Dla Nurii

Początek, czyli skąd Nuria, Antonia i ja wzięliśmy się w Puszczy Nie chcę takiego psa! oświadczyłem stanowczo Nurii. Nie chcę i już. Coś, co Nuria właśnie mi przedstawiała, wyglądało kiczowato: rude, z białym kołnierzem i białymi skarpetami. Do tego pękaty kadłubek na cienkich długich łapkach. I łeb z odstającymi uszami, które po załamaniu zamieniały się w klapnięte uszy. Długi pysk, trochę jak u mrówkojada, a na jego końcu spory nochal. Do tego małe rezolutne oczka. Stojące przede mną zwierzę miało w sobie coś z owczarka szkockiego, co musiało być skutkiem dawnej fascynacji mieszkańców puszczańskich wiosek (albo pobliskiej Hajnówki) filmem Lassie, wróć!. A jak wiadomo, to film dla egzaltowanych dziewczyn. Ja byłem fanem Szarika z Czterech pancernych i psa Cywila, czyli owczarków, prawdziwych psów, które przypominały wilka. Gdzieś ty ją znalazła? zapytałem. Bawiła się z dziećmi przed Zakładem. Pomyślałam, że ją wezmę. Ale spokojnie, będę ją miała na spółkę ze Staszkiem odpowiedziała Nuria. wilki 7

Nie chcę takiego psa! oświadczyłem stanowczo Nurii. Nie chcę i już. 8

Staszek Śnieżko to jej kolega z Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży, w którym Nuria robiła właśnie doktorat. Dobrze wiedziałem, jak ta spółka będzie wyglądać w praktyce. Kundelka wyląduje w naszym domu. No właśnie, kundelka! Nie chciałem nawet myśleć o tym, co nas czeka w związku z posiadaniem suczki: kłopoty z cieczką i odganianie się od okolicznych psich kawalerów. Nigdy nie miałem psa, choć marzyłem o nim przez całe dzieciństwo. Zawsze sobie wyobrażałem, że ten pierwszy pies będzie super. I oczywiście będzie przypominał wilka. Moja wizja nabrała kolorów, kiedy kilka lat wcześniej miałem okazję chodzić na spacery z prawdziwymi wilkami. Nie łudziłem się, oczywiście, że mogę mieć prawdziwego wilka. Ale niechby to było coś podobnego. Jak choćby te wspaniałe psy pociągowe z Arktyki, z której właśnie wróciłem. Tymczasem Nuria się uparła. I co było robić? Popatrz, ona miała niedawno złamaną łapkę powiedziała. W tej chwili już wiedziała, że wygrała. Jak ją nazwiemy? zapytałem zrezygnowany. Nazwiemy ją Antonia zdecydowała Nuria. Słyszałem to imię już wcześniej. Nuria i jej przyjaciółka Rosa powtarzały czasem zdanie pochodzące z jakiegoś hiszpańskiego kabaretu, które weszło do języka potocznego: Antonia, jaka ty jesteś ordynarna!. Mówiły to na takiej zasadzie, jak my mówimy: Kocham pana, panie Sułku. A więc Antonia? Pasowało jak ulał, pomyślałem złośliwie. I tak moje marzenie o psie, który przynajmniej trochę przypomina wilka, odeszło w niebyt. wilki 9

adam wajrak Wilki tkwiły mi w głowie nie tylko dlatego, że chodziłem kiedyś na spacery z najprawdziwszymi wilkami, ale również dlatego, że duża część naszego życia kręciła się wokół nich. A dokładnie tego, co zabiły. Niemal codziennie ruszaliśmy z Nurią do lasu na poszukiwanie ich ofiar. W domu czekała na nas, oczywiście, cała masa zwierzaków, które znacie z Kuny za kaloryferem. Tak naprawdę jednak zamieszkaliśmy w Puszczy nie dla ratowania kun, bocianów, sów, borsuków czy wydry Julka, tylko właśnie przez wilki i rysie. Najpierw powinienem wam chyba opowiedzieć, jak to się wszystko zaczęło skąd się wziąłem w Puszczy Białowieskiej. Pierwszy raz przejechałem do Puszczy Białowieskiej z wycieczką szkolną w 1988 roku. Zobaczyłem las pełen wielkich drzew, ale też zgnilizny, dziwnych grzybów oraz mroku, jakiego nie widziałem wcześniej w żadnym innym lesie. Puszcza nie przypadła mi do gustu i tak naprawdę trochę mnie przeraziła. Dlatego gdy w 1992 roku znajoma z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego namawiała mnie na artykuły o kłusownikach masakrujących białowieskie rysie, pojechałem do Puszczy bez entuzjazmu. Ale tym razem wydała mi się miejscem niezwykłym, pełnym fascynujących tajemnic. Być może patrzyłem na nią inaczej, bo miał mi ją kto pokazać. Za sprawą zabitych rysiów poznałem Karola Zuba, Bogusię i Włodka Jędrzejewskich, Henryka Okarmę oraz Krzyśka Schmidta, czyli badaczy dużych drapieżników z Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży. To oni wprowadzili mnie w niezwykły świat ostatniej prawdziwej puszczy, a także białowieskich wilków i rysiów. Zresztą nie tylko mnie. 10