CO TO SĄ SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE? negatywnie wpływają na centralny układ nerwowy przyjmowane są w celu doznania przyjemności, zmiany świadomości, uzyskania określonego nastoju, przeżycia ekstremalnych doznań wpływają na organizm człowieka powodując niebezpieczne zmiany psychiczne (np. euforię, zmieniony odbiór rzeczywistości, iluzje, omamy, zaburzenia pamięci) oraz fizyczne (np. wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, pobudzenie) przewlekle przyjmowane mogą prowadzić do uzależnienia, które często nazywane też jest narkomanią czy toksykomanią mają pochodzenie naturalne lub syntetyczne często - niesłusznie - są dzielone na tzw. narkotyki miękkie (jako bezpieczne, mało szkodliwe) oraz twarde (niebezpieczne, groźne). Za narkotyk miękki" uznawana jest np. marihuana. Określenia te są mylące, nieprawdziwe, dają złudne poczucie bezpieczeństwa np. przy stosowaniu marihuany. SUBSTANCJAMI PSYCHOAKTYWNYMI SĄ: 1. alkohol 2. leki uspokajające i nasenne 3. substancje halucynogenne 4. lotne rozpuszczalniki 5. nikotyna 6. kokaina i inne substancje stymulujące SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE MOGĄCE WSKAZYWAĆ NA ZAŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH: Pojawienie się i występowanie nowych przedmiotów i produktów mogących służyć do przyjmowania substancji psychoaktywnych np. fifki, zapalniczki, łyżeczki, bibułki, kawałki okopconej folii aluminiowej, igły i strzykawki, waciki, paczuszki w foliowych opakowaniach, kleje, tabletki, proszek, sproszkowane zioła, bryłki itp. Zmiany psychiczne oraz dotychczasowych zachowań i zwyczajów: - stany nietrzeźwości,
- osłabienie lub utrata zainteresowań, - zaburzenia snu, - wahania nastroju (drażliwość, płaczliwość itp.), - zmienna mowa (powolna, zamazana lub przyśpieszona), - trudności w koncentracji uwagi, - chwiejny, powolny chód lub pobudzenie ruchowe, - zastyganie w nienaturalnych pozycjach, - gorsze wyniki uczenia się, - wagarowanie, - zmiana dotychczasowych znajomych, poszukiwanie nowych grup i aktywności, w których obecne narkotyki np. dyskoteki, zloty, - rozluźnienie więzi z rodziną Zmiany w wyglądzie - sprawianie wrażenia osoby chorej np. przeziębionej, kaszlącej, - zmęczenie, - wychudzenie, - zmiany skórne np. miejsca po wkłuciach do naczyń żylnych, zadrapania, ślady po oparzeniach papierosami, przebarwienia palców, - szkliste oczy", źrenice zwężone, rozszerzone, nieruchome, - słodki zapach z ust. DOPALACZE NOWE NARKOTYKI Dopalacze czyli nowe narkotyki to produkty o zróżnicowanym składzie, które łączy jedna wspólna cecha: zawierają substancje psychoaktywne działające na układ nerwowy człowieka w podobny sposób do dotychczas znanych narkotyków. Substancje te są zarówno produkowane przez człowieka (czyli syntetyczne), jak i pozyskiwane z roślin. Dopalacze zawierają niezwykle groźne substancje dla zdrowia i życia osoby, która je zażyje. Mimo tego, że na ich opakowaniach widnieje napis: Produkt nie jest przeznaczony do spożycia, właśnie z taką intencją jest sprzedawany. W grupie dopalaczy znajdują się substancje o różnym działaniu. Możemy je podzielić na trzy typy: 1) o działaniu pobudzającym, 2) o działaniu halucynogennym
3) o działaniu reklamowanym jako zbliżony do marihuany. Większość dopalaczy charakteryzuje się tym, że już w niewielkich dawkach działają na ośrodkowy układ nerwowy (mózg). Dlatego bardzo łatwo można je przedawkować, co prowadzi do poważnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego, a nawet śmierci. NOWE NARKOTYKI NOWE ZAGROŻENIA Nie jest tajemnicą, że od lat handlarze narkotykami próbowali (i nadal próbują) znaleźć sposób na to, aby móc sprzedawać substancje psychoaktywne jak największej grupie ludzi. Dopalacze są właśnie taką próbą obejścia prawa zabraniającego sprzedaży narkotyków. Cechą charakterystyczną dopalaczy jest to, że substancje w nich zawarte nie znajdują się w wykazach substancji kontrolowanych prawem. Handlarze narkotyków na szybko wymyślają i produkują nowe produkty zaraz po tym, gdy poprzednie ich wersje zostaną zabronione. Wykorzystują w ten sposób lukę w prawie. Z tym faktem wiążą się ogromne zagrożenia. Po pierwsze nie wiadomo, jakie substancje znajdują się w dopalaczach i w jakich ilościach, w związku z czym niezbadany jest sposób oddziaływania na pracę różnych organów wewnętrznych, jak bardzo mogą zaszkodzić osobie, która je zażyła i jaka dawka może być śmiertelna. Dlatego osobom, które zażyły te produkty może być trudno udzielić skutecznej pomocy medycznej. Po drugie dopalacze produkowane są w niesterylnych warunkach, często w związku z tym znajdują się w nich różne zanieczyszczenia, które dodatkowo oddziaływają negatywnie na organizm i przyczyniają się do utraty zdrowia osób, które zażyły te substancje.
NA TO WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ: NAZWA WYGLĄD/AKCESORIA NARKOTYKU AMFETAMINA biały proszek, tabletki, kapsułki małe foliowe torebki igły, strzykawki ECSTASY białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami KOKAINA biały proszek fiolki, flakoniki igły, strzykawki małe foliowe torebki LSD malutkie kartoniki z kolorowymi nadrukami MARIHUANA, brązowo-zielone HASZYSZ, liście i nasionka KONOPIE fifki, fajki, bibułka papierosowa INDYJSKIE słodkawa woń OPIUM, MORFINA, HEROINA ROZPUSZCZALNIKI, ŚRODKI WZIEWNE oddechu, włosów biało-beżowa lub różowa substancja przypominająca cukier igły strzykawki ślady krwi na ubraniu tubki kleju torby foliowe zapach chemikaliów we włosach i ubraniu KONTAKT JEDNORAZOWY - przypływ energii - agresja - podniecenie - zwiększona energia - bóle głowy - wytrzeszcz gałek ocznych - katar, ból gardła, pociąganie nosem - mdłości - psychoza i gadatliwość - nadwrażliwość zmysłów - kaszel - niepokój ruchowy lub senność - zwężenie źrenic - kichanie, kaszel - łzawienie oczu - agresja - wymioty, biegunki DŁUGOTRWAŁE ZAŻYWANIE - wychudzenie - zmiany nastroju - halucynacje - niepokój - depresja - obniżenie sprawności intelektualnej - urojenia prześladowcze - wybuchy agresji - przemienne brak i wzrost łaknienia - omamy z napadami lęku - agresja lub depresja - wychudzenie - zaburzenia snu - przewlekłe zapalenie krtani, oskrzeli - zmienność nastrojów - wyniszczenie organizmu - zmiany zapalne skóry - próchnica - zaburzenia menstruacji - wyniszczenie organizmu - oczopląs - przekrwienie spojówek - zaburzenia snu
BLIŻEJ SIEBIE DALEJ OD NARKOTYKÓW... Być rodzicami nastolatka nie jest łatwo. Jeżeli jednak rozumie się i pamięta, że okres dorastania jest tak samo trudny dla rodziców, jak i dla dziecka - to połowa sukcesu. Większość rodziców najbardziej boi się okresu, kiedy dziecko zaczyna dorastać. Zaczyna wtedy wymykać się spod kontroli, buntuje się, poszukuje nowych doświadczeń, a rodzice czują się bezradni, w dodatku mniej ważni dla dziecka niż jego rówieśnicy. Wszyscy chcemy być dobrymi rodzicami i na ogół nie szczędzimy wysiłku, aby nasze dzieci były szczęśliwe. Staramy się, chcemy dla dziecka jak najlepiej, a mimo to zdarza się, że spotykają nas rozczarowania, a dziecko sprawia kłopoty. Nie ma prostych i skutecznych recept na to, jak całkowicie uchronić dziecko przed narkotykami, ale jedno jest pewne: im lepszy mamy kontakt z dzieckiem, tym łatwiej ustrzeżemy je przed narkotykami. Rozmowa jest podstawą dobrych kontaktów z dzieckiem, bo pozwala lepiej poznać jego świat, oczekiwania, marzenia, ale też różnorodne problemy. Nie bójmy się rozmawiać także na trudne tematy. Wiedza o narkotykach pomaga przełamać opory przed rozmową z dzieckiem na ten trudny temat. Im więcej wiemy na temat narkotyków, tym łatwiej przekonamy dziecko o ich szkodliwości. Używajmy rzeczowych argumentów. GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI I POMOCY www.narkomania.org.pl internetowa poradnia dla osób zagrożonych uzależnieniem, uzależnionych i ich bliskich www.kbpn.gov.pl www.anonimowinarkomani.org www.dopalaczeinfo.pl BIBLIOGRAFIA: Grzegorz Wodowski, Poradnia MONAR w Krakowie Anna Kuciak To niemożliwe! Nie moje dziecko! Krajowe Biuro Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii