Sala Wielka Synagogi T ykocińskiej z przywróconym historycznym wyposażeniem Na tę niezwykłą uroczystość Muzeum w Tykocinie zaprasza 12 grudnia 2015 r. o godz. 17.00. Projekt został zrealizowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W programie przewidziano m.in. zapalenie swiec chanukowych, opowieść o tym jak wyglądała Synogaga w Tykocinie w okresie międzywojennym, jak również wernisaż wystawy Józefa Charytona. Na zakończenie wystąpi Urszula Makosz z Zespołem z Krakowa z koncertem "Ownt lid - Wieczorna Pieśń". Przewidziano też świąteczny poczęstunek. Muzeum w Tykocinie zrealizowało projekt polegający na modernizacji wystawy stałej ekspozycji wnętrza Sali Wielkiej w dawnej synagodze w Tykocinie celem odtworzenia przedwojennego wyglądu wnętrza męskiej Sali modlitewnej. Na wystawie zaprezentowana została rekonstrukcja drewnianej szafy na zwoje Tory w Aronie ha-kodesz, w skład której wchodzą: drewniane rzeźbione drzwi, podest i schody z balustradą. Odtworzone zostało także wyposażenie ruchome Sali w postaci różnego rodzaju dębowych ław w liczbie 34 sztuki oraz 7 pulpitów z rzeźbioną tablicą charakterystyczną dla aszkenazyjskich synagog. Koncepcja wystawy została opracowana w oparciu o założenie zrekonstruowania historycznego wyposażenia wnętrza Sali Wielkiej na podstawie zachowanej dokumentacji ikonograficznej wykonanej przez historyka i badacza kultury żydowskiej Szymona Zajczyka w latach 20. i 30. XX wieku, przechowywanej obecnie w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie oraz fotografii wnętrza tykocińskiej synagogi sprzed II wojny światowej znajdujących się w Muzeum Diaspory w Tel Awiwie. Informacji o wyposażeniu wnętrza synagogi
i wyglądzie wnęki szafy ołtarzowej dostarczyły także dokumenty z XVII i XVIII wieku: Inwentarz z Tykocina z 1771 roku oraz Pinkas kahal Tiktin (Pinkas Kahału Tykocińskiego 1621 1806, Nadav. M.) wydany w Jerozolimie w 1996 r. a także Sefer Tiktin (Księga Tykocina) red. M.Bar-Juda i Z. Ben-Nachum Ziomkostwo Tykocina w Izraelu, wydana w Tel Awiwie w 1959 r. Wykonanie brakujących elementów stolarki w Aronie stanowiących główny element liturgiczny synagogi, jest zatem ostatnim brakującym składnikiem wystroju świętej szafy i przywróci autentyczną przestrzeń sakralną. Z opisów w dokumentach wynika, iż ławy zajmowały prawie całą przestrzeń Sali Wielkiej. Wykonano jednak niepełne wyposażenie tych elementów ruchomych bardziej symboliczne, ponieważ obecne wnętrze muzealne powinno zapewnić właściwą komunikację dla zwiedzających. Efektem realizacji zadania jest zmodernizowana ekspozycja Sala Wielka Synagogi tykocińskiej, co podniesie znacząco walory historyczne i kulturowe zabytku, przywracając mu pierwotny stan z okresu międzywojennego i czasów wcześniejszych, kiedy modliły się w tej synagodze rzesze wiernych oraz ukaże piękno artystyczne licznie przybywającym turystom z Polski i całego świata. INFORMACJA O WYSTAWIE CHARYTON MALARZ Z TĘSKNOTĄ W DUSZY (impreza towarzysząca) Józef Charyton urodził się 8 listopada 1909 roku we wsi Krupice niedaleko Siemiatycz, w rodzinie Emilii z domu Okieńczuk i Stanisława Charytona. Był malarzem samoukiem. Nigdy nie skończył żadnej wyższej szkoły plastycznej ani malarskiej. Przez jeden semestr był tylko wolnym słuchaczem na Wydziale Malarstwa i Rzeźby krakowskiej ASP. W czasie II wojny światowej rodzina Charytonów mieszkała w Wysokiem Litewskiem, a ich dom sąsiadował z gettem. Charyton codziennie obserwował więc życie toczące się w odizolowanym,
codziennie obserwował więc życie toczące się w odizolowanym, skazanym na zagładę świecie, widział tragedię setek ludzi, egzekucje, śmierć znanych i bliskich mu osób. To wówczas postanowił, że jeśli przeżyje, zachowa pamięć o tych wydarzeniach. Właściwy rozwój twórczości Charytona nastąpił pod koniec lat 50. To wówczas rozpoczął prace nad swym największym i najbardziej ekspresyjnym dziełem cyklem głów żydowskich. Poszerzył je o sceny rodzajowe przedstawiające miasteczka wschodniej Polski i ich mieszkańców oraz o sceny poświęcone martyrologii narodu żydowskiego. W swoich pracach przedstawiał kupców, rzemieślników, rabinów, pejsatych młodzieńców i brodatych starców. Niektórych znał osobiście, innych zapamiętał w scenerii rynku, ulicy, podczas pracy. Perfekcyjny warsztat pozwalał mu dość swobodnie poruszać się wśród wielu technik malarskich. Wśród jego dzieł były obrazy historyczne, figuralne, pejzaże, sceny rodzajowe, kompozycje wykonane techniką olejną, rysunki tuszem, sepią, akwarele, linotypie. Był nie tylko malarzem, ale także poetą, wynalazcą, mistykiem. Interesował się powstawaniem religii, okultyzmem, parapsychologią. Swoje stany ducha i wewnętrzne przeżycia przelewał również na papier. Sam o sobie pisał: Stałem się zwykłym nieznanym malarzem, z tęsknotą w duszy, artystą, któremu od czasu do czasu udało się pociągnąć pędzlem. Ostatnie lata życia, przepełnione ciężką chorobą, powodowały, że praca przychodziła z coraz większym wysiłkiem. Zmarł w 1975 r. Pochowany został na siemiatyckim cmentarzu jego nagrobek znajduje się przy cmentarnym murze od strony ulicy Ciechanowieckiej. Na wystawie prezentowanej w babińcach Wielkiej Synagogi w Tykocinie można obejrzeć ponad 100 prac Charytona z kolekcji Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Zdecydowana większość z nich to grafiki o tematyce żydowskiej, przedstawiające pełne ekspresji twarze oraz sceny z getta. Wśród prezentowanych
ekspresji twarze oraz sceny z getta. Wśród prezentowanych obrazów są również pejzaże, ukazujące piękno podlaskich wsi i miasteczek oraz obrazy o tematyce architektonicznej. Pliki do pobrania zaproszenie na 12.12.2015r..pdf (PDF, 186.79 KB)