KTO CZYTA, NIE BŁĄDZI, KTO

Transkrypt

1 XXXI Konferencja Problemowa Bibliotek Medycznych Wyzwania współczesnego bibliotekarza - gromadzenie zbiorów KTO CZYTA, NIE BŁĄDZI, KTO WYBIERA, NIE ZAWSZE mgr Monika Kubiak, mgr Anna Markowska Biblioteka Medyczna Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

2 KSIĄŻKA ELEKTRONICZNA Przekaz przetwarzany przy użyciu technologii komputerowej, wyświetlany na ekranie monitora oraz upodobniony w węższym lub szerszym zakresie do tego, który jest charakterystyczny dla drukowanych publikacji. M. Góralska

3 PIERWSZY E-BOOK ON-LINE Efekt przerósł wszelkie oczekiwania, bo historyjka Riding the Bullet sprzedała się w ponad 400 tysiącach egzemplarzy. Przez pierwsze 24 godziny. Spowodowało to przeciążenie i wyłączenie serwerów sklepu gdzie była dostępna. Dzięki temu nazwisko wielkiego pisarza pomogło rozpowszechnić nowe zjawisko, jakim był wówczas e-book. P. Kowalczyk

4 E-CZASOPISMA A E-BOOKI 2003 około 350 czasopism tradycyjnych i 20 tysięcy czasopism dostępnych on-line 7 e-booków (Medicines Complete) czasopism drukowanych (w tym 22 obcojęzyczne), ponad 60 tysięcy czasopism dostępnych on-line e-booków (Medicines Complete, Ovid, Springer e-books, EBSCO e-books, Primal Pictures)

5 ANKIETA 2006 Na 209 bibliotek biorących udział w ankiecie z 2006 roku 14 zakupiło książki internetowe w omawianym okresie (6,70% odpowiedzi), m.in. 11 bibliotek uczelni państwowych (w tym 9 bibliotek głównych i 2 wydziałowe), 2 biblioteki uczelni niepaństwowych oraz 1 biblioteka pedagogiczna. G. Czapnik

6 ZALETY atrakcyjność oferty, nieograniczona w czasie dostępność zakupionej książki chęć rozszerzenia oferty o nowe formy dokumentów oszczędność miejsca w bibliotece zgłaszane przez użytkowników potrzeby trudności w zdobyciu wersji drukowanej przy równoczesnej dostępności wersji cyfrowej niższa cena w porównaniu do jej odpowiednika drukowanego

7 WADY brak zainteresowania użytkowników brak środków finansowych na zakup publikacji cyfrowych jednoczesna dostępność drukowanego odpowiednika zbyt wysokie ceny książek elektronicznych zbyt mała lub nieinteresująca oferta dostępnych tytułów książek internetowych nieznajomość oferty książek elektronicznych brak wytycznych dotyczących zasad gromadzenia dokumentów elektronicznych w bibliotece brak możliwości negocjowania cen i/lub warunków licencji z dostawcami brak technicznych możliwości zakupu i wykorzystania książek internetowych konieczność podjęcia dodatkowych obowiązków przez personel biblioteki

8 E-BOOKI SPRINGERA 3 tysięcy e-książek z 2005 r., z lat Computer Science, Engineering, Biomedical and Life Sciences, Medicine, Mathematics and Statistics, Humanities, Social Sciences and Law, Physics and Astronomy, Business and Economics, Earth and Environmental Science, Professional and Applied Computing, Chemistry and Materials Science, Behavioral Science, Architecture and Design

9 E-BRARY tytułów, w tym około poświęconych szeroko pojętej biomedycynie (Life Sciences, Medicine, Nursing and Allied Health i Physical Science). Czytnik E-brary Info Tools jednorazowe wydrukowanie lub kopiowanie do 40 stron tekstu

10 E-BRARY, STATYSTYKA W BIBLIOTECE MEDYCZNEJ przejrzano stron, skopiowano 203 strony, wydrukowano stron przejrzano stron, skopiowano 69 stron i wydrukowano 691stron 2011 przejrzano stron, skopiowano 45 stron, wydrukowano stron

11 EBSCO E-BOOKS tytułów ebook Academic Collection ebook Collection Taylor & Francis Group, Brill Academic Publishers, IOS Press, John Wiley & Sons, Inc., M.E. Sharpe, Inc., Maney Publishing, University of Toronto Press, SAGE Publications, Inc., ABC- CLIO, AudioGO

12 IBUK.PL 700 książek (w tym ponad 300 z ogólnie pojętej medycyny osobiste konto myibuk umożliwiające: wyszukiwanie wewnątrztekstowe, dodawanie zakładek, zaznaczanie fragmentów tekstu, wprowadzanie własnych notatek, tagowanie fragmentów, czy eksport notatek nie umożliwia użytkownikom instytucjonalnym możliwości kopiowania czy drukowania choćby fragmentu tekstu

13 KRYTERIA WYBORU Umownie przyjmuje się, iż ciągłość zbiorów, cena oraz statystyki wykorzystania źródeł posiadanych jak i testowanych są czynnikami priorytetowymi i powinny mieć największy wpływ na wybór. I. Sójkowska, F. Podgórski

14 TESTY Dostępy testowe do pakietów książek elektronicznych trwają zazwyczaj około miesiąca, a zatem trzy podstawowe kryteria wyboru, czyli ciągłość zasobu, zakres tematyczny i zasięg czasowy podlegają ocenie jednocześnie, a zatem nieco pośpiesznie, co w obliczu rozległej i różnorodnej oferty niesie ze sobą niewygodę i problemy z wyborem Dochodzimy w tym miejscu do wyeksponowania najsłabszej - wygodnej dla sprzedawcy i uciążliwej dla bibliotek - cechy właściwej większości ofert. Jest nią "pakietowość", czyli sprzedaż wiązana tytułów bardzo potrzebnych ze zbędnymi w jednym module dziedzinowym. I. Sójkowska, F. Podgórski

15 MODELE SPRZEDAŻY E-BOOKÓW model książki drukowanej (ang. print model model subskrypcji baz danych (ang. database subscription model) prenumerata całych pakietów książek on-line lub zakup wybranych, pojedynczych tytułów krótkoterminowe wypożyczanie e-booków systemu zamawiania PDA (ang. patron driven acquisition System PDA umożliwia bibliotekom tworzenie kolekcji z gwarancją jej dobrego wykorzystania przez użytkowników przy jednoczesnym zachowaniu kontroli nad kierunkiem jej rozwoju i efektywnym zarządzaniem własnym budżetem. B. Chmielewska

16 OGRANICZENIA W SUBSKRYPCJI ograniczenie możliwości kopiowania czy drukowania dokumentów ograniczenie liczby kupowanych tytułów ograniczenie okresu, na który nabywa się tytuły ograniczenie lokalizacji zakupionych tytułów ograniczenie grup użytkowników i/lub miejsca użytkowania

17 PRZECHODZENIE Z KOLEKCJI DRUKOWANYCH NA ON-LINE Proces ów przypomina przechodzenie z czasopism drukowanych na ich wersję on-line, lecz trwa wolniej i mimo wszystko trudno sobie wyobrazić całkowite przeobrażenie kolekcji książkowych w kolekcję elektroniczną. Jeśli książka jest nowa - pachnie bardzo ładnie. Jeśli natomiast jest stara to pachnie jeszcze ładniej. Ray Bradbury

18 Dziękujemy za uwagę! Monika Kubiak Biblioteka Medyczna Collegium Medicum U Uniwersytetu Mikołaja Kopernika monikak@cm.umk.pl Anna Markowska Biblioteka Medyczna Collegium Medicum U Uniwersytetu Mikołaja Kopernika