Listopad i Jesień 2013 w Polsce Wszyscy ci, którzy w listopadzie oczekiwali pierwszego poważnego ataku zimy, mocno się rozczarowali. Na razie zima Abdusamatowa nie pokazuje pazurów, a listopad w Polsce okazał się miesiącem ciepłym. Odchylenie średniej miesięcznej temperatury listopada 2013 od średniej z lat 1961-1990 wyniosło w skali całego kraju +1.96 C. Był więc to listopad zdecydowanie ciepły, ale nieco chłodniejszy od listopada 2012, którego odchylenie wyniosło +2.13 C. W latach 1825-2013 tegoroczny listopad okazał się być
16-tym najcieplejszym. Odchylenie temperatury w podziale na województwa: małopolskie: 1.75 C opolskie: 1.70 C śląskie: 1.72 C podkarpackie: 2.34 C lubelskie: 2.61 C świętokrzyskie: 2.15 C łódzkie: 1.91 C mazowieckie: 2.29 C warmińsko-mazurskie: 2.41 C wielkopolskie: 1.53 C dolnośląskie: 1.50 C zachodniopomorskie: 1.35 C lubuskie: 1.03 C pomorskie: 1.83 C kujawsko-pomorskie: 1.83 C podlaskie: 2.72 C Izoanomale ułożyły się w tym miesiącu południkowo, a odchylenie temperatury rosło w kierunku wschodnim, co w rzeczywistości oznacza mniejsza amplitudę temperatur absolutnych na terenie kraju, ponieważ najwyższe anomalie dodatnie wystąpiły na terenach, na których średnia wieloletnia temperatura listopada jest najniższa. Warto zwrócić tu uwagę, że od pewnego czasu wartości anomalii z Wrocławia wydają się systematycznie zawyżane i to dość znacznie. Wartości z ostatnich miesięcy odbiegają o 0.5 0.8 C ponad to, co notują stacje okoliczne. Nie jest obecnie jasne, co powoduje ów błąd, który narasta od okolic 2010. Otoczenie stacji zbytnio się nie zmieniło, ciężko więc zrzucać tu winę na intensyfikację UHI. Wrocław nie rzutuje jednak na ogólny obraz listopada w Polsce. Usunięcie danych wrocławskich powoduje obniżenie się wyliczanego odchylenia zaledwie o 0.01 C.
W ostatnich latach najcieplejszym listopadem był listopad 2006 z odchyleniem równym +2.68 C. Jeszcze cieplej było w roku 2000 (+3.28 C) był to najcieplejszy listopad od 1926.
W 2000 niezwykle wysokie anomalie panowały na krańcach południowych. W Bielsku-Białej listopad był ekstremalnie ciepły z średnią temperaturą sięgającą niemal 9 C. Obszarowo najcieplejszy w serii był listopad 1926 (+3.82 C)
Tego listopada średnia temperatura na stacji Kraków-Ogród Botaniczny osiągnęła 9.4 C [1], Bardzo prawdopodobne jest, że średnie temperatury miesięczne w rejonach Bielska mogły osiągać wartości bliskie 10 C. Jeśli chodzi o listopady zimne, to ostatni z nich pojawił się w 2007, kiedy odchylenie temperatury od średniej z lat 1961-1990 wyniosło -1.39 C.
Jednak ostatnie naprawdę zimne listopady pojawiły się w 1998 (-4.33 C) i 1993 (-4.87 C). Listopad 1993 był jednocześnie piątym najzimniejszym w całej serii, zaś listopad 1998 dziewiątym.
Najzimniejszy listopad wystąpił w 1858 (-6.12 C), w XX w. najzimniejszy był listopad 1919 (-5.38 C). Z tym ostatnim związany jest pewien problem:
Dane dla Gdańska pochodzą z [2] i wydaje mi się, że w tabeli wartości homogenizowanych jest błąd związany z zgubionym znakiem -. Po poprawce mapa wygląda następująco:
Z uwagi na niższą niż obecnie ilość stacji, ten pojedynczy błąd skutkował zawyżaniem średniej anomalii listopada 1919 o 0.16 C. Jesień 2013 Tegoroczna jesień była ciepła, z odchyleniem równym +0.92 C. Z miesięcy jesiennych chłodny był tylko wrzesień (-0.93 C), zaś październik i listopad okazały się miesiącami ciepłymi (1.74 C i 1.96 C). Biorąc pod uwagę cały okres 1825-2013 tegoroczna jesień uplasowała się na miejscu 16. Najcieplejsza jesień w całej serii pomiarowej wystąpiła w 2006 jej odchylenie od średniej z lat 1961-1990 wyniosło wtedy +2.62 C, na kolejnym miejscu jest jesień 1967 (+1.96 C), 2000 (+1.84 C) oraz 1934 (+1.78 C). Najcieplejsza jesień XIX w. jest na miejscu piątym (1872 = +1.75 C).
Jesień 2013: Ponownie widoczny jest problem Wrocławia. Podobnie jak w przypadku samego listopada, usunięcie tych wątpliwych danych poprawia jakość mapy, ale nie wpływa w sposób znaczący na wyliczone wartości.
Jesień 2006:
W ostatnich latach brakowało jesieni bardzo zimnych. Najzimniejsza w XXI w. jesień 2007 (-0.67 C) znalazła się dopiero na 71 miejscu w całym okresie. Wcześniej zimna była jesień 1993 (-2.09 C), zas absolutne minimum wystąpiło w 1912 (-3.18 C).
[1] Piotrowicz K., 2007, Temperatura powietrza, Klimat Krakowa w XX wieku, Matuszko D. (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellonskiego, 99 112 [2] Mietus M., 1998. O rekonstrukcji i homogenizacji wieloletniej serii sredniej miesiecznej temperatury ze stacji w Gdansku-Wrzeszczu, 1851-1995, Wiadomosci IMGW, XXI(XLII), 2, s. 41-63. Aktualizacja: Zapomniałem przedstawić rozkład anomalii w listopadzie 1858: