Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Podlaskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2015 1. Liczba spotkań ze środowiskami mniejszości narodowych i etnicznych, w tym zorganizowanych z inicjatywy pełnomocnika: W 2015 roku odbyło się spotkanie noworoczne Wojewody Podlaskiego z przedstawicielami mniejszości narodowych i etnicznych z udziałem Ministra Administracji i Cyfryzacji p. Andrzeja Halickiego 16.02.15 r. Wzięli w nim udział przedstawiciele mniejszości białoruskiej, litewskiej, ukraińskiej, rosyjskiej, tatarskiej, romskiej i żydowskiej. 2. Koordynowanie na obszarze województwa działań organów administracji rządowej, realizujących zadania na rzecz mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie ( maks. 1 str. A4) Koordynacja działań, w odniesieniu do mniejszości narodowych i etnicznych, przebiega według następującej procedury. Cykl rocznych działań otwiera spotkanie Wojewody Podlaskiego z przedstawicielami organizacji mniejszości (ubiegłoroczne spotkanie noworoczne jak wspomniano odbyło się 16.02.) z udziałem Ministra Administracji i Cyfryzacji p. Andrzeja Halickiego. Podczas spotkania, oprócz takich problemów jak kwestie finansowania kultury, mówiono również m.in. o nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, o wzroście aktywności społecznej na rzecz przeciwdziałania zjawiskom nietolerancji i ksenofobii W wyniku zgłaszanych postulatów (ewentualnie) organizowane są spotkania Wojewody Podlaskiego z przedstawicielami konkretnych mniejszości narodowych i etnicznych. Ponadto w trakcie systematycznych spotkań Wojewody Podlaskiego z pełnomocnikiem analizowana była, na bieżąco, sytuacja poszczególnych mniejszości. Wynikiem tych spotkań jest podejmowanie konkretnych działań, koordynowanych przez Biuro Wojewody. Praktycznie każde działanie było konsultowane przynajmniej na poziomie Biura Wojewody. Niejednokrotnie w działania dotyczące mniejszości angażowane są poszczególne, właściwe wydziały Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego (np. realizacja programu romskiego). Wskazać należy o kontaktach Wojewody, pełnomocnika z samorządami, gdzie funkcjonują mniejszości narodowe i etniczne, w sytuacjach kiedy pojawiają się istotne problemy bądź sytuacje wyjątkowe. Ponadto w ramach Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego funkcjonują 2 zespoły, o których będzie mowa w pkt. 3 sprawozdania. 3. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osób należących do mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4) Zespołami funkcjonującymi w ramach Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego są: Zespół ds. Poprawy Bezpieczeństwa Mniejszości Narodowych i Etnicznych Zespół ds. Przeciwdziałania Aktom Ksenofobii i Rasizmu na terenie województwa podlaskiego W wyniku incydentów i na wniosek organizacji mniejszości, które poczuły się zagrożone Wojewoda Podlaski zarządzeniem nr 133/2011 z dnia 20 września 2011 roku utworzył Zespół ds. Poprawy Bezpieczeństwa Mniejszości Narodowych i Etnicznych, który jest organem doradczym Wojewody. 1
Do zadań Zespołu należy: 1/ informowanie o negatywnych zjawiskach zagrażających bezpieczeństwu mniejszości narodowych i etnicznych; 2/ zgłaszanie wniosków i propozycji dotyczących sposobów eliminowania negatywnych zjawisk dotykających mniejszości narodowe i etniczne; 3/ opracowanie programu kampanii społeczno-medialnej mającej na celu przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom dotyczącym mniejszości narodowych i etnicznych; 4/ opracowanie propozycji programu edukacyjnego o mniejszościach narodowych i etnicznych do szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych; 5/ opracowanie programu przybliżającego społeczeństwu kulturę mniejszości narodowych i etnicznych. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele wszystkich mniejszości narodowych i etnicznych z obszaru województwa podlaskiego, a mianowicie: białoruskiej, litewskiej, romskiej, rosyjskiej, tatarskiej i ukraińskiej. W jego skład wchodzi także przedstawiciel środowiska żydowskiego oraz przedstawiciel Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku. Dodatkowo na spotkania Zespołu mogą być zapraszane inne osoby, których obecność jest wskazana ze względu na zakres poruszanej problematyki. Dotychczas odbyło się 7 spotkań Zespołu, z czego w 2015 r. z uwagi na brak niepokojących wydarzeń ani wniosków przedstawicieli mniejszości, nie zaistniała potrzeba zwoływania ww. Zespołu. Zespół ds. Przeciwdziałania Aktom Ksenofobii i Rasizmu na terenie województwa podlaskiego Do zadań Zespołu należy koordynacja działań służb, organów administracji rządowej oraz ich współdziałania z organami samorządu terytorialnego, w szczególności: 1/ diagnozowanie, analizowanie i monitoring obszarów występowania zjawisk dyskryminacji rasowej ksenofobii i nietolerancji w województwie podlaskim; 2/ opiniowanie i monitoring realizacji programów profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji rasowej, ksenofobii i nietolerancji realizowanych na terenie województwa podlaskiego; 3/ wypracowywanie kierunków działań zmierzających do wyeliminowania zjawisk dyskryminacji rasowej, ksenofobii i nietolerancji; 4/ prowadzenie działań informacyjnych w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji rasowej, ksenofobii i nietolerancji; 5/ współdziałanie z organizacjami i instytucjami zajmującymi się problemami mniejszości narodowych i cudzoziemców na terenie województwa podlaskiego. W skład Zespołu wchodzą: 1) Wojewoda Podlaski Przewodniczący Zespołu; 2) Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku Sekretarz Zespołu; 3) członkowie : a) przedstawiciel Podlaskiego Komendanta Wojewódzkiego Policji, b) przedstawiciel Dyrektora Delegatury ABW w Białymstoku, c) przedstawiciel Podlaskiego Komendanta Straży Granicznej, d) przedstawiciel Podlaskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, e) przedstawiciel Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku, f) inne osoby wskazane przez Przewodniczącego Zespołu. 2
Pomimo, iż w głównej mierze przedmiotem zainteresowania tego Zespołu są cudzoziemcy przebywający w głównie w Białymstoku, bądź ewentualnie uchodźcy tutaj przebywający, to również w sytuacji, kiedy zagrożone byłoby bezpieczeństwo mniejszości narodowych lub etnicznych, to również stałoby się ono przedmiotem zainteresowania tego Zespołu. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałanie naruszaniu tych praw, jest utrudnione ze względu na to, że problemy poruszane przez mniejszości narodowe i etniczne z reguły przekraczają kompetencje urzędów wojewódzkich będąc w gestii bądź ministerstwa bądź samorządów terytorialnych. Zespół współpracuje z organizacjami pozarządowymi, które zajmują się cudzoziemcami oraz z przedstawicielami uczelni, na których studiują obcokrajowcy (opracowano pakiety informacyjne w formie ulotek w języku angielskim, rosyjskim i polskim, które są dystrybuowane na uczelniach i wśród organizacji pozarządowych). 4. Podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów mniejszości poproszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4) W 2015 roku podejmowano głównie działania dotyczące poprawy bezpieczeństwa zarówno mniejszości narodowych i etnicznych, jak i cudzoziemców przez wydanie specjalnych ulotek (załącznik nr 3), w których określone zostały działania jakie należy podejmować w sytuacji zagrożenia. Ulotki te zostały opracowane w 3 językach (polskim, rosyjskim i angielskim). 5. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw osób posługujących się językiem regionalnym jeśli dotyczy, proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4) Nie dotyczy. 6. Lista organizacji mniejszości narodowych i etnicznych, z którymi Pełnomocnik jest w stałym kontakcie: Lista organizacji dołączona jako załącznik nr 1. Systematyczny kontakt z organizacjami mniejszości narodowych i etnicznych funkcjonujących w woj. podlaskim jest zapewniany przez: 1. spotkania Zespołu ds. Poprawy Bezpieczeństwa Mniejszości Narodowych i Etnicznych, 2. udział pełnomocnika w organizowanych przez mniejszości narodowe i etniczne wydarzeniach kulturalnych i społecznych, 3. przez bezpośredni kontakt przedstawicieli poszczególnych organizacji z pełnomocnikiem. 7. Lista znanych Pełnomocnikowi organizacji i środowisk mniejszości narodowych i etnicznych działających na terenie województwa jw. 8. Współpraca Pełnomocnika z innymi instytucjami lub organizacjami, zajmującymi się problematyką mniejszościową proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4) Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, starostwa powiatowe: Hajnówka, Sejny, Siemiatycze, gminy miejskie i wiejskie, w których zlokalizowane są mniejszości narodowe i etniczne np. Puńsk, Dubicze Cerkiewne, gm i miasto Hajnówka, Orla, Siemiatycze, gmina Bielsk Podlaski. 3
9. Udział Pełnomocnika lub innych osób zajmujących się sprawami mniejszości narodowych i etnicznych w organizowanych przez mniejszości narodowe i etniczne imprezach i spotkaniach, na które zostali zaproszeni (proszę wymienić). W okresie sprawozdawczym pełnomocnik Wojewody Podlaskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych otrzymał wiele zaproszeń. Ponadto Pełnomocnik uczestniczył jako reprezentant (przedstawiciel) Wojewody Podlaskiego w wielu uroczystościach. Jednakże na fakt zmian dokonanych przez nowego Wojewodę Podlaskiego na tym stanowisku, informacja w zakresie wskazania szczegółowych imprez jest niestety niemożliwe. Z pewnością korzystał z zaproszeń otrzymywanych na imprezy cykliczne, wpisane w kalendarz wydarzeń społecznokulturalnych regionu, a które dotyczyły tematyki mniejszościowej. 10. Czy w minionym roku zaszła konieczność podjęcia przez Pełnomocnika interwencji w sytuacjach konfliktowych? Tak X Nie 11. Jeśli odpowiedź na powyższe pytanie była twierdząca, proszę o krótkie opisanie poniżej interwencji podjętych w takich sytuacjach NIE DOTYCZY 12. Opis pozostałych najważniejszych działań podjętych przez Pełnomocnika w ostatnim roku (maks. 1 str. A4) udział w konferencjach organizowanych przez różne podmioty, opracowanie materiałów celowych o sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych w woj. podlaskim, odpowiedzi na interpelacje poselskie, towarzyszenie przedstawicielom Rządu i innych struktur w czasie ich pobytu w woj. podlaskim, przygotowywanie odpowiedzi na zapytania ze strony głównie Departamentu Wyznań Religijnych, Mniejszości Narodowych i Etnicznych MAiC związane z zarzutami mniejszości narodowych dotyczącymi respektowania ich praw odpowiedź na wnioski, postulaty. 13. Jeśli w opinii Pełnomocnika zachodzi konieczność zmian obowiązujących przepisów prawa regulujących sprawy mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, proszę o wskazanie takich przepisów oraz propozycji ich zmian wraz z krótkim uzasadnieniem. Nie mam uwag. Załączniki : 1. Lista organizacji mniejszości narodowych i etnicznych w woj. podlaskim. 4
NR BUDYNK KOD IMIĘ NAZWISKO FUNKCJA ULICA U NR LOKALU POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ KONTAKT JAN ADAMOWICZ Prezes Rady Centralnej Związku Tatarów RP Bóhóniki 23 16-100 Sókówłka 793 454 558 adamówiczj@gmail.cóm LILLA SWIERBLEWSKA Rada Centralna Związku Tatarów RP Bóhóniki 23 16-100 Sókówłka 604 435 515 lilla5vv@gmail.cóm ARTUR KONOPACKI Przewódniczący Pódlaskiegó Oddziału Związku Tatarów RP ul. Piastówska 13 F 15-007 Białystók 695 113 583 kónópackia@wp.pl STANISŁAW STANKIEWICZ Prezes Centralnej Rady Rómów w Pólsce ul. Warszawska 43 15-097 Białystók 85 73 29 607 608 210 435, 698 881 259 rskó@tlen.pl, HALINA ROMANWCZUK Prezes Rósyjskiegó Stówarzyszenia Kulturalnó-Oswiatówegó w Pólsce ul. Skłódówskiej 8 37 15-097 Białystók rskó_zswb-stóku@wp.pl ANATOL ODZIEJEWICZ Prezes Stówarzyszenia Kulturalnegó "Rusw" ul. Zamenhófa 15 9 Białystók 603 796 904 ZENON SOKOŁOW Fundacja Mniejszóswci Naródówych "Rusicz" Bówr 5 16-300 Augustów 514 110 079 prawrusicz@gmail.cóm ALGIRDAS VAICEKAUSKAS Przewódniczący Stówarzyszenia Litwinów w Pólsce ul. 22 Lipca 9 16-500 Sejny 507 163 158 vilkó@wp.pl JAN WYDRA Przewódniczący Wspówlnóty Litwinów wpólsce ul. 11 Marca 16 16-515 Punwsk 605 473 654 jónasv@ó2.pl OLGIERD WIAKTOR Przewódniczący Litewskiegó Tówarzystwa SWw. Kazimierza ul. 22 Lipca 9 16-500 Sejny 603 681 453 ólgierd.wiaktór@wp.pl ALDONA WOJCIECHOWSKA Prezes Stówarzyszenia Litewskiej Kultury Etnicznej w Pólsce ul. Szkólna 6 10 16-515 Punwsk 87 51 61 406, 601 323 476 TOMASZ BIERNACKI Prezes Stówarzyszenia Nauczycieli Litwinów w Pólsce ul. 11 Marca 16 16-515 Punwsk 87 51 61 013, 530 606 849 Prezes Zarządu Fundacji im. bpa Antanasa Baranauskasa "Dóm DANUTA WAŁUKANIS Litewski" ul. 22 Lipca 9 16-500 Sejny 87 51 62 908, 606 198 561 TOMAS MARCINKEVICIUS Przewódniczacy Stówarzyszenia Młódziezy Litewskiej w Pólsce ul. 11 Marca 16 16-515 Punwsk 692 859 663 (tel. dó matki) JAN SYCZEWSKI Przewódniczący Białóruskiegó Tówarzystwa Spółecznó-Kulturalnegó ul. Warszawska 11 15-062 Białystók 85 74 35 118, 693 638 877 EUGENIUSZ WAPPA Przewódniczący Związku Białóruskiegó w RP ul. Zamnhófa 27 15-959 Białystók 85 74 57 450, 501 371 050 JAN CZYKWIN Prezes Białóruskiegó Stówarzyszenia Literackiegó "Białówiezya" Pl. Uniwersytecki 1 15-420 Białystók 660 975 137 MATEUSZ SEWASTIANIK Prezes Białóruskiegó Zrzeszenia Studentów ul. Zamenhófa 27 15-959 Białystók 728 329 938 BARBARA PIEKARSKA Przewódnicząca Stówarzyszenia AB-BA ul. Częstóchówska 6A 8 15-495 Białystók 607 795 740 ab_ba@póczta.ónet.eu JAN MORDANW Prezes Tówarzystwa "HAJ" Hacwki 33 17-100 Bielsk Pódlaski 85 731 72 72 ELZBIETA RUDCZUK Prezes Białóruskiegó Tówarzystwa Oswiatówegó ul. Piłsudskiegó 20 4 15-446 Białystók 667 420 240 ALEKSANDER MAKSYMIUK Przewódniczący Stówarzyszenia Dziennikarzy Białóruskich ul. Lipówa 4 221 Białystók 503 612 919 Przewódniczący Stówarzyszenia Słówianwskiej Mniejszóswci Naródówej EUGENIUSZ CZYKWIN RP, Redaktór Naczelny "Przeglądu Prawósławnegó" ul. Składówa 9 15-399 Białystók 519 138 938 MIROSŁAW MORDANW Prezes Stówarzyszenia "Muzeum i Oswródek Kultury Białóruskiej" ul. 3 Maja 42 17-200 Hajnówka 85 68 33 300, 85 68 23 016 skr. póczt. OLEG ŁATYSZONEK Prezes Białóruskiegó Tówarzystwa Histórycznegó ul. Próletariacka 11 262 15-449 Białystók 85 74 35 022, 609 229 089 MICHAŁ TROC Przewódniczący Związku Młódziezy Białóruskiej Szczyty-Dzięciółówó 5 17-106 Orla 500 123 065 DOROTEUSZ FIONIK Prezes Stówarzyszenia "Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwódach" ul. Leswna 13 17-100 Bielsk Pódlaski 85 73 07 735 GRAZBYNA WOŁKOWYCKA Przewódnicząca Tówarzystwa Kultury Białóruskiej ul.warszawska 11 15-062 Białystók 85 74 35 118
ANDRZEJ ARTEMIUK Przewódniczący Związku Ukrainwców Pódlasia ul. Ogródówa 13 skr. póczt. 77 17-100 Bielsk Pódlaski 85 73 02 523, 501 635 467 MIROSŁAW STEPANIUK Prezes Stówarzyszenia Dziedzictwó Pódlasia Puchły 62 17-210 Narew 602 430 772 LUCY LISOWSKA Prezes Centrum Edukacji Obywatelskiej Pólska-Izrael ul. Tówarówa 2A 14 15-007 Białystók 501 458 792