Okrętowa Komisja Standaryzacji NORMA ZAKŁADOWA UCHWYTY I OBEJMY STALOWE DO MOCOWANIA RUROCIĄGÓW OKRĘTOWYCH ZN-5004 Zamiast: ZN-5004:1999 Grupa katalogowa SKN 0545 ICS 47.020.30 listopad 2008 1 Wstęp 1.1 Zakres normy Normą objęto stalowe uchwyty i obejmy do mocowania rur w instalacjach rurociągów okrętowych. 1.2 Normy powołane PN-91/H-93010 Stal. Kształtowniki walcowane na gorąco PN-77/M-82008 Podkładki sprężyste PN-92/W-24001 Elektrolityczne powłoki metalowe w okrętownictwie PN-92/W-24002 Powłoki cynkowe zanurzeniowe na wyrobach dla okrętownictwa PN-EN 10025-2:2007 Wyroby walcowane na gorąco ze stali konstrukcyjnych Część 2: Warunki techniczne dostawy stali konstrukcyjnych niestopowych PN-EN 12476:2002 Konwersyjne powłoki fosforanowe na metalach. Metoda podawania wymagań PN-EN 22768-1:1999 Tolerancje ogólne Tolerancje wymiarów liniowych i kątowych bez indywidualnych oznaczeń tolerancji PN-ISO 724:1995 Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia. Wymiary nominalne PN-EN ISO 4017 :2004 Śruby z gwintem na całej długości z łbem sześciokątnym Klasy dokładności A i B PN-EN ISO 4032:2004 Nakrętki sześciokątne, odmiana 1 - Klasy dokladności A i B nr ref. ZN-5004:2008 Ustanowiona przez Okrętową Komisję Standaryzacji dnia 31 października 2008 r. Uchwała nr 5/2008 Centrum Techniki Okrętowej S.A., 2008
2 ZN-5004:2008 2 Klasyfikacja i oznaczenie 2.1. Typy Rozróżnia się typy obejm; A,D,S,i E oraz typy uchwytów : A,D i S Tablica 1 - Klasyfikacja uchwytów i obejm Szkic Nazwa Typ i oznaczenie Zastosowanie do rur o średnicy zewnętrznej, Nr rysunku Obejma Ad u 6 1016 1 Uchwyt Ad u /L 6 323,9 2 Obejma Dd u 10,2 1016 3 Uchwyt Dd u /L 10,2 323,9 4 Obejma Sd u 80 200 5 Uchwyt Sd u /L 80 200 6 Obejma Ed u 6 1016 7 2.2 Odmiany W zależności od rodzaju powłoki ochronnej rozróżnia się odmiany: - ocynkowaną Z, - malowaną M, - fosforanowaną F, - czarną nie wyróżnia się.
2.3 Przykłady oznaczenia a) uchwytu typu D o wielkości d u = 65 i długości L = 50, czarny UCHWYT D65/50 ZN-5004 b) obejmy typu A o wielkości d u = 59, malowanej ZN-5004:2008 3 OBEJMA A59M ZN-5004 c) uchwytyu typu D o wielkości d u = 59 i długości L = 150, fosforanowanego UCHWYT D59/150F ZN-5004 3 Wymiary i masy wg rysunków 1 7 i tablic od 2 do 8. Rysunek 1 - Obejma A Tablica 2 - Obejmy A d u bxg h d 0 l 0 l Masa 7 5,5 0,016 20x2 9 7,5 32 48 0,017 11 9 0,031 13 11 40 56 0,032 15 20x3 13 7 0,037 17 15 46 62 0,038 19 17 0,039 21 19 0,056 23 20 54 70 0,059 26 23 0,072 28 20x4 25 64 86 0,076 29 26 0,078 31 28 9 0,080 33 30 68 90 0,082 35 32 0,086 37 33 72 94 0,088
4 ZN-5004:2008 c.d. tablicy 2 d u bxg h d 0 l 0 l Masa 40 36 80 102 0,119 44 40 84 106 0,123 46 20x5 41 9 0,128 86 108 48 43 0,132 50 45 90 113 0,140 52 47 94 118 0,22 59 55 0,24 106 130 62 30x5 57 0,25 67 62 110 134 0,28 78 72 11 124 148 0,34 83 77 129 153 0,36 86 30x6 80 132 156 0,37 92 87 138 162 0,41 104 99 150 174 0,44 110 106 160 188 0,65 40x6 118 112 168 196 0,71 137 131 14 194 222 1,04 144 137 200 228 1,09 40x8 163 156 220 248 1,22 172 165 230 258 1,33 198 191 260 296 2,5 223 60x8 215 286 322 2,6 248 240 314 350 3,0 277 269 18 348 384 3,8 303 60x10 295 372 408 4,1 328 320 398 434 4,8 360 352 450 495 6,6 411 403 495 540 7,5 70x12 462 454 22 550 595 8,4 513 505 600 645 9,8 615 605 710 750 21,0 100x16 716 706 18 810 850 24,2 818 808 940 990 34,7 920 100x20 909 22 1040 1090 38,8 1022 1010 1140 1190 42,8
ZN-5004:2008 5 Rysunek 2 - Uchwyt A Tablica 3 - Uchwyty A Masa, przy L 1) Przyrost masy bxg d d 0 l 0 l dxl 1 u 50 150 250 400 dla L = 50 7 0,080 0,142 0,031 20x2 32 54 9 0,081 0,143 11 0,109 0,203 40 68 13 M6x16 0,118 0,212-15 20x3 7 0,125 0,219 0,047 17 46 74 0,130 0,224 19 0,133 0,227 21 0,180 0,300 0,43 54 86 M6x20 23 0,195 0,315 0,44 26 0,35 0,47 28 64 100 0,36 0,48 29 0,36 0,48 0,06 20x4 31 M8x20 0,37 0,49 68 104 33 0,37 0,49 35 0,38 0,50 9 72 108 37 0,38 0,50 40 80 122 0,47 0,62 44 84 126 0,49 0,65 46 20x5 M8x25 0,50 0,66 0,08 86 128 48-0,50 0,66 50 90 132 0,65 0,85 52 94 140 0,80 1,05 59 0,81 1,06 0,12 30x5 106 152 M10x25 62 0,82 1,07 67 110 156 0,85 1,10 78 11 124 174 1,08 1,36 1,78 83 129 180 1,10 1,38 1,80 86 30x6 132 182 M10x30 1,12 1,40 1,82 0,14 92 138 188 1,15 1,44 1,85 104 150 200 1,20 1,48 1,90
6 ZN-5004:2008 c.d. tablicy 3 Masa, przy L 1) Przyrost masy bxg d d 0 l 0 l dxl 1 u 50 150 250 400 dla L = 50 110 160 212 1,68 2,06 2,60 M12x30 118 40x6 168 220 1,77 2,15 2,72 0,19 137 14 194 256 2,70 3,20 3,95 144 200 262 2,75 3,25 4,00 163 40x8 220 282 M12x35 2,93 3,43 4,18 0,25 172 230 292-3,00 3,50 4,25 198 260 328 5,84 6,98 223 60x8 286 354 M16x40 5,90 7,04 0,38 248 314 390 7,10 8,24 18 277 348 426-8,25 9,66 303 60x10 372 452 M16x45 8,65 10,06 0,47 328 398 476 9,00 10,41 W przypadkach technicznie uzasadnionych dopuszcza się inne długości stopniowane co 50 w zakresie ujętym w tablicy. 1) Rysunek 3 - Obejma D
ZN-5004:2008 7 Tablica 4 - Obejmy D d u bxg h d 0 l 0 l Masa 11 4 0,021 13 5 40 56 0,022 15 20x3 6 0,024 17 7 7 46 62 0,025 19 7 0,026 21 8 0,037 23 9 54 70 0,038 26 10 0,047 28 11 64 86 0,048 29 20x4 12 0,049 31 13 0,053 33 14 68 90 0,054 35 15 9 0,057 37 16 72 94 0,058 40 17 80 102 0,076 44 19 84 106 0,081 46 20x5 20 0,085 48 21 86 108 0,087 50 22 90 113 0,095 52 22 94 118 0,140 59 26 0,156 30x5 62 28 106 130 0,160 67 30 110 136 0,18 78 35 11 124 148 0,22 83 38 129 153 0,23 86 30x6 39 132 156 0,24 92 42 138 162 0,25 104 48 150 174 0,27 110 51 160 188 0,42 40x6 118 54 168 196 0,48 137 63 194 222 0,66 144 66 14 200 228 0,70 40x8 163 75 220 248 0,75 172 79 230 258 0,85 198 92 260 296 1,35 223 60x8 105 286 322 1,55 248 116 314 350 1,75 18 277 130 348 348 2,30 303 60x10 143 372 408 5,45 328 156 398 434 2,70
8 ZN-5004:2008 c.d. tablicy 4 d u bxg h d 0 l 0 l Masa 360 172 450 495 4,20 411 197 495 540 4,72 70x12 22 462 222 550 595 5,24 513 248 600 645 5,77 615 298 710 750 13,9 100x16 18 716 348 810 850 15,8 818 398 940 990 22,8 920 100x20 448 22 1040 1090 25,3 1022 498 1140 1190 27,7 Rysunek 4 Uchwyt D
ZN-5004:2008 9 Tablica 5 - Uchwyty D Przyrost masy bxg h d Masa, przy L 1) d 0 l 0 l axaxg 1 dxl dla 1 u 150 250 400 630 L = 50 11 4 0,165 0,253 40 56 13 5 0,168 0,256 15 20x3 6 20x20x3 M6x16 0,169 0,257 0,044 17 7 7 46 62 0,170 0,258 19 7 0,170 0,258 21 8 0,239 0,351 54 70 M6x20 23 9 0,242 0,354 26 10 0,278 0,390 28 20x4 11 64 86 0,283 0,395 29 12 25x25x3 0,285 0,397 0,056 31 13 0,288 0,400 33 14 68 90 0,289 0,401 35 15 9 M8x25 0,294 0,406 37 16 72 94 0,300 0,412-40 17 80 102 0,415 0,593 44 19 84 106 0,420 0,598 46 20x5 20 30x30x4 0,425 0,603 0,089 48 21 86 108 0,430 0,608 50 22 90 113 0,460 0,658 52 22 94 118 0,660 0,902 59 26 0,665 0,907 0,121 40x40x4 62 30x5 28 106 130 0,670 0,912 67 30 110 136 0,700 0,942 78 35 11 124 140 M10x30 0,90 1,20 83 38 125 143 0,92 1,22 86 30x6 39 132 156 40x40x5 0,94 1,24 0,15 92 42 138 162 0,96 1,26 104 48 150 174 0,98 1,28 110 51 160 188 1,66 2,23 118 40x6 54 168 196 50x50x5 M12x35 1,73 2,30 0,19 137 63 194 222 2,21 2,87 14 144 66 200 228 2,25 2,91 163 40x8 75 220 248 50x50x6 M12x40 2,36 3,02 0,22 172 79 230 258-2,41 3,07 198 92 260 296 3,86 4,91 6,47 223 60x8 105 286 322 65x65x7 M16x45 4,17 5,22 6,83 0,35 248 116 314 350 4,40 5,45 7,06 18 277 130 348 384 5,83 7,18 9,25 303 60x10 143 372 408 75x75x8 M16x50 6,20 7,55 9,62 0,45 328 156 398 434 6,58 7,93 10,0 1) W przypadkach technicznie uzasadnionych dopuszcza się inne długości stopniowane co 50 w zakresie ujętym w tablicy.
10 ZN-5004:2008 Rysunek 5 - Obejma S Rysunek 6 - Uchwyt S Tablica 6 - Obejmy S d u bxg h d 0 l 0 l Masa 87 41 109 127 0,08 107 51 129 147 0,10 30x2 9 132 63 150 168 0,13 167 81 173 208 0,15 207 40x3 101 11 242 267 0,37 Tablica 7 - Uchwyty S Masa, przy L 1) Przyrost masy dla b x g d h l d 0 l axaxg 1 u 150 250 400 L = 50 87 41 109 127 0,32 0,43 0,60 25x25x3 107 51 129 147 0,35 0,46 0,63 0,056 30x2 M8 132 63 150 168 0,45 0,63 0,90 30x30x4 167 81 173 208 0,43 0,61 0,88 0,089 207 40x3 M10 101 242 267 40x40x4 0,91 1,15 1,51 0,121 1) W przypadkach technicznie uzasadnionych dopuszcza się inne długości stopniowane co 50 w zakresie ujętym w tablicy.
ZN-5004:2008 11 Rysunek 7 - Obejma E Tablica 8 Obejmy E d u d h h 1 l d 1 d 2 Masa g 1) 7 5 25 12 0,014 9 4,45 2) 17 M5 27 14 0,015 11 30 17 0,026 13 32 19 0,027 6 18 15 33 21 M6 0,028 5,31 2) 17 36 23 0,029 19 20 38 25 0,03 21 43 29 0,064 6 9 23 45 31-0,066 26 49 34 0,069 22 28 51 36 0,071 8 29 52 37 M8 0,073 7,15 2) 31 53 39 0,074 33 56 41 0,076 35 24 58 43 0,078 37 60 45 0,08 40 68 50 0,13 44 10 72 54 0,14 46 9,00 2) 24 M10-74 56 0,15 8 11 48 70 58 0,16 50 74 62 0,23 52 76 64 0,25 12 59 45 83 71 M12 12,2 0,26 10,80 2) 62 86 74 0,30 8 12 67 91 79 0,36
12 ZN-5004:2008 c.d.tablicy 8 d u d h h 1 l d 1 d 2 Masa g 1) 78 108 94 0,59 83 113 99 0,62 86 116 102 0,64 16 92 55 123 108 M16 16,3 0,66 10 14 14,65 2 104 134 120 0,71 110 140 126 0,73 118 148 134 0,77 137 173 157 1,42 144 180 164 1,47 20 163 65 198 183 M20 20,5 1,59 10 15 18,30 2) 172 208 192 1,65 198 234 218 1,81 223 267 247 2,98 248 289 272 3,20 24 277 75 321 301 M24 24,5 3,48 12 18 22,00 2) 303 344 327 3,70 328 372 352 3,94 360 415 390 7,0 411 30 465 441 7,7 462 27,65 2) 95 M30 30,5 516 492 8,5 15 21 513 567 543 615 38 678 653 17,4 716 33,35 2) 110 M36 36,5 778 754 19,8 9,2 5 23 818 886 858 25,0 40 920 120 986 960 M39 39,5 27,0 18 25 36,35 2) 1022 1086 1062 30,2 1) 2) Długości obejm ustalono dla półek o grubości g podanej w tablicy. Średnica dla wykonania gwintu walcowanego. 4 Dopuszczalne odchyłki wymiarowe Odchyłki średnic d u powinny odpowiadać wymaganiom wg tablicy 9, a odchyłki długości L oraz wysokości h 1 - wg tablicy 10. Odchyłki pozostałych wymiarów powinny odpowiadać średniodokładnemu szeregowi odchyłek zaokrąglonych wg PN-EN 22768-1:1999.
ZN-5004:2008 13 Tablica 9 - Odchyłki średnic Zakres średnic d Dopuszczalne odchyłki 7 19 +0,50 21 37 +0,75 40 67 +1,00 78 118 +2,0 137 248 +3,0 277 328 +3,5 360 411 +4,0 462 513 +4,5 615 716 +5,0 818 1022 +6,0 Tablica 10 - Odchyłki długości oraz wysokości Zakres wymiarów L i h 1 Dopuszczalne odchyłki 30 50 ±1,0 51 75 ±1,5 76 100 ±2,0 101 150 ±2,5 151 250 ±3,0 251 375 ±3,5 376 500 ±4,0 501 630 ±4,5 5 Materiał - stal S235JR wg PN-EN 10025-2:2007. Dopuszcza się stosowanie do wykonania uchwytów inne gatunki stali o nie gorszych własnościach mechanicznych i spawalności. 6 Wykonanie Powierzchnie uchwytów nie powinny mieć tlenków metali, zadziorów, pęknięć, rozwarstwień. Powierzchnie pod łby śrub i nakrętki powinny być wyrównane. 7 Wykończenie Ostre krawędzie powinny być zatępione, zadziory usunięte, spoiny wyrównane. 8 Zabezpieczenie przed korozją 8.1 Uchwyty i obejmy odmiany Z powinny być zabezpieczone przed korozją powłoką cynkową elektrolityczną dla warunków korozyjnych ciężkich wg PN-92/W-24001 lub powłoką wg PN-92/W-24002. Wsporniki nie powinny być ocynkowane na długości około 20, licząc od końca wspornika. Śruby, nakrętki i podkładki powinny być cynkowane galwanicznie lub kadmowane. 8.2 Uchwyty i obejmy odmiany M powinny być zabezpieczone przed korozją farbą do czasowej ochrony nietoksyczną przy spalaniu podczas spawania.
14 ZN-5004:2008 8.3 Uchwyty i obejmy odmiany F powinny być zabezpieczone przed korozją konwersyjną powłoką fosforanową EN 12476-Fe/Znph/r/3/T2 wg PN-EN 12476:2002 9 Cechowanie W miejscach oznaczonych na rysunkach należy umieścić znaki : a) nazwę lub znak wytwórni, b) wyróżnik, c) ZN. Dopuszcza się cechowanie na tabliczkach przymocowanych do pęczka uchwytów, przy czym w pęczku powinny być uchwyty jednego typu, jednej wielkości, jednego wykończenia i jednej długości. INFORMACJE DODATKOWE 1 Autor projektu normy: inż. Tadeusz Probulski - Centrum Techniki Okrętowej S.A., Gdańsk