Pod okiem specjalistów. QQrydza - katalog odmian

2009 Pod okiem specjalistów QQrydza - katalog odmian

Dlaczego QQrydza KWS? Zaufaj jakości produktów KWS KWS to jakość dla Ciebie QQrydza KWS RzepaQ KWS KWS jako hodowca i producent nasion roślin uprawnych skupia wszystkie swoje wysiłki na tworzeniu produktów najwyższej jakości. Stąd właśnie litery Q w nazwach: QQrydza i RzepaQ. Aby dostarczyć Państwu odmiany kukurydzy i rzepaku o dobrym wyrównaniu genetycznym, wydajne, odporne na choroby i szkodniki, dające się dobrze przerabiać na paszę, ziarno, biogaz i olej nie możemy w procesie hodowli i produkcji nasion pozwolić sobie na żadne ustępstwa. Wysoka jakość jest obowiązkowa. Zawsze i na każdym etapie pracy. Jakość w hodowli roślin Koncepcja nowych odmian musi uwzględnić wymagania, jakie rynek postawi nam za 10-15 lat. Musimy być w stanie określić dziś, co będziemy potrzebować jutro. W pracy hodowlanej musimy także umieć posługiwać się najnowocześniejszymi instrumentami wysoko rozwiniętych technologii. Jakość w produkcji nasion Biologiczna Reprodukcja nasion musi odbywać się w optymalnych warunkach klimatycznych przy zastosowaniu starannie dobranych metod agrotechnicznych umożliwiających roślinom w fazie dojrzewania i zbioru optymalne wykorzystanie właściwości środowiska. Techniczna Techniczne procesy uszalachetniania i obróbki nasion (czyszczenie, kalibraż, aplikacja zapraw) muszą być tak skonstruowane, aby wartość nasion komercyjnych trafiających do Państwa była nienaganna. Jakość pracy doradczo informacyjnej KWS nie ogranicza swej działalności do samej tylko hodowli i produkcji nasion. Niezmiernie ważną częścią naszej pracy jest aktywność doradczo informacyjna. Dobre produkty tworzyć możemy jeśli pozostajemy w bezpośrednim kontakcie z naszymi klientami z Państwem. Dialog między nami podnosi jakość naszej wiedzy, a to ma przełożenie na jakość naszych produktów i usług doradczych. 2 Katalog odmian 2009

KRYTERIA WYBORU ODMIANY QQRYDZY Podstawowym kryterium wyboru odmiany kukurydzy jest wczesność dojrzewania, która ma bezpośredni wpływ na: przy użytkowaniu na ziarno wysokość plonowania i wilgotność ziarna w czasie zbioru przy użytkowaniu na kiszonkę wysokość plonu suchej masy i suchej masy kolb, zawartość suchej masy w kiszonce, udział kolb i zawartość skrobi termin siewu i termin zbioru ODMIANY WCZESNE: ANVIL Z190 K190, PODIUM Z200 K200, TURINI Z220 K230, SILAS Z210 K210, SILVESTRE Z220 K230, AMADEO Z230 K230 (na kiszonkę) najkrótszy okres wegetacji = najniższa suma temperatur efektywnych potrzebna do osiągnięcia dojrzałości fizjologicznej ziarna najwcześniej osiągają dojrzałość fizjologiczną i omłotową niższy potencjał plonowania na ziarno i na kiszonkę od odmian średniowczesnych i średniopóźnych, jednak często wystarczający do wykorzystania możliwości produkcyjnych większości gleb w Polsce W Polsce centralnej i południowej: zasiane wcześnie w ramach terminu agrotechnicznego umożliwiają zbiór do końca września i terminowy zasiew poplonów lub pszenicy ozimej po osiągnięciu dojrzałości fizjologicznej (stadium czarnej plamki) w warunkach ciepłej i suchej jesieni ziarno oddaje wodę do poziomu wilgotności 25% i niższej szczególnie ważne dla obniżenia kosztów suszenia zasiane w opóźnionych terminach zmniejszają ryzyko nieosiągnięcia przez ziarno dojrzałości omłotowej lub optymalnej zawartości suchej masy w kiszonce przed nadejściem jesiennych przymrozków przydatne do produkcji najwcześniej zbieranych kiszonek wysokojakościwych W Polsce północnej: najmniejsze ryzyko uprawy na ziarno ziarno ma szansę osiągnąć dojrzałość omłotową także w latach o chłodniejszym okresie wegetacji umożliwiają produkcję wysokojakościowej kiszonki o zadowalającej zawartości skrobi ODMIANY Z POCZĄTKU GRUPY ŚREDNIOWCZESNEJ SALGADO Z230 K200, AMADEO Z230 K230 (na ziarno) Odmiany te łączą wczesną dojrzałość z bardzo wysokim potencjałem plonowania, porównywalnym z odmianami średniopóźnymi lub innymi średniowczesnymi: AMADEO w 2005 roku był najwyżej plonującą odmianą ziarnową w doświadczeniach rejestrowych, SALGADO uzyskał drugi wynik w plonie ziarna w roku 2006, nieznacznie niższy od najwyżej plonującej odmiany. Oznacza to, że często plon ich jest porównywalny z plonem odmian średniopóźnych, a mogą być zbierane wcześniej lub przy niższej wilgotności ziarna niż odmiany średniopóźne. W Polsce północnej: Doświadczenia COBORU na północy Polski wykazały że odmiany SALGADO i AMADEO uzyskały najwyższe plony ziarna osiągając jednocześnie przez ostatnie trzy lata dojrzałość omłotową. Katalog odmian 2009 3

ODMIANY ŚREDNIOWCZESNE: BELLEVUE Z220 K240, TOURAN K230, ZIDANE Z250 K260, ROMARIO Z250 K240, RONALDINIO Z260 K260 (na kiszonkę), BEATUS Z260 K260 najczęściej uprawiane w Polsce bardzo wysoki potencjał plonowania na ziarno i na kiszonkę, często przewyższający plony odmian średniopóźnych umożliwiają uzyskanie wysokich zawartości suchej masy i skrobi w kiszonce w Polsce centralnej i zadowalających w Polsce północnej w centrum Polski ziarno w sposób pewny osiąga dojrzałość omłotową, na południu często są zbierane przy niskiej wilgotności dojrzewają w sposób pewny w Polsce południowej w Polsce centralnej wymagają wczesnego terminu siewu (w ramach terminu agrotechnicznego) i mają wyższe wymagania względem technologii uprawy w sposób najpewniejszy dojrzewają na glebach lżejszych, szybko się ogrzewających ziarno osiąga dojrzałość fizjologiczną późną jesienią, w czasie gdy rzadko występuje niska wilgotność względna powietrza, co zdecydowanie obniża tempo oddawania wody z ziarna i zmniejsza prawdopodobieństwo uzyskania niskiej wilgotności ziarna ODMIANY ŚREDNIOPÓŹNE: RONALDINIO Z260 K260 (na ziarno), GAVOTT Z270 K250, KURATUS Z270 K260, HAVANE Z270 K290, KLADDUS Z280 K290 odmiany o najwyższym potencjale plonowania i na ziarno i na kiszonkę mają najwyższe wymagania termiczne Różnice w wilgotności ziarna pomiędzy odmianami wczesnymi i średniopóźnymi zbieranymi w tym samym terminie sięgają w niektórych latach 9%. 4 Katalog odmian 2009

Pojawienie się czarnej plamki u nasady ziarna wskazuje na zakończenie gromadzenia skrobi w ziarnie i wyznacza optymalny termin do zbioru na kiszonkę sieczkarniami o konstrukcji zapewniającej uszkodzenie ziarna, co umożliwi jego trawienie. Podstawowe kryteria wyboru odmiany kukurydzy na kiszonkę: Odmiany Wysokojakościowe Wysokoplenne na kiszonkę: Priorytety: Koncentracja energii, Plon energii, zawartość skrobi plon skrobi Zastosowanie: Dawki pokarmowe Ograniczona powierzchnia z wysokim udziałem paszowa, dawki pokarmowe traw, opas bydła z wysokim udziałem kiszonki - w żywieniu bogatym w trawy z kukurydzy - w żywieniu opasów - w żywieniu opartym - w gospodarstwach o niskiej na kiszonce z kukurydzy obsadzie bydła - w gospodarstwach o ograniczonej powierzchni (wysokiej obsadzie bydła) wczesne SALGADO Z 230 K 200 AMADEO Z 230 K 230 AMADEO Z 230 K 230 SILVESTRE Z 220 K 230 SILAS Z 210 K 210 BELLEVUE Z 220 K 240 średniowczesne RONALDINIO Z260 K260 RONALDINIO Z 260 K260 ZIDANE Z 250 K 260 ZIDANE Z 250 K 260 KWS 5133 ECO Z 250 K 250 KWS 5133 ECO Z 250 K 250 ROMARIO Z 250 K 240 ROMARIO Z 250 K 240 TOURAN K 230 GRANEROS Z 260 K 240 TOURAN K 230 BEATUS Z 260 K 260 średniopóźne GAVOTT Z 270 K 250 GAVOTT Z 270 K 250, HAVANE Z 270 K 290 Katalog odmian 2009 5

ANVIL Z 190 / K 190 Wczesny zbiór, bogaty plon bardzo wczesny wysoki potencjał plonowania na ziarno dobra tolerancja na suszę rośliny niskie lub średniowysokie, odporne na wyleganie wyrównane kolby dobrze uziarnione do szczytu duży udział kolb z 16-oma rzędami ziaren na obwodzie ziarno osiąga niskie wilgotności ok. 22-24% niskie koszty jednostkowe produkcji ziarna w plonie wtórnym na kiszonkę Plon ziarna wczesnej odmiany ANVIL był w wielu doświadczeniach porównywalny z plonem odmian średniowczesnych. 6 Katalog odmian 2009

PODIUM Z 200 / K 200 Sięgnij po mistrzostwo wczesna odmiana na ziarno wysokie i stabilne w latach plony ziarna dobra tolerancja na suszę roślina niska, odporna na wyleganie wyrównane kolby, często 16 rzędów ziaren na obwodzie wczesne gromadzenie skrobi w ziarnie pozwala osiągnąć niskie wilgotności ziarna w Polsce centralnej i południowej w plonie wtórnym na kiszonkę wysokoenergetyczną odporny na stresy, dobra zdolność adaptacji do różnych warunków uprawy, w tym również na glebach lekkich Potencjał plonowania wczesnej odmiany PODIUM wyczerpuje możliwości wielu stanowisk, na których jest uprawiana kukurydza na ziarno w Polsce centralnej i północnej, a jednocześnie umożliwia zbiór ziarna o stosunkowo niskiej wilgotności. Katalog odmian 2009 7

SILAS Z 210 / K 210 Ceniony przez rolników i młynarzy na ziarno lub wysokiej jakości, wczesną kiszonkę wczesne dojrzewanie ziarna wysokie i stabilne w latach plony ziarna i suchej masy Ziarno odmiany SILAS zbierane przy niższej wilgotności jest w mniejszym stopniu narażone na uszkodzenia powstające w procesie suszenia, dzięki czemu jest pożądanym surowcem dla przemysłu młynarskiego. 8 Katalog odmian 2009

wielostronne możliwości wykorzystania plonu do uprawy na terenie całej Polski wysoka tolerancja na chłody ziarno bardzo wcześnie osiąga dojrzałość omłotową ziarno zbierane w średniowczesnym terminie osiąga wilgotności ok. 25% i niższe potwierdzona w praktyce wysoka przydatność do produkcji grysu dzięki skomasowaniu skrobi szklistej w ziarnie na kiszonkę w plonie wtórnym, lub na wczesny zbiór stosunkowo dobra tolerancja na suszę Katalog odmian 2009 9

TURINI Z 220 / K 230 Wcześnie dojrzewa wczesne dojrzewanie ziarna tolerancyjny na stresy do ekstensywnej uprawy roślina niska do średniowysokiej, pozostaje zielona w stadium dojrzewania ziarna umożliwia wczesny zbiór lub niską wilgotność ziarna w późniejszym terminie zbioru niskie koszty jednostkowe produkcji ziarna na ziarno na terenie całej Polski na kiszonkę w rejonie Polski północnej małe wymagania glebowe Odmiana TURINI jest przydatna w gospodarstwach stosujących ekstensywną technologię uprawy kukurydzy i korzystających z kosztownych sposobów suszenia ziarna. Kalkulacja porównawcza uprawy dwóch odmian kukurydzy Odmiana wczesna: Odmiana średniowczesna: TURINI ROMARIO Wyszczególnienie J.m. Ilość Wartość [zł] Ilość Wartość [zł] Plon ziarna wilgotnego* t/ha 11,5 12,3 Wilgotność w czasie zbioru* % 27,0 30,0 Plon ziarna przy 14% wilg t/ha 9,8 7 056 10,0 7 200 Koszt suszenia tx% 150 1 501 197 1 966 Koszt produkcji 1 dt ziarna zł/t 361 400 Dochód bezpośredni na 1 ha 3 514 3 201 cena suszenia = 10 PLN/tx%, cena ziarna = 720 PLN/t (dane z lipca 2008) * Plonowanie i wilgotność w czasie zbioru: doświadczenia łanowe KWS; średnia z 10-ciu miejscowości. Odmiana wczesna pomimo niższego plonowania będzie bardziej dochodowa przy wysokich kosztach suszenia. 10 Katalog odmian 2009

SILVESTRE Z 220 / K 230 Szampański nastrój już od jesieni typowo kiszonkowa odmiana z grupy wczesnej najwyższy plon ogólny suchej masy w grupie wczesnej dobra tolerancja na suszę od trzech lat zajmuje pierwsze miejsce w grupie wczesnej w plonie ogólnym suchej masy w badaniach rejestrowych COBORU najwyższy plon suchej masy w doświadczeniach rejestrowych w i porejestrowych w latach 2005, 2006 i 2007 ziarno wcześnie osiąga dojrzałość fizjologiczną roślina wysoka lub średniowysoka, bogato ulistniona w Polsce centralnej ziarno osiąga dojrzałość fizjologiczną już we wczesnym terminie zbioru, co zapewnia zawartość suchej masy na poziomie 32-33% w Polsce północnej umożliwia zbiór na kiszonkę w optymalnej fazie dojrzałości przed nadejściem jesiennych przymrozków wcześnie zwalnia pole przed zasiewami ozimin dobra tolerancja na suszę umożliwia uprawę także na glebach lekkich Katalog odmian 2009 11

SALGADO Z 230 / K 200 Wiele wytrzyma bardzo tolerancyjna na stresy odmiana ziarnowa z pogranicza grupy wczesnej i średniowczesnej niezrównane połączenie wczesności dojrzewania z wiernością plonowania najwyższe plony ziarna w swojej klasie wczesności wysokie i stabilne w latach plony ziarna o stosunkowo niskiej wilgotności przy zbiorze jedna z najwyżej plonujących średniowczesnych odmian ziarnowych w ostatnich 3 latach badań COBORU w latach 2003, 2006 i 2008 udowodnił wysoką tolerancję na suszę w suchym roku 2006, badany w grupie wczesnej w doświadczeniach PDO osiągnął plon zbliżony do najlepszej odmiany średniopóźnej wczesność i tolerancja na chłody predysponują go do uprawy także w chłodnych rejonach 12 Katalog odmian 2009

jedne z najwyższych plonów ziarna w latach 2006/07 w doświadczeniach na północy Polski kolby dobrze uziarnione u szczytu często z szesnastoma rzędami ziaren na obwodzie ziarno wcześnie osiąga dojrzałość omłotową i obniża wilgotność do poziomu 25-26% na kiszonkę o wysokiej zawartości skrobi, jako uzupełnienie sianokiszonki z traw w żywieniu wysokowydajnego bydła stosunkowo niewielka reakcja w plonowaniu na obsadę roślin w przedziale 75-85 tys/ha tolerancja na chłody w połączeniu z tolerancją na suszę predysponują go do uprawy na wszystkich rodzajach gleb i we wszystkich rejonach uprawy kukurydzy na ziarno Katalog odmian 2009 13

AMADEO Z 230 / K 230 Wczesny multitalent wcześnie dojrzewająca i wysokoplenna odmiana bardzo wysoki plon ziarna wybitna tolerancja na chłody najwyższy plon ziarna w PDO na północy Polski w latach 2006 i 2007 1 najwyższy plon ziarna w doświadczeniach rejestrowych COBORU 2005 wśród wszystkich badanych odmian 1 szybkie oddawanie wody z ziarna średniowysoka i bogato ulistniona roślina, zielona w czasie dojrzewania ziarna na wysokojakościową kiszonkę najwyższy plon kolb w grupie wczesnej w doświadczeniach rejestrowych 2005 i 2006 oraz PDO 2007 1 wysoki udział kolb 1 i wybitnie wysokie zawartości skrobi w kiszonce 2 niski udział trudno strawnych frakcji włókna poprawia strawność całej dawki bardzo elastyczna względem terminu zbioru wcześnie osiąga optymalną zawartość suchej masy mocno wydłużona optymalna faza zbioru przez spowolniony proces drewnienia łodygi i liści do intensywnej uprawy kukurydzy, na gleby żyzne dobrze magazynujące wodę 1 Źródło: COBORU. 2 Źródło: AGRAR-TEST 2007. Analizy wykonane w Pracowni Chemicznej Katedry Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej UP w Poznaniu. 14 Katalog odmian 2009

AMADEO dzięki wysokim możliwościom plonotwórczym i wybitnej tolerancji na chłody bardzo dobrze wykorzystuje potencjał plonotwórczy gleb zimnych, ciężkich i nadmiernie wilgotnych. Katalog odmian 2009 15

ceniona za wysokie i stabilne w latach plony ogólnej suchej masy i kolb oraz koncentrację energii wybitnie szybki rozwój początkowy i tolerancja na chłody roślina wysoka lub bardzo wysoka bogato ulistniona kolby wyrównane, dobrze wypełnione ziarnem do szczytu na glebach żyznych zwyżkę plonowania uzyskuje przez zwyżkę obsady roślin BELLEVUE Z 220 / K 240 Zielone światło dla QQrydzy łączy wysokie parametry jakościowe kiszonki z wiernością plonowania zdrowa, długo zielona roślina bardzo wytrzymała na niekorzystne warunki klimatyczne i glebowe Koncentracja energii NEL MJ/kg sm woj. woj. woj. woj. kujawskowielkopolskie opolskie dolnośląskie pomorskie zbiór 2006 zbiór 2006 zbiór 2007 zbiór 2007 Średnia z wszystkich badanych odmian 6,93 6,46 6,47 6,19 Koncentracja energii w BELLEVUE 7,11 6,68 6,63 6,53 Koncentracja energii w BELLEVUE rel. do średniej 103% 103% 102% 105% Liczba badanych odmian 10 11 6 18 Żródło: na podstawie analiz wykonanych w UP w Poznaniu, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej. Dzięki wysokiej tolerancji na suszę i chłody, BELLEVUE umożliwia produkcję dobrej jakości kiszonki na glebach lekkich, w regionach o klimacie stosunkowo chłodnym dla kukurydzy. 16 Katalog odmian 2009

TOURAN K 230 Kiszonka na wysokim poziomie średniowczesna odmiana kiszonkowa do uprawy na terenie całej Polski obfite plony suchej masy poprzez wysoki plon kolb wysoki udział kolb w strukturze roślin najwyższy plon kolb i jeden z najwyższych plonów ogólnych suchej masy w doświadczeniach rejestrowych i rozpoznawczych COBORU w 2007 roku 1 najwyższy udział kolb wśród odmian średniowczesnych w doświadczeniach rejestrowych COBORU 2007 roślina średnia lub wysoka o zwartym pokroju kolba dojrzewa równolegle z łodygą i liśćmi tolerancyjna na chłody wiosenne, szybki rozwój początkowy duże zdolności adaptacyjne w różnych warunkach glebowo-klimatycznych dobra przydatność do produkcji biogazu Żródło: COBORU. Katalog odmian 2009 17

ZIDANE Z 250 / K 260 Nowy mistrz ligi ziarnowej wybitnie wysoki plon ziarna wysokie plony i bardzo dobra jakość kiszonki rośliny bardzo wyrównane morfologicznie średniowczesne dojrzewanie ziarna zbierane ziarno jest grube, skrajnie wysoka MTZ łatwo się wymłaca a uzyskiwane ziarno ma wysoką wartość rynkową kształt i wielkość ziarna wskazują na dobrą przydatność do produkcji grysu w użytkowaniu na kiszonkę przynosi obfi ty plon ogólny suchej masy, w której kolby często stanowią ponad 55% bardzo wysoka zawartość skrobi ZIDANE był najwyżej plonującą odmianą średniowczesną w serii doświadczeń rozpoznawczych na ziarno COBORU i PZPK w 2007 roku. 18 Katalog odmian 2009

dobra strawność łodygi i liści przez niski udział trudno strawnych frakcji włókna wysoka koncentracja energii w kiszonce mocno obniżona podatność do wypuszczania bocznych odrostów roślina średniowysoka, długo zielona w czasie dojrzewania ziarna dobre wyrównanie morfologiczne roślin procentuje równym rozwojem roślin i wyrównanym wzrostem kolb stosunkowo dobrze toleruje okresowe susze dzięki wysokiemu potencjałowi plonowania dobrze wykorzystuje potencjał gleb żyznych dobrze magazynujących wodę Katalog odmian 2009 19

KWS 5133 ECO Z 250 / K 250 Ekologiczno - ekonomiczny odmiana z początku grupy średniopóźnej uniwersalna pod względem warunków uprawy i sposobu użytkowania wybitnie wysokie i stabilne w latach plonowanie na ziarno i na kiszonkę w oficjalnych badaniach w Polsce na ziarno i na kiszonkę rzadko spotykany zbiór cech decydujących o sukcesie w uprawie kukurydzy najwyżej plonująca średniopóźna odmiana ziarnowa w doświadczeniach rejestrowych i rozpoznawczych w 2007 roku najwyższe noty w plonie ziarna w wynikach niemieckich kiszonka wyróżnia się wysoką strawnością włókna i wysoką zawartością skrobi duże tempo wzrostu, konkurencyjna wobec chwastów bardzo odporna na wyleganie 20 Katalog odmian 2009

wytrzymuje okresowe niedobory azotu dobre oddawanie wody z ziarna najwyższe parametry jakościowe kiszonki: wysoka zawartość skrobi oraz niska zawartość trudno strawnych frakcji włókna na stanowiska problematyczne wyróżnia się plonowaniem zarówno w latach korzystnych, jak i trudnych dla uprawy kukurydzy Odmiana KWS 5133 ECO została wyselekcjonowana w warunkach uprawy ekologicznej i cechuje się ponadprzeciętną efektywnością wykorzystania azotu. Katalog odmian 2009 21

RONALDINIO Z 260 / K 260 Określa nowy wymiar wysoce uniwersalna odmiana ogólnoużytkowa elastyczna pod względem warunków uprawy i sposobu wykorzystania bardzo wysokie i stabilne w latach plony ziarna i suchej masy wytrzymała i tolerancyjna na stresy dobra tolerancja na suszę zarejestrowana w 2008 roku na ziarno i na kiszonkę najwyższy plon ziarna w doświadczeniach rejestrowych COBORU 2006 1 jedna z najwyżej i najstabilniej plonujących odmian w zmiennych pogodowo trzech ostatnich latach odmiana standardowa w doświadczeniach COBORU na ziarno ziarno szybko oddaje wodę do poziomu wilgotności 30% optymalne połączenie parametrów ilościowych i jakościowych w użytkowaniu na kiszonkę 1 Źródło: COBORU 2006 22 Katalog odmian 2009

bardzo wysokie plony suchej masy w grupie średniowczesnej w doświadczeniach rejestrowych COBORU bardzo wysoki i stabilny w latach plon skrobi 1 zdrowe dojrzewanie łodygi i liści wyrównane kolby dobrze uziarnione do szczytu korzystny skład ściany komórkowej zapewnia dobrą strawność kiszonki przydatna w gospodarstwach o niskim udziale użytków zielonych gdzie kiszonka z kukurydzy jest podstawową paszą objętościową roślina: średniowysoka lub wysoka, żywozielona silny efekt stay green bardzo dobra tolerancja na suszę nieduże wymagania glebowe 1 Źródło: AGRAR-TEST 2007. Analizy wykonano w Pracowni Chemicznej Katedry Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej UP w Poznaniu. Katalog odmian 2009 23

IKOS Z 250 / K 260 Sposób na suszę odmiana średniopóźna, typowo ziarnowa bardzo wierna w plonowaniu potwierdzona przez wiele lat wysoka tolerancja na suszę ziarno doskonale się wymłaca wierne plonowanie na ziarno potwierdzane w praktyce przez 6 lat wybitnie dobra omłacalność decyduje o niskim udziale ziarna uszkodzonego potwierdzona badaniami i w praktyce najwyższa technologiczna przydatność do przerobu młynarskiego wydajny w produkcji alkoholu: wysoka wydajność jednostkowa potwierdzona doświadczeniami laboratoryjnymi i produkcyjnymi w gorzelniach niewysoka roślina o pokroju heliotropowym kolby typu fix, z bardzo cienką osadką, dobrze uziarnione do szczytu jedna z najbardziej tolerancyjnych na suszę odmian uprawianych w Polsce elastyczny względem obsady roślin, jedynie na bardzo żyznych stanowiskach przynosi zwyżkę plonowania przy obsadzie powyżej 80 tys. roślin/ha wysoce uniwersalny pod względem warunków uprawy dobrze udaje się także na utrzymanych w wysokiej kulturze glebach lekkich Odmiana IKOS wyróżnia się plonowaniem w latach suchych oraz w uprawie na glebach lekkich. 24 Katalog odmian 2009

najwyższy plon ogólny suchej masy i energii wśród wszystkich badanych odmian kiszonkowych w PDO w suchym 2006 roku optymalna zawartość skrobi w połączeniu z wysoką strawnością materii organicznej w tym z podwyższoną strawnością włókna dobrze znosi czasowe braki wody, co warunkuje uprawę na glebach lekkich bardzo elastyczna względem warunków uprawy GRANEROS Z 260 / K 240 Uniwersalny w każdym klimacie odmiana średniowczesna, typowo kiszonkowa wysokie i stabilne na przestrzeni lat plony suchej masy i kolb optymalnie łączy wysokie plonowanie z jakością kiszonki Odmiana GRANEROS ze względu na stosunkowo wolne oddawanie wody z ziarna i równoczesne dojrzewanie reszty rośliny jest także przydatna do zbioru sieczkarniami nie posiadającymi opcji zgniatania ziarna. Katalog odmian 2009 25

ROMARIO Z 250 / K 240 Na bioetanol średniowczesna, wysokoplenna do intensywnej uprawy na ziarno lub na kiszonkę wysoka jednostkowa wydajność w produkcji spirytusu z ziarna bardzo wysoki plon kolb i ich duży udział w plonie ogólnym suchej masy duże kolby o walcowatym kształcie zharmonizowane dojrzewanie kolb i reszty rośliny dla gospodarstw, które tanio suszą ziarno lub je konserwują przez zakiszanie przeciętne wymagania glebowe, zalecana niska obsada roślin Miejscowość - rok zbioru ziarna Wydajność spirytusu z ziarna odmiany ROMARIO 1 Gorzelnia Ruskie Piaski 2007 104% SPG IBPRS w Bydgoszczy zbiór Pleszew 2006 2 103% Gorzelnia Ruskie Piaski 2006 103% Gorzelnia Wabcz 2005 102% Gorzelnia Ruskie Piaski 2005 106% 1 relatywnie do średniej wydajności z wszystkich badanych odmian w danej miejscowości 2 SPG IBPRS Samodzielna Pracownia Gorzelnicza Instytutu Badań Przemysłu Rolno-Spożywczego 26 Katalog odmian 2009

BEATUS Z 260 / K 260 Mierzy wysoko wysokoplenna, typowo kiszonkowa odmiana od trzech lat najwyżej plonująca średniowczesna odmiana kiszonkowa łączy wybitnie wysokie plony suchej masy z ponadprzeciętną jakością kiszonki numer jeden w plonie ogólnym suchej masy i suchej masy kolb wśród wszystkich badanych odmian kiszonkowych w badaniach rejestrowych w roku 2005 oraz PDO 2007 COBORU bardzo wysoka, bujnie ulistniona roślina o szerokim pokroju wyróżnia się wysoką zawartością łatwo strawnych frakcji włókna w połączeniu z ponadprzeciętną zawartością skrobi przydatna w żywieniu opartym na kiszonce z kukurydzy na gleby żyzne utrzymane w wysokiej kulturze Uprawa odmiany BEATUS jest szybkim sposobem na likwidację deficytu pasz objętościowych w gospodarstwach o ograniczonej powierzchni paszowej i licznym pogłowiu bydła. Katalog odmian 2009 27

GAVOTT Z 270 / K 250 Podnosimy poprzeczkę wieloletni standard na kiszonkę wysokie stabilne plonowanie tolerancyjny na suszę wieloletni standard średniopóźny na kiszonkę w doświadczeniach COBORU wyróżnia się na tle nowych odmian wysokim plonem suchej masy kolb i ich wysokim udziałem w plonie ogólnym suchej masy wysoki plon ziarna w połączeniu z wysoką zawartością skrobi fermentacyjnej pozwalają osiągnąć najwyższe wydajności w produkcji spirytusu z hektara ziarno stosunkowo wcześnie osiąga dojrzałość fizjologiczną i szybko oddaje wodę do poziomu 30% wysoka, długo zielona roślina o szerokim pokroju, bardzo odporna na wyleganie nie ma dużych wymagań glebowych, stosunkowo dobrze toleruje okresowe susze 28 Katalog odmian 2009

KURATUS ca Z 270 / K 260 Lek na omacnicę wysokie i stabilne plonowanie bardzo dobra odporność na wyleganie bardzo wysoka tolerancja na fusarium odmiana średniopóźna, wydajna, do stosowania w rejonach występowania omacnicy prosowianki odporna na omacnicę prosowiankę dzięki technologii YieldGard* zapewnia zbiór wysokiego plonu w rejonach występowania omacnicy wyższa jakość ziarna lub kiszonki dzięki mniejszej zawartości mikotoksyn Informację o uprawie odmian genetycznie modyfi kowanych znajdą Państwo w broszurze KWS YieldGard. * YieldGard - zarejestrowana nazwa fi rmy MONSANTO Katalog odmian 2009 29

HAVANE Z 270 / K 290 Lubi ciepłe klimaty średniopóźna, o wybitnie wysokim potencjale plonowania na ziarno do uprawy na ziarno lub na kiszonkę w ciepłych regionach Polski południowej z przeznaczeniem na późny zbiór roślina wysoka lub średniowysoka, dojrzewa równolegle z ziarnem wysoka odporność na fusarium i na wyleganie ziarno szybko oddaje wodę po osiągnięciu dojrzałości fizjologicznej i dobrze się wymłaca bardzo wysokie plony suchej masy w użytkowaniu na kiszonkę na pola żyzne, szybko ogrzewające się wiosną zaleca się stosowanie obsady roślin poniżej 80 tys./ha 30 Katalog odmian 2009

KLADDUS Z 280 / K 290 Krok w stronę słońca średniopóźna wysoki potencjał plonowania wysokie wymagania termiczne odmiana średniopóźna, przeznaczona na ziarno lub na kiszonkę na późny zbiór bardzo wysoki potencjał plonowania na ziarno w połączeniu z dobrą odpornością na wyleganie wykorzystuje potencjał produkcyjny ziarna i kiszonki w najkorzystniejszych temperaturowo rejonach Polski duże wymagania cieplne w okresie wegetacji przeznaczona do uprawy w najcieplejszych regionach Polski: niziny Śląskiej i Małopolski roślina wysoka o szerokim pokroju dotychczasowe doświadczenia wskazują na dobrą tolerancję na suszę na pola szybko ogrzewające się wiosną Katalog odmian 2009 31

ZAWARTOŚĆ SKROBI Skrobia kukurydzy, obok pozytywnego wpływu na koncentrację energii i strawność kiszonki, wyróżnia się w porównaniu do skrobi zbóż szczególnymi zaletami w przebiegu procesu trawienia i zaopatrzeniu przeżuwaczy w energię. Szczególne znaczenie skrobi kukurydzy w żywieniu przeżuwaczy Ze względu na swą szczególną strukturę i wielkość ziaren, skrobia kukurydzy trawiona jest w żwaczu w stosunkowo niedużej części, 60-90%. Im wyższy udział skrobi nie trawionej w żwaczu, tzw. skrobi by pass (10-20% w kiszonce z kukurydzy, 15-20% w kiszonym na mokro ziarnie kukurydzy, 50-60% w suszonym ziarnie), tym wyższy staje się udział skrobi trawionej w jelicie cienkim (skrobia trawiona jelitowo) z wyższym wydatkiem energetycznym aniżeli podczas trawienia w żwaczu. Im wyższe stadium dojrzałości ziarna tym wyższy udział skrobi by pass. W każdym przypadku dojrzałe ziarno kukurydzy wymaga uszkodzenia okrywy nasiennej w czasie zbioru. DOJRZEWANIE ŁODYGI I LIŚCI U odmian stay green, w stadium dojrzałości fizjologicznej ziarna łodyga i liście pozostają zielone, a zawartość suchej masy nie przekracza w nich 24%, co umożliwia dobre pocięcie i ugniecenie sieczki przy napełnianiu silosu lub pryzmy. Wolniejsze dojrzewanie łodygi i liści w stosunku do ziarna spowalnia w nich proces drewnienia (lignifikacji) pozwalając osiągnąć wysokie zawartości skrobi w kiszonce przy stosunkowo wysokiej strawności łodygi i liści. Odmiany stay green uzyskują wysoką zawartość suchej masy w kiszonce dzięki wysokiemu udziałowi dalece dojrzałej kolby stanowi on ponad 50% plonu ogólnego suchej masy. Odmiany stay green są często mylone z odmianami później dojrzewającymi, u których łodyga i liście są także długo zielone, podczas gdy ziarno pozostaje w stadium dojrzałości mlecznej i bardzo często nie zdąży osiągnąć dojrzałości fizjologicznej przed Odmiana stay green - ziarno dojrzewa przy zielonej łodydze i liściach. Równoległe dojrzewanie łodygi, liści i ziarna. nadejściem przymrozków. jesiennych 32 Katalog odmian 2009

TEMPO DOJRZEWANIA ZIARNA Tempo dojrzewania ziarna w połączeniu z wczesnością dojrzewania, warunkami termicznymi i terminem zbioru wpływa na wilgotność wymłacanego ziarna. Wilgotność ziarna decyduje o wysokości kosztów suszenia i wpływa na jakość rynkową wyprodukowanego ziarna. Ziarno zbierane przy niższej wilgotności po wysuszeniu ma lepszą jakość aniżeli ziarno zbierane przy wyższej wilgotności, przez co jest lepszym surowcem dla przemysłu młynarskiego i paszowego. Wilgotność ziarna nie ma istotnego znaczenia w przypadku zakiszania ziarna mokrego. Szybkie tempo dojrzewania ziarna umożliwia osiągnięcie niskich wilgotności w późniejszych terminach omłotu. Wczesne dojrzewanie i szybkie oddawanie wody z ziarna - odmiany: ANVIL Z190 K190, PODIUM Z200 K200, SILAS Z210 K210, TURINI Z220 K230; średniowczesne dojrzewanie i szybkie oddawanie wody z ziarna: SALGADO Z230 K200, AMADEO Z230 K230; średniowczesne dojrzewanie i wolne oddawanie wody z ziarna: ZIDANE 250 260, GRANEROS Z260 K240, ROMARIO Z250 K240; średniopóźne dojrzewanie i szybkie oddawanie wody z ziarna: KWS 5133 ECO Z250 K250; średniopóźne dojrzewanie i wolne oddawanie wody z ziarna: RONALDINIO Z260 K260, GAVOTT Z270 K250, KURATUS Z270 K260; późne dojrzewanie i szybkie oddawanie wody z ziarna: HAVANE Z270 K290. ODMIANA WPISANA DO KRAJOWE- GO REJESTRU ODMIAN ROK REJE- STRACJI Oznacza, że odmiana przeszła cykl co najmniej trzyletnich ścisłych doświadczeń rejestrowych, prowadzonych w kilkunastu stacjach doświadczalnych rozmieszczonych na terenie całej Polski. O odmianach kukurydzy wpisanych do Krajowego rejestru wiadomo, że zostały sprawdzone pod względem przydatności do uprawy w warunkach glebowoklimatycznych Polski, co ogranicza ryzyko uprawy i jest podstawą uzyskiwania wysokich i stabilnych w latach plonów. Odmiany nie wpisane do Krajowego rejestru, sprzedawane na podstawie wpisu do Katalogu Wspólnotowego (CCA) mogą zostać przebadane w doświadczeniach rozpoznawczych a następnie najlepsze z nich w Porejestrowch Doświadczeniach Odmianowych (PDO) jak np. odmiana SILAS. W krajach o wysokorozwiniętym rolnictwie wyniki oficjalnych doświadczeń są najważniejszym kryterium wyboru nowej odmiany. Szacuje się że długość życia odmiany kukurydzy przy obecnym postępie genetycznym trwa trzy lata. Po tym czasie zwykle zostaje wyhodowana jej następczyni o podwyższonej wartości gospodarczej. W Polsce prowadzone są trzy serie oficjalnych doświadczeń: rejestrowe, porejestrowe, rozpoznawcze. TOLERANCJA NA SUSZĘ: zdolność odmian do przetrwania okresowych niedoborów wody jest ważna dla zmniejszenia ryzyka uprawy kukurydzy na glebach lekkich, które stanowią znaczną część gruntów ornych w Polsce, a także przyczynia się do powodzenia uprawy kukurydzy w rejonach często nawiedzanych przez susze. Na ziarno: zwykle odmiany tolerancyjne na suszę cechują się niską rośliną oraz kolbą typu fix nieznacznie reagującą redukcją ziaren u szczytu w niekorzystnych warunkach. Na kiszonkę: odmiany tolerancyjne na suszę dzięki mniejszej redukcji kolb zapewniają lepszą jakość kiszonki poprzez wyższą zawartość skrobi oraz są mniej podatne na głownię guzowatą. Wyróżniają się bardzo silnym efektem stay green (żywo zielone liście i łodyga w czasie dojrzewania ziarna), co zabezpiecza przed przedwczesnym podsychaniem spowodowanym brakiem wody. Kukurydza dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu potrafi wykorzystać wodę zmagazynowaną w podglebiu. Na glebach o bardzo przepuszczalnym podglebiu powodzenie w uprawie kukurydzy jest uzależnione od rozkładu opadów, stąd uprawa jakiejkolwiek rośliny na tych stanowiskach może być zawodna w latach o skrajnie niekorzystnym rozkładzie opadów. Odmiany tolerancyjne na suszę to: PODIUM Z200 K200, SALGADO Z230 K200, TURINI Z220 K230, SILVESTRE Z220 K230, BELLEVUE Z220 K240, IKOS Z250 K260, KWS 5133 ECO Z250 K250, RONALDINIO Z260 K260, GRANEROS Z260 K240, GAVOTT Z270 K250. Katalog odmian 2009 33

Zalecana obsada (roślin/m 2 ) w zależności od odmiany i stanowiska Odmiany Słabe Dostatecznie Dobre zaopatrzenie zaopatrzone zaopatrzenie w wodę w wodę w wodę Charakterystyka stanowiska często występują klasa gleby klasa gleby I-II straty spowodowane IVa-IIIa lub wysoki poziom suszą wód gruntowych GAVOTT, ROMARIO HAVANE, KURATUS, 6,5-7,0 7,5-8,0 8,5-9,0 KLADDUS AMADEO, ANVIL, BEATUS, GRANEROS, IKOS, KWS 5133 ECO, SALGADO, SILVESTRE, TOURAN, ZIDANE, PODIUM 7,0-7,5 8,0-8,5 9,0-10,0 SILAS, RONALDINIO BELLEVUE, TURINI 7,5-8,0 8,5-9,0 9,0-10,0 Zapotrzebowanie na materiał siewny przy 95% polowej zdolności wschodów Obsada Ilość wysiewu Odległości między Ilość jednostek Ilość nasion roślin / m 2 nasion / m 2 nasionami w rzędzie siewnych / 5 mb rzędu 50 tys nasion / ha 6,5 6,8 19,5 1,37 26 7 7,4 18,1 1,47 28 7,5 7,9 16,9 1,58 30 8 8,4 15,8 1,68 32 8,5 8,9 14,9 1,79 34 9 9,5 14,1 1,89 36 9,5 10,0 13,3 2,00 38 10 10,5 12,7 2,11 39 Katalog odmian 2009 35

Ziarno Kiszonka Cechy agrotechniczne Odmiana Dojrzałość Rok Typ Typ Potencjalny Tempo Omła- Przykła- Potencjalny Koncen- Dojrzewanie Odporność Tolerancja Wzrost Rozwój Tolerancja na ziarno rejestracji Przeznaczenie ziarna mieszańca plon dojrzewania cal- dowa plon tracja łodygi na na roślin początkowy na /kiszonkę ziarna ziarna ność MTZ suchej energii i liści wyleganie fusarium suszę Kiszonka Ziarno Alkohol Grys Biogaz zbioru masy ANVIL 190/190 2008 xx xxxx flint SC 5 6 6 3 3 4 3 4 4 2-3 3 ++ PODIUM 200/200 2009* xx xxxx flint TC 5 6 6 3-4 3-4 6 4 5 4 2-3 3 +++ SILAS 210/210 EU xxx xxxx xx xxxx flint TC 5 6 6 3 4 6 3 4 4 2-3 3 ++ TURINI 220/230 2002 xxx xxxx xx flin/dent SC 4 6 5 4 3 5 4 5 5 1-3 2 ++++ SALGADO 230/200 2007 xxx xxxx xx flint/dent SC 6 5 6 2 4 6 2 5 4 2-3 2 +++ SILVESTRE 220/230 2007 xxxx xx xxx flint/dent TC 5 4 4 3 6 4 3 4 4 4-5 3 +++ BELLEVUE 220/240 2004 xxxx xx flint/dent SC 5 4 4 3 5 5 5 4 4 4-5 3 ++++ AMADEO 230/230 2007 xxxx xxxx xxxx flint/dent SC 6 5 6 4 5 6 4 6 6 3-4 2 ++ ZIDANE 250/260 2009* xxx xxxx xx flint SC 6 4 6 6 5 6 5 6 6 3-5 2 ++ IKOS 250/260 2003 x xxxx xxxx xxxx flint SC 5 5 6 4 -- -- 5 6 6 1-2 2 ++++ KWS 5133 ECO 250/250 2009* xxxx xxxx xx x flint TC 6 6 5 4 6 5 3 6 5 4-6 3 ++++ ROMARIO 250/240 2003 xxxx xxx xxxx flint/dent SC 6 4 4 4 6 5 3 5 5 3-4 2 ++ GRANEROS 260/240 2006 xxxx xx x x dent/flint TC 5 4 4 5 6 5 3 5 4 3-4 2 +++ TOURAN /230 2009* xxxx x xxxx flint/dent TC 4 4 3 4 6 5 3 5 4 4-6 2 ++ RONALDINIO 260/260 2008 xxxx xxxx x xx xx flint/dent TC 6 4 5 4 6 5 5 6 5 4-6 2 ++++ GAVOTT 270/250 2003 xxxx xxx xxxx xxx flint SC 6 4 5 5 6 5 4 6 6 4-5 1 ++ BEATUS 260/260 2007 xxxx xx xxxx xxxx flint/dent TC 4 5 5 4 6! 4 4 5 4 5-6 2 + HAVANE 270/290 2002 xx xxxx xx dent SC 6 5 6 4 6 4 3 6 6 4-5 1 ++ KLADDUS 280/290 EU xxx xxxx dent SC 6 5 5 4 5 4 3 6 6 4-5 1 + EU - odmiana sprzedawana w Polsce na podstawie wpisu do Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA) * - przewidywany rok rejestracji w Polsce Przeznaczenie xxxx - bardzo zalecane xxx - zalecane xx - możliwe x - możliwe w małym zakresie SC - odmiana mieszańcowa dwuliniowa TC - odmiana mieszańcowa trójliniowa Tempo dojrzewania ziarna. Rozwój początkowy. 1 - przeciętnie 2 - szybko 3 - bardzo szybko Dojrzewanie łodygi i liści efekt stay green 5 - bardzo długo zielona reszta rośliny 4 - długo zielona reszta rośliny 3 - równomierne dojrzewanie ziarna i reszty rośliny 2 - szybsze zamieranie reszty rośliny Potencjalny plon ziarna. Omłacalność. Masa tysiąca ziaren (MTZ). Plon suchej masy. Koncentracja energii. Dojrzewanie reszty rośliny. Odporność na wyleganie. Tolerancja na zgorzel podstawy łodygi. Wzrost roślin. 2 - niski 3 - niski do średniego 4 - średni do wysokiego 5 - wysoki 6 - bardzo wysoki Tolerancja na suszę ++++ - najwyższa +++ - wysoka ++ - zadowalająca + - niska 34 Katalog odmian 2009 Katalog odmian 2009 35 Katalog odmian 2009 36

1 - Andrzej Kubat tel. 0606 222 314 e-mail: a.kubat@kws.com 2 - Jarosław Klufczyński tel. 0602 414 159 e-mail: j.klufczynski@kws.com 3 - Stefan Wysocki tel. 0606 430 430 e-mail: s.wysocki@kws.com 4 - dr Małgorzata Dryjańska tel. 0604 414 066 e-mail: m.dryjanska@kws.com 5 - Marcin Kuta tel. 0602 414 158 e-mail: m.kuta@kws.com 6 - Robert Mierzyński tel. 0602 726 770 e-mail: r.mierzynski@kws.com Product Manager Robert Zawieja tel. 0602 444 333 e-mail: r.zawieja@kws.com Dystrybutor KWS Polska Sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 61-003 Poznań Tel.: 061 873 88 00 Fax: 061 873 88 18 e-mail: QQrydza@kws.com www.qqrydza.pl