Instytut Techniki Górniczej KOMAG NOWOŚCI W ŚWIATOWEJ LITERATURZE GÓRNICZEJ ISSN 1649-5358 Styczeń 2015 Rok Wydania XXX
Numer zawiera 118 pozycji ze źródeł otrzymanych ostatnio przez Sekcję Informacji Naukowo-Technicznej w Instytucie Techniki Górniczej KOMAG. SPIS TREŚCI str. 29. Korozja. Zabezpieczenia przeciwkorozyjne... 31. Organizacja i zarządzanie. Restrukturyzacja górnictwa... 32. Jakość. Certyfikacja, akredytacja, normalizacja 26 26 27 1. Badania. Projektowanie. Konstruowanie. Wspomaganie komputerowe... 2. Maszyny do drążenia chodników... 3. Obudowa chodnikowa. Mechanika górotworu 4. Maszyny ładujące... 5. Maszyny urabiające... 6. Urabianie. Sposoby urabiania. Narzędzia skrawające... 7. Obudowa ścianowa... 8. Zmechanizowane kompleksy ścianowe. Wybieranie ścianowe... 9. Maszyny do eksploatacji filarowej i komorowej 10. Maszyny i urządzenia do odstawy urobku z przodków eksploatacyjnych... 11. Transport kołowy... 13. Transport kopalniany pomocniczy... 15. Prace pomocnicze. Urządzenia pomocnicze... 16. Maszyny i urządzenia do wiercenia... 17. Maszyny i urządzenia do przewietrzania i klimatyzacji... 19. Transport pionowy... 20. Przeróbka mechaniczna... 21. Hydraulika i pneumatyka... 22. Ochrona środowiska. Składowanie i wykorzystanie odpadów. Rekultywacja terenu... 23. Napędy spalinowe maszyn górniczych... 24. Podstawy konstrukcji maszyn i urządzeń górniczych. Części maszyn... 25. Bezpieczeństwo i higiena pracy w górnictwie. Ergonomia. Biomechanika... 26. Eksploatacja i niezawodność maszyn i urządzeń 27. Napędy elektryczne. Automatyka. Mechatronika. Aparatura pomiarowa i kontrolna. Wyposażenie przeciwwybuchowe. Źródła energii... 28. Tworzywa sztuczne w budowie maszyn górniczych 2 3 3 5 5 7 7 8 9 9 11 11 11 12 12 12 12 13 14 14 14 14 19 20 26 WYKAZ TYTUŁÓW CZASOPISM I INNYCH ŹRÓDEŁ REFEROWANYCH W BIEŻĄCYM NUMERZE Czasopisma: Bezpieczeństwo Pracy (2014) 11 Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie (2014) 11 Ekologia (2014) 3 Hydraulics & Pneumatics (2014) 9, 10 Inżynieria Górnicza (2014) 4 Konsulting Polski (2014) 3/4 Mechanik (2014) 11 Mining Report. Glückauf. (2014) 5 Napędy i Sterowanie (2014) 11 Pomiary, Automatyka, Kontrola (2014) 8 Problemy Jakości (2014) 12 Przegląd Górniczy (2014) 11 World Coal (2014) 10 Monografia: KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 r. Materiały na konferencje: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 r. HERVEX 2014, 21st International Conference of Hydraulics, Pneumatics, Sealing Elements, Fine Mechanics, Tools, Specific Electronic Equipment & Mechatronics, Calimanesti - Caciulata, Romania, 5-7 November 2014
1. BADANIA. PROJEKTOWANIE. KONSTRUOWANIE. WSPOMAGANIE KOMPUTEROWE 1. Cała M., Stopkowicz A., Kowalski M., Blajer M.: Modelowanie zjawisk termicznych w masywie skalnym w otoczeniu georeaktora. Prz. Gór. 2014 nr 11 s. 76-85, il., bibliogr. 24 poz. Modelowanie (3D). Badanie symulacyjne (ex situ). Wspomaganie komputerowe. Program (FLAC 3D). Energetyka. Węgiel. Zgazowanie (podziemne). (Georeaktor). Skała otaczająca. Temperatura. Mechanika górotworu. AGH. Podziemne zgazowanie węgla jest zagadnieniem szeroko badanym w kontekście możliwości wykorzystania pokładów węgla, których klasyczna eksploatacja jest ekonomicznie nieuzasadniona bądź technologicznie trudna. Ze względu na złożoność procesu zgazowania węgla, brak doświadczeń praktycznych, prognozowanie jego wpływu na otaczające geośrodowisko jest zagadnieniem trudnym. W artykule analizie poddano możliwości modelowania procesów termicznych oraz prognozowania ich wpływu na otaczający masyw skalny. W tym celu wykorzystano program metod różnic skończonych FLAC 3D, w którym odwzorowano warunki doświadczeń ex situ prowadzonych dla różnych układów kanałów ogniowych. Uzyskane rezultaty z symulacji numerycznych porównano z rzeczywistymi pomiarami. Pozwoliło to na ocenę możliwości wykorzystania narzędzi numerycznych do oceny i prognozowania wpływu procesów termicznych towarzyszących podziemnemu zgazowaniu węgla na otaczające geośrodowisko. 2. Plutecki Z., Smykała J., Szymaniec S.: Nowa metoda ustawiania napędów przemysłowych. Napędy Sterow. 2014 nr 11 s. 96, 98, 100, 102-109, il., bibliogr. 24 poz. Modelowanie (3D). Wspomaganie komputerowe. Program (Inventor; SolidWorks). (Inżynieria odwrotna). Rzeczywistość wirtualna. (Chmura obliczeniowa). Napęd elektryczny. Montaż. Osiowanie. Dokładność. Błąd. Tolerancja wymiarowa. Przyrząd pomiarowy. Optoelektronika. Laser. (Skaning laserowy). Diagnostyka techniczna. Zużycie. Suszarnia. Suszarka (bębnowa). P.Opol. W artykule przedstawiono sposób wykorzystania inżynierii odwrotnej w diagnostyce wytwarzania, montażu i ustawień napędów przemysłowych maszyn obrotowych wielkogabarytowych na przykładzie suszarni bębnowej. Podstawą proponowanej metody jest bezdotykowy i bardzo szybki pomiar laserowy geometrii 3D obiektów rzeczywistych podczas ich wytwarzania i montażu. Na tej podstawie tworzona jest gęsta chmura punktów zawierających miliony punktów zorientowanych w przyjętym układzie współrzędnych 3D, które składają się na szczegółowy obraz badanego obiektu. W proponowanej metodzie otrzymane punkty zostały połączone w trójkąty, tworząc przestrzenną siatkę, a następnie dokonano transformacji na powierzchnie, na podstawie których wyznaczono podstawowe relacje geometryczne (kątowe i liniowe) między ważniejszymi elementami suszarni. Poprzez wykorzystanie narzędzi informatycznych, takich jak Inventor i SolidWorks, ustalono dokładność wykonania bardzo ważnych elementów maszyny z punktu widzenia pracy napędu, a których wyznaczenie tradycyjnymi metodami pomiarowymi, ze względu na kształt i wymiary badanych części, jest bardzo trudny. Opisana w artykule metoda pozwoliła zmierzyć rzeczywiste odchyłki montażowe kształtów, jak i wzajemnej prostopadłości wybranych części. Na tej podstawie dokonano jakościowego sprawdzenia, czy rzeczywista odchyłka mieści się w granicach dopuszczalnej tolerancji wykonania. 3. Jaskulski A.: Systemy CAD/CAE - przewidywane kierunki rozwoju. Mechanik 2014 nr 11 s. 958-959, il., bibliogr. 21 poz. Projektowanie. Wspomaganie komputerowe. Program (CAD/CAE). Rozwój. Rynek. Terminologia. Uniw. Warm.- Mazur. Zaprezentowano wyniki analizy rynku systemów CAD/CAE oraz oczekiwania ich użytkowników. Omówiono aktualne obszary badań nad systemami nowej generacji. Wyjaśniono takie pojęcia, jak: model mentalny konstruktora, przetwarzanie wszechobecne, sieci semantyczne, systemy cybernetyczno-fizyczne, przetwarzanie molekularne, sieci społecznościowe. 4. Skoczylas N., Kudasik M., Murzyn T.: Wyznaczenie desorbowalnej zawartości metanu w węglu oraz efektywnego współczynnika dyfuzji metanu na węglu metodą analogową. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-11, il., bibliogr. 24 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Badanie laboratoryjne. Pobieranie próbek. Węgiel kamienny. Metan. (Desorpcja). Współczynnik (dyfuzji). Obliczanie. Parametr. Przyrząd pomiarowy. Prototyp. BHP. PAN. Opracowana została koncepcja nowej metody oraz urządzenia pomiarowego, generującego dodatkowe parametry opisu układu węgiel - gaz. Dzięki prezentowanej metodzie możliwe jest określenie wartości desorbowalnej zawartości metanu w węglu oraz efektywnego współczynnika dyfuzji. Konstrukcja urządzenia pomiarowego pozwala na pracę w warunkach kopalnianych. Diametralne zmniejszenie klasy ziarnowej próbki węgla skutkuje skróceniem czasu obserwacji procesu emisji gazu do jednej doby. Praca zawiera opis konstrukcji przyrządu, prezentację prototypu oraz przykładowe wyniki testów laboratoryjnych.
- 3-5. Stankiewicz K.: Self-organizing, complex communication system. Samoorganizacja złożonego systemu komunikacyjnego. Materiały na konferencję: HERVEX 2014, 21st International Conference of Hydraulics, Pneumatics, Sealing Elements, Fine Mechanics, Tools, Specific Electronic Equipment & Mechatronics, Calimanesti - Caciulata, Romania, 5-7 November 2014 s. 281-288, il., bibliogr. 20 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 979). Sztuczna inteligencja. Modelowanie. System (samoorganizujący się). (Rój). Sterowanie automatyczne (adaptacyjne). Monitoring. Elektronika (MTU). Diagnostyka techniczna. Zużycie. Awaria. Maszyny, urządzenia i sprzęt górniczy. BHP. KOMAG. 6. Tokarczyk J., Dudek M., Turewicz A., Szewerda K.: Wspomaganie procesu konfiguracji i oceny środków pomocniczego transportu kopalnianego przy użyciu systemu STD. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 171-181, il., bibliogr. 8 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Projektowanie. Obliczanie. Wspomaganie komputerowe. System (STD - Safe Trans Design). Budowa modułowa. Integracja. Baza danych. Rejestracja. Archiwizacja. Internet. Transport podziemny. Transport pomocniczy. Kolej podwieszona. Kolej jednoszynowa. Tor jezdny. Szyna. KOMAG. Przedstawiono modułowy system wspomagania transportu kopalnianego STD (ang. Safe Trans Design) w wersji 2.0, opracowany w Instytucie Techniki Górniczej KOMAG. Jest on rozwinięciem systemu STD w wersji 1.0, który wdrożono w kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA. Zaprezentowano nowy interfejs użytkownika systemu, składający się z modułów tematycznych: konfiguratora kolejek podwieszonych, oceny i raportowania, analiz kolizyjności oraz analiz dynamicznych. Omówiono cechy użytkowe systemu i korzyści wynikające z jego stosowania. 7. Szewerda K.: Wirtualne prototypowanie w tworzeniu algorytmu sterowania przenośnikiem zgrzebłowym. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 195-206, il., bibliogr. 4 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Projektowanie. Wspomaganie komputerowe. Rzeczywistość wirtualna. Prototypowanie. Innowacja. Badanie symulacyjne. Program (Matlab/Simulink; MBS). Model fizyczny. Algorytm. Przenośnik zgrzebłowy. Stacja zwrotna. Zwrotnia. Wysyp. Łańcuch pociągowy. Silnik elektryczny. Sterowanie automatyczne. Projekt (ICON). KOMAG. Przedstawiono innowacyjną metodę wspomagania tworzenia algorytmu sterowania pracą napędów przenośnika zgrzebłowego, z zastosowaniem technik wirtualnego prototypowania. Metodę opracowano w ramach projektu ICON, dofinansowanego w ramach ścieżki programowej In-Tech ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Zastosowanie analiz numerycznych oraz co-symulacji pomiędzy oprogramowaniem klasy MBS i MatLab\Simulink pozwoliło na testowanie oraz doskonalenie algorytmu sterowania przenośnika na etapie jego projektowania. Zastosowanie opracowanej metody pozwoliło również na skrócenie czasu badań stanowiskowych i obniżenie ich kosztów. Zob. też poz.: 10, 17, 19, 20, 22, 23, 27, 30, 32, 33, 34, 35, 37, 42, 43, 45, 46, 48, 53, 57, 63, 69, 73, 74, 76, 85, 86, 88, 89, 90, 92, 100, 101, 103, 105. 2. MASZYNY DO DRĄŻENIA CHODNIKÓW 8. Kotwica K.: Kierunki rozwoju maszyn do mechanicznego drążenia wyrobisk korytarzowych w skałach zwięzłych. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 59-82, il., bibliogr. 15 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Chodnik. Drążenie. Urabianie mechaniczne. Kombajn chodnikowy. Kombajn ramionowy. Organ urabiający o osi pionowej. Organ urabiający o osi poziomej. Narzędzie skrawające. Nóż kombajnowy. Nóż styczno-obrotowy. Uchwyt. Dysk. Urabianie pełnym przekrojem. AGH. Przedstawiono problemy związane z mechanicznym drążeniem wyrobisk korytarzowych w skałach zwięzłych. Opisano obecnie stosowane rozwiązania kombajnów chodnikowych oraz przedstawiono kierunki rozwoju maszyn do mechanicznego drążenia wyrobisk korytarzowych w skałach zwięzłych, pozwalające na efektywne wykonywanie tych wyrobisk. Opisano zarówno nowe rozwiązania konstrukcyjne kombajnów chodnikowych, jak też narzędzi urabiających i ich uchwytów oraz urządzeń do prac pomocniczych. Zob. też poz.: 25, 57. 3. OBUDOWA CHODNIKOWA. MECHANIKA GÓROTWORU 9. Prusek S., Rotkegel M., Małecki Ł.: Wybrane sposoby wzmacniania skorodowanej stalowej obudowy odrzwiowej. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo- Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-12, il., bibliogr. 28 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Obudowa odrzwiowa. Obudowa łukowa. Obudowa stalowa. Obudowa torkretowa. Torkretowanie. Warunki górniczo-
- 4 - geologiczne. Korozja. Ochrona przed korozją. Ekonomiczność. Koszt. GIG. Porównano wybrane, najczęściej stosowane metody wzmacniania skorodowanej stalowej obudowy wyrobisk korytarzowych. Zestawiono cechy charakterystyczne poszczególnych metod oraz koszty stosowania niektórych z nich. Spośród analizowanych sposobów najbardziej efektywnym wydaje się być torkretowanie. Przemawia za tym rachunek ekonomiczny oraz poziom bezpieczeństwa prowadzonych prac. Jednak skuteczność obudowy powłokowej z betonu natryskowego wymaga zapewnienia odpowiednich parametrów zgodnych z przyjętymi na etapie projektowania. 10. Pytlik A.: Graniczne wartości obciążenia dynamicznego powodujące niszczenie okładzin górniczych. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo- Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-14, il., bibliogr. 10 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Obudowa odrzwiowa. Opinka. Siatka. Eksploatacja. Zużycie. Awaria. Obciążenie statyczne. Obciążenie dynamiczne. Materiał konstrukcyjny. Tworzywo sztuczne (poliester). Tąpanie. BHP. Badanie laboratoryjne. Parametr. Obliczanie. GIG. W związku z pogarszaniem się warunków górniczo-geologicznych spowodowanych eksploatacją pokładów węgla kamiennego na coraz większych głębokościach, wzrasta ryzyko zagrożeń związanych z utratą stateczności obudowy górniczej w wyniku nadmiernych obciążeń statycznych i dynamicznych. Na podstawie obserwacji wyrobisk górniczych zniszczonych w wyniku zawału lub tąpnięcia wynika, że okładziny górnicze są jednym z najsłabszych elementów obudowy. Aktualnie w wyrobiskach górniczych narażonych na działanie obciążeń dynamicznych ze strony górotworu, indukowanych działalnością górniczą, stosowane są najczęściej okładziny siatkowe. W zakresie obciążeń statycznych wymagania dla siatek określone są w polskiej normie, natomiast dla obciążeń dynamicznych brak jest metod, które już na etapie badań laboratoryjnych oceniałyby przydatność okładzin do stosowania w warunkach zagrożenia wstrząsami górotworu. Przedstawiono wyniki badań granicznych wartości obciążenia dynamicznego, powodujące niszczenie wybranych typów okładzin siatkowych stosowanych obecnie w kopalniach węgla kamiennego oraz wstępne wyniki badań okładziny poliestrowej. 11. Rotkegel M.: Wybrane przykłady nietypowych konstrukcji portalowej obudowy odgałęzień i skrzyżowań. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo- Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-15, il., bibliogr. 10 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Obudowa skrzyżowania chodników (portalowa nietypowa). Obudowa odrzwiowa. Skrzyżowanie chodników. (Odgałęzienie). (Połączenie). Konstrukcja (skomplikowana postać geometryczna). Gabaryt. Warunki górniczo-geologiczne. GIG. Referat ten jest kontynuacją tematyki prezentowanej w Przeglądzie Górniczym w numerze 6 z 2013 roku. Prezentowane wówczas rozwiązania konstrukcyjne szkieletowej (portalowej) obudowy połączeń wyrobisk korytarzowych obejmowały rozwiązania typowe, w przypadku odgałęzień oparte na portalu i wsporniku, a w przypadku skrzyżowań - na portalu i dwóch wspornikach lub dwóch wspornikach i belce głównej. W niniejszym referacie przedstawiono wybrane przykłady rozwiązań obudów połączeń wyrobisk korytarzowych, odmienne od prezentowanych wcześniej, charakteryzujące się nietypową, często skomplikowaną postacią geometryczną konstrukcji. Najczęściej wynika ona ze znacznych gabarytów wyrobisk, parametrów ich połączenia lub ze specyficznych warunków geologicznogórniczych. Często też jest podyktowana przez przyjętą technologię drążenia i zabezpieczania wyrobisk. 12. Sok J., Lankocz T., Cieślik J.: Poliestrowa Geosiatka Górnicza PGG (30-1000kN). PGG - łatwo, lekko i bezpiecznie. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo- Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-4, il., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Opinka. Siatka. (Geosiatka). Materiał konstrukcyjny. Tworzywo sztuczne (poliester). MAS sp. z o.o. Poliestrowe geosiatki górnicze typu PGG mogą znaleźć zastosowanie w różnych miejscach na terenie zakładów górniczych. Siatki mogą być alternatywą dla tradycyjnych metod: siatek stalowych, betonitu, blach stalowych. Siatki PGG mogą być stosowane do obudowy podporowej, kotwiowej, przy wykładce mechanicznej, w wyrobiskach ze skorodowaną opinką stalową jako zestawy naprawcze, w pracach przy użyciu torkretu, w charakterze opinki stropu i ociosów pól transportowych przy likwidacji wyposażenia ściany, przy eksploatacji grubych pokładów węgla na warstwy, przy podsadce hydraulicznej, zawałach stropu lub w innych przypadkach na dole zakładów górniczych. Z referatu 13. Stacha G., Andrzejczak S.: Zastosowanie uniwersalnych otworowanych stropnic górniczych w kotwieniu wysokim dla utrzymania wyrobisk górniczych w warunkach KWK Murcki-Staszic Ruch Boże Dary. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-6, il., bibliogr. 2 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Skrzyżowanie chodników. Obudowa skrzyżowania chodników. Obudowa odrzwiowa. Obudowa mieszana. Obudowa kotwiowa. Kotew strunowa. Kotwienie stropu. Stropnica (otworowana). KWK Murcki-Staszic.
- 5 - W referacie zawarto genezę oraz przykłady zastosowania uniwersalnych otworowanych stropnic górniczych w kotwieniu wysokim dla utrzymania wyrobisk górniczych w warunkach KWK Murcki-Staszic Ruch Boże Dary. 14. Stankus J.C., Li X., Giza D., Rutyna M.: Kotwienie górotworu i cementacja: zastosowanie kotew linowych SUMO w Western U.S. Longwall Recovery. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-6, il., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Obudowa kotwiowa. Kotew linowa (SUMO). Kotwienie stropu. Przecinka. Szerokość (9 m). Ściana. Likwidacja. Wybieranie ścianowe. Pokład średni (3 m). Warunki górniczo-geologiczne. Górnictwo węglowe. USA. Kopalnia Mammoth, zlokalizowana w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, prowadzi eksploatację pokładu węgla o miąższości ok. 3 m (10 stóp).w trakcie likwidacji pierwszej ściany kopalnia stosowała tradycyjne metody wykonania przecinki likwidacyjnej w celu wytransportowania wyposażenia ściany. W drugiej ścianie wykorzystano wcześniej wydrążoną przecinkę likwidacyjną o szerokości około 9 m (30 stóp), która została całkowicie podsadzona łatwo urabialnym spoiwem mineralnym. W obu przypadkach występowały spore utrudnienia w bezpiecznym i wydajnym prowadzeniu robót, objawiające się takimi zjawiskami jak: opady skał stropowych, odspajanie się ociosu węglowego, nadmierne obciążenie (zaciskanie) obudowy zmechanizowanej. Utrudnienia te są odzwierciedleniem lokalnych warunków górniczo-geologicznych panujących w tej kopalni (niski nadkład (około 60 m (200 stóp)), częste występowanie zaburzeń geologicznych, które dochodzą aż do powierzchni oraz cienki pokład węgla, który zalega powyżej głównego pokładu). Doświadczenia zdobyte w pierwszych dwóch ścianach pozwoliły kierownictwu i firmie Keystone Mining Services (KMS) na opracowanie skutecznego planu wsparcia dla trzeciej ściany. Obudowa przecinki zaprojektowana została z wykorzystaniem kotew linowych Jennmar SUMO o wysokiej wytrzymałości. Wstępnie przygotowano cztery przecinki likwidacyjne dla zlikwidowania ścian. Tak zaprojektowane przecinki likwidacyjne zostały pomyślnie wykonane bez żadnych przeszkód pozwalając wytransportować wszystkie sekcje obudowy zmechanizowanej w ciągu 13 dni, zapewniając w tym czasie bezpieczeństwo i komfort zatrudnionym górnikom. Przecinki likwidacyjne zapewniają łatwy dostęp do likwidowanej ściany, co umożliwia sprawny demontaż i transport likwidowanego wyposażenia ściany. 15. Stawinoga M., Szot M., Szymała J., Trzcinka T.: Zastosowanie sprężonej obudowy betonowej nowej generacji w budownictwie podziemnym na przykładzie zbiornika retencyjnego. Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-9, il., bibliogr. 6 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Obudowa betonowa. Budowa modułowa. Beton. Naprężenie. Rozkład naprężeń. Eksploatacja. Zużycie. Trwałość. Budownictwo górnicze. Zbiornik wyrównawczy. Mekano4 sp. z o.o. GIG. Obecnie stosowane w budownictwie podziemnym obudowy monolityczne wykonuje się jako murowe z cegły lub betonitów, z betonu lub żelbetu. W polskim górnictwie najczęściej stosowana jest obudowa betonowa. W praktyce materiał obudowy przygotowywany jest podczas jej wznoszenia, a więc w warunkach niekorzystnych dla dojrzewania betonu. Jest to zasadniczy powód niższej trwałości obudowy betonowej, na przykład w stosunku do betonowych elementów prefabrykowanych, przygotowywanych w znacznie korzystniejszych warunkach. W referacie przedstawiono rozwiązanie pozwalające na ograniczenie wad i niedogodności znanych rozwiązań, a także zwiększenie nośności obudowy i jej odporności na nierównomierny rozkład naprężeń. Wymagania te spełnia obudowa nowej generacji, wykonana w sposób modułowy, z zastosowaniem dodatkowego sprężenia między poszczególnymi modułami zarówno w osi pionowej, jak i poziomej. Proponowana obudowa wykorzystana może być między innymi w podziemnych zbiornikach retencyjnych np. węgla. W referacie przedstawiono także przykład zastosowania obudowy modułowej na podstawie projektu technicznego zbiornika retencyjnego w kopalni węgla kamiennego. Zob. też poz.: 1, 22, 23, 26, 67, 71. Zob. poz.: 101 4. MASZYNY ŁADUJĄCE 5. MASZYNY URABIAJĄCE 16. Fuksa D., Kipczak P., Ciszyńska E.: Efektywne technologie eksploatacji cienkich pokładów węgla kamiennego. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 83-99, il., bibliogr. 6 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Strug mieczowy. Strug ślizgowy. Napęd elektryczny. Przekładnia zębata. Sprzęgło wielopłytkowe. Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Obudowa zmechanizowana ścianowa. Kompleks ścianowy strugowy. Sterowanie automatyczne. Wybieranie ścianowe. Pokład cienki (do 1,5 m). AGH.
- 6 - Scharakteryzowano stosowane obecnie technologie eksploatacji pokładów węgla kamiennego, charakteryzujących się małą miąższością i kwalifikowanych do zasobów pozabilansowych. Szczególną uwagę zwrócono na możliwości efektywnego wydobywania takich złóż węgla przy wykorzystaniu kompleksów strugowych. Wskazano na uwarunkowania możliwości ich stosowania w górnictwie węglowym. Na przykładzie rzeczywistej kopalni węgla kamiennego wykazano wymierne efekty wynikające z eksploatacji niskiej ściany. 17. Zachura A., Żuczek R.: System posuwu Flextrack zwiększający trwałość i niezawodność napędu kombajnu ścianowego. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 151-161, il., bibliogr. 7 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Kombajn ścianowy. Posuw bezcięgnowy (Flextrack). Koło zębate. Zęby. Zarys. Zębatka. Listwa palcowa. Współpraca. Tarcie. Para cierna. Obciążenie dynamiczne. Zużycie. Trwałość. Konstrukcja. Materiał konstrukcyjny. Stal. Odlew. Modelowanie (3D). Badanie symulacyjne. KOMAG. Inst. Odlew. Zużycie zębów koła napędowego kombajnu ścianowego prowadzi do częstych wymian tego kosztownego elementu. Przyczyną jest instalowanie coraz większych mocy napędów przy istniejących ograniczeniach systemów posuwu. W celu częściowego rozwiązania ww. problemów w ramach projektu Flextrack, dofinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, opracowano innowacyjny system posuwu, umożliwiający ograniczenie dużych wartości naprężeń dociskowych, według Hertza, pomiędzy współpracującymi powierzchniami koła napędowego i zębatki. Istotą systemu jest zębatka składająca się z pojedynczych segmentów, z których każdy zawiera tylko jeden ząb. Ściany boczne zębatki posiadają bieżnie o kształcie kulistym, usytuowane na współpracujących ze sobą powierzchniach kolejnych segmentów. Taka konstrukcja powoduje, że segmenty mają możliwość wzajemnego ułożenia się, nie zmieniając przy tym podziałki pomiędzy kolejnymi zębami. Powierzchnie bieżni segmentów zębatki mają możliwość poprzecznego i wzdłużnego pochylenia, ograniczonego jedynie specjalnym prowadnikiem. Tak wykonana zębatka posuwu zezwala na bardzo elastyczne pokonywanie poziomych i pionowych przegięć trasy przenośnika, po której przemieszcza się kombajn. Badania materiałowe przeprowadzono z zastosowaniem wysokowytrzymałego żeliwa sferoidalnego EN-GJS-1200-2 oraz staliwa L20HGSNM. Wykonanie odlewów segmentów zębatki w technologii odlewania precyzyjnego pozwoli na uzyskanie wysokich dokładności współpracujących powierzchni kulistych i powierzchni flanki zęba współpracującego z kołem napędowym. Przyjęta technologia odlewania zapewni wysoką powtarzalność oraz obniżenie kosztów wykonania segmentu zębatki. Przewiduje się, że zmiany w konstrukcji systemu posuwu wpłyną na wydłużenie okresu eksploatacji kół napędowych i ograniczenie prac serwisowych w trudnych warunkach pracy. 18. Marcińczyk M., Kozłowski J.: Badania kombajnu ścianowego typu KSW-800NE prowadzone w ramach projektu INERG. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 365-372, il., bibliogr. 2 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Kombajn ścianowy (KSW-800NE). Kombajn dwuorganowy. Urabianie dwukierunkowe. Budowa modułowa. Innowacja. Układ hydrauliczny. Prowadzenie przewodów z układakiem. Posuw bezcięgnowy (Eicotrack). Sterowanie automatyczne. Diagnostyka techniczna. Kamera (termowizyjna). Identyfikacja (RFID). Łączność bezprzewodowa (Wi-Fi). Pokład cienki (0,5-1,3 m). Pokład średni. Charakterystyka techniczna. Badanie eksploatacyjne. Projekt (INERG). Kopex Machinery SA. Przedstawiono opis zakończonego etapu prób i badań nowego górniczego kombajnu ścianowego typu KSW-800NE produkcji Kopex Machinery SA. Opis zawiera podstawowe informacje dotyczące przebiegu badań producenta maszyny oraz analizy uzyskanych wyników. Główny nacisk w rozdziale położono na wnioski dotyczące poprawności działania rozwiązań zastosowanych w kombajnie. 19. Winkler T., Bartoszek S., Jaszczyk Ł., Latos M., Polnik B., Prostański D., Rogala-Rojek J., Rozmus M.: Badania eksploatacyjne wybranych podsystemów kombajnu KSW-800NE. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 373-391, il., bibliogr. 11 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Kombajn ścianowy (KSW-800NE). Kombajn ramionowy. Budowa modułowa. Ramię (R350N). Pokład cienki (0,5-1,3 m). Urządzenie zraszające (powietrzno-wodne). Zapylenie. Zwalczanie. BHP. Projektowanie. Wspomaganie komputerowe. Prototypowanie. Projekt (INERG). Współpraca (IniTech). Innowacja. Diagnostyka techniczna. Drgania. Kamera (termowizyjna). Identyfikacja (RFID). Instrukcja obsługi. Rzeczywistość wirtualna. Badanie eksploatacyjne. KOMAG. Przedstawiono wyniki badań eksploatacyjnych kombajnu ścianowego KSW-800NE prowadzonych przez specjalistów Instytutu Techniki Górniczej KOMAG. Przedmiotem badań były: System Diagnostyki, Identyfikacji Elementów Maszyny i Obserwacji Warunków Pracy, Podsystem Interaktywnej Dokumentacji Techniczno-Ruchowej oraz podsystem zraszania. Badania prowadzone były w KWK "Murcki-Staszic" Ruch "Boże Dary". W ramach tych badań przeprowadzono warsztaty dla pracowników kopalni, podczas których przedstawiono podstawowe funkcje poszczególnych podsystemów.
- 7-20. Jaszczuk M., Cheluszka P., Mann R.: Badania wpływu kąta przyłożenia na obciążenie noża stożkowego. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 393-403, il., bibliogr. 3 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Kombajn ścianowy. Organ urabiający. Skrawanie. Narzędzie skrawające. Nóż kombajnowy. Nóż stożkowy. Rozstaw noży. Kąt (przyłożenia). Obciążenie dynamiczne. Siła. Tarcie. Parametr. Identyfikacja. Badanie symulacyjne. Wspomaganie komputerowe. Modelowanie. Walidacja. Badanie laboratoryjne. Stanowisko badawcze. P.Śl. Przedstawiono wyniki badań doświadczalnych i komputerowych wpływu kąta przyłożenia noża stożkowego na jego obciążenie. Badania przeprowadzono w oparciu o model obciążenia noża stożkowego, uwzględniający tarcie noża o dno skrawu oraz miażdżenie skały w otoczeniu ostrza noża. Walidacja opracowanego modelu obciążenia noża urabiającego oraz identyfikacja jego parametrów przeprowadzona została w oparciu o badania stanowiskowe skrawania pojedynczymi nożami. Przedstawiono również wyniki analizy zgodności wartości siły skrawania uzyskanych z symulacji komputerowej oraz badań stanowiskowych. Zob. też poz.: 24, 25. Zob. poz.: 8, 20, 71, 101. 6. URABIANIE. SPOSOBY URABIANIA. NARZĘDZIA SKRAWAJĄCE 7. OBUDOWA ŚCIANOWA 21. Gil J., Kubiesa R., Stoiński K.: Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówień hydrauliki sterującej zmechanizowanej obudowy ścianowej - według KW ZRP Bieruń. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 239-247, il., bibliogr. 8 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Obudowa zmechanizowana ścianowa. Sterowanie hydrauliczne. Układ hydrauliczny. Zasilanie hydrauliczne. Wymagania. Instrukcja obsługi. Oferta. Sprzedaż. Normalizacja. Certyfikacja. Dyrektywa (2006/WE/42). UE. KW SA. GIG. Zgodnie z Ustawą "Prawo zamówień publicznych" przy zakupie kompletnych układów sterujących zmechanizowaną obudową ścianową należy określić wymagania dla układów równoważnych. Niniejszy rozdział przedstawia podstawowe wytyczne w oparciu o wewnętrzny dokument Kompanii Węglowej SA - "Wymagania przedmiotowe dla dostaw kompletnych układów sterowania obudów zmechanizowanych oraz wymagane dokumenty potwierdzające ich spełnienie", którymi kierują się komisje przetargowe tworząc specyfikację istotnych warunków zamówień (SIWZ). 22. Gil J., Kubiesa R., Stoiński K.: Kryteria projektowe dla zmechanizowanych obudów ścianowych według procedur zakładowych KW ZRP. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 339-345, il., bibliogr. 6 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Obudowa zmechanizowana ścianowa. Obudowa podporowo-osłonowa (dwustojakowa). Podpora hydrauliczna. Projektowanie. Wymagania. Mechanika górotworu. Strop. Kierowanie stropem. Obciążenie dynamiczne. Tąpanie. BHP. Parametr. Współczynnik. Obliczanie. KW SA. GIG. Eksploatacja pokładów zagrożonych wstrząsami górotworu wymaga ze względów bezpieczeństwa pracy przystosowania zmechanizowanych obudów ścianowych do zwiększonych możliwości przejmowania obciążeń dynamicznych. Rozdział przedstawia aktualny stan wiedzy w zakresie oceny prognozowanych obciążeń dynamicznych obudowy oraz kryteria projektowe dla zmechanizowanych obudów ścianowych według procedur zakładowych KW ZRP- Bieruń. Przykładowo przedstawiono koncepcję opracowaną w ZRP-Bieruń i wdrożoną do stosowania układu sterowania stojakiem hydraulicznym zmechanizowanej obudowy ścianowej, wpisującej się w praktyczne wykorzystanie przyjętych procedur zakładowych. 23. Marianowski J., Kalukiewicz A., Kipczak P.: Wykorzystanie przestrzeni pod tłokiem rdzennika wewnętrznego stojaka teleskopowego do łagodzenia zjawisk gwałtownych osunięć stropu. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 437-456, il., bibliogr. 11 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Obudowa zmechanizowana ścianowa. Podpora hydrauliczna. Podpora teleskopowa. Siłownik hydrauliczny. Układ hydrauliczny. Rdzennik. Zawór spustowy. Zawór przelewowy. Sterowanie hydrauliczne. Zasilanie hydrauliczne. Obciążenie dynamiczne. Mechanika górotworu. Strop. Obwał. Parametr. Obliczanie. Dobór. Pomiar. AGH.
- 8 - Przedstawiono istotę wykorzystania obszaru pod tłokiem rdzennika II stopnia siłownika teleskopowego do ochrony obudowy zmechanizowanej przed nadmiernymi i gwałtownymi osunięciami stropu. Zaproponowano umieszczenie zaworu upustowego na tłoczysku rdzennika wewnętrznego stojaka. Wykonane prototypowe egzemplarze zaworów poddano weryfikacji doświadczalnej na stacji prób. Rezultaty pomiarów przedstawiono graficznie na wykresach. Zob. też poz.: 25, 48. 8. ZMECHANIZOWANE KOMPLEKSY ŚCIANOWE. WYBIERANIE ŚCIANOWE 24. Kubaczka C., Celmer M., Lubryka M.: Eksploatacja niskiego kompleksu ścianowego typu "Mikrus" w warunkach KWK "Borynia-Zofiówka-Jastrzębie" Ruch "Jas-Mos". Inż. Gór. 2014 nr 4 s. 33-34, il., bibliogr. 10 poz. Wybieranie ścianowe. Technologia wybierania. Kompleks zmechanizowany (MIKRUS). Maszyna urabiająca. Głowica bezramionowa (GUŁ-500). Organ urabiający ślimakowy. Charakterystyka techniczna. Pokład cienki (do 1,5 m). KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie. System "Mikrus" w górnictwie wypełnił lukę pomiędzy kombajnami o ruchomych organach urabiających, przeznaczonych do eksploatacji pokładów węglowych w otoczeniu skał stropowo-spągowych o określonej średniej twardości z ewentualną przybierką stropu lub spągu, w zależności od równomierności zalegania pokładu oraz zaburzeń - uskoków. Kompleks umożliwia wybieranie pokładów niskich przy dużej wytrzymałości węgla na ściskanie (powyżej 40 MPa) i nieregularności zalegania złoża, pozwalając na uzyskanie ekonomicznie opłacalnej wydajności. Dostosowany do głowicy przenośnik ścianowy umożliwia sprawne przemieszczanie głowicy urabiającoładującej wzdłuż przodka wydobywczego oraz poprzeczne korygowanie jej położenia. Z artykułu 25. Miroshnichenko A., Korolchuk A.: Zwiększenie bezpieczeństwa i efektywności wykonywania przecinki ścianowej przy wykorzystaniu kompleksu KNF. Inż. Gór. 2014 nr 4 s. 35-40, il. Kompleks ścianowy kombajnowy (KNF). Kombajn (na ramie nośnej). Posuw bezcięgnowy (Eicotrack). Organ urabiający ślimakowy. Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Przenośnik kątowy. Przenośnik zgrzebłowy podścianowy. Obudowa zmechanizowana ścianowa. Komora montażowa. Ściana. Przecinka. Drążenie. Górnictwo węglowe. Ukraina (Corum). Wykonywanie przecinki ścianowej oraz komór montażowych pod kątem zbrojenia kompleksów ścianowych jest w dzisiejszych czasach kosztownym i wymagającym czasu procesem. W celu przygotowania komór montażowych do przygotowania kompleksów ścianowych do pracy w pokładach węgla o małej i średniej miąższości dzisiaj większość kopalń wykorzystuje kombajny chodnikowe. Ta technologia ma jednak wiele niedostatków. Do sierpnia 2013 roku trwało projektowanie, opracowanie i produkcja modelu pierwszego kompleksu ścianowego KNF. Po przeprowadzeniu wstępnych badań na stanowiskach badawczych w październiku 2013 roku, kompleks urabiający zaczął wykonywanie komory montażowej w jednym z zakładów grupy DTEK. Kompleks składa się z następujących głównych elementów: kombajn urabiający, przenośnik ścianowy kątowy, stacja hydrauliczna, pulpit sterowniczy, skrzynia elektryczna, przenośnik podścianowy, sekcje obudowy zmechanizowanej. Z artykułu 26. Rębielak D., Kozubski J., Kasznia M.: Bezpieczna i efektywna eksploatacja na przykładzie ściany 162a w pokładzie 416w.d. w obszarze górniczym KW SA Oddział KWK "Pokój". Materiały na konferencję: Górnicze Zagrożenia Naturalne 2014, XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna "Zagrożenia naturalne a bezpieczne i efektywne kopalnie", Targanice k/żywca, 4-7 listopada 2014 s. 1-6, il., bibliogr. 5 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 976). Wybieranie ścianowe. Technologia wybierania. Warunki górniczo-geologiczne. Mechanika górotworu. Uskok. Tąpanie. BHP. KWK Pokój. W ostatnich latach w celu racjonalnego, a przy tym bezpiecznego wykorzystania złoża, kopalnia projektuje ściany o nieco nieregularnej geometrii. Przykładem takim jest ściana 162a w pokładzie 416w.d. w partii zachodniej - rejonie "Czarny Las" OG KWK "Pokój". Potwierdzona badaniami geofizycznymi strefa uskokowa w polu ściany spowodowała utratę ciągłości pokładu, jak również zmianę kierunku rozciągłości złoża o prawie 90. W związku z tak zmiennymi warunkami geologicznymi kopalnia zastosowała szereg działań organizacyjno - technicznych, aby ograniczyć potencjalne zagrożenie tąpaniami i w sposób efektywny wykorzystać złoże pokładu 416. Z powodu występowania ww. strefy uskokowej w polu ściany o zrzucie około 6 m i 10 m kopalnia postanowiła zmniejszyć zakres eksploatacji ścianą 162a. Z referatu 27. Gajda Ł., Doległo L.: Efektywność kompleksów ścianowych w aspekcie planowania i harmonogramowania produkcji. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 43-58, il., bibliogr. 6 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Wybieranie ścianowe. Wydobycie. Wydajność. Ściana. Parametr. Planowanie. Organizacja pracy. Harmonogram. Awaria. Przestój. Ryzyko. Zarządzanie. Wspomaganie komputerowe. Informatyka. System. Parametr. Obliczanie. Algorytm. KW SA.
- 9 - Omówiono najważniejsze aspekty efektywności kompleksów ścianowych, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji posiadanych narzędzi planowania i monitorowania produkcji stosowanych w Kompanii Węglowej SA. W ostatnich latach obserwuje się zahamowanie wzrostu, a w niektórych przypadkach nawet regres wskaźników wydajnościowych ścian wydobywczych. Z tego względu niezwykle ważny jest dalszy rozwój analizy i oceny efektywności produkcji i podejmowanie działań konsekwentnego planowania. Szczególną uwagę zwrócono na implikacje harmonogramowania produkcji w systemie informatycznym. Zob. też poz.: 14, 16, 54, 55, 65. 9. MASZYNY DO EKSPLOATACJI FILAROWEJ I KOMOROWEJ 28. Olech P.: Samowyładowczy górniczy przodkowy wóz odstawczy (shuttle car) z Zabrza. Napędy Sterow. 2014 nr 11 s. 44, 46-47, il. Wybieranie komorowo-filarowe. Wóz samojezdny. Wóz samowyładowczy (odstawczy). Podwozie kołowe. Przenośnik zgrzebłowy. KOPEX SA. (Artykuł ukazał się również w czasopiśmie Inżynieria Górnicza nr 4/2014 s.58-60). Pojazdy tego rodzaju są użytkowane w wysoko wydajnych systemach eksploatacji filarowo-komorowej, gdzie wyrobiska są drążone w układzie równoległych chodników w kierunku frontu eksploatacyjnego, poprzecinanych systemem wyrobisk prostopadłych. Pojazd jest przeznaczony do odstawy urobku bezpośrednio z kombajnu chodnikowego do systemu odstawy zasadniczej. W takim systemie eksploatacji zazwyczaj jeden kombajn chodnikowy współpracuje z jednym, bądź z dwoma wozami odstawczymi. Wóz wyposażony jest w przenośnik zgrzebłowy, napędzany za pomocą dwubiegowego silnika asynchronicznego 25/10 kw, który umożliwia skuteczny załadunek urobku do kosza zasypowego pojazdu. Z artykułu Zob. też poz.: 59. 10. MASZYNY I URZĄDZENIA DO ODSTAWY UROBKU Z PRZODKÓW EKSPLOATACYJNYCH 29. Kasza P.: Górnicze przenośniki zgrzebłowe. Inż. Gór. 2014 nr 4 s. 12-14, il., bibliogr. 8 poz. Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Przenośnik zgrzebłowy podścianowy. Napęd elektryczny. Rozruch płynny. Przemiennik częstotliwości. Łańcuch pociągowy. Łańcuch ogniwowy. AGH. Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat nastąpił gwałtowny wzrost wydobycia węgla kamiennego na świecie. W okresie miedzy rokiem 2000 a 2008 globalna produkcja węgla wzrosła z poziomu ok. 3,6 do blisko 6 mld ton, a prognozy do roku 2030 przewidują 2,5-krotny wzrost wydobycia. Najszybciej rosnące zapotrzebowanie na ten surowiec wystąpiło w takich krajach, jak Chiny, Indie czy Rosja, których gospodarki są w fazie szybkiego rozwoju. Ogromne zapotrzebowanie na węgiel stało się bodźcem do dynamicznego rozwoju maszyn i technologii górniczych. Użytkownicy maszyn górniczych stawiają obecnie wysokie wymagania odnośnie do trwałości, niezawodności, energooszczędności oraz bezpieczeństwa pracy. Również projektanci i producenci wychodzą naprzeciw, oferując nowe rozwiązania w tej dziedzinie. 30. Dolipski M., Cheluszka P., Remiorz E., Sobota P.: Innowacyjny system napinania łańcucha w przenośniku zgrzebłowym. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 135-149, il., bibliogr. 8 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Bęben napędowy. Łańcuch pociągowy. Obciążenie dynamiczne. Wydłużenie. Napinanie (nadążne). Sterowanie automatyczne. Budowa modułowa. Algorytm (ASTEN - ASTEN/C i ASTEN/P). Modelowanie. Wspomaganie komputerowe. Badanie symulacyjne. P.Śl. W Instytucie Mechanizacji Górnictwa Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej został opracowany innowacyjny algorytm sterowania nadążnym napinaniem łańcucha zgrzebłowego w przenośniku ścianowym ASTEN. Prezentowany algorytm składa się z dwóch modułów ASTEN/C i ASTEN/P. Pierwszy z nich oblicza wartość przesunięcia kadłuba napędu na podstawie sygnałów z czujników zwisu łańcucha i czujników położenia zgrzebeł umieszczonych odpowiednio przy napędzie wysypowym i zwrotnym. Drugi moduł analizuje natężenie prądu lub moc pobieraną przez silniki napędowe przenośnika. 31. Wilusz P., Bydłoń L.: Dynamiczny system napinania taśmy w podziemnym przenośniku taśmowym z zastosowaniem bębna sprężynowego. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 163-169, il., bibliogr. 3 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Przenośnik taśmowy. Taśma przenośnikowa. Napinanie (system nadążny). Napinak. Stacja napinająca. Bęben (sprężynowy). Charakterystyka techniczna. Kopex Machinery SA.
- 10 - Przedstawiono zastosowanie oraz budowę dynamicznego systemu napinania taśmy w podziemnym przenośniku taśmowym, przy użyciu bębna sprężynowego, jako alternatywę dla układów hydraulicznych. 32. Tytko S., Stanek E., Siedlaczek A.: Inteligentne systemy sterowania ruchem ścianowych przenośników zgrzebłowych produkcji Kopex Machinery SA. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 219-227, il., bibliogr. 3 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Konstrukcja. Łańcuch pociągowy. Łańcuch ogniwowy. Napinanie. Regulacja. Innowacja. Elektronika. Mechatronika. Sterowanie automatyczne. Wspomaganie komputerowe. Badanie laboratoryjne. Stanowisko badawcze. Projekt (ICON). Kopex Machinery SA. KWK Marcel. Przedstawiono osiągnięcia firmy Kopex Machinery Zakład Rybnik w zakresie rozwoju konstrukcji i wprowadzania innowacyjnych rozwiązań w górniczych przenośnikach zgrzebłowych. Zaprezentowano innowacyjne rozwiązania, które są wynikiem rosnących wymagań użytkowników oraz wieloletnich doświadczeń RYFAMY w produkcji przenośników zgrzebłowych dla potrzeb górnictwa węglowego. Omówiono inteligentne systemy sterowania pracą przenośników, które staną się bazą do wdrożenia systemów pełnej automatyzacji pracy kompleksu ścianowego przy jego bardzo dużej dyspozycyjności oraz bezpieczeństwie użytkowania. 33. Drwięga A.: Priorytety sterowania w algorytmie dedykowanym do przenośników pracujących na dużym nachyleniu. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 249-259, il., bibliogr. 3 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Transport pochyły. Transport poziomy. Napęd elektryczny. Moc pobierana. Regulacja. Sterowanie automatyczne. Algorytm. Innowacja. Parametr. Obliczanie. Projekt (ICON). KOMAG. Algorytm sterowania pracą napędów ścianowego przenośnika zgrzebłowego, opracowany w ramach projektu ICON, koncentruje się na przenośnikach słabo nachylonych, gdzie priorytetem jest wyrównywanie mocy pobieranej przez napędy, przy zachowaniu właściwego napięcia dolnej i górnej nitki łańcucha zgrzebłowego. Ponieważ zapotrzebowanie na moc przenośnika zgrzebłowego zmienia się wraz z nachyleniem, nie jest możliwe utworzenie jednego uniwersalnego algorytmu sterowania dla przenośników pracujących na różnych nachyleniach. W rozdziale omówiono zagadnienia dotyczące najistotniejszych różnic w algorytmie sterowania dedykowanym dla przenośników poziomych lub słabo nachylonych oraz pracujących na większym nachyleniu, w zakresie 18-22. 34. Gondek H., Neruda J., Pokorný J.: Dynamika uderzenia skały w taśmę przenośnika taśmowego z podstawką udarową. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 417-423, il., bibliogr. 4 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Przenośnik taśmowy. Taśma przenośnikowa. Urobek. Udar. Naprężenie. Sztywność. Odkształcenie. Konstrukcja. Trwałość. Zużycie. Parametr. Obliczanie. Model matematyczny. Górnictwo węglowe. Czechy. Przedstawiono zagadnienia związane dynamiką uderzenia skały w taśmę dla nowego rozwiązania z podstawką udarową, która w sposób zasadniczy obniża liczbę przebić taśmy przenośnika, a tym samym przedłuża jej żywotność. 35. Dolipski M., Cheluszka P., Remiorz E., Sobota P.: Metoda wyznaczania wydłużeń sprężystych łańcucha zgrzebłowego w algorytmie ASTEN. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 425-435, il., bibliogr. 2 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Przenośnik zgrzebłowy ścianowy. Bęben napędowy. Łańcuch pociągowy. Obciążenie dynamiczne. Wydłużenie. Napinanie (nadążne). Sterowanie automatyczne. Budowa modułowa. Algorytm (ASTEN - ASTEN/C i ASTEN/P). Modelowanie. Wspomaganie komputerowe. Badanie symulacyjne. P.Śl. W czasie ruchu przenośnika ścianowego łańcuch ulega zmiennym wydłużeniom sprężystym o dużej wartości. W rozdziale przedstawiono sposób wyznaczania wydłużeń sprężystych gałęzi ładownej przenośnika ścianowego na podstawie obciążenia silników napędowych dla potrzeb algorytmu nadążnego napinania łańcucha zgrzebłowego ASTEN. W wyniku analizy wyznaczono wartości przedziałów obciążenia oraz wartości współczynników usytuowania urobku na przenośniku z uwzględnieniem położenia urobku w różnych strefach gałęzi górnej przenośnika i częstości obciążania tych stref urobkiem dla potrzeb modułu algorytmu ASTEN/P. Zob. też poz.: 7, 15, 25, 72.
- 11-11. TRANSPORT KOŁOWY 36. Nieśpiałowski K.: Hydraulic drive of Lds locomotive. Układy hydrauliczne w lokomotywach typu Lds. Materiały na konferencję: HERVEX 2014, 21st International Conference of Hydraulics, Pneumatics, Sealing Elements, Fine Mechanics, Tools, Specific Electronic Equipment & Mechatronics, Calimanesti - Caciulata, Romania, 5-7 November 2014 s. 194-201, il., bibliogr. 8 poz., [Dokument elektroniczny]. (Sygn. bibl. 22 979). Lokomotywa spalinowa (Lds-100K-EM; Lds-100K-EM-A). Silnik Diesla. BHP. Napęd hydrostatyczny. Układ hydrauliczny. Pompa hydrauliczna. Pompa zębata. Iskrobezpieczność. Wybuch. BHP. Ergonomia. KOMAG. 37. Polnik B., Miedziński B.: Badania i analiza układu zasilająco-sterującego górniczej lokomotywy akumulatorowej. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 405-415, il., bibliogr. 9 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Lokomotywa akumulatorowa (Lea BM-12; Lea 12P3A). Lokomotywa elektryczna. Silnik prądu stałego. Silnik szeregowy. Akumulator elektryczny. (Ogniwo kwasowo-ołowiowe). Wodór. Zagrożenie. BHP. Parametr. Pomiar. Hamowanie elektryczne. Energochłonność. Oszczędność. Odzysk. (Rekuperacja energii). Badanie przemysłowe. KOMAG. Przedstawiono wyniki badań i analizy pracy układu zasilająco-sterującego lokomotyw akumulatorowych Lea BM-12 oraz Lea 12P3A, przeprowadzonych w warunkach rzeczywistych w kopalni. Badania prowadzono pod kątem dynamiki procesu hamowania elektrycznego, z rekuperacją energii. Przedstawiono przykładowe przebiegi parametrów elektrycznych (prądu płynącego z łącznika energoelektronicznego do baterii akumulatorów) oraz środowiskowych (wydzielającego się wodoru z baterii akumulatorów). Zob. też poz.: 28, 51, 57, 93, 94, 95, 102. 13. TRANSPORT KOPALNIANY POMOCNICZY 38. Zasadni W., Rusinek J.: Podniesienie efektywności wykorzystania transportu jazdy ludzi kolejkami podwieszonymi z napędem własnym poprzez zwiększenie prędkości. Inż. Gór. 2014 nr 4 s. 16-19, il., bibliogr. 5 poz. Kolej podwieszona. Kolej jednoszynowa. Napęd spalinowy. Silnik Diesla. Lokomotywa spalinowa. Tor jezdny. Szyna. Jazda ludzi. Prędkość (powyżej 2,5 m/s). BHP. Przepis prawny. Normalizacja. Dyrektywa (2006/42/WE; 94/9/WE; 97/23/WE). UE. Becker-Warkop sp. z o.o. Istotnym elementem w transporcie kolejkami podwieszonymi z napędem własnym jest bezpieczna prędkość, z jaką jest on wykonywany. Na podstawie analizy rozwiązań technicznych w stosowanych systemach transportu można na obecnym etapie zwiększyć prędkość jazdy ludzi do 2,5 m/s. Natomiast zwiększenie prędkości powyżej 2,5 m/s wymaga przeprowadzenia badań obciążeń dynamicznych na elementy trasy, obudowy, jak i transportowanej załogi. Poprzez zwiększenie prędkości jazdy ludzi uzyskuje się wymierne korzyści ekonomiczne w postaci wydłużenia czasu dyspozycyjnego na stanowisku pracy. 39. Zasadni W., Rusinek J., Kania J.: Rozwój systemu transportu kolejkami podwieszonymi z napędem własnym, a możliwości jego wykorzystania. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 101-112, il., bibliogr. 5 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Kolej podwieszona. Kolej jednoszynowa. Lokomotywa spalinowa. Tor jezdny. Szyna. Wózek hamulcowy. Jazda ludzi. Prędkość. BHP. Przepis prawny. Normalizacja. Ekonomiczność. Becker-Warkop sp. z o.o. P.Śl. Istotnym elementem w transporcie kolejkami podwieszonymi jest bezpieczna prędkość z jaką jest on wykonywany. Dotyczy to transportu materiałów, a także jazdy ludzi. Na podstawie analizy rozwiązań technicznych w stosowanych systemach transportu stwierdzono, że należy zwiększyć jego prędkość z zachowaniem warunków bezpieczeństwa. Przedmiotem analizy była prędkość prowadzenia jazdy ludzi w kopalni X. Poprzez zwiększenie prędkości jazdy ludzi uzyskuje się wymierne korzyści ekonomiczne w postaci wydłużenia czasu pracy na danym stanowisku. Zob. też poz.: 6, 95. 15. PRACE POMOCNICZE. URZĄDZENIA POMOCNICZE 40. Dąbek P., Deja P., Kalita M.: Typoszereg wciągników łańcuchowych efektem współpracy Instytutu Techniki Górniczej KOMAG z Fabryką Maszyn i Urządzeń OMAG Sp. z o.o. KOMTECH 2014, Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność, Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice 2014 s. 113-124, il., bibliogr. 7 poz. (Sygn. bibl. 22 981; 22 980). Urządzenie pomocnicze. Wciągnik (łańcuchowy - EWŁ-3/6A; HeWŁ-3/6A; PWŁ-3/6A; samojezdny - EWS-3ne; EWS 3+3ne; EWS-3nr). Napęd elektryczny. Układ zasilający (ZS-1). Napęd hydrauliczny. Napęd pneumatyczny. BHP. Iskrobezpieczność. Wybuch. OMAG sp. z o.o. KOMAG.