Prezentacja szczegółowych wyników badania: Pacjent lekarz leki przeprowadzonego przez PBS DGA na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków dla Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego Grudzień Badanie zrealizowano metodą CAPI, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków n=4
Realizacja recept Czy pacjent zrealizował receptę w całości? Jeśli nie, dlaczego? zrealizował w całości zrealizował częsciowo z braku pieniędzy zrealziował częściowo z innych przyczyn nie zrealizował wogóle z braku pieniędzy nie zrealizował w ogóle z innych przyczyn 5 5,7 7, 0% 20% 40% 60% 0% 0% Prawie 6 % pacjentów nie wykupuje wszystkich przepisanych im leków z powodu braku pieniędzy. Odpowiadający: respondenci, którzy wykupili tylko część leków z recepty (n=1). 2
Czy lekarze wypisując leki na receptę rozmawiają o cenie leku, a w związku z tym o możliwości zastąpienia preparatów droższych tańszymi? nigdy bardzo rzadko czasami często zawsze nie wiem 42 1 1 11 6 6 1 20 11 47 11 16 40 15 1 12 7 0% 20% 40% 60% 0% 0% Prawie połowa lekarzy nie rozmawia z pacjentami o cenie wypisywanych na receptę leków. Często lub zawsze robi to zaledwie 17% lekarzy. Odpowiadający: wszyscy respondenci
Jeśli lekarz sam nie zaproponował takiego rozwiązania, to czy pacjent sam prosił lekarza o wypisanie leku niedrogiego? tak nie 24 76 22 7 2 6 2 77 0% 20% 40% 60% 0% 0% Wielu pacjentów nie wie, że istnieją tańsze odpowiedniki drogich leków. Respondenci, z którymi lekarz nie rozmawiał o cenie leku stosunkowo rzadko proszą o wypisanie leku tańszego (co czwarty). Odpowiadający: respondenci, z którymi lekarz nie rozmawiał o cenie leku (n=604). 4
Jak na prośbę pacjenta zareagował lekarz? spełnił moją prośbę powiedział, że są tanie leki, ale zapisze mi droższe bo są skuteczniejsze powiedział, że na moją chorobę nie ma tanich leków, dlatego musi przepisać droższe inne reakcje 75 15 1 7 7 72 17 76 6 0% 20% 40% 60% 0% 0% Maleje liczba lekarzy, którzy poproszeni o wypisanie leku o niższej cenie spełniają prośbę pacjentów. W stosunku do r. dwukrotnie zwiększyła się ilość medyków odmawiających chorym wypisania leku tańszego o takim samym działaniu. Wielu lekarzy nie wie, że tanie odpowiedniki drogich leków są przebadana w kierunku biorównoważności. Oznacza to, że działają taka samo jak leki drogie. Odpowiadający: respondenci, którzy sami poprosili lekarza o tańszy lek (n=150). 5
Czy pacjent, który nie miał pieniędzy na wszystkie leki pytał, czy jest tańszy lek o tym samym działaniu? * nie pytałem a aptekarz sam też nie informował pytałem i dowiedziałem się, że nie ma tańszych... pytałem i dowiedziałem się, że są tańsze ale mniej skuteczne inna możliwość 47 16 47 2 21 44 2 1 6 1 16 0% 20% 40% 60% 0% 0% Osoby, które nie miały pieniędzy na wykupienie leków w aptece zapytano o to, czy pytały w aptece o możliwość wydania tańszych leków. Prawie połowa z nich o to nie zapytała (47%), co trzecia osoba zapytała się i dowiedziała, że tańsze leki są mniej skuteczne, a 16% - że nie ma już tańszych niż przepisane przez lekarza. Odpowiadający: respondenci, którzy nie wykupili całości z powodu braku pieniędzy (n=46). 6
Jak to się stało, że kupił pan tańszy lek o takim samym działaniu? * wiedziałem, że jest tańszy lek i sam poprosiłem o zamianę aptekarz sam zaproponował tańszy lek to ja zapytałem aptekarza i ten mi wskazał tańszy lek inna możliwość 27 0 6 7 2 27 5 4 25 4 7 1 0% 20% 40% 60% 0% 0% Osoby, które w aptece zamieniły lek na tańszy zapytano o to, jak do tej zamiany doszło. 27% respondentów poprosiło aptekarza o zamianę na tańszy lek, 0% - zapytało aptekarza o taką możliwość, a w 6% przypadkach z inicjatywą zamiany wyszedł aptekarz. Z roku na rok można zauważyć rosnącą rolę aptekarza w procesie zamiany leków na tańsze. Odpowiadający: respondenci, którzy wykupili wszystkie leki ale część zamienili (n=7) 7
Realizacja recept Czy pacjent zrealizował receptę w całości? Jeśli nie, dlaczego? zrealizował w całości zrealizował częsciowo z braku pieniędzy zrealziował częściowo z innych przyczyn nie zrealizował wogóle z braku pieniędzy nie zrealizował w ogóle z innych przyczyn 0, 1,7 5 5,7 7, 7,1 14,, 1,6 1,7 0% 20% 40% 60% 0% 0% W przeciągu ostatnich lat odsetek pacjentów nierealizujących recept w całości ze względów finansowych maleje. Jest to spowodowane pojawianiem się na listach refundacyjnych coraz większej liczby tanich odpowiedników drogich leków. Odpowiadający: respondenci, którzy wykupili tylko część leków z recepty (n=1).
Wiadomo, że na wiele chorób w aptekach można kupić drogie leki oraz ich tańsze odpowiedniki, w tym również polskie. Czy polskie odpowiedniki zagranicznych leków są: Lepsze niż zagraniczne Równie dobre jak zagraniczne Są tylko trochę gorsze Są dużo gorsze 1 6 4 1 7 12 2 77 1 0% 20% 40% 60% 0% 0% * Dla porównywalności wyników, w analizie pominięto odpowiedzi nie wiem, trudno powiedzieć. Respondentów poproszono o opinię na temat jakości polskich odpowiedników drogich leków zagranicznych. Większość respondentów (%) nie widzi różnic jakościowych pomiędzy lekiem oryginalnym a jego polskim odpowiednikiem, a % - uważa że polskie mogą być nawet lepsze. Zauważalny jest trend pozytywnej zmiany opinii na temat polskich odpowiedników na przestrzeni ostatnich lat odsetek osób, oceniających pozytywnie polskie zamienniki wzrósł z 77% w roku do 1% pod koniec roku. Odpowiadający: respondenci, którzy przypominają sobie przebieg ostatniej wizyty (n=61).
W przypadku leków częsta jest sytuacja, kiedy lek polski jest znacznie tańszy od jego zagranicznego odpowiednika. Co zdaniem Polaków powoduje tę różnicę? płaci się tylko za markę producenta 1 1 koszty transportu, ceł, opłat dla zagranicznych producentów 0 0 koszty produkcji płacąc za leki zagraniczne chronione patentami płaci się również za badania nad nowymi lekami jakość - leki zagraniczne są lepsze, nowocześniejsze inne 11 11 1 1 nie wiem, trudno powiedzieć 26 26 0 20 40 Respondentów zapytano, jakie czynniki - ich zdaniem -powodują różnice w cenach leków zagranicznych i ich polskich odpowiedników. Co trzeci z nich wskazał jako przyczynę - płacenie za markę producenta. Podobnie często wskazywano kwestie kosztów transportu i ceł. Odpowiadający: wszyscy respondenci.