Mgr Beata Iwańska Warszawa - ABE / IPS ebl - Ebook library, nowoczesna platforma do wypożyczania książek elektronicznych Pojawienie się na rynku publikacji cyfrowych postawiło przed bibliotekami nowe wyzwania. Stale rosnąca liczba książek w wersji elektronicznej (ebooków) zmieniła procesy związane z zakupami, gromadzeniem i udostępnianiem zasobów bibliotecznych. We współpracy z wiodącymi uniwersytetami, bibliotekami i wydawcami akademickimi, Ebooks Corporation zbudowała platformę EBL Ebook Library. Jest to jeden z największych agregatorów książek elektronicznych, zawierający ponad 180,000 tytułów z dorobku najważniejszych światowych oficyn. Liczba dostępnych tytułów jest stale powiększana i aktualizowana. EBL skupia się na indywidualnych potrzebach bibliotek akademickich i naukowych. Rozszerza możliwości wypożyczania zasobów cyfrowych, zapewnia większą dostępność książek i pozwala na znaczne zaoszczędzenie dostępnych budżetów. W ofercie EBL znajdują się publikacje ze wszystkich dziedzin akademickich. Szczególnie rozbudowana jest oferta z zakresu nauk ścisłych, technologii i medycyny (STM) oraz nauk humanistycznych. W zasobach EBL znajdują się publikacje, takich wydawców jak Taylor and Francis, Oxford University Press, Cambridge University Press, Kluwer, Springer, World Scientific i wielu innych. EBL zapewnia dostęp do ponad 18 000 ebooków o tematyce medycznej, a zbiór ten jest systematycznie powiększany o najnowsze wydania. Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7) 551
Przykładowe tytuły z katalogu publikacji dostępnych za pośrednictwem platformy EBL: Comprehensive Toxicology Autor: McQueen,Charlene Diagnostic Imaging Autorzy: \Armstrong, Peter; Wastie, Martin; Rockall, Andrea G. Veterinary Cytology: Dog, Cat, Horse and Cow Autor: Freeman, Kathleen Compact Clinical Guide to Acute Pain Management: An Evidence-Based Approach for Nurses Autor: D Arcy, Yvonne Springer Publishing Elsevier Science Wiley-Blackwell Manson Publishing Company Rok wydania: 2010 Rok wydania: 2009 Rok wydania: 2007 Rok wydania: 2011 Modele wypożyczania książek elektronicznych na platformie EBL Ebook Library Zastosowanie nowoczesnych technologii umożliwia wielu użytkownikom równoczesny dostęp do zasobów, jednocześnie pozwala bibliotece w pełni kontrolować ich wykorzystanie. Podstawową zaletą rozwiązania EBL są elastyczne modele wypożyczania książek, w tym model Non-Linear Lending (Wypożyczanie Nieliniowe), Unlimited Access (Dostęp Nielimitowany) i Demand-Driven Aquistion (Zakup Napędzany Popytem). Non-Linear Lending Wypożyczanie Nieliniowe Większość książek znajdujących się w ofercie EBL dostępna jest w modelu Non- Linear Lending (Wypożyczanie Nieliniowe). Model ten zapewnia równoczesny dostęp do zasobów nieograniczonej grupie użytkowników. Każda kopia zakupionej książki elektronicznej może zostać wypożyczona 325 razy w ciągu roku. Wypożyczenie zdefiniowane jest jako dostęp do jednej książki przez jednego użytkownika, trwający do 24 godzin. Na koniec każdego roku pakiet wypożyczeń odnawia się automatycznie bez żadnych dodatkowych opłat. 552 Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7)
Unlimited Access - Dostęp Nielimitowany Prawie 30% tytułów dostępnych jest w modelu Unlimited Access (Dostęp Nielimitowany). Model ten oznacza, że dowolna liczba użytkowników może jednocześnie korzystać z tego samego tytułu bez ograniczenia liczbą możliwych wypożyczeń (inaczej niż w przypadku Wypożyczania Nieliniowego). Ciekawą możliwością jest również model Demand-Driven Aquistion (Zakupów Napędzanych Popytem). We współpracy z wiodącymi bibliotekami akademickimi i naukowymi, EBL jako pierwszy wprowadził na rynek ten zakres funkcjonalności. Demand-Driven Aquistion Zakup Napędzany Popytem Tytuły mogą być dostępne dla czytelników bez potrzeby ich kupowania przez bibliotekę. Dostęp do książek oferowanych przez EBL odbywa się albo przez katalog lokalny (po załadowaniu rekordów MARC) i/lub z platformy EBL. Widoczne dla użytkownika ebooki (chociaż nie zakupione przez bibliotekę) mogą być przeglądane za darmo przez 5 minut. Bibliotekarze decydują, czy i w jaki sposób, udostępnić czytelnikowi tytuł po upływie tego czasu. Poniżej znajduje się opis wybranych możliwości: Automatyczne wypożyczanie krótkoterminowe (Short-Term Loan): po upływie czasu darmowego przeglądania ebooka, 24-godzinny dostęp do publikacji zostaje czytelnikowi aktywowany automatycznie. Tytuł zostaje udostępniony w systemie krótkoterminowego wypożyczenia płatnego od wykorzystania (pay-per-use). Aby zapewnić bibliotece kontrolę nad budżetem, takie zautomatyzowane zakupy mogą mieć nałożone ograniczenia cenowe np. krótkoterminowe wypożyczenie kosztujące więcej niż $15 wymaga akceptacji biblioteki. Dostęp kontrolowany: użytkownicy platformy mogą poprosić o dostęp do tytułu, który nie jest własnością biblioteki. Biblioteka może zaakceptować lub odrzucić taką prośbę kupić daną książkę lub zatwierdzić krótkoterminowe wypożyczenie. Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7) 553
LibCentral portal administracyjny Platforma EBL posiada wiele funkcjonalności pozwalających na łatwiejsze wyszukiwanie i dostęp do interesujących tytułów. Bibliotekarz sam decyduje, które tytułu są dla użytkowników widoczne wszystkie, wybrane, czy tylko te zakupione przez bibliotekę. EBL zapewnia bibliotece narzędzia umożliwiające monitorowanie i zarządzanie wydatkami oraz dostępami. Instytucje z ograniczonym budżetem mogą zdecydować się na utworzenie konta depozytowego. Jeżeli wydatki przekroczą lub zbliżą się do wcześniej określonego limitu, zostaje wysłane automatyczne powiadomienie. LibCentral, portal administracyjny dla bibliotek, zapewnia dostęp w czasie rzeczywistym do raportów użytkowania i faktur. Można dzięki niemu w łatwy sposób kontrolować wydatki oraz monitorować wykorzystanie zasobów. 554 Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7)
Dzięki takim rozwiązaniom, EBL jest w stanie zaspokoić potrzeby zarówno małych jak i dużych bibliotek, niezależnie od zasobów technologicznych i finansowych jakimi dysponują. Ceny ebooków w zależności od modelu zakupowego Biblioteka może zakupić książki elektroniczne na własność lub opłacić wypożyczenie krótkoterminowe: Zakup Non-linear lending - cena detaliczna zbliżona do ceny tytułu w wersji drukowanej Unlimited Access 150% ceny detalicznej (30% oferty) Wypożycznie krótkoterminowe - Short-term loans 1 dzień STL = 5-15% ceny 1 tydzień STL = 10-20% ceny 2 tygodnie STL = 15 25% ceny 4 tygodnie STL = 20-30% ceny Funkcjonalność platformy EBL Użytkownicy mają możliwość wglądu w treść książki zanim zdecydują się na jej wypożyczenie. Z kolei bibliotekarze i wykładowcy mogą darmowo przeglądać książki znajdujące się w kolekcji EBL przed podjęciem decyzji o ich zakupie. EBL oferuje zaawansowane narzędzia dla czytelników w tym wyszukiwanie pełnotekstowe, czytanie na głos, eksportowanie zakładek i notatek, możliwość korzystania ze wszystkich książek online i/lub offline, możliwość wydrukowania lub skopiowania części książki, oraz możliwość dostępu do książek na urządzeniach przenośnych. Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7) 555
Narzędzia dla bibliotek podsumowanie Zarządzanie i kontrola Generowanie bieżących raportów Indywidualne systemy powiadomień (alertów) Budowanie i zatwierdzanie planu zakupów Ujednolicanie zasobów (eliminowanie duplikatów) Powiadomienia o nowych tytułach Powiadomienia o nowych wydaniach Zarządzanie zgłoszeniami na zapotrzebowanie Uwzględnianie potrzeb indywidualnych użytkowników Integracja z systemami identyfikacji m.in. EZ Proxy, Athens, Shibboleth Współpracuje z OpenURL/Z39.50 Darmowe rekordy MARC Dopasowanie wyglądu platformy (branding) Newsletter, blog Narzędzia dla czytelników - podsumowanie Zaawansowane narzędzia wyszukiwania Przeszukiwanie pełnotekstowe Możliwość korzystania ze wszystkich ebooków w trybie online i/lub offline Swobodne przeglądanie publikacji przed wypożyczeniem Spójne zasady zezwolenia na drukowanie (20% treści) i kopiowanie (5 % treści) Czytanie na głos Eksportowanie notatek i zakładek Nie wymaga specjalnego oprogramowania Wszystkie te funkcje, jak i wyjątkowo elastyczne formy płatności sprawiają, że EBL znajduje się w czołówce platform umożliwiających zakup i wypożyczanie książek elektronicznych. W celu uzyskania dodatkowych informacji lub dostępu testowego prosimy o kontakt: Beata Iwańska Sales Manager E-Products & E-Resource Management Services biw@ips.com.pl mob.: +48 500 020 289 Strona internetowa: www.ips.com.pl/ebl 556 Forum Bibl. Med. 2011 R. 4 nr 1 (7)