Przytaczamy ramy metodologii przygotowane przez KE jako materiał

Metodologia kosztów optymalnych co nam szykuje Unia? Aleksander PANEK* ) W numerze 6/2011 Energii i Budynku przedstawiliśmy rozważania ekspertów REHVA (Federacji Europejskich Stowarzyszeń Ogrzewnictwa, Wentylacji i Klimatyzacji) nt. definicji budynków niemal zero energetycznych. Niniejszy materiał jest kontynuacją ambitnego planu jakim jest informowanie środowiska o działaniach związanych z RECASTEM prowadzonych w Unii i w Polsce. Przytaczamy ramy metodologii przygotowane przez KE jako materiał do dyskusji na spotkanie ekspertów 16 maja 2011 roku. KE stara się wypełnić zobowiązanie i opublikować odpowiednie rozporządzenie jak wymaga tego Artykuł 5 Dyrektywy 2010/31/EU. Niestety na spotkaniu 16 maja nie było żadnego przedstawiciela eksperta z Polski. Teraz tylko możemy obserwować co wymyślą dla nas inni. Trzeba podkreślić, że o ile działania Unii i niektórych krajów członkowskich są transparentne i wiele informacji można w tej sprawie znaleźć w Internecie, o tyle w Polsce opinia publiczna, poza zdawkowymi zapewnieniami o toczących się pracach w Ministerstwie Infrastruktury, nie jest informowana o tym co w tej sprawie się dzieje. Realizując misję informacyjną przytaczamy treść zapytania ofertowego rozesłanego w lipcu przez Ministerstwo Infrastruktury. Analiza wymaganych opracowań daje wyobrażenie co już jest, a co należy jeszcze zrobić. Można skonstatować, że jest zrobione niewiele, a większa część pracy jest jeszcze przed nami. Zakres zadań jest imponujący i wymaga interdyscyplinarnego zespołu, a także szerokich konsultacji. Wygląda na to, że taki zespół póki co jest anonimowy, a środowisko audytorów nie zostało skonsultowane. Niniejszy tekst jest wyprzedzeniem zapytania konsultacyjnego i byłoby pożyteczne aby został odebrany jak wkład środowiska audytorów energetycznych w przygotowanie odpowiednich przepisów w Polsce. Zadania Ministerstwa Infrastruktury w sprawie RECASTu Przekształcona Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dyrektywa 2010/31/EU tzw. Recast EPBD) zobowiązuje Komisję do określenia do dnia 30 czerwca 2011 w drodze aktów delegowanych, zgodnie z art. 23, 24 i 25, ram metodologii porównawczej obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków. * ) Aleksander Panek Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Środowiska, Zakład Ciepłownictwa i Gazownictwa, e-mail: aleksander.panek@is.pw.edu.pl Co więcej, artykuł 5 pkt 2 ww Dyrektywy nakłada na kraje członkowskie obowiązek zastosowania metodologii porównawczej do określenia wymagań krajowych. 2. Państwa członkowskie obliczają optymalny pod względem kosztów poziom wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej przy użyciu ram metodologii porównawczej określonych zgodnie z ust. 1 i odpowiednich parametrów, takich jak warunki klimatyczne i praktyczna dostępność infrastruktury energetycznej, oraz porównują wyniki tego obliczenia z obowiązującymi minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej. Państwa członkowskie składają Komisji sprawozdania ze wszystkich danych wejściowych i założeń użytych do celów tych obliczeń oraz z wyników tych obliczeń. Sprawozdanie może być włączone do planów działań dotyczących efektywności energetycznej, o których mowa w art. 14 ust. 2 dyrektywy 2006/32/WE. Państwa członkowskie przedkładają Komisji te sprawozdania w regularnych odstępach nieprzekraczających pięciu lat. Pierwsze sprawozdanie należy złożyć najpóźniej do dnia 30 czerwca 2012 r. Departament Rynku Budowlanego i Techniki Ministerstwa Infrastruktury stosownie do tresci art. 4 pkt 3 lit. e) ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.) zaprosił 25 lipca 2011r. różne podmioty do składania ofert na wykonanie opracowania, którego przedmiotem są usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych pt: Analiza wymagań techniczno-budowlanych dotyczących ochrony cieplnej budynków, celem ustalenia minimalnych wymagań w zakresie charakterystyki energetycznej i przedstawienia propozycji zmian zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 201O/3I/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Opracowanie powinno się składać z czterech etapów o następującym zakresie tematycznym. Etap I 1) Analiza porównawcza i ocena stanu obowiązujących przepisów techniczno budowlanych dotyczących ochrony cieplnej i energooszczędności budynków: dział X rozporządzenia Ministra Infrastruktury 15

z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75. poz. 690 z późn. zm.). Przeprowadzenie analizy porównawczej w odniesieniu do przepisów obowiązujących w krajach UE takich jak: Dania, Niemcy, Francja, Belgia. 2) Analizę skuteczności obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych w zakresie zapewnienia odpowiedniego standardu energetycznego i ochrony cieplnej budynków, z przeprowadzeniem analizy SWOT. Etap II 1) Analiza potencjału poprawy budynków w Polsce w zakresie poprawy ich charakterystyki energetycznej, w odniesieniu do budynków nowych i istniejących (analizę należy przeprowadzić na reprezentatywnych obiektach każdej z grup: budynki jednorodzinne, budynki wielorodzinne, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej): przedmiotowej analizie powinny zostać poddane elementy budynków takie jak: ściany zewnętrzne, dachy, stropodachy, okna, drzwi, itp. systemy techniczne budynku; takie jak: system ogrzewania, system przygotowania ciepłej wody użytkowej, system klimatyzacji, chłodzenia, wentylacji naturalnej, mechanicznej lub ich kombinacji oraz oświetlenia w budynkach użyteczności publicznej. 2) Założenia i dane do określenia optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków. 3) Obliczenie optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej zgodnie z ramami metodologii porównawczej obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków określonych przez Komisję Europejską. Etap III Część l 1) Wskazanie potencjału i możliwości w zakresie przedmiotowych regulacji: propozycja określenia wymagań minimalnych charakterystyki energetycznej dla elementów budynków wchodzących w skład przegród zewnętrznych budynków mających istotny wpływ na charakterystykę energetyczną przegród zewnętrznych w przypadku budynków nowych i przebudowywanych, propozycja określenia minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej budynków nowych i przebudowywanych oraz stopniowego ich zaostrzania w celu osiągnięcia poziomów optymalnych pod względem kosztów z uwzględnieniem warunków krajowych. Część II 2) Opracowanie koncepcji przeprowadzania analizy systemów alternatywnych, w przypadku budynków nowych lub modernizowanych, o których mowa w art. 6 ust. l dyrektywy 2010/31/U Etap IV 1) Realne aspekty technicznego, funkcjonalnego i ekonomicznego wprowadzenia i stosowania optymalnych rozwiązań: nakłady i koszty poniesione na realizację nowych o dostosowywanie istniejących budynków do nowych przepisów w kontekście oszacowania korzyści z tytułu zaoszczędzonych kwh energii przypadających na jednostkę powierzchni rocznie sporządzenie analitycznego zestawienia w oparciu o zaproponowane zmiany przepisów uwzględniających aspekty kluczowe jakimi są poziom optymalny po względem kosztów w odniesieniu do cyklu życia budynku, elementu budynku, systemu technicznego. 2) Rezultaty i skutki proponowanych regulacji w perspektywie kilkuletniej (3-5 letniej). Zakres merytoryczny ww. opracowania będzie stanowić podstawę do wydania nowelizacji następujących rozporządzeń: 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm) 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2003, Nr 120, poz. 1133 z późn. zm). Termin wykonania wymienionych czterech etapów został ustalony na 30 listopada, a do chwili wydania numeru 8 ego nie wyłoniono żadnego wykonawcy. Zakres opracowań jest powtórzeniem zapytań ofertowych wysłanych przez MI w maju b.r. Wynika stąd, że dotąd żadne prace nie były realizowane. Koszty optymalne metodologia obliczania Poniżej przytoczono tłumaczenie propozycji aneksu I do rozporządzenia Komisji Europejskiej wprowadzającego ramy metodologii wymagań optymalnych kosztowo. Poniższy materiał może być wskazówką dla przyszłych wykonawców opracowań dla Ministerstwa Infrastruktury. W ten sposób środowisko audytorów może mieć swój wkład w pomoc w sprawie przygotowania odpowiednich przepisów krajowych. Ustanowienie budynków referencyjnych (1) W przypadku budynków istniejących, Państwa Członkowskie ustanawiają hipotetyczne budynki referencyjne reprezentujące średni poziom wydajności energetycznej, typową geometrię budynku, typowe funkcje użytkowe i typową strukturę kosztów w kraju dla istniejących budynków oraz reprezentatywne warunki klimatyczne wewnętrzne i zewnętrzne a także lokalizację geograficzną. (2) Państwa członkowskie muszą ustanowić co najmniej dwa budynki referencyjne w następujących kategoriach budynków: 1) Budynki jednorodzinne 2) Budynki wielorodzinne 3) Budynki biurowe oraz co najmniej dwa budynki referencyjne z co najmniej dwóch z następujących kategorii: 1) Obiekty edukacyjne 2) Szpitale 3) Hotele i restauracje 4) Obiekty sportowe 5) Budynki handlowe 6) Pozostałe budynki zużywające energię 7) Typowe budynki wielofunkcyjne 16 Energia i Budynek

Rozróżnienie tych kategorii budynków na podkategorie w zależności od wielkości, wieku, materiałów budowlanych, sposobu użytkowania, strefy klimatycznej itp. (3) Państwa członkowskie powinny korzystać z formatu sprawozdania określonego w załączniku IV (w trakcie opracowania przez KE) w celu zgłoszenia do Komisji parametrów do ustanowienia budynków referencyjnych, kategorii budynku dla nowych budynków, jak również podstawowych danych określonych na podstawie krajowego budownictwa wykorzystywanych do tego celu. (4) W przypadku budynków istniejących, obliczenia kosztów globalnych obejmują tylko dodatkowe koszty, które są bezpośrednio związane z działaniami zwiększającymi efektywność energetyczną wykraczającymi poza minimalne wymagania charakterystyki energetycznej i/lub cechy budynku referencyjnego. Prace remontowe i inwestycyjne nie dotyczące energii, takie jak np. remonty konstrukcji nośnych i komponentów budynku, które nie mają znaczącego wpływu na poprawę efektywności energetycznej, normalne prace konserwacyjne, koszty zastosowania rusztowań, uzyskania pozwolenia na wykonanie remontu nie zostały uwzględnione w kalkulacji kosztów w przypadku budynków istniejących. Składniki pełniące podwójną funkcję (np. materiał wykończeniowy na ścianach zewnętrznych, który znacząco przyczynia się do zwiększenia oporu cieplnego ściany w porównaniu do technologii budynku referencyjnego) poniesione w kosztach modernizacji należy uwzględnić proporcjonalnie, czyli jako koszt marginalny sic! (5) W przypadku nowych budynków (zarówno mieszkalnych i niemieszkalnych), dla których nie ma zdefiniowanych budynków referencyjnych, ale należy stosować te same kategorie, jak wskazano w punkcie (2) Ocena kosztów optymalnych nowych budynków powinna być oparta na kalkulacji całkowitych kosztów działań na rzecz efektywności energetycznej i zastosowania odnawialnych źródeł energii. W odniesieniu do wymagań charakterystyki energetycznej, aktualnie obowiązujące wymagania dla budynków i ich elementów odnoszą się do minimalnego ich poziomu. (6) Państwa członkowskie są zobowiązane zawsze ustalić pierwszy budynek odniesienia dla istniejących budynków/kategorii budynków nowych i najpierw wykonać obliczenia kosztu optymalnego dla danej kategorii budynków i ich podkategorii przed ustanowieniem minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej dla danej kategorii/podkategorii. (7) Państwa członkowskie powinny obliczyć optymalny poziom kosztów również minimalnych wymagań odnoszących się do elementów budynku. Wymagania te stosuje się w przypadku zamiany, wymiany i modernizacji systemów technicznych budynku lub elementów ścian zewnętrznych budynku mających znaczny wpływ na zużycie energii poniżej progu określonego w dyrektywie EPBD 2010/31/UE i są charakterystyczne dla określonego budynku referencyjnego lub podkategorii budynku referencyjnego. (8) Ustalając wymagania dotyczące elementów budowlanych, koszty optymalnych wymagań muszą uwzględniać wzajemne oddziaływanie tego elementu budynku do całego budynku/części budynku oraz pozostałych elementów budynku. (9) Państwa Członkowskie powinny dążyć do określania kosztów optymalnych wymagań dotyczących systemów oświetlenia budynków niemieszkalnych. (10) Minimalne wymagania eksploatacyjne dotyczące kotłów i innych zainstalowanych urządzeń oraz urządzeń ustawionych w ramach eko-projektu dyrektywy, powinny być brane pod uwagę w miarę ich udostępniania. Wybór przedsięwzięć oraz zintegrowanych działań zwiększających efektywność energetyczną (1) Przedsięwzięcia zwiększające efektywność energetyczną powinny zostać określone dla wszystkich elementów budowlanych, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na charakterystykę energetyczną budynku jako całości (tzn. wszystkie parametry wejściowe do obliczania charakterystyki energetycznej), uwzględniając system oświetlenia w budynkach niemieszkalnych i w razie potrzeby alternatywne systemy o wysokiej wydajności, takie jak te wymienione w Art. 6 EPBD 2010/31/UE. Jeżeli działania dla pewnej grupy elementów budowlanych nie są odpowiednie w danym kontekście i warunkach klimatycznych, Państwo Członkowskie powinno je wskazać w swoich sprawozdaniach do Komisji. (2) Przedsięwzięcia zwiększające efektywność energetyczną określone na potrzeby obliczenia kosztów optymalnych wymagań powinny być zróżnicowane na tyle, aby spełniały obecnie obowiązujące minimalne wymagania charakterystyki energetycznej, jak również ostrzejsze, w tym minimalne wymagania charakterystyki energetycznej budynków o niemal zerowym zużyciu energii w rozumieniu Art. 9 z 2010/31/UE. (3) Państwa członkowskie powinny również określić działania dotyczące zastosowania odnawialnych źródeł energii, które są potrzebne na pokrycie niemal zerowej lub niskiej ilości energii potrzebnej w niemal zero energetycznym budynku. (4) Wybrane działania zwiększające efektywność energetyczną a także działania dotyczące zastosowania odnawialnych źródeł powinny uwzględniać wymagania komfortu cieplnego również z uwzględnieniem okresów letnich oraz w szczególności wymagania związane z jakością powietrza, i być zgodne z normami CEN odnoszącymi się do wentylacji i/lub równoważne z krajowymi standardami. W przypadku działań dających różne poziomy komfortu wymagania muszą zostać jednoznacznie określone. Obliczanie charakterystyki energetycznej budynku lub elementów budynku (1) Obliczanie charakterystyki energetycznej w Państwach Członkowskich powinno odbywać się poprzez obliczanie najpierw zapotrzebowania na energię do ogrzewania i chłodzenia, a następnie energii dostarczanej do systemu ogrzewania, chłodzenia, wentylacji, ciepłej wody użytkowej i oświetlenia, a w końcu zapotrzebowania na energię pierwotną przy zastosowaniu wskaźników energii pierwotnej określonych na poziomie krajowym. (2) Energię produkowaną i sprzedawaną do sieci należy odliczyć od kategorii kosztów eksploatacyjnych a kalkulację należy wykonać w oparciu o taryfy za kwh energii wyprodukowanej (cena energii powinna być ustalona w danym okresie). Korzyści z wytworzonej energii nie są odliczane, gdy zmniejszają ilość zapotrzebowania na energię, ale są brane pod uwagę przy sprzedaży energii do sieci jako dodatkowy dochód, gdy budynek spełnia minimalne wymagania dotyczące charakterystyki 17

energetycznej budynków niemal o zerowym zużyciu energii. W takim przypadku używane są istniejące krajowe i/lub regionalne/lokalne taryfy za kwh energii wyprodukowanej (ustalane dla danego okresu). (3) Państwa członkowskie zachęca się do korzystania z odpowiednich istniejących standardów CEN obliczania charakterystyki energetycznej, ale mogą również stosować równoważne krajowe metody obliczeń pod warunkiem, że są one zgodne z załącznikiem I i Art. 2 (4) dyrektywy EPBD 2010/31/UE. (4) Wszystkie rezultaty obliczeń charakterystyki energetycznej powinny do celów kalkulacji kosztów optymalnych zostać określone w stosunku do 1 m² powierzchni użytkowej lub odpowiednio do 1 m² powierzchni mieszkalnej budynku referencyjnego i zostać wyrażone w energii końcowej w kwh/(m² a) Obliczanie kosztów według wartości bieżącej netto (przy różnych założeniach) Kategorie kosztów (1) Państwo Członkowskie ustanawia i opisuje następujące kategorie kosztów: a) Początkowe koszty inwestycji są to wszystkie koszty poniesione na wzniesienie i przekazanie do użytkowania budynku lub elementu budynku. Koszty te obejmują projektowanie, zakup systemów i komponentów, dostawy, montaż i uruchomienie instalacji. Początkowe koszty inwestycji są to koszty przedstawiane klientowi i mogą również uwzględniać koszt powierzchni użytkowej koniecznej dla zastosowania danej funkcji. Państwa Członkowskie powinny korzystać z list elementów kosztów początkowych inwestycji. b) Koszty eksploatacyjne oznaczają roczne koszty utrzymania, koszty operacyjne, koszty energii i inne koszty oraz koszty okresowych napraw (w tym wymiany części). Jeśli jest to możliwe, okresowe koszty uwzględniają spodziewane lub występujące zmiany cen przedsięwzięć i technologii. Państwa członkowskie powinny dążyć do korzystania z proponowanych rocznych kosztów utrzymania wymienionych w załączniku CEN 15459. c) Koszty utylizacji czyli koszty na koniec okresu eksploatacji budynku obejmują demontaż, transport i recykling i mogą być definiowane w miarę potrzeb. d) Koszty energii (roczne koszty energii oraz opłaty stałe za energię) powinny odzwierciedlać koszty mocy przyłączeniowej, nie tylko koszty zużywanej energii. Powinny zostać obliczone na podstawie średniej ważonej z wartości zużycia (koszty zmienne) i szczytowego obciążenia (koszty stałe) taryf płaconych przez klienta końcowego i uwzględniać wszystkie koszty, podatki i marże zysku dostawcy. W przypadkach, gdy opłata eksploatacyjna będzie częścią kosztów stałych należy stosować odpowiednią wagę kosztów stałych. (2) W przypadku prognoz rozwoju kosztów energii, Państwo Członkowskie stosuje prognozy cen energii dla ropy, gazu i węgla. Państwo Członkowskie określa również krajowe prognozy wzrostu cen energii elektrycznej, bioenergii w obszarach jej produkcji, LPG, ciepła i chłodzenia sieciowego w krajowym lub regionalnym/lokalnym kontekście. (3) Efekty (oczekiwane) przyszłych zmian cen, z wyjątkiem wymiany części w okresie rozliczeniowym, nie zostały ujęte w kalkulacji kosztów, ale należy je wziąć pod uwagę podczas obliczeń, gdy obliczenia są uaktualniane lub oceniane. (4) Dane o kosztach powinny być danymi rynkowymi (np. wynikające z badań rynku) i powinny być spójne w zakresie lokalizacji i czasu. (5) W pewnych przypadkach Państwa Członkowskie mogą zezwolić na określenie kosztów na podstawie ich udziału w pojedynczych projektów lub w dużych przedsięwzięciach technologicznych. Obliczanie kosztów globalnych (1) Przy określaniu globalnych kosztów działania, uwzględnione są ceny płacone przez inwestorów, w tym wszystkie należne podatki, ale bez dopłat. Koszty mają być oceniane na poziomie krajowym. (2) Globalne koszty budynków i elementów budynków są obliczane przez zsumowanie różnego rodzaju kosztów i stosowana jest stopa dyskontowa, w celu odniesienia ich do roku początkowego, następnie dodawane są koszty inwestycyjne, zgodnie z zależnością poniżej: gdzie: C g (τ) koszt globalny (odniesiony do roku początkowego roku τ 0 ) C I początkowe koszty inwestycji na działania lub pakietów działań j C a,i (j) roczne koszty eksploatacji w roku i na działania lub pakiet działań j R d (i) stopa dyskonta w roku I V f, τ (j) wartość końcowa działania lub zestawu działań j na koniec okresu obliczeniowego (w odniesieniu do roku rozpoczęcia τ 0 ), które zostaną określone przez prostą amortyzację inwestycji do końca okresu obliczeniowego, w okresie rozliczeniowym. Wartość końcowa jest określana jako pozostały czas życia budynku, systemu budynku lub części budynku podzielona przez szacowaną ekonomiczną długość życia i pomnożona przez koszt odtworzenia. (3) Koszty globalne uwzględniane przy obliczaniu poziomu kosztów optymalnych są w przypadku istniejących budynków kosztami dodatkowych inwestycji, a dla nowych budynków kosztami całkowitymi. (4) Zrealizowane oszczędności energii w istniejących budynkach nie powinny być odnoszone do całkowitych kosztów wszystkich działań modernizacyjnych tylko do prognozowanych i organiczne do dodatkowych, kosztów poprawy efektywności energetycznej istniejących budynków i elementów budowlanych. (5) Koszty utylizacji są zawarte w odpowiednich przypadkach i można odjąć lub dodać do wartości końcowej zgodnie z % kosztów zawartych w załączniku A CEN 15459. (6) Państwa Członkowskie stosują okres obliczeniowy 30 lat w przypadku budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, a okres obliczeniowy 20 lat do budynków handlowych oraz budynków niemieszkalnych. Państwa Członkowskie powinny dążyć do stworzenia załącznika A normy EN 15459 na podstawie danych ekonomicznych z krajowych systemów energetycznych przy określaniu szacunkowego ekonomicznego cyklu życia systemów budowlanych, komponentów i działań. 18 Energia i Budynek

Państwo Członkowskie może określić na poziomie krajowym szacowany ekonomiczny cykl życia budynku. (7) Pod koniec okresu obliczeniowego, koszty unieszkodliwiania lub wartości pozostałej komponentów i elementów budynku będą brane pod uwagę w celu ustalenia ostatecznych kosztów ponad szacunkowy ekonomiczny cykl życia budynku. (8) Państwa członkowskie przyjmują stopę dyskonta w wysokości 3%. (9) Państwa członkowskie są zachęcane do dostosowania wzoru podanego w pkt 2 niniejszego rozdziału dla przypadku wynajmowanego budynku lub części budynku w kontekście krajowym, a także obliczeń poziomu kosztu optymalnego z uwzględnieniem w szczególności podziału korzyści i kosztów pomiędzy właściciela oraz najemcy, uwzględniając przepisy prawne wynikających z obecnie obowiązującego prawa najemcy, w sprawie podziału kosztów. Przeprowadzenie analizy wrażliwości cen energii Państwo Członkowskie wykonuje obliczenia dla niskiego, średniego i wysokiego scenariusza rozwoju cen energii wszystkich paliw stosowanych w budynkach w kontekście krajowym i podaje uzasadnienie Komisji ich wyboru, w swoich sprawozdaniach. Wynikający z minimalnych kosztów optymalnych poziom wymagań charakterystyki energetycznej (1) Państwa członkowskie powinny połączyć wyniki obliczeń kosztów globalnych różnych działań podnoszących efektywność energetyczną i działań związanych z zastosowaniem odnawialnych źródeł energii (dla budynków istniejących w odniesieniu do budynku referencyjnego) z wynikami obliczonego zapotrzebowania energii pierwotnej dla różnych działań poprawiających efektywność energetyczną i działań wykorzystujących odnawialne źródła energii (dla budynków istniejących w odniesieniu do budynku referencyjnego) na jednym diagramie. (2) Charakter poziomu kosztów optymalnych jako podzbiór, zakres lub punkt opłacalności powinien zostać oceniony przed przystąpieniem do porównania z istniejącymi minimalnymi wymaganiami charakterystyki energetycznej. W przypadkach, gdy w wyniku obliczeń koszty optymalne są takie same jak koszty globalne dla różnych poziomów charakterystyki energetycznej należy przyjmować ostrzejsze wymagania. (3) Państwa Członkowskie powinny powtórzyć wyżej wymienione obliczenia dla budynków wynajmowanych i części budynków. Porównanie obliczenia kosztów optymalnych z aktualnymi wymaganiami (1) Po określeniu wymagań na podstawie kosztu optymalnego Państwa Członkowskie porównują wyniki tego obliczenia z istniejącymi minimalnymi wymaganiami dotyczącymi charakterystyki energetycznej dla obowiązujących dla budynków referencyjnych (dla nowych budynków) i ustalonych kategorii budynków (w nowych budynkach). (2) Jeśli porównanie pokaże, że obowiązujące przepisy są mniej rygorystyczne w odniesieniu do poziomu energooszczędności, państwo członkowskie uzasadnia różnicę na piśmie do Komisji w odpowiednim sprawozdaniu. Jeśli różnica nie może być uzasadniona, to musi zostać przedstawiony Komisji plan podczas następnego przeglądu określający odpowiednie kroki, aby znacznie zmniejszyć tę rozbieżność. (3) Jeżeli obliczenie globalnych kosztów w konkretnej sytuacji wynajmowanego budynku/części budynku znacznie różni się dla najemcy lub właściciela, a udział wynajmowanych budynków elementów budowlanych w tej kategorii lub podkategorii budynku jest znaczny, Państwa członkowskie powinny rozważyć rezultaty i ustanowić minimalne wymogi i/lub wprowadzić instrumenty finansowe pokrywające różnicę między ogólnie obowiązującym poziomem kosztów optymalnych, a wynikiem obliczeń dla wynajmowanego budynku/elementu budynku. Podsumowanie Przedstawione rozważania przedstawiają propozycję części rozporządzenia KE dotyczącą metodologii kosztów optymalnych. Należy podkreślić, że przytoczony tekst jest opracowany przez ekspertów (w maju 2011 roku) i prawdopodobnie będzie podlegał zmianom. Tym niemniej powyższe rozważania dają pogląd nt. przewidywanych szczegółowości rozważań i mogą być inspiracją dla opracowania krajowych wymagań energetycznych i ich oddziaływania na budownictwo. W tekście rozstrzygnięte zostały jednoznacznie problemy długości cyklu życia, stopy dyskonta i rozwoju cen energii. Jednocześnie ukazano potrzebę stworzenia lub wykorzystania istniejących, odpowiednich baz danych dotyczących kosztów budynków na wszystkich etapach cyklu życia. Dodatkowo wskazano na konieczność adaptacji do zbioru cytowanych norm tzw. norm wokół-dyrektywnych, na które KE powołuje się w kilku miejscach wymienionego rozporządzenia. Na zakończenie odsyłamy na strony www.nape.pl i www.zae.org.pl gdzie zamieściliśmy propozycję ekspertów REHVA tekstu regulacji KE w.s. określania wymagań zgodnie metodologią kosztów optymalnych. Propozycja REHVA ukazała się w lipcu 2011 i jest spójną, pełną propozycją regulacji (dostępną w języku angielskim). Zobaczymy, z której podpowiedzi skorzysta KE. (Tłumaczenie propozycji metodologii określania kosztów optymalnych, wykorzystaną w niniejszym artykule wykonała Joanna Rucińska z Politechniki Warszawskiej, której tą drogą autor składa podziękowanie). 19