Program Nr 2: Program edukacyjno-profilaktyczny wczesnego wykrywania raka piersi. Program edukacyjno-profilaktyczny wczesnego wykrywania raka piersi ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w wieku 40 lat. I. Opis Programu: 1. Przesłanki dla realizacji Programu: Epidemiologia: Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym wśród kobiet w Polsce, UE i USA. Wg danych Centrum Onkologii standaryzowany współczynnik zachorowalności dla Krakowa wyniósł w 2005r. 56.4/100 tys. mieszkańców i jest znacznie wyŝszy niŝ dla reszty województwa małopolskiego (44.8/100 tys.) Zachorowalność na raka piersi nadal wzrasta w tempie 2-3% rocznie. Szacuje się, Ŝe w latach 2010-2012 liczba nowych zachorowań w Krakowie dojdzie do 400 w kaŝdym roku. Obserwuje się tendencję do rozwoju raka piersi w coraz młodszych grupach wiekowych. W Krakowie rak piersi dominuje takŝe w najmłodszych grupach wiekowych kobiet, tj. 20-40 lat stanowiąc ponad 30% wszystkich nowotworów i główną przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych w tym przedziale wieku. Wyleczalność: Aktualnie współczynnik wyleczalności raka piersi w Krakowie przekracza 56% i jest lepszy niŝ w reszcie województwa (ok.50%), ale znacznie gorszy niŝ w krajach starej UE, USA i Skandynawii (80%). MoŜliwość wyleczenia raka piersi w głównej mierze zaleŝy od zaawansowania raka w chwili jego wykrycia. W Polsce u połowy kobiet raka piersi rozpoznaje się w III i IV, tj. najwyŝszym stopniu zaawansowania, gdzie moŝliwość wyleczenia jest niska mimo zastosowania najnowocześniejszych i najdroŝszych metod leczenia. Metody leczenia raka piersi w Krakowie: a) ze względu na wysokie zaawansowanie raka piersi w chwili rozpoczęcia leczenia u ponad 80% kobiet konieczna jest amputacja piersi z drogim leczeniem uzupełniającym (chemioterapia, radioterapia). b) u kilkunastu % kobiet moŝliwe jest przeprowadzenie leczenia oszczędzającego pierś ( BCT ) polegające na wycięciu guza w zdrowych granicach wraz z układem chłonnym pachy oraz napromienianiem pozostawionej piersi. c) u co setnej kobiety w najniŝszym stadium raka moŝliwe jest najmniej agresywne leczenie polegające na wycięciu guza i węzła wartowniczego pachy skutkujące zaoszczędzeniem zarówno piersi, jak i pachy. Stan edukacji onkologicznej kobiet w Krakowie: Poziom edukacji onkologicznej kobiet w Krakowie naleŝy uznać za wysoce niezadowalający. Większość kobiet wie o konieczności wykonywania badań kontrolnych, ale nie realizuje ich w praktyce: 10% kobiet wykonuje regularnie samobadanie piersi; 10% kobiet regularnie wykonuje badania mammograficzne; 30% wyniosła frekwencja kobiet zaproszonych do programu Strona 1 z 6
realizowanego przez Miasto Kraków w latach ubiegłych; 50% kobiet zgłasza się do lekarza z pełnoobjawowym rakiem piersi w późnych stadiach zaawansowania raka; 80% musi mieć amputowaną pierś. Nadal znaczna część kobiet traktuje rozpoznanie raka jako wyrok śmierci. Z lęku przed moŝliwością rozpoznania raka oraz okaleczającego leczenia, chore opóźniają wizytę u onkologa, średnio o pół roku, w czasie, którego dochodzi do dalszego rozwoju nowotworu w konsekwencji mogącego uniemoŝliwić wyleczenie. Prawie wszystkie kobiety, u których zachodzi konieczność badania piersi uwaŝają, Ŝe mammografię moŝna zastąpić ultrasonografią, co jest przyczyną błędnych rozpoznań. Większa część kobiet uwaŝa takŝe mammografię za badanie szkodliwe gdyŝ wiąŝe się ono z ekspozycją na promieniowanie jonizujące. Proponowany na lata 2010-2012 Program stanowi logiczną kontynuację programów realizowanych wcześniej. Docelowo Program obejmie kobiety (mieszkanki Krakowa) w wieku 40 lat a w miarę pozostania wolnych miejsc, kobiety starsze o zakresie wiekowym nie objętym programem skryningowym Narodowego Funduszu Zdrowia. Program powinien objąć populację kobiet, u których dotychczas nie przeprowadzono Ŝadnych programów skriningowych według następującego schematu: 2010 r.: zaproszenie do Programu, kobiet urodzonych w 1970 r.; 2011 r.: zaproszenie do Programu kobiet urodzonych w 1971 r.; 2012 r.: zaproszenie do Programu kobiet urodzonych w 1972 r. Do Programu nie będą kwalifikowane kobiety, u których przeprowadzono badanie mammograficzne w okresie krótszym niŝ rok. 2. Cel ogólny i cele szczegółowe Programu: Celem ogólnym Programu jest edukacja w kierunku propagowania profilaktyki wtórnej raka piersi jako postępowania prozdrowotnego u kobiet począwszy od 40 roku Ŝycia. NaleŜą do niej (3) nieodłącznie związane elementy: 1) samobadanie piersi raz w miesiącu; 2) badanie piersi przez lekarza raz w roku; 3) mammografia raz na 1-2 lata. Cel drugoplanowy: badanie przesiewowe w kierunku wczesnego wykrywania raka piersi lub stanów predysponujących. Cel strategiczny: poprawa wyników leczenia raka piersi u mieszkanek Krakowa w drodze: 1) obniŝenia umieralności z powodu raka, 2) obniŝenia odsetka koniecznych amputacji piersi, 3) obniŝenia kosztów leczenia (niŝsze koszty leczenia wczesnych przypadków). 3. Podmioty realizujące Program: Publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej w Mieście Krakowie posiadające: odpowiednie warunki lokalowe i mammografy odpowiadające przyjętym standardom oraz zatrudniające lekarzy specjalistów radiodiagnostów i dyscyplin onkologicznych: chirurgów onkologów, onkologów klinicznych, radioterapeutów onkologów, chemioterapeutów onkologów i ginekologów onkologów. Strona 2 z 6
4. Określenie populacji, do której adresowany jest Program: Program adresowany jest w szczególności do wszystkich kobiet, mieszkanek Miasta Krakowa rozpoczynających 40 rok Ŝycia w danym roku kalendarzowym tj.: rocznik 1970 w 2010 r.; rocznik 1971 w 2011 r.; rocznik 1972 w 2012 r.. W przypadku niezrealizowania zaplanowanych środków finansowych w danym roku do Programu przystąpić mogą kobiet z roczników poprzednich (starszych) nie objętych programem skriningowym Narodowego Funduszu Zdrowia 5. Szczegółowy opis sposób realizacji Programu: W ramach Programu przewiduje się: * promocję Programu w środkach masowego przekazu (właściwa ds. zdrowia komórka organizacyjna UMK oraz realizatorzy Programu); * bezpośrednią informację listem (zawiadomienie wysłane przez właściwą ds. zdrowia komórkę organizacyjną UMK) wysłanym na adres domowy do wszystkich kobiet w Mieście Krakowie rozpoczynających w danym roku 40 rok Ŝycia; * badanie mammograficzne z oceną przez 2 specjalistów radiodiagnostów w systemie BI-RADS ; * konsultację lekarza o specjalności onkologicznej z badaniem piersi, nauką samokontroli piersi oraz wypełnieniem ankiety obejmującej wyniki badania mammograficznego i lekarskiego; * bezpłatne przekazanie pacjentce kopii wyniku mammografii; * skierowanie pacjentek, u których wykryto podejrzane zmiany w piersiach ( BI-RADS IV i V ) do ośrodka leczącego chorych onkologicznie wraz z pisemnym powiadomieniem lekarza podstawowej opieki zdrowotnej; * szkolenie personelu medycznego w zakresie realizacji programu (właściwa ds. zdrowia komórka organizacyjna UMK oraz realizatorzy Programu); * przygotowanie gabinetów, sprzętu (mammografy), sprawozdawczość i archiwizacja danych. 6. Kryteria włączenia pacjentki do Programu: W Programie uczestniczyć mogą: * kobiety mające miejsce zamieszkania w Krakowie w wieku 40 lat. W przypadku wolnych miejsc Programem objęte zostaną równieŝ kobiety z roczników poprzednich (starszych) nie objętych Programem skriningowym Narodowego Funduszu Zdrowia; W Programie nie mogą uczestniczyć: * kobiety w wieku innym niŝ przewidziany w Programie lub niemające miejsce zamieszkania w Mieście Krakowie; * kobiety, u których wykonano mammografię w okresie krótszym niŝ 1 rok; * kobiety, u których stwierdzono podejrzane zmiany w piersiach BI-RADS IV i V. 7. Sprawozdawczość i kontrola realizacji Programu: Do wszystkich kobiet w wieku 40 lat zaproszenie do udziału w Programie zostanie wysłane w pierwszym kwartale kaŝdego roku kalendarzowego, z datą waŝności do końca września; Od miesiąca października w miarę pozostania środków Program realizowany będzie równieŝ wśród kobiet starszych, o których mowa wyŝej; Strona 3 z 6
Program edukacyjno-profilaktyczny wczesnego wykrywania raka piersi. Podmioty składają sprawozdania z realizacji Programu do koordynatora do połowy listopada kaŝdego roku kalendarzowego z wyłączeniem przypadku wcześniejszego wykonania Programu; Koordynator składa sprawozdanie zbiorcze do połowy grudnia kaŝdego roku kalendarzowego; Kontrolę realizacji Programu przeprowadza przedstawiciel Zamawiającego wraz z Koordynatorem Programu lub osobą przez niego wyznaczoną; Kontrolę sprzętu mammograficznego oraz jego stanu technicznego przeprowadza przedstawiciel Zamawiającego wraz osobą wskazaną przez konsultanta województwa małopolskiego w dziedzinie diagnostyki obrazowej; O wszelkich zmianach w realizacji Programu oraz nieprawidłowościach stwierdzonych w czasie kontroli powiadomiony zostaje w trybie natychmiastowym Koordynator Programu i kierownik placówki kontrolowanej. 8. Warunkami koniecznymi dla dopuszczenia oferty na realizację Programu są: realizacja konsultacji onkologicznej oraz badania mammograficznego pod jednym adresem na terenie zakładu, w którym Program będzie realizowany; pozytywna opinia konsultanta województwa małopolskiego w dziedzinie diagnostyki obrazowej, potwierdzająca, Ŝe aparat mammograficzny, na którym wykonywane będą badania, spełnia wymagania techniczne niezbędne do realizacji Programu oraz potwierdzająca kwalifikacje personelu obsługującego ten aparat, przy czym pracownia mammograficzna jest zobowiązana prowadzić stałą kontrolę jakości badań. 9. Kwota przeznaczona na realizację Programu: Roczny koszt realizacji Programu wyniesie 250 000 zł. Sugerowana cena realizacji Programu dla jednej pacjentki wynosi 100 zł brutto. Zastrzega się, Ŝe cena realizacji poszczególnych etapów Programu pozostanie niezmieniona w latach 2010-2012. II. Szczegółowe wymagania, niezbędne do realizacji Programu, przedstawione w skali punktowej: Oferta rozpatrywana będzie w następujących obszarach, zgodnie ze skalą ocen: 1. Kwalifikacje personelu medycznego realizującego Program (skala ocen: 1 3 pkt): Konieczne jest dołączenie do oferty pozytywnej opinii konsultanta województwa małopolskiego w dziedzinie diagnostyki obrazowej, potwierdzającej kwalifikacje kaŝdego z członków zespołu medycznego obsługującego aparat mammograficzny. W zakresie konsultacji lekarskiej: 1 pkt ponadpodstawowe kwalifikacje: Strona 4 z 6
co najmniej jeden z lekarzy (zatrudniony u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy 1 ), mający realizować Program, posiada specjalizację w zakresie onkologii (chirurgia onkologiczna, ginekologia onkologiczna, onkologia kliniczna, radioterapia, chemioterapia) lub ginekologii. 2 pkt wysokie kwalifikacje: co najmniej dwóch z lekarzy (zatrudnionych u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy), mających realizować Program, posiadają specjalizację w zakresie onkologii (chirurgia onkologiczna, ginekologia onkologiczna, onkologia kliniczna, radioterapia, chemioterapia). 3 pkt bardzo wysokie kwalifikacje: lekarze, spełniający warunki jak w pkt 1 lub 2, a mający realizować Program, (zatrudnieni u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy), posiadają doświadczenie w prowadzeniu, co najmniej jednego profilaktycznego programu zdrowotnego, przeprowadzonych po 2007r.na zlecenie jednostki samorządu terytorialnego lub Ministra Zdrowia lub Narodowego Funduszu Zdrowia. 2. WyposaŜenie w wyroby medyczne sprzęt i aparatura medyczna: Konieczne jest dołączenie do oferty pozytywnej opinii konsultanta województwa małopolskiego w dziedzinie diagnostyki obrazowej, potwierdzającej, Ŝe aparat mammograficzny, na którym wykonywane będą badania spełnia wymagania techniczne niezbędne dla realizacji Programu. 3. Dostępność do świadczeń medycznych objętych Programem (skala ocen: 1 3 pkt): 1 pkt podstawowa dostępność: Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 2 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz. 18.00. 2 pkt średnia dostępność: MoŜliwość rejestracji i informacji telefonicznej, Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 3 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz. 18.00. 3 pkt wysoka dostępność: MoŜliwość rejestracji i informacji telefonicznej, Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 3 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz. 18.00 oraz w sobotę, przez co najmniej trzy godziny, ponadto będzie prowadzona tzw. lista rezerwowa oczekujących na udział w Programie. 4. Dodatkowe punkty wymogi poŝądane (do 4 pkt): 1 pkt - odrębna linia telefoniczna: oferent zadeklaruje, Ŝe w przypadku przyjęcia jego oferty w terminie do dnia zawarcia umowy uruchomi odrębną linię telefoniczną (odrębny numer telefonu stacjonarnego), która uŝywana będzie wyłącznie dla potrzeb programu lub innych programów profilaktycznych finansowanych ze środków finansowych Miasta Krakowa. 1 pkt posiadanie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie objętym Programem. 1 Przez zatrudnienie rozumie się umowę cywilno-prawną (umowa zlecenie lub umowa o dzieło lub inna umowa o podobnym charakterze) lub stosunek pracy. Strona 5 z 6
1 pkt posiadanie, co najmniej jednego certyfikatu jakości udzielanych świadczeń medycznych (w szczególności w zakresie norm ISO i/lub akredytacji CMJ). 1 pkt realizacja umowy z Urzędem Miasta Krakowa (miejski lub dzielnicowy program zdrowotny) na poziomie, co najmniej 90% jej wartości w roku 2009 w zakresie objętym Programem. Maksymalna liczba punktów moŝliwych do zdobycia przez oferenta: 10 pkt. Strona 6 z 6