SCENARIUSZ ZAJĘĆ PROWADZONYCH W RAMACH IMPREZY ANDRZEJOWEJ ORGANIZOWANEJ DLA KLAS GIMNAZJUM I ZASADNICZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ DATA: 30.11.2015 r. NAUCZYCIEL: JOLANTA ŚWIĘTEK, ALEKSANDA WIERA TEMAT: ZABAWY ANDRZEJKOWE LICZBA GODZIN: 2 CELE EDUKACYJNE: - poznanie tradycji związanych z andrzejkami, - udział uczniów we wróżbach andrzejkowych, - wzbogacanie czynnego i biernego słownictwa. CELE OPERACYJNE: uczeń: - słucha ze zrozumieniem prezentowanych treści, - czyta tekst o poziomie trudności dostosowanym do jego możliwości, - aktywnie uczestniczy w rozmowie, odpowiada na pytania, - zna tradycje związane z andrzejkami, - bierze udział we wróżbach andrzejkowych i kulturalnie zachowuje się podczas zabaw, - zgodnie współpracuje z kolegami. METODY: - oparte na słowie, - oparte na obserwacji, - oparte na praktycznym działaniu.
ZASADY: - indywidualizacji, - stopniowania trudności, - aktywności. FORMY PRACY: - indywidualna, - grupowa, - zbiorowa. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: prezentacja multimedialna Andrzejki, karty do gry, kostki, wosk, świeczki, kolorowe serca z imionami, karteczki z wróżbami, kartki z przepowiedniami, owiązane z data urodzenia z wylosowanym numerem itd., rekwizyty do wróżb, dekoracje. PRZEBIEG ZAJĘĆ 1. Nauczycielka wita uczniów i zaprasza do obejrzenia prezentacji multimedialnej, posłuchania informacji na temat wróżb andrzejkowych (informacje przedstawiają uczennice klasy 2 lg). Uczennica nr 1, 2, 3, 4 przedstawiają następujące informacje: Andrzejki przypadają na noc z 29 na 30 listopada, w wigilię św. Andrzeja. Nie ma do końca pewności, dlaczego właśnie tę noc uznano za najlepszą dla wróżb matrymonialnych. Być może wpływ na to miała pora roku, bowiem właśnie jesienią rozpoczynała się na wsi pora kojarzenia małżeństw. Według dawnych wierzeń ta noc miała magiczną moc, która uchylała wrota do tajemniczej, nieznanej przyszłości.
Dzień świętego Andrzeja przypada na przełom pór roku (jesieni i zimy) i roku liturgicznego. Tak więc jest to również ostatnia chwila przed adwentem. W wierzeniach ludowych w tym okresie najczęściej pojawiały się istoty pozaziemskie, a wróżby miały moc największą. W tym czasie sprzyjać oraz pomagać im miały błąkające się po ziemi duchy. Prawdopodobnie kolebką tych wierzeń jest starożytna Grecja. Tamtejsi mieszkańcy wierzyli bowiem, że ludzka dusza po śmierci człowieka zyskując dar jasnowidzenia. Według innej hipotezy kult św. Andrzeja wywodzi się z wierzeń celtyckich i starogermańskich. W Europie Środkowej i Zachodniej zwyczaj ten znany był od XII wieku. Do Polski przywędrował w wieku XVI. W przeszłości Andrzejki, znane też jako Jędrzejki lub Jędrzejówki, noc wróżb dziewczęcych dotyczących miłości i małżeństwa, traktowane były z powagą. Często obchody te poprzedzał post i modlitwa do św. Andrzeja. Na przestrzeni wieków zmienił się charakter tych obchodów i obecnie są raczej obyczajem świeckim. Dziś wszyscy chętnie uczestniczą w tej zabawie -dziewczęta jak i chłopcy, dzieci i dorośli bawią się żartobliwymi wróżbami. Najczęściej odbywa się to podczas wspólnych zabaw, na imprezach lub kameralnych, domowych spotkaniach. Zapraszam, więc wszystkich na wspólna zabawę andrzejkowa. Uczennica nr 5 odczytuje swój tekst, który jest wstępem do prezentacji przysłów związanych z tradycją andrzejkową: Ludowym przekazem, podaniem, andrzejkowe tradycje zgromadziły wiele przysłów i powiedzeń, którymi możemy,, okrasić ten dzień i wieczór znajomym. Chcielibyśmy przypomnieć kilka z nich:,na noc świętego Andrzeja dziewkom z wróżb nadzieja,,,gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni na polu leży,,,święty Andrzej ci ukaże, co ci los przyniesie w darze,,,śnieg na Andrzeja, dla zbóż zła nadzieja,,,na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja,,, Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście,,, Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja,
,, W wygilię Jędrzeja świętego ujrzy oblubieńca swego,,, Nie jędrusić, ale na koszulę gnusić,,, Której but na progu stanie pierwsza panna na wydanie. Po przysłowiach uczennica nr 6 odczytuje swój wiersz, który stanowi wstęp do rozpoczęcia wróżb: Listopad gdy już kończy dzień I gwiazdka się pokaże. Spotkamy się przy blasku świec Tak jak tradycja każe. Zaszczeka pies, gęś złapie ser I buty staną w rzędzie. Na wodę wosk wyleje się I tajemniczo będzie. Niech wieczór ten obieca nam Dni piękne i los nowy. Niech spełnią się najlepsze z wróżb W ten wieczór Andrzejkowy. Nauczyciel zaprasza wszystkich uczniów do wzięcia udziału w następujących wróżbach: -lanie wosku, - o czym marzysz: Na kartkach wypisane są litery od A do O, na każdej karteczce pod dana literą kryje się jedno marzenie. Poproszę teraz każdą z osób, aby lewą ręką wyciągnęła jedną kartkę a ja powiem jej o czym marzy skrycie: A. o karierze B. o miłości C. o przyjaźni D. o pieniądzach E. o zdrowiu F. o urlopie G. o smacznym jedzeniu
H. o dalekich podróżach I. nie marzysz o niczym J. o szybkim samochodzie K. o modnych ciuchach L. o dobrej zabawie M. o pochwałach przełożonych N. o wygranej w totka O. o długim życiu -numerologia: Podaj mi dzień swojego urodzenia, a ja podam ci po obliczeniach cechy twojego charakteru. Jeden z uczniów sumuje liczby z daty urodzenia. JEDYNKA ambitny (a) i pewny (a) siebie DWÓJKA łagodny (a) i wrażliwy (a) TRÓJKA dynamiczny (a) i godny (a) zaufania CZWÓRKA uparty (a) i sentymentalny (a) PIĄTKA pogodny (a) i impulsywny (a) SZUSTKA serdeczny (a) i towarzyski (a) SIUDEMKA romantyczny (a) i trudny (a) we współżyciu ÓSEMKA zamknięty (a) w sobie i niedoceniany (a) DZIEWIĄTKA niezależny (a) i pełen (a) pasji -tajemnicze miseczki: Pod trzema miseczkami znajdują się różne przedmioty, proszę wybrać jedną a ja przepowiem co czeka tę osobę w najbliższej przyszłości: RÓŻANIEC pójście do zakonu LIŚĆ LAUROWY staropanieństwo OBRĄCZKA ślub. -rzucanie kości:
Wybrana osobą miesza kostki w dłoni a następnie wyrzuca je na stół. Sumie wyrzuconych oczek odpowiada wróżba. 3 szczęście 4 przykrość 5 spełnienie marzeń 6 coś zgubisz 7 kłopoty w szkole pracy 8 coś wisi w powietrzu 9 poznasz nowego przyjaciela 10 będziesz mieć rodzeństwo 11 złapiesz katar 12 dobre wieści 13 smutek 14 możesz liczyć na pomoc 15 potrzebujesz opieki 16 podróż 17 zmiana planów 18 wielki sukces - zabawa wbijanie szpilki w serduszka z brystolu (szpilka wskazuje imię wybranka w przyszłości, - zabawa z butami: Dzieci zdejmują prawe buty, ustawiają jeden za drugim. Który pierwszy przekroczy próg sali, tego właściciel pierwszy znajdzie swoją sympatię. Zakończenie zajęć Na koniec uczennica odczytuje wiersz: Dziś Andrzeja radość wkoło, Słychać śpiewy, jest wesoło. Panny na ten dzień czekały, Wróżyć przyszłość sobie chciały. Kluczyk mają i wosk leją, Wciąż żartują i się śmieją.
Lecz w ich sercach jest powaga, Gdzie ta miłość... będzie? Jaka? Czy to będzie ta wyśniona I dla serca upragniona? Wróżba z wosku bywa krucha. Nuż się trafi miłość głucha. Albo padnie na biedaka, Będzie wtedy byle jaka. Można jednak dziś próbować. Jak nie wyjdą dzisiaj próby To poczekać musi luby. Lecz za długie to czekanie, To niedobre na kochanie. Niech więc wróżba czyni cuda. Może w końcu im się uda.. Pożegnanie i podziękowanie za przybycie.