ROZDZIAŁ 2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA. 2.1. Charakterystyka przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i ek s- ploatacji. Oceniane przedsięwzięcie polega na budowie chlewni komorowej na dz. nr 408 obręb 5 Karsznice Duże, gmina Chąśno, powiat łowicki, województwo łódzkie. Projektowana chlewnia będzie kolejnym obiektem inwentarskim w obszarze istniejącego zespołu inwentarskiego przeznaczonego do chowu trzody chlewnej zlokalizowanego na dz. nr 404, 406, 408 i 410 w miejscowości Karsznice Duże. Opis techniczny i technologiczny przedsięwzięcia sporządzono na podstawie szczegółowych informacji uzyskanych od Inwestora oraz na podstawie wyników wizji lokalnej przeprowadzonej na miejscu planowanej inwestycji. Lokalizację ocenianego przedsięwzięcia na mapach topograficznych w skali 1:25.000 i 1:50.000 przedstawia rysunek nr 2, na ortofotomapie w skali 1:5000 rysunek nr 3, a położenie inwestycji na mapie ewidencyjnej w skali 1:5000 ilustruje rysunek nr 4. 2.1.1. Stan obecny. Projektowana chlewnia nr 3 będzie trzecim obiektem inwentarskim w istniejącym zespole inwentarskim dla chowu trzody chlewnej, który w chwili obecnej składa się z następujących obiektów: chlewni nr 1 o wymiarach zewnętrznych 9,05m x 19,7m i powierzchni zabudowy ok. 178,3 m 2 ; budynku inwentarsko składowego o powierzchni zabudowy ok. 520,2 m 2, w tym część inwentarska (chlewnia nr 2) ok. 262,5 m 2 oraz część składowa ok. 257,7 m 2 ; garażu o wymiarach zewnętrznych 12,0m x 26,0 m i powierzchni zabudowy ok. 312,0 m 2 ; garażu o wymiarach zewnętrznych 9,6m x 20,05m i powierzchni zabudowy ok. 192,5 m 2 ; budynku gospodarczego o wymiarach zewnętrznych 9,6m x 10,05m i powierzchni zabudowy ok. 96,5 m 2 ; budynku mieszkalnego Inwestora o powierzchni zabudowy ok. 158,9 m 2 ; płyty obornikowej o powierzchni 130 m 2 (13m x 10m) zlokalizowanej w zachodnim Geotechnika 13
szczycie chlewni nr 2, wraz z podziemnym zbiornikiem na gnojówkę i odcieki z płyty, o pojemności ok. 60m 3 ; szamba na ścieki bytowe z budynku mieszkalnego o pojemności ok. 30 m 3 ; przyłącza wodociągowego z wodociągu gminnego, przyłącza energetycznego. Lokalizację w/w obiektów przedstawiono na planie zagospodarowania terenu zespołu inwentarskiego na tle mapy zasadniczej w skali 1:1000 - rysunek nr 5. Istniejąca chlewnia nr 1 to budynek o wymiarach zewnętrznych ok. 19,70m x 9,05m i powierzchni zabudowy ok. 178,3 m 2. Powierzchnia hodowlana wynosi 99 m 2. Jest to budynek jednokondygnacyjny, z poddaszem, o wysokości ok. 6,2 m (w kalenicy dachu), wykonany w konstrukcji tradycyjnej, z dwuspadowym dachem. Ściany wykonane są z cegły i kamienia, nieocieplone, otynkowane; dach o konstrukcji drewnianej z pokryciem płytami z blachy płaskiej, nieocieplony. Budynek ten połączony jest z chlewnią nr 2. Oświetlenie naturalne zapewniane jest poprzez okna, natomiast oświetlenie sztuczne realizowane jest za pomocą żarówek tradycyjnych. Budynek jest wentylowany grawitacyjnie (wentylacja naturalna). Wlot świeżego powietrza odbywa się poprzez uchylne okna zlokalizowane w północnej i południowej ścianie budynku, natomiast zużyte powietrze usuwane jest za pomocą jednego wywietrznika o przekroju prostokątnym 0,40 x 0,30 m, zadaszonego, umieszczonego w kalenicy dachu. Budynek jest wyposażony w instalację wodną i energię elektryczną. Obiekt nie jest ogrzewany. W obrębie chlewni nr 1 prowadzony jest tucz trzody chlewnej od warchlaka o wadze ok. 20 kg do tucznika o wadze ok. 110 kg, na 100 stanowiskach z utrzymaniem na ściółce płytkiej. Pasza na potrzeby zwierząt przygotowywana jest w części składowej budynku inwenta r- sko-składowego i magazynowana jest w znajdujących się tam silosach. Pasza jest zadawana do karmników ręcznie, za pomocą wózków paszowych. Pojenie odbywa się z poideł smoczk o- wych. Istniejący budynek inwentarsko składowy jest to budynek w kształcie litery L o powierzchni zabudowy ok. 520,2 m 2. W części południowej znajduje się część składowa (gospodarcza) o powierzchni zabudowy ok. 257,7 m 2, natomiast w części północno-wschodniej znajduje się chlewnia nr 2 o powierzchni zabudowy ok. 262,5 m 2. Jest to budynek jednokondygnacyjny, o wysokości ok. 7,9m (w kalenicy dachu), wykonany z technologii tradycyjnej. Nad czę- Geotechnika 14
ścią inwentarską znajduje się poddasze. Ściany budynku wykonane są z cegły oraz pustaków betonowych, nieocieplone. Dach o konstrukcji drewnianej pokryty jest płytami eternitowymi, nieocieplony. W części składowej znajduje się 5 silosów na paszę i zboże o pojemności: 3 silosy po 25 Mg, 1 silos o pojemności 20 Mg oraz 1 silos o pojemności 15 Mg. Część składowa nie jest wentylowana. Powierzchnia hodowlana w chlewni nr 2 wynosi 142,16 m 2. W części inwentarskiej oświetlenie naturalne stanowią okna uchylne, natomiast oświetlenie sztuczne realizowane jest za pomocą żarówek tradycyjnych. Budynek jest wentylowany mechanicznie oraz grawitacyjnie wlot świeżego powietrza odbywa się poprzez uchylne okna w północnej, południowej oraz zachodniej ścianie budynku, natomiast zużyte powietrze usuwane jest za pomocą jednego wentylatora kanałowego firmy Ziehl-Abegg o średnicy 0,50 m i wydajności 7500 m 3 /h, z wyrzutnią dachową niezadzaszoną oraz dwóch wywietrzników o przekrojach prostokątnych 0,40 x 0,40 m, zadaszonych, umieszczonych w kalenicy dachu. Budynek jest wyposażony w instalację wodną i energię elektryczną. Obiekt nie jest ogrzewany. W obrębie chlewni nr 2 prowadzony jest tucz trzody chlewnej od warchlaka o wadze ok. 20 kg do tucznika o wadze ok. 110 kg, na 150 stanowiskach z utrzymaniem na ściółce płytkiej. Pasza na potrzeby zwierząt przygotowywana jest w części składowej budynku inwenta r- sko-składowego i magazynowana jest w znajdujących się tam silosach. Pasza jest zadawana do karmników ręcznie, za pomocą wózków paszowych. Pojenie odbywa się z poideł smoczk o- wych. Uwzględniając wskaźniki przeliczeniowe dla tuczników podane w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko [1.5.28.] obsada maksymalna w poszczególnych budynkach chlewni może wynieść: chlewnia nr 1: chlewnia nr 2: DJP 100 szt. 0,14 14, 0 DJP szt. DJP 150 szt. 0,14 21, 0 DJP szt. co daje łączną maksymalną obsadę trzody chlewnej równą 35,0 DJP. Geotechnika 15
W praktyce cykle produkcyjne w poszczególnych budynkach mogą być poprzesuwane względem siebie (rozpoczynać się w różnym czasie), co powoduje, iż na terenie gospodarstwa część obsady stanowią warchlaki, natomiast część tuczniki. W takim przypadku maksymalna obsada trzody chlewnej w budynkach wynosi: DJP DJP 150 szt. 0,14 100szt. 0,07 28, 0 DJP szt. szt. Wnioskodawca dysponuje łącznym areałem gruntów równym ok. 24,86 ha, w tym ok. 5,81 ha w miejscowości Kocierzew oraz ok. 19,05 ha w miejscowości Karsznice Duże. Są to grunty orne klas bonitacyjnych od III do V (ok. 22,535 ha), łąki (ok. 1,48 ha), pastwiska (ok. 0,22 ha), grunty pod rowami (ok. 0,115 ha) oraz tereny zabudowane (ok. 0,51 ha). Wyszczególnienie numerów działek oraz ich powierzchni zestawiono w załączniku nr 1 kserokopiach wypisów z ewidencji gruntów. Grunty orne na których Inwestor prowadzi produkcję roślinną, łąki oraz pastwiska wykorzystywane będą jako obszar alimentacji naturalnych nawozów organicznych tj. obornika, gnojowicy i gnojówki. 2.1.2. Stan projektowany. Projektowane przedsięwzięcie polega na budowie kolejnego budynku inwentarskiego chlewni nr 3 o wymiarach zewnętrznych: 50,59m x 16,69m (powierzchnia zabudowy wyniesie 844,3471 m 2 ). Będzie to budynek jednokondygnacyjny, wykonany w konstrukcji tradycyjnej, murowanej, z dwuspadowym dachem z blachy trapezowej oraz podwieszanym sufitem z płyty warstwowej z wypełnieniem z pianki poliuretanowej. Ściany zewnętrzne budynku zostaną ocieplone styropianem. Wysokość obiektu wyniesie ok. 5,5 m (w kalenicy dachu). Przewiduje się oświetlenie naturalne poprzez okna jednoskrzydłowe, uchylne, natomiast oświetlenie sztuczne za pomocą żarówek tradycyjnych. W budynku zostaną wydzielone trzy komory tuczarni o powierzchni użytkowej ok. 237,52 m 2 każda oraz korytarz. Każda z komór wentylowana będzie za pomocą wentylacji nawiewno-wywiewnej. Nawiew dla każdej z komór będzie składał się z trzech wlotów powietrza umieszczonych w północnej ścianie budynku na wysokości gruntu lub tuż pod po wierzchnią terenu. Wloty te będą łączyły się we wspólny kanał biegnący pod korytarzem chlewni. Z Geotechnika 16
kanału biegnącego pod korytarzem świeże powietrze, poprzez kanał przechodzący przez śr o- dek komory, będzie rozchodziło się w pomieszczeniu. Wentylację wywiewną każdej z komór będą stanowiły po 2 wentylatory o średnicy 0,71 m i wydajności minimum 12 000 m 3 /h, z wyrzutniami dachowymi, niezadaszonymi. Wyloty powietrza będą znajdowały się na wysokości minimum 5,0 m. W projektowanym budynku trzoda chlewna utrzymywana będzie w systemie bezściółkowym na rusztach. Pod rusztami będą znajdowały się wanny na gnojowicę o łącznej pojemności 744 m 3 każda komora zostanie wyposażona w 4 wanny o pojemności 62 m 3. Nadmiar gnojowicy będzie przepompowywany do zewnętrznego podziemnego zbiornika o pojemności minimum 96 m 3, zlokalizowanego przy zachodnim szczycie projektowanej chlewni, a następnie do zewnętrznego naziemnego zbiornika o pojemności minimum 767 m 3. Zasilanie budynku w energię elektryczną i wodę będzie się odbywać z is tniejącej na terenie gospodarstwa sieci energetycznej i wodociągowej. Nie przewiduje się ogrzewania obiektu. W obrębie projektowanej chlewni Inwestor przewiduje tucz maksymalnie 810 sztuk warchlaków pozyskiwanych z zakupu (o wadze ok. 20 kg) do wagi 110 kg (po ok. 270 sztuk w każdej komorze). Maksymalna obsada w budynku może wynieść zatem: DJP 810 szt 0,14 113, 4 DJP szt. W związku z uruchomieniem nowego budynku inwentarskiego obsada na terenie przedmiotowego zespołu inwentarskiego wzrośnie do maksymalnie 148,4 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP). W praktyce cykle produkcyjne w poszczególnych budynkach mogą być poprzesuwane względem siebie (rozpoczynać się w różnym czasie), co powoduje, iż na terenie gospodarstwa część obsady stanowią warchlaki, natomiast część tuczniki. Inwestor przewiduje, iż w jednym czasie może zostać rozpoczęta produkcja w chlewni nr 1 i 2 oraz 1 komorze projektowanej chlewni nr 3, a następnie po ok. 2 miesiącach w pozostałych dwóch komorach projektowanej chlewni nr 3. W takim przypadku maksymalna obsada trzody chlewnej w budynkach będzie wynosiła: DJP DJP 540 szt. 0,14 520szt. 0,07 112, 0 DJP szt. szt. Geotechnika 17
W ramach realizacji przedsięwzięcia planuje się również zakup naziemnych silosów na zboże - będą to maksymalnie 4 silosy o pojemności do 300 Mg każdy. Magazynowane w projektowanych silosach zboże przeznaczone będzie na paszę dla zwierząt. Lokalizację istniejących obiektów i projektowanej chlewni na planie zagospodarowania terenu zespołu inwentarskiego w skali 1:1000 przedstawiono na rysunku nr 5. 2.2. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych. Na terenie zespołu inwentarskiego Inwestora prowadzony jest tucz trzody chlewnej w dwóch chlewniach o łącznej obsadzie 250 sztuk. Planowane przedsięwzięcie będzie polegało na budowie kolejnej chlewni, w której planuje się chów 810 sztuk trzody chlewnej. Obsada w poszczególnych obiektach wyniesie: chlewnia nr 1 100 stanowisk chów od warchlaka do tucznika w systemie utrzymania na ściółce płytkiej; chlewnia nr 2 (budynek inwentarsko-składowy) 150 stanowisk chów od warchlaka do tucznika w systemie utrzymania na ściółce płytkiej; projektowana chlewnia nr 3 810 stanowisk - chów od warchlaka do tucznika w systemie utrzymania na rusztach. Sumaryczna ilość stanowisk dla trzody chlewnej w zespole inwentarskim wyniesie więc 1060. Chów prowadzony jest od warchlaka do tucznika, na bazie warchlaków pozyskanych z zakupu. Inwestor kupuje warchlaki o wadze ok. 20 kg i tuczy je do wagi nie większej niż 110 kg. W ciągu roku w każdym z budynków prowadzone są trzy cykle produkcyjne, trwające po ok. 16 tygodni każdy (ok. 4 miesiące). W raporcie przyjęto, iż od początku cyklu do 2 miesiąca chowu trzodę chlewną klasyfikuje się jako warchlaki, a po 2 miesiącach chowu do końca cyklu jako tuczniki. Podstawowe elementy chowu to: zadawanie paszy, pojenie trzody, usuwanie obornika, gnojówki i gnojowicy, a także przygotowanie budynków do kolejnego cyklu produkcyjnego. Geotechnika 18
proces zadawania paszy w chlewni nr 1 i 2 zadawanie paszy do karmników odbywa się ręcznie, za pomocą wózków paszowych, natomiast w projektowanej chlewni nr 3 pasza będzie zadawana paszociągiem. Przewiduje się żywienie paszami własnymi oraz dodatk o- wo paszami przemysłowymi, zakupionymi w wytwórniach. Pasze oraz zboże magazynowane są w silosach zamontowanych w części składowej budynku inwentarsko składowego. Przewiduje się również montaż maksymalnie 4 silosów na zboże przy projektowanej chlewni nr 3. Magazynowane w projektowanych silosach zboże przeznaczone będzie na paszę dla zwierząt. Według danych uzyskanych od Inwestora, na podstawie wieloletnich obserwacji, wielkość jednostkowego zużycia paszy w ciągu jednego całego cyklu chowu, można oszacować na ok. 300 kg paszy/sztukę. Zatem roczne zużycie paszy dla wszystkich chlewni może wynieść: 3 cykle x 1060 sztuk/cykl x 300 kg/sztukę = 954 Mg Do oszacowania wielkości zużycia paszy można wykorzystać również informacje zawarte w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu Drobiu i Świń [1.6.10.], w którym podaje się konwersję paszy w systemie żywienia na sucho na poziomie 3,05 kg/kg przyrostu masy przy stratach paszy 3,23%. Przyjmując przyrost masy w jednym cyklu produkcyjnym na poziomie 90 kg/sztukę, zużycie paszy na 1 sztukę trzody wyniesie odpowiednio: 90 kg/sztukę x 3,05 kg/kg + 3,23% x (90 kg/sztukę x 3,05 kg/kg) = 283,4 kg/sztukę jest to zatem wartość zbliżona do podanej przez Inwestora. pojenie trzody chlewnej w chlewni nr 1 i 2 odbywa się z poideł smoczkowych, natomiast w projektowanej chlewni nr 3 będzie się odbywać z poi deł automatycznych przy karmnikach. Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg gminny. Podstawę dla określenia ilości wody niezbędnej do pojenia zwierząt stanowi rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody [1.5.14], które określa przeciętne normy zużycia wody w obiektach wielkotowarowego przemysłowego chowu świń na poziomie: Geotechnika 19
dla prosiąt do 4-miesięcy 15 dm 3 / zwierzę. dobę 0,45 m 3 / zwierzę. miesiąc dla tuczników 30 dm 3 / zwierzę. dobę 0,9 m 3 / zwierzę. miesiąc Teoretyczne zapotrzebowanie na wodę do pojenia wyniesie zatem: maksymalne dobowe: Q max d = 1060 sztuk x 30 dm 3 / zwierzę. dobę = 31,8 m 3 /d maksymalne miesięczne: Q max m = 1060 sztuk x 0,9 m 3 / zwierzę. m-c = 954,0 m 3 /m-c roczne: Q a = 3 cykle x (1060 szt. x 0,45 m 3 /szt.. m-c x 2 m-ce + 1060 szt. x 0,9 m 3 /szt.. m-c x 2 m-ce) = 8586 m 3 /a Z doświadczenia gospodarzy prowadzących chów trzody chlewnej wynika, iż jest to zużycie zdecydowanie zawyżone. Przyjmując współczynnik woda/pasza na poziomie 2,5:1 [1.6.10.], teoretyczne zapotrzebowanie na wodę dla wszystkich chlewni wyniesie: 2,5 m 3 wody / Mg paszy x 954 Mg paszy/a = 2 385 m 3 /a usuwanie obornika na terenie przedmiotowego gospodarstwa chów trzody chlewnej w chlewni nr 1 i 2 odbywa się w systemie ściółki płytkiej. W Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu Drobiu i Świń [1.6.10.], podaje się zużycie słomy do ścielenia na poziomie 102 kg/zwierzę/rok, zatem teoretycznie dla w/w chlewni w przedmiotowym zespole inwentarskim zapotrzebowanie na słomę wyniesie: 3 cykle x 250 szt. x 102 kg/szt./rok = 76,5 ton/rok Jest to wielkość zawyżona, ponieważ zużycie jednostkowe przedstawione w dokumencie referencyjnym odnosi się tylko do tuczników, a ponadto nie wskazano czy dotyczy ściółki płytkiej czy głębokiej. Według danych uzyskanych od Inwestora zużycie słomy nie przekracza 30 Mg/rok. Na podstawie obliczeń z podrozdziału 2.3.1. raportu wynika, iż w obszarze chlewni nr 1 i 2 może powstać ok. 325 Mg obornika na rok, tj. średnio 27,1 Mg/m-c. Obornik powstający w chlewni nr 1 i 2 usuwany jest codziennie wyciągiem na płytę obornikową o powierzc h- ni ok. 130m 2, zlokalizowaną w zachodnim szczycie chlewni nr 2. Geotechnika 20
Metr sześcienny świeżego, wilgotnego i średnio ubitego obornika waży ok. 0,8 Mg, zatem w ciągu miesiąca na terenie zespołu inwentarskiego wytwarzane jest ok. 33,9 m 3 obornika. Przyjmując wysokość składowania obornika równą ok. 2,0m, na płycie obornik o- wej można zgromadzić ok. 260 m 3. Obornik w całości wykorzystywany jest do nawożenia gruntów Inwestora. usuwanie gnojówki w chlewni nr 1 i 2, gdzie prowadzony jest chów z utrzymaniem na płytkiej ściółce, oprócz obornika powstaje również gnojówka, w ilości ok. 412,5 m 3 /rok, tj. średnio 34,4 m 3 /m-c (obliczenia w podrozdziale 2.3.2.). Gnojówka odprowadzana jest grawitacyjnie za pośrednictwem kanału gnojowego o pojemności ok. 12 m 3 do zewnętrznego szczelnego podziemnego zbiornika na gnojówkę o pojemności ok. 60m 3, zlokalizowanego pod płytą obornikową. Do tego zbiornika odprowadzane są również odcieki z płyty obornikowej (woda gnojowa). Nadmiar gnojówki będzie przepompowywany do projektowanego zbiornika o pojemności minimum 767 m 3 na płynne odchody zwierzęce. Gnojówka wykorzystywana jest jako nawóz naturalny na gruntach Inwestora, a jej nadmiar przekazywany jest innym rolnikom. usuwanie gnojowicy gnojowica będzie powstawała w projektowanej chlewni nr 3, w której Wnioskodawca planuje prowadzić chów z utrzymaniem w systemie bezściółkowym na rusztach betonowych. W ciągu roku powstanie ok. 2106 m 3 /a gnojowicy, tj. średnio 175,5 m 3 /m-c (wielkość obliczona w podrozdziale 2.3.2 raportu). Będzie ona okresowo gromadzona w wannach pod rusztami o łącznej pojemności 744 m 3. Nadmiar gnojowicy będzie przepompowywany do zewnętrznego podziemnego zbiornika o pojemności minimum 96 m 3, zlokalizowanego przy zachodnim szczycie projektowanej chlewni, a następnie do projektowanego zewnętrznego naziemnego zbiornika o pojemności minimum 767 m 3. Po przesezonowaniu gnojowica będzie wykorzystywana do nawożenia gruntów, natomiast jej nadmiar będzie przekazywany innym rolnikom. czyszczenie, dezynfekcja i przygotowanie chlewni do zasiedlenia przez nowe obsady zamyka jeden a otwiera kolejny cykl produkcyjny. Pierwszym etapem jest uprzątnięcie i czyszczenie pomieszczeń na sucho z wszelkiego rodzaju brudu i odpadów. Następnie prowadzone jest mycie posadzek i dolnych partii ścian myjką wysokociśnieniową zużywającą Geotechnika 21
minimalną ilość wody. Nieznaczna ilość ścieków technologicznych powstających okresowo w wyniku mycia chlewni po zakończeniu cyklu chowu, którą oszacowano w podrozdziale 2.3.3 raportu, trafia grawitacyjnie w chlewni nr 1 i 2 do kanału gnojowego, natomiast w projektowanej chlewni nr 3, gdzie prowadzony będzie chów bezściółkowy na rusztach betonowych ścieki trafiają do wanien pod rusztami. Kolejnym etapem jest mycie i odkażanie systemów pojenia i wyposażenia ruchomego. W celu obniżenia poziomu drobnoustr o- jów chorobotwórczych w pomieszczeniach prowadzona jest dezynfekcja za pomocą np. preparatu Jodosol, a następnie bielenie ścian mlekiem wapiennym. Po zakończeniu czys z- czenia i dezynfekcji obiektów przez pewien czas (ok. tydzień) pozostają one niezasiedlone w celu przewietrzenia, następnie w budynkach gdzie prowadzony jest chów ściółkowy rozścielana jest słoma, po czym wprowadzana jest nowa obsada. Niezwykle istotnym elementem procesu technologicznego w intensywnym chowie trzody chlewnej jest zapewnienie skutecznej regulacji mikroklimatu panującego wewnątrz obiektów inwentarskich, poprzez zrównoważoną wentylację oraz utrzymanie odpowiedniego reżimu oświetlenia pomieszczeń. 2.3. Przewidywane ilości i rodzaje zanieczyszczeń wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia. Przedmiotowy zespół inwentarski do chowu trzody chlewnej będzie powodował powstawanie i emitowanie do środowiska zanieczyszczeń stałych, ciekłych i gazowych, oraz energii. Będą to: stałe odchody zwierzęce obornik, płynne odchody zwierzęce gnojówka i gnojowica, ścieki technologiczne z mycia chlewni po każdym cyklu produkcyjnym, wody opadowe, ścieki bytowe, odpady stałe, zanieczyszczenia gazowe wprowadzane do atmosfery emisja technologiczna, emisja hałasu. Geotechnika 22
2.3.1. Stałe odchody zwierzęce obornik. Obornik powstaje w istniejącej chlewni nr 1 i 2, gdzie zwierzęta utrzymywane są na ściółce płytkiej. Obornik składa się z odchodów zwierząt i ściółki. Średni skład obornika świńskiego w kg/1000 kg odchodów określony w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu Drobiu i Świń [1.6.10.] wynosi: S.M. Masa organiczna Azot całkowity N m (1) N org (2) P 2 O 5 K 2 O MgO Na 2 O 230-250 160 7,0-7,5 1,5 6,0 7,0-9,0 3,5-5,0 0,7-2,5 1,0 (1) azot metaboliczny, (2) azot organiczny. Ilość obornika oraz zawartość azotu w oborniku oszacowano na podstawie załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na dostosowanie gospodarstw rolnych dla standa r- dów Unii Europejskiej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 17, poz. 142, z późn. zm.), przyjmując następujące wskaźniki: Rodzaj zwierząt Produkcja obornika ściółka płytka [ton/rok]* Zawartość azotu (kg/tonę obornika) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 0,1 0,5 tuczniki 2,5 2,4 *Wskaźniki produkcji obornika (ton/rok) dla liczby zwierząt według stanu średniorocznego Poniżej oszacowano ilość obornika powstającego w poszczególnych obiektach inwentarskich. Do obliczenia stanu średniorocznego zwierząt w chlewniach przyjęto założenie, iż w ciągu roku prowadzone są 3 cykle produkcyjne trwające po ok. 4 miesiące każdy - przez ok. 2 miesiące jest to chów warchlaków (czyli łącznie 6 miesięcy w roku), natomiast przez kolejne 2 miesiące - chów tuczników (czyli łącznie 6 miesięcy w roku). Chlewnia nr 1 Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt utrzymywanych na ściółce płytkiej wynosi: - warchlaki: 100 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 50 szt. Geotechnika 23
- tuczniki: 100 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 50 szt. Ilość obornika powstająca w chlewni nr 1 wynosi: O 1 = 50 szt. x 0,1 Mg/a + 50 szt. x 2,5 Mg/a = 130 Mg/a, Roczna ilość azotu zawarta w takiej ilości obornika wyniesie: tj. średnio 10,83 Mg/m-c Ł azot = 5 Mg/a x 0,5 kg/mg + 125 Mg/a x 2,4 kg/mg = 302,5 kg azotu/a Chlewnia nr 2 Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt utrzymywanych na ściółce płytkiej wynosi: - warchlaki: 150 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 75 szt. - tuczniki: 150 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 75 szt. Ilość obornika powstająca w chlewni nr 2 wynosi: O 2 = 75 szt. x 0,1 Mg/a + 75 szt. x 2,5 Mg/a = 195 Mg/a, tj. średnio 16,25 Mg/m-c Roczna ilość azotu zawarta w takiej ilości obornika wyniesie: Ł azot = 7,5 Mg/a x 0,5 kg/mg + 187,5 Mg/a x 2,4 kg/mg = 453,75 kg azotu/a Łącznie we wszystkich chlewniach powstanie ok. 325 Mg obornika na rok (średnio 27,1 Mg/m-c), zawierającego ok. 756,25 kg azotu. Obornik powstający w chlewni nr 1 i 2 usuwany jest codziennie wyciągiem na płytę obornikową o powierzchni ok. 130m 2, zlokalizowaną w zachodnim szczycie chlewni nr 2. Metr sześcienny świeżego, wilgotnego i średnio ubitego obornika waży ok. 0,8 Mg, zatem w ciągu miesiąca na terenie zespołu inwentarskiego wytwarzane jest ok. 33,9 m 3 obornika. Przyjmując wysokość składowania obornika równą ok. 2,0m, na płycie obornikowej można zgromadzić ok. 260 m 3. Przy wysokości składowania ok. 2,0m powierzchnia płyty jest wystarczająca do magazynowania wytwarzanego obornika przez okres ponad 7 miesięcy. Obornik jako nawóz organiczny nie stanowi większego zagrożenia dla środowiska, ta k- że dla wód powierzchniowych i podziemnych. Jest to uwarunkowane m.in. brakiem odcieków, krótszą przeżywalnością patogenów w oborniku niż w odchodach płynnych oraz sposobem przetrzymywania obornika. Ze względu na swoje wartości użyźniające stanowi on niezwykle Geotechnika 24
pożądany nawóz organiczny i jako taki będzie w całości wykorzystywany przez Inwestora na gruntach ornych, zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu [1.5.9]. 2.3.2. Płynne odchody zwierzęce gnojowica i gnojówka. W istniejącej chlewni nr 1 i 2, gdzie zwierzęta utrzymywane są na ściółce płytkiej, oprócz obornika powstaje również gnojówka, czyli przefe rmentowana mieszanina kału, moczu oraz wody. Gnojówka składa się przede wszystkim z moczu zwierząt, którego substancje organic z- ne zostały rozłożone przez mikroorganizmy. Średni skład gnojówki dla tuczników wyrażony w kg/1000 kg odchodów [1.6.10.] przedstawiono poniżej: S.M. Masa organiczna Azot całkowity N m (1) N org (2) P 2 O 5 K 2 O MgO Na 2 O 20-40 5 4,0-6,5 6,1 0,4 0,9-2,0 2,5-4,5 0,2-0,4 1,0 (1) azot metaboliczny, (2) azot organiczny. Ilość gnojówki i zawartość azotu oszacowano na podstawie załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na dostosowanie gospodarstw rolnych dla standardów Unii Europejskiej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 17, poz. 142, z późn. zm.) przyjmując następujące wskaźniki: Rodzaj zwierząt Produkcja gnojówki [m 3 /rok]* Zawartość azotu (kg/m 3 gnojówki) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 1,1 0,8 tuczniki 2,2 3,6 *Wskaźniki produkcji gnojówki z utrzymania na płytkiej ściółce (m 3 /rok) dla liczby zwierząt według stanu średniorocznego Ilość gnojówki powstającej w poszczególnych budynkach wyniesie zatem: Chlewnia nr 1 Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt utrzymywanych na ściółce płytkiej wynosi: - warchlaki: 100 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 50 szt. Geotechnika 25
- tuczniki: 100 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 50 szt. Ilość gnojówki powstającej w chlewni nr 1 wynosi: Q Ch-1 = 50 szt. x 1,1 m 3 /a + 50 szt. x 2,2 m 3 /a = 165 m 3 /a, Roczna ilość azotu zawarta w takiej ilości gnojówki wyniesie: Ł azot = 55 m 3 /a x 0,8 kg/ m 3 + 110 m 3 /a x 3,6 kg/ m 3 = 440,0 kg azotu/a tj. średnio 13,75 m 3 /m-c Chlewnia nr 2 Stan średnioroczny poszczególnych rodzajów zwierząt utrzymywanych na ściółce płytkiej wynosi: - warchlaki: 150 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 75 szt. - tuczniki: 150 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 75 szt. Ilość gnojówki powstającej w chlewni nr 2 wynosi: Q Ch-2 = 75 szt. x 1,1 m 3 /a + 75 szt. x 2,2 m 3 /a = 247,5 m 3 /a, tj. średnio 20,63 m 3 /m-c Roczna ilość azotu zawarta w takiej ilości gnojówki wyniesie: Ł azot = 82,5 m 3 /a x 0,8 kg/ m 3 + 165 m 3 /a x 3,6 kg/ m 3 = 660,0 kg azotu/a Łącznie we wszystkich chlewniach powstaje zatem ok. 412,5 m 3 gnojówki na rok (średnio 34,38 m 3 /m-c), zawierającej ok. 1100,0 kg azotu. Gnojówka z chlewni nr 1 i 2 odprowadzana jest grawitacyjnie za pośrednictwem kanału gnojowego o pojemności ok. 12 m 3 do zewnętrznego szczelnego podziemnego zbiornika na gnojówkę o pojemności ok. 60m 3, zlokalizowanego pod płytą obornikową. Do tego zbiornika odprowadzane są również odcieki z płyty obornikowej (woda gnojowa). Pojemność zbiornika pozwala na przetrzymanie gnojówki przez okres ok. 2 miesięcy. Obecnie nadmiar gnojówki przekazywany jest innym rolnikom, natomiast po zakończeniu procesu inwestycyjnego nadmiar gnojówki będzie przepompowywany do pr o- jektowanego naziemnego zbiornika na płynne odchody zwierzęce o pojemności minimum 767 m 3. Gnojówka wykorzystywana jest jako nawóz naturalny na gruntach Inwestora, a jej nadmiar przekazywany jest innym rolnikom. W projektowanej chlewni nr 3 zwierzęta utrzymywane będą w systemie bezściółkowym na rusztach, co powodować będzie powstawanie gnojowicy, czyli przefermentowanej mieszaniny kału i moczu zwierząt oraz wody. Geotechnika 26
Średni skład gnojowicy i odchylenie standardowe (w nawiasach) dla tuczników wyrażony w kg/1000 kg odchodów [1.6.10.] przedstawiono poniżej: S.M. Masa organiczna Azot całkowity N m (1) N org (2) P 2 O 5 K 2 O MgO Na 2 O 90 60 7,2 4,2 3,0 4,2 7,2 1,8 0,9 (32) (1,8) (1,1) (1,3) (1,5) (1,9) (0,7) (0,3) (1) azot metaboliczny, (2) azot organiczny. Ilość gnojowicy oraz zawartość azotu oszacowano na podstawie załącznika nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na dostosowanie gospodarstw rolnych dla standardów Unii Europejskiej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 17, poz. 142 z późn. zm.), przyjmując następujące wskaźniki: Rodzaj zwierząt Produkcja gnojowicy [m 3 /rok]* Zawartość azotu (kg/m 3 gnojowicy) warchlaki od 2 do 4 m-ca życia 1,7 1,6 tuczniki 3,5 3,6 Stan średnioroczny w chlewni nr 3 będzie wynosił: - warchlaki: 810 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 405 szt. - tuczniki: 810 szt.. 6 miesięcy / 12 miesięcy = 405 szt. Ilość powstającej gnojowicy, obliczona dla obsady średniorocznej, wyniesie: Q Ch-3 = 405 szt. x 1,7 m 3 /a + 405 szt. x 3,5 m 3 /a = 2106 m 3 /a, tj. średnio 175,50 m 3 /m-c Roczna ilość azotu zawarta w takiej ilości gnojówki wyniesie: Ł azot = 688,5 m 3 /a x 1,6 kg/ m 3 + 1417,5 m 3 /a x 3,6 kg/ m 3 = 6204,6 kg azotu/a Gnojowica będzie gromadzona w wannach pod rusztami o łącznej pojemności 744 m 3. Nadmiar gnojowicy będzie przepompowywany do zewnętrznego podziemnego zbiornika o pojemności minimum 96 m 3, zlokalizowanego przy zachodnim szczycie projektowanej chlewni, a następnie do zewnętrznego naziemnego zbiornika o pojemności minimum 767 m 3. Po zakończeniu procesu inwestycyjnego łącznie w obszarze całego zespołu inwentarskiego będzie powstawać maksymalnie ok. 2518,5 m 3 /rok płynnych odchodów zwierzęcych - Geotechnika 27
gnojowicy i gnojówki (zawierających w sumie ok. 7304,6 kg azotu), które będą wykorzystywane jako nawóz naturalny do nawożenia gruntów Inwestora zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu [1.5.9.], a ich nadmiar będzie przekazywany innym rolnikom na podstawie zawartych umów. Szerzej kwestię nawożenia opisano w podrozdziale 5.4 niniejszego opracowania. Obecnie pojemność zbiornika zewnętrznego na gnojówkę z chlewni nr 1 i 2 jest nie wystarczająca do przetrzymywania jej przez okres 4 miesięcy Inwestor zmuszony jest do przekazywania nadmiaru gnojówki innym rolnikom. Po zakończeniu procesu inwestycyjnego nadmiar gnojówki będzie przepompowywany do projektowanego zewnętrznego naziemnego zbiornika o pojemności minimum 767 m 3. Po uruchomieniu produkcji zwierzęcej w chlewni nr 3, łączna ilość płynnych odchodów wytworzonych na terenie zespołu inwentarskiego wyniesie 209,88 m 3 /miesiąc. Łączna pojemność zewnętrznych zbiorników, kanału gnojowego w chlewni nr 1 i 2 oraz wanien pod rusztami w chlewni nr 3 wyniesie minimum 1679 m 3, co pozwoli na przetrzymanie gnojówki i gnojowicy przez okres blisko 8 miesięcy. 2.3.3. Ścieki technologiczne z mycia wnętrz chlewni. Okresowo, po zakończeniu każdego cyklu produkcyjnego, powstanie pewna ilość ścieków technologicznych z mycia posadzek i dolnych partii ścian myjką wysokociśnieniową zużywającą minimalną ilość wody. Poniżej dokonano próby oszacowania ilości tego rodzaju ścieków, przyjmując wskaźniki jednostkowe zużycia wody do czyszczenia chlewni zawarte w Dokumencie Referencyjnym o Najlepszych Dostępnych Technikach dla Intensywnego Chowu Drobiu i Świń [1.6.10], które wynoszą: dla podłóg częściowo zarusztowanych 0,005 m 3 /szt./dzień, dla podłóg pełnych 0,015 m 3 /szt./dzień. Założono, że ilość generowanych ścieków będzie na poziomie 90% ilości wody zużytej do mycia. chlewnia nr 1 (podłoga pełna): Q = 0,90 x 0,015 m 3 /szt./dzień x 100 szt./cykl = 1,35 m 3 /cykl, tj. 4,05 m 3 /a chlewnia nr 2 (podłoga pełna): Q = 0,90 x 0,015 m 3 /szt./dzień x 150 szt./cykl = 2,03 m 3 /cykl tj. 6,09 m 3 /a Geotechnika 28
projektowana chlewnia nr 3 (podłoga zarusztowana): Q = 0,90 x 0,005 m 3 /szt./dzień x 810 szt./cykl = 3,65 m 3 /cykl tj. 10,95 m 3 /a Ścieki technologiczne z mycia chlewni nr 1 i 2 trafiają grawitacyjnie do kanału gnojowego, a następnie do podziemnego zbiornika na gnojowicę i wody gnojowe, o pojemności 60m 3. Ścieki technologiczne z mycia projektowanej chlewni nr 3 będą trafiały do wanien pod rusztami o łącznej pojemności 744 m 3, skąd będą okresowo przepompowywane do zewnętrznego podziemnego zbiornika o pojemności minimum 96 m 3, zlokalizowanego przy zachodnim szczycie projektowanej chlewni, a następnie do zewnętrznego naziemnego zbiornika o poje m- ności minimum 767 m 3. Ścieki z czyszczenia obiektów inwentarskich, jeśli chodzi o skład jakościowy, będą podobne do gnojowicy, znacznie rozcieńczonej; będą także zawierać nieznaczne ilości resztek paszy. 2.3.4. Wody opadowe. Wody deszczowe są to ścieki najmniej zanieczyszczone, jednak dość często są one odprowadzane przez powierzchnie zabrudzone lub łączone z innymi rodzajami ścieków. Skład ścieków deszczowych uzależniony jest od sposobu ich odprowadzania oraz retencjonowania. W przypadku omawianego zespołu inwentarskiego ścieki deszczowe - rozumiane jako wody opadowe spłukujące powierzchnie zanieczyszczone praktycznie nie powstają. Wody opadowe są odprowadzane z połaci dachowych obiektów znajdujących się na terenie gospodarstwa oraz nie narażonych na zanieczyszczenie terenów utwardzonych i trafiają w postaci nie zani e- czyszczonej bezpośrednio do gruntu a więc w sposób najbardziej prawidłowy z punktu widzenia bilansu odpływu naturalnego i krążenia wody w środowisku. Jedynym obszarem gdzie powstają wody zanieczyszczone jest płyta obornikowa. Wody opadowe dają tu odcieki o składzie podobnym do gnojówki, które odprowadzane są do podziemnego zbiornika bezodpływowego, znajdującego się pod częścią płyty. Geotechnika 29
W związku z realizacją przedsięwzięcia droga dojazdowa do projektowanej chlewni nr 3 zostanie jedynie wzmocniona kruszywem lub żwirem, wobec czego wody deszczowe, które będą spadać na tą powierzchnię będą w sposób naturalny infiltrować do gruntu. Po zakończeniu procesu inwestycyjnego powierzchnia odwadniana będzie wynosiła ( w zaokrągleniu do 10 m 2 ): połacie dachowe ok. 2310 m 2, powierzchnie utwardzone ok. 1140 m 2, płyta obornikowa ok. 130 m 2. Dla obliczenia ilości wód opadowych przyjęto następujące założenia do bilansu powierzchni, z której w sposób zorganizowany zostaną ujęte i odprowadzone wody opad owe: dla określenia Q max.d. przyjęto deszcz 30-minutowy, dla określenia Q sek. przyjęto deszcz 15-minutowy nawalny z prawdopodobieństwem wystąpienia p = 50%, raz na dwa lata, intensywność opadu dla deszczu 30-minutowego przyjęto zgodnie z zasadami obliczeń sieci kanalizacyjnej, tzn. 83 dm 3 /s. ha, intensywność opadu nawalnego 15-minutowego z prawdopodobieństwem p = 50%, raz na dwa lata, obliczona zostanie poniżej z wykorzystaniem średniego opadu z dziesięciolecia według danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Obliczenie ilości wód opadowych ujmowanych i odprowadzanych z odwadnianej powierzchni zlewni przeprowadza się na podstawie następującej zależności: Q = q.. z. F [dm 3 /s] gdzie: q - natężenie opadu deszczu [dm 3 /s. ha] - współczynnik opóźnienia odpływu [bezwymiarowy] z - zastępczy współczynnik spływu [bezwymiarowy] F - całkowita powierzchnia zlewni [ha] Natężenie opadu deszczu obliczone zostanie według poniższego wzoru: Geotechnika 30
gdzie: q = t 3 2 6,631 H C 0,667 d H = 542 mm - średni opad z dziesięciolecia dla rejonu gminy - według danych IMGW, C = 100 - częstotliwość występowania opadu p t d - czas trwania deszczu miarodajnego w minutach; przyjęto według danych literaturowych czas trwania deszczu miarodajnego t d = 15 minut i prawdopodobieństwie przewyższenia p= 50%. Po podstawieniu otrzymamy: q = 3 2 100 6,631 (542) 50 15 0,667 = 91,23 dm 3 /s. ha Współczynnik opóźnienia odpływu uwzględniający wszystkie opóźnienia dla zlewni, który może być obliczany według kryterium powierzchni zlewni F, przyjęto według Imhoffa na poziomie równym = 1,0 (powierzchnia zlewni F < 1,0 ha). Empiryczne wartości współczynnika spływu w zależności od rodzaju powierzchni zestawiono poniżej w tabeli. Tabela nr 1: Empiryczne wartości współczynnika spływu. Rodzaj powierzchni Dachy szczelne (blacha, papa, eternit) 0,90 0,95 Drogi asfaltowe 0,85 0,90 Bruki kamienne szczelne, klinkier 0,75 0,85 Bruki kamienne - bez zalanych spoin 0,50 0,70 Bruki gorsze 0,40 0,50 Szosy 0,25 0,40 Drogi żwirowe 0,15 0,30 Powierzchnie nie brukowane 0,10 0,20 Parki, ogrody, trawniki 0,00 0,10 Przyjmując empiryczne współczynniki spływu uzależnione od powierzchni: dla dachów szczelnych 1 =0,95 oraz dla terenów utwardzonych 1 =0,70, zastępczy współczynnik spływu Geotechnika 31
z dla zlewni wyniesie: 2 2 0,95 2310m 0,70 1140m z = 0, 87 2 2 2310m 1140m Całkowita ilość wód opadowych ujmowanych z dachów budynków oraz nie narażonych na zanieczyszczenie terenów utwardzonych dla deszczu miarodajnego o czasie trwania t d = 15 minut wyniesie: Q s = 91,23 dm 3 /s. ha 1,0 0,87 0,345 ha = 27,38 dm 3 /s Natomiast całkowity odpływ dobowy dla deszczu 30-minutowego - przyjętego zgodnie z zasadami obliczeń sieci kanalizacyjnej (tzn. 83 dm 3 /s. ha) - wyniesie odpowiednio: Q d = 83 dm 3 /s. ha 1,0 0,87 1800 s/d 0,345 ha 0,001 m 3 /dm 3 = 44,84 m 3 /d Do obliczenia średniego rocznego odpływu wód opadowych ogółem odprowadzanych z powierzchni odwadnianej stosuje się zazwyczaj wzór Iszkowskiego w następującej postaci: gdzie: H A 10 Q śr. = 365 86400 6 0,03171.. H. A Q śr. - odpływ średni [m 3 /s], H - opad roczny [m], A - powierzchnia zlewni [km 2 ], - współczynnik średniego rocznego odpływu dla zlewni [bezwymiarowy]. Dane dla ocenianego przedsięwzięcia: H = 542 mm = 0,542 m A = 3450 m 2 = 0,00345 km 2 Wartość współczynnika " " odnosi się do rzeczywistych naturalnych zlewni rzek, a jego wartość, według Iszkowskiego, zależy wyłącznie od stromości zboczy (waha się od 0,2 dla bagien i nizin, do 0,7 dla najwyższych gór). W ocenianym przypadku, gdzie zlewnią jest powierzchnia odwadniana, celowym wydaje się wprowadzenie innego współczynnika, który el i- minowałby ten element środowiska przyrodniczego jakim jest stromość zboczy, a bardziej eksponował rodzaj powierzchni, parowanie oraz wielkość infiltracji. Współczynnikiem tym jest Geotechnika 32
współczynnik spływu lub zastępczy współczynnik spływu z stosowany we wzorze do obliczenia przepływów wód deszczowych. Ostatecznie powyższy wzór przybierze postać: Q śr. = 0,03171.. H. A Podstawiając powyższe dane oraz = 0,87 otrzymamy: Q śr. = 0,03171. 0,87. 0,542. 0,00345 = 5,159. 10-5 m 3 /s Q śr.d. = Q. śr. 86 400 s/d = 5,159. 10-5 m 3 /s. 86 400 s/d 4,457 m 3 /d Q śr.r. = Q. śr.d. 365 d/rok = 4,457 m 3 /d. 365 d/rok = 1626,81 m 3 /rok Roczna ilość wód opadowych odprowadzanych z połaci dachowych budynków i terenów utwardzonych nie narażonych na zanieczyszczenie wyniesie ok. 1626,81m 3 /rok (jest to wielkość orientacyjna). Wody opadowe z dachów oraz terenów utwardzonych odprowadzane są bezpośrednio na tereny zielone w obrębie przedsięwzięcia tj. do gruntu. Jedynym obszarem gdzie powstają wody zanieczyszczone jest płyta obornikowa o powierzchni 130m 2. Wody opadowe dają tu odcieki (tzw. wodę gnojową) o składzie podobnym do gnojówki, które odprowadzane są do szczelnego podziemnego zbiornika bezodpływowego na gnojówkę i wody gnojowe o pojemności ok. 60m 3, zlokalizowanego pod zachodnią częścią płyty. Ilość powstającej wody gnojowej obliczono na podstawie powyższego wzoru Iszkowskiego, przyjmując współczynnik spływu = 0,85: Q śr. = 0,03171. 0,85. 0,542. 1,3. 10-4 = 1,9. 10-6 m 3 /s Q śr.d. = Q śr.. 86 400 s/d = 1,9. 10-6 m 3 /s. 86 400 s/d 0,16 m 3 /d Q śr.r. = Q. śr.d. 365 d/rok = 0,16 m 3 /d. 365 d/rok = 58,4 m 3 /rok Zakładając, iż ok. 50% wody zostanie wchłonięte przez obornik lub wyparuje, ilość wód gnojowych odprowadzanych do podziemnego zbiornika na płynne odchody zwierzęce wyni e- sie ok. 29,2 m 3 /rok. Geotechnika 33
2.3.5. Ścieki bytowe. Ścieki bytowe powstają wyłącznie w obszarze budynku mieszkalnego Wnioskodawcy. Podstawą teoretycznego wyliczenia ilości ścieków bytowych może być wielkość zapotrzeb o- wania na wodę do celów socjalno-bytowych w obszarze przedmiotowego gospodarstwa, określona na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody [1.5.14]. Według tabeli nr 1 tego rozporządzenia jednostkowe normy zużycia wody w gospodarstwach domowych, których wypos ażenie obejmuje zasilanie z wodociągu, ubikację, łazienkę, lokalne źródło ciepłej wody, od prowadzenie ścieków do zbiornika bezodpływowego, wynosi 80 dm 3 /mieszkańca/dobę. Współczynnik nierównomierności dobowej wynosi N d = 1,2. W gospodarstwie Inwestora zamieszkuje 6 osób, zatem zapotrzebowanie na wodę do celów bytowych kształtować się będzie na poziomie: w dobie średniej: w dobie maksymalnej: 3 3 dm m Q W. d śr 6m. 80 0, 48 d m. d 3 3 m m QW. d max Nd QW. d śr 1,2 0,48 0, 58 d d Przyjmując założenie (wg Imhoffa 1996), iż 95% ilości pobieranej wody stanowią ścieki, ilość ścieków bytowych z pomieszczeń socjalno sanitarnych wyniesie: w dobie średniej : w dobie maksymalnej : 3 3 m m Q śb. d śr 0,95 0,48 0, 46 d d Q śb d 3 m m. max 0,95 0,58 0, 55 d d 3 Ścieki bytowe odprowadzane są do szczelnego zbiornika bezodpływowego o pojemności ok 30 m 3, a następnie wywożone są taborem asenizacyjnym na oczyszczalnię ścieków. Geotechnika 34
2.3.6. Odpady stałe. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [1.5.4.] odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Natomiast odpady niebezpieczne (art. 3 ust. 2 w/w ustawy o odpadach) są to odpady: należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy o odpadach oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy o odpadach lub należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy o odpadach i zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy o odpadach. 2.3.6.1. Odpady powstające na etapie realizacji przedsięwzięcia (budowy obiektu). Na etapie realizacji przedsięwzięcia będą wytwarzane odpady typowe dla prac budowlanych (odpady grupy 17) oraz odpady opakowaniowe i ubrania ochronne (odpady grupy 15). Będą to głównie odpady powstające podczas prowadzania prac budowlanych oraz sprzątania placu budowy: odpady z betonu i gruzu ceglanego, resztki materiałów izolacyjnych, płyt wa r- stwowych, odpadowa stal z montażu pokrycia dachu, a także urobek z pogłębiania. Określenie ich ilości jest trudne, gdyż nie jest możliwe dokładne obliczenie strat materiałowych podczas budowy. Rodzaje odpadów, które powstaną w fazie budowy, ich przewidywana ilość oraz sposób dalszego wykorzystania zestawiono w poniższej tabeli: Tabela nr 2: Rodzaje wytwarzanych odpadów fazy budowy oraz sposób postępowania z wytworzonym odpadem (* - odpady niebezpieczne). Lp. Nazwa odpadu Kod Prognozowana ilość Mg/rok 1 Opakowania z papieru i tektury 15 01 01 0,10 Mg 2 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02 0,10 Mg Sposób postępowania Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Geotechnika 35
3 Opakowania z drewna 15 01 03 0,10 Mg 4 5 6 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 15 02 03 0,05 Mg 17 01 01 33,0 Mg 17 01 07 0,25 Mg 7 Żelazo i stal 17 04 05 0,05 Mg 8 Mieszaniny metali 17 04 07 0,10 Mg 9 10 11 12 Kable inne niż wymienione w 17 04 10 Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 17 09 03 17 04 11 0,05 Mg 17 05 04 386,5 Mg 17 06 04 0,02 Mg 17 09 04 0,25 Mg Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do unieszkodliwienia Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku lub unieszkodliwienia Odpad będzie wykorzystany do kształtowania powierzchni na terenie inwestycji Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku Odpad będzie gromadzony selektywnie i przekazany do odzysku lub unieszkodliwienia Odpady te będą gromadzone selektywnie w wyznaczonym miejscu terenu budowy, a następnie zostaną przekazane do odzysku lub unieszkodliwienia zewnętrznym firmom posiadającym odpowiednie wymagane prawem zezwolenia na gospodarowanie danymi rodzajami odpadów. W fazie realizacji przedsięwzięcia, w wyniku zdejmowania wierzchniej próchnicznej warstwy gleby w obrysie budynku chlewni nr 3, kształtowania powierzchni terenu, wykonania wykopu fundamentowego pod ławy fundamentowe nowej chlewni, powstaną również odpady w postaci mas ziemnych. Będą to odpady o kodzie 17 05 04: gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03. Szacuje się, iż: Geotechnika 36
ilość zdjętej próchnicznej warstwy gleby wyniesie dla budynku nowej chlewni, o powierzchni zabudowy 844,3471 m 2, przy średniej miąższości zdejmowanej warstwy 0,2m i jej gęstości objętościowej wynoszącej średnio 1,5 Mg/m 3 : V = 844,3471 m 2 x 0,2 m x 1,5 Mg/m 3 = 253,3 Mg ilość wydobytych z wykopów fundamentowych mas ziemnych przy obwodzie budynku nowej chlewni wynoszącym L = 134,56 m, przeciętnej szerokości ławy fundamentowej B = 0,6m, przewidywanej głębokości posadowienia h = 1,0m oraz przy przeciętnej gęstości objętościowej gruntu wynoszącej średnio 1,65 Mg/m 3 wyniesie: V = 134,56 m x 0,6 m x 1,0 m x 1,65 Mg/m 3 = 133,2 Mg Łączna ilość mas ziemnych jakie powstaną w fazie realizacji przedsięwzięcia wyniesie zatem ok. 386,5 Mg. Masy ziemne zostaną w całości wykorzystane na terenie przedsięwzięcia do kształtowania powierzchni terenu wokół obiektów (poprzez plantowanie powierzchniowe). Nie przewiduje się przekazywania nadmiaru mas ziemnych jednostkom zewnętrznym ze względu na niewielką objętość tych odpadów i możliwość ich pełnego wykorzystania obok miejsca ich powstania. Zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o odpadach [1.5.4.] wytwórca odpadów, który prowadzi działalność polegająca na świadczeniu usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów jest zobowiązany do posiadania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami. 2.3.6.2. Odpady powstające na etapie funkcjonowania przedsięwzięcia. Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [1.5.4.], przepisów tej ustawy nie stosuje się do odchodów zwierząt, obornika, gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu. Wobec tego, powstający w obszarze zespołu inwentarskiego obornik w ilości ok. 325 Mg/rok, gnojowica w ilości ok. 2106 m 3 /rok, oraz gnojówka w ilości ok. 412,5 m 3 /rok, które będą wykorzystywane jako nawóz naturalny na gruntach Inwestora lub będą przekazywane innym rolnikom jako nawóz naturalny, nie stanowią odpadów w myśl w/w ustawy. Geotechnika 37
Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 6a ustawy o odpadach [1.5.4.], przepisów tej ustawy nie stosuje się również do zwłok zwierząt, w zakresie uregulowanym przepisami rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002r. ustanawiającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznacz o- nych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE 273 z 10.10.2002, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 37, str. 92, z późn. zm.). Rozporządzenie to zostało zastąpione przez obecnie obowiązujące rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchyl a- jące rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. U. UE L 09.300.1 ze zm.). W trakcie eksploatacji obiektów inwentarskich nieuchronne są upadki zwierząt, które w czasie tuczu trzody chlewnej wynoszą ok. 3%. Nie odnosi się to oczywiście do sytuacji zais t- nienia epidemii lub pomoru świń, kiedy upada lub zostaje ubite z konieczności całe stado w budynku inwentarskim. W jednym normalnym cyklu chowu ilość padłych sztuk wyniesie ok.: 1060 szt. x 3% = 32 sztuki. Przyjmując średnią wagę zwierząt równą 65 kg, masa padłych zwierząt wyniesie ok. 2080 kg w ciągu jednego cyklu produkcyjnego oraz ok. 6240 kg w ciągu roku. W przypadku zaistnienia epidemii lub pomoru całego stada świń, maksymalna masa padłych zwierząt (na końcu cyklu produkcyjnego) może wynosić do 116,6 Mg (1060 szt. x 110 kg = 116 600kg). Zgodnie z zapisami w/w rozporządzenia, zwierzęta padłe w trakcie cyklu hodowlanego należy zaliczyć materiału kategorii 2 zwierzęta, które padły z innych przyczyn niż ubój lub zabijanie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, w tym zwierzęta zabite w celu zwalczania chorób, inne niż te o których mowa w art. 8 lub art. 10 rozporządzenia (art. 9, pkt. f, ppkt i). Sposób usuwania i stosowania materiału kategorii 2 został określony w artykule 13 rozporządzenia. Na terenie przedmiotowego zespołu inwentarskiego padłe zwierzęta bezpośrednio po śmierci pakowane są w szczelne worki foliowe i tego samego dnia odbierane przez odbiorcę posiadającego weterynaryjny numer identyfikacyjny, zezwolenie na odbiór i transport padliny. Geotechnika 38
W czasie funkcjonowania gospodarstwa rolnego przeznaczonego do chowu trzody chlewnej będą powstawać odpady stałe wynikające z eksploatacji bieżącej budynków, odpady z czyszczenia zaplecza paszowego i otoczenia obiektów gospodarczych oraz odpady komuna l- ne. Ogólnie, odpady powstające w przedmiotowym zespole inwentarskim można zaklasyfikować do następujących podgrup odpadów: odpady opakowaniowe podgrupa 15 01; odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych podgrupa 16 02; inne odpady komunalne podgrupa 20 03; Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów [1.5.13.] odpady, które będą powstawać na terenie przedsięwzięcia należą do następujących rodzajów: Tabela nr 3: Klasyfikacja odpadów wytwarzanych w obrębie przedsięwzięcia. Lp. Rodzaj odpadów Kod 1. odpady opakowaniowe z papieru i tektury 15 01 01 2. odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych 15 01 02 3. zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 16 02 14 4. nie segregowane odpady komunalne 20 03 01 5. odpady z czyszczenia placów i ulic 20 03 03 W wyniku eksploatacji bieżącej powstaną odpady związane z utrzymaniem funkcji technicznych budynków inwentarskich (zużyte żarówki tradycyjne), opakowania (m.in. po środkach czystości i dodatkach paszowych) oraz odpady z czyszczenia zaplecza paszowego. Poza tym powstawać będą niewielkie ilości nie segregowanych odpadów komunalnych w zapleczach socjalnych przedsięwzięcia. Zatem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów [1.5.13.], w trakcie funkcjonowania zespołu inwentarskiego powstaną następujące rodzaje i ilości odpadów stałych: Geotechnika 39