Najczęstsze naruszenia skontrolowanych zamówień przez PROW dotyczyły: niepełnej treści ogłoszeń o zamówieniu (art. 41- w przypadku przetargu nieograniczonego), żądania od wykonawców dokumentów, które nie są niezbędne do prowadzenia postępowania (art. 25 pzp); szacowania wartości zamówienia wg niewłaściwego kursu euro, bez uwzględnienia zamówień uzupełniających, po wszczęciu postępowania lub w kwocie brutto (art. 32 35 pzp); określania warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą konkurencję (art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 pzp); niezgodności ogłoszeń z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 41- w przypadku przetargu nieograniczonego), braku podstaw do wyłączenia z postępowania oraz niewyłączenie się tych osób z postępowania, mimo takiego obowiązku (art. 17ust. 2 pzp); wartości kwoty, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, podawanej bezpośrednio przed otwarciem ofert (art. 86 ust. 3 pzp), ( często beneficjenci podają kwotę bez podatku VAT - wartość szacunkową zamówienia) zaniechania wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu (art. 26 ust. 3 pzp). wyboru oferty najkorzystniejszej po terminie związania ofertą (art. 85). Stosowania nieaktualnych druków protokołu z postępowania (postępowania wszczęte od 11.12.2010r.) Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości mogące skutkować nieważnością umowy lub zmiany umowy w świetle art. 146 ust. 1 i art. 144 ust. 2 Pzp w szczególności polegały na: udzielenia zamówienia w trybie z wolnej ręki w przypadku braku przesłanek ich zastosowania, dzielenia zamówienia w celu uniknięcia stosowania przepisów ustawy Pzp właściwych dla określonych wartości progowych, dokonania niezgodnej z przepisami oceny ofert ( wybór wykonawcy podlegającemu wykluczeniu z postępowania, wybór oferty podlegającej odrzuceniu), opisu przedmiotu zamówienia lub sformułowania warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą konkurencję, co mogło mieć wpływ na wybór najkorzystniejszej oferty, dokonania niedozwolonej zmiany umowy zawartej z wykonawcą (szczególnie zmiana terminu wykonania przedmiotu zamówienia, wprowadzenie robót zamiennych itp.) Wydatki z funduszy pochodzących z Unii Europejskiej muszą być dokonywane zgodnie z obowiązującym prawem polskim oraz prawem wspólnotowym. Na szczególną uwagę w tym zakresie zasługuje obowiązek przestrzegania przepisów obowiązujących w obszarze zamówień publicznych. Beneficjenci, którzy otrzymują dofinansowanie zobowiązani są do zawierania umów, z tytułu których będą ponosić wydatki kwalifikowane dla zadań objętych projektem, z uwzględnieniem procedur przewidzianych w ustawie z dnia 29.01.2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.), gdy wymóg jej stosowania wynika z ustawy. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na
przestrzeganie i unikanie nieprawidłowości zauważonych podczas prowadzonych kontroli i w celu ich wyeliminowania zwracamy szczególną uwagę na: 1. art. 29 upzp - Opisywanie przedmiotu zamówienia w sposób nieutrudniający zasad uczciwej konkurencji. W przypadku opisania przedmiotu zamówienia poprzez wskazanie znaków towarowych obowiązkiem, a nie uprawnieniem jest dopuszczenie składania ofert równoważnych, co nadaje wymienionym w opisie konkretnym produktom charakter przykładowy. Dopuszczając składanie ofert równoważnych Zamawiający ma obowiązek dokładnego określenia wymagań dotyczących takich ofert (precyzyjnego określenia parametrów technicznych i jakościowych), tak aby nie było wątpliwości, jaki produkt spełnia wymaganie równoważności z produktem, który został wymieniony w opisie przedmiotu zamówienia poprzez zastosowanie znaku towarowego. Pamiętać należy, iż zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi do stwierdzenia nieprawidłowości w opisie przedmiotu zamówienia wystarczy jedynie zaistnienie możliwości utrudnienia uczciwej konkurencji. W przypadku zamówienia na roboty budowlane konieczna jest szczegółowa weryfikacja dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót, pod kątem zamieszczenia niej treści naruszających ustawę Pzp, w szczególności znaków towarowych. 2. art.- 22 uzp- Określanie we właściwy sposób oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu przez Wykonawców poprzez właściwe ich opisanie. Od warunków udziału w postępowaniu należy odróżnić opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków. Właśnie poprzez opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków Zamawiający konkretyzuje w prowadzonym przez siebie postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego warunki, o których mowa w art. 22 ustawy. Opis sposobu dokonywania oceny spełnienia warunków ma być związany z przedmiotem zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Ma on służyć konkretyzacji i dostosowaniu warunków do zakresu, wartości i rodzaju zamówienia. Ustawa Pzp przewiduje dwa rodzaje warunków: ustawowe wynikające z art. 24 ust. 1 oraz warunki abstrakcyjne wynikające z art. 22 ust.1, gdzie dopiero po opisaniu sposobu ich oceny przez Zamawiającego, można powiedzieć, że zostały one określone, doprecyzowane. O ile same warunki są określone w ustawie, o tyle opis oceny ich spełniania jest dokonywany przez samego Zamawiającego. Upraszczając, można powiedzieć w ten sposób: Zamawiający biorąc pod uwagę wartość, przedmiot, specyfikę każdego zamówienia dokonuje konkretyzacji ogólnych warunków ustawowych poprzez opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania. Dokonanie opisu oceny spełniania warunków pomaga Zamawiającemu w wyłonieniu Wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia, a tym samym ograniczeniu możliwości powstania sytuacji, w której Wykonawca nie będzie w stanie wykonać zamówienia lub wykonać zamówienia z należytą starannością. Z punktu widzenia Wykonawcy opis oceny spełniania warunków pomaga w przeprowadzeniu oceny prawidłowości czynności Zamawiającego związanych z kwalifikacją Wykonawcy do udziału w postępowaniu. Zamawiający, który dokonał opisu i poinformował o nim w ogłoszeniu o zamówieniu oraz specyfikacji istotnych warunków zamówienia ( art. 36 ust. 5 = art. 41 ust. 7 ustawy Pzp), jest następnie nim związany przy dokonywaniu takiej oceny (nie może zatem podejmować decyzji arbitralnych, naruszających interes poszczególnych wykonawców). Ponadto,
należy mieć na uwadze, że przedmiotowy opis nie może naruszać jednej z podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, mianowicie zasady zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców (art. 7 ust. 1 ustawy Pzp). Zamawiający ma uprawnienie (poniżej progów unijnych lub obowiązek powyżej progów unijnych do żądania dokumentów potwierdzających spełnienie warunków o których mowa w art. 22 ust. 1 w zakresie, w jakim dokonał ich opisu. Tym samym Zamawiający nie powinien żądać dokumentów na potwierdzenie warunków, o których mowa w art. 22 ust.1, jeżeli nie dokonał ich opisu. Niedopuszczalne jest, aby warunki udziału w postępowaniu i opis sposobu dokonywania oceny spełnienia tych warunków były inne w ogłoszeniu o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Sytuacja taka może spowodować możliwość unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp. 3. art. 25 upz- na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od Wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. z 2009 r. nr 226, poz. 1817), nie można żądać od Wykonawcy (osoby fizycznej) prowadzącego działalność gospodarczą zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Nie można również żądać od Wykonawcy przedstawienia dokumentu poświadczającego posiadanie przez osobę fizyczną, która będzie uczestniczyć w wykonaniu zamówienia kserokopii uprawnień budowlanych, czy zaświadczenia z izby inżynierów budownictwa (Informator UZP nr 3 marzec 2010 - opinie prawne rozdział II i III str.12-15, dostępny na stornie www.uzp.gov.pl). Aby zweryfikować, czy Wykonawca spełnia warunek dysponowania osobami, które posiadają odpowiednie uprawnienia, jeśli przepisy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień, możesz żądać jedynie oświadczenia wykonawcy w tym zakresie ( 1 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów). W przypadku wykazania się uprawnieniami dla osób fizycznych odpowiednio należy żądać wykazu osób zgodnie z zapisami 1 ust. 1 pkt 6 niniejszego Rozporządzenia dla warunku określonego w art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, opisując sposób dokonania oceny spełnienia tego warunku np. Wykonawca zobowiązany jest dysponować 1 osobą (kierownikiem robót w branży budowlanej) z uprawnieniami do kierowania robotami bez ograniczeń itp. 4. art. 26 upz- bezwzględny obowiązek Zamawiającego, a nie uprawnienie wezwania Wykonawcy do uzupełnienia dokumentów zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych odnosi się do wszystkich dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, a więc zarówno dokumentów potwierdzających spełnianie warunków pozytywnych, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, jak i braku podstaw do wykluczenia z postępowania - niespełnianie warunków negatywnych, o których mowa w art. 24 ust. 1 ustawy. Decyzja o wezwaniu w żadnym wypadku nie jest uznaniowa i nie zależy od woli Zamawiającego. Zaniechanie wezwania, w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 26 ust. 3 pzp, stanowi naruszenie przepisów ustawy i skutkuje możliwością wniesienia przez Wykonawcę skutecznego odwołania. 5. art. 22 - mylenia przez Zamawiających posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień z art. 22 ust. 1 pkt 1 z żądaniem w ogłoszeniu o zamówieniu i SIWZ wypisu z Krajowego Rejestru
Sądowego, wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub uprawnień dla osób fizycznych np. uprawnień budowlanych. Wypis z KRS jest dokumentem, który Zamawiający może żądać w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia z postępowania z art. 24 ust.1, a wymieniony w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. z 2009 r. nr 226, poz. 1817-2 ust. 1 pkt 2). W celu wykazania się przez Wykonawcę posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień np. przy usługach ochrony, można żądać od Wykonawcy posiadania aktualnej koncesji, wydanej przez MSWiA zgodnie z ustawą o ochronie osób i mienia na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. z 2005 r. nr 145 poz. 1221 z późn. zm.) dokument wymieniony w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów.. 1 ust. 1 pkt 1 koncesja. Uprawnienia (art. 22 ust. 1 pkt 1 ) weryfikacja tego warunku następuję poprzez odesłanie do odrębnych przepisów prawa, które wskazują na obowiązek posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności. Wykazaniu spełnienia warunku posiadania uprawnień służy odpowiedni dokument koncesji, zezwolenia lub licencji. Należy odróżnić posiadanie uprawnień przez Wykonawcę ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego od posiadania odpowiednich uprawnień przez osobę uczestniczącą w wykonywaniu zamówienia po stronie Wykonawcy. O ile obowiązek posiadania koncesji, zezwolenie lub licencji przypisany jest Wykonawcy, a więc przyszłej stronie umowy, o tyle to drugie co do zasady przypisane jest osobie, którą Wykonawca dysponuje np. architektowi. W pierwszym przypadku to Wykonawca powinien posiadać uprawnienia, a w drugim powinien dysponować osobą posiadającą odpowiednie uprawnienia art. 22 ust. 1 pkt 3- osoby zdolne do wykonywania zamówienia weryfikacja tego warunku dokonywana jest w oparciu o kwalifikacje zawodowe, doświadczenie, wykształcenie ( 1 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzania) oraz uprawnienia ( 1 ust. 1 pkt 7 ww. rozporządzania). 6. art. 144 upzp - uwzględnienie istotnych zmian do umowy. W wyniku nowelizacji zmianie uległ art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z nowym brzmieniem omawianego przepisu zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że Zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ) oraz określił warunki takiej zmiany. Co istotne, samo przewidzenie możliwości zmian w ogłoszeniu o zamówieniu oraz SIWZ nie jest wystarczające. Zamawiający zobligowany jest określić warunki dokonywanych zmian. Zamawiający przewidując możliwość zmiany umowy, powinien wskazać jednak w sposób nie budzący wątpliwości dla wszystkich Wykonawców biorących udział w postępowaniu okoliczności i warunki, w których umowa może ulec zmianie. Powinien to uczynić w tak, aby Wykonawca określając cenę oferty, mógł przewidzieć wpływ przewidywanej zmiany na realizację umowy. Warunkiem koniecznym dokonania modyfikacji jest określenie, nie tylko okoliczności, z których zmiana wynika, ale również dokładny opis przewidywanych zmian i ich dopuszczalny zakres, jak będą rozliczne nowe roboty, jak przyjmować np. ceny za nowe materiały, a jak stawki np. roboczogodziny i inne koszty. W tym rozumieniu istotnej zmiany umowy o udzielenie
zamówienia publicznego można wskazać np. zmianę polegającą na wydłużeniu okresu wykonania umowy, w stosunku do pierwotnie ustalonego. Taka zmiana mogłaby wpłynąć na wynik postępowania w ten sposób, iż gdyby potencjalni Wykonawcy przed złożeniem oferty wiedzieli, że dysponować będą dłuższym okresem na realizację zamówienia, wówczas mogliby zdecydować się na udział w postępowaniu lub złożyć ofertę z niższą ceną. Tak samo postanowienia dotyczące kar umownych są bez wątpienia istotnymi postanowieniami umowy. Wysokość kar, a także sposób ich naliczania ma wpływ m.in. na cenę oferty, czy deklarowany termin wykonania zamówienia. Oczywistym warunkiem wprowadzenia zmian do umowy (bez wcześniejszego ich przewidywania) jest więc rozstrzygnięcie, czy dana zmiana należy do kategorii istotnych, czy nieistotnych. Uwzględnienie robót zamiennych w trakcie realizowanej inwestycji może nastąpić przez zmianę umowy o zamówienie publiczne (aneksem do umowy), jednak ich wprowadzanie do umowy możliwe jest wyłącznie po spełnieniu przesłanek z art. 144 ust. 1 Pzp. Roboty zamienne stanowią istotną zmianę w stosunku do treści oferty, gdyż ta swoim zakresem obejmuje wszystkie elementy realizowanej inwestycji, łącznie z określeniem rodzaju materiałów budowlanych, nowych technologii, które zostaną użyte w trakcie budowy. Należy pamiętać, że roboty zamienne nie są zamówieniami dodatkowymi w rozumieniu art. 67 Pzp, ponieważ nie stanowią rozszerzenia przedmiotu zamówienia, są to działania, które ulepszają realizowane zamówienie, usprawniają proces budowy, nie zostaje zwiększony ich zakres ilościowy, a jedynie zmieniana technologia, zastosowane innych materiałów lub zamienione miejsce wykonywanych prac, ale w ramach tego zamówienia. Z konkluzji tego ustalenia wynika, że aby wyliczyć różnicę ceny zamiennego sposobu wykonania, strony powinny przewidzieć wystąpienie robót zamiennych i w umowie zapisać, co najmniej podstawy i zasady wyliczenia wynagrodzenia za te roboty. W przypadku skomplikowanej inwestycji, przy której przewiduje się odstępstwa od podstawowego projektu, strony mogą zastrzec w projekcie umowy, że w sytuacji zmiany materiału budowlanego lub technologii, zakres przy którym to uczyniono, wyłączony zostanie spod wynagrodzenia ryczałtowego i rozliczony zostanie po dokonaniu obmiaru kosztorysem powykonawczym. W przypadku wynagrodzenia kosztorysowego strony powinny przewidzieć w umowie sytuację, w której uzewnętrzni się zakres robót, którego nie było w kosztorysie ofertowym. Nie chodzi tutaj o obroty, które zgodnie z ustawą Pzp powinny być zlecane w ramach zamówienia dodatkowego, lecz o roboty, które Zamawiający omyłkowo pominął przy sporządzaniu przedmiaru przekazywanego w ramach postępowania. Wówczas należałoby określić podstawy cenowe w oparciu, o które te roboty zostaną rozliczone. Trzeba jednak pamiętać, ze taka sytuacja możliwa jest tylko w przypadku wynagrodzenia kosztorysowego, a nie ryczałtowego. Warto pamiętać, że nawet spełnienie wymagań z art. 144 ustawy Pzp nie gwarantuje zgodności dokonywanych zmian w umowie z przepisami ustawy Pzp. Nie mogą one bowiem prowadzić do udzielenia nowego zamówienia. Nie mogą rozszerzać czy znacznie zmieniać zakresu zamówienia w stosunku do tego, który został opisany w ogłoszeniu lub siwz, ani też znacznie zmieniać wynagrodzenia Wykonawcy. 7. art. 67- W praktyce udzielania zamówień publicznych coraz częściej występują sytuacje, w których Zamawiający nakłada na wykonawców wymóg, aby ewentualne roboty dodatkowe były realizowane wg cen zawartych w złożonych ofertach przetargowych. Tymczasem tego rodzaju warunek nie znajduje oparcia w obowiązującym stanie prawnym. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą (przykładowo można wskazać na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2006 r. sygn. akt: III SA/Wa 874/06) poprzez pojęcie zamówienia dodatkowego należy rozumieć wyłącznie zamówienie funkcjonalnie wynikające z zamówienia podstawowego, którego istnienia wcześniej nie można było przewidzieć oraz którego nie można oddzielić od zamówienia podstawowego ze względów technologicznych.
Zamówieniem dodatkowym nie może być zamówienie, które musi zostać udzielone na skutek błędnie przeprowadzonego poprzednio postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, lub gdy inwestor (Zamawiający) dopuścił do zaistnienia błędów w procesie inwestycyjnym (teza z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2000 r. sygn. akt II SA/2169/99).Biorąc pod uwagę specyfikę zamówień dodatkowych, których wystąpienie nie jest możliwe do uprzedniego przewidzenia, trudno uznać za prawidłowe działanie Zamawiającego polegające na określeniu w treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia wymogów, aby wynagrodzenie Wykonawcy uwzględniało również zamówienia dodatkowe, lub aby złożone oferty przetargowe zawierały stawki wynagrodzeń, jakie będą stosowane przy rozliczaniu robót zlecanych, jako zamówienia dodatkowe. Zamówienie dodatkowe jest powiązane z podstawowym, jednak stanowi nowe i samodzielne zamówienie, za które Wykonawcy należy się odrębne wynagrodzenie. Przykłady naruszeń: Warunek prowadzenia działalności przez minimum 3 lata: W związku z realizacją projektu zamawiający prowadził postępowanie dotyczące opracowania dokumentacji projektowej. Zamawiający postawił w tym postępowaniu warunek, zgodnie z którym wykonawca ubiegający się o uzyskanie zamówienia miał wykazać, że prowadzi działalność związaną z projektowaniem przez okres co najmniej 3 lat. Odnosząc się do sformułowanego przez zamawiającego warunku prowadzenia działalności w zakresie objętej przedmiotem zamówienia (projektowanie) przez okres co najmniej 3 lat, UZP wskazał przede wszystkim, że brak jest przepisów, które pozwalałyby na ograniczenie dostępu do zamówień publicznych wykonawcom działającym krócej niż 3 lata. Fakt, że ustawodawca wskazał, że dokumenty potwierdzające spełnianie warunków dotyczących doświadczenia, (w przypadku dostaw i usług) oraz sytuacji ekonomicznej wykonawcy (odnośnie sprawozdań finansowych) mają obejmować dane z ostatnich 3 lat (lub z okresu nie dłuższego niż 3 lata dla sprawozdań finansowych), nie oznacza, że 3- letni okres działalności to warunek uczestnictwa w procedurze przetargowej. W obu tych przypadkach przepisy wskazują wyraźnie, że jeśli okres prowadzenia przez wykonawcę działalności jest krótszy dane te mogą pochodzić z tego krótszego okresu prowadzenia działalności. Warunek posiadania doświadczenia w realizacji zamówień w Polsce. Zamawiający określił warunek udziału w postępowaniu, zgodnie z którym wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia mieli wykazać, iż posiadają doświadczenie w realizacji zamówienia o podobnym zakresie, złożoności i wartości w Polsce. Ustalenia Komisji Europejskiej: W ocenie Komisji Europejskiej wymaganie od wykonawcy aby wykazał się doświadczeniem w realizacji zamówień w jednym z państw członkowskich narusza zasadę uczciwej konkurencji. Brak jest podstaw aby ograniczać dostęp do realizacji zamówienia przez wykonawców posiadających doświadczenie w realizacji podobnych zamówień zdobyte na terenie innych państw. Warunek posiadania doświadczenia w realizacji zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Zamawiający określił warunek udziału w postępowaniu, zgodnie z którym wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia mieli wykazać, iż posiadają doświadczenie w realizacji zamówień o podobnym zakresie, złożoności i wartości, współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej.
Nadmierne warunki udziału w postępowaniu stawiane wykonawcom występującym wspólnie (konsorcjum). W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na pełnienie obowiązków Menadżera Projektu zamawiający doprecyzował wymogi stawiane wykonawcom występującym wspólnie, w następujący sposób: każdy z członków konsorcjum miał spełniać warunki ekonomiczno finansowe określone w SIWZ, czyli osiągnąć w ostatnich 3 latach średnie obroty roczne w wysokości minimum 700,000,00 PLN oraz dysponować środkami finansowymi w wysokości nie mniejszej niż 100.000,00 PLN, lider miał spełniać dodatkowy warunek dotyczący doświadczenia, konsorcjum wspólnie miało spełniać warunki dotyczące zatrudnienia określonego personelu oraz zapewnienia stałego punktu kontaktowego. W ocenie UZP dla wykonania zamówienia, będącego przedmiotem postępowania wystarczające jest spełnienie warunków udziału w postępowaniu tylko przez jednego (dowolnego) członka konsorcjum lub łącznie przez kilku z nich. Zamawiający nie może zatem np. wymagać posiadania określonego doświadczenia zawodowego wyłącznie od lidera konsorcjum lub wymagać od każdego z członków konsorcjum osiągania określonych obrotów, ponieważ nie tylko ogranicza to swobodę tworzenia konsorcjum, ale także sprzeciwia się istocie i celowi tworzenia konsorcjum możliwości korzystania z potencjału każdego z członków. Nadmierne warunki udziału w postępowaniu stawiane wykonawcom- wymóg doświadczenia przy obiektach użyteczności publicznej Zamawiajacy w postepowaniu postawił wymóg wykazania się wiedzą i doświadczeniem Wykonawców polegających na budowie, przebudowie lub rozbudowie dotyczącego wyłącznie obiektu użyteczności publicznej i to na kwotę min. 300 000,00 zł Opisany przez Zamawiającego warunek posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenia ograniczony do zadań na obiektach użyteczności publicznej i to na kwotę większą niż wartość szacunkowa zamówienia jest nieuzasadniony ze względu na możliwość wykonania prac objętych przedmiotowym zamówieniem również przez podmioty mające doświadczenie w przebudowie i rozbudowie obiektów innych niż obiekty użyteczności publicznej i to na kwotę niższą niż wskazaną przez Zamawiającego. Powyższy opis sposobu oceny spełniania warunku mógł utrudnić uczciwą konkurencję, a więc naruszył art. 22 ust. 2 i art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Odstąpienie od naczelnych zasad udzielania zamówień, poprzez opisywanie warunków nadmiernych należy uznać za naruszenie obowiązujących przepisów. Zgodnie z zapisami art. 22 ust. 4 ustawy Pzp opis sposobu dokonania oceny spełnienia warunków powinien być proporcjonalny do przedmiotu zamówienia tj. do wartości szacunkowej zamówienia. Opis spełnienia warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą konkurencję: Gmina zażądała, aby wykonawcy wykazali się należytym wykonaniem w ciągu ostatnich 3 lat co najmniej 3 robót budowlanych o podobnym zakresie i porównywalnej złożoności jak w niniejszym postępowaniu Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od Wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. z 2009 r. nr 226, poz. 1817) mówi o okresie 5 lat. Stanowi to naruszenie art. 22 ust.1 ustawy PZP - Zamawiający nie może określić warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję (w załączeniu wyniki kontroli Prezesa UZP).
Gmina zażądała, aby wykonawcy wykazali obroty na przestrzeni ostatnich 3 lat w wysokości min. 100 000 zł rocznie. Wartość szacunkowa zamówienia to 52 615,43 zł netto. Czyli za 3 lata min. 300 000,00 zł. Warunek taki jest wygórowany i nieuzasadniony, narusza w tej sytuacji zasadę równej konkurencji i jednakowego dostępu do rynku, co narusza przepis art. 7 ust. 1 ustawy PZP oraz art. 22 ust 4 ustawy z dnia 29.01.2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.) - obroty powinny być określone proporcjonalnie do wielkości zamówienia. Nieuzasadnione ograniczenia konkurencji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego ograniczenie podwykonawstwa Prowadząc w ramach realizacji projektu postępowanie o udzielenie zamówienia zamawiający wskazał w SIWZ, że wykonawca może zlecić podwykonawcom tylko 30% całkowitej wartości prac objętych zamówieniem. Telefoniczne udzielanie wyjaśnień Art. 7 ust. 1 pzp Podając numer tel. oraz adresem e-mail istnieje domniemanie, że zasada pisemności zostanie naruszona. Pod pojęciem zachowania formy pisemnej należy rozumieć przewidzianą w art. 78 KC zwykłą formę pisemną, dla zachowania, której wystarczy złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Formy tej nie wypełni e-mail. Dodatkowo podanie numeru telefonu skutkować może naruszeniem zasady równego traktowania wykonawców. Informacje podane telefonicznie jednemu z wykonawców powodują, że zasada określona w art. 7 ust 1 pzp zostaje naruszona. Art. 7 ust. 1 pzp w związku z art. 22 ust. 1 pzp Nowelizacją, która weszła w życie 24.10.2008r. rozszerzyła zakres warunków udziału w postępowaniu poprzez umożliwienie wykonawcom przedstawienia pisemnego zobowiązania innych podmiotów do udostępnienia potencjału technicznego i osób zdolnych do wykonania zamówienia. Zamawiający ograniczył krąg potencjalnych wykonawców zawężając warunek udziału w postępowania, stosując w siwz oraz wzorze oświadczenie z art. 44 pzp poniższy zapis: posiada niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponuje potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania niniejszego zamówienia Tak postawiony warunek sprawia, że zamawiający wymaga, aby Wykonawca samodzielnie spełnił powyższy warunek. Art. 22 ust. 1 pkt 2 pzp, art. 25 ust. 1 pzp Zamawiający postawił warunek dysponowania określonym sprzętem, który wymienił w siwz. Potwierdzeniem spełniania warunku było złożenie wykazu sprzętu, w którym umieszczono kolumnę, w której należy podać informację czy wykazany przez wykonawcę sprzęt jest jego własnością czy jest wynajęty. W siwz brak informacji o obowiązku załączenia tego pisemnego oświadczenia. W związku z faktem, że spełnieniem warunku udziału w postępowaniu jest wykazanie się dysponowaniem określonym sprzętem. Zgodnie z pzp wykonawca nie musi być właścicielem wszystkiego niezbędnego sprzętu. W przypadku udostępnienia przez inny podmiot wymaganego przez zamawiającego sprzętu, niezbędne jest złożenie pisemnego zobowiązania innych podmiotów do
udostępnienia osób zdolnych do wykonania zamówienia, jeżeli w wykazie sprzętu, wykonawca wskazał taki sprzęt. Art. 25 ust. 1 pzp oraz 1 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów Zamawiający postawił warunek dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zmówienia. Informacje o osobach należy podać na przygotowanym przez zamawiającego wykazie. Bardzo często wykaz ten nie spełnia wymogów określonych w rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów Wykaz ten powinien zawierać informacje na temat kwalifikacji zawodowych pracowników, ich doświadczenie i wykształcenie niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nich czynności. Art. 26 ust. 3 pzp w związku z art. 36 ust. 4 pzp Brak w ofercie wykazu części zamówienia, które zostanie powierzone podwykonawcy, przy założeniu, że wykonawca korzystałby z podwykonawców, nie podlegają uzupełnieniu w trybie art. 26 ust. 3 Pzp. Art. 36 ust. 1 pkt 3 pzp i art. 31 ust. 1 pzp Opis przedmiotu zamówienia Zamawiający nie załączył do siwz dokumentacji projektowej. W siwz umieścił zapis: Z dokumentacją projektową można zapoznać się w godzinach pracy urzędu. Art. 36 ust. 1 pkt 5 pzp i art. 22 ust. 1 pkt 2 pzp Opis warunków udziału w postępowaniu Zamawiający w siwz odwołał się do art. 22 ust. 1 i 2 pzp. Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 5 oraz art. 41 pkt 7 pzp Zamawiający musi określić warunki udziału w postępowaniu i dokonać opisu sposobu dokonywania oceny spełnienia warunków. Odesłanie do przepisu nie wypełnia tego obowiązku. Opis sposobu oceny spełniania warunków musi być opisany szczegółowo oraz musi być proporcjonalny przedmiotu zamówienia i z nim związany. Art. 36 ust. 1 pkt 5 pzp i art. 22 ust. 1 pkt 2 pzp Opis warunków udziału w postępowaniu Zamawiający określając warunki udziału w postępowaniu zażądał wykazania się realizacją przynajmniej jednej roboty o charakterze i złożoności porównywalnej z zakresem niniejszego zamówienia o wartości minimum 15 000 000,00zł Warunki, udziału w postępowaniu, powinny być określane jednoznacznie, przy użyciu sformułowań, które pozwolą wykonawcy przystępującemu do postępowania o udzielenie zamówienia na przekonanie, że może je spełnić. Podanie wyłącznie określeń o charakterze i złożoności nie powoli na poprawne zweryfikowanie spełnienia warunku udziału w postępowaniu. Należy doprecyzować poprzez podanie informacji co należy rozumieć przez charakter i złożoność. Art. 36 ust. 1 pkt 6 pzp Zgodnie z pzp zamawiający musi podać wykaz dokumentów. Należy wymienić, jakie dokumenty wykonawca zobowiązany jest do złożenia w celu potwierdzenia spełnienia warunku. Żądania dotyczące dokumentów powinny być literalnie wymienione w ogłoszeniu o zamówieniu i w SIWZ.
Podsumowując, prosimy o zapoznanie się z Wynikami kontroli przeprowadzonych w 2010 r. przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych dotyczących zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, gdzie kontrole dotyczyły również zamówień finansowanych z PROW na lata 2007 2013 w ramach działania Odnowa i rozwój wsi (IV.1.4; IV.1.6; IV.1.7; IV.3.5; IV.4.6; IV.4.7; IV.4.9) (źródło: http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?d;1330). Opracowała: Justyna Koszal, dnia 10.05.2011r.