Płeć Wiek 3% 21% 16% 33 18% 21% 67 Kobieta Mężczyzna 22% 19 lub mniej 20 21 22 23 24 lub więcej W badaniach wzięło udział 1012 osób - 67% kobiet i 33% mężczyzn w wieku od 19 do 24 i więcej lat.
Rok studiów Tryb studiów 18% 16% 10% 4% 18% 24% 24% Pierwszy Drugi Trzeci Czwarty Piąty 86% Stacjonarny Niestacjonarny (zaoczne) Niestacjonarny (wieczorowe) Większość ankietowanych to studenci drugiego i trzeciego roku prawa studiów stacjonarnych.
Uczelnia Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Warszawski Uniwersytet w Białymstoku Katolicki Uniwersytet Lubelski Uniwersytet Śląski Uniwersytet Opolski Uczelnia Łazarskiego Uniwersytet Rzeszowski Akademia Leona Koźmińskiego Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Łódzki Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika Uniwersytet Szczeciński Uniwersytet im. Marii Skłodowskiej Curie Uniwersytet Gdański WSPiA Rzeszowska Wy?sza Szko?a UAM - Collegium polonicum oraz Europa Universität Viadrina Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Uniwersytet Zielonogórski W badaniu wzięli udział studenci z ponad 20 ośrodków akademickich, zarówno uczelni publicznych, jak i prywatnych. Najwięcej ankietowanych to studenci prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czy jesteś zadowolony(a) z jakości kształcenia na Twoim wydziale prawa? 45% 42% 40% 35% 30% 29% 25% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2014 2015 2016 Ogólny poziom zadowolenia z jakości kształcenia na wydziale prawa wzrósł z poziomu 25% w roku 2015 do poziomu 29% w roku 2016.
W jakim stopniu jesteś zadowolony(a) z poszczególnych aspektów studiowania na swoim wydziale? Działalność naukowa (koła naukowe, konferencje) Dostęp do zasobów bibliotecznych Funkcjonalność strony internetowej wydziału Harmonogram zajęć Działalność pozanaukowa (samorząd studentów, wolontariat) Różnorodność oferty zajęć Dostęp i jakość materiałów dydaktycznych Wsparcie socjalne (stypendia, akademiki) Konsultacje naukowe Kontakty branżowe (firmy, kancelarie) Doradztwo zawodowe 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 Studenci wskazują, że największą satysfakcję przynosi im działalność naukowa oraz dostęp do zasobów bibliotecznych na ich wydziałach. Doceniona została też funkcjonalność stron internetowych wydziałów oraz harmonogram zajęć, według którego odbywane są studia.
W jakim stopniu jesteś zadowolony(a) z kształcenia na swoim wydziale pod względem poniższych aspektów? Wiedza teoretyczna na temat poszczególnych dziedzin prawa Język angielski Określ, w jakim stopniu posiadasz również znajomość terminologii prawniczej w tym języku Język niemiecki Wiedza specjalistyczna w poszczególnych dziedzinach prawa Język francuski Język hiszpański Język rosyjski Wiedza praktyczna w poszczególnych dziedzinach prawa Język włoski 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 Studenci uważają, że najlepiej na ich wydziałach przekazywana jest wiedza teoretyczna. Znajomość terminologii prawniczej w języku angielskim studenci oceniają na niecałe 3 w 5-stopniowej skali. Znajomość terminów w innych językach studenci oceniają na poniżej 1,5.
Czy uważasz, że egzaminy w toku studiów powinny odbywać się w formie przyjętej na egzaminach wstępnych na aplikacje prawnicze? 13% 36% 25% 17% 9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie Studenci wskazali, że egzaminy do których przystępują powinny obierać formę przypominającą egzaminy wstępne na aplikacje prawnicze.
Czy uważasz, że studiowanie prawa jest nadal prestiżowe? 12% 32% 6% 33% 16% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie Tegoroczne wyniki wskazują, że studenci prawa dzielą się niemalże po równo na grupę twierdzącą, że studia prawnicze należą do kierunków prestiżowych oraz grupę twierdzącą, że nie jest to prawdą.
W jakich dziedzinach (tematyce) prawa specjalizujesz się lub chcesz się specjalizować? 50% 45% 40% 46% 47% 39% 37% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 29% 27% 23% 21% 19% 19% 20% 17% 16% 17% 19% 14% 13% 16% 13% 14% 14% 12% 12% 13% 12% 10% 0% 0% 9% 7% 4% 4% 3% 4% 2% 2% 0% 0% 2016 2015 Prym wiedzie nadal prawo cywilne a następnie karne, ale widać tendencję w stronę węższych specjalizacji.
Oceń wymienione umiejętności ze względu na ich przydatność w zawodzie prawnika. Myślenie syntetyczne (umiejętność złożenia problemu w całość i poprawnego wnioskowania) Autoprezentacja Negocjacje Umiejętności erystyczne Przemawianie publiczne Zdolność rozwiązywania problemów Zdolność zarządzania (kierowania działaniami innych) Umiejętność rozwiązywania konfliktów Pisanie pism procesowych Myślenie analityczne (umiejętność rozkładania problemu na części pierwsze i szukania związków) Wykorzystanie teorii w praktyce Skuteczne komunikowanie się Odporność na stres Praca zespołowa Legal writing Znajomość terminów prawniczych w językach obcych Znajomość aktualnych regulacji prawnych Znajomość języków obcych 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 Za najbardziej przydatne umiejętności w pracy prawnika studenci uznają syntetyczne myślenie, autoprezentację, umiejętności negocjacyjne i erystyczne. Za najmniej przydatne zostały uznane znajomość aktualnych regulacji prawnych i języków obcych.
Czy uważasz, że studia prawnicze powinny być zakończone egzaminem z całego toku studiów? 11% 13% 52% 24% Nie Tak, pod warunkiem, że egzamin zastąpi obronę pracy magisterskiej Nie mam zdania Tak, obok obowiązku złożenia krótkiej rozprawy na wybrany temat Ponad połowa studentów uważa, że studia prawnicze nie powinny być zakończone egzaminem z całego toku studiów.
Czy planujesz po zakończeniu studiów kontynuować naukę? Jeżeli tak, to w jakiej formie? Studia doktoranckie 38% Jeszcze nie wiem 30% Studia podyplomowe 23% Drugi kierunek studiów 20% Nie planuję 12% LL. M. 11% Studia za granicą 11% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Ponad 1/3 studentów chce po zakończeniu studiów magisterskich rozpocząć studia doktoranckie. Prawie 1/4 planuje studia podyplomowe, a 1/5 chce podjąć studia na innym kierunku. Jedynie 12% nie chce kontynuować nauki po studiach.
W jaki sposób podnosisz swoje kwalifikacje zawodowe? 90% 80% 81% 79% 70% 65% 60% 50% 59% 51% 48% 56% 55% 52% 47% 43% 40% 37% 30% 24% 32% 29% 20% 10% 0% Samokształcenie Praktyki / staże związane z kierunkiem Organizacja studencka / koło naukowe Szkolenia / kursy Działalność w organizacjach nonprofit 19% 19% 19% 15% 16% 9% Praca stała Dodatkowy kierunek studiów 10% 11% 9% Praktyki / staże niezwiązane z kierunkiem 8% 9% 0 Stypendia zagraniczne 8% 3% 4% Nie podnoszę 2016 2015 2014 Zdecydowana większość studentów stawia na samokształcenie przy podnoszeniu swoich kwalifikacji zawodowych.
Czy odbywałeś(aś) już staż lub praktyki zawodowe w trakcie studiów? Z jakich źródeł najczęściej dowiadujesz się o ofertach praktyk lub pracy? Tak, cztery razy Tak, pięć razy lub więcej 4% 5% Od znajomych Imprezy branżowe Urzędy pracy Nie wiem Tak, trzy razy 9% Prasa Firmowe prezentacje lub szkolenia na uczelni Tak, dwa razy 17% Targi pracy Biura karier Tak, jeden raz 24% Portale z ofertami pracy Programy praktyk oferowanych przez ELSA Nie 40% Strony uczelniane Portale społecznościowe 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 2016 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 2014 2015 2016 Zdecydowana większość studentów nie odbywała jeszcze praktyk w czasie studiów, a jeżeli odbywała to zazwyczaj tylko 1 raz. Najwięcej studentów dowiaduje się o ofertach praktyk z portali społecznościowych, stron uczelnianych i programów praktyk oferowanych przez ELSA.
Czego oczekujesz po zakończeniu praktyk? Poszerzenia swojej wiedzy 81% Zdobywanie i rozwijanie umiejętności 78% Zwiększenie swoich szans na rynku pracy 76% Wzbogacenie CV 74% Rozbudowania sieci kontaktów 56% Rozwijanie swoich zainteresowań 42% Zatrudnienia po okresie praktyk 41% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Ponad 80% studentów oczekuje, że dzięki praktykom poszerzy swoją wiedzę. Zdecydowana większość liczy również na zdobywanie i rozwijanie umiejętności, zwiększenie szans na rynku pracy i wzbogacenie CV.
Ile czasu tygodniowo jesteś w stanie poświęcić na pracę/ praktykę zawodową w trakcie roku akademickiego? Powyżej 20 godzin 20% 37% Od 15 do 20 godzin 21% 34% Od 9 do 14 godzin 25% 33% Do 8 godzin 11% 13% Nie jestem w stanie poświęcić czasu na pracę/praktykę zawodową w trakcie roku akademickiego. 0 6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 2015 2016 Najwięcej ankietowanych stwierdziło, że jest w stanie poświęcić na pracę lub praktykę zawodową ponad 20 godzin tygodniowo. Rok temu taką liczbę deklarowało niemal 2 razy mniej studentów.
Czy pracowałaś/pracowałeś na stanowisku o charakterze związanym ze studiami prawniczymi w trakcie studiów? 5% 5% 3% 3% Jeżeli pracowałaś/ pracowałeś, to na podstawie jakiej umowy? 6% 4% 7% 5% 50% 15% 37% 23% Nie pracowałem Pracownik w kancelarii adwokackiej/radcowskiej Inne Pracownik w sądzie Pracownik działu prawnego firmy Pracownik organów administracji państwowej Pracownik kancelarii notarialnej Pracownik kancelarii komorniczej 18% Nie pracowałem/pracowałam Bez wynagrodzenia - wolontariat Umowy o pracę 19% Umowy cywilnoprawnej Bez żadnej umowy Innej Połowa ankietowanych stwierdziła, że w trakcie studiów nie pracowała na stanowisku związanym ze studiami prawniczymi, a jeżeli pracowała to na podstawie umowy cywilnoprawnej lub bez wynagrodzenia. Jedynie 6% studentów pracowało na podstawie umowy o pracę.
Gdzie zdobywasz lub zamierzasz zdobywać doświadczenie prawnicze? 90% 80% 80% 80% 70% 60% 53% 50% 40% 46% 42% 35% 30% 20% 24% 24% 24% 27% 10% 0% Kancelarie Wymiar sprawiedliwości Firmy prywatne Organizacje pozarządowe Administracja publiczna Nigdzie 2% 2% 2016 2015 80% studentów stwierdziło, że doświadczenie zawodowe chce zdobywać w kancelariach. 46% uznało, że najchętniej zdobywaliby doświadczenie w wymiarze sprawiedliwości to o 7% mniej niż rok temu.
Który z wymienionych zawodów prawniczych chciał(a)byś wykonywać w przyszłości? 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2016 2015 Za najpopularniejszy zawód prawniczy został uznany radca prawny. Ten zawód chciałoby wykonywać ponad 40% studentów. Jego popularność wzrosła od 2015 r. o ok. 7%.
Do którego z egzaminów wstępnych na aplikację zamierzasz przystąpić? Kontrolerski Legislacyjny Rzecznika patentowego Komorniczy Nie zamierzam przystępować Wybieram inną drogę dojścia do zawodu Nie wiem Doradcy podatkowego Dyplomatyczny Notarialny Radcowski Ogólny (od 2017 r. sędziowska/prokuratorska) Adwokacki 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 2015 2016 Najchętniej wybieraną aplikacją prawniczą jest aplikacja adwokacka. Tuż za nią znajdują się: aplikacja radcowska (ok. 5 pkt. procent. więcej w stosunku do 2015) oraz aplikacja ogólna (która notuje znaczny wzrost zainteresowania w stosunku do roku 2015).
Czy uważasz, że powinna zostać wprowadzona jednolita forma testowa egzaminu wstępnego na poszczególne aplikacje prawnicze? 19% 28% 23% 21% 9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie Prawie połowa badanych uznała, że powinna zostać wprowadzona jednolita forma testowa egzaminu wstępnego na poszczególne aplikacje prawnicze.
Czy uważasz, że powinno dojść do połączenia samorządów prawniczych adwokatów i radców prawnych? 17% 24% 20% 25% 14% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zdecydowanie tak raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie nie Badanie pokazuje, że nie ma wyraźnej odpowiedzi na tak postawione pytanie, jednakże suma punktów procentowych odpowiedzi zdecydowanie tak oraz raczej tak jest minimalnie wyższa niż odpowiedzi raczej nie oraz zdecydowanie nie. Aż 20% badanych nie wie, czy powinno dojść do połączenia zawodu adwokata i radcy prawnego.
Z jakich wydawnictw prawniczych korzystasz? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% C.H. Beck Wolters Kluwer Od.Nowa PWN Ars boni et aequi Diffin 2016 2015 2014 Widać wzrost zainteresowania wśród studentów w zakresie korzystania z wydawnictw prawniczych. Najczęściej studenci sięgają po materiały z wydawnictwa C.H. Beck.
Z poniższej listy wybierz instytucje non-profit, w których działalność jesteś zaangażowany(a). 9% 6% 10% 39% 12% 27% 38% Koło naukowe Stowarzyszenie W żadne Organizacja Klinika prawa Fundacja Samorząd studencki Większość studentów jest zaangażowana w działalność w instytucjach non-profit. Największą popularnością cieszą się koła naukowe oraz stowarzyszenia. Prawie ¼ studentów nie jest zaangażowana w jakąkolwiek działalność.
Czy jesteś członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa ELSA Poland? 4% 2% 28% 66% Nie Tak Jeszcze nie, ale już zaaplikowałem o członkostwo w ELSA Nie słyszałem o takiej organizacji Stowarzyszenie ELSA Poland jest znane prawie wszystkim studentom prawa w Polsce a 66% badanych nie było członkiem ELSA..
Zaznacz, które z poniższych inicjatyw Europejskiego Stowarzyszenia Studentów Prawa ELSA Poland są Ci znane. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2016 2015 2014 Najbardziej znanymi inicjatywami ELSA Poland są: Ogólnopolskie Dni Praktyk Prawniczych, Dni Edukacji Prawniczej, Ogólnopolski Obóz Adaptacyjny Adapciak. Popularne są również: ELSA Day, Portal praktykiprawnicze.pl, Lokalny i Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy, Międzynarodowy Program Wymiany Praktyk Studenckich STEP.
Czym kierujesz się planując swoją przyszłą karierę zawodową? Atmosfera i tempo pracy Ścieżka kariery i kryteria awansu Możliwość realizowania zainteresowań przez pracę Osiągnięcie wysokich dochodów Chęć posiadania stabilnej pracy Świadczenia socjalne, wyposażenie dodatkowe Praca ze specjalistami Miejscowość (Położenie miejsca pracy) Marka/ wielkość przedsiębiorstwa Międzynarodowy zasięg Możliwość stałego kontaktu z językami obcymi Czas pracy 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 Najważniejszymi kwestiami dotyczącymi kariery zawodowej, które dotyczą studentów prawa, okazują się być: Atmosfera i tempo pracy (4,3 pkt.), Ścieżka kariery i kryteria awansu (4,2 pkt.) oraz Możliwość realizowania zainteresowań przez pracę (4,1 pkt.)
Spośród kancelarii podanych poniżej zaznacz wszystkie te, które znasz. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Najbardziej znaną kancelarią prawną roku 2016 w Polsce wg studentów jest Deloitte Legal (62%), kolejnymi są: EY Law (53%) oraz PwC Legal (51%).
Zaznacz maksymalnie trzy kancelarie, w których najbardziej chciałbyś pracować. 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Najlepszą kancelarią roku 2016 w Polsce wg studentów została EY Law, następnymi kancelariami w których studenci najbardziej chcieliby pracować są: Deloitte Legal oraz SK&S.
Spośród firm konsultingowych podanych poniżej wybierz wszystkie te, które znasz. 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Deloitte EY (dawne Ernst & Young) PwC KPMG MDDP Doradztwo Podatkowe McKinsey & Company Rödl & Partner Kancelaria Podatkowa Irena Ożóg Grant Thornton Crido Taxand Najbardziej znaną firmą doradczą roku 2016 w Polsce wg studentów jest Deloitte (75 %), kolejnymi są: EY (69,5 %) oraz PwC (59 %).
Chęć podjęcia pracy w firmach konsultingowych 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% EY (dawne Ernst & Young) Deloitte PwC KPMG McKinsey & Company Rödl & Partner MDDP Doradztwo Podatkowe Grant Thornton Kancelaria Podatkowa Irena Ożóg Crido Taxand EY, Deloitte i PwC to firmy doradcze, w których studenci prawa najchętniej podjęliby pracę.