Podejmowanie decyzji o zakresie terapii medycznej przez pacjentów 65+ i ich lekarzy: doświadczenia międzynarodowe, kontrowersje i wnioski dla Polski III Ogólnopolski Kongres Starzenia, Sopot 29-30.06.2015 1
AND Allow Natural Death (AND), czyli pozwolenie na śmierć naturalną jest usankcjonowanym wyrazem woli pacjenta w Stanach Zjednoczonych 2
DNR: Do Not Resuscitate No CPR = nie prowadzić resuscytacji krążeniowo-oddechowej Do not ventilate = nie prowadzić wentylacji mechanicznej No feeding tube = nie żywić sondą No antibiotics = nie stosować antybiotyków No IV hydration = nie nawadniać dożylnie Do not send to the hospital = nie kierować do szpitala 3
DNR, a śmiertelność pooperacyjna 4
Testament medyczny, tzw. living will Dokument przygotowywany przez osobę będącą w stanie pełnych władz umysłowych, Określa zakres opieki medycznej W USA dokument ma status dokumentu prawnego. Większość stanów posiada szablony Decyzja jest drukowana, podpisywana przez pacjenta i przez świadka 5
6
Comfort care: opieka ukierunkowana na komfort pacjenta W przypadku niepomyślnego rokowania lub stanu braku możliwości utrzymywania czynności życiowych bez pomocy specjalistycznej aparatury Zestaw zleceń lekarskich i pielęgniarskich Podawanie opioidów i benzodiazepin bez względu na parametry życiowe 7
8
9
Medical power of attorney: Pełnomocnictwo medyczne Wskazuje osobę, która w przypadku braku możliwości decydowania przez pacjenta, będzie upoważniona do podejmowania decyzji zdrowotnych w jego imieniu Znacznie ułatwia pracę personelowi medycznemu Wystarcza podpis pacjenta oraz świadka. Zaletą jest fakt wyznaczenia osoby zdolnej do podejmowania decyzji zdrowotnych w czasie niezdolności pacjenta 10
11
Pięć życzeń zdrowotnych (Five wishes directive) Dokument ten został początkowo wprowadzony na Florydzie, gdzie jak wiadomo mieszka duża liczba seniorów. Obecnie jest uznawany w 42 stanach. Osoba sporządzająca dokument odnosi się do pięciu aspektów organizacji i zakresu opieki medycznej 12
13
Pięć życzeń zdrowotnych 1 Osoba, która będzie decydowała kiedy ja nie będę mógł Wyznaczenie osoby będącej pełnomocnikiem do spraw zdrowotnych 14
Pięć życzeń zdrowotnych 2 Jakiego zakresu leczenie chcę, a jakiego nie Określenie rodzaju i zakresu czynności podtrzymujących podstawowe funkcje życiowe 15
Pięć życzeń zdrowotnych 3 Jaki ma być mój komfort Wyznaczenie zakresu działań medycznych dotyczących komfortu osobistego, np. stosowania leków narkotycznych bez względu na parametry życiowe, zakresu pielęgnacji, czy też opieki hospicyjnej 16
Pięć życzeń zdrowotnych 4 Jak chcę być traktowany przez innych Wskazanie życzeń dotyczących opieki osób bliskich i preferencji dotyczących miejsca opieki 17
Pięć życzeń zdrowotnych 5 Co chcę przekazać moim bliskim Określenie woli dotyczącej spraw duchowych, pogrzebowych, itp 18
Pięć życzeń zdrowotnych Dokument pięciu życzeń jest dostępny w 27 językach, w tym w alfabecie Braillea. Szacuje się, że został on wydany już w ponad 20 milionach egzemplarzy Dokument jest dostępny w języku polskim na stronie: www.agingwithdignity.org 19
20
MOLST Medical Orders for Life Sustaining Treatment Formularz dotyczący zabiegów podtrzymywania życia jest dokumentem stosowanym w stanie Nowy Jork. MOLST wypełniany jest najczęściej przy okazji przyjęcia do szpitala, czy innego zakładu opieki stacjonarnej (np. ZOL). Dokument zawiera podstawowe dane osobowe oraz podpisy pacjenta / lekarza i pielęgniarki 21
22
23
MOLST Na pierwszej stronie znajduje się informacja dotycząca resuscytacji krążeniowo-oddechowej Na drugiej stronie znajdują się do zakreślenia opcje dotyczące stosowania lub nie stosowania takich interwencji, jak intubacja i wentylacja mechaniczna, żywienie sztuczne, leki i płyny dożylne, antybiotyki oraz opcje kierowania do szpitala 24
25
26
27
Wnioski Jednym z najważniejszych aspektów leczenia jest uszanowanie woli pacjenta w kwestii zakresu i intensywności opieki medycznej w sytuacjach krańcowych Rozwiązania amerykańskie należą do modelowych i są godne adaptacji Pożądane jest opracowanie wytycznych europejskich 28
29