Program profilaktyki raka jelita grubego.

Transkrypt

1 Program Nr 3: Program profilaktyki raka jelita grubego. Program profilaktyki raka jelita grubego. I. Opis Programu: 1. Przesłanki dla realizacji Programu: Zachorowalność na nowotwory jelita grubego w Polsce wykazuje stałą tendencję wzrostową. W strukturze zachorowań na nowotwory rak jelita grubego zajmuje w Polsce drugie miejsce u obu płci /męŝczyźni 11.9%, kobiety 10.3%/.Standaryzowany współczynnik zachorowalności u męŝczyzn wynosi 12.4, a u kobiet 8.7 na mieszkańców. W Polsce notuje się ponad nowych zachorowań rocznie na raka jelita grubego 5-cioletnie przeŝycia w Polsce na raka jelita grubego wynoszą ok. 30% podczas, gdy w niektórych krajach europejskich dochodzą do 50%. Przyczyny powstawania i rozwoju raka jelita grubego nie są ostatecznie jasne, ale niewątpliwy wpływ mają: czynniki genetyczne, niektóre zapalne choroby jelita grubego, czynniki środowiskowe. W Polsce w 2007 roku wykonano zabiegów operacyjnych z powodu raka jelita grubego /dane krajowego konsultanta w dziedzinie chirurgii ogólnej/. RównieŜ w Małopolsce i regionie Polski południowo-wschodniej obserwuje się stały wzrost zachorowalności, jak i zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Nowotwory nadal stanowią drugą, co do częstości przyczynę zachorowalności i umieralności po schorzeniach układu krąŝenia. Wynika to z róŝnych przyczyn, w tym wzrostu liczby ludności, zwiększenia liczebności grup wiekowych, w których zachorowalność jest szczególnie wysoka, niekorzystnych postawach prozdrowotnych społeczeństwa /niewłaściwe odŝywianie, alkohol, palenie tytoniu/. W 2007 roku w województwie Małopolskim wykonano ogółem 2736 zabiegów operacyjnych z powodu wszystkich chorób jelita grubego, w tym 1148 zabiegów z powodu raka jelita grubego. To aŝ 42% wszystkich zabiegów na jelicie grubym i 10% wszystkich zabiegów wykonanych w Polsce z powodu raka jelita grubego. Z drugiej strony wyniki leczenia raka jelita grubego są nadal złe, co spowodowane jest niezadowalającą poprawą wczesnego rozpoznawania. Nowotwory przewodu pokarmowego dają zbyt późno charakterystyczne objawy, a to sprawia, Ŝe chorzy trafiają do oddziałów chirurgicznych podstawowego miejsca leczenia tych schorzeń zbyt późno i w zaawansowanych stadiach choroby nowotworowej. Stanowi to bardzo istotny problem, bowiem jedynie wczesne wykrycie daje szansę pełnego wyleczenia, a 5-cio letnie przeŝycia we wczesnych stadiach zaawansowania sięgają 80%. Przedstawione dane wykazują społeczną istotę problemu raka jelita grubego oraz znaczenie zasadności realizacji programu wczesnego wykrywania raka jelita grubego. Nowotwór ten szczególnie nadaje się do badań przesiewowych, bowiem z jednej strony stanowi bardzo istotny problem epidemiologiczny, z drugiej zaś strony rozwija się on na podłoŝu gruczolaków, które moŝna usuwać endoskopowo i charakteryzuje się powolnym wzrostem pozostając długo we wczesnych stanach zaawansowania. Długi czas przemiany gruczolaka w raka sprawia, Ŝe działania prewencyjne są skuteczne, co daje szansę skutecznej interwencji leczniczej. Kolonoskopia jest obecnie najbardziej wydolną metodą diagnostyczną jelita grubego, ponadto w czasie tego badania moŝna usunąć polipy, a w konsekwencji w ok. 90% zapobiec rozwojowi raka. Jest równieŝ najlepiej akceptowalnym badaniem przesiewowym. Badanie kolonoskopowe naleŝy do badań inwazyjnych, co wiąŝe się z moŝliwością wystąpienia powikłań, takich jak: przebicie ściany jelita, krwawienia, zwłaszcza w przypadkach usuwania zmian polipowatych, czy dolegliwości bólowych związanych z moŝliwością wystąpienia Dokumenty konkursowe Strona 1 z 5

2 mikroperforacji. MoŜliwość przebicia ściany jelita oceniana jest na 0.5%, co wymaga leczenia operacyjnego; krwawienia na około 2%, w większości moŝliwe do zatamowania metodami endoskopowymi; dolegliwości bólowe, tzw. zespół po polipektomii na 0.3%, ustępujący w ciągu 2-3 dni. Celem zminimalizowania moŝliwości wystąpienia powikłań, badania kolonoskopowe winny być wykonywane wyłącznie w ośrodkach dysponujących odpowiednim zapleczem lokalowym, aparaturą endoskopową spełniającą wymagane obecnie standardy, moŝliwością skutecznej sterylizacji sprzętu endoskopowego oraz wykwalifikowanego zespołu endoskopowego legitymującego się odpowiednimi kwalifikacjami. 2. Cel ogólny i cele szczegółowe Programu: Cel ogólny: Poprawa wyników leczenia raka jelita grubego, czyli przedłuŝenie czasu przeŝycia oraz zmniejszenie umieralności z tego powodu. Cel szczegółowy: Zwiększenie wykrywalności raka jelita grubego we wczesnych jego stadiach zaawansowania oraz stanów przedrakowych. 3. Podmioty realizujące Program: Publiczne oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej spełniające wymagane warunki, tak zaplecza diagnostyczno-leczniczego, jak i kwalifikacji personelu medycznego. 4. Określenie populacji, do której adresowany jest Program: Populacja osób /kobiet i męŝczyzn/ w wieku pomiędzy 50 a 65 rokiem Ŝycia niepodających Ŝadnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Osoby z grupy podwyŝszonego ryzyka raka jelita grubego, w tym: z chorobą nowotworową w najbliŝszej rodzinie, z udokumentowaną polipowatością jelita, takŝe z polipowatością rodzinną, podejrzeniem dziedzicznego niepolipowatego raka jelita grubego, przewlekłych stanów zapalnych jelita grubego oraz jawnego lub utajonego krwawienia z przewodu pokarmowego. Dla osób z gruby podwyŝszonego ryzyka kryterium dolna granica wiekowa nie powinna być obowiązująca. Osoby powyŝej 65 roku Ŝycia nie powinny być objęte Programem. 5. Szczegółowy sposób realizacji Programu: NaleŜy opracować i wdroŝyć akcję informacyjno-propagandową wśród mieszkańców Miasta dotyczącą objawów, grup zagroŝenia, a przede wszystkim informacje o szczegółach i miejscach realizacji Programu. W tym celu naleŝy uwzględnić rolę jednostek POZ oraz mediów. Program winien być realizowany jedynie w wyspecjalizowanych ośrodkach spełniających wymagane kryteria dotyczące bazy lokalowej, aparatury i kadry fachowej. Program realizowany będzie jednoetapowo w wybranych ośrodkach endoskopowych: 1) wstępna ankieta do badań przesiewowych - kolonoskopii. Osoby zgłaszające się do badań kolonoskopowych winny wypełnić ankietę słuŝącą jedynie celom poznawczym realizowanego Programu, która nie kwalifikuje ani dyskwalifikuje od kolonoskopii. 2) warunki do przeprowadzenia badania kolonoskopowego: a) aktualne szczepienie p/wzw B, a w przypadku jego braku aktualne badanie HBS, b) badanie anty HCV, c) konieczność odstawienia doustnych leków przeciw krzepliwych na 7 dni przed wykonaniem kolonoskopii, d) aktualne EKG, jonogram w przypadku wykonywania kolonoskoopii w znieczuleniu ogólnym. Dokumenty konkursowe Strona 2 z 5

3 3) badanie kolonoskopowe: a) brak zmian patologicznych zakończenie badań, b) zmiany niepodejrzane o przekształcenie nowotworowe - dalsze leczenie w POZ lub poradni specjalistycznej, c) zmiany polipowate - endoskopowe usunięcie i w zaleŝności od wyniku badania histo-patologicznego dalsza obserwacja i okresowa kontrola kolonoskopowa. W przypadku stwierdzenia duŝych polipów niekwalifikujących się do endoskopowego usunięcia skierowanie do leczenia chirurgicznego, d) zmiany nowotworowe - kwalifikacja i skierowanie do leczenia operacyjnego. KaŜda osoba włączona do Programu winna otrzymać wyczerpujące informacje o wyniku badania kolonoskopowego oraz zalecenia odnośnie dalszego postępowania. Zmiany kwalifikujące się do leczenia zachowawczego (informacje o wskazanym leczeniu w poradni gastrologicznej). Zmiany kwalifikujące się do leczenia operacyjnego - zalecenie skierowania do oddziału chirurgicznego. Ocena wyników. Opracowanie sprawozdania końcowego przez koordynatora badań w oparciu o sprawozdania z ośrodków realizujących Program, zawierających wyniki ankiet wstępnych i wyniki badań kolonoskopowych. Nadzór nad realizacją Programu winien sprawować jedynie koordynator, co pozwoli na sprawniejszą realizację Programu, bezpośredni i ciągły nadzór oraz jednolite kryteria oceny wyników. Dotychczasowe doświadczenia poprzednich edycji Programu umoŝliwiały wykrycie raka jelita grubego u 1,5% badanych. U 1/3 badanych stwierdzano polipy, których usunięcie naleŝy do działań profilaktycznych minimalizujących ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. W kolejnej edycji realizacji Programu naleŝy spodziewać się podobnych wyników, co jest wystarczającym argumentem dla kontynuacji działań mających na celu poprawę wyników leczenia raka jelita grubego. 6. Kwota przeznaczona na realizację Programu: Roczny koszt realizacji Programu wynosi: zł. Sugerowana cena poszczególnych świadczeń medycznych wykonywanych w ramach Programu: Proponowana cena jednego świadczenia nie powinna przewyŝszać ceny kontraktowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia, winna jednak uwzględniać wszystkie ponoszone przez realizatora Programu koszty. Ośrodki realizujące Program ponoszą wszystkie koszty: ankietowania, badania kolonoskopowego, znieczulenia, badania krwi i innych badań niezbędnych do realizacji Programu. Cennik powinien być ujednolicony dla wszystkich współrealizatorów. Proponowane ceny to: 1. badanie kolonoskopowe 500 PLN 2.badanie kolonoskopowe z polipektomią 650 PLN 3. znieczulenie ogólne 220 PLN 4. znieczulenie miejscowe 20 PLN. Koszt badania kolonoskopowego obejmuje: ankietowanie, badania biochemiczne, EKG oraz badanie histopatologiczne pobranego materiału. II. Szczegółowe wymagania, niezbędne do realizacji Programu, przedstawione w skali punktowej: Dokumenty konkursowe Strona 3 z 5

4 Oferta rozpatrywana będzie w następujących obszarach, zgodnie ze skalą ocen: 1.Wymagania lokalowe, aparaturowe i dotyczące kwalifikacji personelu realizującego Program: W realizacji Programu winny brać udział jedynie ośrodki spełniające wymagane kryteria odnośnie zaplecza lokalowego, wyposaŝenia aparaturowego, w tym skutecznej sterylizacji sprzętu endoskopowego. Pod tym względem ośrodki realizujące Program winny odpowiadać normom wymaganym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Zespół wykonujący badania kolonoskopowe winien posiadać odpowiednie certyfikaty umiejętności wydane: 1. dla lekarzy przez Sekcję Chirurgii Endoskopowej Towarzystwa Chirurgów Polskich lub przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne 2. pielęgniarki endoskopowe winny posiadać dyplomy umiejętności wydane przez Sekcję Endoskopową Towarzystwa Pielęgniarskiego. Ośrodki niespełniające tych wymaganych kryteriów nie powinny być uwzględniane w konkursie ofert. 2. Pomieszczenia, w których realizowany będzie Program (skala ocen: 1 3 pkt): 1 pkt standard podstawowy: przygotowawczo-zabiegowy lub gabinet zabiegowy dopuszczone przez Państwową Inspekcję Sanitarną, pod warunkiem realizacji zatwierdzonego tzw. programu dostosowawczego 1. 2 pkt standard ponadpodstawowy: przygotowawczo-zabiegowy lub gabinet zabiegowy uznane przez Państwową Inspekcję Sanitarną za dopuszczone pod względem powierzchni, a nawet ją przekraczające i spełniające w pełni warunki określone w Załączniku Nr 2 do powołanego Rozporządzenia. 3 pkt standard wysoki: przygotowawczo-zabiegowy lub gabinet zabiegowy uznane przez Państwową Inspekcję Sanitarną za dopuszczone pod względem powierzchni, a nawet ją przekraczające i spełniające w pełni warunki określone w Załączniku Nr 2 do powołanego Rozporządzenia, a ponadto gabinet pobierania prób do analiz o powierzchni, co najmniej 6 m2. 3. Dostępność do świadczeń medycznych objętych Programem (skala ocen: 1 3 pkt): 1 pkt podstawowa dostępność: Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 2 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz pkt średnia dostępność: moŝliwość rejestracji i informacji telefonicznej, Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 3 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz pkt wysoka dostępność: 1 Zgodnie z przepisami Załącznika Nr 2 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz z późn. zm.). Dokumenty konkursowe Strona 4 z 5

5 moŝliwość rejestracji i informacji telefonicznej, Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 3 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz oraz w sobotę, przez co najmniej trzy godziny, ponadto będzie prowadzona tzw. lista rezerwowa oczekujących na udział w Programie. 4. Dodatkowe punkty - wymogi poŝądane (do 4 pkt): 1 pkt - odrębna linia telefoniczna: oferent zadeklaruje, Ŝe w przypadku przyjęcia jego oferty w terminie do dnia zawarcia umowy uruchomi odrębną linię telefoniczną (odrębny numer telefonu stacjonarnego), która uŝywana będzie wyłącznie dla potrzeb Programu lub innych programów profilaktycznych realizowanych ze środków finansowych Miasta Krakowa. 1 pkt posiadanie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie objętym Programem. 1 pkt posiadanie, co najmniej jednego certyfikatu jakości udzielanych świadczeń medycznych (w szczególności w zakresie norm ISO i/lub akredytacji CMJ). 1 pkt realizacja umowy z Urzędem Miasta Krakowa (miejski lub dzielnicowy program zdrowotny) na poziomie, co najmniej 90% jej wartości w roku 2009 w zakresie objętym Programem. Maksymalna liczba punktów moŝliwych do zdobycia przez oferenta: 10 pkt. Dokumenty konkursowe Strona 5 z 5