Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP-III.431.3.16.2013 Protokół z kontroli kompleksowej w Środowiskowym Domu Samopomocy przy al. Grottgera 3, 30-035 Kraków prowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie Renatę Samborską inspektora wojewódzkiego i Magdalenę Hołyst inspektora. Kontrolę przeprowadzono 9 i 10 maja 2013 roku na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013, poz. 182), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586), rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) oraz upoważnienia nr 53/13 znak: WP-III.0030.53.2013 z 29 kwietnia 2013 roku wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej. Ilekroć w dalszej części protokołu jest mowa o: 1) ŚDS należy przez to rozumieć Środowiskowy Dom Samopomocy w Krakowie przy al. Grottgera 3, 2) KTA należy przez to rozumieć Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Krakowie, al. Grottgera 3, 3) ustawie o pomocy należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182), 4) rozporządzeniu należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Przedmiot i zakres kontroli obejmował spełnienie warunków określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Protokół zawiera ustalenia dokonane na podstawie wizji lokalnej, analizy wybranych dokumentów oraz informacji ustnych i pisemnych uzyskanych od p. Elżbiety Hebenstreit, zatrudnionej w ŚDS na stanowisku terapeuty, pełniącej funkcję Pełnomocnika Zarządu KTA. Organizacja domu Środowiskowy Dom Samopomocy przy al. Grottgera 3 jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej - ośrodkiem wsparcia dziennego przeznaczonym dla 15 osób, typu B. Gmina Miasto Kraków, zleciła prowadzenie zadania publicznego polegającego na prowadzeniu Środowiskowego Domu Samopomocy przeznaczonego dla 15 osób z zaburzeniami psychicznymi Krajowemu Towarzystwu Autyzmu Oddział w Krakowie, na podstawie umowy z 18 grudnia 2009 roku zawartej na okres od dnia 1.01.2010 r. do dnia 31.12.2014 r. Dom obejmuje wsparciem mieszkańców Gminy Miasta Kraków. ŚDS posiada Statut oraz Regulamin Organizacyjny, który został zatwierdzony Zarządzeniem Nr 98/2011 Dyrektora MOPS w Krakowie z dnia 23 grudnia 2011 roku. Program działalności Domu oraz plan pracy ŚDS na rok 2012 zostały uzgodnione
z Małopolskim Urzędem Wojewódzkim i zatwierdzone przez organ zlecający. Na dzień trwania kontroli, plan pracy na rok 2013 nie został zatwierdzony przez organ zlecający. W trakcie kontroli dokonano korekt ww. planu i ponownie skierowano do MOPS, celem zatwierdzenia. Placówką kieruje Pani Barbara Przelaskowska, zatrudniona w Środowiskowym Domu Samopomocy na stanowisku kierownika. Pani Barbara Przelaskowska od 1 kwietnia 2013 roku przebywa na urlopie wychowawczym. Z przedstawionych dokumentów wynika, iż w okresie od 1 kwietnia 2013 roku do 30 marca 2016 roku, stanowisko p.o. kierownika powierzono Pani Katarzynie Lisowskiej-Strzępek. Warunki lokalowe Lokal, w którym został usytuowany Środowiskowy Dom Samopomocy jest własnością Gminy Kraków. Pomieszczenia zostały udostępniony na podstawie umowy najmu lokalu z 8 sierpnia 2005 roku. Zgodnie z jej treścią Gmina przekazała odpłatnie użytkowanie pomieszczenia na czas nieokreślony. W udostępnionych pomieszczeniach prowadzona jest działalność KTA oraz funkcjonuje ŚDS i świetlica prowadzona w ramach odrębnej działalności. Budynek, w którym usytuowany jest ŚDS pełni funkcję usługowo - mieszkaniową. Parter budynku przeznaczony jest na usługi handlowe oraz siedzibę ośrodka, natomiast pozostałe kondygnacje zajmują lokale mieszkalne. Wejście do placówki dostępne jest bezpośrednio z zewnątrz. Teren Domu nie jest ogrodzony. Pomieszczenia ŚDS zlokalizowano na parterze oraz w piwnicy. Pomiędzy pomieszczeniami lokalu znajdują się schody, ww. bariera została usunięta przez dostosowanie drewnianego ruchomego podestu, który umożliwia poruszanie się osobom na wózkach inwalidzkich. Do ustalania powierzchni użytkowej ŚDS uwzględniono wyłącznie metraż pomieszczeń znajdujących się na parterze. Przy obliczeniu powierzchni nie brano pod uwagę pomieszczenia zlokalizowanego w piwnicy, do którego prowadzą strome schody. W ww. pomieszczeniu piwnicy zorganizowano salę rehabilitacyjną. Dla potrzeb realizacji zadań w ŚDS przygotowano pomieszczenia wymagane w rozporządzeniu, w tym salę ogólną/jadalnię, pokój indywidualnego poradnictwa, pomieszczenia do działalności wspierającej i aktywizującej, pomieszczenie kuchenne, jadalnię, dwie toalety w tym jedna dla uczestników i jedna dla personelu, w holu znajduje się aneks biurowy oraz biblioteczka. W ŚDS brak jest łazienki wyposażonej w prysznic lub w wannę. Łączna powierzchnia użytkowa ŚDS, zgodnie z danymi w umowie o najem lokalu użytkowego, którą zawarto 8 sierpnia 2005 roku, wynosi 145,04, w tym powierzchnia piwnic wynosi 28,56 m 2. Po wyłączeniu powierzchni lokalu piwnicy, powierzchnia użytkowa wynosi 116,48 m 2. Na jednego uczestnika ŚDS przypada 7,77 m 2 powierzchni. Lokal ŚDS nie spełnia warunku określonego w 18 ust. 2 rozporządzenia, który stanowi, iż powierzchnia użytkowa, przypadająca na jednego uczestnika, powinna wynosić nie mniej niż 8 m². Obiekt, w którym zlokalizowany jest ŚDS nie spełnia ponadto warunków w zakresie zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych. Liczba pomieszczeń sanitarnych nie jest wystarczająca, gdyż zgodnie z obowiązującymi przepisami w ośrodku powinny znajdować się trzy toalety, w tym dwie dla uczestników (oddzielana dla kobiet i oddzielna dla mężczyzn) oraz oddzielna toaleta dla pracowników oraz łazienka dla uczestników wyposażona w wannę lub w prysznic. Obecne trudne warunki lokalowe oraz prowadzona w tym samym lokalu działalność ŚDS, świetlicy i usytuowanie siedziby KTA, negatywnie wpływają na standard warunków, w których odbywają się zajęcia dla uczestników. 2
Kontrolującym przekazano, iż planowana jest przebudowa obiektu polegająca na utworzeniu dodatkowej toalety z części powierzchni holu, w którym obecnie znajduje się aneks biurowy, natomiast prysznic zostanie zamontowany w jednej z toalet. Kontrolującym nie okazano protokołów z kontroli stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego, gdyż takie kontrole nie były przeprowadzane. Świadczenie usług Środowiskowy Dom Samopomocy przy al. Grottgera 3 jest placówką wsparcia dziennego o zasięgu gminnym typu B przeznaczonym dla 15 osób z zaburzeniami psychicznymi, wyłącznie z rozpoznaniem autyzmu. W okresie przeprowadzania kontroli do Domu skierowanych było 15 uczestników w wieku od 10 do 37 roku życia. 15 uczestników posiadało opiekunów prawnych. 8 uczestników ponosiło odpłatność za ŚDS, pozostałe osoby korzystały z usług bezpłatnie. Ośrodek wsparcia działa: - w poniedziałki, wtorki, środy - od 13:00 do 21:00, - w czwartki i piątki - od 8:30 do 21:00, w tym od 9:00 do 14:00 odbywają się zajęcia indywidualne dla 1 lub 2 uczestników - w sobotę od 8:30 do 14:30, - w niedzielę od 14:00 do 15:30 (zajęcia na basenie). Zajęcia z uczestnikami prowadzone są: w poniedziałki, wtorki, środy - od 14:00 do 20: 30 (od 9:00 do 14:00 zajęcia indywidualne dla 1 lub 2 uczestników ŚDS, w czwartki i piątki - od 9:00 do 20:30, w soboty - od 9:00 do 14:00 w niedzielę - od 14:00 do 15:30 (zajęcia na basenie). Analiza dokumentacji prowadzonej w ramach dzienników zajęć wskazuje, iż praca z uczestnikami nie jest prowadzona przez 6 godzin dziennie. Placówka nie posiada miejsc całodobowych. W ŚDS odbywają się zajęcia klubowe, które nie są przeznaczone dla osób wnioskujących o skierowanie do ŚDS, korzystają z nich osoby ze środowiska z rozpoznanym autyzmem. Uczestnicy są przyjmowani do ŚDS wyłącznie w razie niewykorzystania miejsc. Wnioski opiekunów prawnych/stron o uczestnictwo w zajęciach w śds składane są do KTA, a następnie są przekazywane do MOPS w Krakowie. KTA nie przekazywał do MOPS wniosków w przypadku pełnego wykorzystania 15 miejsc, na które jest przekazywana dotacja na bieżącą działalność. W okresie od 2008 roku do dnia kontroli do ośrodka została skierowana jedna osoba Uczestnicy skierowani zostali do ŚDS przy al. Grottgera, zgodnie z 7 ust. 6 i 7 rozporządzenia. W zajęciach uczestniczy 15 osób skierowanych na mocy decyzji wydanej przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie. Kierownik ŚDS wnioskował o przedłużenie decyzji do GOPS, nie podając okresu, na który zostały sporządzone plany wsparcia. Wszystkie decyzje o skierowaniu do ŚDS zostały wydane na czas określony - do 31 grudnia 2014 roku. Przed przyjęciem do ośrodka wsparcia, kierownik jednostki lub wskazany przez niego pracownik udziela informacji o zasadach funkcjonowania Domu oraz przeprowadza rozmowę ze skierowaną osobą lub jej opiekunem oraz sporządza notatkę, zgodnie z 8 ust 2 rozporządzenia. W okresie działalności żaden z uczestników nie osiągnął poziomu samodzielności pozwalającego na opuszczenie Domu. Kierownik ŚDS nie wnioskował do MOPS o zmianę formy wsparcia w stosunku do osób skierowanych do ŚDS. 3
Dla każdego z uczestników opracowano indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, który jest realizowany w porozumieniu z opiekunem prawnym uczestnika. Ww. plan opracowano na podstawie analizy zasobów i deficytów uczestnika z uwzględnieniem realizacji procesu usamodzielniania adekwatnego do indywidualnych możliwości uczestników z autyzmem. W planach określono cele ogólne i szczegółowe oraz sposoby ich realizacji. Plany opracowano na okres jednego roku. Zawierają informację o okresie obowiązywania planu, brak było daty ich sporządzenia. Plany są podpisywane przez opiekuna prawnego, brakowało podpisów członków zespołu, ale wskazano osoby odpowiedzialne za realizację planu. W związku z realizacją planów wsparcia sporządzana jest pomocnicza dokumentacja, którą stanowią karty informacyjne uczestnika, ankieta wstępna, prośba o przyjęcie, opinie psychologa, notatki dotyczące aktywności uczestnika, jego zachowań oraz dokumentacja medyczna. Plany podlegają ewaluacji. Zespół wspierającoaktywizujący w celu dokonania oceny realizacji planów postępowania wspierajacoaktywizujących zbiera się nie rzadziej niż raz w miesiącu. Z przeprowadzonych spotkań sporządzane są protokoły. W razie potrzeby odbywają się spotkania doraźne, mające na celu ustalenie właściwego sposobu postępowania. Usługi świadczone w ŚDS obejmują w szczególności: trening funkcjonowania w codziennym życiu, trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, umiejętności spędzania czasu wolnego oraz poradnictwo psychologiczne, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych, terapię ruchową i niezbędną opiekę. Ww. treningi prowadzone są w ograniczonym zakresie, zgodnie z możliwościami uczestników. Pozostałe treningi w tym umiejętności praktycznych, kształtowania zaradności życiowej oraz działania mające na celu podtrzymywanie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, nauka i instruktaż obsługi korzystania ze sprzętu AGD, naukę samodzielności - prowadzone są zgodnie z możliwościami uczestników. Terapia zajęciowa prowadzona jest w pracowni poligraficznej, stolarskiej, komputerowej, rzemiosła artystycznego, kulinarnej oraz w ramach działań ogólnorozwojowych. Poradnictwo psychologiczne skierowane jest do uczestników i ich rodzin. Świadczona jest pomoc w załatwianiu spraw urzędowych uczestników. Działania Domu są wspierane przez opiekunów, członków rodzin, młodzież. Pracownicy ŚDS utrzymują stały kontakt telefoniczny i osobisty z opiekunami prawnymi, ponadto udzielone jest im wsparcie w sytuacjach trudnych. Opiekunowie i rodziny uczestniczą w zebraniach i spotkaniach okolicznościowych. W kryzysowych sytuacjach rodzinom udzielana jest pomoc terapeutyczna. ŚDS nie realizował usługi polegającej na nie umożliwieniu uczestnikom skierowanym do ŚDS spożywania gorącego posiłku. Przygotowywane posiłki nie spełniały kryterium określonego w rozporządzeniu uczestnicy otrzymywali np. kanapki, zapiekanki z pieczywa. Koszt przygotowywanego posiłku dla uczestnika wynosił średnio od 3,40 zł. Produkty spożywcze wykorzystywane w trakcie treningu kulinarnego zakupywane były ze środków dotacji. Placówka nie pobierała dodatkowych opłat za przygotowanie ww. posiłku. Usługa transportowa świadczona była na podstawie umowy zawartej 30 grudnia 2012 roku pomiędzy Krajowym Towarzystwem Autyzmu Oddział w Krakowie a Firmą Usługowo Handlową Adam Tours na świadczenie usług przewozowych osób niepełnosprawnych w 2013 roku. Z usługi transportowej korzystają wszyscy uczestnicy ŚDS. Uczestnicy zajęć byli przewożeni na zajęcia - wycieczki, wyjazdy do muzeów itp. W razie potrzeby uczestnicy byli odwożeni do miejsca zamieszkania. Średni koszt usługi transportowej to ok. 800 zł. Uczestnicy ŚDS nie korzystają dodatkowo ze specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania. Opiekę psychologiczną w ŚDS sprawuje dwóch psychologów zatrudnionych w wymiarze 1,5 etatu. Opieka psychiatryczna zapewniona jest 4
w ramach świadczeń zdrowotnych NFZ. Udzielana jest pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych. Współpraca Środowiskowy Dom Samopomocy przy al. Grottgera 3 współpracuje m. in. ze szkołami, organizacjami pozarządowymi zajmującymi się problematyką autyzmu, rodzicami osób z autyzmem, NZOZ-em Effatha, ośrodkiem pomocy społecznej, innymi ośrodkami wsparcia z terenu Małopolski. Dokumentacja Dom prowadzi dokumentację zbiorczą i indywidualną uczestników. Dokumentacja indywidualna uczestników została podzielona na dokumenty związane z przyjęciem do ŚDS, ocenę wstępną, indywidualny plan wspierajaco-aktywizujący, okresowe oceny, współpracę z rodziną, placówkami służby zdrowia, karty obserwacji i inne. Ponadto prowadzona jest oddzielna teczka z dokumentacją prowadzonych treningów oraz diagnozy psychologicznej wraz z rejestrem badań psychologicznych. W skład dokumentacji indywidualnej wchodzą: kopia podania o przyjęcie do ŚDS, karta informacyjna uczestnika zawierająca diagnozę funkcjonalną w środowisku, ocena stanu psychicznego i somatycznego, ocena psychologiczna uczestnika i rodziny, wstępna ocena funkcjonowania, kopie decyzji kierującej, kopie orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, indywidualny plan postępowania wspierającoaktywizującego, opinie zespołu/specjalistów, notatki członków zespołu wspierającoaktywizującego, dotyczące uczestnika i inne dokumenty mające zastosowanie przy opracowywaniu indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego. Dokumentacja zbiorcza zawiera ewidencję uczestników, ewidencję obecności uczestników oraz dzienniki dokumentujące pracę zespołu wspierajaco-aktywizującego. Ewidencja obecności uczestników oraz dzienniki nie spełniała wymagań określonych w rozporządzeniu. Uczestnicy nie potwierdzali obecności podpisem w ewidencji, ponieważ nie byli w stanie samodzielnie złożyć podpisu. Pracownicy ośrodka dokonywali adnotacji na listach obecności w sposób ustalony w ŚDS. Jednakże przyjęty sposób postępowania nie był zgodny z treścią 24 ust. 4, zgodnie, z którym uczestnicy potwierdzają swoją obecność podpisem w ewidencji obecności w domu, a w przypadku braku takiej możliwości obecność uczestnika potwierdza podpisem upoważniony pracownik domu. Z uwagi na uchybienia w zakresie prowadzonej w ŚDS dokumentacji indywidualnej i zbiorczej, dokumentacja ŚDS nie spełnia wymagań określonych w 24 rozporządzenia. W aktach osobowych uczestników znajdowały się zgody opiekunów prawnych na zastosowanie przymusy bezpośredniego. Ośrodek wsparcia prowadził w tym zakresie ewidencję, potwierdzającą, iż na terenie ŚDS miały miejsce przypadki stosowania przymusu bezpośredniego. Na terenie ŚDS prowadzony jest monitoring, w tym w zakresie przypadków stosowania przymusu bezpośredniego. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U z 2011 r. Nr 231 poz.1375 j.t.), art. 18. 1. stanowi, iż Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, przy wykonywaniu czynności przewidzianych w niniejszej ustawie, można stosować tylko wtedy, gdy przepis niniejszej ustawy do tego upoważnia albo osoby te: 1) dopuszczają się zamachu przeciwko: a) życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby lub 5
b) bezpieczeństwu powszechnemu, lub 2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, lub 3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej. 2. O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie. W szpitalach psychiatrycznych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje i nadzoruje osobiście jego wykonanie pielęgniarka, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej. 3. W jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie zatrudnia lekarza, informację, o której mowa w ust. 2, pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii. 4. W szpitalu psychiatrycznym lekarz, o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub nakazuje zaprzestanie jego stosowania. 5. Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji osoby, o której mowa w ust. 2, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, lub wobec osoby, o której mowa w ust. 1, której pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyduje i nadzoruje osobiście kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej. 6. Zastosowanie przymusu bezpośredniego wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, polega na przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji, a wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 3 - na przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku. 7. W sytuacji, o której mowa w ust. 5, zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu. Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego. Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego. 8. Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby. 9. W przypadkach określonych w ust. 1 jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, Policja oraz Państwowa Straż Pożarna są obowiązane do udzielania lekarzowi, pielęgniarce lub kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych pomocy na ich żądanie. 10. Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego: 6
1) przez lekarza podmiotu leczniczego, w tym lekarza, który zatwierdził stosowanie środka przymusu bezpośredniego zleconego przez inną osobę - ocenia, w terminie 3 dni, kierownik tego podmiotu, jeżeli jest lekarzem, lub lekarz przez niego upoważniony; 2) przez innego lekarza, pielęgniarkę jednostki organizacyjnej pomocy społecznej lub kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - ocenia, w terminie 3 dni, upoważniony przez marszałka województwa lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii. ( ). W ŚDS nie stosowano ustaleń zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 czerwca 2012 roku w sprawie sposobu stosowania i dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego oraz dokonywania oceny zasadności jego zastosowania (Dz.U z 2012 poz. 740). Ww. rozporządzenie określono sposób: 1) stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi; 2) dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego; 3) dokonywania oceny zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego. Obsada kadrowa W trakcie analizy dokumentacji stwierdzono, iż wszystkie umowy o pracę, umowy zlecenia oraz porozumienia zostały zawarte z KTA Oddział w Krakowie. Nie jest realizowany zapis rozporządzeniu, stanowiący, iż kierownik ośrodka zatrudnia pracowników. W aktach znajdowały się porozumienia, o treści cyt. : ( ) przydzielam Panią do realizacji zadania świadczenie usług w środowiskowym domu samopomocy dofinansowanego przez Gminę Miejską Kraków od ( ) do odwołania w charakterze ( ). przydział obowiązuje od dnia ( ). Osoba zastępująca kierownika ŚDS w okresie od 01. 04.2013 r. do 30.03.2016 r. posiadała aneks do umowy o pracę, zgodnie z jego treścią cyt. ( ) rodzaj umówionej pracy usługi terapeutyczno-opiekuńcze otrzymuje brzmienie P.o. Kierownik środowiskowego domu samopomocy ( ).W wykazie pracowników na stanowisku terapeuty wykazano zatrudnienie w wymiarze 1 etatu, natomiast w trakcie analizy akt stwierdzono, iż na podstawie zawartego porozumienia i zakresu czynności pracownik świadczy pracę w wymiarze 0,5 etatu oraz posiada umowę o pracę na stanowisku dyrektor administracyjny, ww. umowy o pracę brak było w aktach osobowych. Osoba zastępująca kierownika posiadała zakres czynności, z którego wynikało, iż w ramach 1 etatu wykonuje zadania Kierownika Świetlicy i Kierownika ŚDS. Ww. porozumienia i aneks posiadało 7 pracowników KTA, zatrudnionych w łącznym wymiarze czasu pracy 4,5 etatu oraz jedna osoba kierownik ŚDS, który przebywa na urlopie wychowawczym. Wszyscy ww. pracownicy świadczyli pracę w ramach zespołu wspierającoaktywizującego. Wskaźnik zespołu, w ŚDS przeznaczonym dla 15 osób, typ B, obliczony zgodnie z 12 rozporządzenia, powinien wynosić nie mniej niż 3 etaty. W związku z tym, iż zatrudnienie członków zespołu na dzień kontroli wynosiło 3,5 etatu, ŚDS spełnia wymagania dotyczące wskaźnika zatrudnienia określone w 12 ust. 2 rozporządzenia. Pracownicy zespołu posiadają wymagany półroczny staż pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, wymagany na podstawie 11 ust. 1 rozporządzenia. Pracownicy prowadzący zajęcia w zakresie prowadzenia treningów umiejętności społecznych nie posiadają szkolenia określone w 11 ust. 2 rozporządzenia w zakresie umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań, kształtowania nawyków, celowej aktywności i prowadzenia treningu zachowań społecznych. W Domu organizowane są szkolenia dla pracowników w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez nich potrzeb, związanych z funkcjonowaniem domu, zgodnie z 23 rozporządzenia. 7
W zestawieniu wykazano 10 pracowników zatrudnionych w oparciu o umowy zlecenia. W umowach nie określono stawki godzinowej za wykonaną usługę. Kontrolującym nie przedłożono wykazu potwierdzającego wykonanie usługi. Zgodnie z treścią umów cyt.: Zleceniodawca zleca, a Zleceniobiorca zobowiązuje się do świadczenia w jednostkach organizacyjnych Krajowego Towarzystwa Autyzmu Oddział w Krakowie specjalistycznych usług terapeuty dla osób z autyzmem, w wymiarze minimum 10 godzin tygodniowo na potrzeby środowiskowego domu samopomocy prowadzonego przez KTA o/kraków. ŚDS nie spełnia warunku określonego w 10 ust. 1 rozporządzenia stanowiącego, iż Kierownik domu zatrudnia, odpowiednio do potrzeb, osoby posiadające następujące kwalifikacje zawodowe ( ). Wykorzystanie miejsc w ośrodku wsparcia Kontrolującym przedłożono ewidencję obecności uczestników za okres od stycznia do marca 2013 roku. Frekwencja obecności wynosiła odpowiednio: styczeń 84 %, luty 83,3 %, marzec 89,3 %. Średnia frekwencja uczestników w roku 2012 wynosiła 82,5 %. Na przedstawionej kontrolującym liście obecności za miesiąc maj, znajdują się nazwiska osób skierowanych do ośrodka. W dniu kontroli 8 maja 2013 roku w zajęciach uczestniczyło 9 osób. W kolejnym dniu tj. 9 maja 2013 roku w zajęciach uczestniczyło 11 osób. Zgodnie z informacją przekazaną przez osobę udzielającą informacji, uczestnicy bądź ich rodziny informują o nieobecności, uzasadniając przyczyny absencji. Z prowadzonej w ŚDS dokumentacji wynika, iż pracownicy posiadają wiedzę na temat indywidualnych predyspozycji uczestników, ich potrzeb oraz sytuacji rodzinnej. Praca i zajęcia terapeutyczne prowadzone w Domu wskazują na indywidualne podejście w dążeniach do utrzymania aktywności uczestników z autyzmem. Jednakże realizacja pełnego zakresu usług oraz procesu usamodzielnienia nie jest możliwa z uwagi na rodzaj dysfunkcji występujący u uczestników. ŚDS nie spełnia standardów określonych w rozporządzeniu w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Na tym protokół zakończono. Kraków, 4 czerwca 2013 roku Protokół zawiera 9 ponumerowanych stron. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Dyrektorowi/Kierownikowi kontrolowanej 8
jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia Dyrektorowi/Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje Dyrektor/Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 17.06.2013 Data i miejsce podpisania protokołu: 19.06.2013 Kraków Podpis Dyrektora jednostki kontrolowanej: Podpisy inspektorów kontrolujących: Z upoważnienia Inspektor Wojewódzki (-) E Hebenstreit (-) mgr Renata Samborska Krajowa Towarzystwo Oddział w Krakowie ul. Grottgera 3, 30-035 Kraków tel./fax 012/631-30-15 NIP 944-147-22-24 Regon 350527851 Inspektor (-) mgr Magdalena Hołyst 9