SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ELEKTRYCZNYCH

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ELEKTRYCZNYCH INSTALACJE ELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE ORAZ ZEWNĘTRZNE DLA PRZEPOMPOWNI OLEJU OPAŁOWEGO I ZBIORNIKA PODZIEMNEGO NA PRZEJŚCIU GRANICZNYM W GRZECHOTKACH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót elektrycznych wewnętrznych i zewnętrznych przepompowni oleju opałowego i zbiornika podziemnego na Przejściu Granicznym w Grzechotkach gm. Bartoszyce. 1.2. Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna (SST) stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót elektrycznych. 1.3. Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem budowy i przebudowy instalacji elektrycznych w puncie mycia pojazdów wg projektu mgr inż. Sławomira Grajewskiego. 1.4. Określenia podstawowe 1.4.1. Złącze kablowe urządzenie rozdzielcze łączące kablową sieć zasilającą z obwodami rozdzielczymi budynku 1.4.2. Rozdzielnica elektryczna urządzenie rozdzielcze lub rozdzielczo - sterujące zasilające obwody odbiorcze i posiadające zabezpieczenia tych obwodów. 1.4.3. Obwód rozdzielczy Obwód elektryczny łączący rozdzielnice elektryczne ze złączem lub rozdzielnicą główną budynku. 1.4.4. Obwód odbiorczy obwód bezpośrednio zasilający urządzenie odbiorcze 1.4.5. Instalacja elektryczna Zespół urządzeń do zasilania i sterowania urządzeniami odbiorczymi. 1.4.6. Instalacja ochrony od porażeń Instalacja mająca na celu wyłączenie obwodów odbiorczych lub rozdzielczych w przypadku pojawienia się niebezpiecznego napięcia na elementach obudowy które połączone muszą być z przewodem ochronnym PE lub PEN. 1.4.7. Instalacja wyrównawcza Instalacja elektryczna mająca na celu wyrównanie potencjałów elektrycznych mogących pojawić się na elementach metalowych obcych będących w zasięgu ręki. 1.4.8. Osprzęt elektryczny zespól gniazd łączników i puszek umożliwiający przyłączenie przewodów instalacji elektrycznej, a nie będący odbiornikiem. 1.4.9. Łącznik elektryczny urządzenie elektryczne służące do załączania lub przełączenia obwodów elektrycznych w celu właściwego wysterowania urządzeń odbiorczych, np. oświetlenia. 1.4.10. Gniazdo wtykowe urządzenie elektryczne służące do dystrybucji energii poprzez możliwość przyłączenia urządzeń odbiorczych 1.4.11. Puszka instalacyjna urządzenie elektryczne służące do wykonywania połączeń przewodów instalacji elektrycznej na listwie zaciskowej lub montażu w niej łączników i gniazd wtykowych. 1.4.12. Przewód kabelkowy przewód jedno lub wielożyłowy izolowany, przystosowany do przewodzenia prądu elektrycznego, mogący pracować w rurce, w ścianie i na zewnątrz na uchwytach lub w korytkach. 1.4.13. Oprawa oświetleniowa urządzenie służące do rozdziału, filtracji i przekształcania strumienia świetlnego wysyłanego przez źródło światła, zawierające wszystkie niezbędne detale do przymocowania i połączenia z instalacją elektryczną. 1.4.14. Obwód sterujący obwód elektryczny nie zasilający żadnego urządzenia lecz przekazujący sygnały sterujące urządzeniami technologicznymi. 1.4.15. Rurka instalacyjna osłona otaczająca umożliwiająca wciągnięcie do niej przewodów elektrycznych 1.4.16. Dodatkowa ochrona przeciwporażeniowa - ochrona części przewodzących dostępnych w wypadku pojawienia się na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych.

1.4.17. Kabel sterowniczy - przewód wielożyłowy izolowany, przystosowany do przewodzenia prądu elektrycznego, mogący pracować pod i nad ziemią. 1.4.18. Dodatkowa ochrona przeciwporażeniowa - ochrona części przewodzących dostępnych w wypadku pojawienia się na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych. 1.4.19 Oprawa oświetleniowa - urządzenie służące do rozdziału, filtracji i przekształcania strumienia świetlnego wysyłanego przez źródło światła, zawierające wszystkie niezbędne detale do przymocowania i połączenia z instalacją elektryczną. 1.4.20. Kabel - przewód wielożyłowy izolowany, przystosowany do przewodzenia prądu elektrycznego, mogący pracować pod i nad ziemią oraz w kanalizacji kablowej. 1.4.21. Pozostałe określenia podstawowe zgodnie z obowiązującymi przepisami i polskimi normami. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót, powinien przedstawić do aprobaty Inżyniera program zapewnienia jakości (PZJ). 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Wykonawca dokonuje zakupu wszystkich materiałów niezbędnych do prawidłowego wykonania zleconego zadania. Wszystkie zakupione przez Wykonawcę materiały, dla których normy PN i BN przewidują posiadanie zaświadczenia o jakości lub atestu, powinny być zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny być wyposażone w takie dokumenty na życzenie Inżyniera. Wszystkie materiały powinny być odpowiedniej jakości, umożliwiającej bezawaryjną pracę w czasie i po okresie gwarancyjnym. Dane grupy materiałów ( tablice, osprzęt tablicowy, osprzęt instalacyjny, itp.) powinny tworzyć spójny system funkcjonalno estetyczny. 2.2. Materiały do wykonania instalacji elektrycznej. 2.2.1. Przewody kabelkowe należy stosować przewody kabelkowe typy YDY układane w rurkach, o izolacji na napięcie 750 V i przekroju oraz ilości przewodów pokazanych na schemacie instalacji. 2.2.2. Puszka instalacyjna należy stosować puszki instalacyjne przystosowane do montażu w danych warunkach (do zagipsowania w ścianie, do montażu w pomieszczeniach przejściowo wilgotnych szczelne min. IP 44). 2.2.3. Łączniki należy stosować łączniki instalacyjne w obudowie metalowej, przystosowane do montażu na tynku, szczelne min. IP 44. 2.2.4. Gniazda wtykowe należy stosować gniazda szczelne w obudowie metalowej z klapką osłaniającą zaciski przyłączeniowe. 2.2.5. Tablice elektryczne wykonać z typowych skrzynek natynkowych szczelnych wyposażonych w aparaturę według schematów elektrycznych. 2.2.6. Wyłączniki nadmiarowoprądowe należy stosować wyłączniki nadmiarowoprądowe o charakterystyce B z członem zwarciowym. 2.2.7. Wyłączniki różnicowoprądowe należy stosować wyłączniki różnicowoprądowe bezpośredniego działania klasy A odporne na składową stałą prądu różnicowego. 2.2.8. Rozłączniki i przełączniki tablicowe zastosować łączniki obrotowe z dźwignią wyprowadzoną na elewację tablicy. 2.2.9. Rozłaczniko bezpieczniki W tablicy kotłowni zastosować należy trójbiegunowy rozłaczniko-bezpiecznik skrzynkowy o wielkości 00 2.2.10. Rurki instalacyjne należy stosować rurki winidurowe - posiadające atesty niepalności, o wymiarach podanych na planach instalacji nie mniejsze niż o średnicy 22 mm. 2.2.11. Zegar sterujący zegar sterujący ustawiony w trybie przełączania co 24 godz. do przełaczania priorytetów załączania pomp.

2.2.13 Piasek Piasek stosowany przy układaniu kabli powinien być co najmniej gatunku 3, odpowiadającego wymaganiom BN-87/6774-04 [17]. 2.2.14. Folia Folia służąca do osłony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, powinna być folią kalandrowaną z uplastycznionego PCW o grubości od 0,4 do 0,6 mm, gatunku I, koloru niebieskiego, odpowiadającą wymaganiom BN- 68/6353-03 [15]. 2.2.15. Kable Przy przebudowie istniejących linii kablowych lub budowie nowych należy stosować kable uzgodnione z zakładem energetycznym oraz zgodne z dokumentacją projektową. Należy stosować kable typu YKY wg PN-76/E-90301 [3] o napięciu znamionowym do 1 kv, Przekrój żył kabli powinien być dobrany w zależności od dopuszczalnego spadku napięcia i dopuszczalnej temperatury nagrzania kabla przez prądy robocze i zwarciowe wg zarządzenia MGiE [31] oraz powinien spełniać wymagania skuteczności wyłaczania zasilania w sieciach TN-C-S wg zarządzenia Ministra Przemysłu [30]. Bębny z kablami należy przechowywać w pomieszczeniach pokrytych dachem, na utwardzonym podłożu. 2.2.16. Mufy i głowice kablowe Mufy i głowice powinny być dostosowane do typu kabla, jego napięcia znamionowego, przekroju i liczby żył oraz do mocy zwarcia, występujących w miejscach ich zainstalowania. Mufy i głowice kablowe powinny być zgodne z postanowieniami PN-74/E-06401 [24]. 2.2.17. Rozdzielnicę główną RG obudowę RG wykonać należy z typowych skrzynek, metalowych lub z tworzyw sztucznych, lub w wykonaniu warsztatowym z blachy stalowej pomalowanej farbą proszkową. Wyposażenie RG w sprzęt należy wykonać zgodnie ze schematem. 2.2.18. Ochronniki przeciwprzepięciowe należy zastosować ochronniki zespolone. Zabezpieczenie klasy B+C (4 szt. lub 4 tory zab.) zamontować należy w części rezerwowanej i nie rezerwowanej z agregatu. 2.2.19. Rozłaczniko bezpieczniki W rozdzielnicy TK budynku wbudować należy rozłączniko bezpiecznik o wielkości R 303/35 przystosowany do podłączenia przewodów. 2.2.20. Rurki instalacyjne w pomieszczeniu należy stosować rurki winidurowe - posiadające atesty niepalności, o wymiarach podanych na planach instalacji. 2.2.21. Główna szyna wyrównawcza szynę wyrównawczą wykonać należy z bednarki ocynkowanej 30 x 4 mm pomalowanej w żółto zielone pasy. 2.2.22. Uziomy poziome i przewody uziemiające wykonać należy z bednarki ocynkowanej 30 x 4 mm. Uziomy prętowe wykonać z drutu stalowego ocynkowanego o średnicy min. 18 mm. 2.3. Elementy gotowe - Przepusty kablowe Przepusty kablowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych, z tworzyw sztucznych lub stali, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego. Rury używane do wykonania przepustów powinny być dostatecznie wytrzymałe na działające na nie obciążenia. Wnętrza ścianek powinny być gładkie lub powleczone warstwą wygładzającą ich powierzchnie dla ułatwienia przesuwania się kabli. Zaleca się stosowanie na przepusty kablowe rur z polichlorku winylu (PCW) o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niż 75 mm. Rury powinny odpowiadać wymaganiom normy PN-80/C-89205 [5]. Rury na przepusty kablowe należy przechowywać na utwardzonym placu, w nienasłonecznionych miejscach zabezpieczonych przed ich uszkodzeniem. - Kable Kable używane do oświetlenia dróg powinny spełniać wymagania PN-93/E-90401 [12]. Zaleca się stosowanie kabli o napięciu znamionowym 0,6/1 kv, czterożyłowych, o żyłach aluminiowych w izolacji polwinitowej. Przekrój żył powinien być dobrany w zależności od dopuszczalnego spadku napięcia, dopuszczalnej temperatury nagrzania kabla przez prądy robocze i zwarciowe oraz skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w przypadku zerowania ochronnego. Nie zaleca się stosowania kabli o przekroju większym niż 50 mm 2. Bębny z kablami należy przechowywać w miejscach pokrytych dachem, zabezpieczonych przed opadami atmosferycznymi i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. - Sterowniki Zastosować należy sterowniki do płynnego pomiaru i wizualizacji proporcjonalnej napełnienia zbiorników z możliwością nastawienia stanów krytycznych napełnienia i opróżnienia zbiornika.

3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Sprzęt stosowany na budowie musi być sprawny pod względem bezpieczeństwa użytkowania oraz technicznym i użytkowym. Sprzęt musi być stosowany wyłącznie do czynności, do których został fabrycznie przystosowany. 3.2. Sprzęt do wykonania oświetlenia drogowego Wykonawca przystępujący do wykonania oświetlenia drogowego winien wykazać się możliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu gwarantujących właściwą jakość robót: spawarki transformatorowej do 500 A, zagęszczarki wibracyjnej spalinowej 70 m 3 /h, ręcznego zestawu świdrów do wiercenia poziomego otworów do 15 cm, zespołu prądotwórczego trójfazowego, przewoźnego 3 kva. wiertarka elektryczna z możliwością wykorzystania udaru narzędzia elektrotechniczne w izolacji - ręczne bez napędu 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w części Wymagania ogólne Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach Inżyniera, w terminie przewidzianym kontraktem. 4.2. Transport materiałów Wykonawca przystępujący do wykonania oświetlenia winien wykazać się możliwością korzystania z następujących środków transportu: samochodu skrzyniowego, przyczepy dłużycowej, samochodu specjalnego linowego z platformą i balkonem, samochodu dostawczego, przyczepy do przewożenia kabli. samochodu z dźwigiem do 4,5 t Na środkach transportu przewożone materiały i elementy powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem, układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez wytwórcę dla poszczególnych elementów. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Sprzęt transportowy musi być przystosowany do przewożenia potrzebnych materiałów, musi być sprawny, zarejestrowany i posiadać ubezpieczenie OC. 4.2. Transport materiałów i elementów oświetleniowych Wykonawca przystępujący do wykonania instalacji elektrycznych winien wykazać się możliwością korzystania z następujących środków transportu: samochodu dostawczego, Na środkach transportu przewożone materiały i elementy powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem, układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez wytwórcę dla poszczególnych elementów. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Roboty wykonywane mogą być tylko przez pracowników przeszkolonych pod względem BHP ogólnobudowlanym oraz na stanowisku pracy, posiadających świadectwo kwalifikacyjne E lub D pod nadzorem osoby posiadającej uprawnienia wykonawcze w branży elektrycznej bez ograniczeń. 5.2. Montaż tablic, rozdzielnic elektrycznych. Montaż obudów Rozdzielnicę sterującą zamontować należy do ściany murowanej za pomoca kołków rozporowych na wysokości wzroku tj. ok.1,6m od posadzki.

Tablicę rozdzielczo-sterującą w pompowni zamontować należy do stalowej konstrukcji z nawierconymi otworami montazowymi. Konstrukcję należy przyspawać lub przykręcić do stalowej konstrukcji budynku pompowni. Rozdzielnice montować należy w taki sposób by jej krawędzie były równoległe lub prostopadłe do ścian i stropu, oraz by drzwiczki przednie leżały w płaszczyźnie równoległe do ściany, na której zamocowana będzie skrzynka rozdzielcza. Wyposażenie i oprzewodowanie rozdzielnic. Należy zamontować na listwach mocujących TH 35 aparaturę modułową wg schematów projektu instalacji elektrycznej. W dolnej części tablic TK wykonać należy mostki zasilające, przewodem DY 10 mm 2, a z górnej części aparatury wyprowadzić należy obwody odbiorcze o przekrojach zgodnych ze schematem. Aparaty należy opisać (ewentualnie ponumerować i zamieścić w tablicy opisy obwodów) zgodnie ze schematem, a schemat i opisy obwodów należy przykleić do drzwiczek po wewnętrznej stronie. 5.3. Oprzewodowanie Obwody rozdzielcze przewody obwodów rozdzielczych układać należy w rurkach winidurowych montowanych na uchwytach dystansowych, przytwierdzonych do ścian drewnianych za pomocą wkrętów stalowych nierdzewnych. Obwody odbiorcze przewody dla instalacji gniazd wtykowych i zasilających oprawy oświetleniowe układać należy w rurkach winidurowych montowanych na uchwytach dystansowych, przytwierdzonych do ścian z blachy za pomocą blachowkrętów stalowych nierdzewnych. 5.4. Montaż osprzętu Montaż puszek puszki rozgałęźne wykonać należy jako szczelne IP 44 nocowane na ścianie za pomocą blachowkrętów nierdzewnych. Puszki pod osprzęt instalacyjny montować należy na ścianie z blachy za pomoca blachowkrętów nierdzewnych. Montaż gniazd wtykowych gniazda wtykowe w obudowie metalowej mocować należy do konsolek śrubami, a konsolki mocować do konstrukcji blaszanej za pomoca wkrętów ze stali nierdzewnej na wysokości 130cm od posadzki. Podłączenie przewodów. Przewody łączyć należy w puszkach łącznikach, gniazdach wtykowych i tablicach za pomocą złączy skręcanych śrubami, na elementach osprzętu, wyposażeniu tablic, tabliczkach zaciskowych i listwach zaciskowych w puszkach. W przypadku łączenia w gniazdach i puszkach gdzie obwód przechodzi przelotowo, zaleca się nie przecinania przewodów w torze najdłuższego obwodu tylko wykonywanie odizolowanych pętli podłączonych pod zaciski. W przypadku łączenia przewodu głównego z odgałęzieniem pod jeden zacisk śrubowy należy przewody przed przykręceniem śrubą, skręcić ze sobą. 5.5. Montaż instalacyjnych rurek winidurowych. Montaż rurek winidurowych na uchwytach. Rurki układać należy na uchwytach dystansowych. Do łączenia rurek stosować należy typowe złączki dedykowane do danego typu rurki oraz o odpowiadającym im przekroju. Złączki proste i narożne powinny mieć gładkie ścianki by łatwo można było wymienić znajdującą się w nich instalację. Wykonanie przepustów przez ściany i stropy. Przepusty przez ściany i stropy wykonać należy w taki sposób by można było zainstalować w nich rurki winidurowe RL 28 lub RL 37, które po przeciągnięciu przez nie przewodów uszczelnić należy kitem, i zatynkować lub zagipsować. 5.6. Montaż opraw oświetleniowych. Oprawę świetlówkową mocować należy do stropu za pomocą blachowkrętów ze stali nierdzewnej. Przewody do oprawy wprowadzić należy poprzez dławice uszczelniające. Przewody do oprawy doprowadzić w rurce instalacyjnej. 5.7. Wykopy pod kable Przed przystąpieniem do wykonywania wykopów, Wykonawca ma obowiązek sprawdzenia zgodności rzędnych terenu z danymi w dokumentacji projektowej oraz oceny warunków gruntowych. Metoda wykonywania robót ziemnych powinna być dobrana w zależności od głębokości wykopu, ukształtowania terenu oraz rodzaju gruntu. Wykopy wykonane powinny być bez naruszenia naturalnej struktury dna wykopu i zgodnie z PN-68/B-06050

Wykop rowka pod kabel powinien być zgodny z dokumentacją projektową, SST lub wskazaniami Inżyniera. Wydobyty grunt powinien być składowany z jednej strony wykopu. Skarpy rowka powinny być wykonane w sposób zapewniający ich stateczność. W celu zabezpieczenia wykopu przed zalaniem wodą z opadów atmosferycznych, należy powierzchnię terenu wyprofilować ze spadkiem umożliwiającym łatwy odpływ wody poza teren przylegający do wykopu. Zasypanie fundamentu lub kabla należy dokonać gruntem z wykopu, bez zanieczyszczeń (np. darniny, korzeni, odpadków). Zasypanie należy wykonać warstwami grubości od 15 do 20 cm i zagęszczać ubijakami ręcznymi lub zagęszczarką wibracyjną. Wskaźnik zagęszczenia gruntu powinien wynosić 0,95 według BN-77/8931-12 [19]. Zagęszczenie należy wykonywać w taki sposób aby nie spowodować uszkodzeń fundamentu lub kabla. Nadmiar gruntu z wykopu, pozostający po zasypaniu fundamentu lub kabla, należy rozplantować w pobliżu lub odwieźć na miejsce wskazane w SST lub przez Inżyniera. Rowy pod kable należy wykonywać za pomocą sprzętu mechanicznego lub ręcznie w zależności od warunków terenowych i podziemnego uzbrojenia terenu, po uprzednim wytyczeniu ich tras przez służby geodezyjne. Wymiary poprzeczne rowów uzależnione są od rodzaju kabli i ich ilości układanych w jednej warstwie. Głębokość rowu określona jest głębokością ułożenia kabla wg p. 5.8 powiększoną o 10 cm, natomiast szerokość dna rowu obliczamy ze wzoru: S = nd + (n-1) a + 20 [cm] gdzie: n - ilość kabli w jednej warstwie, d - suma średnic zewn. Wszystkich kabli w warstwie, a - suma odległości pomiędzy kablami wg tablicy 1. 5.8. Układanie kabli Kable należy układać w trasach wytyczonych przez fachowe służby geodezyjne. Układanie kabli powinno być zgodne z normą PN-76/E-05125 [4]. Kable powinny być układane w sposób wykluczający ich uszkodzenie przez zginanie, skręcanie, rozciąganie itp. Temperatura otoczenia przy układaniu kabli nie powinna być mniejsza niż 0 o C. Kabel można zginać jedynie w przypadkach koniecznych, przy czym promień gięcia powinien być możliwie duży, jednak nie mniejszy niż 10-krotna zewnętrzna jego średnica. Bezpośrednio w gruncie kable należy układać na głębokości 0,7 m z dokładnością ± 5 cm na warstwie piasku o grubości 10 cm z przykryciem również 10 cm warstwą piasku, a następnie warstwą gruntu rodzimego o grubości co najmniej 15 cm. Jako ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi, wzdłuż całej trasy, co najmniej 25 cm nad kablem, należy układać folię koloru niebieskiego szerokości 20 cm. Przy skrzyżowaniu z innymi instalacjami podziemnymi lub z drogami, kabel należy układać w przepustach kablowych. Przepusty powinny być zabezpieczone przed przedostawaniem się do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem. W miejscach skrzyżowań kabli z istniejącymi drogami o nawierzchni twardej, zaleca się wykonywanie przepustów kablowych metodą wiercenia poziomego, przewidując po jednym przepuście rezerwowym na każdym skrzyżowaniu. Kabel ułożony w ziemi na całej swej długości powinien posiadać oznaczniki identyfikacyjne. Zaleca się przy latarniach, przepustach kablowych; pozostawienie 0,5-metrowych zapasów eksploatacyjnych kabla z każdej strony. Po wykonaniu linii kablowej należy pomierzyć rezystancję izolacji poszczególnych odcinków kabla induktorem o napięciu nie mniejszym niż 2,5 kv, przy czym rezystancja nie może być mniejsza niż 20 MΩ/m. Zbliżenia i odległości kabla od innych instalacji podano w tablicy 1. Tablica 1. Odległości kabla oświetleniowego od innych urządzeń podziemnych Lp. Rodzaj urządzenia podziemnego Najmniejsza dopuszczalna odległość w cm pionowa przy skrzyżowaniu pozioma przy zbliżeniu 1 Kable elektroenergetyczne na napięcie znamionowe sieci do 1 kv 25 10 2 Kable elektroenergetyczne na napięcie znamionowe sieci wyższe niż 1 kv 50 10 3 Kable telekomunikacyjne 50 50 4 Rurociągi wodociągowe, ściekowe, cieplne, gazowe z gazami niepalnymi 50 *) 50 5 Rurociągi z cieczami palnymi 50 *) 100 6 Rurociągi z gazami palnymi wg PN-91/M-34501 [13] 7 Części podziemne linii napowietrznych (ustój, podpora, odciążka) - 80 8 Ściany budynków i inne budowle, np. tunele, kanały - 50 *) Należy zastosować przepust kablowy.

5.9. Układanie przepustów kablowych Przepusty kablowe należy wykonywać z rur stalowych lub z PCW o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niż 75 mm. Przepusty kablowe należy układać w miejscach, gdzie kabel narażony jest na uszkodzenia mechaniczne. W jednym przepuście powinien być ułożony tylko jeden kabel. Głębokość umieszczenia przepustów kablowych w gruncie, mierzona od powierzchni terenu do górnej powierzchni rury, powinna wynosić co najmniej 70 cm - w terenie bez nawierzchni i 100 cm od nawierzchni drogi (niwelety) przeznaczonej do ruchu kołowego. Minimalna głębokość umieszczenia przepustu kablowego pod jezdnią drogi może być zwiększona, gdyż powinna wynikać z warunków określonych przez zarząd drogowy dla danego odcinka drogi. W miejscach skrzyżowań z drogami istniejącymi o konstrukcji nierozbieralnej, przepusty powinny być wykonywane metodą wiercenia poziomego, przewidując przepusty rezerwowe dla umożliwienia ułożenia kabli dodatkowych lub wymiany kabli uszkodzonych bez rozkopywania dróg. Miejsca wprowadzenia kabli do rur powinny być uszczelnione nasmołowanymi matami, sznurami lub pakułami, uniemożliwiającymi przedostawanie się do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem. 5.10. Wykonanie dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej Zastosować system dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej poprzez samoczynne wyłączanie zasilania w układzie sieciowym TN-S. Ochrona przeciwporażeniowa w układzie TN-S Ochrona przeciwporażeniowa w układzie TN-S polega na połączeniu części przewodzących dostępnych z uziemionym przewodem ochronnym PE lub ochronno-neutralnym PEN i powodującym w warunkach zakłóceniowych odłączenie zasilania. Uziemienie Uziemienie polega na połączeniu części przewodzących dostępnych z uziomami w sposób powodujący samoczynne odłączenie zasilania, w warunkach zakłóceniowych. Zaleca się wykonywanie uziomu taśmowego, układając w jednym rowie z kablem oświetleniowym, bednarkę ocynkowaną 30 x 4 mm, która następnie powinna być wprowadzona do złącz kontrolnych w studzienkach pomiarowych oraz punktu PE w tablicy sterująco zasilającej pompowni. Ewentualne łączenie odcinków bednarki należy wykonywać przez spawanie. Bednarka w ziemi nie powinna być układana nie płycej niż 0,6 m i powinna być zasypana gruntem bez kamieni, żwiru i gruzu. W przypadku nie uzyskania właściwej oporności uziomu należy wbić dodatkowe uziomy prętowe ze stali ocynkowanej lub miedziowanej. Oporność uziomu musi być mniejsza niż 10 omów. Od zacisków ochronnych do elementów przewodzących dostępnych, należy układać przewody miedziane o przekroju nie mniejszym niż 2,5 mm 2. Przewody te powinny być chronione przed uszkodzeniami mechanicznymi. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Kontrolę jakoś ci robót prowadzić należy prze cały czas wykonywania prac lub nie rzadziej niż przed zakryciem materiału wbudowanego okładziną. 6.2. Oględziny Oględziny należy wykonać przed przystąpieniem do prób i po odłączeniu zasilania instalacji. Celem oględzin jest stwierdzenie, czy zainstalowane urządzenie, aparaty i środki zabezpieczeń i ochrony spełniają wymagania bezpieczeństwa zawarte w odpowiednich normach przedmiotowych (stwierdzenie zgodności ich parametrów technicznych z wymaganiami norm), czy zostały prawidłowo dobrane i zainstalowane oraz oznaczone zgodnie z projektem, czy nie mają widocznych uszkodzeń wpływających na pogorszenie bezpieczeństwa. Podstawowy zakres oględzin obejmuje przede wszystkim sprawdzenie prawidłowości: - ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym zabezpieczających przed prądem zwarciowym i różnicowym -ochrony przed pożarem i przed skutkami cieplnymi - zabezpieczających przed prądem przeciążeniowym, zabezpieczających przed przepięciami - doboru przewodów do obciążalności prądowej i spadku napięcia oraz doboru i nastawienia urządzeń zabezpieczających, - umieszczenia odpowiednich urządzeń odłączających i łączących, - doboru urządzeń i środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych, - oznaczenia przewodów neutralnych i ochronnych oraz ochronno-neutralnych,

- umieszczenia schematów, tablic ostrzegawczych lub innych podobnych informacji oraz oznaczenia obwodów, bezpieczników, łączników, zacisków itp., - połączeń przewodów. - urządzeń do odłączania izolacyjnego 6.2. Wykopy pod kable Lokalizacja, wymiary i zabezpieczenie ścian wykopu powinno być zgodne z dokumentacją projektową i SST. Po zasypaniu kabli należy sprawdzić wskaźnik zagęszczenia gruntu wg p. 5.2 oraz sprawdzić sposób usunięcia nadmiaru gruntu z wykopu. 6.3. Linia kablowa W czasie wykonywania i po zakończeniu robót kablowych należy przeprowadzić następujące pomiary: głębokości zakopania kabla, odległości folii ochronnej od kabla, rezystancji izolacji i ciągłości żył kabla. skuteczności wyłącznia zasilania Pomiary należy wykonywać co 10 m budowanej linii kablowej, za wyjątkiem pomiarów: skuteczności wyłączania zasilania, rezystancji i ciągłości żył kabla, które należy wykonywać dla każdego odcinka kabla. Ponadto należy sprawdzić wskaźnik zagęszczenia gruntu nad kablem i rozplantowanie nadmiaru ziemi. 6.4. Instalacja uziemiająca i przeciwporażeniowa Podczas wykonywania uziomów taśmowych należy wykonać pomiar głębokości ułożenia bednarki oraz sprawdzić stan połączeń spawanych, a po jej zasypaniu, sprawdzić wskaźnik zagęszczenia i rozplantowanie gruntu. Pomiary głębokości ułożenia bednarki należy wykonywać co 10 m, przy czym bednarka nie powinna być zakopana płycej niż 60 cm. Wskaźnik zagęszczenia gruntu powinien wynosić 0,95 według BN-77/8931-12 [19]. Po wykonaniu uziomów ochronnych należy wykonać pomiary ich rezystancji. Otrzymane wyniki nie mogą być gorsze od wartości podanych w dokumentacji projektowej lub SST. Po wykonaniu instalacji oświetleniowej należy pomierzyć impedancje pętli zwarciowych dla stwierdzenia skuteczności wyłączania zasilania. Wszystkie wyniki pomiarów należy zamieścić w protokóle pomiarowym ochrony przeciwporażeniowej. 6.5. Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi elementami robót Wszystkie materiały nie spełniające wymagań ustalonych w odpowiednich punktach SST zostaną przez Inżyniera odrzucone. Wszystkie elementy robót, które wykazują odstępstwa od postanowień SST zostaną rozebrane i ponownie wykonane na koszt Wykonawcy. 6.6. Badania i pomiary Program badań powinien obejmować sprawdzenie zgodności lokalizacji urządzeń z projektem, ich rodzaju, wyglądu zewnętrznego oraz wytrzymałości. Należy wykonać pomiary zakończone protokołem pomiarów: - skuteczności wyłączania zasilania - oporności izolacji przewodów - ciągłości przewodów, a szczególnie przewodu ochronnego - sprawdzenie poprawności działania wyłączników różnicowoprądowych - pomiar natężenia oświetlenia 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową dla obwodu elektrycznego jest metr, a dla lamp, puszek, łączników, gniazd wtykowych itp. jest sztuka. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania dały wyniki pozytywne.

8.2. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: wykopy pod fundamenty i kable, wykonanie fundamentów i ustojów, ułożenie kabla sprawdzenie ciągłości osłon rurowych wykonanie uziomów taśmowych. 8.3. Dokumenty do odbioru końcowego robót Do odbioru końcowego Wykonawca jest zobowiązany przygotować, oprócz dokumentów wymienionych w punkcie części Wymagania ogólne : protokóły z dokonanych pomiarów skuteczności wyłączania zasilania zastosowanej ochrony przeciwporażeniowej. protokóły poprawnego działania wyłączników różnicowoprądowych protokół badania izolacji przewodów i kabli protokół badania ciągłości żył przewodów protokół badania oporności izolacji przewodów protokóły odbioru robót zanikających dokumentacja powykonawcza 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Pełna płatność odbywa się na podstawie protokołu końcowego zgodnie z umową. Opracował: mgr inż. Sławomir Grajewski