WOJEWODA OPOLSKI PSiZ.II.431.54.2015.TS Opole, 26 października 2015 r. Pani Urszula Wasielak Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Baborowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE W dniach 2, 3 i 14 września 2015 r., w Ośrodku Pomocy Społecznej w Baborowie została przeprowadzona kontrola kompleksowa w zakresie oceny realizacji zadań, wynikających z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, ze zm.). Szczegółowe wyniki kontroli zostały przedstawione w protokole z kontroli. Z ustaleń kontroli wynika, że na terenie Gminy Baborów: 1) opracowano i realizowano gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; 2) utworzono i funkcjonuje gminny zespół interdyscyplinarny. Negatywnie oceniono działalność zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych w zakresie realizacji procedury Niebieskie Karty ; 3) prowadzono poradnictwo i interwencje w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie były realizowane jedynie przez asystenta rodziny; 4) na terenie gminy nie funkcjonuje ośrodek wsparcia. W okresie objętym kontrolą nie wystąpiła konieczność zapewnienia osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsca w ośrodku wsparcia. W trakcie kontroli stwierdzono nieprawidłowości, dotyczące funkcjonowania zespołu interdyscyplinarnego oraz działań prowadzonych przez zespół interdyscyplinarny i grupy robocze w zakresie procedury Niebieskie Karty, tj.: 1) złożenie oświadczenia przez członków Zespołu o dochowaniu poufności informacji i danych uzyskanych przy realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, o treści niezgodnej z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.), co narusza treść art. 9c ust. 3 tejże ustawy. Złożenie oświadczenia o treści niezgodnej z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie skutkuje niedopełnieniem obowiązku, będącego warunkiem przystąpienia do pracy w zespole interdyscyplinarnym, wskazanego przez ustawodawcę w art. 9c ust. 3 ustawy, który stanowi: Przed przystąpieniem do wykonywania czynności, o których mowa w art. 9b ust. 2 i 3, członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych składają organowi, o którym
mowa w art. 9a ust. 2, oświadczenie o następującej treści: Oświadczam, że zachowam poufność informacji i danych, które uzyskałem przy realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz, że znane mi są przepisy o odpowiedzialności karnej za udostępnienie danych osobowych lub umożliwienie do nich dostępu osobom nieuprawnionym. 2) przekazanie na ogólny adres Sądu Rejonowego w Głubczycach kserokopii dokumentacji rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty, stanowiącej załącznik do wniosku o wgląd w sytuację dziecka, co narusza treść art. 36 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 ze zm.); Przekazanie kserokopii dokumentacji procedury Niebieskie Karty na ogólny adres Sądu, może umożliwić osobom nieupoważnionym dostęp do danych rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty, podczas gdy art. 36 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych stanowi: Administrator danych jest obowiązany zastosować środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych odpowiednią do zagrożeń oraz kategorii danych objętych ochroną, a w szczególności powinien zabezpieczyć dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem ustawy oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem ; 3) brak dokumentu bądź adnotacji potwierdzającej przekazanie formularza Niebieska Karta A członkom Zespołu/grupy roboczej przez przewodniczącą Zespołu, z zachowaniem 3 dniowego terminu, o którym mowa w 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. z 2011 r. Nr 209, poz. 1245). Brak adnotacji bądź dokumentu potwierdzającego przekazanie formularza Niebieska Karta A członkom Zespołu/grupy roboczej jest jednoznaczne z niezachowaniem terminu, o którym mowa w 8 ust.1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi: Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego po otrzymaniu formularza Niebieska Karta A niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje go członkom zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej. Z kolei niezachowanie 3-dniowego terminu, o którym wyżej mowa, może prowadzić do opóźnienia w udzieleniu natychmiastowej pomocy osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie. 4) niedostosowanie składu osobowego grup roboczych do indywidualnej sytuacji i potrzeb rodzin, objętych procedurą Niebieskie Karty,co stanowi naruszenie art. 9a ust.11 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, tj.: W skład grup roboczych wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej; gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych; Policji; oświaty; ochrony zdrowia.
Niedostosowanie składu osobowego grupy roboczej do indywidualnej sytuacji i potrzeb rodziny, może utrudnić udzielenie kompleksowej pomocy osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; 5) nieopracowanie indywidualnego planu pomocy dla osób, co do których istniało podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie oraz ich rodzin, co stanowi naruszenie 16 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz art. 9b ust.3 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Nieopracowanie indywidualnego planu pomocy dla osób, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie oraz ich rodzin, może prowadzić do braku propozycji konkretnych działań pomocowych, co narusza treść 16 ust.1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi: W ramach procedury członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej opracowują indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie i jej rodziny, który zawiera propozycję działań pomocowych oraz art. 9b ust.3 pkt 1 ustawy, tj.: Do zadań grup roboczych należy w szczególności: opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie ; 6) organizacja posiedzeń Zespołu z odstępem czasowym, przekraczającym trzy miesiące, co narusza treść art. 9a ust. 7 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, który stanowi: Posiedzenia zespołu interdyscyplinarnego odbywają się w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Organizacja posiedzeń Zespołu z odstępem czasowym przekraczającym trzy miesiące, może skutkować mało efektywną realizacją zadań, o których mowa w art. 9b ust. 1 i 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, tj.: Zespół interdyscyplinarny realizuje działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz Zadaniem zespołu interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie działań podmiotów o których mowa w art. 9a ust. 3 i 5, oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez: diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie; podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku; inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie; rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym; inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie. ; 7) niemotywowanie osób, co do których istniało podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie do udziału w programach korekcyjno edukacyjnych, co narusza treść 17 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi: Członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej podejmują działania w stosunku do osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, w szczególności: motywują do udziału w programach oddziaływań korekcyjno edukacyjnych.
Brak motywacji osób, co do których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie do udziału w programach korekcyjno- edukacyjnych utrudnia realizację działań, prowadzących do umocnienia i zwiększenia bezpieczeństwa w rodzinie, objętej procedura Niebieskie Karty ; 8) organizacja spotkań z osobami, co do których istniało podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie oraz osobami wobec których istniało podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie w tym samym miejscu, w małym odstępie czasowym, co narusza treść 17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi; Spotkania z osobami, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie oraz osobami wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie. Organizacja spotkań w trybie niezgodnym z treścią 17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, może skutkować ograniczeniem bezpieczeństwa oraz swobody wypowiedzi osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, co stanowi naruszenie 4 rozporządzenia, zgodnie z którym: Rozmowa z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przeprowadza się w warunkach gwarantujących swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności tej osoby oraz zapewniających jej bezpieczeństwo ; 9) zakończenie procedury Niebieskie Karty wobec ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy, podczas gdy indywidualny plan pomocy w przedmiotowej sprawie nie został zrealizowany, co narusza treść 18 ust.1 pkt.1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty. Brak realizacji indywidualnego planu pomocy, może skutkować nieuzasadnionym zakończeniem procedury Niebieskie Karty, co stanowi naruszenie 18 ust.1 pkt. 1 rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskie Karty, który stanowi: Zakończenie procedury następuje w przypadku: ustanie przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy. W związku z powyższym, na podstawie 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 126, poz.718), zalecam 1) złożenie oświadczenia przez członków Zespołu/grupy roboczej o dochowaniu poufności informacji i danych uzyskanych przy realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie o treści wskazanej w art. 9c ust. 3 ustawy z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.);
2) ochronę przetwarzanych danych osobowych, a w szczególności zabezpieczenie danych przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, stosownie do art. art. 36 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 ze. zm.); 3) organizację posiedzeń Zespołu z zachowaniem odstępu czasowego, o którym mowa w art. 9a ust.7 ustawy z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.); 4) dostosowywanie składu osobowego grup roboczych do indywidualnej sytuacji i potrzeb rodzin, objętych procedurą Niebieskie Karty, stosownie do art. 9a ust. 11 ustawy z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.); 5) przestrzeganie przepisów określonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. z 2011 r. Nr 209, poz. 1245). Informację o sposobie wykonania wydanych zaleceń, a także o działaniach podjętych na rzecz realizacji zaleceń lub o przyczynach nie podjęcia tych działań, należy przedłożyć w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia. Z up. Wojewody Opolskiego Joanna Chmura Z-ca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Do wiadomości: Pani Elżbieta Kielska Burmistrz Baborowa