowana przez Wójta Gminy Mszana Dolna zawarła Porozumienia o współpracy w Zespole Interdyscyplinarnym ze wszystkimi ww. podmiotami Wszyscy członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego podpisali również stosowne oświadczenia o zachowaniu poufności informacji i danych uzyskanych podczas realizacji zadań związanych z problematyką przemocy w rodzinie, zgodnie z zapisem art. 9c ust. 1-3 ww. ustawy o przeciwdziałaniu przemocy. Na pierwszym posiedzeniu Zespołu w dniu 30 marca 2011 r., w głosowaniu jawnym, został wybrany przez członków Zespołu Zarząd Zespołu Interdyscyplinarnego, w tym Przewodniczący, Zastępca i Sekretarz Zespołu. Na posiedzeniu tym podjęto uchwały Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Mszana Dolna z dnia 30 marca 2011 r.: Nr 1/11 w sprawie powołania Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego; Nr 2/11 sprawie powołania Zastępcy Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego, zmienioną Uchwałą Nr 1/13 z dnia 7 marca 2013 r.; Nr 3/11 sprawie przyjęcia regulaminu Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Mszana Dolna; 4
Nr 4/11 w sprawie powołania Sekretarza Zespołu Interdyscyplinarnego, zmienioną Uchwałą Nr 2/13 z dnia 7 marca 2013 r. 13 września 2011 roku, podjęto Uchwałę Nr 5/11 w sprawie utworzenia Grup Roboczych Zespołu Interdyscyplinarnego Gminy Mszana Dolna wraz z ich koordynatorami. Utworzono sześć Grup Roboczych związanych z rejonami działania pracowników socjalnych GOPS w Mszanie Dolnej, którzy zostali ich koordynatorami. Wszystkie uchwały posiadają podpisy członków Zespołu. Zgodnie z informacjami zawartymi w Liście kontrolnej oraz przeprowadzonymi działaniami kontrolnymi ustalono, że w 2013 roku, Uchwałą z dnia 7 marca, Nr 3/13 w sprawie zmiany Uchwały Nr 5/11 w sprawie utworzenia Grup Roboczych Zespołu Interdyscyplinarnego uległa zmianie liczba Grup Roboczych. Utworzonych zostało pięć Grup Roboczych, których koordynatorami zostali pracownicy socjalni, związani z poszczególnymi rejonami w Gminie. Uchwałą Nr 4/13 Zespołu Interdyscyplinarnego z 7 marca 2013 r. upoważniono Przewodniczącą Zespołu, a w razie jej nieobecności Zastępcę, do ustalania składu osobowego poszczególnych grup roboczych. Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że Zespół Interdyscyplinarny posiada opracowany Regulamin Organizacyjny Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego w Mszanie Dolnej, przyjęty Zarządzeniem Nr 4/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej z dnia 30 marca 2011 r. W dokumencie określono m.in.: podstawy funkcjonowania Zespołu, tryb i sposób powoływania i odwoływania jego członków, cele i zadania Zespołu oraz zadania grup roboczych, wskazano adresatów działań podejmowanych przez Zespół, określono organizację pracy Zespołu i grup roboczych oraz szczegółowy zakres zadań należących do zarządu Zespołu. Członkowie Zespołu zapoznali się z Regulaminem na pierwszym posiedzeniu Zespołu Interdyscyplinarnego, w dniu 30 marca 2011 r. (w dokumentacji znajduje się lista potwierdzająca powyższy fakt). Regulamin został przyjęty przez Zespół jednogłośnie w głosowaniu jawnym. Zespół Interdyscyplinarny oraz grupy robocze do pracy z rodzinami uwikłanymi w przemoc wykorzystują wzory dokumentów pn.: 1. Powołanie Grupy Roboczej ; 2. Pismo (wymienionych członków Grupy Roboczej) skierowane Do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych... z prośbą o doprowadzenie do diagnozy w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i ewentualne zmotywowanie do podjęcia leczenia odwykowego Pana/Pani:.....w związku z prowadzoną procedurą niebieskiej karty w jego rodzinie. ; 3. Protokół posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wraz z listą obecności ; 4. Protokół posiedzenia Grupy Roboczej ; 5. Spotkanie Grupy Roboczej... w sprawie...oświadczenie o Ochronie Danych Osobowych ; 6. Protokół zakończenia procedury Niebieska Karta ; 7. Notatka służbowa (sporządzona w dniu... przez pracownika socjalnego...na okoliczność...). W Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej prowadzony jest Rejestr prowadzonych procedur Niebieskich Kart a także Książka pobrania dokumentów do pracy 5
i zwrot ich w sprawach dotyczących przemocy w rodzinie, w której znajdują się: dane rodziny, data pobrania i zwrotu dokumentów oraz podpis osoby pobierającej dokumentację. W okresie objętym kontrolą, posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego odbywały się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. W okresie kontrolowanym odbyły się 4 spotkania Zespołu: 7 marca, 14 maja, 26 września oraz 19 grudnia 2013 roku. Protokół z pierwszego posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego, który miał miejsce 7 marca 2013 r. zawiera m.in.: informacje dotyczące podejmowanych działań w środowiskach zagrożonych przemocą w rodzinie, sprawy organizacyjne związane ze zmianami członków Zespołu, omówienie Monitoringu Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za 2012 rok, zestawienia prowadzonych procedur Niebieskich Kart, w tym liczby kontynuowanych i zakończonych oraz omówienie sytuacji 8 rodzin, w których założone zostały Niebieskie Karty. Przed każdym posiedzeniem Zespołu Interdyscyplinarnego Podmioty, których przedstawiciele są członkami Zespołu Interdyscyplinarnego otrzymywali imienne zaproszenie z przedstawionym tematem i zaznaczonym terminem posiedzenia. Wszystkie posiedzenia były protokołowane, do wszystkich dołączono listy obecności. Protokoły ze spotkań Zespołu Interdyscyplinarnego zebrane są w osobnej teczce pn. Protokoły posiedzeń Zespołu Interdyscyplinarnego 2013 r. Wszystkie dokumenty zostały starannie przygotowane i chronologicznie poukładane. Procedura Niebieskie Karty Zgodnie z Listą kontrolną, w roku 2013 na terenie Gminy Mszana Dolna wypełniono i wdrożono procedurę Niebieskie Karty w 50 przypadkach (w 2013 roku wdrożono 30 Kart w tym: 25 przez Policję, 3 przez GOPS, 2 przez oświatę). Ponadto, jak napisano w Liście kontrolnej, we wszystkich przypadkach przekazano sprawę Przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego. Do każdej założonej Niebieskiej Karty powoływany jest skład osobowy grupy roboczej. W 2013 r. pracowały 52 grupy robocze. Podczas prowadzenia czynności kontrolnych w aktach osób i rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty stwierdzono: na wszystkich formularzach Niebieskich Kart założonych przez Policję i pracowników socjalnych, znajduje się data i pieczątka wpływu do Ośrodka Pomocy Społecznej, stwierdzono również podpisy Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego, potwierdzające otrzymanie formularza, co pozwala na dokonanie oceny prawidłowości realizacji zapisów 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, mówiących o terminach przekazywania Niebieskich Kart; stwierdzono niepełne wypełnianie zapisu 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi cyt.: Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego po otrzymaniu formularza "Niebieska Karta - A" niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje go członkom zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej. W dokumentacji znajdowały się pisma pn. Powołanie Grupy Roboczej skierowane do wszystkich członków Grupy Roboczej (powołanej przez Przewodniczącą Zespołu Interdyscyplinarnego) z podanym terminem spotkania i informacją o rodzinie objętej procedurą. W czasie kontroli, stwierdzono że wszystkie dokumenty zawierały imienne podpisy potwierdzające przyjęcie do wiadomości informacji o wpłynięciu Niebieskiej Karty dla danej rodziny. Nie jest to jednak literalne wypełnienie zapisu ww. 8 ust. 1 rozporządzenia; 6
w Gminie Mszana Dolna powoływane są grupy robocze, zgodnie z zapisem art. 9a ust. 10 i ust. 14 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Na terenie Gminy funkcjonuje pięć składów Grup Roboczych związanych z rejonami działania konkretnych pracowników socjalnych, którzy są ich koordynatorami. Do składu grup roboczych powołuje się zawsze pracownika socjalnego, przedstawiciela GKRPA, Policji, a w przypadku obecności małoletnich dzieci w rodzinie objętej procedurą również przedstawicieli oświaty (pedagog szkolny) lub służby zdrowia (pielęgniarka środowiskowa). Pielęgniarka środowiskowa uczestniczyła także na grupach roboczych w sprawie rodzin, w których występuje problem zdrowotny lub osoby starsze; w dokumentacji rodzin znajdują się zaproszenia na posiedzenie Grupy Roboczej przesyłane do osób doświadczających przemocy oraz wezwania do osób podejrzanych o stosowanie przemocy. Stwierdzono prawidłową realizację zapisów 17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty. Posiedzenia odbywały się w różnych dniach, w związku z powyższym nie dochodziło do spotkania ODP i OSP; plany pomocy osobom/rodzinom sporządzane są na formularzach Niebieskiej Karty C oraz w protokołach ze spotkań grup roboczych. Plany zawierają konkretne ustalenia co do terminów, częstotliwości podejmowanych działań oraz osób odpowiedzialnych za ich realizację, są też weryfikowane, aktualizowane i modyfikowane w zależności od zmieniającej się sytuacji osoby/rodziny, w dokumentacji rodzin z małoletnimi dziećmi, w planach pomocy, znajdują się zapisy dotyczące działań podejmowanych w stosunku do dzieci oraz zapisy potwierdzające podjęte działania. Ponadto, do grupy roboczej każdorazowo zapraszano przedstawicieli szkół, do których uczęszczają dzieci, zasięgano opinii na temat ich funkcjonowania oraz dokonywano diagnozy sytuacji dzieci w rodzinie; w teczkach rodzin znajdowały się liczne notatki z podejmowanych działań na rzecz rodziny, w tym liczne notatki służbowe z monitoringu sytuacji rodziny w trakcie prowadzenia procedury Niebieskie Karty, przeprowadzanego przez pracowników socjalnych i Policję; zakończenie procedury Niebieskie Karty odbywało się zgodnie z 18 ust. 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta, tzn. sporządzano protokół kończący procedurę zawierający: dane dotyczące osób, wobec których realizowana była procedura, datę rozpoczęcia i zakończenia procedury oraz opis działań podjętych w ramach procedury; kończąc procedurę nie powiadamiano o tym fakcie wszystkich podmiotów uczestniczących w postępowaniu Niebieskie Karty, co jest niezgodnie z 18 ust. 3 ww. rozporządzenia; w dokumentacji stwierdzono notatki potwierdzających monitoring prowadzony po zakończeniu procedury Niebieskie Karty przez pracownika socjalnego i policjanta. 3. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie art. 6 ust. 2 pkt 2. Inne działania informacyjno-edukacyjne podejmowane przez Gminę w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Działania informacyjno-edukacyjne dla mieszkańców gminy: W ramach działań informacyjno-edukacyjnych Gmina Mszana Dolna prowadziła inicjatywy skierowane do społeczności lokalnej. Działania te obejmowały: 7
1) zorganizowanie 14 spotkań profilaktyczno-informacyjnych ze społecznością lokalną. Najczęściej były to spotkania dla rodziców i dzieci ze specjalistami zajmującymi się problematyką przemocy w zakresie radzenia sobie w sytuacjach trudnych, ze szczególnym naciskiem na sposoby radzenia sobie ze stresem i agresją; 2) zamieszczanie na stronie www Urzędu Gminy w zakładce - GOPS informacji m.in. jak rozróżnić przemoc, gdzie szukać pomocy w razie jej wystąpienia, informacje o tematyce dotyczącej działań informacyjno edukacyjnych prowadzonych przez placówki oświatowe w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Na stronie, dostępne są również adresy instytucji na terenie gminy i województwa, gdzie osoby doświadczające przemocy mogą skorzystać z pomocy, a także telefon Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia. Na stronie głównej Urzędu Gminy znajduje się także informacja PRZEMOCY POWIEDZ NIE ; 3) dystrybucję w środowisku lokalnym plakatu pn. Przemocy powiedz nie (5 sztuk) i ulotki o tematyce przeciwdziałania przemocy w rodzinie pn. Pamiętaj Nie jesteś sam (1000 sztuk). Wszystkie instytucje wchodzące w skład Zespołu Interdyscyplinarnego rozprowadzały ulotki informacyjne i plakaty w środowisku lokalnym; 4) zamieszczenie w gazecie lokalnej Nasza Gmina artykułów związanych z tematem przemocy w rodzinie pn. Reaguj na Przemoc, Życie nie jest po to by... oraz Dni przeciwko przemocy i agresji ; 5) umieszczanie na tablicy ogłoszeń informacji o Tygodniu Przestępstw oraz cykliczne akcje Stop Przemocy organizowane w Mszanie Górnej w listopadzie każdego roku; 6) opracowanie przez Zespół Interdyscyplinarny, dla osób dotkniętych przemocą, wykazu placówek działających na rzecz ofiar przemocy w rodzinie. W ramach Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw od 25.02 02.03.2013 r.osoby pokrzywdzone mogły skorzystać z bezpłatnych porad specjalistów w Punkcie Konsultacyjnym ds. Uzależnień i Przemocy oraz pracowników socjalnych w biurze Ośrodka Pomocy Społecznej. Inne działania podejmowane w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie: 1) organizacja przez jednostki oświatowe tzw. pikników rodzinnych dla rodzin z dziećmi z terenu gminy Mszana Dolna, podczas których pedagodzy szkolni wraz z nauczycielami prowadzili kampanię informacyjną nt. wzmocnienia wychowawczych i opiekuńczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą, dystrybuowano również ulotki informacyjne; 2) prowadzenie w szkołach zajęć pozalekcyjnych, kółek zainteresowań, zajęć sportowych podczas ferii zimowych, organizowano również wspólnie z rodzicami wycieczki szkolne; 3) prowadzenie programów profilaktycznych pn. Noe, oraz Dni przeciwko przemocy organizowane w formie spotkań młodzieży w szkołach, konkursów plastycznych; 4) z sześcioma rodzinami, gdzie była prowadzona procedura Niebieskie Karty pracował Asystent rodziny. W ramach działań edukacyjnych służących wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie w okresie kontrolowanym wiele razy podejmowano takie działania jak: spotkania Policji z uczniami i rodzicami w szkołach, spotkania pedagogów z uczniami w klasach podczas zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, rozmowy indywidualne pedagogów z uczniami i rodzicami, pogadanki, prezentacje multimedialne, teatrzyki, warsztaty profilaktyczne dla uczniów w szkołach pn. Noe, Agresja i przemoc, Znajdź właściwe rozwiązanie, cykliczna akcja Stop przemocy bici biją. W sumie podjęto ok. 299 inicjatyw. 8
W dokumentacji przedstawionej kontrolującym do wglądu znajdują się liczne sprawozdania z działań podejmowanych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie przekazane Przewodniczącej Zespołu ze wszystkich szkół i zakładów opieki zdrowotnej z terenu Gminy oraz z Gminnej Komisji Rozwiazywania Problemów Alkoholowych, Komisariatu Policji w Mszanie Dolnej, od psychologa dyżurującego w Punkcie, inspektora ds. rozwiazywania problemów uzależnień i pomocy rodzinie oraz pedagoga szkolnego. Funkcjonowanie punktu informacji, konsultacji i wsparcia dla osób doświadczających przemocy lub innego miejsca służącego wsparciem i pomocą osobom doświadczającym przemocy. W kontrolowanym okresie, na terenie Gminy Mszana Dolna, przy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, działał Punkt Konsultacyjny ds. Uzależnień. Od 4 kwietnia 2011 r. poszerzył swoją działalność o sprawy przemocy oraz zmienił nazwę na Punkt Konsultacyjny ds. Uzależnień i Przemocy. Punkt ma swoją siedzibę na terenie Urzędu Gminy w Mszanie Dolnej i jest czynny codziennie. W Punkcie dyżury pełnili: psycholog we wtorki w godzinach od 14.00 do 18.00; specjalista terapii uzależnień we środy i czwartki w godzinach od 15.00 do 17; radca prawny w piątki w godzinach od 15.00 do 16.00; pracownicy socjalni (zamiennie) w poniedziałki w godzinach od 15.30 do 16.30 oraz i środy w godzinach od 8.00 do 10.00; pracownik GKRPA codziennie w godzinach od 11.00 do 15.00. Ponadto, na terenie Ośrodka, dla osób uwikłanych w przemoc, dostępny jest numer telefonu, pod którym w godzinach pracy Ośrodka pomocy i wsparcia udzielają pracownicy socjalni. Dokumentację Punktu stanowi rejestr przyjętych osób z krótkim opisem problemu i formą udzielonej pomocy. Szkolenia i podnoszenie kwalifikacji pracowników socjalnych GOPS oraz członków Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych podnoszące efektywność pracy interdyscyplinarnej: 25 stycznia, 24 maja, 29 listopada 2013 r. szkolenia zorganizowane przez Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji, uczestniczyli pracownicy socjalni; 8 marca 2013 r. szkolenie zorganizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, udział wziął pracownik socjalny; 28 marca seminarium szkoleniowe pn. Procedura Niebieskie Karty w pracy Zespołu Interdyscyplinarnego, udział wziął pracownik socjalny, seminarium zorganizowane przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie; 14 maja 2013 r. szkolenie pn. Przemoc w ujęciu interdyscyplinarnym Niebieskie Karty i działanie grup roboczych, w szkoleniu udział wzięło 10 członków Zespołu Interdyscyplinarnego, przeprowadzone przez Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych Warszawa; 16 maj 2013 r. szkolenie zorganizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, udział wziął pracownik socjalny; 8 listopada 2013 r. szkolenie zorganizowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, udział wzięli czterej pracownicy socjalni i asystent rodziny. 9
Kontrolującym przedstawiono do wglądu dokumentacje dotyczącą przeprowadzonych szkoleń w tym m.in. certyfikaty i zaświadczenia poświadczające ukończenie przedmiotowych szkoleń, zaproszenia na szkolenia. 4. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia Art.6 ust. 2 pkt 3 Zgodnie z informacją ujętą w Liście kontrolnej Gmina zapewnia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsca w ośrodku wsparcia poza terenem Gminy. W okresie kontrolowanym tj. 14 lutego 2013 r. Wójt Gminy zawarł umowę z Zastępcą Prezydenta Miasta Nowy Sącz na zapewnienie osobom z terenu Gminy pomocy w zakresie: specjalistycznych usług psychologicznych, terapeutycznych i prawnych wykonywanych przez specjalistów zatrudnionych w Sądeckim Ośrodku Interwencji Kryzysowej, opieki nad osobami nietrzeźwymi zatrzymanymi do wytrzeźwienia na terenie Gminy, a przywiezionymi do Sądeckiego Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Nowym Sączu, zapewnienia czasowego schronienia ofiarom przemocy w rodzinie (kobiety i matki z dziećmi) w Hostelu, profilaktyki skierowanej do dzieci i młodzieży (wizyta uczniów w Ośrodku, spotkania ze specjalistą ds. profilaktyki, udział młodzieży w akcji Bądź ostrożny ). Zawarta umowa nie ogranicza ilości miejsc. Zgodnie z informacjami pozyskanymi w trakcie kontroli w 2013 roku nie wystąpiła potrzeba zapewnienia miejsca schronienia ze względu na przemoc w rodzinie. Zgodnie z informacją ujętą w Liście kontrolnej Wśród osób doznających przemocy nie ma zainteresowania spotkaniami w grupach wsparcia. Na terenie Miasta Mszana Dolna działa grupa wsparcia AlAnon jest to grupa dla współuzależnionych. Mimo powszechności problemu i zachęcania przez pracowników socjalnych do udziału w spotkaniach, nie ma zainteresowania taką forma wsparcia, a problem uzależnienia często przeplata się z problemem przemocy w rodzinie. 5. Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie przeciwdziałania przemocy. Zgodnie z informacjami zawartymi w Liście kontrolnej, współpraca odbywa się poprzez: czynne uczestnictwo Inspektora GKRPA w grupach roboczych, jest on również zastępcą Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego. Na bieżąco są przekazywane informacje na temat toczących się postępowań wszczętych przez GKRPA wobec osób objętych działaniami grup roboczych, finansowanie programów profilaktycznych w zakresie przemocy jak i uzależnień realizowane przez placówki oświatowe, dofinansowanie wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieży z rodzin w których występowała przemoc, współfinansowanie specjalistów przyjmujących w Punkcie. 6. Przegląd dokumentacji dotyczącej wydatkowania środków przyznanych z dotacji W 2013 roku Gmina Mszana Dolna otrzymała dotację z budżetu Wojewody Małopolskiego w wysokości 5 120,00 zł przeznaczoną na udzielanie pomocy społecznej w formie pracy socjalnej z osobami i rodzinami doznającymi przemocy w rodzinie, o których mowa w art. 7 pkt 7 ustawy o pomocy społecznej. Na realizację zadań wydatkowano środki finansowe w pełnej wysokości dotacji. 10
Wnioski: W trakcie czynności kontrolnych prowadzonych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej stwierdzono, że pracownicy Ośrodka realizują zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w sposób rzetelny, podejmowane działania świadczą o zrozumieniu problematyki oraz dobrym rozeznaniu lokalnych potrzeb. W toku kontroli, stwierdzono uchybienia formalne w zakresie: opracowanego Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (m.in. nieprawidłowa nazwa, brak diagnozy, brak konkretnych realizatorów lub osób odpowiedzialnych za realizację zadań ujętych w harmonogramie, nieprecyzyjne zapisy dotyczące prowadzenia monitoringu); realizacji zapisów 18 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. Nr 209, poz. 1245) dotyczących powiadamiania wszystkich podmiotów uczestniczących w procedurze Niebieskie Karty o jej zakończeniu. Wymienione uchybienia nie wpłynęły na prawidłowość realizacji pozostałych zadań z kontrolowanego zakresu i zapewnienie odpowiedniej pomocy osobom potrzebującym, zgłaszającym się do Ośrodka. W związku ze stwierdzeniem uchybień w działaniach podejmowanych przez Ośrodek w zakresie objętym kontrolą, które zostały opisane w protokole zostaną wystosowane zalecenia pokontrolne. Na tym protokół zakończono. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z 17 ust. 2 pkt 7 w związku z 18 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 126, poz. 718) kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 18 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół zaparafowano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 23.07.2014 r. 11
Data i miejsce podpisania protokołu: Mszana Dolna, dnia 28.07.2014 r. Podpis Kierownika jednostki kontrolowanej Podpisy inspektorów kontrolujących KIEROWNIK Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej Inspektor Wojewódzki mgr Dorota Orzechowska Anna Duda Organizator Pomocy Społecznej GMINNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ 34-730 Mszana Dolna, ul. Spadochroniarzy 6 tel. (018) 33-10-541 REGON 490028131, NIP 737-17-23-742 A. Tarnawska 12