POLSKIE BADANIE PRZESTĘPCZOŚCI

POLSKIE BADANIE PRZESTĘPCZOŚCI Profil obszarów działania Komend Wojewódzkich i Komendy Stołecznej Policji Komenda Główna Policji Warszawa 2014

Projekt okładki: Jacek Kobyliński Autorzy: Agnieszka Brzeźniak Katarzyna Barańska Katarzyna Chmiel Joanna Duda Katarzyna Dudek Mariusz Głodziński Katarzyna Jaworska Tomasz Orłowski Korekta: Wiktoria Matuszewska 2

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 5 1. POLSKA (ogółem)... 7 2. WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE... 39 3. WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE... 53 4. WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE... 73 5. WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE... 87 6. WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE... 99 7. WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE... 113 8. KOMENDA STOŁECZNA POLICJI... 129 9. WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE... 141 10. WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE... 155 11. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE... 167 12. WOJEWÓDZTWO PODLASKIE... 181 13. WOJEWÓDZTWO POMORSKIE... 195 14. WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE... 211 15. WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE... 225 16. WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE... 241 17. WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE... 255 18. WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE... 271 19. CIEMNA LICZBA PRZESTĘPSTW... 285 20. ANEKS 3

4

WPROWADZENIE Polskie Badanie Przestępczości. Profil obszarów działania komend wojewódzkich i Komendy Stołecznej Policji. Część siódma to publikacja kolejnej edycji badania, którego celem było poznanie społecznych opinii na temat skuteczności Policji oraz pracy policjantów pełniących służbę w okolicy miejsca zamieszkania respondentów. Analizie poddano również indywidualne poczucie bezpieczeństwa badanych, a po pięciu latach wznowiono badanie ciemnej liczby przestępstw. Badanie co roku realizowane jest na zlecenie Komendy Głównej Policji przez niezależne ośrodki badawcze. W 2014 roku to zadanie powierzono firmie PBS sp. z o.o.. Siódmą edycję PBP przeprowadzono na przełomie stycznia i lutego 2014 roku, metodą wywiadu indywidualnego z wykorzystaniem standaryzowanego kwestionariusza ankiety, na próbie 17 000 Polaków powyżej piętnastego roku życia, po 1 000 respondentów z każdego województwa oraz terenu działania Komendy Stołecznej Policji 1. Niezmiennie PBP realizowane jest w styczniu lub na przełomie stycznia/lutego, co daje możliwość podsumowania minionego roku. Dzięki temu respondent dokonuje oceny z perspektywy całego, upływającego roku. Kwestionariusz ankiety składał się z pytań, dotyczących oceny: skuteczności Policji w walce z przestępczością, pracy policjantów pełniących służbę w okolicy miejsca zamieszkania respondentów, częstotliwości widywania pieszych i zmotoryzowanych patroli Policji, zaangażowania różnych organów/instytucji w pracę na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz poziomu lęku przed przestępczością. Do analizy lęku przed przestępczością wykorzystano dwa kluczowe wskaźniki: poczucie bezpieczeństwa podczas spaceru po zmroku oraz zagrożenia wzbudzające największe obawy respondentów. Przy analizie oceny pracy Policji posłużono się podanymi wskaźnikami: ocena pracy policjantów w okolicy respondenta, widoczność pieszych lub zmotoryzowanych patroli Policji w pobliżu miejsca zamieszkania, ocena skuteczności Policji w walce z przestępczością, zadowolenie ze sposobu potraktowania przez policjanta przy zgłaszaniu przestępstwa. W tegorocznej edycji w kwestionariuszu ankiety zawarto również pytania skierowane do ofiar wybranych kategorii przestępstw (rozbój, pobicie, włamanie do domu, mieszkania, garażu, piwnicy, domku na działce, włamanie do samochodu, włamanie i kradzież samochodu, inna kradzież (kieszonkowa, kradzież ubrania, biżuterii, sprzętu sportowego)). Pytano o: rodzaj przestępstwa, którego respondent padł ofiarą, zgłoszenia popełnionych przestępstw, wraz z uzasadnieniem 1 Taka liczebność próby oznacza identyczny błąd pomiaru (3,1), natomiast błąd pomiaru dla Polski wynosi ogółem 0,75. 5

ewentualnej rezygnacji ze zgłoszenia oraz poziom zadowolenia ze sposobu, w jaki policjanci taktowali zgłoszenia respondentów. Kwestionariusz zawierał także tzw. pytania metryczkowe, określające cechy społecznodemograficznych respondentów, takie jak: płeć, wiek, wykształcenie, aktywność zawodowa, sytuacja materialna, miejsce i czas zamieszkania. Dane te umożliwiają sformułowanie priorytetów Policji, w zakresie zwiększenia efektywności działań, kierowanych do konkretnych grup społecznych. Wyniki Polskiego Badania Przestępczości służą jako wytyczna przy wyznaczaniu nadrzędnych kierunków pracy polskiej Policji (w dokumentach takich jak: Strategie i Programy) oraz przy ewaluacji jej efektów (jako mierniki w Systemie Oceny Pracy Polskiej Policji). Przeznaczeniem niniejszej publikacji jest szczegółowa charakterystyka poszczególnych obszarów działania komend wojewódzkich oraz Komendy Stołecznej Policji. W tym celu analizie poddano także wypowiedzi konkretnych grup społeczno-demograficznych (według płci, wieku, miejsca zamieszkania) i odnotowano istotne statystycznie różnice, odmienne od tych które uzyskano na poziomie ogółu (tzn. odsetki wyższe lub niższe niż należałoby oczekiwać) 2. W przypadku największych obaw respondentów w okolicy ich miejsca zamieszkania uwzględniono tylko te zagrożenia, które wskazywała ponad jedna piąta badanych. Ze względów metodologicznych, przy opracowywaniu wyników badania pominięto wypowiedzi grup społeczno-demograficznych, liczących mniej niż pięćdziesięciu respondentów. Z myślą o przejrzystości i przystępności poniższego komunikatu społecznego, zastosowano następującą nomenklaturę: miasta liczące do 20 tys. określono jako miasta małe, od 20 do 100 tys. jako miasta średniej wielkości, od 100 do 500 tys. jako duże miasta, a miasta liczące powyżej 500 tys. jako bardzo duże miasta. Niniejsza publikacja została podzielona na dziewiętnaście niezależnych raportów badawczych: wyniki dla całej Polski, diagnozę szesnastu komend wojewódzkich i Komendy Stołecznej Policji oraz część dotyczącą ciemnej liczby przestępstw. Ponadto analizy z poszczególnych obszarów zestawiono z wynikami poprzedniej edycji badania, przeprowadzonego w 2013 roku. Zapraszamy do lektury! Autorzy 2 Na poziomie istotności statystycznej 0,01 oraz 0,05. 6

POLSKA 7

8

WSTĘP Ludność Polski to 38 533 299. Gęstość zaludnienia wynosi 123 osoby na km 2. 3 Większość osób (60,6%) mieszka w miastach 4. Na terenie kraju znajduje się 5 miast liczących powyżej 500 tysięcy. Są to: Warszawa, Łódź, Kraków, Wrocław i Poznań. W Polsce znajduje się siedemnaście komend wojewódzkich. Jedna komenda obejmuje swoim działaniem jedno województwo. Wyjątkiem jest województwo mazowieckie, na terenie którego znajdują się dwie komendy Komenda Wojewódzka Policji w Radomiu oraz Komenda Stołeczna Policji w Warszawie. W 2013 roku popełniono w Polsce 1 063 906 przestępstw, z czego 71 754 (6,7%) to czyny nieletnich. Wśród podejrzanych (438 820) 5,8% to nieletni. Na 100 tysięcy popełniono 2761 przestępstw 5. W całym kraju pełni służbę 93 671 policjantów. Na jednego funkcjonariusza przypada 411 6. OCENA PRACY POLICJI Siedmiu na dziesięciu Polaków uznaje skuteczność Policji w walce z przestępczością (69,6%), przeciwne zdanie w tej kwestii ma co piąty badany (19,5%), a co dziesiąty nie jest w stanie wyrazić swojej opinii na ten temat (10,9%). Skuteczność Policji w walce z przestępczością najlepiej oceniają mieszkańcy wielkopolski - aż 81,5% przyznało tym działaniom ocenę pozytywną. Dobrze skuteczność Policji w walce z przestępczością jest oceniana przez województw: podlaskiego (76,9%, przy niskim poziomie ocen negatywnych; 12,6%), mazowieckiego (75,5%, przy niewielkim odsetku opinii negatywnych; 15,5%) oraz pomorskiego - 75,5% pozytywnych ocen w tej kwestii. Najgorzej działania Policji opiniują mieszkańcy województw: dolnośląskiego (56% ocen pozytywnych oraz 26% ocen negatywnych), zachodniopomorskiego - 27,33%, lubelskiego (zaledwie 56,1% ocen pozytywnych i 24% opinii negatywnych) oraz świętokrzyskiego (57,3% ocen negatywnych oraz 24,9% ocen pozytywnych). Trzydziestolatkowie są grupą (wśród wyróżnionych ze względu na wiek), która najbardziej docenia skuteczność działań Policji w walce z przestępczością (72,4% ocen pozytywnych). Natomiast 3 Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013. 4 Rocznik statystyczny województw, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013 5 Dane statystyczne Biura Wywiadu Kryminalnego KGP. 6 Dane Biura Kadr i Szkolenia KGP. 9

osoby powyżej sześćdziesięciu lat oceniają tę instytucję najbardziej krytycznie (zaledwie 66% ocen dobrych). Lepiej działania Policji w tym zakresie oceniają aktywni zawodowo (71,3% ocen pozytywnych) oraz pracownicy najemni (72% deklaracji wśród tej grupy). Gorsze oceny wystawiają niepracujący (67,1% pozytywnych opinii na temat tych działań), w tym przede wszystkim emeryci i renciści (65,4% wskazań pozytywnych) oraz bezrobotni (tylko 66% wyraża się pozytywnie o działaniach Policji na rzecz zwalczania przestępczości). Lepsze opinie na temat działań Policji w walce z przestępczością mają osoby, którym pod względem materialnym powodzi się lepiej. Trzy czwarte badanych oceniających swoją sytuację, jako bardzo dobrą, ocenia te działania pozytywnie (74,5%, przy 16,3% ocenach negatywnych). Podobny odsetek respondentów oceniających swoją sytuację materialną jako raczej dobrą, częściej ocenia pozytywnie pracę Policji (74,8% ocen dobrych, 16% ocen złych). Osoby źle oceniające swoją sytuację materialną gorzej od innych opiniują działania Policji (wśród respondentów, oceniających swoją sytuację materialną jako złą, 61,9% oceniło działania Policji pozytywnie, a co czwarty negatywnie 23,6%). Z kolei wśród respondentów określających swoją sytuację materialną, jako bardzo złą zaledwie 43,7% ocenia działania Policji pozytywnie i aż 35,7% przyznaje negatywne oceny. Skuteczność Policji w walce z przestępczością doceniają mieszkańcy wsi (73% ocen pozytywnych i zaledwie 16,9% negatywnych), mieszkańcy małych miast (72,1% ocen pozytywnych). Gorzej natomiast: mieszkańcy miast średniej wielkości (zaledwie 64% ocen pozytywnych i aż 22,8% ocen negatywnych), oraz dużych miast (wysoki odsetek ocen negatywnych - 21,1%). Szczegółowy rozkład odpowiedzi na to pytanie znajduje się w tabeli nr 1.3 oraz na Wykresie nr 1. 10

Wykres nr 1. Biorąc wszystko pod uwagę, czy Policja w walce z przestępczością w Pana(i) okolicy jest: bardzo skuteczna, raczej skuteczna, raczej nieskuteczna czy też bardzo nieskuteczna? N=17000 (od I 2007 do I 2014) (w %) 80,0 70,0 60,0 56,3 57,0 57,0 58,5 67,2 66,2 69,6 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 25,4 25,1 22,5 22,6 23,9 19,2 19,5 18,4 17,9 20,5 19,0 13,7 9,9 10,9 I 2007 I 2008 I 2009 I 2011 I 2012 I 2013 I 2014 skuteczna nieskuteczna trudno powiedzieć Kolejnym zadaniem było ustalenie, jak respondenci oceniają pracę policjantów podczas służby w okolicy miejsca ich zamieszkania. Większość Polaków ocenia tę kwestię pozytywnie (72,4%), przeciwnego zdania jest 15,9% respondentów, natomiast co dziesiąty badany nie potrafi ocenić (11,8%). Najlepiej praca ta wypada w oczach województwa wielkopolskiego (84,8% ocen dobrych i zaledwie 8,5% ocen negatywnych) oraz pomorskiego (82,7% ocen dobrych oraz 12,6% ocen negatywnych). Służbę policjantów pozytywnie oceniają także mieszkańcy województw: lubelskiego (76,8% ocen dobrych), podkarpackiego (76,5% ocen dobrych), mazowieckiego (z wyłączeniem KSP 76,2% ocen dobrych). Najniższy odsetek ocen pozytywnych obserwujemy natomiast w województwie świętokrzyskim zaledwie 55,6%. W tym samym województwie co piąty respondent dokonał oceny negatywnej (19,8%). Podobnie niski odsetek ocen pozytywnych odnotowujemy w województwie dolnośląskim (57,8%), a także w województwach: lubuskim (61,6% ocen pozytywnych i 19,5% negatywnych) oraz zachodniopomorskim (68,6% ocen pozytywnych i aż 23,1% ocen negatywnych co jest najwyższym wskaźnikiem wśród wszystkich województw). Najlepiej działania Policji w tym wymiarze oceniają trzydziestolatkowie (74,7% ocen pozytywnych), a najmniej ocen pozytywnych obserwujemy wśród osób powyżej sześćdziesiątego roku życia 69,5%). Wśród grup wyróżnionych ze względu na poziom wykształcenia Policja oceniana jest pozytywnie przez osoby z wykształceniem średnim i pomaturalnym (74,1%). 11

Osoby określające swoją sytuację materialną bardzo dobrze w 76,3% oceniają pozytywnie pracę Policji podczas służby. W grupie osób określających swoją sytuację raczej dobrze, ocenę taką wystawia 77,1% respondentów, a negatywną zaledwie 13%. Inaczej wypowiadają się respondenci z raczej złą sytuacją materialną 65,8% z nich ocenia pracę policjantów w danym miejscu zamieszkania dobrze, a 19,2% źle. Wśród respondentów oceniających swoją sytuację materialną jako bardzo złą, zaledwie 44,7% badanych określa pracę Policji jako dobrą, natomiast już co trzeci badany wystawia ocenę negatywną (32,3%). Najlepiej pracę policjantów opiniują mieszkańcy wsi (74,3% ocen pozytywnych i tylko 14,4% ocen negatywnych) oraz małych miast (do 20 tys. ) (74,7% ocen pozytywnych oraz 17,7% ocen negatywnych). Szczegółowy rozkład odpowiedzi na to pytanie znajduje się w tabeli nr 1.5 oraz na Wykresie nr 2. Wykres nr 2. Proszę powiedzieć, jak ocenia Pan(i) pracę policjantów pełniących służbę w okolicy Pana(i) miejsca zamieszkania (miejscowości, dzielnicy, osiedla)? N=17000 (od I 2007 do I 2014) Niespełna trzech na dziesięciu Polaków widuje co najmniej raz w tygodniu (28,8%) zmotoryzowane lub piesze patrole policyjne w pobliżu miejsca swojego zamieszkania. Co czwarty badany twierdzi, że w tym okresie widuje takie patrole kilka razy (23%). Co piąty respondent widuje je raz w miesiącu (19,6%), a co dziesiąty widuje je rzadziej niż jeden raz w miesiącu (9,7%). Na codzienne widywanie takich patroli wskazuje 9,6% respondentów. Co 12

dwudziesty badany twierdzi, że nie widuje takich patroli wcale (5,2%), a 4,3% nie jest w stanie określić konkretnej liczby. Na codzienne widywanie patroli wskazują najczęściej mieszkańcy województw: podlaskiego (19,3%), dolnośląskiego (18,8%) oraz podkarpackiego (16,1%). Najrzadziej natomiast w tym okresie widują je respondenci z wielkopolski (3,5%), małopolski (3,6%) oraz z obszaru KSP (4,4%). Na codzienne widywanie patroli policyjnych najrzadziej wskazują mieszkańcy wielkich miast oraz wsi (odpowiednio 5,7% oraz 6,9%). W pozostałych grupach wyróżnionych ze względu na miejsce zamieszkania, na codzienne widywanie patroli policyjnych wskazuje podobny odsetek respondentów (w dużych miastach 11,8% badanych, w średnich 12,4%, a w małych 13,7%). Odpowiedź o widywaniu patroli kilka razy w tygodniu najczęstsza jest w województwach: podlaskim (36,4%), opolskim (29,4%), podkarpackim (28,9%) i lubuskim (28,8%). Najniższy odsetek dla tych odpowiedzi odnotowujemy w województwie małopolskim (16,5%). Najczęściej na taką częstotliwość widywania patroli wskazują mieszkańcy miast małych i średniej wielkości (odpowiednio 26,4% i 25,3%). Na widywanie patroli przynajmniej raz w tygodniu najczęściej wskazują mieszkańcy województwa pomorskiego (39,2%) oraz obszaru działań KSP (38,9%) Najrzadziej natomiast mieszkańcy województwa podlaskiego (21,3%). Ponadto, ze względu na miejsce zamieszkania najczęściej na tę częstotliwość wskazywali mieszkańcy wsi (30,9%), najrzadziej zaś mieszkańcy miast małych (26,3%) oraz średnich (25,4%). Na widywanie patroli co najmniej raz w miesiącu najczęściej wskazują mieszkańcy województwa małopolskiego (27,7%) oraz województwa śląskiego (24%), najrzadziej natomiast mieszkańcy województwa podkarpackiego (11%). Najczęściej patrole z taką częstotliwością widywane są w wielkich miastach (23%), najrzadziej natomiast wśród małych miast (14,9%). Na widywanie patroli co najmniej raz w miesiącu najczęściej wskazywali mieszkańcy województw: małopolskiego 27,7% oraz śląskiego 24%. Najrzadziej tę odpowiedź udzielali mieszkańcy województwa podlaskiego - 11%. Ponadto ta częstotliwość pojawiała się najczęściej wśród respondentów z wielkich miastach 23%, a najrzadziej z małych miast - 14,9%. Na okres rzadszy niż raz w miesiącu najczęściej wskazują mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego (14,1%), małopolskiego (13,4%) i śląskiego (13,3%). Uwzględniając zaś wielkość miejsca zamieszkania: mieszkańcy wsi 30,9%, a najrzadziej mieszkańcy średnich i małych miast (odpowiednio 25,3% oraz 26,4%). Najrzadziej odpowiedź tę wybierali respondenci z województw: pomorskiego 4,6%, podlaskiego 4,8% oraz w obszarze KSP 5,5% wskazań. Respondenci z województw: dolnośląskiego, lubelskiego i małopolskiego częściej niż badani z innych województw twierdzą, że nie widują takich patroli w ogóle (odpowiednio: 11,7%, 9,6%, 9,3%). Najrzadziej odpowiedź tę wybierają mieszkańcy województwa pomorskiego 1,4% oraz KSP 13

1,7%. Ponadto najniższy odsetek dla tych odpowiedzi można zauważyć w dużych miastach, zaledwie 3,7% respondentów odpowiedziało, że nie widuje tych patroli w ogóle. Na codzienne widywanie patroli częściej wskazują nastolatkowie (13,7%), osoby z wykształceniem podstawowym (13,3%), bezrobotni (15,2%), uczniowie i studenci (13,5%), osoby mieszkające w obecnym mieszkaniu/domu do 1 roku (16,4%), a także mieszkańcy małych (13,7%), średnich (12,4%) oraz dużych (11,8%) miast. Najrzadziej natomiast osoby powyżej sześćdziesiątego roku życia (8,3%), z wykształceniem licencjackim i wyższym (8%), pracownicy najemni (8,2%), mieszkańcy wsi (6,9%) oraz mieszkańcy wielkich miast (5,7%). Na widywanie patroli kilka razy w tygodniu częściej wskazują osoby oceniające swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (25,8%), a także mieszkańcy małych (26,4%) oraz średnich (25,3%) miast. Odpowiedzi takiej rzadziej udzielają osoby oceniające swoją sytuację materialną jako bardzo złą (16,8%), mieszkający w obecnym mieszkaniu/domu od trzech do pięciu lat (17,7%), a także mieszkańcy wsi (21,3%). Na widywanie patroli co najmniej raz w tygodniu częściej wskazują: rolnicy (35,7%), oceniający swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (31,3%), mieszkający w obecnym mieszkaniu lub domu powyżej trzech, a mniej niż pięciu lat (33%), a także mieszkańcy wsi (30,9%). Rzadziej ta odpowiedź wskazywana jest natomiast przez: bezrobotnych (25,1%) oceniających swoją sytuację materialną jako bardzo złą (20,7%), zamieszkujących w obecnym mieszkaniu/domu do jednego roku (21,4%), małych (do 20 tys. ) (26,3%) oraz średnich (od 20 do 100 tys. ) (25,4%) miast. Wskazania na widywanie patroli co najmniej raz w miesiącu częstsze są w grupie osób oceniających swoją sytuację materialną na średnim poziomie (21,9%) oraz wśród wielkich miast (23%). Rzadziej natomiast wskazują na tę kwestię osoby z wykształceniem podstawowym (16,2%), oceniający swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (16,2%), zamieszkujący w obecnym mieszkaniu lub domu do jednego roku (14,6%) oraz mieszkańcy małych miast (do 20 tys. ) (14,9%). Odpowiedź mówiąca o widywaniu patroli rzadziej niż raz w miesiącu jest najczęstsza wśród osób oceniających swoją sytuację materialną jako bardzo złą (15,6%) oraz raczej złą (13%), najrzadsza zaś wśród respondentów oceniających swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (8%). Na odpowiedź o niewidywaniu takich patroli wcale wskazują przede wszystkim osoby powyżej sześćdziesiątego roku życia (6,3%), gospodynie domowe (8,1%) oraz zamieszkujący w danym mieszkaniu/domu do jednego roku (9,7%). Rzadziej natomiast wybierają ją nastolatkowie (2,2%), uczniowie i studenci (3,3%) oraz mieszkańcy dużych miast (od 100 do 500 tys. ) (3,7%). Szczegółowy rozkład odpowiedzi na to pytanie znajduje się w tabeli nr 1.4. oraz na Wykresie nr 3. 14

Wykres nr 3. Jak często widuje Pan(i) piesze lub zmotoryzowane patrole Policji w pobliżu swego miejsca zamieszkania? N=17000 (od I 2007 do I 2014) W dalszej części badania ankietowani zostali zapytani o to, jak oceniają rolę poszczególnych służb w procesie zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Najwięcej ocen określających pozytywną rolę zaangażowania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego uzyskała Policja - 76,6%. Na drugim miejscu pod względem częstości wskazań znalazły się władze gminne/miejskie - 71,5%. Ponad połowa badanych dobrze ocenia pracę lokalnych mediów takich jak prasa radio i telewizja - 58%, zarządców dróg - 57%, organizacji społecznych - 54,9% oraz straży gminnej/miejskiej - 54,8%. Najgorzej oceniano Główny Inspektorat Transportu Drogowego, którego skuteczność działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym doceniła nieco mniej niż połowa badanych - 48,8%. Policja jest w Polsce instytucją, której zaangażowanie w pracę na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym oceniana jest nejlepiej (76,6% respondentów oceniło pozytywnie jej działania w tym aspekcie, 17%, - źle, a 5,9% nie potrafiło ustosunkować się do tego zagadnienia). Działania Policji w tej materii najbardziej doceniają mieszkańcy województw: wielkopolskiego - 86,6%, pomorskiego - 83,4%, mazowieckiego (bez KSP) - 80,6%, śląskiego 80,2% a także podkarpackiego - 80,1%. Najwięcej krytycznych ocen obserwujemy w województwach: 15

świętokrzyskim (28,6% ocen złych, przy 63,4% ocen dobrych), dolnośląskim (24,9% ocen złych, przy 63,6% ocen dobrych), zachodniopomorskim (22,8% ocen złych, przy 72,3% ocen dobrych), opolskim (21,9% ocen złych przy 74% ocen dobrych), lubuskim (20,3% ocen złych przy 66,1% ocen dobrych). Najlepiej działania Policji w tym aspekcie oceniają rolnicy - 81,6% oraz uczniowie i studenci - 80,8%, najgorzej zaś emeryci i renciści - 74,4% oraz bezrobotni - 73,5%. Bardzo dobrze oceniają pracę Policji osoby, określające swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (81% z nich ocenia te działania dobrze, przeciwnego zdania jest 13,2%). Najgorzej działania Policji oceniane są przez osoby wskazujące na raczej zły stan swojej sytuacji materialnej (69,9% ocen pozytywnych i 20,5% ocen negatywnych), oraz określające ją, jako bardzo złą (53,4% ocen pozytywnych i aż 35,4% ocen negatywnych). Władze gminne/miejskie również są dobrze oceniane w kwestii zaangażowania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym (71,5% ocenia ją dobrze, 17,7% źle, a 8,4% nie ma zdania w tej kwestii). Najlepsze oceny instytucje te uzyskują w województwach: pomorskim (85,9% ocen dobrych) i wielkopolskim (83,4% ocen dobrych). Najgorzej natomiast oceniane są w województwach: dolnośląskim (25,3% ocen negatywnych, i zaledwie 56,5% ocen dobrych), lubuskim (23,9% ocen złych oraz 55,2% ocen dobrych), opolskim (27,6% najwięcej ocen negatywnych oraz 60,1% ocen pozytywnych) i świętokrzyskim (26% ocen złych i 62% ocen dobrych). Najwyższy odsetek opinii pozytywnych w grupach wyselekcjonowanych ze względu na wiek, odnotowujemy wśród dwudziestolatków 74,6%, a negatywnych wśród pięćdziesięciolatków 20,3%. Ponadto lepiej oceniają ten podmiot osoby z wykształceniem średnim i pomaturalnym (73,5% wskazań pozytywnych), a gorzej z podstawowym (68,3%). Wśród grup wyróżnionych ze względu na zatrudnienie największy odsetek ocen pozytywnych obserwujemy wśród pracowników najemnych 73,7%, najmniej natomiast wśród prywatnych przedsiębiorców 67,5%, bezrobotnych 67,5% (w tej grupie obserwujemy także największy odsetek ocen negatywnych 22,1%) oraz emerytów i rencistów 69,5%. Władze gminne/miejskie dobrze oceniane są również przez osoby określające swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (77,6% ocen dobrych i tylko 13,3% ocen złych) oraz bardzo dobrą (76,1% dobrych i tylko 15% ocen złych). Źle instytucję tę oceniają osoby, określające swoja sytuację materialną jako bardzo złą (tylko 44,1% ocen dobrych i aż 35,6% ocen złych). Ponadto dobrze oceniana jest przez wsi (73,8%) oraz dużych miast (73,3%), gorzej zaś przez wielkich miast (65,3% ocen pozytywnych i 21% ocen negatywnych). Lokalne media są trzecią najlepiej ocenianą przez Polaków instytucją (58% ocen dobrych). Co dziesiąty respondent oceniał ją źle (11,2%), natomiast 18% badanych nie ma w tej kwestii zdania. Najlepiej instytucja ta oceniana jest wśród województwa pomorskiego (74% ocen pozytywnych), a także wśród województwa wielkopolskiego (71,2% ocen pozytywnych i zaledwie 5,2% ocen negatywnych). Najgorsze oceny wystawiają natomiast mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (25,4% ocen negatywnych), dolnośląskiego (14,1% ocen negatywnych oraz zaledwie 44,5% ocen pozytywnych) oraz województwa kujawsko-pomorskiego 16

(65,6% ocen pozytywnych oraz 15,9% ocen negatywnych). Należy zwrócić uwagę na wyniki w województwie mazowieckim, w którym odnotowujemy zarówno niski odsetek wskazań pozytywnytch - 45,3%, jak i negatywnych 6,7%. Częściej pozytywnie oceniają ten podmiot nastolatkowie (64%), uczniowie i studenci (62,6%), osoby oceniające swoją sytuację materialną jako bardzo dobrą (63,6%), rzadziej pięćdziesięciolatkowie (55,4%) oraz osoby powyżej sześćdziesiątego roku życia (54,9%), gospodynie domowe (51%), oceniający swoją sytuację materialną jako bardzo złą (46,6%) oraz mieszkańcy dużych miast (100 500 tys. ). Zarządców dróg dobrze oceniania 57% Polaków. Przeciwnego zdania jest 29,4%, a 10,1% nie potrafi dokonać tej oceny. Najlepiej instytucja ta oceniana jest przez województwa pomorskiego (68,4% ocen pozytywnych oraz 15,6% ocen negatywnych), a także województwa wielkopolskiego (68,7% ocen pozytywnych oraz 21,5% ocen negatywnych). Najgorsze oceny wystawiają natomiast mieszkańcy województwa opolskiego (większy odsetek ocen negatywnych 46,2%, niż pozytywnych - 39,7%) oraz województwa świętokrzyskiego (aż 45,7% ocen negatywnych i tylko 41,6% ocen pozytywnych). Lepiej instytucja ta wypada w oczach nastolatków (63,5% ocen pozytywnych oraz 21,6% negatywnych) gorzej oceniają ją pięćdziesięciolatkowie (53,5% ocen pozytywnych oraz 32,7% ocen negatywnych). Lepsze zdanie na temat działań tej instytucji mają uczniowie i studenci (63,7% ocen pozytywnych oraz 22,7% ocen negatywnych), a gorsze prywatni przedsiębiorcy (50,2% ocen pozytywnych oraz 38,2% ocen negatywnych). Wyraźnie lepsze oceny odnotowujemy również wśród osób określających swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (63,4% ocen pozytywnych oraz 24,5% ocen negatywnych), wyraźnie gorsze wśród określających swoją sytuację materialną jako bardzo złą (zaledwie 34,4% ocen pozytywnych oraz 44,8% ocen negatywnych). Można także zauważyć, że gorzej instytucję tę oceniają mieszkańcy średnich miast (31,9% ocen negatywnych oraz 54% ocen pozytywnych). Organizacje społeczne pozytywnie oceniane są przez 54,9% kraju, negatywnie ocenia je 12,4%, natomiast zdania w tej kwestii nie ma 20,9%. Najczęściej podmiot ten pozytywnie oceniają mieszkańcy województw: pomorskiego (71,7% ocen pozytywnych oraz 10,8% ocen negatywnych) wielkopolskiego (68,6% ocen pozytywnych oraz 10% ocen negatywnych) oraz kujawsko pomorskiego (68,8% ocen pozytywnych oraz 14% ocen negatywnych). Najgorsze opinie organizacje społeczne mają w województwach: dolnośląskim (32,7% ocen pozytywnych i 13% ocen negatywnych), świętokrzyskim (40,5% ocen pozytywnych oraz 15,2% ocen negatywnych), lubuskim (39,6% ocen pozytywnych i 10,9% ocen negatywnych). Można zauważyć, że lepiej oceniane są w młodszych grupach (15-19 lat - 63,5% ocen pozytywnych, dwudziestolatkowie - 62,6% ocen pozytywnych, trzydziestolatkowie - 58,4% ocen 17

pozytywnych) niż w starszych (pięćdziesięciolatkowie - 48,5% ocen pozytywnych, sześćdziesięciolatkowie 50,1% ocen pozytywnych). Częściej instytucje te opiniują pozytywnie uczniowie i studenci (62,6% ocen pozytywnych i tylko 8,9% negatywnych), osoby określające swoją sytuację materialną jako bardzo dobrą (60,2%) oraz raczej dobrą (60,1% i tylko 10,1% ocen negatywnych), ponadto mieszkańcy małych miast (58,9%). Rzadziej prywatni przedsiębiorcy (tylko 45% ocen pozytywnych), osoby określające swoją materialną sytuację jako bardzo złą (zaledwie 35,8% ocen pozytywnych i 21,4% ocen negatywnych). Zaangażowanie straży gminnej/miejskiej w pracę na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym dobrze ocenia 54,8% badanych Polski, źle, co czwarty Polak (23,4%), natomiast co siódmy nie jest w stanie odnieść się do tego zagadnienia (15,2%). Najlepiej zaangażowanie to oceniane jest w województwach: pomorskim (71,7% ocen pozytywnych oraz 10,8% ocen negatywnych), wielkopolskim (68,6% ocen pozytywnych i 10% ocen negatywnych), kujawsko pomorskim (68,8% ocen pozytywnych oraz 14% ocen negatywnych), a najgorzej w województwach: dolnośląskim (32,7% ocen pozytywnych oraz 19,7% ocen negatywnych), świętokrzyskim (40,5% ocen pozytywnych oraz 15,2% ocen negatywnych), lubuskim (39,6% ocen pozytywnych oraz 10,9% ocen negatywnych). Nieco częściej pozytywnie straż gminną/miejską oceniają trzydziestolatkowie (58,7%), pracownicy najemni (58,6%), gorzej natomiast emeryci i renciści (51,6%). Lepiej instytucja ta wypada w ocenach osób określających swoją sytuację materialną jako raczej dobrą (60,5% ocen pozytywnych i 20,4% ocen negatywnych), gorzej podsumowują jej działania osoby oceniające swoją sytuację materialną jako raczej złą (47,2% ocen pozytywnych i 26,5% ocen negatywnych) oraz jako bardzo złą (36,2% ocen pozytywnych i 32,8% ocen negatywnych). Również instytucję tę doceniają bardziej mieszkańcy wielkich miast (60,6% ocen pozytywnych), a w mniejszym stopniu mieszkańcy wsi (51% ocen pozytywnych, przy jednoczesnym niskim odsetku ocen negatywnych - 16,2%). Główny Inspektorat Transportu Drogowego to instytucja, której działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym są dobrze oceniane przez niespełna co drugiego badanego (48,8%), a źle ocenia je co piąty respondent (19,2%). Zdania w tej kwestii nie ma 24,6% badanych. Najlepiej instytucja ta oceniana jest przez województwa pomorskiego (66,8% ocen pozytywnych i tylko 13,7% ocen negatywnych), wielkopolskiego (61% ocen pozytywnych oraz 17,2% ocen negatywnych), kujawsko-pomorskiego (62% ocen pozytywnych oraz 19,1% ocen negatywnych). Najgorzej Główny Inspektorat Transportu drogowego oceniają respondenci z województwa opolskiego (35,8% ocen pozytywnych i aż 33,6% ocen negatywnych), świętokrzyskiego (25,7% ocen pozytywnych i 21,1% ocen negatywnych) oraz dolnośląskiego (26,8% ocen pozytywnych oraz 15,1% ocen negatywnych). Lepiej instytucje tę oceniają dwudziestolatkowie (53,9%), gorzej natomiast pięćdziesięciolatkowie (44,8% ocen pozytywnych i 21,5% ocen negatywnych). Osoby powyżej 18

sześćdziesiątego roku życia częściej, niż w pozostałych grupach wyselekcjonowanych ze względu na wiek, nie potrafią ocenić tych działań (30,8% odpowiedzi trudno powiedzieć). Tak wysoki wynik dla tej odpowiedzi przekłada się na niski wskaźnik ocen pozytywnych (45,2%) oraz niski wskaźnik ocen negatywnych (16,4%). Podobna sytuacja ma miejsce w grupie osób z wykształceniem podstawowym (45,6% ocen pozytywnych, 15,5% ocen negatywnych oraz 31% odpowiedzi trudno powiedzieć). Ponadto należy dodać, że Główny Inspektorat Transportu Drogowego bardziej doceniają pracownicy najemni (52,4% ocen pozytywnych), rzadziej rolnicy (25,1% negatywnych i tylko 38,8% ocen pozytywnych). Wysoki odsetek opinii trudno powiedzieć obserwujemy wśród gospodyń domowych 33,6% oraz emerytów i rencistów - 31,1%. Instytucja ta dobrze postrzegana jest również przez dużych miast (54,8% ocen pozytywnych i tylko 17% ocen przeciwnych). Szczegółowy rozkład odpowiedzi na to pytanie znajduje się w tabelach od nr 1.1_1 do nr 1.1_7 oraz na Wykresie nr 4. Wykres nr 4. Jak Pan(i) ocenia zaangażowanie niżej wymienionych organów/instytucji w pracę na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa w okolicy Państwa miejsca zamieszkania? (Wysokie oceny w latach 2013-2014) N=17000 (I 2013, I 2014) (w %) LĘK PRZED PRZESTĘPCZOŚCIĄ Badani zostali zapytani o to, czy spacerując po zmroku w swojej okolicy czują się bezpiecznie. Trzy czwarte respondentów wskazuje na poczucie bezpieczeństwa podczas takich spacerów 76,9%), co piąty nie czuje się w takiej sytuacji bezpiecznie (19,6%) a 3,5% respondentów nie jest w stanie tego ocenić. Najbardziej bezpiecznie w takich sytuacjach czują się mieszkańcy wielkopolski (89,6% deklaruje poczucie bezpieczeństwa i tylko 9,5% odczuwa niebezpieczeństwo w takich sytuacjach), 19

województwa podkarpackiego (85,5% czuje się bezpiecznie, natomiast 12,7% odczuwa niebezpieczeństwo w takich sytuacjach), podlaskiego (84% deklaruje poczucie bezpieczeństwa, a 11,8% odczuwa niebezpieczeństwo w takich sytuacjach). Największe poczucie zagrożenia podczas wieczornych spacerów mają mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (32,3% deklaracji braku poczucia bezpieczeństwa oraz 64,9% deklaracji o poczuciu bezpieczeństwa), dolnośląskiego (70,5% deklaracji poczucia bezpieczeństwa i 25,8% opinii o jego braku). Częściej na poczucie bezpieczeństwa podczas spacerów wskazują nastolatkowie (85,2% - deklaruje poczucie bezpieczeństwa, natomiast 14,1% jest odmiennego zdania), rzadziej bezpieczeństwo odczuwają osoby w wieku sześćdziesiąt lat i starsze (69,8% deklaruje poczucie bezpieczeństwa, a 23,4% czuje się niebezpiecznie). Ponadto częściej poczucie bezpieczeństwa deklarują uczniowie i studenci (84,4% odpowiedzi potwierdzających, 14,7% deklaracji o poczuciu niebezpieczeństwa), osoby określające swoją sytuację materialną jako bardzo dobrą (83,9% czuje się w takich sytuacjach bezpiecznie, niebezpieczeństwo odczuwa 14,4%) i raczej dobrą (bezpiecznie czuje się 81,8% badanych, niebezpiecznie 15,4%). Bezpieczniej czują się również mieszkańcy wsi (81% deklaracji poczucia bezpieczeństwa i 16,4% deklaracji poczucia niebezpieczeństwa w takich sytuacjach). Mniej bezpiecznie czują się natomiast emeryci i renciści (68,6% deklaracji poczucia bezpieczeństwa i aż 24,6% deklaracji odwrotnych), osoby określające swoją sytuację materialną jako bardzo złą (34,4% deklaracji poczucia niebezpieczeństwa oraz 56,2% odpowiedzi przeciwnych), mieszkańcy dużych miast (25,5% ocen o poczuciu niebezpieczeństwa oraz 69,6% deklaracji poczucia bezpieczeństwa). nr 5. Szczegółowy rozkład odpowiedzi na to pytanie znajduje się w tabeli nr 1.2 oraz na Wykresie Wykres nr 5. Czy czuje się Pan(i) bezpiecznie spacerując w swojej okolicy po zmroku? N=17000 (od I 2007 do I 2014) (w %) 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 75,5 77,2 79,3 80,2 70,1 75,5 76,9 26,2 21,5 19,7 17,1 16,7 21,0 19,6 3,7 3,0 3,1 3,7 3,1 3,5 3,5 I 2007 I 2008 I 2009 I 2011 I 2012 I 2013 I 2014 bezpiecznie niebezpiecznie trudno powiedzieć 20

Badanych zapytano o to, jakich zagrożeń najbardziej obawiają się w pobliżu swojego miejsca zamieszkania. Najczęściej wymienianymi zagrożeniami w tym kontekście były: włamania do mieszkań (33,2%), problem brawurowo jeżdżących kierowców (29,7%), kradzieże (22,8%), bójki i pobicia (21,1%), napady i rozboje (20,5%) oraz agresja ze strony osób pijanych lub narkomanów (20,4%). Na kwestię włamań do mieszkań, piwnic, samochodów najczęściej wskazują mieszkańcy województwa lubelskiego (37%) oraz małopolskiego (37,6%). Najrzadziej natomiast czynnik ten wymieniany jest przez województw: opolskiego (21,7%) oraz świętokrzyskiego (24,6%). Obawy przed brawurowo jeżdżącymi kierowcami są najwyższe wśród województwa dolnośląskiego (34,5%) oraz świętokrzyskiego (46,9%). Najrzadziej wymieniają je natomiast badani z województw: podlaskiego (20,9%), śląskiego (23,4%), oraz kujawskopomorskiego (24,2%). Na kwestię kradzieży (np. kieszonkowych) najczęściej wskazują mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego (31,6%), pomorskiego (29,9%) oraz zachodniopomorskiego (29,8%). Najrzadziej kwestia ta wskazywana jest przez województwa lubelskiego (17,2%) oraz wielkopolskiego (17,5%). Bójki i pobicia budzą największe obawy wśród województw: kujawsko-pomorskiego (29,7%), zachodniopomorskiego (29,8%) oraz pomorskiego (28,8%). Natomiast najrzadziej wskazywali je respondenci województw: wielkopolskiego (13,7%) oraz opolskiego (14,6%) i dolnośląskiego (14,9%). Napadów i rozbojów najczęściej obawiają się mieszkańcy województwa śląskiego (27%) oraz łódzkiego (26%), najrzadziej natomiast mieszkańcy województw: opolskiego (12%) oraz zachodniopomorskiego (12,6%). Agresja ze strony osób pijanych lub narkomanów największy lęk budzi u województw: małopolskiego (31%) oraz łódzkiego (27,6%), natomiast najrzadziej wymieniają tę kwestię mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (12,2%), podkarpackiego (12,9%) oraz śląskiego (13,4%). Niszczenia mienia przez wandali najbardziej obawiają się mieszkańcy województwa śląskiego (23,5%). Kwestia ta jest mniej istotna w województwach: podlaskim (12,9%), zachodniopomorskim (12,2%), podlaskim (12,9%). Na zaczepianie przez grupy agresywnie zachowującej się młodzieży wskazują respondenci z województwa: łódzkiego (27,9%), KSP (22,5%), wielkopolskiego (21,2%). W najmniejszym stopniu kwestię tę podkreślają osoby z województwa: zachodniopomorskiego (7,1%), pomorskiego (9,1%), kujawsko pomorskiego (9,8%). Poczucie zagrożenia związane z wymuszeniem okupów towarzyszą przede wszystkim mieszkańcom województwa zachodniopomorskiego (20,4%) oraz pomorskiego (17%). Natomiast najmniej istotna jest to kwestia dla województw: podlaskiego oraz świętokrzyskiego. Handel narkotykami to kwestia budząca największe obawy wśród obszaru działań KSP (17%), oraz województwa pomorskiego (13%). Najrzadziej na ten problem zwracają uwagę mieszkańcy województw: świętokrzyskiego (4,2%) oraz opolskiego (4,6%). Lęk wynikający z hałaśliwych i niekulturalnych zachowań sąsiadów jest najczęstszy wśród województwa łódzkiego (10,5%) oraz wielkopolskiego (10%), natomiast najrzadsze wśród województwa pomorskiego (2,2%) oraz lubelskiego (2,9%). Na brak obaw najczęściej 21

wskazują mieszkańcy województwa opolskiego (24,6%), podlaskiego (22,4%) oraz wielkopolskiego (21,4%). Najrzadziej na brak obaw wskazują mieszkańcy obszaru KSP oraz województwa pomorskiego. Największy niepokój w związku z zagrożeniami w okolicy miejsca zamieszkania wśród osób w wieku 15-19 lat budzą bójki i pobicia (30,9%) oraz kradzieże np. kieszonkowe (27,8%). Dla co czwartego nastolatka istotna jest również agresja ze strony osób pijanych lub narkomanów (24,9%), napady i rozboje (24,8%) i brawurowo jeżdżący kierowcy (24,4%). Co piąty badany wskazuje także na kwestię zaczepek przez grupy agresywnie zachowującej się młodzieży (20,7%) oraz włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów) 19,7%. Najczęściej wymienianym zagrożeniem przez dwudziestolatków są: włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów), na które zwróca uwagę 31,4% respondentów z tej grupy. Poziom wskazań na tę odpowiedź nie różni się jednak od tego, który obserwujemy w całej zbiorowości badanych (33,2%). Co czwarty badany dwudziestolatek wskazuje na kwestię brawurowo jeżdżących kierowców (25,2%) - jest to poziom nieco niższy od tego, jaki można zaobserwować w całej zbiorowości (29,7%). Jako trzecie zagrożenie dwudziestolatkowie wymieniają bójki i pobicia (23,9%), a na podobnym poziomie również kradzieże i włamania (23,2%). Co piąty respondent z tej grupy wymienia także: agresję ze strony osób pijanych lub narkomanów (22,2%) oraz napady i rozboje (20,4%). Należy dodać, że wszystkie te wskazania nie różnią się od rozkładów w całej zbiorowości. Trzydziestolatkowie najczęściej w kwestii zagrożeń wymieniają włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów 34,6%). Jest to wartość, nieróżniąca się istotnie od tej, która występuje w całej zbiorowości badanych (33,2%). Kolejnymi, dostrzeganymi zagrożeniem występującymi w danym miejscu zamieszkania są brawurowo jeżdżący kierowcy (29,3%), bójki i pobicia (23,4%), kradzieże (np. kieszonkowe 22,4%) oraz agresja ze strony osób pijanych lub narkomanów (20,8%). Wszystkie te kwestie nie odbiegają znacząco od wyników, z którymi mamy do czynienia w całej populacji badanych. Dla czterdziestolatków najistotniejszą kwestią wywołującą poczucie zagrożenie w pobliżu ich miejsca zamieszkania są włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów) (36,1%), a także brawurowo jeżdżący kierowcy (31,1%), kradzieże (np. kieszonkowe) (22,8%), napady i rozboje (22,2%) oraz niszczenie mienia przez wandali (22,2%) kwestia ta jest nieco częściej uważana za zagrożenie, niż ma to miejsce w całej badanej zbiorowości (19%). Pięćdziesięciolatkowie najczęściej jako istotne zagrożenie w pobliżu miejsca zamieszkania wskazują brawurowo jeżdżących kierowców 34,7% (jest to wskaźnik wyższy niż ten, z którym mamy do czynienia w całej zbiorowości badanych - 29,7%). Drugim najczęściej wskazywanym zagrożeniem są włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów) 32,5%, kolejne to kradzieże (np. kieszonkowe) 22,6%, napady i rozboje 19,6% oraz agresja za strony osób pijanych lub narkomanów 19,2%. Wszystkie te czynniki nie różnią się znacząco od wyników z całej badanej zbiorowości. 22

Sześćdziesięciolatkowie oraz osoby starsze główne zagrożenia dostrzegają we włamaniach (np. do mieszkań, piwnic czy samochodów) 35,1%. Kolejne ważne kwestie to: brawurowo jeżdżący kierowcy (30,1%), kradzieże (np. kieszonkowe) (22,1%), napady i rozboje (20,6%), agresja ze strony osób pijanych lub narkomanów (19%). Należy zwrócić uwagę na kwestię bójek i pobić, na które to wskazuje 16,8% badanych z tej grupy, co jest wynikiem niższym od tego, jaki obserwujemy w całej zbiorowości badanych (21,1%). Mieszkańcy wsi najczęściej obawiają się włamań (np. do mieszkań, piwnic, samochodów), na którą wskazuje co trzeci jej mieszkaniec (32,3%). Wartość ta zbliżona jest do tej, jaką obserwujemy w całej badanej zbiorowości (33,2%). Kolejną wymienianą kwestią są brawurowo jeżdżący kierowcy 34,8% badanych wskazuje na to zagadnienie, należy tu zaznaczyć, że odsetek ten jest niższy od tego z całej zbiorowości badanych (29,7%). Kradzieże (np. kieszonkowe) wymieniane są przez niespełna co czwartego mieszkańca wsi - 23,1% (jest to odsetek wskazań taki jak w całej zbiorowości - 22,8%). Należy zaznaczyć, że na kwestię bójek i pobić (18,1%), agresję ze strony osób pijanych (17,3%), napady i rozboje (17%) wskazuje mniej badanych niż ma to miejsce w całej zbiorowości (odpowiednio: 21,1%, 20,4% i 20,5%). W małych miastach (do 20 tys. ) najczęściej wymienianym zagrożeniem (podobnie jak ma to miejsce w całej zbiorowości) są włamania (31,4%), kolejne to: brawurowo jeżdżący kierowcy (23,1%), kradzieże i rozboje (23,1%), bójki i pobicia (22,8%). Wszystkie te kwestie mają zbliżony odsetek wskazań, do tego w całej badanej zbiorowości. Mieszkańcy tych ośrodków miejskich, rzadziej niż w całej populacji wskazywali na istotność napadów i rozbojów - 17,5%, w Polsce odsetek ten wynosi 20,5%. Dla średnich miast (20 100 tyś. ) najistotniejszą kwestią w tym kontekście są włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów) - 32,3%, kolejna to brawurowo jeżdżący kierowcy - 28,5%. Na agresję ze strony osób pijanych oraz narkomanów wskazuje 22,7% badanych, lęk przed bójkami i pobiciami wymienia co piąty badany z tej grupy - 22%, podobnie jak niszczenie mienia przez wandali (21,9%), kradzieże (np. kieszonkowe) - 20,3% oraz napady i rozboje 20,2%. Należy tu dodać, że wszystkie te odpowiedzi mają podobny odsetek wskazań, co w całej zbiorowości. Wśród średnich miast należy zwrócić uwagę na nieco wyższy poziom wskazań na kwestię zaczepiania przez grupy agresywnie zachowującej się młodzieży (19,9% wśród średnich miast i 16% wśród Polski). Mieszkańcy dużych miast (od 100 500 tys. ), podobnie jak mieszkańcy całego kraju, najbardziej obawiają się włamań (np. do mieszkań, piwnic, samochodów) 35.4%. Co istotne, druga wymieniana przez dużych miast obawa dotyczy napadów i rozbojów (28,6%), które to w całej zbiorowości są wskazywane dopiero jako piąte z kolei (20,5%). Bójki i pobicia to zagadnienie, na które zwraca uwagę co czwarty badany z dużego miasta (24,9%). Jest to wynik nieco wyższy, niż ten uzyskany w całej zbiorowości (21,1%). Kolejne kwestie to: niszczenie mienia przez wandali (22,7%, odsetek wskazań nieco wyższy niż w skali kraju - 19%), brawurowo 23

jeżdżący kierowcy (22,4% wskazań, w całej populacji jest to 29,7%), kradzieże (np. kieszonkowe) (22,2%, podobny wynik do uzyskanego w populacji), agresja ze strony osób pijanych i narkomanów (19,9%, nieróżniący się istotnie od tego, jaki obserwujemy w całej populacji badanych - 20,4%). Mieszkańcy wielkich miast (powyżej 500 tys. ) jako element największych obaw, w pobliżu miejsca zamieszkania wymieniają włamania (np. do mieszkań, piwnic, samochodów) - 36,4% (kwestia ta jest podnoszona z nieco większą częstotliwością w tej grupie, niż wśród ogółu Polski). Kolejnymi zagadnieniami, które wymienia co czwarty badany z tej grupy są: agresja ze strony osób pijanych lub narkomanów 27,6% (jest to większy odsetek wskazań niż w całej badanej zbiorowości 20,4%), brawurowo jeżdżący kierowcy 27,1% (wskaźnik ten jest na takim samym poziomie, co w całej zbiorowości), zaczepianie przez grupy agresywnie zachowującej się młodzieży 26,9% (jest to wynik znacznie wyższy od tego, jaki obserwujemy w całej Polsce 16%), kradzieże (np. kieszonkowe) 26,2% (jest to odsetek nieco wyższy niż ten, który obserwujemy w całej zbiorowości badanych - 22,8%), niszczenie mienia przez wandali 24,0% (co jest wynikiem wyższym od tego, z którym mamy do czynienia w całej badanej Polsce 19%). Co piąty badany wskazuje na istotne zagrożenie bójkami i pobiciami (21,4%) oraz napadami i rozbojami (22,8%). Jednak w obu tych przypadkach wyniki te nie różnią się od uzyskanych w kraju. Co ważne w wielkich miastach obserwujemy znacznie niższy odsetek braku obaw (7,9%) niż ma to miejsce w skali całego kraju (14,1%). Szczegółowy rozkład odpowiedzi na to pytanie znajduje się w tabeli nr 1.6 oraz na Wykresie nr 6. 24

Wykres nr 6. Czego, jakich zagrożeń najbardziej obawia się Pan(i) w pobliżu swego miejsca zamieszkania? N=17000 (od I 2008 do I 2014) (w %) włamań (np do mieszkań, piwnic, samochodów) brawurowo jeżdżących kierowców kradzieży (np kieszonkowych) bójek, pobić napadów, rozbojów agresji ze strony osób pijanych lub narkomanów niszczenia mienia przez wandali zaczepiania przez grupy agresywnie zachowującej się młodzieży 33,2 35,5 30,1 19,3 20,7 29,7 27,9 31,0 35,9 38,5 22,8 22,5 16,2 12,2 11,9 21,1 23,2 14,9 17,6 17,8 20,5 24,9 21,6 19,6 19,6 20,4 19,3 14,5 20,0 19,3 19 19,7 17,8 21,0 21,8 16 17,8 15,8 19,1 21,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0 I 2014 I 2013 I 2012 I 2011 I 2009 I 2008 OCZEKIWANIA WOBEC POLICJI Respondentów poproszono o wskazanie, które kwestie w pracy Policji są dla nich najistotniejsze. Najważniejszą kwestią, na którą zwróciła uwagę prawie połowa badanych jest szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia (47,4%). Dwóch na pięciu respondentów wskazuje na skuteczność Policji, przejawiającą się zatrzymywaniem przestępców, odzyskiwaniem mienia oraz utrzymywaniem porządku 39,7%. Na możliwość łatwego dodzwonienia się do Policji pod numer 997 i 112 wskazuje trzech na dziesięciu badanych 30,3%. Podobny odsetek docenia kwestię uczciwości i nieprzekupności policjantów 28,5% oraz obecność patroli Policji w danej okolicy 27%. Na sprawne i szybkie prowadzenie postępowań, bez niepotrzebnych formalności wskazuje co piąty badany (21,3%), podobnie jak na kwestię przyjmowania zawiadomień o przestępstwie bez zbywania i bagatelizowania sprawy (19,1%). 25

Szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia doceniane jest przede wszystkim przez rolników (53,2%) oraz średnich miast (50,1%). Skuteczność Policji (przejawiająca się m.in. zatrzymywaniem przestępców, odzyskiwaniem mienia czy przywracaniem porządku) doceniana jest głównie przez dużych miast (42,8%), osoby z wykształceniem licencjackim i wyższym (43,1%) oraz prywatnych przedsiębiorców (44,8%). Na istotność możliwości łatwego dodzwonienia się do Policji pod numer alarmowy 997 lub 112 najczęściej wskazują nastolatkowie (39,2%), uczniowie i studenci (36,4%) oraz mieszkający w obecnym mieszkaniu/domu nie dłużej niż 1 rok (37,1%). Uczciwość i nieprzekupność policjantów jest doceniana przez większość wyselekcjonowanych grup na podobnym poziomie. Wyjątek stanowią tu: osoby z wykształceniem podstawowym (25,5%), prywatni przedsiębiorcy (24,2%), oceniający swoją sytuację jako raczej złą (25,5%) oraz mieszkańcy dużych miast (25,1%), którzy kwestię tę doceniają w mniejszym stopniu, niż grupy pozostałe. Obecność patroli Policji w okolicy doceniają przede wszystkim gospodynie domowe. Najmniej kwestia ta istotna jest dla osób z wykształceniem licencjackim i wyższym (24,4%) oraz osób mieszkających w danym mieszkaniu/domu w okresie od trzech do pięciu lat (23,5%) Sprawne i szybkie prowadzenie postępowań bez niepotrzebnych formalności najrzadziej wskazują osoby mieszkające w danym mieszkaniu/domu od jednego roku, do trzech lat (16,9%). Na przyjmowanie zawiadomień o przestępstwie bez zbywania i bagatelizowania sprawy najczęściej wskazują mieszkańcy wielkich miast (24,7%), najrzadziej natomiast gospodynie domowe (14,4%). Na możliwość łatwego kontaktu z dzielnicowym najczęściej wskazują osoby mieszkające w danym mieszkaniu, czy domu od powyżej trzech do pięciu lat (21,3%), najrzadziej mieszkające w danym mieszkaniu czy domu do jednego roku (9,9%). Otwartość policjantów na problemy ludzi oraz gotowość do niesienia pomocy częściej doceniają osoby określające swoją sytuację materialną jako bardzo złą (21,6%), przez prywatnych przedsiębiorców (16,9%) oraz wielkich miast (16,7%). Fachowość oraz kompetencje policjantów są oceniane w podobny sposób we wszystkich wyznaczonych tu grupach. Osoby w wieku od 15 do 19 lat jako najważniejszą kwestię uznają szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia. Około dwóch na pięciu badanych z tej grupy wymienia skuteczność Policji, przejawiającą się m.in. zatrzymaniem przestępców, odzyskiwaniem mienia oraz przywracaniem porządku (41,3%). Podobny odsetek wskazuje natomiast na możliwość łatwego dodzwonienia się do Policji pod numer alarmowy 997 lub 112 (39,2%). Należy w tym miejscu dodać, że w tej grupie jest to częściej wymieniana kategoria niż w całej badanej zbiorowości (39,3%). Kwestię uczciwości i nieprzekupności policjantów docenia co czwarty badany z tej grupy (26,4%). Z kolei co piąty wskazuje na znaczenie sprawnego i szybkiego prowadzenia postępowań bez niepotrzebnych formalności (20%). Dwudziestolatkowie (osoby w wieku 20-29 lat), podobnie jak poprzednia grupa wiekowa oraz całej badana zbiorowość, najczęściej wskazują na istotność szybkiego przybycia policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia (47%). Kolejnym ważnym dla tej grupy aspektem była skuteczność 26

Policji wyrażona m.in. zatrzymaniem przestępców, odzyskiwaniem mienia oraz przywracaniem porządku 36,6%. Trzech na dziesięciu badanych z tej grupy wymieniało możliwości dodzwonienia się do Policji pod numery alarmowe 997 lub 112 (30,6%), podobnie jak uczciwość oraz nieprzekupność (30,3%). Obecność patroli Policji w danej okolicy wskazuje co czwarty badany dwudziestolatek (27,9%). Natomiast na sprawne i szybkie prowadzenie postępowań, bez niepotrzebnych formalności, co piąty (22,1%). Trzydziestolatkowie (osoby w wieku 30 39 lat) również wskazują na szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia - 46,7%. Na skuteczność Policji wyrażającą się między innymi zatrzymywaniem przestępców, odzyskiwaniu mienia oraz przywracaniu porządku wskazuje co czwarty badany - 41,4%. Możliwość łatwego dodzwonienia się do Policji pod numer alarmowy 997 lub 112 wymienia trzech na dziesięciu badanych 28,8% i jest to taki sam odsetek, który docenia uczciwość oraz nieprzekupność policjantów 28,8%. Obecność patroli Policji w danej okolicy uznaje za ważny co czwarty badany - 26,4%, a co piąty uważa za takie sprawne i szybkie prowadzenie postępowań bez niepotrzebnych formalności - 21,2% oraz przyjmowanie zawiadomień o przestępstwie bez zbywania i bagatelizowania sprawy - 21,4%. Czterdziestolatkowie (osoby w wieku 40 49 lat) najczęściej wskazują na szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia (49,2%). Skuteczność Policji przejawiająca się między innymi w zatrzymywaniu przestępców, odzyskiwaniu mienia oraz przywracaniu porządku jest wskazywana przez dwóch na pięciu badanych z tej grupy (39,1%). Na możliwość łatwego dodzwonienia się do Policji pod numer alarmowy 997 lub 112 wskazuje trzech na dziesięciu członków tej grupy (30,9%). Podobny odsetek badanych wskazuje również na uczciwość oraz nieprzekupność policjantów (29,6%). Obecność patroli Policji w danej okolicy jest wymieniana przez co czwartego badanego (27,6%), sprawne i szybkie prowadzenie postępowań bez niepotrzebnych formalności wymienia 23,1% badanych. Pięćdziesięciolatkowie (osoby w wieku 50 59 lat) również najczęściej wskazują na szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia (47,5%). Kolejną ważną kwestią w tej grupie jest skuteczność Policji objawiająca się między innymi: zatrzymaniem przestępców, odzyskiwaniem mienia oraz przywracaniem porządku (41,7%). Trzech na dziesięciu badanych z tej grupy wskazuje również na możliwość łatwego dodzwonienie się do Policji pod numer alarmowy 997 lub 112 (29,9%). Uczciwość i nieprzekupność policjantów w tej grupie doceniana jest przez co czwartego badanego 26,9%, podobnie jak obecność patroli Policji w okolicy (25,7%). Prowadzenie postępowań bez niepotrzebnych formalności ważna jest dla co piątego badanego (22,2%). Dla sześćdziesięciolatków oraz osób powyżej sześćdziesiątego roku życia również najważniejsza jest kwestia szybkiego przybycia policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia (46,4%). Co czwarty badany z tej grupy wskazuje na istotność skuteczności Policji, przejawiającą się między innymi zatrzymywaniem przestępców oraz odzyskiwaniem mienia i przywracaniem porządku (39%). Możliwość łatwego dodzwonienia się do Policji pod numer alarmowy 997 lub 112 wskazuje 27