BADANIE SONDAŻOWE W ZAKRESIE ZAINTERESOWANIA MIESZKAŃCÓW SPRAWAMI MIASTA ORAZ PRZEPŁYWU INFORMACJI O MIEŚCIE

S t r o n a 1 BADANIE SONDAŻOWE W ZAKRESIE ZAINTERESOWANIA MIESZKAŃCÓW SPRAWAMI MIASTA ORAZ PRZEPŁYWU INFORMACJI O MIEŚCIE RAPORT Z BADANIA Zamawiający: Urząd Miasta Rybnika Wykonawca: Buszman & Witański Consulting Group Rybnik, październik 2015

S t r o n a 2 Spis treści WSTĘP... 3 1. METODOLOGIA BADANIA... 5 1.1. Procedura badawcza... 5 1.2. Plan komunikacji... 11 1.3. Przebieg badania... 12 2. ANALIZA WYNIKÓW BADANIA SONDAŻOWEGO... 16 2.1. Pytania podstawowe... 16 2.2. Dane metryczkowe... 24 2.3. Stopień poinformowania mieszkańców sprawami miasta... 28 2.4. Analiza wyników badania w obszarach zainteresowania sprawami miasta... 33 2.5. Analiza wyników wykorzystania poszczególnych źródeł informacji... 36 3. REKOMENDACJE WYKORZYSTANIA WYNIKÓW BADANIA SONDAŻOWEGO... 42 PODSUMOWANIE... 47

S t r o n a 3 WSTĘP Dla zwiększenia skuteczności i efektywności komunikacji Urzędu Miasta Rybnika z mieszkańcami, przygotowano Badanie w zakresie zainteresowania mieszkańców Rybnika sprawami miasta oraz przepływu informacji o mieście, a także plan komunikacji badania. Wyniki przeprowadzonego badania pozwoliły uzyskać wiedzę w zakresie stopnia poinformowania na temat spraw Miasta, w podziale na obszary czy podejmowane przedsięwzięcia, a także preferowane przez mieszkańców źródła informacji. Mieszkańcy byli także proszeni o wskazanie obszarów, które należy udoskonalić. Wyniki badania dają więc wiedzę w kluczowych zakresach budowania dialogu z mieszkańcami Rybnika. W Badaniu w zakresie zainteresowania mieszkańców Rybnika sprawami miasta oraz przepływu informacji o mieście zostały poddane pomiarowi: cechy demograficzne i przestrzenne mieszkańców, a także behawioralne w aspekcie potrzeb informacyjnych i zwyczajów pozyskiwania wiadomości, ze szczególnym uwzględnieniem informacji o Mieście Rybniku. Tak szczegółowe informacje to konieczna podstawa do podejmowania decyzji w zakresie komunikacji Urzędu z mieszkańcami oraz planowania tych działań. Poza tym, wyniki badań mogą być także podstawą do planowania dalszych szczegółowych badań, takich jak: badania satysfakcji mieszkańców z obsługi w urzędzie i spółkach miejskich, badania satysfakcji z usług miejskich, badania segmentacyjnego mieszkańców czy wywiadów pogłębionych z liderami opinii, dotyczące planowanych przedsięwzięć. W ramach opisywanego projektu badawczego przygotowane zostały następujące dokumenty: 1. Kwestionariusz ankiety, 2. Plan komunikacji badania wraz z wytycznymi do komunikacji wyników badania, 3. Instrukcja dla Ankieterów, 4. Baza z danymi surowymi na postawie wyników ankiet, 5. Raport z terenowej realizacji badania, 6. Raport z kontroli badania, 7. Opracowanie wyników badania i pełny zestaw tabel w formie elektronicznej, 8. Raport z badania wraz z wnioskami.

S t r o n a 4 Badanie przeprowadzono przy pomocy bezpośredniego, indywidualnego wywiadu kwestionariuszowego (tzw. badanie face-to-face) na próbie 1000 dorosłych mieszkańców Rybnika, w drugiej połowie września 2015 roku. Mieszkańcy chętnie wzięli udział w badaniu, także dzięki szerokiej informacji, jaka im towarzyszyła, przede wszystkim dzięki działaniom Urzędu Miasta oraz lokalnych mediów, które aktywnie włączyły się w informowanie o badaniu, dyskusję na jego temat oraz w sprawdzanie procesu jego przebiegu. Takie aktywne działania rodzą nadzieję na dalszy rozwój otwartej komunikacji i budowanie dialogu społecznego w Rybniku. Zespół realizujący badanie: Mateusz Witański, dr Maria Buszman-Witańska, dr Seweryn Tchórzewski, dr Wojciech Roszka, zespół ankieterów.

S t r o n a 5 1. METODOLOGIA BADANIA 1.1. Procedura badawcza Wybór metodologii badania determinowały cel badania, jego zakres merytoryczny oraz konieczność doboru próby, która będzie jak najbardziej reprezentatywna dla miejsca. Badanie przeprowadzone zostało przy pomocy bezpośredniego, indywidualnego wywiadu kwestionariuszowego (tzw. badanie face-to-face), realizowanego przez zewnętrznych względem Urzędu Ankieterów na terenie poszczególnych dzielnic miasta. Indywidualny wywiad standaryzowany polega na przeprowadzeniu wywiadu kwestionariuszowego z ankietowanymi, ma on na celu uzyskanie konkretnych informacji w sposób planowy i metodyczny, według określonego schematu, a także z możliwością wyjaśnienia kwestii problematycznych. Pomiar ilościowy zapewnia informację zestandaryzowaną i rzetelną. W przypadku zaplanowanego badania, wywiad standaryzowany jest metodą najbardziej skuteczną i efektywną, gdyż pozwala ankieterowi na dodatkowe badanie obserwacyjne (reakcja na badanie Urzędu, obserwacja okolicy). Dobór próby do badania został przeprowadzony w oparciu o znane struktury populacji generalnej. Badanie umożliwiło generalizowanie rezultatów na całą populację. Przeprowadzenie badania przez ankieterów zewnętrznych pozwoliło dodatkowo na zachowanie ich bezstronności, co także miało wpływ na jego wyniki. Próba badawcza Badanie przeprowadzone zostało na próbie 1037 pełnoletnich mieszkańców Rybnika. Dobór respondentów do próby miał charakter warstwowo kwotowy ze względu na wiek i miejsce zamieszkania mieszkańców, zgodnie z rozkładem cech wśród mieszkańców. Dodatkowo, w celu zapewnienia wysokiej jakości rezultatów, na etapie analizy danych dokonano przeważenia wyników w taki sposób, aby strukturę próby badawczej dopasować do łącznego rozkładu wieku (w dziesięcioletnich przedziałach wiekowych) w mieście w oparciu o szacunki Głównego Urzędu Statystycznego z końca 2014 roku. Przeważenia dokonano metodą iteracyjnego dopasowania

S t r o n a 6 proporcjonalnego (iterative proportional fitting, IPF) przy zastosowaniu algorytmu Newtona- Raphsona. Tabela 1. Rozkład próby badawczej badania w podziale na dzielnice i wiek respondentów. Dzielnica 18-25 lat 26-35 lat 36-50 lat 51-65 lat 66 lat + Boguszowice-Osiedle 11 17 19 22 11 Boguszowice-Stare 7 13 13 16 7 Chwałęcice 2 3 4 3 2 Chwałowice 6 11 14 15 11 Golejów 2 3 5 4 3 Gotartowice 3 5 7 6 4 Grabownia 1 1 2 1 1 Kamień 4 6 8 8 6 Kłokocin 3 4 5 5 2 Ligota-Ligocka Kuźnia 3 5 8 7 5 Maroko-Nowiny 13 31 33 43 23 Meksyk 2 4 5 5 4 Niedobczyce 11 19 22 25 14 Niewiadom 4 7 9 8 7 Ochojec 2 3 4 4 2 Orzepowice 3 5 7 7 4 Paruszowiec-Piaski 4 6 8 9 6 Popielów 3 5 6 6 5 Radziejów 2 3 4 3 3 Rybnicka Kuźnia 3 5 7 8 4 Rybnik-Północ 6 10 14 15 15 Smolna 5 11 12 15 10 Stodoły 1 1 1 1 1 Śródmieście 5 10 14 14 17 Wielopole 1 3 4 3 3 Zamysłów 3 4 7 6 4 Zebrzydowice 3 4 6 6 4 Źródło: opracowanie własne. Miejsca przeprowadzenia ankiet Ankieterzy przeprowadzili badania we wskazanych przez Urząd Miasta Rybnika dzielnicach: Boguszowice Osiedle (nr 2 na mapce), Boguszowice Stare (1), Chwałęcice (4), Chwałowice (3),

S t r o n a 7 Golejów (5), Gotartowice (6), Grabownia (7), Kamień (8), Kłokocin (9), Ligota Ligocka Kuźnia (10), Maroko Nowiny (14), Meksyk (11), Niedobczyce (12), Niewiadom (13), Ochojec (27), Orzepowice (15), Paruszowiec Piaski (16), Popielów (17), Radziejów (18), Rybnicka Kuźnia (19), Rybnik Północ (20), Smolna (21), Stodoły (22), Śródmieście (23), Wielopole (24), Zamysłów (25) i Zebrzydowice (26). Miejsca wypełniania ankiet wyznaczono tak, aby zapewnić maksymalną reprezentatywność próby. Konieczne było więc dokładne zapoznanie się z topografią miasta, aby zachować rozkład geograficzny. Rysunek 1. Mapa Rybnika z podziałem na dzielnice. Źródło: www.rybnik.eu Narzędzie badawcze Kwestionariusz ankiety Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety. Składał się on z trzech części pytań podstawowych, pytań metryczkowych oraz informacji dotyczącej badania wraz z obserwacjami Ankietera. Zawarte w kwestionariuszu ankiety pytania miały udzielić informacji na temat zainteresowania sprawami miasta, głównie w przekroju obszarów działalności Urzędu Miasta i działań przez niego podejmowanych, stopnia poinformowania mieszkańców sprawami miasta oraz zadowolenia z uzyskanych informacji, a także źródeł, z jakich mieszkańcy korzystają, chcąc uzyskać informacje na temat miasta.

S t r o n a 8 Kwestionariusz zawierał następujące pytania: 1. W jakim stopniu czuje się Pani/Pan poinformowany w sprawach Miasta Rybnika? 2. W jakim stopniu czuje się Pani/Pan poinformowany w sprawach Miasta Rybnika w poszczególnych obszarach? 3. Informacje, z których obszarów działania Miasta Rybnika są dla Pani/Pana najważniejsze? 4. Które z poniższych działań Miasta Rybnika uważa Pani/Pan za najważniejsze dla siebie? 5. Czy wykorzystuje Pani/Pan następujące źródła w celu uzyskania informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? 6. Jak często Pani/Pan korzysta z poszczególnych źródeł informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? 7. Czy podane źródła informacji zaspakajają Pani/Pana potrzeby informacyjne dotyczące spraw Miasta Rybnika? 8. Z jakich źródeł najchętniej uzyskiwałaby Pani/Pan informacje dotyczące spraw Miasta Rybnika? 9. Czy pozyskane przez Panią/Pana informacje dotyczące spraw miasta są przez Panią/Pana przekazywane dalej? 10. Co Pani/Pan poprawiłby od razu w przekazywaniu informacji dotyczących spraw miasta? 11. Jak Pani/Pan ocenia ogólnie działalność informacyjną dotyczącą spraw miasta prowadzoną przez miasto? 12. Jakie według Pani/Pana jest Miasto Rybnik? Termin przeprowadzenia badania Proces ankietyzacji w terenie został przeprowadzony w dniach 17.09.2015 29.09.2015. Szczegółowy opis przebiegu badania znajduje się w punkcie 1.3. niniejszego opracowania. Pełny harmonogram badania zawiera tab. 2.

S t r o n a 9 Tabela 2. Harmonogram prac projektowych. Data rozpoczęcia/ data zakończenia Działanie Strona odpowiedzialna PRZYGOTOWANIE BADANIA 31.08 4.09 Przygotowanie procedur badania oraz ankiety BWCG 31.08 2.09 Przygotowanie próby badawczej, w rozbiciu na BWCG/ MR cechy struktury społecznej miasta 3.09 4.09 Weryfikacja próby badawczej MR 7.09 11.09 Przygotowanie zespołu ankietującego BWCG 7.09 8.09 Weryfikacja ankiety do badania MR 11.09 Wydruk ankiet dla ankieterów BWCG 11.09 Przygotowanie i przekazanie identyfikatorów MR miejskich dla ankieterów PRZEPROWADZENIE BADANIA 10.09 Przeprowadzenie badania pilotażowego na terenie BWCG urzędu 14.09 2.10 Przeprowadzenie badania w terenie BWCG 14.09 9.10 Kodowanie ankiet przez ankieterów BWCG 14.09 2.10 Monitoring przebiegu badania w terenie BWCG/MR 5.10 9.10 Weryfikacja ankiet oraz poprawności wprowadzania BWCG/MR 12.10 16.10 Analiza danych i przygotowanie raportu z badania BWCG 19.10 23.10 Weryfikacja i akceptacja raportu MR KOMUNIKACJA BADANIA 31.08 2.09 Przygotowanie planu komunikacji badania BWCG 3.09 4.09 Weryfikacja i akceptacja planu komunikacji MR 7.09 11.09 Przygotowanie przekazów o badaniu dla BWCG poszczególnych kanałów komunikacyjnych 14.09 2.10 Komunikacja badania w poszczególnych kanałach MR komunikacyjnych 19.10 23.10 Przygotowanie przekazów o wynikach badania dla BWCG poszczególnych kanałów komunikacji 26.10 28.10 Komunikacja wyników badania w poszczególnych kanałach komunikacji MR PODSUMOWANIE BADANIA 28.10 Omówienie i odbiór raportu z badania MR/BWCG 28.10 Podsumowanie komunikacji, omówienie przebiegu badania MR/BWCG

S t r o n a 10 Sposób realizacji badania sondażowego Proces ankietyzacji oparty był o następujące wytyczne: Kwestionariusz ankietowy wypełniany był przez oznakowanego i przeszkolonego Ankietera. Ankieter, który poruszał się we wskazanym miejscu/obszarze, podchodził do wybranej osoby, przedstawiał się i przekazywał na wstępie informacje o celu badania. Zachęcał do wypełnienia ankiety, zadając pytania Ankieter rozpoczynał od metryczki. Potem zadawał kolejne pytania, notując odpowiedzi respondenta. Ankieter miał wyjaśniał kwestie formalne związane z wypełnianiem ankiety, jednak bez wpływania na wynik badania. Ankieter mógł pokazać ankietę respondentowi, aby łatwiej mógł on wybrać odpowiedź przy bardziej rozbudowanych pytaniach. W ankiecie przewidziano także dodatkowe miejsce na informacje i uwagi ankietera, dotyczące badania, bardzo ważne aby je wypełnić. Dodatkowe uwagi to np. opinie czy informacje związane z tematem badania, których respondent nie mógł przekazać odpowiadając na pytania. Na zakończenie badania Ankieter dziękował respondentowi i informował, w jaki sposób uzyskać będzie mógł informacje, dotyczące wyników badania, jak o wynikach będzie informował Urząd. Nie przewidziano prezentów dla respondentów, aby w żaden sposób nie wpływać na wyniki badania. Podczas badań prowadzona była kontrola obserwacyjna Ankieterów przez Koordynatora badania, Urząd Miasta w Rybniku, lokalne media oraz inne osoby, które uznały badania za społecznie ważne. Zebrane z ankiet dane zostały wprowadzone do specjalnie przygotowanego formularza, przez przygotowane do tego osoby, później w formie elektronicznej przekazane do dalszej analizy. Przeanalizowane wyniki stały się podstawą do stworzenia niniejszego dokumentu. Oryginały ankiet zostały przekazane do Urzędu Miasta Rybnika.

S t r o n a 11 Metody zachowania wysokiej jakości i rzetelności wykonania badania Podczas całego czasu trwania projektu był on nadzorowany w następujący sposób: stały kontakt BWCG z Urzędem Miasta w Rybniku, konsultacje poszczególnych zakresów procesu badawczego, szkolenie Ankieterów, ze szczególnym naciskiem na rzetelność w pozyskiwaniu danych, przeprowadzenie pilotażowego badania, w celu przygotowania optymalnego narzędzia badawczego, kontrola pracy ankieterów przez Koordynatora, kontrola pracy ankieterów oraz Koordynatora przez BWCG, kontrola przebiegu badania przez Urząd Miasta Rybnika, kontrola ankietujących przez lokalne media i inne osoby, poczuwające się do tego społecznie, przekazanie Zleceniodawcy oryginałów ankiet, pliku z danymi surowymi oraz pliku z danymi po wstępnej analizie, stanowiącymi podstawę dla przygotowania raportu końcowego. 1.2. Plan komunikacji Urząd Miasta w Rybniku jest instytucją samorządową, publiczną. Wszystkie działania, które podejmuje, można wykonać łatwiej, skuteczniej i efektywniej, kiedy towarzyszy im dialog i społeczne zrozumienie. Już samo przeprowadzenie badania to element dialogu społecznego, dlatego należy komunikować się z otoczeniem wewnętrznym (pracownicy) i zewnętrznym (mieszkańcy oraz pozostali interesariusze) w trakcie całego procesu badawczego. Już taka otwarta postawa przyczynia się do budowania pozytywnego wizerunku Urzędu Miasta i pracujących tam osób. Działania komunikacyjne zostały skorelowane z harmonogramem badania i podzielone na trzy główne etapy: rozpoczęcie badania, przebieg badania, zakończenie badania komunikacja wyników. Przekazując informacje, pamiętano o grupach otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego. W ramach działań w zakresie komunikacji zorganizowano trzy spotkania dla mediów, przesłano trzy pakiety informacji oraz przygotowano trzy informacje na stronę WWW oraz oficjalne konto Miasta na portalu społecznościowym Facebook.

S t r o n a 12 1.3. Przebieg badania Proces badania sondażowego w terenie został zaplanowany na okres od 14 września do 2 października 2015 roku. Badanie zostało przeprowadzone w dniach od 17 września do 29 września 2015 roku. Badanie zostało poprzedzone badaniem pilotażowym, które zostało przeprowadzone w dniu 15 września 2015 roku. Na jego podstawie został udoskonalony kwestionariusz ankiety. W badaniu pilotażowym udział wzięło 10 osób, zostało ono przeprowadzone w dzielnicy Śródmieście, w okolicach Urzędu Miasta Rybnika. Przyjęty na wstępie harmonogram badań zakładał ankietowanie w poszczególnych dzielnicach wraz założeniem ilości ankiet, jaką należy zebrać w danym dniu. Proces ankietowania bardzo szybko zweryfikował powyższe plany, dobór dzielnic był na bieżąco dopasowywany do aktualnych wyników ankietowania. W trakcie ankietowania pojawiły się bowiem trzy elementy, które determinowały proces planistyczny: 1. w każdej z dzielnic znajdowały się osoby zamieszkujące zarówno daną dzielnicę, jak i inne dzielnice Rybnika, 2. najlepszymi miejscami do ankietowania były parkingi przy hipermarketach oraz supermarketach, gdzie można było znaleźć osoby niemal z każdej dzielnicy i niemal w każdym wieku, 3. w planowaniu badania w terenie należało brać pod uwagę także warunki pogodowe, które znacząco wpływały na ochotę mieszkańców Rybnika do udzielania odpowiedzi ankietującemu. Ankietowanie prowadzone było przede wszystkim w dwóch turach dziennych (przedpołudniowa oraz popołudniowa) oraz w jednej turze w dni weekendowe. W soboty i niedziele większa część ankietujących skupiła się na ankietowaniu w okolicach centrów handlowych, w dni powszednie głównie w poszczególnych dzielnicach. Warto także zauważyć, że w godzinach popołudniowych zasadniczo zespół był większy i skupiał się na miejscach, gdzie można było spotkać więcej potencjalnych respondentów (dzielnice z dużymi osiedlami). Natomiast w godzinach przedpołudniowych skupiono się na dzielnicach o niskiej zabudowie, oddalonych od centrum miasta.

S t r o n a 13 Tabela 3. Rzeczywisty przebieg procesu badania sondażowego. Data Godziny Miejsce Ilość osób 17.09.2015 9.00 16.00 Kamień 1 18.09.2015 9.00 14.00 Stodoły, Orzepowice, Chwałęcice 2 16.00 19.00 Niewiadom 4 19.09.2015 9.00 17.00 Rybnik Północ, Rynek, Śródmieście 4 20.09.2015 9.00 15.00 Okolice C.H. Tesco, Maroko-Nowiny, Okolice C.H. Real 7 21.09.2015 9.00 13.00 Ligota-Ligocka Kuźnia, Rybnik Północ 2 22.09.2015 16.00 19.00 Okolice C.H. Tesco, Maroko-Nowiny, Okolice C.H. Real 5 23.09.2015 9.00 15.00 Meksyk, Gotartowice 1 24.09.2015 9.00 15.00 Gotartowice, 1 16.00 19.00 Boguszowice Stare, Boguszowice Osiedle 5 25.09.2015 9.00 14.00 Zebrzydowice, Radziejów, Niedobczyce, Chwałęcice 2 16.00 19.00 Boguszowice Stare, Boguszowice Osiedle 5 26.09.2015 9.00 17.30 Okolice C.H. Tesco, Maroko-Nowiny, Okolice C.H. Real, 6 Niedobczyce, Smolna, Niewiadom 27.09.2015 9.00 15.00 Okolice C.H. Tesco, Maroko-Nowiny, Okolice C.H. Real, 8 Niedobczyce, Smolna 28.09.2015 9.00 16.00 Chwałowice, Niedobczyce, Kłokocin, Zamysłów 4 29.09.2015 9.00 14.00 Smolna, Rybnicka Kuźnia 2 16.00 19.00 Maroko-Nowiny, Niedobczyce 4 Przebieg ankietowania pokazuje, że najlepszym do ankietowania dniem tygodnia była niedziela, gdzie w ciągu dwóch takich dni (20 września i 27 września) zebrano odpowiednio 140 i 138 ankiet. Wtedy też zespół ankietujący był największy, odpowiednio 7 i 8-osobowy. Jedynie 9 ankiet zebrano w środę 23 września, ankietowała 1 osoba. Najwięcej w ciągu jednego dnia zebrano ankiet wśród mieszkańców dzielnicy Maroko-Nowiny (45 ankiet). Z kolei najszybciej wypełniono próbę badawczą w dzielnicy Kamień (w ciągu 3 pierwszych dni ankietowania). Ankietowanie przeprowadzono w ciągu kolejnych 13 dni, co daje średnio nieco ponad 77 ankiet dziennie. Przeprowadzono także 69 osobodni ankietowych, co daje średnio 14,5 ankiety na osobę w ciągu dnia.

S t r o n a 14 Tabela 4. Przyrost dzienny wypełnionych przez respondentów ankiet, w rozbiciu na dzielnice, wraz ze wskazaniem momentu osiągnięcia pełnej próby w poszczególnych dzielnicach. Dzielnica liczba osób z dzielnicy Wrzesień cz pt so ni pn wt śr cz pt so ni pn wt śr 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Boguszowice-Osiedle 80 3 1 6 3 2 18 37 4 6 Boguszowice-Stare 56 3 4 29 20 Chwałęcice 14 6 1 6 1 Chwałowice 57 4 3 7 2 3 5 8 20 5 Golejów 17 1 1 4 2 5 4 Gotartowice 25 2 1 1 2 19 Grabownia 6 1 1 1 2 1 Kamień 32 20 11 1 Kłokocin 19 1 1 2 3 12 Ligota-Ligocka Kuźnia 28 9 10 8 1 Maroko-Nowiny 143 6 45 1 28 3 7 31 22 Meksyk 20 1 6 1 7 2 3 Niedobczyce 91 1 1 4 3 1 1 13 18 18 31 Niewiadom 35 20 9 6 Ochojec 15 2 4 1 3 1 4 Orzepowice 26 3 8 1 2 3 6 3 Paruszowiec-Piaski 33 10 1 14 2 1 5 Popielów 25 21 1 1 1 1 Radziejów 15 6 1 1 1 1 2 3 Rybnicka Kuźnia 27 1 1 4 9 3 1 8 Rybnik-Północ 60 1 6 8 4 12 1 4 13 11 Smolna 53 7 3 2 5 15 9 12 Stodoły 5 3 1 1 Śródmieście 60 1 32 10 2 8 3 4 Wielopole 14 1 2 1 5 5 Zamysłów 24 1 1 2 3 11 3 3 Zebrzydowice 23 12 1 3 7 Dziennie 1003 53 70 87 140 30 82 9 71 100 93 138 51 79 0 Narastająco 53 123 210 350 380 462 471 542 642 735 873 924 1003 1003 Proces zbierania ankiet przebiegał bez większych problemów. W przypadku osób, które wyrażały zgodę na przystąpienie do niego, proces wypełniania ankiety zwykle przebiegał bez zakłóceń, a ankietowane osoby nie miały problemu z udzielaniem odpowiedzi. Jednak nie zawsze mieszkańcy

S t r o n a 15 chcieli wziąć udział w tak rozbudowanym badaniu ankietowym i pozyskanie respondentów wymagało dużego nakładu czasu. Najlepszymi dla ankietowania miejscami w mieście były przede wszystkim parkingi przed centrami handlowymi punkty miasta, w których należało spodziewać się dużej liczby mieszkańców z wszystkich dzielnic. W przypadku CH Tesco oraz CH Real uzyskano zgodę zarządzających obiektami na prowadzenie akcji ankietowej na terenie parkingu należącego do obiektu. Innymi miejscami o dużej liczbie osób, które były ankietowane, były Rynek, Osiedle Smolna, Osiedle Boguszowice Osiedle, a także okolice Stadionu Miejskiego.

S t r o n a 16 2. ANALIZA WYNIKÓW BADANIA SONDAŻOWEGO 2.1. Pytania podstawowe Dla przejrzystości ilustracji, wyniki odpowiedzi na pytania przedstawiono jako średnią z odpowiedzi przy czterostopniowej skali od 0 do 3, gdzie 0 oznaczało brak natężenia badanej cechy, zaś 3 wysoki stopień jej natężenia. Większość mieszkańców czuje się dobrze poinformowana o sprawach miasta (łącznie odpowiedzi średni stopień i wysoki stopień wskazało 63,3% respondentów). Jednak niewiele mniej niż co trzeci mieszkaniec czuje się poinformowany w stopniu niskim lub odczuwa brak informacji (łącznie odpowiedzi brak informacji oraz niski stopień wskazało 30,6% respondentów). Nie potrafiło stopnia poinformowania określić 4% mieszkańców. Wykres 1. Struktura odpowiedzi na pytanie W jakim stopniu czuje się Pani/Pan poinformowany w sprawach Miasta Rybnika? (w %) Mieszkańcy są najlepiej poinformowani w temacie imprez kulturalnych, rozrywkowych, sportowych ze średnią oceną 2,1. Stosunkowo wysoko oceniono również poinformowanie w zakresie inwestycji miejskich parki, place zabaw, remonty, przebudowy budynków itp. (1,9) oraz budowy i remontów dróg (1,8). Mieszkańcy czuli się poinformowani w niskim stopniu w szczególności w zakresie pomocy społecznej (1,1), finansowania organizacji pozarządowych z budżetu miasta (1,1) oraz budżetu obywatelskiego (1,2). Wśród innych odpowiedzi wskazano służbę zdrowia (1 wskazanie).

S t r o n a 17 Wykres 2. Struktura odpowiedzi na pytanie W jakim stopniu czuje się Pani/Pan poinformowany w sprawach Miasta Rybnika w poszczególnych obszarach? (średnia) Ogólnie mieszkańcy wskazywali wysoką ważność informacji z rozważanych sfer. W szczególności ważne są dla nich informacje o inwestycjach miejskich (2,4), budowach i remontach dróg (2,3) oraz organizacji imprez (2,2). Stosunkowo najmniejszą wagę przywiązywano do informacji dotyczących pomocy społecznej (1,4) oraz finansowania organizacji pozarządowych (1,5). Wśród innych, ocenianych nisko, wymieniono fundacje charytatywne, służbę zdrowia oraz sport młodzieży. Działania Miasta Rybnika również są ważne dla mieszkańców. W szczególności dużą wagę przykłada się do urządzania terenów zielonych (2,5), rekreacyjnego zagospodarowania Zalewu Rybnickiego (2,5), walki z niską emisją (2,4) oraz rozbudowy infrastruktury rowerowej (2,3). Stosunkowo niską ważnością charakteryzują się takie działania jak rewitalizacja kopalni Ignacy (1,7) oraz zaangażowanie w rozwój sportu żużlowego (1,7). Wśród innych, również ocenianych raczej nisko, znalazły się takie wskazania, jak autobus do Wodzisławia Śląskiego, dofinansowanie zdolnych młodych sportowców oraz inwestycję w piłkę nożną.

S t r o n a 18 Wykres 3. Struktura odpowiedzi na pytanie Informacje, z których obszarów działania Miasta Rybnika są dla Pani/Pana najważniejsze? (średnia) Wykres 4. Struktura odpowiedzi na pytanie Które z poniższych działań Miasta Rybnika uważa Pani/Pan za najważniejsze dla siebie? (średnia)

S t r o n a 19 Czytelnictwo prasy w mieście jest bardzo niskie. Stosunkowo najczęściej wykorzystywane są Tygodnik Regionalny Nowiny oraz Gazeta Rybnicka, jednak niska średnia (0,9 dla obu) wskazuje na wykorzystanie w małym stopniu. Najrzadziej wykorzystywanym medium prasowym jest tzw. katowicki dodatek do Gazety Wyborczej (0,4). Wykres 5. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy wykorzystuje Pani/Pan następujące źródła w celu uzyskania informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? - prasa (średnia) Stacje radiowe, jako źródła informacji o sprawach miasta, nie cieszą się dużą popularnością. Stosunkowo największą wagę przypisano Radiu 90 (1,6), drugą radiostacją było Radio Katowice (0,4). Pozostałe stacje w zasadzie nie stanowią źródła informacji o sprawach miasta. Wśród innych wymieniono natomiast ogólnopolskie stacje radiowe, takie jak Radio ZET, RMF FM oraz Polskie Radio Program Pierwszy i Program Drugi. Telewizja również charakteryzuje się małym stopniem wykorzystania przez respondentów. Telewizja TVT, Telewizja TVS czy Telewizja Katowice uzyskały ocenę na poziomie 0,9 1,0. Wśród innych wymieniano głównie ogólnopolskie stacje, takie jak TVP i TVN.

S t r o n a 20 Wykres 6. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy wykorzystuje Pani/Pan następujące źródła w celu uzyskania informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? - radio (średnia) Wykres 7. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy wykorzystuje Pani/Pan następujące źródła w celu uzyskania informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? - telewizja (średnia) Wśród lokalnych serwisów internetowych, jako stosunkowo najczęściej wykorzystywanych, wskazywano serwis miejski rybnik.eu (1,2) oraz BIP Miasta (0,7), a także portale rybnik.com.pl (1,3) i rybnik.naszemiasto.pl (0,9). Pewną, choć nadal niewielką, rolę odgrywają portale społecznościowe (0,8). Wśród innych mediów internetowych wskazano portale kultura.eu oraz wp.pl.

S t r o n a 21 Wykres 8. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy wykorzystuje Pani/Pan następujące źródła w celu uzyskania informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? - Internet (średnia) Wśród pozostałych źródeł informacji, również wykorzystywanych stosunkowo rzadko, najważniejszymi byli rodzina i/lub znajomi (1,6) oraz zewnętrzne nośniki informacji Urzędu Miasta (1,3). Pozostałe praktycznie się nie liczyły jako źródła informacji dla mieszkańców Rybnika. Wykres 9. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy wykorzystuje Pani/Pan następujące źródła w celu uzyskania informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? pozostałe źródła (średnia)

S t r o n a 22 Pytano także o częstotliwość wykorzystania poszczególnych nośników informacji. Najczęściej wykorzystywanymi źródła informacji o sprawach Miasta Rybnika były Internet, telewizja i radio, dla których dominowały odpowiedzi kilka razy dziennie (odpowiednio, 35,5%; 29,5%; 34,5% respondentów). Z informacji od rodziny i/lub znajomych korzystano kilka razy w tygodniu. Przy większości źródeł natomiast dominowała odpowiedź trudno powiedzieć, co może świadczyć o tym, że mniej tradycyjne źródła informacji nie cieszą się dużą popularnością. Wykres 10. Struktura odpowiedzi na pytanie Jak często Pani/Pan korzysta z poszczególnych źródeł informacji dotyczących spraw Miasta Rybnika? (w %) Zaspokojenie potrzeb informacyjnych w ujęciu poszczególnych źródeł stoi na przeciętnym poziomie. Najwyżej oceniono Internet (1,8) oraz radio (1,7), którym blisko do oceny zaspokajają w dużym stopniu. Stosunkowo wysokie noty zaobserwowano również dla takich mediów, jak prasa i telewizja (po 1,5) oraz rodzina i/lub znajomi (1,4). Pozostałe, poza zewnętrznymi nośnikami informacji (1,2), w praktyce niemal w ogóle nie zaspokajają potrzeb informacyjnych.

S t r o n a 23 Wykres 11. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy podane źródła informacji zaspakajają Pani/Pana potrzeby informacyjne dotyczące spraw Miasta Rybnika? (średnia) Pozyskane z różnych źródeł informacje są przekazywane dalej często lub czasem w przeważającej ilości przypadków (78,6% badanych). Informacje przekazuje rzadko 15% mieszkańców, zaś nigdy zaledwie 4,3%. Wykres 12. Struktura odpowiedzi na pytanie Czy pozyskane przez Panią/Pana informacje dotyczące spraw miasta są przez Panią/Pana przekazywane dalej? (w %) Źródło: opracowanie własne

S t r o n a 24 2.2. Dane metryczkowe Struktura wiekowa ankietowanej próby mieszkańców ma charakter dwumodalny. W społeczności Rybnika wśród osób młodych dominują osoby w wieku 30 34 lat (10,7%), natomiast wśród osób starszych dominują osoby w wieku 55 59 lat (9,5%). Wykres 13. Struktura respondentów wg wieku (w %) Struktura płci w mieście jest analogiczna do struktury płci w kraju, tzn. dominują kobiety (51,7%). Mężczyźni stanowią 48,3% społeczności. Dwie trzecie mieszkańców Rybnika (68,7%) jest w związku (przy czym nie rozróżnia się rodzaju związku). Jednak trzecia (31,3%) nie posiada partnera lub partnerki (także nie rozróżnia się przyczyn).

S t r o n a 25 Wykres 14. Struktura respondentów wg płci (w %) Wykres 15. Struktura respondentów wg stanu cywilnego (w %) W mieście dominują osoby z wykształceniem średnim (ogólnokształcącym i technicznym), stanowią oni jedną trzecią mieszkańców (34,5%). Drugą grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, których jest jedna czwarta (25%). Osoby z wykształceniem wyższym (licencjackim i magisterskim) stanowią 27,3% mieszkańców. Wśród innych typów wykształcenia wskazano wyższe ze stopniem doktora (0,3%).

S t r o n a 26 Wykres 16. Struktura respondentów wg rodzaju ukończonej szkoły (w %) Mieszkańcy Rybnika mieszkają głównie w dwuosobowych gospodarstwach domowych (27,4%). Często wskazywano również trzy (24,6%) oraz czteroosobowe (17,5%) gospodarstwa. Co szósty mieszkaniec (16,4%) mieszka sam. Wykres 17. Struktura respondentów wg wielkości gospodarstwa domowego (w %) Dochód mieszkańców Rybnika jest niski. Prawie połowa (47,6%) uzyskuje dochód do 1500 zł netto na osobę. Jedna trzecia mieszkańców zarabia między 1501 zł a 2500 zł, jedna siódma w przedziale od

S t r o n a 27 2501 do 3500 zł. Powyżej 3500 zł zarabia zaledwie 5,7% rybniczan. Należy jednak zwrócić uwagę, że pytanie o dochód charakteryzowało się aż 35-procentową frakcją odmów odpowiedzi. Wykres 18. Struktura respondentów wg uzyskiwanego dochodu (w %) Ponad połowa mieszkańców Rybnika pracuje zawodowo (56,6%). Prawie jedną trzecią (31%) mieszkańców stanowią emeryci i renciści. Do bezrobocia przyznaje się 7,3% mieszkańców, a pozostałe 5,1% osób uczy się. Wykres 19. Struktura respondentów wg aktywności na rynku pracy (w %)

S t r o n a 28 2.3. Stopień poinformowania mieszkańców sprawami miasta Większość mieszkańców czuje się poinformowana o sprawach miasta przynajmniej w stopniu średnim (łącznie 63,3%). Niewiele mniej niż co trzeci mieszkaniec czuje się poinformowany w stopniu niskim lub odczuwa brak informacji (łącznie 30,6%). O tym, że informacje o sprawach miasta są istotne i zaspokajają potrzeby mieszkańców świadczyć może fakt, że czterech na pięciu mieszkańców często lub czasem przekazuje pozyskane informacje, a jedynie co piąty przekazuje te informacje rzadko lub wcale. Analizując ogólny stopień poinformowania w ujęciu danych metryczkowych, zaobserwować można, iż na odczucia co do stopnia poinformowania nie wpływa płeć respondenta, wpływają natomiast wiek, wykształcenie oraz zamieszkiwana dzielnica miasta. W rozkładzie wieku, w grupie osób o co najwyżej niskim stopniu poinformowania zdecydowanie najwięcej jest osób w wieku powyżej 45 lat, z kolei najlepiej poinformowane są osoby w przedziale 25 45 lat. Tak więc im osoby są młodsze, tym udział ich w grupach lepiej poinformowanych wzrasta. Największe dysproporcje zaobserwowano w dwóch grupach wiekowych. Wśród osób w wieku 25-34 udział osób dobrze poinformowanych jest na poziomie niecałych 25%, zaś udział tej grupy wśród osób nie najlepiej poinformowanych jest zaledwie na poziomie niecałych 15%. Odwrotną tendencję można zaobserwować wśród osób starszych (65+), gdzie ilość nie najlepiej poinformowanych wynosi prawie 30%, a dobrze poinformowanych zaledwie nieco ponad 13%. W ujęciu wykształcenia wyraźnie kształtuje się zależność dodatnia im wykształcenie jest wyższe, tym wyższy jest stopień poinformowania. Wśród osób poinformowanych w stopniu co najwyżej niskim prawie 50% stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym lub niższym. Wśród osób poinformowanych w stopniu średnim i wysokim odsetek ten jest dwukrotnie mniejszy. Jedną trzecią osób poinformowanych w stopniu średnim i wysokim stanowią osoby z wyższym wykształceniem, natomiast dla osób poinformowanych w stopniu co najwyżej niskim odsetek ten jest dwukrotnie niższy. W ujęciu poszczególnych dzielnic nie zaobserwowano istotnych różnic w stopniu poinformowania mieszkańców. Warte odnotowania różnice zaobserwowano jedynie w dzielnicach Chwałowice

S t r o n a 29 i Paruszowiec-Piaski (zdecydowanie wyższy udział w grupie osób nie najlepiej poinformowanych) oraz Ligocie-Ligockiej Kuźni (zdecydowanie wyższy udział w grupie osób dobrze poinformowanych). Tabela 5. Ogólny stopień poinformowania w ujęciu wieku, płci i wykształcenia. brak lub niski średni lub wysoki do 24 lat 8,2 11,1 25-34 13,1 24,2 35-44 14,7 19,2 45-64 36,2 32,4 65 i więcej 27,8 13,2 kobieta 54,9 49,9 mężczyzna 45,1 50,1 gimnazjalne i niższe 11,2 5,3 zasadnicze zawodowe 35,7 20,0 średnie i policealne 36,0 41,8 wyższe 17,1 32,9 Boguszowice-Osiedle 4,9 7,7 Boguszowice-Stare 5,7 5,8 Chwałęcice 2,3,9 Chwałowice 8,7 4,9 Golejów 1,5 1,5 Gotartowice 3,1 2,4 Grabownia,9,4 Kamień 2,9 3,0 Kłokocin 1,3 1,9 Ligota-Ligocka Kuźnia,6 3,8 Maroko-Nowiny 14,9 14,3 Meksyk 2,1 1,9 Niedobczyce 7,4 9,4 Niewiadom 2,5 3,5 Ochojec,6 2,0 Orzepowice 2,4 2,8 Paruszowiec-Piaski 5,3 2,4 Popielów 2,8 2,6 Radziejów 2,2 1,2 Rybnicka Kuźnia 2,4 2,5 Rybnik-Północ 5,5 5,9 Smolna 4,7 5,9 Stodoły 1,8,8 Śródmieście 5,9 6,6 Wielopole 2,6 1,1 Zamysłów 3,4 2,6 Zebrzydowice 1,5 2,4

S t r o n a 30 Warto także podkreślić, że żadne spośród badanych źródeł informacji nie zaspokaja w dużym stopniu potrzeb informacyjnych mieszkańców. Stosunkowo blisko tego jest Internet i radio, przeciętny poziom reprezentują także prasa i telewizja, rodzina i/lub znajomi oraz zewnętrzne nośniki informacji. Pozostałe źródła informacji mają dla mieszkańców małe znaczenie. Na to, jak mieszkańcy postrzegają informacje pozyskiwane z konkretnego medium, wpływa wiek, wykształcenie i w nieznacznym stopniu zamieszkiwana dzielnica. Nie wpływa znacząco natomiast płeć respondentów. Analizując pozyskiwanie informacji z poszczególnych źródeł, warto zauważyć, że wraz z wiekiem respondentów rośnie znaczenie mediów tradycyjnych, czyli prasy i telewizji, maleje natomiast Internetu. Takie zjawisko zgodne jest z ogólnoświatowymi trendami w zakresie komunikacji społecznej. Stałe, wysokie znaczenie ma radio, rodzina i/lub znajomi oraz zewnętrzne nośniki informacji. Pozostałe źródła informacji nie odgrywają większej roli. Tabela 6. Zaspokojenie potrzeb informacyjnych w ujęciu wieku. do 24 25-34 35-44 45-64 65+ Prasa 29 41 50 53 64 Radio 66 61 64 65 61 Telewizja 37 38 42 57 69 Internet 92 84 74 62 24 Rodzina i/lub znajomi 53 48 45 48 40 Lokalni liderzy opinii, parafie itp. 12 19 10 17 28 Aplikacje mobilne 21 24 12 11 5 Pracownicy Urzędu Miasta Rybnika rozmowa osobista 20 19 21 24 23 Informacja telefoniczna Urzędu Miasta Rybnika 10 14 20 21 17 Informacja SMS Urzędu Miasta Rybnika 16 9 11 12 9 Zewnętrzne nośniki informacji Urzędu Miasta (gabloty, 49 plakaty, billboardy) 40 41 43 38 Analiza wpływu wykształcenia na sposób pozyskiwania informacji pokazuje interesującą tendencję. Osoby z wykształceniem wyższym zdecydowanie częściej niż pozostałe grupy korzystają z większości źródeł informacji, wyłączając z tego radio i telewizję. Szczególnie widoczne jest to w przypadku Internetu, gdzie proporcje wynoszą 27% dla osób z wykształceniem gimnazjalnym i niższym do 82%

S t r o n a 31 korzystających z Internetu wśród osób z wykształceniem wyższym. Wykształcenie natomiast nie wpływa na pozyskiwanie informacji z takich źródeł, jak prasa, rodzina i/lub znajomi oraz zewnętrzne nośniki informacji. Warto także zauważyć, że stosunkowo duży odsetek osób z wykształceniem wyższym korzystało z osobistej bądź telefonicznej rozmowy z pracownikami Urzędu Miasta, duże znaczenie dla osób z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym mają natomiast liderzy opinii w środowiskach lokalnych. Tabela 7. Zaspokojenie potrzeb informacyjnych w ujęciu wykształcenia. gimnazjalne zasadnicze średnie i i niższe zawodowe policealne wyższe Prasa 48 49 51 47 Radio 76 66 63 58 Telewizja 80 61 50 35 Internet 27 48 71 82 Rodzina i/lub znajomi 43 47 47 45 Lokalni liderzy opinii, parafie itp. 23 17 17 18 Aplikacje mobilne 5 10 16 18 Pracownicy Urzędu Miasta Rybnika rozmowa 21 osobista 17 19 30 Informacja telefoniczna Urzędu Miasta Rybnika 17 11 17 24 Informacja SMS Urzędu Miasta Rybnika 9 5 11 16 Zewnętrzne nośniki informacji Urzędu Miasta 34 (gabloty, plakaty, billboardy) 35 41 51 Analiza zachowania mieszkańców poszczególnych dzielnic pokazuje, że w przypadku niektórych z nich, w powiązaniu z konkretnymi źródłami informacji, występują warte odnotowania tendencje. W dzielnicy Stodoły zdecydowanie więcej osób niż wynosi średnia korzysta w celu pozyskiwania informacji z prasy i telewizji, w dzielnicy Niewiadom z radia i telewizji, natomiast w dzielnicach Meksyk oraz Rybnicka Kuźnia z Internetu. W kilku dzielnicach mieszkańcy w ogóle nie pozyskują informacji z wszystkich trzech wskazanych w badaniu kanałów komunikacji z Urzędem Miasta (rozmowa osobista, rozmowa telefoniczna i system SMS-owy). Są to Chwałecice, Grabownia, Ochojec, Stodoły i Wielopole. W przypadku wszystkich tych dzielnic trzeba podczas interpretacji

Boguszowice-Osiedle Boguszowice-Stare Chwałęcice Chwałowice Golejów Gotartowice Grabownia Kamień Kłokocin Ligota-Ligocka Kuźnia Maroko-Nowiny Meksyk Niedobczyce Niewiadom Ochojec Orzepowice Paruszowiec-Piaski Popielów Radziejów Rybnicka Kuźnia Rybnik-Północ Smolna Stodoły Śródmieście Wielopole Zamysłów Zebrzydowice Rybnik S t r o n a 32 wyników wziąć pod uwagę fakt, że w tych dzielnicach mieszka stosunkowo niewiele osób i próba badawcza nie przekroczyła 20 osób. Analizując wyniki w poszczególnych dzielnicach można także wskazać ponadprzeciętne wykorzystanie niektórych źródeł informacji. W przypadku aplikacji mobilnych będą to Gotartowice oraz Ochojec, w przypadku nośników zewnętrznych Kamień, Meksyk, Popielów i Zamysłów, w przypadku lokalnych liderów opinii Gotartowice oraz Ligota Ligocka Kuźnia. Warto także wskazać, że znacznie poniżej przeciętnej korzysta się w Gotartowicach z telewizji, w Kamieniu z prasy, w Stodołach i Kłokocinie z Internetu. Tabela 8. Zaspokojenie potrzeb informacyjnych w ujęciu dzielnicy. Prasa 40 50 47 41 46 40 27 57 38 64 58 24 53 42 45 36 60 51 69 38 65 36 81 51 37 43 52 49 Radio 54 52 64 67 65 60 31 69 58 83 66 60 53 97 42 63 64 66 55 69 68 60 54 70 67 62 64 63 Telewizja 48 45 59 63 37 37 46 48 34 65 55 42 48 73 24 58 40 41 64 33 55 43 46 61 38 47 52 50 Internet 68 68 58 57 55 71 57 69 48 66 71 79 67 68 76 61 61 55 38 73 64 65 27 66 60 72 72 65 Rodzina i znajomi 52 54 50 37 47 55 30 44 57 54 52 41 34 66 24 36 33 43 46 47 52 39 27 57 32 41 45 46 Liderzy opinii 10 15 8 6 26 49 0 20 46 31 23 15 13 13 6 25 21 18 13 18 23 11 0 15 18 15 12 18 Aplikacje mobilne 13 3 20 13 20 26 0 11 21 23 15 7 5 12 29 12 17 8 11 7 17 21 22 19 0 27 10 14 Pracownicy UM Rybnika 11 18 20 15 30 29 0 57 65 25 23 10 13 12 20 6 36 36 11 25 25 12 13 37 17 17 10 22 Informacja telefoniczna UM Rybnika 7 13 8 8 30 30 0 51 40 16 16 13 15 11 22 15 36 16 7 28 21 11 13 19 23 20 15 18 Informacja SMS UM Rybnika 8 2 8 9 15 19 0 11 33 7 14 12 13 9 6 5 16 5 11 25 14 8 22 8 0 5 10 11 Zewnętrzne nośniki informacji 34 28 48 29 41 61 28 66 73 47 45 43 33 49 31 29 42 20 19 56 64 21 13 56 51 56 27 42 Ogółem 75 54 12 52 14 27 7 31 18 30 136 21 86 32 15 23 34 28 15 27 56 50 6 60 16 22 23 970

S t r o n a 33 2.4. Analiza wyników badania w obszarach zainteresowania sprawami miasta Jednym z głównych obszarów podlegających analizie podczas badania sondażowego było zainteresowanie mieszkańców Rybnika obszarami działalności miasta oraz działaniami miasta. Wśród obszarów działalności miasta, o które pytani byli ankietowani, były: Edukacja (działalność szkół i przedszkoli), Organizacja imprez kulturalnych, rozrywkowych i sportowych, Inwestycje miejskie parki, place zabaw, remonty i przebudowy budynków, Budowa i remonty dróg, Działalność urzędu i urzędników, Komunikacja miejska (ZTZ), Pomoc społeczna, Niska emisja, problem jakości powietrza w mieście, Finansowanie organizacji pozarządowych z budżetu miasta, Budżet obywatelski. Mieszkańcy wypowiadali się także w kwestii działań, jakie miasto podejmuje w różnych obszarach. Wśród działań miasta, o których miasto chciałoby informować mieszkańców, wskazane zostały: Przystąpienie do zagospodarowania zespołu szpitalnego JULIUSZ, Rewitalizacja zabytkowej kopalni IGNACY, Rozbudowa infrastruktury rowerowej, Rekreacyjne zagospodarowanie Zalewu Rybnickiego, Walka z niską emisją, Usprawnienie funkcjonowania komunikacji miejskiej, Zaangażowanie miasta w rozwój sportu żużlowego, Organizacja koncertów gwiazd na stadionie miejskim, Urządzanie nowych terenów zielonych na terenie miasta parki, skwery, zieleńce itp. Mieszkańcy najwięcej wiedzieli o imprezach organizowanych przez miasto, posiadali także stosunkowo dużo informacji na temat inwestycji miejskich oraz budowy i remontów dróg. Te trzy

S t r o n a 34 obszary były także dla mieszkańców najważniejszymi, możliwe jest, że przenosili niejako stopień poinformowania na dany temat na stopień ważności, ponieważ najwięcej tego typu informacji do nich docierało. Można więc powiedzieć, że mieszkańcy wiedzieli bardzo dużo w obszarach, które były dla nich najważniejszymi. Na drugim biegunie znalazły się obszary pomocy społecznej i finansowania organizacji pozarządowych z budżetu miasta. Są to obszary, w których mieszkańcy posiadają najmniejszą wiedzę, niemniej nie są to obszary, które wskazali jako ważne. Warto wspomnieć, że w obszarze budżetu obywatelskiego poinformowanie było stosunkowo niskie, a ważność średnia. Wśród obszarów ważnych dla społeczeństwa Rybnika, a nie wymienionych w ankiecie, wskazano służbę zdrowia. Dużym zainteresowaniem mieszkańców cieszą się także konkretne działania Miasta Rybnika. W szczególności dużą wagę przykładają oni do urządzania terenów zielonych, rekreacyjnego zagospodarowania Zalewu Rybnickiego, walki z niską emisją oraz rozbudowy infrastruktury rowerowej. Stosunkowo niską ważnością charakteryzują się takie działania, jak rewitalizacja kopalni Ignacy oraz zaangażowanie w rozwój sportu żużlowego. Mieszkańcy mieli także swoje pomysły na działania, jakimi powinien zająć się Urząd Miasta. Wskazano na takie działania, jak autobus do Wodzisławia Śląskiego, dofinansowanie zdolnych, młodych sportowców oraz inwestycję w piłkę nożną w mieście. Poszczególne działania miasta cechują się także średnio większą ważnością niż obszary działalności miasta. Analizując poszczególne media w ujęciu wpływu na stopień poinformowania mieszkańców, można zauważyć, że nie ma większego znaczenia, skąd ludzie czerpią informacje. Jeżeli dane medium jest wysoko oceniane jako źródło informacji, jest ono wysoko oceniane pod kątem każdego z obszarów. Dlatego wyróżnia się kilka mediów, które w sposób skuteczny informują mieszkańców o sprawach miasta. Wymienić trzeba tutaj: Radio 90, serwis miejski rybnik.eu oraz portal rybnik.com.pl, a także dwa źródła niemedialne, rodzinę i/lub znajomych oraz zewnętrzne nośniki informacji.

S t r o n a 35 Tabela 9. Stopień poinformowania o działalności Miasta Rybnika w ujęciu źródeł informacji oraz obszarów tematycznych. Edukacja Organizacja imprez Inwestycje miejskie Budowa i remonty dróg Działalność urzędu i urzędników Komunikacja miejska (ZTZ) Pomoc społeczna Niska emisja Finansowanie organizacji pozarządowych z budżetu miasta Dziennik Zachodni 23 22 22 23 26 25 25 23 24 25 Gazeta Wyborcza 13 14 14 15 15 16 16 15 14 15 Katowice Tygodnik Regionalny 33 33 34 34 38 35 35 34 35 34 Nowiny Tygodnik Rybnicki 25 24 23 25 26 28 31 25 27 25 Gazeta Rybnicka 33 33 33 34 36 35 31 33 40 36 Radio 90 61 62 61 60 61 60 57 60 62 63 Radio Vanessa 12 11 12 12 14 14 18 12 10 11 Radio em 9 7 8 7 9 9 13 8 8 10 Radio Katowice 12 13 14 13 15 15 16 12 11 11 Radio Silesia 10 10 10 10 12 11 13 11 11 10 Telewizja TVT 29 30 34 32 34 35 35 29 29 29 Telewizja TVS 28 28 30 29 33 33 36 28 30 27 Telewizja Katowice 31 34 36 36 36 39 35 30 31 29 Serwis rybnik.eu 52 49 48 47 52 48 45 48 55 59 BIP UM Rybnik 31 28 28 27 33 28 30 28 34 35 rybnik.naszemiasto.pl 42 40 39 36 43 39 37 40 42 43 rybnik.com.pl 54 54 52 50 54 51 48 53 61 61 nowiny.pl 21 19 20 18 22 21 20 18 25 24 nowiny.rybnik.pl 17 14 15 14 19 16 18 14 20 19 rybnik1.pl 11 9 9 8 12 11 13 8 14 12 rybniklubieto.pl 9 8 9 8 12 10 12 8 12 11 Facebook, Twitter, 33 32 33 31 33 34 35 31 41 39 YouTube Rodzina i/lub znajomi 65 63 63 64 67 64 67 61 66 63 Lokalni liderzy opinii 32 29 30 30 34 33 35 31 32 30 Aplikacje mobilne 23 19 18 18 24 21 25 18 24 23 Pracownicy UM Rybnika rozmowa osobista Kontakt telefoniczny UM Rybnika 19 15 16 16 22 17 20 15 19 18 15 13 14 14 19 13 17 14 16 15 Budżet obywatelski Informacja SMS UM Rybnika Zewnętrzne nośniki informacji 13 12 12 12 14 12 13 13 16 15 52 52 52 51 55 57 54 52 55 56

S t r o n a 36 Warto zauważyć, że przeciętnym wpływem na mieszkańców cechuje się prasa, telewizja oraz media społecznościowe, a niskim kontakt z Urzędem Miasta. Ostatnie powinno najbardziej zastanawiać, pracownicy Urzędu jako źródło wiedzy są oceniani nieco lepiej tylko w obszarze działalności Urzędu, przy czym kontakt osobisty jest nieco lepiej oceniany niż kontakt telefoniczny. Zestawiając z innymi osobowymi źródłami informacji, pracownicy są oceniani najniżej, rodzina i/lub znajomi oceniani są najwyżej, a pośrodku plasują się lokalni liderzy opinii. Wśród stacji radiowych i portali internetowych można zaobserwować dużą dysproporcję między najważniejszym źródłem informacji a pozostałymi. 2.5. Analiza wyników wykorzystania poszczególnych źródeł informacji Mieszkańcy Rybnika są bardzo przywiązani do kilku mediów, które w sposób wyraźny wyróżniają się spośród badanych. Największe oddziaływanie mają stacja radiowa Radio 90, portale internetowe rybnik.eu (w tym BIP Urzędu Miasta) oraz rybnik.com.pl, a także zewnętrzne nośniki informacji oraz rodzina i/lub znajomi. Sprawiają one, że także całe grupy źródeł informacji (Internet, radio) notują dosyć wysokie wyniki w badaniu sondażowym. Zauważalna jest jednak tendencja, iż różnica między liderem/liderami w danej grupie, a pozostałymi źródłami informacji w tej samej grupie jest bardzo duża. W bardzo niewielkim stopniu wykorzystywana w pozyskiwaniu informacji jest prasa, jeżeli już mieszkańcy z niej korzystają, wybierają tytuły lokalne (Tygodnik Regionalny Nowiny oraz Gazetę Rybnicką). Równie niewielki wpływ na stopień poinformowania mieszkańców mają stacje telewizyjne. Stacje regionalne (TVT, TVS, TVP Katowice) są wykorzystywane w porównywalnym, niskim stopniu. W przypadku dwóch grup, radia i Internetu, jak wcześniej wspomniano, zauważyć można lidera, który wyraźnie odstaje od pozostałych. Także media społecznościowe nie uzyskały jeszcze pozycji medium kształtującego wiedzę o sprawach miasta Rybnika. Analiza wykorzystania poszczególnych źródeł informacji pokazuje, iż w przypadku każdego z nich więcej jest opinii pozytywnych niż negatywnych. Szczególnie wyraźnie widać to w przypadku najbardziej opiniotwórczych mediów w tych przypadkach osoby dobrze oceniające ich działalność informacyjną także zdecydowanie częściej z nich korzystają.

S t r o n a 37 Tabela 10. Ogólna ocena działalności informacyjnej w ujęciu źródła informacji. źle dobrze Dziennik Zachodni 19 25 Gazeta Wyborcza Katowice 13 14 Tygodnik Regionalny Nowiny 24 35 Tygodnik Rybnicki 11 27 Gazeta Rybnicka 22 35 Radio 90 45 62 Radio Vanessa 16 10 Radio em 8 8 Radio Katowice 10 14 Radio Silesia 10 11 Telewizja TVT 32 33 Telewizja TVS 28 31 Telewizja Katowice 31 35 Serwis miejski rybnik.eu 32 49 BIP Urzędu Miasta 15 29 Portal rybnik.naszemiasto.pl 29 38 Portal rybnik.com.pl 34 52 Portal nowiny.pl 6 20 Portal nowiny.rybnik.pl 4 16 Portal rybnik1.pl 2 10 Portal rybniklubieto.pl 2 9 Facebook, Twitter, YouTube 23 31 Rodzina i/lub znajomi 50 63 Lokalni liderzy opinii, parafie itp. 22 30 Aplikacje mobilne 10 19 Pracownicy Urzędu Miasta Rybnika rozmowa osobista 8 16 Kontakt telefoniczny Urzędu Miasta Rybnika 5 15 Informacja SMS Urzędu Miasta Rybnika 4 12 Zewnętrzne nośniki informacji Urzędu Miasta (gabloty, plakaty, billboardy) 36 52 Zróżnicowanie wykorzystania poszczególnych źródeł informacji zauważyć można analizując rozkład wyników w ujęciu wieku, wykształcenia, płci oraz miejsca zamieszkania. Najpopularniejsze źródła informacji, w tym Radio 90 oraz rybnik.com.pl, wykorzystywane są zdecydowanie częściej przez osoby najmłodsze, ich udział maleje wraz z wiekiem respondentów. Wraz z wiekiem maleje także,

S t r o n a 38 choć w nieco mniejszym stopniu, częstotliwość wykorzystania takich źródeł informacji, jak rodzina i/lub znajomi oraz zewnętrzne nośniki informacji. Rośnie natomiast wykorzystanie telewizji, tendencję taką widać w przypadku wszystkich badanych stacjach telewizyjnych. W ujęciu płci nie zaobserwowano istotnych różnic w wykorzystaniu poszczególnych źródeł informacji. Ich popularność jest podobna zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Można również zauważyć, choć jak wspomniano niezwykle ryzykowne jest generalizowanie na podstawie małej liczby danych w przypadku niektórych dzielnic, różnice w wykorzystaniu źródeł informacji w ujęciu poszczególnych dzielnic. Przede wszystkim rzuca się w oczy popularność Tygodnika Regionalnego Nowiny w dzielnicy Stodoły oraz na osiedlu Rybnik-Północ. Radio 90 jest szczególnie często wykorzystywane w dzielnicach Niewiadom, Ligota-Ligocka Kuźnia oraz Chwałowice. W Stodołach równocześnie bardzo popularne są telewizje: TVP Katowice, Telewizja TVT i TVS. W tej dzielnicy jednocześnie dużo mniej wykorzystywane są źródła internetowe. BIP Urzędu Miasta (źródło ogólnie mało wykorzystywane) jest szczególnie popularny w dzielnicach Kamień oraz Gotartowice. Z rodziny i/lub znajomych jako źródła informacji szczególnie często korzystali mieszkańcy dzielnic Boguszowice-Osiedle oraz Boguszowice-Stare.

S t r o n a 39 Tabela 11. Wykorzystanie źródeł informacji w ujęciu wieku do 24 25-34 35-44 45-64 65+ Dziennik Zachodni 22 15 19 22 34 Gazeta Wyborcza Katowice 6 10 16 15 18 Tygodnik Regionalny Nowiny 16 30 37 35 34 Tygodnik Rybnicki 12 23 22 22 30 Gazeta Rybnicka 25 30 30 33 32 Radio 90 64 60 64 62 40 Radio Vanessa 6 9 15 11 13 Radio em 7 7 5 8 11 Radio Katowice 8 13 10 16 18 Radio Silesia 9 7 7 12 12 Telewizja TVT 22 26 27 32 54 Telewizja TVS 15 20 23 32 55 Telewizja Katowice 17 21 30 38 61 Serwis miejski rybnik.eu 63 63 49 39 13 BIP Urzędu Miasta 28 35 33 20 7 Portal rybnik.naszemiasto.pl 40 45 40 34 14 Portal rybnik.com.pl 67 69 51 39 16 Portal nowiny.pl 21 23 24 12 5 Portal nowiny.rybnik.pl 14 19 17 11 4 Portal rybnik1.pl 12 9 9 7 3 Portal rybniklubieto.pl 10 7 9 8 3 Facebook, Twitter, YouTube 63 45 31 17 8 Rodzina i/lub znajomi 68 67 58 58 54 Lokalni liderzy opinii, parafie itp. 21 28 22 30 33 Aplikacje mobilne 30 30 17 9 5 Pracownicy Urzędu Miasta Rybnika rozmowa osobista 13 16 14 14 12 Kontakt telefoniczny Urzędu Miasta Rybnika 10 11 14 12 12 Informacja SMS Urzędu Miasta Rybnika 14 14 9 9 4 Zewnętrzne nośniki informacji Urzędu Miasta 62 49 47 47 38