WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA SYSTEMU KONTROLI DOSTĘPU Opracował: Jan Mucha Lesław Czyż Warszawa 2008
SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE 2. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA BRAMY OBROTOWE WYTYCZNE OGÓLNE KONSTRUKCJA URZĄDZENIA MECHANIZM STERUJĄCY UKŁAD ELEKTRONICZNY STERUJĄCY BRAMY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH KONSTRUKCJA URZĄDZENIA MECHANIZM STERUJĄCY UKŁAD ELEKTRONICZNY STERUJĄCY WYTYCZNE DO SYSTEMU INDENTYFIKACJI ELEKTRONICZNEJ WYTYCZNE W ZAKRESIE INSTALACJI WYTYCZNE W ZAKRESIE UŻYTKOWANIA 3. PODSUMOWANIE
WPROWADZENIE Nadrzędnym aktem nad uregulowaniami poszczególnych Państw będących członkami Unii Europejskiej dotyczącymi bezpieczeństwa na obiektach sportowych jest Konwencja Rady Europy nr 120 w sprawie przemocy i ekscesów widzów w czasie imprez sportowych, a w szczególności meczów piłki nożnej sporządzona w Strasburgu 19 sierpnia 1985 roku. Konwencja określa zasady współpracy i wspólne działania w celu zapobiegania i kontrolowania aktów przemocy i wybryków widzów w czasie imprez sportowych. Szczególny nacisk Konwencja kładzie na kontrolę nad tłumem, która powinna odbywać się m.in. przez oddzielenie od siebie rywalizujących ze sobą grup kibiców, ścisłą kontrolę dostępu, uwzględnienie niezbędnych barier tj. m.in. bram obrotowych i parkanów (ogrodzeń), które mają znaczacy wpływ na poprawę bezpieczeństwa osób uczestniczących w imprezie. Powyżej przedstawiona konwencja określa zakres podstawowych wymogów jakie powinien spełniać każdy obiekt, na którym odbywają się imprezy sportowe, które w większości przypadków są równocześnie imprezami masowymi.w Polsce zasady organizacji imprez masowych zostały uregulowane Ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 roku o bezpieczeństwie imprez masowych z pużn.zmianami.obecnie nowelizowana. Ustawa określa m.inn. -warunki bezpieczństwa imprez masowych, gdzie w sposób szczególny zobowiązuje organizatora imprezy masowej do zapewnienia bezpieczeństwa osobom obecnym na imprezie oraz porządku podczas trwania imprezy. Nowelizacja ustawy z dn. 06.07.2007r nałożyła na organizatora dodatkowy obowiązek identyfikacji osób biorących udział w imprezach. Powyższe zagadnienie możliwe jest do relizacji po dostosowaniu infrastuktóry obiektów do wymogów europejskich, w tym odpowiednich wejść, wyjść,bram ewakuacyjnych itp. Organizator imprezy masowej działając z należytą starannością powinien powyższe uwzględnić w swoich planach działania. W celu poprawy bezpieczeństwa na obiektach sportowych nizbędnym jest zapewnienie systemu kontroli dostępu i identyfikacji osób wchodzących na obiekty sportowe, które w znaczący sposób umożliwią; 1. służbom porządkowym sterowanie przepustowością wejść 2. jednoczesną rejestrację obrazu postaci i danych osób wchodzących, zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych. 3. precyzyjne wyliczenie ilości osób uczestniczących w imprezie masowej, miejscu ich przebywania na obiekcie sportowym tj.sektor, rząd, miejsce itp.
4. weryfikację osób, wobec której zostało wydane orzeczenie sądowe zakazujące wstępu na imprezę masową, zobowiązujące do powstrzymywania się od przebywania w miejscach przeprowadzenia WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA BRAMY OBROTOWE Def. BRAMA OBROTOWA - Urządzenie do kontroli ruchu osobowego na wejściach do stref zamkniętych z przeznaczeniem do współpracy z elektronicznym systemem kontroli dostępu, umożliwiająca pojedyncze przepuszczanie osób uprawnionych, stanowiąca fizyczną barierę dostępu dla osób nieuprawnionych. Brama obrotowa jest wyposażona w rotor z 4 wydzielonymi przez skrzydła sekcjami przejścia, konstrukcję stanowiącą zabudowę rotora, mechanizm sterujący rotorem, układ sterujący mechanizmem współpracujący z urządzeniami zewnętrznymi. Rysunek nr 1 Wytyczne ogólne w zakresie bezpieczeństwa dotyczą cech jakimi powinny charakteryzować się bramy obrotowe współpracujące z systemami kontroli dostępu na obiektach sportowych gdzie odbywają się imprezy masowe: 1. Brama obrotowa powinna być wyposażona w sterownik dla operatora urządzenia, umiejscowiony od strony strefy zamkniętej, umożliwiający ręczne odblokowanie i zainicjowanie cyklu działania. 2. Sprawność funkcjonowania bramy powinna umożliwiać przepustowość minimalną (15 osób/min). 3. Zwłoka przy odblokowaniu ruchu rotora tj. od momentu otrzymania sygnału z urządzenia sterującego powinna być nie dłuższa niż 0,6 sek.
4. Urządzenie nie może posiadać elementów, które można odkręcić lub wymontować bez posiadania odpowiednich narzędzi. 5. Brama powinna posiadać osłony metalowe do wysokości minimum 2,2 m i szerokości minimum 0,7 m zabezpieczającą stanowiska operatorów przed niebezpieczeństwem urazu spowodowanego uderzeniem przedmiotem wyrzuconym od strony strefy otwartej. 6. Brama powinna być wyposażona w znaki bezpieczeństwa zgodne z normą PN-ISO 7010. 7. Brama powinna posiadać widoczną sygnalizację świetlną informującą o stanie pracy tj. odblokowania/zablokowania przejścia. 8. Wymiary przejścia osobowego w pojedynczej sekcji rotora powinny być zgodne z przedstawionymi na rysunku nr 2 KONSTRUKCJA BRAMY OBROTOWEJ Def. KONSTRUKCJA BRAMY OBROTOWEJ - Konstrukcja nośna dla urządzenia, wygradzająca i zabezpieczająca strefę zamkniętą. Konstrukcja bramy obrotowej składa się z paneli bocznych, dachu paneli przednich z osłoną dla operatora oraz rotora bramy. Wytyczne dotyczące cech jakimi powinna charakteryzować się konstrukcja bramy obrotowej. 1. Rotor bramy powinien być wyposażony w 4 skrzydła konstrukcyjne tworzące 4 sekcje przejścia o wymiarach zgodnych z przedstawionymi Rysunek nr 3 na rysunku nr 3.
2. Konstrukcja i wszystkie jej elementy, stałe czy też ruchome jak również zamocowania były właściwej konstrukcji, z odpowiedniego materiału o należytej wytrzymałości i trwałości. 3. Konstrukcja bramy jak i jej elementy składowe, wliczając w to elementy mocujące bramy do podłoża powinny być tak zaprojektowane, aby żadna część bramy nie została trwale odkształcona podczas normalnego użytkowania urządzenia. 4. Rotor bramy powinien zatrzymywać się w swych spoczynkowych położeniach, bez nadmiernych uderzeń tj. przez wyhamowywanie elektromechaniczne. 5. Rotor bramy napędzany przez mechanizm urządzenia powinien wykonywać ruch obrotowy z maksymalną prędkością 10 obr/min. 6. Rotor powinien być oddzielony od napędu mechanizmu sprzęgłem bezpieczeństwa, który zabezpiecza osobę przechodzącą przed naporem skrzydła rotora z momentem większym niż 35 Nm. 7. Sprzęgło bezpieczeństwa powinno umożliwiać zatrzymanie przez użytkownika ruchu rotora w każdym położeniu bez nadmiernego wysiłku tj przy użyciu momentu o wartości nie większej niż 35 Nm. 8. Konstrukcja urządzenia powinna uwzględniać wymiary przejść i otworów umożliwiających dostęp dla operatora zgodnych z normą PN-EN 547-2 MECHANIZM BRAMY OBROTOWEJ Def. MECHANIZM BRAMY OBROTOWEJ Układ sterujący i kontrolujący ruch rotora. Mechanizm bramy obrotowej składa się z układu napędu, sprzęgła elektromechanicznego przeciążeniowego, układów blokujących elektromechanicznych i elektromagnetycznego. Wytyczne dotyczące cech jakimi powinny charakteryzować się mechanizmy bramy obrotowej: 1. Układy blokujące powinny działać sprawnie tj. po otrzymaniu sygnału do odblokowania odblokowywać się elektromechanicznie gdy na rotor działa moment do 340 Nm. (będący wynikiem naporu użytkownika na skrzydło rotora). 2. Układ napędu mechanizmu powinien być wyposażony w elektromechaniczne wspomaganie ruchu rotora powodujące każdorazowo samoczynne ustawienie rotora w pozycji blokującej tj. przejście do stanu spoczynkowego.
3. Układ napędu mechanizmu po odblokowaniu układów blokujących powinien zostać załączony przez użytkownika poprzez przyłożenie momentu na skrzydło rotora nie większego niż 3 Nm. 4. Układy blokujące mechanizmu powinny uniemożliwić cofnięcie się przechodzącego użytkownika, który znajduje się w sekcji rotora, a rotor wykonał już obrót powyżej 30 stopni. 5. Minimalny moment potrzebny na sforsowanie układów blokujących powinien wynosić nie mniej niż 500 Nm. 6. W przypadku np. braku zasilania elektrycznego operator powinien mieć możliwość za pomocą np. kluczyka w czasie nie dłuższym niż 10 sekund ustawienia działania mechanizmu w jednym z trzech podanych trybów: - ruch rotora zablokowany w obu kierunkach, ruch rotora odblokowany dla obu kierunków, ruch rotora odblokowany tylko dla jednego dowolnego kierunku. UKŁAD STERUJĄCY Def. UKŁAD STERUJĄCY układ elektroniczny wraz z czujnikami obrotu pełniący funkcję sterowania mechanizmem i komunikacji z systemami kontroli dostępu. Wytyczne dotyczące cech jakimi powinny charakteryzować się układy sterujące bramy obrotowej: 1. układ sterujący powinien być zasilany napięciem bezpiecznym. 2. układ sterujący powinien wysterowywać sygnał zwrotny określający stan ukończenia cyklu pracy urządzenia (przejścia osobowego)
BRAMY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Def. BRAMA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH - Urządzenie do kontroli ruchu osób niepełnosprawnych na wejściach do stref zamkniętych z przeznaczeniem do współpracy z elektronicznym systemem kontroli dostępu, umożliwiająca przepuszczanie osób uprawnionych, stanowiąca fizyczną barierę dostępu dla osób nieuprawnionych. Brama dla osób niepełnosprawnych jest wyposażona w dwa skrzydła uchylne, konstrukcję stanowiącą zabudowę przejścia, mechanizm sterujący ruchem skrzydeł, układ sterujący mechanizmem współpracujący z urządzeniami zewnętrznymi. Rysunek nr 4 Wytyczne ogólne w zakresie bezpieczeństwa dotyczą cech jakimi powinny charakteryzować się bramy dla osób niepełnosprawnych współpracujące z systemami identyfikacji elektronicznej na obiektach sportowych gdzie odbywają się imprezy masowe: 1. Brama dla osób niepełnosprawnych powinna być wyposażona w sterownik dla operatora urządzenia, umiejscowiony od strony strefy zamkniętej, umożliwiający ręczne odblokowanie i zainicjowanie cyklu działania. 2. Sprawność funkcjonowania bramy przy sterowaniu ręcznym przez operatora powinna umożliwiać przepustowość osób minimum 5 osób/min.
3. Zwłoka przy odblokowaniu ruchu skrzydeł bramy tj. od momentu otrzymania sygnału z urządzenia sterującego powinna być nie dłuższa niż 0,6 sek. 4. Urządzenie nie może posiadać elementów, które można odkręcić lub wymontować bez posiadania odpowiednich narzędzi. 1. Brama powinna być wyposażona w znaki bezpieczeństwa zgodne z normą PN-ISO 7010. 2. Brama powinna posiadać widoczną sygnalizację świetlną informującą o stanie pracy tj. odblokowania/zablokowania przejścia. KONSTRUKCJA BRAMY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Def. KONSTRUKCJA BRAMY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH - Konstrukcja nośna dla urządzenia, wygradzająca i zabezpieczająca strefę zamkniętą. Konstrukcja bramy dla osób niepełnosprawnych składa się z paneli bocznych, dachu oraz skrzydeł uchylnych. Rysunek nr 5
Wytyczne dotyczące cech jakimi powinna charakteryzować się konstrukcja bramy dla osób niepełnosprawnych: 1. Wymiary przejścia osobowego wraz ze skrzydłami uchylnymi o wymiarach zgodnych z przedstawionymi na rysunku nr 5. 2. Konstrukcja i wszystkie jej elementy, stałe czy też ruchome jak również zamocowania były właściwej konstrukcji, z odpowiedniego materiału o należytej wytrzymałości i trwałości. 3. Konstrukcja bramy jak i jej elementy składowe, wliczając w to elementy mocujące bramy do podłoża powinny być tak zaprojektowane, aby żadna część bramy nie została trwale odkształcona podczas normalnego użytkowania urządzenia. 4. Skrzydła bramy powinny zatrzymywać się w swych spoczynkowych położeniach, bez nadmiernych uderzeń tj. przez wyhamowywanie elektromechaniczne. 5. Skrzydła bramy napędzane przez mechanizm urządzenia powinny zostać otwarte w czasie nie dłuższym niż 3 sekundy od momentu otrzymania sygnału z urządzenia zewnętrznego. 6. Skrzydła bramki powinny być oddzielone od napędu mechanizmu bezpieczeństwa, które zabezpiecza osobę przechodzącą przed sprzęgłem naporem skrzydła z momentem większym niż 35 Nm. 7. Sprzęgło bezpieczeństwa powinno umożliwiać zatrzymanie przez użytkownika ruchu skrzydeł bramki w każdym położeniu bez nadmiernego wysiłku tj przy użyciu momentu o wartości nie większej niż 35 Nm. 8. Konstrukcja urządzenia powinna uwzględniać wymiary przejść i otworów umożliwiających dostęp dla operatora zgodnych z normą PN-EN 547-2 MECHANIZM BRAMY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Def. MECHANIZM BRAMY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Układ sterujący i kontrolujący ruch skrzydeł bramki. Mechanizm bramy dla osób niepełnosprawnych składa się z układu napędu, sprzęgła elektromechanicznego przeciążeniowego, układów blokujących elektromechanicznych i elektromagnetycznego.
Wytyczne dotyczące cech jakimi powinny charakteryzować się mechanizmy bramy dla osób niepełnosprawnych: 1. Układy blokujące powinny działać sprawnie tj. po otrzymaniu sygnału do odblokowania odblokowywać się elektromechanicznie gdy na skrzydło działa moment do 340 Nm. (będący wynikiem naporu użytkownika na skrzydło bramy). 2. Układ napędu mechanizmu powinien być wyposażony w elektromechaniczne wspomaganie ruchu skrzydeł powodujące każdorazowo samoczynne ustawienie skrzydeł w pozycji blokującej tj. przejście w stan spoczynku. 3. Układ napędu powinien ustawić skrzydła bramy w pozycji otwartej w czasie nie więcej niż 3 sek od momentu otrzymania sygnału z systemu kontroli dostępu lub innego urządzenia sterującego. 4. Układ napędu powinie ustawić skrzydła bramy w pozycji zamkniętej i zablokowane w czasie 3 sekund od momentu gdy w zasięgu ruchu skrzydeł nie znajduje się żadna przeszkoda, 5. Minimalny moment potrzebny na sforsowanie układów blokujących powinien wynosić nie mniej niż 500 Nm. 6. W przypadku np. braku zasilania elektrycznego operator powinien mieć możliwość za pomocą np. kluczyka w czasie nie dłuższym niż 10 sekund ustawienia działania mechanizmu w jednym z trzech podanych trybów: - skrzydła w pozycji otwarcia, skrzydła w pozycji zamknięcia zablokowane, skrzydła w pozycji zamknięcia odlokowane. UKŁAD STERUJĄCY Def. UKŁAD STERUJĄCY układ elektroniczny wraz z czujnikami obrotu i ruchu pełniący funkcję sterowania mechanizmem i komunikacji z systemami kontroli dostępu.
Wytyczne dotyczące cech jakimi powinny charakteryzować się układy sterujące bramy obrotowej: 1. układ sterujący powinien być zasilany napięciem bezpiecznym. 2. układ sterujący powinien wysterowywać sygnał zwrotny określający stan ukończenia cyklu pracy urządzenia (przejścia osobowego), 3. układ sterujący powinien zapobiegać zamknięciu skrzydeł bramy w czasie gdy w polu ich działania znajduje się osoba. WYTYCZNE W ZAKRESIE INSTALACJI BRAM OBROTOWYCH 1. Konstrukcja nośna bramy obrotowej powinna być posadowione trwale na podłożu spełniającym warunki odpowiednich norm budowlanych. 2. Przejścia poprzez bramę obrotową nie mogą stanowić dróg ewakuacyjnych. 3. Przejście poprzez bramę obrotową nie jest przeznaczone dla osób niepełnosprawnych. (Zaleca się stosowanie elektromechanicznych bram uchylnych dla niepełnosprawnych). 4. Zaleca się projektowanie ciągów bram obrotowych o ilości przejść maksymalnie 10 sztuk (w zależności od wielkości obiektów i ilości sektorów). 5. Przy każdym ciągu bram od strony strefy zamkniętej powinien istnieć odpowiedniej powierzchni wygrodzony bufor nadzorowany przez służby porządkowe do wykonywania czynności kontrolnych. 6. Bram obrotowych nie należy instalować pod drzewami lub innymi obiektami stanowiącymi ułatwienie dla osób nieupoważnionych do wdarcia się do strefy kontrolowanej. 7. Drogi dojścia do bram obrotowych powinny uwzględniać przewidywane natężenie ruchu. 8. Drogi dojścia do bram obrotowych powinny być właściwie oświetlone. 9. Zaleca się stosowanie systemów identyfikacji elektronicznej, które umożliwiają przy współpracy z bramą obrotową przepustowość przejścia minimum 500 osób/godzinę, 10. Przy projektowaniu przejść należy uwzględnić istniejący lub opracować nowy plan ewakuacji zgodny z odpowiednimi przepisami i normami.
WYTYCZNE W ZAKRESIE INSTALACJI BRAM DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 1. Konstrukcja nośna bramy powinna być posadowione trwale na podłożu spełniającym warunki odpowiednich norm budowlanych. 2. Przejścia poprzez bramę może stanowić drogę ewakuacyjną. 3. Bram nie należy instalować pod drzewami lub innymi obiektami stanowiącymi ułatwienie dla osób nieupoważnionych do wdarcia się do strefy kontrolowanej. 4. Drogi dojścia do bram obrotowych powinny uwzględniać przewidywane natężenie ruchu i być pozbawione przeszkód. 5. Drogi dojścia do bram powinny być właściwie oświetlone. 6. Zaleca się stosowanie systemów identyfikacji elektronicznej, które umożliwiają przy współpracy z bramą obrotową przepustowość przejścia minimum 200 osób/godzinę, 7. Przy projektowaniu przejść z systemem kontroli dostępu należy uwzględnić istniejący lub opracować nowy plan ewakuacji zgodny z odpowiednimi przepisami i normami. WYTYCZNE W ZAKRESIE UŻYTKOWANIA 1. Służby porządkowe obsługujące urządzenia powinny być odpowiednio przeszkolone w zakresie funkcjonowania systemu kontroli dostępu i posiadać licencję pracownika ochrony fizycznej zgodnie z Ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia. (Dz. U. z dnia 26 września 1997 r.) z późniejszymi zmianami. 2. W celu wykonywania czynności przez służby porządkowe należy przewidzieć następujące stanowiska przy każdym przejściu w bramach obrotowych: stanowisko operatora-kontrolera (wykonującego czynności legitymowania, weryfikowania uprawnień do przebywania na imprezie masowej i nadzorującego pracę urządzenia), stanowiska osób do przeglądania zawartości bagaży, odzieży osób,
3. W celu wykonywania czynności przez służby porządkowe należy przewidzieć pojedyncze stanowisko pomocnika służb porządkowych do czynności operacyjnych na każde przejście osobowe w bramach obrotowych. WYTYCZNE DO SYSTEMU IDENTYFIKACJI ELEKTRONICZNEJ Def. SYSTEM IDENTYFIKACJI ELEKTRONICZNEJ system informatyczno-elektroniczny spełniający poniżej wymienione cechy: 1. Odczyt danych osobowych z dokumentów tożsamości obowiązujących w Polsce: dowód osobisty, prawo jazdy (przed-unijne i po-unijne), paszport. 2. Możliwość odczytu danych osobowych z dokumentów zagranicznych (europejskie prawa jazdy i karty identyfikacyjne, europejskie paszporty oraz zgodne z normą ICAO paszporty międzynarodowe) 3. Możliwość odczytu danych osobowych z kart kibica emitowanych przez polskie kluby sportowe ewentualnie również z biletów spersonalizowanych (zdjęcie + dane osobowe). 4. Możliwość powiązania zdjęcia kibica z odczytanymi danymi osobowymi. 5. Transmisja danych w kanale szyfrowanym uniemożliwiająca przechwycenie danych osobowych poprzez podsłuch transmisji. 6. Zapis danych osobowych w bazie danych w postaci zaszyfrowanej uniemożliwiający odczyt danych przez osoby niepowołane po np. kradzieży zbioru danych. 7. Zgodność z ustawą o bezpieczeństwie imprez masowych identyfikacja osób na podstawie numeru PESEL, nazwiska i imion (pesel zawiera również datę urodzenia). 8. Zgodność z ustawą o ochronie danych osobowych klub sportowy administratorem zbioru danych należyte zabezpieczenie danych przed niepowołanym dostępem. 9. Duża szybkość przetwarzania danych brak zatorów przed bramami wejściowymi. 10. Możliwość współpracy z systemem zabezpieczeń fizycznych bramy obrotowe / bramy / istniejący system monitoringu. 11. Całkowita eliminacja kibiców objętych zakazem stadionowym. 12. Monitorowanie w czasie rzeczywistym zapełnienia obiektu zliczanie kibiców.
13. Możliwość rozbudowy / rozwoju systemu w przypadku zmieniających się warunków prawnych dostosowanie do polepszającej się infrastruktury na obiektach. 14. Możliwość wymiany danych z systemami zainstalowanymi w innych klubach np. wymiana danych o kibicach gości. 15. Wspomaganie zarządzania organizacją imprez sportowych. 16. Współpraca z systemami rezerwacji i zakupu biletów, miejsc parkingowych, pamiątek. 17. Współpraca z planowanym Centralnym Rejestrem Kibiców. Czytnik może być zasilany z: 1. Zasilacz sieciowy 220V. 2. Zasilanie z zapalniczki samochodowej 12V. 3. Akumulatora 12V. Wymiary: długość: 300 mm / szerokość: 300 mm / wysokość: 90 mm Pobór mocy: 30W Waga: 1,9 kg
PODSUMOWANIE Bezpieczeństwo imprez masowych, a w szczególności meczów piłki nożnej jako obszar działania wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jego uczestników przed, w trakcie i po jego zakończeniu, wymaga szczegółowego zaangażowania i wprowadzenia rozwiązań systemowych umożliwiających sprawne i skuteczne działania oraz egzekwowania prawa.