Raport: ENERGETYKA WIATROWA W POLSCE 2015 Konferencja prasowa 19 listopada 2015 PATRON WYDANIA PATRONI MEDIALNI
GLOBALNE I POLSKIE TENDENCJE W SEKTORZE ENERGETYKI WIATROWEJ Łukasz Leśniewski Departament Rozwoju Gospodarczego Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych 2
3
Wprowadzenie ciekawostki Świat Rekordowa popularność energetyki wiatrowej na świecie 369,6 GW moce farm wiatrowych na koniec 2014 51 GW przyrost nowych globalnych mocy Polska 23,4% przyrost produkcji energii elektrycznej z farm wiatrowych 5 miejsce w Europie pod względem nowych przyłączeń w Europie 9 miejsce w Europie pod względem całkowitej mocy farm wiatrowych Dane za 2014 rok 4
Sytuacja w sektorze na świecie 369,6 GW globalna moc farm wiatrowych na koniec 2014 roku 51,4 GW nowe przyłączenia farm wiatrowych w 2014 roku 44% przyrost nowych przyłączeń względem roku poprzedniego Liderami pod względem popularności energetyki wiatrowej w 2014 roku były: Chiny 114,6 GW (31% globalnego udziału) USA 65,9 GW (17,8% globalnego udziału) Niemcy 39,2 GW (10,6% globalnego udziału Źródło: Global Wind Energy Council (GWEC) 5
6
Nowe moce farm wiatrowych na świecie 51 GW 7
Sytuacja w Europie I Europejski system elektroenergetyczny 910,1 GW całkowita moc elektrowni konwencjonalnych i OZE 14,8 GW całkowity przyrost mocy w systemie, w tym 11,4 GW przypadało na energetykę wiatrową 13,1-18,7 mld euro wynosiła wartość inwestycji W okresie Od 2000 do 2014 roku: 91,1% łącznie na energetykę odnawialną i gaz 56,2% na odnawialne źródła energii 29,4% nowych mocy przypadało na energetykę wiatrową 8
Sytuacja w Europie II W Europie ma miejsce tendencja do odchodzenia od wykorzystania paliw kopalnych jako źródeł energii elektrycznej. Instalacji wykorzystujących ropę, węgiel i gaz wycofano z użytkowania więcej niż przyłączono do sieci. W Europie sytuacja przedstawia się następująco: 128,8 GW łącznych mocy farm wiatrowych 35% globalnych mocy farm wiatrowych Niemcy 39,2 GW Hiszpania 23,0 GW Wielka Brytania 12,4 GW Źródło: Europejskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, dane na koniec 2014 r. 9
Konkurencyjność inwestycyjna Polski II Badanie Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej: 96% przedsiębiorców ponownie zainwestowałoby w Polsce 52% zadowalająco ocenia bieżącą sytuację gospodarczą Polski 42% dobrze 6% jako złą Wśród pozytywnych czynników inwestycyjnych zaliczono: członkostwo w UE wysokie kwalifikacje pracowników jakość kształcenia akademickiego produktywność i zmotywowanie pracowników jakość i dostępność lokalnych poddostawców 10
Konkurencyjność inwestycyjna Polski II Konkurencyjność OZE Polski na tle świata 20 miejsce lądowa energetyka wiatrowa 26 miejsce sektor OZE 18 miejsce morska energetyka wiatrowa Źródło: EY, Renewable Energy Attractiveness Index 2015 25 miejsce na świecie Doing Business 2016 Źródło: Doing Business 2016 11
Polska Polska energetyka w coraz większym stopniu zmniejsza zależność od tradycyjnych paliw kopalnych. 86% produkcji energii elektrycznej w 2014 roku wyprodukowały konwencjonalne elektrownie wykorzystujące węgiel kamienny i brunatny. Przyrost produkcji energii elektrycznej odnotowano jedynie w przypadku produkcji energii z wiatru (wzrost o 23,4%) oraz elektrowni gazowych (wzrost o 4,0%). Największe spadki produkcji miały miejsce w przypadku elektrowni wodnych (spadek o 8,8%) oraz węgla kamiennego (spadek o 5,1%) i węgla brunatnego (spadek o 4,8%). 12
Farmy wiatrowe w Polsce 38,1 GW całkowita moc zainstalowana w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (spadek o 285 MW) w 2014 roku. Elektrownie wiatrowe są głównym źródłem energii elektrycznej wśród OZE, wyprzedzając te oparte o biomasę. 4,1 GW łączna moc farm wiatrowych w Polsce, VI 2015 roku 1,0 GW elektrownie oparte o biomasę, VI 2015 444,3 MWh moc farm wiatrowych przyłączona w 2014 roku 7,2 TWh produkcja energii elektrycznej przez źródła wiatrowe 158,7 TWh całkowita produkcja energii elektrycznej 13
OZE w Polsce (VI 2015) 14
Energetyka wiatrowa w regionach 15
Dziękuję za uwagę Łukasz Leśniewski Departament Rozwoju Gospodarczego tel.: 022 334 9876 lukasz.lesniewski@paiz.gov.pl Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych ul. Bagatela 12 00-585 Warszawa www.paiz.gov.pl 16
PRAKTYCZNE UWAGI DO USTAWY OZE Dominik Sołtysiak Partner adwokat BSJP 17
Definicja instalacji OZE Modernizacja = przyrost łącznej mocy zainstalowanej instalacji OZE Brak definicji etapowego przyłączenia do sieci Instalacja OZE to wyodrębniony zespół urządzeń przyłączonych w jednym miejscu przyłączenia, z których energia eklektyczna wytwarzana jest z jednego rodzaju OZE Rozliczanie energii wprowadzonej do sieci a nie wytworzonej 18
Możliwe interpretacje zasad przyłączenia źródeł OZE etapowo Nowa instalacja Problem z rozliczaniem energii w 2 systemach aukcji i certyfikatów Rozliczanie energii elektrycznej w jednym punkcie przyłączenia Treść koncesji determinuje sposób interpretacji Instalacja Istniejąca Modernizacja Wsparcie przez okres 15 lat od uruchomienia pierwszej turbiny Problem z rozliczeniem kolejnego etapu w aukcjach Wsparcie certyfikatami przez okres 6 miesięcy Wsparcie przez okres 15 lat od uruchomienia pierwszej turbiny 19
Wsparcie dla instalacji OZE przyłączanych od 1 stycznia 2016 do pierwszej aukcji Instalacje OZE uruchomione przed 1 stycznia 2016 wsparcie w formie certyfikatów lub w systemie aukcyjnym Instalacje OZE uruchomione po 1 stycznia 2016 a przed pierwszą aukcją brak wsparcia? Instalacje OZE uruchomione po dniu zakończenia aukcji - wsparcie w systemie aukcyjnym 1 stycznia 2016 Pierwsza aukcja w 2016 roku 20
Ocena formalna dopuszczenia do aukcji Zmiana paramentów inwestycji po wygranej aukcji. Dopuszczalność zmiany zaświadczenia. Przeniesienie zaświadczenia. Możliwość uzyskania zaświadczenia na niższą moc przyłączeniową niż umowa przyłączeniowa. Dopuszczenie do aukcji farm wiatrowych realizowanych w oparciu o decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Wytwórca jako podmiot uprawniony z dokumentacji projektowej. 21
Efekt zachęty Badanie efektu zachęty przed podjęciem zobowiązań czyniących inwestycję nieodwracalną (umowa o zakup turbin wiatrowych) jako warunek uzyskania certyfikatów. Przed dniem 4 maja 2015 roku efekt zachęty badany na postawie Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 roku uznającej niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Efekt zachęty w kontekście dopuszczenia do aukcji. 22
Dziękuję za uwagę Dominik Sołtysiak Partner I adwokat mob: +48 609 293 811 dominik.soltysiak@bsjp.pl BSJP Brockhuis Jurczak Prusak sp. k. ul. Chmielna 19, 00-021 Warszawa www.bsjp.pl 23
WPŁYW ENERGETYKI WIATROWEJ NA POLSKI RYNEK PRACY Marcin Skolimowski PSEW 24
W Polsce w 2014 r. na rzecz energetyki wiatrowej pracowało 8,4 tys. osób z czego 3,4 tys. miejsc pracy powstało w bezpośrednim otoczeniu branży. Dla porównania, w przemyśle cementowym pracuje w Polsce ok. 6 tys. osób, a w rafineryjnym 9 tys. Miejsca pracy zależne od energetyki wiatrowej są jednak bardziej rozproszone, nie skupiają się w dużych zakładach przemysłowych, a przez to mogą być mniej widoczne niż zatrudnienie w tradycyjnym przemyśle ciężkim i górnictwie. 25
tys. miejsc pracy Miejsca pracy zależne od energetyki wiatrowej w Polsce wg sektorów w latach 2005 2014 14 12 10 8 6 4 2 0 3 2 1 1,3 1 0,9 0,6 0,8 0,3 0,5 0,5 0,7 1,0 12 10 9 4,9 6 4,0 5 3,7 2,7 2,7 2,3 2,0 2,2 1,5 1,2 4,0 3,0 1,8 2,2 8 3,5 2,0 3,2 2,8 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Przemysł Budownictwo Usługi Pozostałe 26
Budowa farmy wiatrowej na lądzie o mocy 10 MW wiąże się z powstaniem 114 miejsc pracy w trakcie budowy i dodatkowo 5 trwałych miejsc pracy w okresie funkcjonowania. Bezpośrednie Ogółem Miejsca pracy tworzone przez 10 MW nowych farm wiatrowych 39 114 Miejsca pracy tworzone przez 10 MW istniejących farm wiatrowych 2 5 27 Źródło: WISE 2015
tys. miejsc pracy 40 Miejsca pracy zależne od energetyki wiatrowej na lądzie i na morzu w latach 2014 2030 30 31 20 10 0 8 3 4 6 Scenariusz niski Scenariusz centralny 4 10 Scenariusz wysoki 1 3 Scenariusz niski 4 6 Scenariusz centralny 11 Scenariusz wysoki 2014 2020 2030 Energetyka wiatrowa na lądzie Energetyka wiatrowa na morzu Źródło: WISE 2015 28
W 2030 roku energetyka wiatrowa może tworzyć więcej miejsc pracy niż górnictwo węgla kamiennego, które po nieuchronnej restrukturyzacji będzie - według analiz Warszawskiego Instytutu Studiów Ekonomicznych - zatrudniać od 4 do 16 tys. osób. W przeciwieństwie do górnictwa, którego długofalowe perspektywy wynikają z czynników pozostających poza krajową kontrolą (m. in. sytuacja na globalnym rynku węgla, zakaz dotowania nierentownych kopalń w UE i inne), rozwój energetyki wiatrowej będzie w dużym stopniu zależał od kształtu regulacji tworzonych w Polsce 29
PODSUMOWANIE Energetyka wiatrowa kreuje zróżnicowane miejsca pracy w produkcji, usługach i budownictwie, wymagające różnego rodzaju kwalifikacji i umiejętności. Jej rozwój zapewnia nie tylko wzrost ilości, ale też poprawę jakości miejsc pracy w otoczeniu branży. Spowolnienie rozwoju energetyki wiatrowej wynikające z niepewności regulacyjnej przy pracach nad ustawą o OZE doprowadziło do zmniejszenia się skali powiązanego z nią zatrudnienia o 3,5 tys. Osób w latach 2012 2014. Ze względu na niekorzystne otoczenie regulacyjne w ocenie WISE ten trend utrzyma się przez najbliższe kilka lat. Odwrócenie negatywnego trendu w zatrudnieniu wymaga nadania nowego impulsu krajowym inwestycjom wiatrowym, przy czym w kolejnej dekadzie o dynamice miejsc pracy tworzonych przez energetykę wiatrową przesądzać będzie przede wszystkim skala wydatków na budowę farm morskich. 30
Dziękuję za uwagę Marcin Skolimowski PSEW mob: +48 695 105 690 m.skolimowski@psew.pl Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej ul. Polna 24/7 00-630 Warszawa www.psew.pl 31
W OCZEKIWANIU NA PIERWSZĄ AUKCJĘ Wojciech Sztuba Partner Zarządzający TPA Horwath 32
WYDANIE 7. Raportu Aktualny stan rynku energii wiatrowej w Polsce Warunki inwestowania w energetykę wiatrową Ramy prawne Pomoc publiczna Główne bariery biznesowe Uśrednione parametry finansowe Perspektywy związane z realizacją inwestycji Prognozy Wyniki autorskich badań sondażowych Opinie wybranych uczestników rynku 33
Średni czas przygotowania inwestycji wiatrowych 34
Co się dziś dzieje z projektami farm wiatrowych? 35
Bariery rozwoju rynku OZE 36
Przewidywania dotyczące modelu aukcyjnego Ustawa o OZE - w mocy Rozporządzenie PRM w sprawie budżetów pierwszej aukcji w mocy Rozporządzenie MG w sprawie cen referencyjnych projekt (?) 37
Parametry pierwszej aukcji Ustawa o OZE Rozporządzenia PRM / MG Budżet aukcji z podziałem na źródła wg progu wykorzystania mocy = 4000h Min. 25% wolumenu aukcji dla OZE <1MW (możliwość aukcji uzupełniającej) Budżet 2016: 50,45 TWh OZE ogółem 30,91 TWh OZE < < 4000 MWh/MW/rok Max. wartość aukcji na poziomie średnio 360PLN/MWh Cena referencyjna 2016: 385 PLN (wiatr onshore > 1MW) 415 PLN (wiatr onshore <1MW) 470 PLN (wiatr offshore) Potencjał instalacyjny: ok. 500-650 MW nowych farm >1MW, max 175-200 MW w małych instalacjach <1MW (tu konkurencja z PV i hydro) 38
Przewidywane zagrożenia Luka inwestycyjna w związku ze sposobem unormowania okresu przejściowego Niewystarczające rozwiązania stabilizujące rynek certyfikatów w związku z 10+ TWh nadpodaży (zamrożenie opłaty zastępczej, brak rozwiązań adresujących równoległe funkcjonowanie z rynkiem aukcyjnym) Underbidding czyli ryzyko bezskutecznych przetargów Silna selekcja projektów dostępnych na rynku po pierwszej aukcji Uznaniowość PRM/MG w kształtowaniu istotnych parametrów modelu aukcyjnego (budżet aukcji, terminy, ceny referencyjne) Polityczna reorientacja wsparcia dla OZE 39
Dziękuję za uwagę Wojciech Sztuba Partner Zarządzający mob: +48 604 966 422 wojciech.sztuba@tpa-horwath.pl TPA Horwath ul. Przyokopowa 33 01-208 Warszawa www.tpa-horwath.pl 40
Raport do pobrania na stronie: www.tpa-horwath.pl 41