iezb~dnik OEM-a Obudowy i afy przemysfowe " Osprz,t sterowntczo - ygnahzacyjny Z~przemy i zfqczki Ii owe e Bezpleczenstwo maszyn
"Niezb~dnik OEM-a" to okreslenie grupy produktow i rozwiqzan. ktore stosowane Sq min. przez producentow maszyn, prefabrykatorow rozdzielnlc elektrycznych. szaf steruiqcych oraz instalatorow r6znego rodzaju urzqdzeri i osprz~tu elektrycznego. Obejmujq one przykfadowo szaty przemyslowe. Zlqcza silnoprqdowe i zfqczki listwowe. komponenty do dystrybucji energii. urzqdzenia sterujqce i zabezpieczajqce oraz systemy bezpieczeristwa. W wielu przypadkach produkty te nie zaliczajq si~ do typowej automatyki. a raczej Sq urzqdzeniami elektromechanicznymi i elektrycznymi, leez wlasnie w branzy automatyki wykorzystywane Sq one bardzo ez~sto. wchodzqc w sklad maszyn i linii technologicznych. W przedostatniej analizie publlkowanej w informatorze przedstawiamy kilka obszarow rynku. w wi~kszosci duzych pod wzgl~dem wartosci obrotow i wolumenow sprzedai:y. Sektory te zostaty w znacznym stopniu zdominowane przez producent6w niemieckich, kt6rych oddziafy aktywnie prowadzq dzialalnose w Polsce I kt6rych produkty znajdziemy taki:e u wielu dystrybutor6w lokalnych, w tym r6wniez w hurtowniach elektrotechnicznych. cz~sc 1 Obudowy i szafy przemyslowe Obuuowy i szafy ttafiajf[ do wielu r6znych branz, a gama dostt;pnych na rynku produkt6w obej muje szereg wyrob6w wykonywanych z metali oraz tworzyw sztucznych. Najistotniejszymi ich odbiorcami Sf[: przemysl, sektor energetyczny, telei nforma tyczny oraz kolejnictwo (lub szerzej - branza transportu szynowego). Jezeli wczmie s it; pod uwag~ ty py dostarczanych produkt6w i wymogi klient6w, zes tawienie to mozna uproscie do dw6ch wit;kszych grup - pierwszej obejmujf[cej zastosowania w przemysle, zwiqzane z rozdzialem energii i w szeroko rozllmianej energetyce, oraz drugiej, kt6ra obejmuje apjikacje w serwerowniach, centrach d a nych i innych zastosowaniach tclcin [ormatycznych. Oddzielnym obszarem rynku jest ten zwif[za ny z produkcj'l O EM np. urzf[dzen elektrycznych i ele k tronicznych. W takich przypadkach CZt;sto stosowane Sf[ mniejsze obudowy, w tym z tworzyw sztucznych. Rynek cechujc s i ~ tez wit;kszymi wojumenami sprzedazy przy zdecydowanie mniejszych cenach jednostkowych obud6w niz w przypadku duzych szaf metalowych. Produkcja i dystrybucja Do najwazniejszych dostawc6w dzialaj f[cyc h na tytulowym rynku nalezf[ krajowi producenci obud6w i szaforaz lokalne oddzialy firm zagranicznych. W przypadku tych osta tnich wymienie nalezy m.in. niemieck'l firmt; Rittal, kt6rej oddzial krajowy przez lata mie:icil sit; w G rodzisku Mazowieckim - od polowy 2011 roku znajd uj e s i ~ ona w Warszawie na ulicy D omaniewskiej 49. W jej ofercie znajdziemy szerokf[ ga mt; obud6w, szaf, wyposazenia doda tkowego (np. system6w kontroli klimatu) uo zastosowan w automat 'Ice, elektroenergetyce, tcleinformatyce oraz aplikacjach infrastrukturalnyc h. Innf[ z niemieckich firm jest Schroff (forma Inie jest to ma rka, kt6ra przejt;ta zostala przez amerykanski koncern Pentair). W kraju uziala oddzial Pentair Poland, w kt6ry m znajdziemy (a talde u jcgo dystrybutorll\v - w firmach C SI oraz Eltron) obudowy i szafy do ~z eregu zastosowan - od przemyslu i infrastruktury do aplikacj i w teleinformatyce. Podobnie jak Rittal, firma dostarcza tel. mechanik ~ i osprzt;t do sza f oraz rozwif[zania wentylacyjne i klimatyzacyjne. Trzcciq z wazniejszych w braniy jest francuski Schneider Electric, kt6 INFORMATOR RYNKOWY AUTOMATYKI 2012
ry od lat dostarcza produkty marki Sare i (obecnie, po unifikac ji marek, S,! to po prostu \vyroby Schneider Electric). Oferta firm y obejmuje m.in. szafy przemys!owe oraz mniejsze obudowy, a tabe szerolq gam~ o s pr z ~tu elektrycznego. Rozdzielni ce ora z obudowy z os pr z~ tem i r6znymi komponentami zna jdziemy takze w firmie Eaton (Moeller). S,! to produ kty przeznaczone dl a budownictwa ora z przemys!u. W kraju dzia! aj,! r6wniez przed stawicielstwa firm specjali zuj,!cyc h s i~ w obudowach z tw orzyw sztucznych. Jednym z nich jest odd zia! finskiej firmy Fibox - producenta specjalizuj,!cego si~ w obudowach wykonyvva nych na formach wtryskowych dla przemyslu elektrotechnicznego i elektronicznego. Inn,! firm,! z tego kraj u jest Ensto Pol, kt6ra dos tarcza rozw i,!za nia do two rzenia infras truktury elektroenerge tycznej, branzy automatyki i firm OEM. Obudowy pl as tikowe znajdziemy tez we wczesniej wymienionych firm ac h - m.in. Eaton oraz Rittal. W przypadku produ cent6w lokalnych wyr6znic nalczy ZPAS (Zaklad Produkcji Automaryki Siec iowej), kt6ry oferuje m.in. obudowy i sza fy tel ei nform atyczne, rozwi,!zania dla aplikacji energetycznyc h, pulpity sterow nicze i inne wyroby z bl ac hy. Tego typu produ kty do starcza tez EI-Box, przy czym w szczeg61nosci fi rma oferuje projektowanie i p ro dukcj ~ obud6w na zlecenie. Malo popularne jest natomi as t u nas wytwarza nie obud6w z tworzyw sztucznyc h. Wymagane do tego s,! fo rmy wtrysko we, co sprawi a, ze koszt produ kc ji jest wysoki. Z tyc h powod6w znaczn ie ch~tniej produkowane s,! obudowy metalowe, czym zajm uje s i ~ tez wiele mniej- RAoOStAW CZERNIEWSKI ENSlO POL Gdzie wykorzystuje si~ n ajcz~sc;ej dostarczane przez Ensto obudowy ; szafy przemyslowe? Jak wygl'ldal 2010 rok na rynku w Po/see? Wi~kszosc naszych obud6w znajduje zastosowanie wsektorze OEM, czyli uzywajq ich producenci r6znego rodza ju urzqdzen sterowniczych, centralek i automatyki. Cz~sc z nich trafia tez do przemystu - wykorzystywane Sq tutaj na potrzeby utrzymania ruchu, w zasilaniu, rozdziale mocy i generalnie miejscach, gdzie wymagane SCj wysoka szczelnosc i odpornosc na udary oraz czynniki chemiczne. Cz~sto zdarza si~, ze obudowy pracujq w warunkach ekstremalnych. Klienci coraz cz~sciej stawiajcj na jakosc, co dla producent6w obud6w wysokiej klasy jest bardzo pocieszajcjce. Rok 2010 przyni6st duzy wzrost sprzedazy, szczeg61nie w jego drugiej potowie. Sektor IT Przemysf Inne branze Rys. 1aol Branze b~dc\ce najwazniejszymi odbiorcami omawianych obud6w i szaf przemystowych szych firm krajowych. Ska la ich produ kcji i jakosc wytwarza nyc h wyrob6w jest r6z na, lecz naldy zaznaczyc, ze gr upa mniejszych producent6w lokalnych to r6wni e islotni dostawcy dzialaj,!cy na omawi anym rynku. Du z,! g rup~ firm oferuj,!cych obudo "'ry s t a n ow i ~. rowniez dys trybu LOrzy, dl a kt6rych produkty te s,! jednym z is totniejszych elemcnt6w oferty (np. Apar, As tat Eltron, E lmag, Ex-con) lub jedn'l z pozycji katalogowych (ELFA Elektronika, Farnell, TME i inni). Na rynku znajdziemy tei dos tawcow obudbw do systcm6w I{omputerowych i mechaniki 19". Dosr<; pne Sil one w cz~s ci wymienionych fi rm (np. Elt ron i u dyslrybuto rll\v k3 talogowych), a takze w esi, ]J'r\ ekktroni k oraz Guru Control Systems. Do dosrawc6w omawianych produkt6w formal ni e zali czyc mozna rowni6 firm y wykol1uj,!ce integ rac jc; obudow i tzw. prcfabrylzator6w szat' przemyslowych, a wit;c tn kic, kt6re kupuj'l od produ ce ntow (dysrryblitorlj\v) obudowy, wykonujq instalac jf; w nich nrz~ (!zen i okablowania, a nastf;pn ie dosca rczajq juz w pos taci zinregrowa nej. Dla wic! LI wi t,; kszyc h fi rm partnerami handiowymi s!.! tel hllrtownie elek trorec hniczne. Sytuac ja na rynkll, jezcli ehodzi 0 rozpoz nawainosc marek i popularnosc danych firm, jest zro:i: nicowa na. \Xfyrozni e mozna kilka firm bt;dqcych li dera!nfo AMATOA RY N KOWY AUTOM ATYK I 20 12
mi oraz grupt; marek znanych, choc nie tak popularnych. ~alezy przy tym zaznaczyc, ie w zesrawieniu znalazly sit; zarowno podmioty dosrarczaj,!ce obudowy meralowe i szary przemyslowe, jak rei dosrawcy obudow z rworzyw sztucznych. Podobnie jak w przypadku ana liz rynku dawniej rworzonych przcz redakcj~ magazynu APA, rak r6wniei w najnowszej na czolo zesrawienia wysun'!l sit; Rirral (ponad 20 glos6w w redakcyjnej ankiecie). Dui,! liczbt; glos6w (aczkojwiek 0 polowt; mniejsz,! nii Rirral) orrzymaly Schneider Elecrric (marka Sarel), Pen rair (marki Schroff i Hoffmann), a w dalszej kolejnosci, po okolo 6 glos6w, ZPAS i Eaton (Moeller). Na poziomie z rymi osrarnimi sklasyfikowani zosrali clostawcy specjalizuj,!cy sit; w obudowach z (worzy"v sztucznych - Bopla, Fibox, w dalszej kolejnosci Hammond, Ensto, OK\,\f, Apra i inne firmy. Oczywiscie moina byto r6wnicz rozdziclic rt; srarysrykt; na dwie wczesniej omawiane grupy produkt6w - wredy Bopla i Fibox znalazlyby sit; na czolowych miejscach w przypadku obudow z rworzyw szrucznych. Kto kupuje obudowy i szafy? Skupiaj,!c sit; na sekrorze przemyslowym, dokonac moi na usysremaryzowania rynku i wskazac najczt;stszych odbiorc6w obud6w oraz szaf. S,! nimi przede wszystkim klienci koncowi (op. zaklady przemyslowe), a nastt;pnie - z podobnymi ud zialami - producenci OEM, integratorzy system6w oraz dystrybutorzy/ resel1erzy. W przypadku odbiorc6w koncowych zakupy obudow i szaf zwi,!zane s,! z nowymi inwesrycjami oraz modernizacjami istniej,!cych obiekt6w przemyslowych, energetycznych czy infrastrukturalnych. Aplikacje takie tworz'! tez czt;sto integratorzy system6w. Inaczej jest w przypadku obslugi firm OEM - tego typu klientami S,! zazwyczaj producenci aparatury elektrycznej, urz'!dzen elektronicznych, przy czym prodllkty te dotycz'! r6inych brani - alltoma AGNIESZKA KONIECZKA-WARCHLEWSKA ASTAT Co zmienilo sifl na rynku W ostatnich latach? Kto dziala w braniy? Krajowy rynek obud6w i szaf zostat kilkanascie lat temu opanowany przez gt6wnych zagranicznych graczy takich jak Rittal, Schneider Electric czy Eaton, kt6rych dziatania Sq wyznacznikiem do nasladownictwa przez mniejszych producent6w i krajowe firmy, kt6re takze w duzej liczbie istniejq na rynku. W takiej sytuacji proces wypromowania zagranicznej, nieznanej marki jest bardzo trudny i czasochtonny. Po okresie dekoniunktury rynek szaf sterowniczych W Polsce powoli powraca do poziomu sprzed kryzysu. Branze, kt6re miaty najwi~ksze ktopoty na skutek kryzysu, czy Ii producenci maszyn i zaktady przemystowe, aktualnie Sq perspektywiczne, jesli chodzi 0 rozw6j przez najblizsze miesiqce i lata. tyki, elektroniki konsllmenckiej, medycyny, motoryzacji, a nawet wojska. W tym przypadku inne S,! rei wolumeny sprzedaiy i inny charakter rynku, co dokladniej omowiono w kolejnych rozdzialach. Warto dodac, ie 0 ile prodllkcja i dystrybllcja wit;kszych obud6w i szaf dotyczy zazwy ~ Pentair Toc1lD.lc... PrtlductJ 5 chraff PROLINE 5ys1emy modutowe za1 dla rozwh,zan przemyslowych Romo spowooo. Maksymalne obciqienie stolyczne romy 1000!(g. Szoly pojedyr\aelub podwojne. I ~. IP55, UL 508A, IE( 60529, NEMA Type 12 Systemy montazu Plyto montoiowo. Szyny monloiowe. Perforocjo romy w 3 p/oszczyznoch. System perforowonych wspornikciw. Szaly stl1nclardawe bezpoirednio zmogazynu. Szaly konfigurowone jui od 1sztuki. Realizaqo plojektciw wg specylikocji Klienlo. Iluro...1 : ul. Marynonica 21, 02-674 Worszowo tel: 22 60706 16 H oll:!lhroff.pl4tpenloir.com DYltryl!ul.ny,.IIC.: (Sl,Krakow Ellron,Wrodow IN FORMATO R RYNKOWY AUTOMATYKI 2012
czaj rynku krajowego, 0 tyle male obudowy wytwarzane s,! cz~sto na eksport. Sposr6d calosci omawianych produkt6w n ajcz~sciej kupowane przez polskich odbiorc6w S,! obudowy malogabarytowe. Mog<l to bye wersje z tworzyw sztucznych (n p. dla elektroniki) oraz kompaktowe szafki sterownicze do uzycia w przemysle czy zastosowaniach elektroinstalacyjnych. W tych ostatnich montowa ne mog,! bye przy Id adowo urz'ld zenia s teruj,!ce, konc6wki sys temu nadzoru czy podzespo Iy do rozdzialu energii. Drug'! duz,! grupq produkt6w S,! pelnogabarytowe szafy sterownicze dla energetyki, przemyslu i zastosowan teleinformatycznych. Sprzedai uzupelniaj,! przemyslowe stanowiska pracy i inne, niewymienione wczesniej rodzaje obud6w. Szukaj,!c obudowy lub szafy przemyslowej, klienci zwracaj'l uw ag~ na kilka kluczowych cech tego typu wyrob6w. Do takic h za liczyc moina m.in. cen~, parametry technicz ne oraz naturalnie mozliwose zastosowania produktu w danej aplikacji. Parametrywi,!i,! s i~ m.in. z materialem obudowy, parametrami takimi jak stopien ochrony IP oraz IK (okresla j'l one ochron~ przed cialami statym i i cieczami oraz odpornose mechaniczn'l) i izolacj,! elektromagnetyczn'l. Do pomniejszych, aczkolwiek istornych czynnik6w nalei,! marka produktu i ofena dodatkowa - np. pozwalaj'lca na zakup wentyla tor6w I u b chlodziarek od tego samega dostawcy. W cz~sci przypadk6w o wyborze produktu, 0 ile wykorzystany on b~dzie w wi~kszym sys temie, decydowae moze integrator wykonuj'lcy dan,! aplikacj~. Wartose polskiego rynku obud6w, zgodnie z szacunkami respondent6w redakcyjnej ankiety, wynosi: w zakresie malyc h obud6w, gl6wnie z tworzywa sztucznego od 10 do 40 min ztotych oraz, w zakresie szaf i obud6w duzych, okolo 100-150 min zlotych. Pa trz'lc w przyszlose, do najbardzie j perspektywicznych sektor6w kupuj,!cych obudowy i szafy przemyslowe respondenci redakcyjnej ankiety zaliczyli energetyk~, szeroko rozumiany przemysl, sektor IT i telekomunikacyjny oraz OEM (produkcja maszyn, wytwarzanie urz'!dzen elektrunicznych, itp.). Obecna koniunktura na rynku jest zdaniem INFORMATOR RYNKOWY AUTOMATYKI MARCIN LISOWSKI RITTAL Klienci przemyslowi potrzebuj ~ rozwi~zan kompleksowych. Obudowy i szafy przemystowe od k i lkudziesi ~ cju lat nie zmienity znaczclco swojego wyglcldu zewn~trznego. jednak oczekiwania klientow bardzo wptyn~ty na jakos i funkcjonalnosc tych produktow. Obudowy mogcl pracowac w wyzszych temperaturach. zapewniajcl duzo wi~kszcl szczelnosc oraz pozwalajcl na szybszy montaz. Nieco inaczej jest w kwestii wentylacji obudow przemystowych. Automatyzacja procesow przemystowych spowodowata wypieranie prostych wentylatorow na rzecz coraz bardziej zaawansowanych ukladow spr~zarkowych oraz wymiennikow ciepta opartych 0 wod~ jako czynnik chlodzclcy. Jest to zwiclzane ze stale rosnclcym problemem duzych strat mocy urzcldzen, ktore wymagajcl chtodzenia w obudowie. ponad 2/3 przedstawicieli dostawc6w dobra tub wr~cz bardzo dobra. Reszta os6b okreslila j,! jako slab,!, przy czym wsr6d odpowiedzi nie bylo glos6w wskazuj,!cych na to, jakoby byla ona bardzo zla. Rynek obud6w i szaf cechuje poniel«td stabilnose, gdyi nie jest on uzalei niony od jednego sektora gospodarki, lecz klienci pochodz,! z wielu r6inych branz. Jednoczes nie wzrost inwes tyc ji wenergety- Petnogabarytowe szafy sterownicze Kompaktowe szafki sterownicze Rys. 1b'l Produkty najcz~sc iej kupowane przez polsklch odbiorcow (dotyczy roznych branz, nie tylko przemystowej) Tak, ale bardziej optacalnie jest oferowac obudowy i ich wyposazenie Nie, wymagane jest dostarczanie obud6w i ich wyposazenia Rys. 1c'l Odpowiedzi na pytanie "czy sprzedawac mozna same obudowy przemystowe?" 2012 ce i sektorze infrastrukturalnym pozwolil zrekompensowae wczesniejsze spadki zwi'lzane z brani,! OEM i og61 nie przemys!em. Te ostatnie branie wroci Iy po kryzysie do wzrost6w, a do pozytyw6w dodae nalezy takze coraz bardziej post~p uj'lq modernizacjt; kolejnictwa. Czynniki te powinny korzystllie wplywae na koniunktun~ w omawianego sektora r6wniez w p rzyszlosci. Przemystowe stanowiska pracy Inne obudowy przemystowe Obudowy malogabarytowe